This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52013AR6402
Opinion of the Committee of the Regions on ‘European Union Solidarity Fund’
Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης»
Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης»
|
15.4.2014 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 114/48 |
Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης»
2014/C 114/10
I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
Γενικές παρατηρήσεις
|
1. |
θεωρεί ότι το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής «το Ταμείο») συνιστά το κυριότερο εργαλείο που διαθέτει η Ένωση για την αντιμετώπιση μεγάλων καταστροφών στα κράτη μέλη, ή στις χώρες που είναι υποψήφιες για ένταξη, αποδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο την αλληλεγγύη της με τις χώρες, τις περιφέρειες ή τους δήμους που πλήττονται (σύμφωνα με το άρθρο 222 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης)· |
|
2. |
διαπιστώνει ότι το Ταμείο εκπληρώνει, σε γενικές γραμμές, ικανοποιητικά τους στόχους του, αλλά εκτιμά ότι η λειτουργία του θα μπορούσε να βελτιωθεί, κυρίως με την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών που απαιτούνται για την έγκριση των ενισχύσεων του Ταμείου, ώστε να συντομευτεί αισθητά ο χρόνος που παρέρχεται από την στιγμή της καταστροφής έως την χορήγηση της ενίσχυσης. Επίσης θα πρέπει να καταστούν σαφέστεροι οι κανόνες λειτουργίας του Ταμείου ώστε να επιτυγχάνεται πιο εύστοχη και άμεση ανταπόκριση στις ανάγκες των πληττόμενων περιοχών· |
|
3. |
εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η μέγιστη ετήσια χρηματοδότηση του Ταμείου που προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεχώς από το 2002 παραμένει αμετάβλητη στο ποσό των 500 εκατ. ευρώ (σε τιμές 2011), με συνέπεια να τίθεται σε κίνδυνο η βοήθεια σε όλες τις μεγάλες καταστροφές, δεδομένου ότι τέτοιες καταστροφές τείνουν να παρουσιάζονται ολοένα συχνότερα· |
Επικουρικότητα και αναλογικότητα
|
4. |
κρίνει ότι τόσο ο ισχύων κανονισμός όσο και οι προτεινόμενες τροποποιήσεις συνάδουν με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας· |
Σημασία σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο
|
5. |
εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι μεγάλες φυσικές καταστροφές έχουν ολέθριες συνέπειες κυρίως για τους δήμους και τις περιφέρειες που πλήττουν. Συχνά προκαλούνται σοβαρές ζημιές στις βασικές υποδομές και στον φυσικό και πολιτιστικό πλούτο· |
|
6. |
υπενθυμίζει ότι κατά κανόνα οι κατεστραμμένες υποδομές ανήκουν στις τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι οποίες ευθύνονται συνεπώς και για την αποκατάστασή τους. Επίσης, οι αρχές αυτές αναλαμβάνουν τη διάσωση, την προσωρινή στέγαση των πληγέντων ατόμων στις περιοχές που εκκενώθηκαν καθώς και τον καθαρισμό της πληγείσας περιοχής· |
|
7. |
θεωρεί, συνεπώς, ότι, αν και κύριοι παραλήπτες των ενισχύσεων του Ταμείου είναι τα κράτη μέλη ή οι υποψήφιες για ένταξη χώρες, τα κονδύλια του Ταμείου χρησιμεύουν σε τελική ανάλυση για τη χρηματοδότηση των μέτρων αποκατάστασης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο· |
|
8. |
υπογραμμίζει ότι για τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές το κυριότερο είναι η ταχύτητα παρέμβασης του Ταμείου και η δυνατότητα να επικεντρώνονται οι διαθέσιμοι πόροι κατά εύστοχο τρόπο ώστε οι πραγματικές ανάγκες να αντιμετωπίζονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο· |
|
9. |
εκτιμά συνεπώς πολύ θετικά τις προτάσεις της Επιτροπής, διότι συμβάλλουν ώστε η βοήθεια του Ταμείου να παρέχεται ταχύτερα και με πιο εύστοχο τρόπο και διατυπώνει ορισμένες σημαντικές συστάσεις κυρίως όσον αφορά τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές· |
|
10. |
εφιστά την προσοχή στην ανάγκη να ληφθεί υπόψη η ιδιαίτερη κατάσταση των εξόχως απόκεντρων περιφερειών, οι οποίες είναι πιο ευάλωτες απέναντι στα ακραία καιρικά φαινόμενα· |
Πεδίο παρέμβασης του Ταμείου (άρθρο 2)
|
11. |
εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι αποσαφηνίζεται το πεδίο παρέμβασης του Ταμείου, γεγονός που συμβάλει στην εξάλειψη της υφιστάμενης νομικής ασάφειας και στην αποφυγή της υποβολής αιτήσεων που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις· |
Ενεργοποίηση του Ταμείου σε περίπτωση μείζονος περιφερειακής καταστροφής (άρθρο 2)
|
12. |
επιδοκιμάζει τις προσπάθειες της Επιτροπής για την απλοποίηση του ορισμού της «περιφερειακής καταστροφής», εισάγοντας ένα σαφές κριτήριο με βάση το ΑεγχΠ. Ο νέος αυτός ορισμός θα διευκολύνει την αξιολόγηση των αιτήσεων από την Επιτροπή και θα συμβάλει στη βελτίωση της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας του Ταμείου. Οι ενδεχόμενοι δικαιούχοι θα μπορούν να κρίνουν ευκολότερα, πριν υποβάλλουν αίτηση, αν δικαιούνται ενισχύσεις για την συγκεκριμένη καταστροφή· |
|
13. |
προτείνει να οριστεί το κριτήριο για τον χαρακτηρισμό μίας καταστροφής ως «περιφερειακή φυσική καταστροφή» στο 1,0 % του ΑΕγχΠ της περιφέρειας όσον αφορά τις περιφέρειες του επιπέδου NUTS 2. Κατά τη γνώμη της ΕτΠ, το κριτήριο αυτό θα αποδείκνυε καλύτερα την βούληση να παρέχεται σε περίπτωση περιφερειακής φυσικής καταστροφής λίγο ως πολύ το ίδιο ύψος ενισχύσεων· |
|
14. |
εκτιμά πως οι δείκτες που προτείνονται πρέπει να υφίστανται προσαρμογή σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών που συντελούνται σε κάποιο από τα νησιά των αρχιπελαγικών περιοχών, επιπέδου NUTS 2, προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο η αποκλειστικά περιφερειακή αξιολόγηση να μην καταστήσει δυνατή τη χρήση του εν λόγω ταμείου σε αυτές τις περιπτώσεις· |
Ορισμός περιφερειακού κριτηρίου για την ενεργοποίηση του Ταμείου στο επίπεδο NUTS 3 (άρθρο 2)
|
15. |
εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι ολοένα συχνότερα οι καταστροφές πλήττουν περιοχές που διαφέρουν σημαντικά από τις περιοχές του επιπέδου NUTS 2 (σε ορισμένα κράτη μέλη οι περιοχές αυτές ορίζονται μόνον με καθαρά διοικητικά κριτήρια), και ότι συχνά υπερβαίνουν τα σύνορα πολλών περιοχών που οριοθετούνται με βάση αυτό το κριτήριο· συνεπώς, δεν θα ήταν αντικειμενικό να καθορίζεται το περιφερειακό κριτήριο μόνο με βάση τα όρια των περιοχών του επιπέδου NUTS 2· |
|
16. |
προτείνει να εισαχθεί ένα κριτήριο για τις περιφερειακές καταστροφές σε επίπεδο NUTS 3, σε περίπτωση που διάφορες περιφέρειες του επιπέδου NUTS 3 οι οποίες γειτνιάζουν άμεσα και πλήττονται από μία καταστροφή, καλύπτουν συνολικά έκταση που αντιστοιχεί στο μέγεθος του επιπέδου NUTS 2 (τουλάχιστον 800 000 κατοίκους). Σε αυτήν την περίπτωση, το ποσοστό του ΑΕγχΠ που προκύπτει θα υπολογίζεται με βάση τον μέσο σταθμισμένο όρο των αξιών των διαφόρων περιφερειών του επιπέδου NUTS 3· |
Διασυνοριακές φυσικές καταστροφές μείζονος χαρακτήρα (άρθρο 2)
|
17. |
επισημαίνει ότι δεδομένου ότι πολλές καταστροφές έχουν διασυνοριακό χαρακτήρα, η παρέμβαση της ΕΕ σε αυτές τις περιπτώσεις θα είχε σημαντική πρόσθετη αξία και θα απεύθυνε σαφές θετικό μήνυμα στους πολίτες· |
|
18. |
προτείνει να χρησιμοποιηθεί για τον ορισμό της έννοιας της «μείζονος διασυνοριακής φυσικής καταστροφής» το κριτήριο του επιπέδου NUTS 3 που προαναφέρθηκε, με βάση το οποίο, γειτονικές περιφέρειες του επιπέδου NUTS 3 θα μπορούσαν να ανήκουν σε διάφορα κράτη μέλη· |
Ορισμός των επιλέξιμων δράσεων (άρθρο 3)
|
19. |
εκφράζει την ικανοποίησή της όσον αφορά τη δυνατότητα χρησιμοποίησης των πόρων του Ταμείου όχι μόνον για «επείγουσες» δράσεις αλλά και για τις δράσεις που συνδέονται άμεσα με την καταστροφή αλλά για τις οποίες ενδέχεται να απαιτείται περισσότερος χρόνος εφαρμογής· |
|
20. |
επισημαίνει ότι μετά από καταστροφές, υπάρχει σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο πραγματική ανάγκη για αποκατάσταση της λειτουργίας των υποδομών, κατά τρόπο που να τις καθιστά πιο ανθεκτικές σε μελλοντικές καταστροφές. Σε ορισμένες περιπτώσεις ίσως μάλιστα να χρειάζεται η μετατόπιση αυτών των υποδομών προς πιο κατάλληλη τοποθεσία· |
