52012DC0699

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

για την εφαρμογή της απόφασης αριθ. 1297/2008/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, περί προγράμματος εκσυγχρονισμού των ευρωπαϊκών στατιστικών επιχειρήσεων και εμπορίου (MEETS)

1.           ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Όπως ορίζεται στο άρθρο 6 της απόφασης αριθ. 1297/2008/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, περί προγράμματος εκσυγχρονισμού των ευρωπαϊκών στατιστικών επιχειρήσεων και εμπορίου (MEETS), (η εφεξής επονομαζόμενη «απόφαση MEETS»), η Επιτροπή … υποβάλλει «έως τις 31 Δεκεμβρίου 2010 και κατόπιν σε ετήσια βάση μέχρι το 2013, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση σχετικά με την υλοποίηση του προγράμματος MEETS».

Στην πρώτη έκθεση δινόταν έμφαση σε δράσεις που είχαν ξεκινήσει και/ή συνεχίζονταν στα ετήσια προγράμματα εργασίας για το 2009 και το 2010. Η δεύτερη έκθεση κάλυπτε τα αρχικά κύρια αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί έως τώρα, καθώς και τις κύριες πρωτοβουλίες που καλύφθηκαν από το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας για το 2011, το οποίο είχε εγκριθεί το 2010. Για το 2011, το επίπεδο υλοποίησης των επιχειρησιακών πιστώσεων MEETS ήταν 97%[1].

Η παρούσα τρίτη έκθεση περιέχει ανασκόπηση της προόδου που σημειώθηκε από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή (Eurostat) κατά την υλοποίηση του προγράμματος MEETS το 2012.

Όλες οι δραστηριότητες MEETS εναρμονίζονται με τη στρατηγική που καθορίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 10ης Αυγούστου 2009, σχετικά με τη μέθοδο παραγωγής των στατιστικών της ΕΕ: ένα όραμα για την επόμενη δεκαετία[2].

2.           ΣΤΟΧΟΙ, ΕΤΗΣΙΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ

Το 2011, δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στον εξορθολογισμό του προγράμματος MEETS ως μέρος της ευρύτερης συζήτησης σχετικά με τις αρνητικές προτεραιότητες εντός του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Συστήματος (EΣΣ). Αυτή η προσπάθεια κατέληξε στην ενσωμάτωση ορισμένων ενεργειών MEETS.

Tα δίκτυα συνεργασίας του EΣΣ, γνωστά ως «ESSnets», εξακολουθούν να είναι τα σημαντικότερα μέσα υλοποίησης των στόχων του προγράμματος MEETS. Τα ESSnets είναι ο τρόπος για την ανάπτυξη νέων σχεδίων στο πλαίσιο των οποίων ορισμένα κράτη μέλη που ενδιαφέρονται για έναν ειδικό τομέα συνεργάζονται ενεργά στην εκτέλεση κοινών καθηκόντων και κατόπιν διαδίδουν τα αποτελέσματα στα μη συμμετέχοντα κράτη μέλη. Με τον τρόπο αυτόν επιτυγχάνεται η προώθηση συνεργιών, η εξοικονόμηση κόστους και η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα ειδικές ενέργειες οι οποίες είναι ωφέλιμες για ολόκληρο το ΕΣΣ.

Όλα τα ESSnets που λειτουργούν στο πλαίσιο του προγράμματος MEETS ξεκίνησαν στη διάρκεια των πρώτων πέντε ετών του προγράμματος. Στο ετήσιο πρόγραμμα εργασίας για το 2012 συνεχίστηκαν οι ενέργειες που άρχισαν από αυτά τα ESSnets για τον εκσυγχρονισμό των στατιστικών των επιχειρήσεων και του εμπορίου. Επιπλέον, το 2012 αναλήφθηκε περαιτέρω δράση για να βοηθηθούν τα κράτη μέλη στην επίτευξη των στόχων για τη μείωση των επιβαρύνσεων προς τις επιχειρήσεις και, ταυτόχρονα, για την παροχή της δυνατότητας στο ΕΣΣ να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες στατιστικών πληροφοριών.

Συνολικά, ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το πρόγραμμα εργασίας 2012 ανέρχεται περίπου στα 9 εκατομμύρια ευρώ και καλύπτει 17 ετήσιες ενέργειες καθώς και την τεχνική και διοικητική υποστήριξη που απαιτείται για την εφαρμογή του προγράμματος. Οι επιδοτήσεις, είτε μέσω των ESSnets είτε με τη μορφή μεμονωμένων επιδοτήσεων (κατά 82%), παραμένουν ο συνηθέστερος μηχανισμός για τη χρηματοδότηση των ενεργειών.

