52012PC0139

2008/0241 (COD)

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 7 στοιχείο γ) της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης επί της[των] τροπολογίας[ιών] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη θέση του Συμβουλίου σχετικά με την πρόταση

ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

1.           Εισαγωγή

Στο άρθρο 294 παράγραφος 7 στοιχείο γ) της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπεται ότι η Επιτροπή γνωμοδοτεί για τροπολογία που προτείνεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε δεύτερη ανάγνωση. Η Επιτροπή παραθέτει κατωτέρω τη γνώμη της σχετικά με την τροπολογία που πρότεινε το Κοινοβούλιο.

2.           Ιστορικό

Στις 3 Δεκεμβρίου 2008 η Επιτροπή εξέδωσε πρόταση οδηγίας για τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ).

Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή γνωμοδότησε στις 11 Ιουνίου 2009. Η Επιτροπή των Περιφερειών γνωμοδότησε σχετικά στις 4 Δεκεμβρίου 2009.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του, σε πρώτη ανάγνωση, στις 3 Φεβρουαρίου 2011.

Το Συμβούλιο κατέληξε σε πολιτική συμφωνία στις 14 Μαρτίου 2011 και υιοθέτησε την κοινή θέση του στις 19 Ιουλίου 2011.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του, σε δεύτερη ανάγνωση, στις 19 Ιανουαρίου 2012.

Κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της 18ης Ιανουαρίου 2012, η Επιτροπή προέβη σε δηλώσεις προκειμένου να αποσαφηνιστούν ορισμένες θέσεις και προθέσεις της Επιτροπής, με σκοπό να διευκολυνθεί η επίτευξη συμφωνίας σε δεύτερη ανάγνωση.

3.           Στόχοι της πρότασης της Επιτροπής

Οι συγκεκριμένοι στόχοι της αναδιατυπωμένης (το 2008) πρότασης για τα ΑΗΗΕ ήταν να αυξηθεί η αποδοτικότητα των πόρων και να εξασφαλιστεί η κατάλληλη επεξεργασία των ηλεκτρονικών αποβλήτων με τον καθορισμό νέων στόχων συλλογής προσαρμοσμένων στην πραγματικότητα κάθε κράτους μέλους. Περαιτέρω στόχοι ήταν η μείωση του άσκοπου διοικητικού φόρτου και η εξασφάλιση της καλύτερης εφαρμογής, συγκεκριμένα με αντιστροφή του βάρους της απόδειξης κατά τις εξαγωγές χρησιμοποιημένου εξοπλισμού για τον οποίο υπάρχουν υπόνοιες ότι είναι ΑΗΗΕ.

4.           Παρατηρήσεις της Επιτροπής

Κατά τη σύνοδο της ολομέλειας της 19ης Ιανουαρίου 2012, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε δέσμη συμβιβαστικών προτάσεων η οποία είχε συμφωνηθεί με το Συμβούλιο προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία σε δεύτερη ανάγνωση.

Η τροπολογία που περιλαμβάνει η δέσμη συμβιβαστικών προτάσεων αφορά κυρίως τα εξής:

– καθορισμός νέων στόχων συλλογής ανά κράτος μέλος, επτά έτη μετά την έναρξη ισχύος, με ενδιάμεσο στόχο τέσσερα έτη μετά την έναρξη ισχύος·

– επιστροφή μικρών ΑΗΗΕ σε μεγάλα καταστήματα λιανικής, εκτός εάν εναλλακτικά συστήματα αποδειχθούν τουλάχιστον εξίσου αποτελεσματικά·

– διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής σε όλα τα είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, έξι χρόνια μετά την έναρξη ισχύος, με πρόσθετες εξαιρέσεις, και κατόπιν επανεξέτασης που θα πραγματοποιηθεί από την Επιτροπή·

– εναρμόνιση των απαιτήσεων καταχώρισης και υποβολής εκθέσεων, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι πρόκειται κατ’ αρχήν για απαιτήσεις εθνικού επιπέδου ώστε να καταστεί δυνατή η αποτελεσματική επιβολή·

– καθιέρωση ελάχιστων απαιτήσεων για τις αποστολές του μεταχειρισμένου εξοπλισμού για τον οποίο υπάρχουν υπόνοιες ότι πρόκειται για παράνομες αποστολές αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της αντιστροφής του βάρους της απόδειξης, και ειδικές παρεκκλίσεις.

Η Επιτροπή αποδέχεται τη συμβιβαστική δέσμη, δεδομένου ότι είναι σύμφωνη με το συνολικό σκοπό και τα γενικά χαρακτηριστικά της πρότασης.

Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι οι ελάχιστες απαιτήσεις για τις αποστολές δεν πρέπει να παρεμποδίζουν το νόμιμο εμπόριο μεταχειρισμένου εξοπλισμού. Σε περίπτωση που υπάρχει υπόνοια ότι αποστολή είναι de facto παράνομη αποστολή αποβλήτων, με το παράρτημα VI παρέχεται στα κράτη μέλη το νομικό μέσο για την αποσαφήνιση της κατάστασης.

4.           Συμπέρασμα

Η Επιτροπή αποδέχεται την τροπολογία που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε δεύτερη ανάγνωση, σύμφωνα με το ανωτέρω περιγραφόμενο συμβιβαστικό κείμενο του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η Επιτροπή υιοθετεί τις δηλώσεις που ορίζονται στο παράρτημα.

