2.9.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 259/48

—

ζητά οιαδήποτε πρωτοβουλία τυχόν υιοθετηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο για θέματα υποδομών να λαμβάνει υπόψη τη διαχείριση των ζητημάτων αυτών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

—

ζητά να ληφθούν υπόψη ο ρόλος και οι ανάγκες των τοπικών και των περιφερειακών αρχών κατά την εξέταση κάθε έργου ανάπτυξης ενεργειακών υποδομών, καθώς και να πραγματοποιηθεί διεξοδική εξέταση της σχέσης κόστους / οφέλους που θα δημιουργήσει η υλοποίηση τέτοιων έργων σε τοπική, περιφερειακή και μακροπεριφερειακή κλίμακα·

—

θεωρεί ότι η αξιολόγηση θα έπρεπε να αποτιμά τον αντίκτυπο των εν λόγω έργων τόσο στην ενεργειακή ασφάλεια, όσο και στο περιβάλλον, στα τοπία και στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη των περιφερειών·

—

υποστηρίζει θερμά την προτεραιότητα που δίνει η ΕΕ στην ανάπτυξη τεχνολογιών για τη δημιουργία ευφυών δικτύων. Τέτοια δίκτυα θα ήταν ιδιαιτέρως σημαντικά για την καλή λειτουργία της ενεργειακής αγοράς, επιτρέποντας την αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη χρήση των πόρων·

—

εκφράζει την ανησυχία της διότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είναι σε θέση να προτείνει ολοκληρωμένο και αναλυτικό σχέδιο χρηματοδότησης για το εν λόγω πρόγραμμα ανάπτυξης ενεργειακών υποδομών·

—

ζητά να της δοθεί η δυνατότητα να διατυπώσει την άποψή της για κρίσιμα ζητήματα όπως είναι η εγγραφή του προγράμματος στον προϋπολογισμό, οι σχεδιαζόμενοι τρόποι χρηματοδότησης, το επίπεδο συνεισφοράς κάθε φορέα και, ιδίως, των τοπικών και περιφερειακών αρχών αλλά και των καταναλωτών.

Εισηγητής

o κ. Michel LEBRUN (BE/PPE), Μέλος του Κοινοβουλίου της Γαλλικής Κοινότητας του Βελγίου

Έγγραφο αναφοράς

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Προτεραιότητες για την ενεργειακή υποδομή για το 2020 και μετέπειτα — Προσχέδιο για ενοποιημένο ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκτυο

COM(2010) 677 τελικό

1.

εκφράζει την ικανοποίησή της διαπιστώνοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύεται πλήρως για την πραγματοποίηση ενός τεράστιου και κρίσιμου έργου, ήτοι την ταυτόχρονη ανάπτυξη ευρωπαϊκού ενεργειακού υπερδικτύου, αποδοτικών διασυνδέσεων και ευφυών αποκεντρωμένων δικτύων. Η Επιτροπή των Περιφερειών εκφράζει το ενθουσιασμό της για το γεγονός ότι, στο πλαίσιο της εν λόγω πρωτοβουλίας, οι περιφερειακές εδαφικές οντότητες δεν βρίσκονται πλέον απομονωμένες, λαμβάνονται επαρκώς υπόψη και είναι ενσωματωμένες σε αυτά τα δίκτυα. Η εδαφική συνοχή και η διαπεριφερειακή αλληλεγγύη θα ενισχυθούν από την υλοποίηση των εν λόγω δομών, υπό τη ρητή προϋπόθεση ότι θα γίνουν σεβαστά οι ανησυχίες και τα συμφέροντα καθενός θα ληφθούν πλήρως υπόψη κατά τον σχεδιασμό των έργων αυτών·

2.