2.1.        Στόχος 1: Επισκόπηση των προτεραιοτήτων και ανάπτυξη συνόλων δεικτών-στόχων για νέους τομείς

Εντοπισμός τομέων ήσσονος σπουδαιότητας

Μετά την υιοθέτηση από την ΕΕΣΣ της νέας στρατηγικής προσέγγισης, τον Νοέμβριο 2010, οι τομείς ήσσονος σπουδαιότητας στις στατιστικές επιχειρήσεων και εμπορίου εντοπίστηκαν στο πλαίσιο της ετήσιας στρατηγικής επανεξέτασης των προτεραιοτήτων της Eurostat. Η επανεξέταση το 2010 οδήγησε στον εξορθολογισμό του προγράμματος MEETS και στον εντοπισμό μιας σειράς αρνητικών προτεραιοτήτων που έπρεπε να αναπτυχθούν περαιτέρω και να λάβουν τη μορφή συγκεκριμένων προτάσεων για την τροποποίηση υφιστάμενων νομικών πράξεων. Οι αρνητικές προτεραιότητες που παρατίθενται για το 2012 αφορούν τις στατιστικές/σειρές για τη μονάδα οικονομικής δραστηριότητας στα παραρτήματα 2 και 4 του κανονισμού για τις στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων (ΣΔΕ)[3] και τη μεταβλητή βιομηχανικών νέων παραγγελιών του παραρτήματος Α του κανονισμού για τις βραχυπρόθεσμες στατιστικές[4]. Επιπλέον, άρχισαν οι συζητήσεις για τη μείωση των απαιτήσεων για την Intrastat και την εκ νέου εξισορρόπηση των στατιστικών διεθνούς εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών υπέρ των υπηρεσιών.

Οι ενέργειες για τη μείωση και άλλες απλουστεύσεις των διαδικασιών που παρατίθενται για το 2013 περιλαμβάνουν την απλούστευση/εναρμόνιση των πολιτικών αναθεώρησης των επιχειρηματικών στατιστικών, τη συνέχιση του έργου για την παροχή κοινών εργαλείων, π.χ. η δίκαιη γεωγραφική εκπροσώπηση (EGR)· επίσης, άνοιξε εκ νέου η συζήτηση για την αναθεώρηση των πολυετών σειρών στα παραρτήματα 2-4 του κανονισμού σχετικά με τις στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων (κανονισμός ΣΔΕ).

Θα πραγματοποιηθεί μια ριζική αναθεώρηση και ενσωμάτωση των στατιστικών που σχετίζονται με τις επιχειρήσεις μέσω ενός κοινού πλαισίου για τη συλλογή, συγκέντρωση, διαβίβαση και διάδοση στατιστικών σχετικά με τις οικονομικές δραστηριότητες του τομέα επιχειρήσεων, τον κανονισμό-πλαίσιο για την ενσωμάτωση των στατιστικών για τις επιχειρήσεις (FRIBS). Οι κοινοί παρονομαστές που χρησιμοποιούνται σε όλους τους τομείς θα είναι η NACE (Στατιστική ονοματολογία των οικονομικών δραστηριοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση) (για τις δραστηριότητες) και η CPA (Ταξινόμηση προϊόντων κατά δραστηριότητα) (για τα προϊόντα). Σε γενικές γραμμές, η προσέγγιση αυτή αναμένεται να μειώσει τον στατιστικό φόρτο για τις επιχειρήσεις και για τις Εθνικές Στατιστικές Υπηρεσίες (ΕΣΥ). Στο πλαίσιο αυτό, ο στόχος της Eurostat είναι η μεταρρύθμιση της Intrastat[5] μέσω του επονομαζόμενου πακέτου διεθνούς εμπορίου ή SIMSTAT, το οποίο ασχολείται με την απλούστευση της Intrastat, την επιτακτικά αναγκαία βελτίωση της ποιότητας των σχετικών στατιστικών δεδομένων και ταυτόχρονα με την ανάγκη ανάπτυξης διεθνούς εμπορίου στις στατιστικές υπηρεσιών. Σήμερα, η Intrastat είναι ο πιο επαχθής στατιστικός τομέας. Επιβάλλει πάνω από 50% όλου του στατιστικού φόρτου στις επιχειρήσεις.

Ανάπτυξη νέων τομέων (όμιλοι επιχειρήσεων, παγκοσμιοποίηση, επιχειρηματικότητα, καινοτομία)

Η παγκοσμιοποίηση και η επιχειρηματικότητα είναι δύο τομείς πολιτικής για τους οποίους οι στατιστικές δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί πλήρως. Περαιτέρω έργο θα πραγματοποιηθεί το 2013 για να δοθεί συνέχεια στην πρόοδο σχετικά με τη μεθοδολογία και τα αποτελέσματα δοκιμής.