|
21. |
συνιστά να διευκρινιστούν οι επιλέξιμες δράσεις για ενισχύσεις του Ταμείου και να συμπεριληφθεί η δυνατότητα χρηματοδότησης όχι μόνον της αποκατάστασης των υποδομών αλλά και της προσαρμογής της επαναλειτουργίας τους ώστε να καταστούν πιο ανθεκτικές για επόμενες φυσικές καταστροφές. Προτείνει επίσης να προστεθεί στις επιλέξιμες δράσεις για ενισχύσεις και η μετατόπιση υποδομών που βρίσκονται σε τοποθεσία που απειλείται από μελλοντικές φυσικές καταστροφές· |
Τεχνική βοήθεια (άρθρο 3)
|
22. |
εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η παροχή εξωτερικής τεχνικής υποστήριξης είναι για ορισμένες τοπικές και περιφερειακές αρχές απολύτως αναγκαία για την αντιμετώπιση μιας καταστροφής και για την αποτελεσματική οργάνωση όλων των δράσεων που αφορούν την αποκατάσταση των πληττόμενων περιοχών· |
|
23. |
προτείνει να συμπεριληφθούν οι δαπάνες για την εξωτερική τεχνική υποστήριξη στις επιλέξιμες δαπάνες για χρηματοδότηση από το Ταμείο εφόσον δεν υπερβαίνουν το 2% του ανώτατου ορίου χρηματοδότησης που χορηγεί το Ταμείο· |
Προθεσμία υποβολής των αιτήσεων (άρθρο 4)
|
24. |
παρατηρεί ότι οι αρμόδιες αρχές χρειάζονται πάρα πολύ χρόνο για την προσεκτική προετοιμασία της αίτησης και ιδιαίτερα για την αξιολόγηση των ζημιών και την συγκέντρωση όλων των αποδεικτικών στοιχείων για την υποστήριξη της αίτησης, και αυτό τη στιγμή που πρέπει να οργανώσουν επειγόντως όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της καταστροφής. Η δυσκολία αυτή αποδεικνύεται ακόμη μεγαλύτερη σε περίπτωση σταδιακά εξελισσόμενης φυσικής καταστροφής, όπως η ξηρασία ή φαινόμενα όπως οι πλημμύρες που ενίοτε διαρκούν πολλές εβδομάδες ή ακόμη και μήνες και οι ζημίες μπορούν να εκτιμηθούν μόνον μετά την υποχώρηση των υδάτων. Επομένως και η σοβαρότητα της καταστροφής δεν μπορεί να διαπιστωθεί παρά μόνον μεταγενέστερα· |
|
25. |
επιδοκιμάζει, συνεπώς την πρόταση της Επιτροπής να λάβει υπόψη την ιδιαιτερότητα των σταδιακά εξελισσόμενων φυσικών καταστροφών· |
|
26. |
εφιστά επίσης την προσοχή στο γεγονός ότι όσον αφορά άλλες μορφές φυσικών καταστροφών, η πρόταση διατηρεί τις ισχύουσες διατάξεις και ότι δεν προσφέρει λύση όσον αφορά τις δυσκολίες σχετικά με την προετοιμασία της αίτησης σε περίπτωση πλημμυρών μεγάλης διάρκειας· |
|
27. |
προτείνει για τον λόγο αυτόν να προβλεφθεί σε περίπτωση πλημμυρών μεγάλης διάρκειας η δυνατότητα υποβολής της αίτησης εντός έξι εβδομάδων από τη στιγμή που λήγει η απειλή φυσικής καταστροφής (για παράδειγμα από τη στιγμή που αίρεται η κατάσταση έκτακτης ανάγκης από τις αρχές του κράτους μέλους ή της περιφέρειας, κλπ.)· |
Μέτρα για την πρόληψη καταστροφών (άρθρο 4)
|
28. |
συμφωνεί με την άποψη της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία έχει καθοριστική σημασία η υιοθέτηση μέτρων πρόληψης φυσικών καταστροφών και πρέπει να επιδιώκεται η συνεχής βελτίωσή τους· |
|
29. |
εκφράζει τον φόβο μήπως η υποχρέωση συμπερίληψης στην αίτηση και πληροφοριών σχετικά με την πρόληψη των κινδύνων καταστροφών προκαλέσει πρόσθετη διοικητική επιβάρυνση για τον αιτούντα, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει η επεξεργασία και η εξέταση των αιτήσεων, γεγονός που θα ήταν αντίθετο με τον αρχικό στόχο που είναι η απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών για την έγκριση ενισχύσεων του Ταμείου· |
|
30. |
προτείνει να απαιτείται από τον αιτούντα, κατά το στάδιο διεκπεραίωσης της αίτησης, μόνον μία σύντομη περιγραφή της εφαρμογής της νομοθεσίας της Ένωσης (παράγραφος 1 στοιχείο ε) και να καταργηθεί η υποχρέωση άλλων σχετικών συμπληρωματικών πληροφοριών (παράγραφος 1 στοιχείο στ), διότι οι πληροφορίες αυτές πρέπει να περιλαμβάνονται στην έκθεση σχετικά με την χρησιμοποίηση των ενισχύσεων του Ταμείου· |
Η δυνατότητα λήψης προκαταβολής (άρθρο 4α)
|
31. |
επιδοκιμάζει την πρόταση της Επιτροπής να καθιερωθεί η δυνατότητα προκαταβολής, ώστε να μπορεί το Ταμείο να αντιδρά ταχύτερα. Ωστόσο, προτείνει να μην ενταχθεί το σύστημα των προκαταβολών στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και στα συγκεκριμένα διαρθρωτικά ταμεία που προτείνονται· |