επιδοκιμάζει, συνεπώς, το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Προτεραιότητες για την ενεργειακή υποδομή για το 2020 και μετέπειτα», επισημαίνει πόσο σημαντικό είναι να εξασφαλιστεί η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στο σύνολο της διαδικασίας λήψεως αποφάσεων όσον αφορά τον εκσυγχρονισμό των ευρωπαϊκών ενεργειακών υποδομών, καθώς και στην ανάπτυξη του μελλοντικού ενοποιημένου υπερδικτύου. Η Επιτροπή των Περιφερειών τονίζει ότι η εν λόγω συμμετοχή θα έπρεπε να προβλέπεται από τα πρώτα στάδια της κατάρτισης μελετών·

3.

υπογραμμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην επιτυχία των έργων που παρουσιάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεδομένων των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών τους σε διάφορα ζητήματα που αφορούν τον σχεδιασμό, την χορήγηση αδειών, τις επενδύσεις, τις δημόσιες συμβάσεις, την παραγωγή, τις μεταφορές, τη διανομή, τον έλεγχο της κατανάλωσης ενέργειας και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας, καθώς και τη διαχείριση και την αποθήκευση ενεργειακών αποβλήτων. Από αυτή την άποψη, οιαδήποτε πρωτοβουλία τυχόν υιοθετηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο για θέματα υποδομών πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη διαχείριση των ζητημάτων αυτών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

4.

εκτιμά ιδιαιτέρως τη σημασία που δίδεται στους μηχανισμούς των περιφερειακών ενώσεων. Πέραν του ρόλου της όσον αφορά τη διευκόλυνση ή την επιτάχυνση των διαδικασιών σχεδιασμού, χρηματοδότησης, υλοποίησης, παρακολούθησης και ελέγχου των σχεδιαζόμενων έργων, η συστηματική δημιουργία ειδικευμένων περιφερειακών πλατφορμών θα έχει εξαιρετική σημασία για την πλήρη συνεργασία και την αποδοχή όλων των τοπικών και περιφερειακών φορέων, τους οποίους αφορά η δημιουργία νέων ενεργειακών υποδομών·

5.

ζητά να δοθεί μεγάλη προσοχή στην έγκαιρη και συστηματική ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τη δημιουργία νέων υποδομών. Είναι εξαιρετικά σημαντικό οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι οποίες είναι σε άμεση επαφή με τον πληθυσμό, να διαθέτουν τα μέσα και τις δομές που να τους επιτρέπουν να ενημερώνουν και να διαβουλεύονται με ικανοποιητικό τρόπο με τους πολίτες προκειμένου να εξασφαλίζουν την υποστήριξη και τη συμμετοχή τους στο ίδιο το έργο. Είναι επίσης σημαντικό η Επιτροπή να διασφαλίσει μεγαλύτερη διαφάνεια στα πρότυπα που χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό της αναγκαιότητας των ενεργειακών αυτών υποδομών, να μεριμνήσει για τον ισότιμο ανταγωνισμό μεταξύ των διαφορετικών αυτών προτύπων και να μπορούν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές να ελέγχουν τις παραμέτρους και τους τρόπους υπολογισμού που χρησιμεύουν στον καθορισμό των προτύπων·

6.

συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορέσει να επιτύχει τους στόχους της ως προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και την ασφάλεια εφοδιασμού μόνο εάν συναινέσει σε σημαντικές επενδύσεις για την ανάπτυξη μιας πιο αποδοτικής οικονομίας από πλευράς ενέργειας, πράγμα που εξαρτάται από τον εκσυγχρονισμό των διευρωπαϊκών δικτύων, την ανάπτυξη διασυνδέσεων και την κατά προτεραιότητα ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα εν λόγω δίκτυα μέσω και της εκτεταμένης ανάπτυξης των δικτύων μέσης και χαμηλής τάσης που είναι αναγκαία συνθήκη για την υλοποίηση μιας αποκεντρωμένης παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

7.