Ως αποτέλεσμα του εξορθολογισμού που πραγματοποιήθηκε το 2011, έχει εκτελεστεί περισσότερη μεθοδολογική εργασία και αξιολόγηση της μεθοδολογίας που αναπτύχθηκε για τη συλλογή οικονομικών δεικτών σχετικά με την παγκοσμιοποίηση και τις στατιστικές για ομίλους επιχειρήσεων στο πλαίσιο δύο ESSnets. Με τον ορισμό και την ανάπτυξη μιας σειράς στόχων δεικτών παγκοσμιοποίησης έχει ασχοληθεί το ESSnet σχετικά με τη μέτρηση των παγκόσμιων αλυσίδων αξίας, ενώ η γενική αξιολόγηση του μεθοδολογικού έργου σχετικά με νέους δείκτες που βασίζονται στους ομίλους επιχειρήσεων αναλήφθηκε από το ESSnet σχετικά με την επιχειρησιακή δομή μεγάλων και σύνθετων πολυεθνικών ομίλων επιχειρήσεων.

Η συνεργασία με τον ΟΟΣΑ για την περαιτέρω ανάπτυξη του κοινού προγράμματος για τους δείκτες επιχειρηματικότητας (ΠΔΕ) συνεχίστηκε το 2012. Ειδικότερα, το επίκεντρο τέθηκε στον καθορισμό δεικτών υψηλής ανάπτυξης για καινοτόμες επιχειρήσεις, για την εξυπηρέτηση του πρόσφατα καθορισμένου «συνοπτικού δείκτη καινοτομίας της Ένωσης». Ταυτόχρονα, αναλήφθηκε μια πρωτοβουλία για την παροχή νομικής βάσης για τη δημογραφία των εργοδοτικών επιχειρήσεων, με στόχο την παραγωγή εναρμονισμένων στοιχείων από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα του ΠΔΕ. Υποστήριξη εξακολούθησε να παρέχεται για την ανάπτυξη και για τη δημιουργία νέων δεικτών που περιγράφουν το πλαίσιο για τον καθορισμό των τομέων «πρόσβαση στη χρηματοδότηση», «Ε&Α», «καινοτομία και τεχνολογία», «ικανότητες/δεξιότητες» και «νοοτροπία επιχειρηματικότητας».

2.2.        Στόχος 2: Επίτευξη εξορθολογισμένου πλαισίου στατιστικών σχετικά με τις επιχειρήσεις

Ενσωμάτωση των εννοιών και των μεθόδων εντός του νομικού πλαισίου

Οι επιχειρηματικές στατιστικές συλλέγονται σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία που έχει αναπτυχθεί στη διάρκεια πολλών ετών και δεν χαρακτηρίζεται αναγκαστικά από συνοχή όσον αφορά τις έννοιες, το πεδίο εφαρμογής, τους ορισμούς, τη μεθοδολογία, κ.λπ. Όπως προαναφέρθηκε, το πρόγραμμα MEETS προβλέπει αναθεώρηση της νομοθεσίας προκειμένου να εξορθολογιστεί το πλαίσιο για τις στατιστικές επιχειρήσεων. Η αναθεώρηση αυτή είναι αναγκαία για να είναι σε θέση οι χρήστες να χρησιμοποιούν και να συγκρίνουν στατιστικά στοιχεία από διαφορετικές πηγές. Ένας άλλος μοχλός για μεγαλύτερη συνοχή στη νομοθεσία και μεθοδολογία είναι η αναδυόμενη αρχιτεκτονική των ολοκληρωμένων συστημάτων παραγωγής για τις στατιστικές επιχειρήσεων. Χωρίς περαιτέρω εναρμόνιση των εννοιών, των ορισμών και των μεθοδολογιών, δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί η ολοκλήρωση αυτή. Για την αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού, δημιουργήθηκε το δίκτυο ESSnet για τη συνοχή των εννοιών και των μεθόδων των συναφών με τις επιχειρήσεις και το εμπόριο στατιστικών. Το 2010 και το 2011 ξεκίνησαν δύο πακέτα εργασιών, με στόχο την ανάλυση της ενδεχόμενης έλλειψης συνοχής στις στατιστικές μονάδες, δηλαδή στα πλαίσια του πληθυσμού για διάφορες έρευνες, ταξινομήσεις και τις εφαρμογές τους. Οι εργασίες σχετικά με τα ανωτέρω θέματα συνεχίστηκαν το 2012. Επιπλέον, ξεκίνησε το 2012 ένα τρίτο πακέτο εργασιών με στόχο την ανάλυση των προβλημάτων συνοχής που συνδέονται με τα χαρακτηριστικά και τους ορισμούς.

Ανάπτυξη στατιστικών σχετικά με τους ομίλους επιχειρήσεων

Μεγάλη πρόοδος έχει σημειωθεί στο πλαίσιο του μητρώου EuroGroups (EGR)[6], στόχος του οποίου είναι η παροχή συνεκτικών και συντονισμένων πλαισίων έρευνας για στατιστικές υψηλής ποιότητας σε σχέση με την παγκοσμιοποίηση.