Παράταση της προθεσμίας χρήσης των ενισχύσεων του Ταμείου (άρθρο 8)
|
32. |
χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να επιταχύνει την διοικητική διαδικασία έγκρισης των ενισχύσεων του Ταμείου, ώστε οι πληγείσες περιοχές να λαμβάνουν ταχύτερα τις ενισχύσεις. Εφιστά ωστόσο την προσοχή στο γεγονός ότι η πραγματική προθεσμία που διατίθεται για τη χρήση των ενισχύσεων του Ταμείου είναι πολύ πιο σύντομη· |
|
33. |
εισηγείται την παράταση στους 24 μήνες της προθεσμίας για τη χρήση των ενισχύσεων του Ταμείου, κυρίως επειδή η επισκευή των βασικών υποδομών και η εκ νέου παροχή των βασικών υπηρεσιών μπορεί να αποβεί χρονοβόρος επειδή απαιτείται η συγκέντρωση των απαραίτητων εγγράφων και η τήρησης των κανόνων σχετικά με τις δημόσιες αγορές προμηθειών· |
Χρήση των μηχανισμών απλοποίησης
|
34. |
Οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί και οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές έχουν επισημάνει πολλάκις την ανάγκη μέγιστης αξιοποίησης της απλοποίησης της διοίκησης προκειμένου να επιτραπεί ο προσανατολισμός με γνώμονα τις επιδόσεις (1). Αυτή η απλοποίηση είναι ακόμα πιο σημαντική στην περίπτωση του Ταμείου αλληλεγγύης, το οποίο δραστηριοποιείται σε καταστάσεις ιδιαίτερα έκτακτης ανάγκης και στις επιλέξιμες δαπάνες του οποίου περιλαμβάνονται δαπάνες για την αντιμετώπιση προσωπικών άμεσων αναγκών. Προς τούτο θα ήταν σκόπιμο να επιτραπεί η χρήση κόστους ανά μονάδα όσον αφορά τις δαπάνες για την αντιμετώπιση των αναγκών του πληγέντος πληθυσμού που δεν συνίστανται στην αποκατάσταση των υποδομών. |
II. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ
Τροπολογία 1
Αιτιολογική σκέψη 11
|
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Το Ταμείο θα πρέπει να συμβάλει στην επαναφορά των υποδομών σε κατάσταση λειτουργίας, στον καθαρισμό των ζωνών που έχουν πληγεί από την καταστροφή και στην κάλυψη των δαπανών που επιβαρύνουν τις υπηρεσίες διάσωσης, καθώς και στην προσωρινή στέγαση του πληγέντος πληθυσμού στη διάρκεια όλης της περιόδου εφαρμογής. Θα πρέπει επίσης να καθοριστεί το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η στέγαση των αστέγων λόγω της καταστροφής μπορεί να χαρακτηρίζεται ως προσωρινή. |
Το Ταμείο θα πρέπει να συμβάλει στην επαναφορά των υποδομών σε κατάσταση λειτουργίας ή σε κατάσταση στην οποία θα είναι σε θέση να αντέξουν ευκολότερα φυσικές καταστροφές, συμπεριλαμβανομένης της μετεγκατάστασης, στον καθαρισμό των ζωνών που έχουν πληγεί από την καταστροφή και στην κάλυψη των δαπανών που επιβαρύνουν τις υπηρεσίες διάσωσης, καθώς και στην προσωρινή στέγαση του πληγέντος πληθυσμού στη διάρκεια όλης της περιόδου εφαρμογής. Θα πρέπει επίσης να καθοριστεί το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η στέγαση των αστέγων λόγω της καταστροφής μπορεί να χαρακτηρίζεται ως προσωρινή. |
Αιτιολογία
Συνάδει με την τροπολογία 7 του εισηγητή για το άρθρο 3 παρ. 2.
Τροπολογία 2
Αιτιολογική σκέψη 13
|
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Θα πρέπει επίσης να διευκρινιστεί ότι οι επιλέξιμες ενέργειες δεν μπορούν να περιλαμβάνουν δαπάνες για τεχνική βοήθεια. |
Θα πρέπει επίσης να διευκρινιστεί ότι οι επιλέξιμες ενέργειες δεν μπορούν να περιλαμβάνουν δαπάνες για τεχνική βοήθεια. |
Αιτιολογία
Για ορισμένες τοπικές και περιφερειακές αρχές, η εξωτερική τεχνική βοήθεια είναι πολλές φορές απαραίτητη για την αντιμετώπιση των καταστροφών και την αίσια αποπεράτωση των δράσεων για την αποκατάσταση των περιοχών που επλήγησαν. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή των Περιφερειών προτείνει να συμπεριληφθούν στις επιλέξιμες δαπάνες του ταμείου οι δαπάνες για την εξωτερική τεχνική βοήθεια, σε ποσοστό όριο 2 % κατ' ανώτατο όριο της συνολικής συνεισφοράς του εν λόγω ταμείου. Η προτεινόμενη τροπολογία του άρθρου 3 παρ. 5 συνδέεται με την παρούσα.