Παράρτημα: Δηλώσεις της Επιτροπής

Δήλωση σχετικά με τον σχεδιασμο των προϊόντων (Άρθρο 4 της οδηγιασ ΑΗΕΕ)

Τα μέτρα οικολογικής σχεδίασης μπορούν να συμβάλουν στη διευκόλυνση της επίτευξης των στόχων της οδηγίας για τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, σύμφωνα με τον Χάρτη πορείας για μια αποδοτική, από πλευράς πόρων, Ευρώπη (COM(2011)571). Η Επιτροπή, αν και όταν θεσπίσει νέα ή αναθεωρήσει ισχύοντα μέτρα εφαρμογής σύμφωνα με την οδηγία 2009/125/ΕΚ για προϊόντα που καλύπτονται και από την οδηγία για τα ΑΗΗΕ, θα λάβει υπόψη τις παραμέτρους επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης που καθορίζονται στο Παράρτημα 1 μέρος 1 της οδηγίας 2009/125/ΕΚ, και θα αξιολογήσει τη σκοπιμότητα της καθιέρωσης απαιτήσεων όσον αφορά την επαναχρησιμοποίηση, την ευκολία στην αποσυναρμολόγηση, και την ανακυκλωσιμότητα των προϊόντων αυτών.

Δήλωση σχετικά με συγκεκριμενεσ παρεκκλίσεις από τους στόχους συλλογής (Άρθρο 7 της οδηγιασ ΑΗΕΕ)

Η νέα οδηγία για τα ΑΗΗΕ προσφέρει, στο άρθρο 7 παράγραφος 4, τη δυνατότητα μεταβατικών ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση δυσχερειών που συναντούν τα κράτη μέλη, λόγω ειδικών περιστάσεων, όσον αφορά την επίτευξη των στόχων συλλογής τους οποίους ορίζει το συγκεκριμένο άρθρο. Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι οι υψηλοί στόχοι συλλογής ΑΗΗΕ έχουν μεγάλη σημασία για αποδοτική, από πλευράς πόρων, Ευρώπη, και ότι οι μεταβατικές ρυθμίσεις εφαρμόζονται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Οι δυσκολίες προς αντιμετώπιση και οι ειδικές περιστάσεις στις οποίες οφείλονται πρέπει να είναι αντικειμενικές, τεκμηριωμένες και επαληθεύσιμες.

Δήλωση σχετικά με τα νανοϋλικά (Άρθρο 8 και παράρτημα VII της οδηγιασ ΑΗΕΕ)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφώνησαν να καλέσουν την Επιτροπή να αξιολογήσει κατά πόσον χρειάζεται ενδεχομένως ειδική αντιμετώπιση για τα νανοϋλικά που περιέχονται σε ΗΗΕ. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή νοεί ως νανοϋλικά εκείνα που εμπίπτουν στον ορισμό της σύστασης 696/2011 της Επιτροπής. Πιθανοί κίνδυνοι από αυτά τα νανοϋλικά θα ήταν δυνατόν να εντοπίζονται με τα μέσα που παρέχει για τον σκοπό αυτό η κατάλληλη νομοθεσία. Σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι συγκεκριμένα νανοϋλικά εγκυμονούν κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον, η Επιτροπή θα εκτιμήσει κατά πόσον χρειάζεται ενδεχομένως ειδική αντιμετώπιση και, ανάλογα με την περίπτωση, θα τροποποιήσει το παράρτημα VII.

Δήλωση σχετικά με τη χρήση εκτελεστικών πράξεων (Άρθρο 7 παράγραφος 5 και άρθρο 23 παράγραφος 4 της οδηγιασ ΑΗΕΕ)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι, με βάσει το άρθρο 7 παράγραφος 5 και το άρθρο 23 παράγραφος 4, θα πρέπει να ανατίθενται στην Επιτροπή αρμοδιότητες κατ’ εξουσιοδότηση, ώστε να αποτυπώνεται σωστά η φύση των αρμοδιοτήτων που ανατίθενται σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, υπό το πνεύμα συμβιβασμού, η Επιτροπή δεν θα εναντιωθεί σε ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία επί του κειμένου της Προεδρίας. Όμως, στο συγκεκριμένο θέμα, η Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα να κάνει χρήση των ενδίκων μέσων που παρέχει η Συνθήκη, με σκοπό να ζητήσει διευκρινίσεις από το Δικαστήριο για το θέμα της οριοθέτησης μεταξύ των άρθρων 290 και 291.

ΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η επίκληση του άρθρου 5 παράγραφος 4 δεύτερο εδάφιο στοιχείο β) κατά συστηματικό τρόπο, είναι αντίθετη με το γράμμα και το πνεύμα του κανονισμού 182/2011 (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13). Η επίκληση της εν λόγω διάταξης πρέπει να ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένη ανάγκη παρέκκλισης από τον κανόνα αρχής, δηλαδή ότι η Επιτροπή μπορεί να εκδίδει σχέδιο εκτελεστικής πράξης όταν δεν υποβάλλεται γνώμη. Δεδομένου ότι αποτελεί εξαίρεση από το γενικό κανόνα που καθορίζει το άρθρο 5 παράγραφος 4, η επίκληση του δεύτερου εδαφίου στοιχείο β) δεν μπορεί να θεωρηθεί απλώς ως «διακριτική εξουσία» του νομοθέτη, αλλά θα πρέπει να ερμηνεύεται συσταλτικά και, ως εκ τούτου, να είναι αιτιολογημένη.