Το ESSnet για τη μεθοδολογία του EGR συστάθηκε το 2008. Το 2009 και το 2010 δημιουργήθηκε πληθυσμός 5 000 πολυεθνικών ομίλων επιχειρήσεων ΠΟΕ στο πλαίσιο του EGR. Το 2011, ο πληθυσμός του EGR είχε επεκταθεί σε 10 000 ΠΟΕ. Το 2012, η μεθοδολογία για τις κεντρικές και εθνικές διαδικασίες του EGR και το μοντέλο στοιχείων (2η έκδοση του EGR) αναπτύχθηκαν περαιτέρω σε συνδυασμό με ένα σχέδιο για τη μελλοντική διαχείριση του EGR. Η διάχυση πληροφοριών έχει βελτιωθεί με το άνοιγμα δικτυακής πλατφόρμας για την τεκμηρίωση του EGR. Ένα νέο ESSnet ξεκίνησε το 2012 και συνέχισε τις εργασίες του με σκοπό να επιτευχθεί πλήρης κάλυψη του πληθυσμού EGR όσον αφορά τις αλλοδαπές θυγατρικές επιχειρήσεις (FATS) και τις ξένες άμεσες επενδύσεις (FDI) και για να συμμετάσχουν οι εθνικές κεντρικές τράπεζες στο EGR ως παραγωγοί και χρήστες. Στόχος είναι να υπάρχει ένα σταθερό σύστημα, έως το τέλος του 2013, με κάλυψη που να εξυπηρετεί τις στατιστικές FATS και FDI. Επίσης θα πρέπει να υπάρχει η εξ αποστάσεως πρόσβαση για τους χρήστες των εθνικών στατιστικών υπηρεσιών και των εθνικών κεντρικών τραπεζών. Ο κύριος στόχος είναι η ολοκλήρωση των πλαισίων δειγματοληψίας για EGR, FATS και FDI.

Κατά τα τέλη του 2009, δημιουργήθηκε το ESSnet για την ανάλυση του προφίλ μεγάλων και σύνθετων ομίλων πολυεθνικών επιχειρήσεων, με στόχο να αναπτύξει και να εφαρμόσει μεθοδολογία για τη δημιουργία σχετικού προφίλ. Το 2012, το ESSnet συνέχισε τις εργασίες του σχετικά με τη μεθοδολογία, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των δοκιμών που διενεργήθηκαν το 2011. Εκπονήθηκαν κατευθυντήριες γραμμές και τεκμηρίωση και χρηματοδοτήθηκε η εφαρμογή των επιχειρησιακών μεθόδων για το μοντέλο προφίλ στα κράτη μέλη. Το 2012, άρχισαν οι εργασίες για να δοκιμαστεί και να αξιολογηθεί η μεθοδολογική εργασία σχετικά με στατιστικές με βάση ομίλους επιχειρήσεων σε κράτη μέλη που δεν συμμετέχουν στο ESSnet.

Κοινοτικές έρευνες για την ελαχιστοποίηση του φόρτου για τις επιχειρήσεις

Κατόπιν προετοιμασιών που διεξήχθηκαν το 2011, εκπονήθηκε μελέτη το 2012 για την εξεύρεση μεθοδολογίας που θα χρησιμοποιηθεί στα συστήματα δειγματοληψίας της ΕΕ για τις συλλογές στοιχείων.

2.3.        Στόχος 3: Στήριξη της εφαρμογής αποτελεσματικότερης μεθόδου παραγωγής στατιστικών επιχειρήσεων και εμπορίου

Καλύτερη αξιοποίηση στοιχείων που ήδη υφίστανται στο στατιστικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας πραγματοποίησης εκτιμήσεων

Το έργο σχετικά με την «αποθήκευση και σύνδεση στοιχείων στην παραγωγή στατιστικών επιχειρήσεων» πραγματοποιήθηκε από ένα ESSnet που δημιουργήθηκε το δεύτερο εξάμηνο του 2010. Το 2011 το ESSnet εστιάστηκε στην επανεξέταση των τρεχουσών πρακτικών για τα ολοκληρωμένα συστήματα δεδομένων επιχειρήσεων στα κράτη μέλη του ΕΣΣ και για τον εντοπισμό των βασικών κοινών προβλημάτων σε αυτόν τον τομέα. Το 2012 το έργο επικεντρώθηκε σε τρεις κύριους τομείς που περιέχουν όλα τα θέματα που εντοπίστηκαν από τα κράτη μέλη ως τα πλέον σημαντικά στην «αποθήκη στατιστικών στοιχείων», δηλαδή: μεταδεδομένα που αφορούν την «αποθήκη στατιστικών στοιχείων» και οι δύο σημαντικότερες πτυχές για τη δημιουργία και την εφαρμογή της «αποθήκης στατιστικών στοιχείων», δηλαδή τις μεθοδολογικές πλευρές και την αρχιτεκτονική/τεχνική πτυχή. Τα πρώτα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν με τα κράτη μέλη του ΕΣΣ σε εργαστήριο που πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2012. Το έργο αυτό θα συνεχιστεί το 2013 και το επόμενο εργαστήριο προγραμματίζεται για τον Φεβρουάριο του 2013.