Τροπολογία 3
Αιτιολογική σκέψη 15
|
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Ορισμένα είδη φυσικής καταστροφής, όπως είναι η ξηρασία, εκδηλώνονται για μεγαλύτερη χρονική περίοδο, προτού γίνουν αισθητά τα καταστροφικά αποτελέσματά τους. Θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη για την αξιοποίηση του Ταμείου και σε τέτοιες περιπτώσεις. |
Ορισμένα είδη φυσικής καταστροφής, όπως είναι η ξηρασία, εκδηλώνονται για μεγαλύτερη χρονική περίοδο, προτού γίνουν αισθητά τα καταστροφικά αποτελέσματά τους, ενώ άλλα — όπως οι πλημμύρες — είναι μακράς διαρκείας. Θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη για την αξιοποίηση του Ταμείου και σε τέτοιες περιπτώσεις. |
Αιτιολογία
Η προετοιμασία της αίτησης για ενίσχυση εκ μέρους των δημοσίων αρχών αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρονοβόρος, ιδίως όταν πρέπει να γίνει εκτίμηση των ζημιών και συλλογή αποδεικτικών στοιχείων για την υποστήριξη της αίτησης, ενώ ταυτόχρονα οι δημόσιες αρχές καλούνται να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της καταστροφής. Η δυσκολία αυξάνεται όταν παρέρχεται μεγάλο χρονικό διάστημα πριν γίνει αισθητή η καταστροφή — όπως στην περίπτωση των ξηρασιών — ή όταν το φαινόμενο διαρκεί για εβδομάδες ή μήνες — όπως στην περίπτωση των πλημμυρών, όπου οι ζημιές μπορούν να εκτιμηθούν μόνο αφού υποχωρήσουν τα ύδατα και ως εκ τούτου, η έκταση της καταστροφής δεν μπορεί να αξιολογηθεί παρά μόνο σε μεταγενέστερο στάδιο· Αν και η πρόταση κανονισμού λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των καταστροφών της πρώτης περίπτωσης, σε ό,τι αφορά τις υπόλοιπες φυσικές καταστροφές διατηρεί τις ισχύουσες διατάξεις και δεν λύνει τα προβλήματα που σχετίζονται με την προετοιμασία της αίτησης σε περίπτωση πλημμύρας μακράς διάρκειας. Για αυτόν το λόγο, προτείνεται να προστεθεί νέα παράγραφος στο άρθρο 4.
Τροπολογία 4
Άρθρο 2 παράγραφος 3
|
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, «περιφερειακή φυσική καταστροφή» νοείται κάθε φυσική καταστροφή σε περιφέρεια κράτους μέλους ή χώρας που συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις για την ένταξή της στην Ένωση σε επίπεδο NUTS 2, σε άμεση ζημία καθ’ υπέρβαση του 1,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της περιφέρειας (ΑΕγχΠ). Όταν η καταστροφή αφορά διάφορες περιφέρειες σε επίπεδο NUTS 2, το κατώφλιο εφαρμόζεται στο μέσο σταθμισμένο ΑΕγχΠ των περιφερειών αυτών. |
Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, «περιφερειακή φυσική καταστροφή» νοείται κάθε φυσική καταστροφή σε περιφέρεια κράτους μέλους ή χώρας που συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις για την ένταξή της στην Ένωση σε επίπεδο NUTS 2 – ή σε κλίμακα πολλών άμεσα γειτονικών περιφερειών σε επίπεδο NUTS 3, οι οποίες οριοθετούν από κοινού μια περιοχή που εμπίπτει στο ελάχιστο κριτήριο του επιπέδου NUTS 2 – σε άμεση ζημία καθ’ υπέρβαση του 1,5% 1,0% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της περιφέρειας (ΑΕγχΠ). Όταν η καταστροφή αφορά διάφορες περιφέρειες σε επίπεδο NUTS 2 ή NUTS 3, το κατώφλι εφαρμόζεται στο μέσο σταθμισμένο ΑΕγχΠ των περιφερειών αυτών. |
Αιτιολογία
Ο κυριότερος λόγος για τον οποίο το κατώφλι της περιφερειακής φυσικής καταστροφής είχε τεθεί σε 1,5 % ήταν η βούληση να εξασφαλιστούν παρόμοια αποτελέσματα με αυτά που επετεύχθησαν χάρη στις αποφάσεις που είχαν ληφθεί στο παρελθόν, οι οποίες είχαν σαν βάση σχετικά αόριστα κριτήρια. Ωστόσο η εφαρμογή αυτού του κριτηρίου δεν θα είχε επιτρέψει την παροχή βοηθείας στην περίπτωση δύο περιφερειακών φυσικών καταστροφών, όπου τα αιτήματα έγινα δεκτά στην πράξη (πρόκειται για την έκρηξη ενός ηφαιστείου στη Σικελία το 2003, με ζημίες ύψους 1,36 % του ΑΕγχΠ της περιοχής και την πλημμύρα στο Δέλτα του Ροδανού το 2004, με ζημιές ύψους 1,05 % του ΑΕγχΠ). Ένα τόσο υψηλό κατώφλι δεν θα επιτρέψει να εξασφαλιστούν τα αποτελέσματα που προσμένουν οι πολίτες-θύματα αυτών των καταστροφών. Ως εκ τούτου, η ΕτΠ προτείνει να μειωθεί σε 1,0 % του ΑΕγχΠ.