Επιπλέον, σημαντική πρόοδος επιτεύχθηκε σε τρία σχέδια που καλύπτουν τη σύνδεση μικροδεδομένων για επιμέρους στατιστικές:

Συνεχίστηκε το σχέδιο σχετικά με τη σύνδεση μικροδεδομένων σχετικά με διεθνείς πηγές με τα στατιστικά στοιχεία επιχειρήσεων. Το ESSnet σχετικά με τη μέτρηση των παγκόσμιων αλυσίδων αξίας, που άρχισε το 2011, συνέχισε το μεθοδολογικό έργο ανάπτυξης για τη συγκέντρωση δεδομένων σχετικά με τον συνεχώς πιο παγκοσμιοποιημένο τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις οργανώνουν τις δραστηριότητες τους και τον τρόπο με τον οποίο αυτό έχει αντίκτυπο στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Στόχος του σχεδίου είναι να συνδράμει τους υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικής ώστε να λαμβάνουν καλύτερα τεκμηριωμένες αποφάσεις και να παρακολουθεί την παγκοσμιοποίηση/διεθνοποίηση των οικονομιών με την ανάπτυξη και τη θέσπιση δεικτών για την οικονομική παγκοσμιοποίηση. Το 2012 υπογράφτηκαν οι συμφωνίες επιδότησης για τη σύνδεση μικροδεδομένων και το 2013 τα συμμετέχοντα κράτη μέλη θα αξιολογήσουν και θα δοκιμάσουν τη μεθοδολογία σύνδεσης των μικροδεδομένων και θα παράγουν συνδεδεμένες σειρές μικροδεδομένων για την ανάλυση του αντίκτυπου διεθνώς κατακερματισμένων αλυσίδων παραγωγής.

– Το σχέδιο για τη σύνδεση στοιχείων των στατιστικών εμπορίου και επιχειρήσεων θα αρχίσει και πάλι το 2013. Πριν από το 2011 εκπονήθηκε εξωτερική μελέτη για την ανάπτυξη μεθοδολογικού πλαισίου για την παραγωγή στατιστικών δεικτών σχετικά με το εξωτερικό εμπόριο ανά επιχειρηματικά χαρακτηριστικά, και πραγματοποιήθηκε πιλοτική συλλογή στοιχείων για να δοκιμαστεί η σκοπιμότητά του. Το 2013, τα κράτη μέλη θα αναπτύξουν και θα καταρτίσουν μια εκτεταμένη σειρά δεικτών με βάση μικροδεδομένα για το εμπόριο και τις επιχειρήσεις. Οι νέοι δείκτες θα συμπεριληφθούν στη βάση δεδομένων TEC (εμπόριο ανά επιχειρηματικά χαρακτηριστικά).

– Το ESSnet για τη σύνδεση των μικροδεδομένων σχετικά με τη χρήση των ΤΠΕ ολοκληρώθηκε το 2012 και παρήγαγε νέους στατιστικούς δείκτες στους οποίους συνδέονται δεδομένα από μητρώα επιχειρήσεων, στατιστικές έρευνες στον τομέα της χρήσης των ΤΠΕ και από το ηλεκτρονικό εμπόριο στις επιχειρήσεις, από τις διαρθρωτικές στατιστικές των επιχειρήσεων και τις έρευνες στον τομέα της καινοτομίας. Συνέταξε επίσης ένα ευρύτερο «σύνολο εργαλείων» για την ανάλυση του αντίκτυπου των ΤΠΕ στις επιδόσεις των επιχειρήσεων, καθώς και ένα αρχείο αποθήκευσης μεταδεδομένων και λογισμικού για τη διασύνδεση και την ανάλυση των πολύ μικρών σειρών δεδομένων. Επιπλέον, για την ανάλυση των συνδεδεμένων δεδομένων επιχειρήσεων, το ESSnet ανέλυσε την κατάσταση στις συμμετέχουσες χώρες όσον αφορά την έρευνα και τις στρατηγικές δειγματοληψίας που συνδέονται με τις στατιστικές των επιχειρήσεων, και διατύπωσε συστάσεις για τη βελτίωση της αντιπροσωπευτικότητας των συνδεδεμένων δεδομένων. Το ESSnet συνέταξε και ενέκρινε ένα πρωτόκολλο που περιέχει κανόνες και όρους για τη διάχυση των αποτελεσμάτων της ανάλυσης δεδομένων σε ευρύ κοινό.

Το ESSnet για τη «Μεθοδολογία για τον εκσυγχρονισμό των επιχειρηματικών στατιστικών (βέλτιστη δειγματοληψία, εκτίμηση βάσει μοντέλου, ενοποίηση δεδομένων)» ξεκίνησε το 2010 και άρχισε η δεύτερη φάση του προγράμματός του στο τέλος του 2012. Κύριος στόχος του είναι να εκδώσει μεθοδολογικό οδηγό για τη στήριξη του εκσυγχρονισμού και την ολοκλήρωση των επιχειρηματικών στατιστικών του ΕΣΣ. Εκτός από τις μεθοδολογικές εξελίξεις που αφορούν ειδικά στάδια παραγωγής (σχεδιασμό, συλλογή δεδομένων και εκτίμηση), το σχέδιο συνοψίζει το σύνολο των μεθόδων επιχειρηματικών στατιστικών στο συνεκτικό πλαίσιο ενός ηλεκτρονικού εγχειριδίου. Το εγχειρίδιο θα είναι τόσο σημείο αναφοράς όσο και εγχειρίδιο εκπαίδευσης. Στη δεύτερη και τελική φάση, το ESSnet θα καταλήξει σε συμπεράσματα σχετικά με το έργο που επιτελέστηκε κατά τα ειδικά στάδια της παραγωγής και θα ολοκληρωθεί το εγχειρίδιο για να καλύψει κάθε στάδιο της διαδικασίας παραγωγής στατιστικών, συμβάλλοντας, κατά τον τρόπο αυτό, στη βελτιστοποίηση των στατιστικές επιχειρήσεων του ΕΣΣ.

Καλύτερη αξιοποίηση στοιχείων που υφίστανται ήδη στην οικονομία

Το ESSnet για τη χρήση διοικητικών και λογιστικών στοιχείων, το οποίο δρομολογήθηκε το 2009, συνέχισε να διερευνά τα πρακτικά θέματα που αφορούν τη χρήση αυτών των στοιχείων για τις επιχειρήσεις για στατιστικούς σκοπούς. Τα αποτελέσματα της έρευνας και της αναλυτικής εργασίας που έγιναν τα τρία χρόνια δραστηριότητας έχουν εξελιχθεί περαιτέρω με τη μορφή συστάσεων και διάδοσης ορθών πρακτικών. Τα κύρια αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί έως τώρα αφορούν την προετοιμασία της επισκόπησης εθνικών πρακτικών όσον αφορά τη χρήση διοικητικών στοιχείων, την περιγραφή των μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν για την εκτίμηση μη ολοκληρωμένων συνόλων στοιχείων κατά τη χρήση διοικητικών στοιχείων για βραχυπρόθεσμες στατιστικές, καθώς και την κατάρτιση καταλόγου δεικτών για την αξιολόγηση της ποιότητας στατιστικών επιχειρήσεων που βασίζονται σε διοικητικά στοιχεία.

Για να βοηθηθούν τα κράτη μέλη ώστε να χρησιμοποιούν διοικητικά στοιχεία με πιο αποτελεσματικό τρόπο για στατιστικούς σκοπούς, το πρόγραμμα MEETS εξακολούθησε να παρέχει στις ΕΣΥ υποστήριξη, ώστε να αναπτύξουν τα συστήματά τους με στόχο την ενσωμάτωση των στοιχείων από διάφορες πηγές στη διαδικασία της παραγωγής στατιστικών. Αυτό θα οδηγούσε στη μείωση του φόρτου υποβολής εκθέσεων για τις εταιρείες και στη βελτίωση της ποιότητας στατιστικών πληροφοριών.

Το 2012 κλήθηκαν τα κράτη μέλη να συμμετάσχουν στο σχέδιο «Διευκόλυνση της διαβίβασης στοιχείων από τις επιχειρήσεις στις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες». Παρασχέθηκε υποστήριξη για την ανάπτυξη συστημάτων της ΤΠ για τη συλλογή στατιστικών στοιχείων από επιχειρήσεις, την ανάπτυξη εθνικών στατιστικών ταξινομήσεων και τη δημιουργία εθνικών στατιστικών ταξινομήσεων XBRL.

Ανάπτυξη εργαλείων για την αποτελεσματικότερη εξαγωγή, διαβίβαση και επεξεργασία στοιχείων

Το 2012 υπογράφτηκαν νέες συμφωνίες επιδότησης με κράτη μέλη ως μέρος του σχεδίου με τίτλο «Καλύτερη αξιοποίηση των τελωνειακών στοιχείων στις στατιστικές εξωτερικού εμπορίου (Extrastat)». Η υποστήριξη αυτή βοηθά τα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τα συστήματά τους συλλογής των στοιχείων τους για στατιστικές Extrastat στα νέα τελωνειακά συστήματα του εκσυγχρονισμένου τελωνειακού κώδικα[7].