Για τον ορισμό της περιφερειακής φυσικής καταστροφής, η πρόταση κανονισμού χρησιμοποιεί ως μονάδα αναφοράς το επίπεδο NUTS 2. Δεδομένου ότι όλο και πιο συχνά οι καταστροφές πλήττουν ζώνες που διαφέρουν σημαντικά από τις περιοχές του επιπέδου NUTS 2 (σε ορισμένα κράτη μέλη ορίζονται μόνο διοικητικά) και που υπερβαίνουν τα σύνορα πολλών περιφερειών που έχουν οριοθετηθεί κατ' αυτόν τον τρόπο, το περιφερειακό κριτήριο δεν πρέπει να λάβει υπόψη μόνο τη χάραξη των περιφερειών σε επίπεδο NUTS 2, διότι υπάρχει ο κίνδυνος να μην είναι αντικειμενικό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον η ΕτΠ προτείνει να διευρυνθεί το κριτήριο σε επίπεδο NUTS 3, όταν πολλές άμεσα γειτονικές περιφέρειες σε επίπεδο NUTS 3 οριοθετούν από κοινού περιοχή της οποίας τα χαρακτηριστικά αντιστοιχούν τουλάχιστον στο ελάχιστο κριτήριο του επιπέδου NUTS 2 (πληθυσμός τουλάχιστον 800 000 κατοίκων). Σε αυτήν την περίπτωση, το ποσοστό του ΑΕγχΠ που προκύπτει θα υπολογίζεται με βάση τον μέσο σταθμισμένο όρο των αξιών των διαφόρων περιφερειών του επιπέδου NUTS 3·
Τροπολογία 5
Άρθρο 2, νέα παράγραφος μετά την παράγραφο 3
|
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
|
Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, «διασυνοριακή φυσική καταστροφή» νοείται κάθε φυσική καταστροφή που προκαλεί — στο έδαφος κρατών μελών ή χωρών που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις για ένταξη στην Ένωση, σε κλίμακα άμεσα γειτονικών περιφερειών σε επίπεδο NUTS 3, οι οποίες οριοθετούν από κοινού περιοχή που αντιστοιχεί στο ελάχιστο κριτήριο του επιπέδου NUTS 2 — άμεση ζημία καθ’ υπέρβαση του 1,0% του μέσου σταθμισμένου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕγχΠ) αυτών των περιφερειών. |
Αιτιολογία
Πολλές καταστροφές έχουν διασυνοριακό χαρακτήρα. Σε αυτή την κατηγορία περιπτώσεων, η επέμβαση της ΕΕ θα μπορούσε να έχει σημαντική προστιθέμενη αξία και να απευθύνει ένα αμιγώς θετικό μήνυμα στους πολίτες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή των Περιφερειών επιθυμεί να συμπεριλάβει ένα νέο κριτήριο για τον ορισμό της «διασυνοριακής φυσικής καταστροφής». Αυτό το κριτήριο θα εκτιμάται σε επίπεδο περιφερειών επιπέδου NUTS 3 που ανήκουν σε διαφορετικά κράτη μέλη ή σε κράτη που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις για την ένταξή τους στην Ένωση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η έκταση της καταστροφής θα αξιολογείται στην κλίμακα πολλών περιφερειών που γειτονεύουν άμεσα σε επίπεδο NUTS 3 και σχηματίζουν από κοινού μια περιοχή που αντιστοιχεί στο κριτήριο ορισμού της περιοχής σε επίπεδο NUTS 2 (πληθυσμός τουλάχιστον 800 000 κατοίκων). Το ποσοστό ΑΕγχΠ που προκύπτει θα υπολογίζεται με βάση τον σταθμισμένο μέσο όρο των τιμών των διαφορετικών περιφερειών σε επίπεδο NUTS 3. Οι δικαιούχοι θα είναι τα κράτη μέλη στο έδαφος των οποίων βρίσκεται η περιοχή που έχει οριοθετηθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Τροπολογία 6
Άρθρο 2 παράγραφος 4
|
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
4. Ενίσχυση από το Ταμείο μπορεί επίσης να κινητοποιηθεί για κάθε φυσική καταστροφή σε επιλέξιμο κράτος η οποία είναι μείζων φυσική καταστροφή σε γειτονικό κράτος μέλος ή χώρα που συμμετέχει σε διαπραγματεύσεις για την ένταξή της στην Ένωση. |
4. Ενίσχυση από το Ταμείο μπορεί επίσης να κινητοποιηθεί για κάθε φυσική καταστροφή σε επιλέξιμο κράτος η οποία είναι μείζων ή περιφερειακή φυσική καταστροφή σε γειτονικό κράτος μέλος ή χώρα που συμμετέχει σε διαπραγματεύσεις για την ένταξή της στην Ένωση. |
Αιτιολογία
Η δυνατότητα των γειτονικών κρατών μελών να ζητούν ενίσχυση σε περίπτωση «μείζονος φυσικής καταστροφής» χωρίς αυτά τα ίδια να πληρούν τις προϋποθέσεις θα πρέπει να ισχύει και για «περιφερειακές φυσικές καταστροφές». Διαφορετικά, αυτό θα ήταν ασυμβίβαστο προς την ευρωπαϊκή ιδέα.
Τροπολογία 7
Άρθρο 3 παράγραφος 2
|
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||||||||||||
|
Το Ταμείο έχει σκοπό να συμπληρώνει τις προσπάθειες των οικείων κρατών και να καλύπτει ένα μέρος από τις κρατικές δαπάνες, προκειμένου να βοηθήσει το επιλέξιμο κράτος να προβεί, ανάλογα με τη φύση της καταστροφής, στις ακόλουθες ενέργειες έκτακτης ανάγκης και ανάκαμψης: |
Το Ταμείο έχει σκοπό να συμπληρώνει τις προσπάθειες των οικείων κρατών και να καλύπτει ένα μέρος από τις κρατικές δαπάνες, προκειμένου να βοηθήσει το επιλέξιμο κράτος να προβεί, ανάλογα με τη φύση της καταστροφής, στις ακόλουθες ενέργειες έκτακτης ανάγκης και ανάκαμψης: |
||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||
|
|
Για τους σκοπούς του στοιχείου α) «αποκατάσταση της λειτουργίας» νοείται η αποκατάσταση κατά τρόπο που να εξασφαλίζει την καλύτερη αντοχή σε φυσική καταστροφή –συμπεριλαμβανομένης της μετακίνησης έργων υποδομών που προφανώς βρίσκονται σε τοποθεσία η οποία ενδέχεται να κινδυνεύσει εκ νέου στο μέλλον από φυσική καταστροφή. |
||||||||||||||||
|
Για τους σκοπούς του στοιχείου β) «προσωρινή στέγαση» νοείται η στέγαση που διαρκεί έως ότου ο πληθυσμός που επλήγη είναι σε θέση να επιστρέψει στις αρχικές οικίες του, ύστερα από επισκευή ή ανακατασκευή τους. |
Για τους σκοπούς του στοιχείου β) «προσωρινή στέγαση» νοείται η στέγαση που διαρκεί έως ότου ο πληθυσμός που επλήγη είναι σε θέση να επιστρέψει στις αρχικές οικίες του, ύστερα από επισκευή ή ανακατασκευή τους. |
Αιτιολογία
Το Ταμείο επιτρέπει γενικά τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης της λειτουργίας των κατεστραμμένων υποδομών που επανέρχονται έτσι στην αρχική τους κατάσταση. Η εμπειρία των περιφερειών δείχνει ότι τα διάφορα έργα υποδομών — όπως οι οδικοί άξονες ή οι μεγάλες σιδηροδρομικές συνδέσεις υπερ-περιφερειακής σημασίας — πρέπει να μετακινούνται, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες εμπειρίες που αποκομίζονται σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την προστασία από τις καταστροφές. Επιπλέον, η επισκευή ορισμένων τμημάτων υποδομών τα οποία έχουν καταστραφεί σε μεγάλο βαθμό (όπως οι γέφυρες), απαιτεί επενδύσεις που μπορούν να απομακρύνουν τον κίνδυνο ζημιών από μια μελλοντική φυσική καταστροφή. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το να αρκεστούμε στην απλή αποκατάσταση της λειτουργίας των υποδομών είναι ανεπαρκές και αντιπαραγωγικό.
Τροπολογία 8
Άρθρο 3 παράγραφος 5
|
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Η τεχνική βοήθεια, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης, της παρακολούθησης, της ενημέρωσης και επικοινωνίας, της διευθέτησης παραπόνων και του ελέγχου και της επιθεώρησης δεν είναι επιλέξιμη για ενίσχυση από το Ταμείο. |
Η εξωτερική τεχνική βοήθεια, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης, της παρακολούθησης, της ενημέρωσης και επικοινωνίας, της διευθέτησης παραπόνων και του ελέγχου και της επιθεώρησης, δεν είναι επιλέξιμη για ενίσχυση από το Ταμείο σε ποσοστό 2% κατ’ ανώτατο όριο της συνολικής συνεισφοράς του Ταμείου. |
Αιτιολογία
Για ορισμένες τοπικές και περιφερειακές αρχές, η εξωτερική τεχνική βοήθεια είναι πολλές φορές απαραίτητη για την αντιμετώπιση καταστροφών και τις δράσεις αποκατάστασης των περιοχών που επλήγησαν. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή των Περιφερειών προτείνει να συμπεριληφθούν στις επιλέξιμες δαπάνες του ταμείου οι δαπάνες για την εξωτερική τεχνική βοήθεια, σε ποσοστό 2 % κατ' ανώτατο όριο της συνολικής συνεισφοράς του εν λόγω ταμείου.
Τροπολογία 9
Άρθρο 4 παράγραφος 1
|
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
||||||||||||||||||||||||
|
Όσο το δυνατόν συντομότερα και το αργότερο μέσα σε δέκα εβδομάδες, αφότου προκλήθηκε η πρώτη ζημία από την καταστροφή, ένα κράτος μπορεί να υποβάλει αίτηση για ενίσχυση από το Ταμείο στην Επιτροπή, παρέχοντας όλες τις σχετικές διαθέσιμες πληροφορίες, μεταξύ άλλων, με:
|
Όσο το δυνατόν συντομότερα και το αργότερο μέσα σε δέκα εβδομάδες, αφότου προκλήθηκε η πρώτη ζημία από την καταστροφή, ένα κράτος μπορεί να υποβάλει αίτηση για ενίσχυση από το Ταμείο στην Επιτροπή, παρέχοντας όλες τις σχετικές διαθέσιμες πληροφορίες, μεταξύ άλλων, με:
|
Αιτιολογία
Η υποχρέωση συμπερίληψης στην αίτηση πληροφοριών σχετικά με τα μέτρα για την πρόληψη της καταστροφής, μπορεί να προκαλέσει σημαντικό διοικητικό φόρτο για τον αιτούντα και να καθυστερήσει την εκπόνηση και την επεξεργασία των αιτήσεων, κάτι που αντίκειται στον αρχικό στόχο του μέσου υπό εξέταση, δηλαδή την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών για την χορήγηση πόρων από το Ταμείο. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά να διατηρηθεί η παράγραφος ε) του άρθρου 4, περιορίζοντας όμως την απαίτηση σε σύντομη περιγραφή της εφαρμογής της νομοθεσίας της Ένωσης, και να διαγραφεί η παράγραφος στ) του ίδιου άρθρου, εφόσον οι ίδιες πληροφορίες ζητείται να αναφέρονται στην έκθεση για την υλοποίηση της ενίσχυσης από το Ταμείο (άρθρο 8, παράγραφος 3).