2.4.        Στόχος 4: Εκσυγχρονισμός του συστήματος Intrastat

Εναρμόνιση των μεθόδων για τη βελτίωση της ποιότητας στο πλαίσιο ενός απλουστευμένου συστήματος Intrastat

Ως αποτέλεσμα της διαδικασίας εξορθολογισμού, τα δύο έργα «Βελτίωση της ποιότητας των στοιχείων στο πλαίσιο ενός απλουστευμένου συστήματος Intrastat» και «Μείωση των ασυμμετριών στο πλαίσιο του Intrastat» συγχωνεύθηκαν σε ένα στο τέλος του 2010· ο τίτλος του νέου αυτού σχεδίου ήταν «Εναρμόνιση των μεθόδων για τη βελτίωση της ποιότητας των στατιστικών για το ενδοκοινοτικό εμπόριο». Το 2012 προκηρύχθηκε διαγωνισμός για την περαιτέρω ανάπτυξη των μεθόδων και πρακτικών για την κατάρτιση στατιστικών της ΕΕ σχετικά με το εμπόριο. Στόχος της ήταν η επικαιροποίηση της απαραίτητης τεκμηρίωσης και ο προσδιορισμός των συνιστώμενων πρακτικών. Επιπλέον, παρασχέθηκε υποστήριξη προς τα κράτη μέλη για να εφαρμόσουν τις εναρμονισμένες μεθόδους και τις πρακτικές που απαιτούνται ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα των στατιστικών του εμπορίου εντός της ΕΕ. Το έργο για τη μείωση των ασυμμετριών σε αναλυτικό και συγκεντρωτικό επίπεδο συνεχίστηκε με την παροχή υποστήριξης στα κράτη μέλη για τη διεξαγωγή διμερών ή πολυμερών μελετών αμοιβαίας εναρμόνισης.

Καλύτερη αξιοποίηση των διοικητικών στοιχείων

Επίσης, το 2012 υπογράφτηκαν συμφωνίες επιδότησης για την προώθηση της χρήσης διοικητικών στοιχείων από κράτη μέλη για την παραγωγή στατιστικών για το εμπόριο εντός της ΕΕ. Στόχος τους είναι η μείωση του φόρτου και η βελτίωση της ποιότητας των στατιστικών για το εμπόριο εντός της ΕΕ. Η εργασία επικεντρώθηκε στη χρήση διοικητικών στοιχείων για την επικύρωση στοιχείων που συλλέγονται στο σύστημα Intrastat και την αντικατάσταση των στατιστικών ερευνών, εκτός από την (περαιτέρω) ανάπτυξη κοινών συστημάτων συλλογής στοιχείων σε μια σειρά κρατών μελών για το Intrastat, τον ΦΠΑ και την ανταλλαγή πληροφοριών για τον ΦΠΑ (VIES).

Βελτίωση και διευκόλυνση της ανταλλαγής στοιχείων μέσα στο σύστημα Intrastat

Οι μελέτες που έχουν διενεργηθεί και η υποστήριξη που παρέχεται στα κράτη μέλη είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της χρήσης ηλεκτρονικών μέσων και τεχνολογιών για τη συλλογή, την παραγωγή, την ανταλλαγή και την επικύρωση στοιχείων, μέσω αυτοματοποιημένων και ασφαλών διαδικασιών και της εφαρμογής προηγμένων στατιστικών εννοιολογικών πλαισίων για τον εντοπισμό και τη διόρθωση σφαλμάτων.

3.           ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η απόφαση για το πρόγραμμα MEETS αναφέρει αναλυτικά τις ενέργειες που πρόκειται να χρηματοδοτηθούν κατά την περίοδο που καλύπτει το πρόγραμμα. Αυτό τεκμηριώνει τον σχετικά μεγάλο αριθμό πρωτοβουλιών που δρομολογήθηκαν τα πρώτα δύο χρόνια του προγράμματος. Ωστόσο, ένα από τα αποτελέσματα της οικονομικής και χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008 ήταν ο «κορεσμός» των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων των ΕΣΥ, λόγω της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού. Επομένως, υπήρχε ανάγκη εξορθολογισμού του προγράμματος με την ενσωμάτωση ορισμένων πρωτοβουλιών και/ή την εστίαση αυτών των πρωτοβουλιών στους έξι τομείς που οργανώνονται μέσω των ESSnets: συνεκτικότητα των εννοιών και των μεθόδων· δίκαιη γεωγραφική εκπροσώπηση (EGR)· μελέτη των χαρακτηριστικών της δομής μεγάλων και σύνθετων πολυεθνικών ομίλων επιχειρήσεων· σύνδεση μικροδεδομένων και αποθήκευση στοιχείων στη στατιστική παραγωγή· μεθοδολογία για στατιστικές επιχειρήσεων· και τη χρήση διοικητικών και λογιστικών στοιχείων.

Τα ESSnets, ειδικά εκείνα που ξεκίνησαν το 2009 ή στις αρχές 2010, εκτέλεσαν υποδειγματικό έργο, ιδίως όσον αφορά τη μεθοδολογία EGR, τα χαρακτηριστικά και τη χρήση διοικητικών στοιχείων. Όσον αφορά τους άλλους κύριους πυλώνες του προγράμματος MEETS (συνέπεια νομικών πράξεων και πρωτοβουλίες αποθήκευσης και σύνδεσης στοιχείων), οι δραστηριότητες αυτές σημειώνουν επίσης ικανοποιητική πρόοδο. Ενώ το 2011 ασχολούνταν ακόμη με το προπαρασκευαστικό έργο, την εγκατάσταση της βασικής υποδομής (δρομολόγηση ESSnets, συμφωνίες επιχορήγησης με πολλαπλούς δικαιούχους κ.ά.) και τη δημιουργία δικτύων εθνικών εμπειρογνωμόνων, το 2012 έχουν ήδη αρχίσει με την παραγωγή πρακτικών αποτελεσμάτων.

Επιπλέον, η χρηματοδότηση μέσω επιμέρους επιχορηγήσεων συνεχίστηκε, κυρίως για να πλαισιωθεί η πρόοδος στη μεθοδολογία και να δοκιμαστούν ορισμένες μεθοδολογικές συστάσεις, αλλά και για να αναπτυχθούν εργαλεία για την αποτελεσματικότερη εξαγωγή, διαβίβαση και επεξεργασία στοιχείων. Έχουν ήδη προκύψει κάποια αποτελέσματα, όμως οι περισσότερες δράσεις βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη.

Είναι σημαντικό να αντιμετωπίζονται όλες οι δράσεις ως αλληλοσυνδεόμενες πρωτοβουλίες, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι εθνικές διαδικασίες για τη συλλογή στατιστικών επιχειρήσεων και εμπορίου θα καταστούν πιο αποτελεσματικές. Αυτό απαιτούσε μακροπρόθεσμη δέσμευση και συνεχή παρακολούθηση.

Η έκθεση του 2012 είναι η τελευταία ετήσια έκθεση του προγράμματος MEETS. Το 2013 θα είναι το τελευταίο έτος λειτουργίας αυτού του προγράμματος. Όλες οι ενέργειες θα περατωθούν και όλα τα συγκεκριμένα τελικά αποτελέσματα πρέπει να είναι διαθέσιμα έως την 31η Δεκεμβρίου 2013. Η τελική έκθεση σχετικά με την υλοποίηση του προγράμματος MEETS που πρέπει να υποβληθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έως την 31η Ιουλίου 2014 πρέπει, συνεπώς, να περιλαμβάνει όλες τις ενέργειες και τα αποτελέσματα του 2013. Επιπλέον, στην τελική έκθεση απαιτείται, υπό το πρίσμα της δαπάνης που έχει πραγματοποιηθεί από την Κοινότητα, να αξιολογούνται τα οφέλη των ενεργειών που απορρέουν για την Κοινότητα, τα κράτη μέλη, τους παρόχους και τους χρήστες στατιστικών πληροφοριών, προκειμένου να εντοπιστούν τομείς που χρειάζονται ενδεχομένως βελτίωση.

[1]               Συμπεριλαμβανομένου του συμψηφισμού του 15% του προϋπολογισμού τον Σεπτέμβριο του 2011.

[2]               COM(2009)404.

[3]               Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 295/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2008, σχετικά με τις στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων (αναδιατύπωση). EE L 97 της 9.4.2008, σ. 13.

[4]               Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1165/98 του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 1998, περί βραχυπρόθεσμων στατιστικών. EE L 162 της 5.6.1998, σ. 1.

[5]               Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 638/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2004, σχετικά με τις κοινοτικές στατιστικές για τις συναλλαγές αγαθών μεταξύ κρατών μελών και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3330/91 του Συμβουλίου (ΕΕ L 102 της 7.4.2004, σ.1), που τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (EΚ) αριθ, 222/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 87 της 31.3.2009, σ. 160).

[6]               Η νομική βάση δημιουργήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 177/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Φεβρουαρίου 2008, για τη θέσπιση κοινού πλαισίου όσον αφορά τα μητρώα επιχειρήσεων για στατιστικούς σκοπούς και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2186/93 του Συμβουλίου. ΕΕ L 61 της 5.3.2008, σ. 6.

[7]               Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 450/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2008, για τη θέσπιση του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (εκσυγχρονισμένος τελωνειακός κώδικας). ΕΕ L 145 της 4.6.2008, σ. 1 .