Τροπολογία 10
Άρθρο 4, νέα παράγραφος μετά την παράγραφο 3
|
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
|
Για τις φυσικές καταστροφές μακράς διαρκείας (όπως οι πλημμύρες), η προθεσμία δέκα εβδομάδων που προβλέπεται για την υποβολή αιτήσεων στην οποία έγινε αναφορά στην πρώτη παράγραφο αρχίζει την ημέρα στην οποία οι δημόσιες αρχές του επιλέξιμου κράτους δηλώνουν επίσημα ότι δεν υπάρχει πλέον κίνδυνος από την φυσική καταστροφή (για παράδειγμα, άρση της κατάστασης ανάγκης που κήρυξε ένα κράτος μέλος ή μια περιφερειακή αρχή, κλπ.). |
Αιτιολογία
Η προετοιμασία της αίτησης για ενίσχυση εκ μέρους των δημοσίων αρχών αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρονοβόρος, ιδίως όταν πρέπει να γίνει εκτίμηση των ζημιών και συλλογή αποδεικτικών στοιχείων για την υποστήριξη της αίτησης, ενώ ταυτόχρονα οι δημόσιες αρχές καλούνται να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της καταστροφής. Η δυσκολία αυξάνεται όταν παρέρχεται μεγάλο χρονικό διάστημα πριν γίνει αισθητή η καταστροφή — όπως στην περίπτωση των ξηρασιών — ή όταν το φαινόμενο διαρκεί για εβδομάδες ή μήνες — όπως στην περίπτωση των πλημμύρων, όπου οι ζημιές μπορούν να εκτιμηθούν μόνο αφού υποχωρήσουν τα ύδατα και ως εκ τούτου, η έκταση της καταστροφής δεν μπορεί να αξιολογηθεί παρά μόνο σε μεταγενέστερο στάδιο. Αν και η πρόταση κανονισμού λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των καταστροφών της πρώτης περίπτωσης, σε ό,τι αφορά τις υπόλοιπες φυσικές καταστροφές διατηρεί τις ισχύουσες διατάξεις και δεν λύνει τα προβλήματα που σχετίζονται με την προετοιμασία της αίτησης σε περίπτωση πλημμύρας μακράς διάρκειας.
Ως εκ τούτου η ΕτΠ προτείνει να προβλεφθεί η δυνατότητα — στην περίπτωση πλημμυρών μακράς διαρκείας — υποβολής της αίτησης εντός δέκα εβδομάδων από τη στιγμή που δεν υπάρχει πλέον κίνδυνος από την φυσική καταστροφή (για παράδειγμα όταν αρθεί η κατάσταση ανάγκης που κήρυξε ένα κράτος μέλος ή μια περιφερειακή αρχή, κλπ.).
Τροπολογία 11
Άρθρο 8 παράγραφος 1
|
Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή |
Τροπολογία της ΕτΠ |
|
Η ενίσχυση από το Ταμείο χρησιμοποιείται εντός ενός έτους από την ημερομηνία εκταμίευσης του πλήρους ποσού της ενίσχυσης από την Επιτροπή. Το μέρος της ενίσχυσης που δεν χρησιμοποιείται εντός της προθεσμίας αυτής ή που διαπιστώνεται ότι χρησιμοποιήθηκε για μη επιλέξιμες ενέργειες επιστρέφεται από το κράτος δικαιούχο στην Επιτροπή. |
Η ενίσχυση από το Ταμείο χρησιμοποιείται εντός ενός έτους 24 μηνών από την ημερομηνία εκταμίευσης του πλήρους ποσού της ενίσχυσης από την Επιτροπή. Το μέρος της ενίσχυσης που δεν χρησιμοποιείται εντός της προθεσμίας αυτής ή που διαπιστώνεται ότι χρησιμοποιήθηκε για μη επιλέξιμες ενέργειες επιστρέφεται από το κράτος δικαιούχο στην Επιτροπή. |
Αιτιολογία
Η επιτάχυνση της διοικητικής διαδικασίας για την έγκριση της παρέμβασης του Ταμείου θα επιτρέψει στις πληγείσες περιοχές να τύχουν ταχύτερα ενίσχυσης. Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί ότι έχουμε στη διάθεσή μας συντομότερη πραγματική προθεσμία για τη χρήση της συνεισφοράς του Ταμείου. Προς τούτο, η Επιτροπή των Περιφερειών προτείνει να παραταθεί η προθεσμία χρήσης της συνεισφοράς του Ταμείου στα 2 έτη, κυρίως λόγω του χρόνου που απαιτεί η αποκατάσταση των βασικών υποδομών, εξαιτίας της υποχρέωσης να συγκεντρώνεται τα απαραίτητα έγγραφα και να τηρείται η νομοθεσία περί δημοσίων συμβάσεων.
Βρυξέλλες, 28 Νοεμβρίου 2013
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών
Ramón Luis VALCÁRCEL SISO
(1) Μεταξύ άλλων, η γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με τίτλο «Συστάσεις για την καλύτερη διαχείριση των δαπανών», Οκτώβριος 2013 (CDR 3609-2013_00_00_AC).