εφιστά την προσοχή της Επιτροπής στο πρόσφατο ψήφισμα της Επιτροπής των Περιφερειών με τίτλο «Συνέπειες των φυσικών καταστροφών και της πυρηνικής καταστροφής στην Ιαπωνία: μαθήματα για την Ευρωπαϊκή Ένωση» και συγκεκριμένα στα σημεία 14 έως 16, το οποίο ζητά να ληφθεί υπόψη στον προγραμματισμό μελλοντικών ενεργειακών υποδομών. Ζητά επίσης να ληφθούν δεόντως υπόψη οι στόχοι περιορισμού των αερίων θερμοκηπίου μέχρι το 2050. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να εξασφαλισθεί ότι όλα τα κράτη θα επιτύχουν ή θα υπερβούν τους στόχους τους όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών από ορυκτά καύσιμα όπως ο άνθρακας, το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο·

8.

υπογραμμίζει ότι είναι σκόπιμο να εντοπισθούν, βάσει της συγκριτικής τους σημασίας, τομείς όπου οι υφιστάμενες υποδομές μπορούν να βελτιωθούν ή να εκσυγχρονιστούν και όπου απαιτούνται νέες μεγάλες υποδομές·

9.

υπογραμμίζει την ανάγκη να προβλεφθούν πρόσθετα μέτρα για τη διαχείριση της ζήτησης, καθώς και τα απαραίτητα μέτρα για την επίτευξη των στόχων εξοικονόμισης ενέργειας και ενεργειακής απόδοσης που έχουν τεθεί για το 2020. Οι ανάγκες σε ενεργειακές υποδομές θα εξαρτηθούν από την ικανότητά μας να περιορίσουμε την κατανάλωση ενέργειας·

10.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι με τις δέουσες εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές θα επιτραπεί στο μελλοντικό ευρωπαϊκό υπερδίκτυο να καταστεί κινητήριος δύναμη για την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, καθιστώντας αποτελεσματικό τον ανταγωνισμό στον εν λόγω κλάδο. Η Επιτροπή των Περιφερειών θεωρεί ότι η ολοκλήρωση του εν λόγω σχεδίου για αποτελεσματική ενιαία αγορά καθώς και η δημιουργία αποδοτικού ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου είναι απολύτως αναγκαίες για την εξασφάλιση των επιπέδων ευημερίας και συνοχής που προβλέπονται στο πλαίσιο των στόχων 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

11.

αναγνωρίζει ότι είναι σημαντικό να υπάρχουν αποδοτικές υποδομές αερίου για την ενίσχυση της διαφοροποίησης και της ασφάλειας εφοδιασμού, καθώς και για τον περιορισμό της ενεργειακής εξάρτησης ορισμένων περιφερειών. Υπογραμμίζει δε ότι είναι αναγκαία η θέσπιση κανόνων για τις υποδομές αερίου που θα εγγυώνται την αυξημένη ευελιξία, ιδίως προκειμένου να επιτρέψουν αντίστροφες ροές που θα οδηγήσουν στην απεξάρτηση ορισμένων περιφερειών από μία μόνη πηγή εφοδιασμού, ενώ κρίνει σημαντική την ανάπτυξη υποδομών αερίου λαμβανομένης πλήρως υπόψη της συμβολής των σταθμών υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) και πεπιεσμένου φυσικού αερίου (ΠΦΑ)·

12.

εκτιμά ότι τα μέτρα που προτείνονται στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής φαίνεται να είναι συμπληρωματικά της τρίτης δέσμης μέτρων, δεδομένου ότι με αυτά επιδιώκεται η αντιμετώπιση της ζήτησης για επενδύσεις στον τομέα της παραγωγής και της μεταφοράς ενέργειας·

13.

αναγνωρίζει παράλληλα τον ρόλο των ρυθμιστικών αρχών για την ενεργειακή αγορά ως εγγυητριών της σκοπιμότητας και της αποτελεσματικότητας των επενδύσεων σε ενεργειακές υποδομές, είτε αυτές είναι κεντρικές είτε αποκεντρωμένες·

14.

υποστηρίζει ένθερμα την προτεραιότητα που δίδεται στην ανάπτυξη τεχνολογιών που σχετίζονται με τη δημιουργία ευφυών δικτύων. Τέτοια δίκτυα θα ήταν ιδιαιτέρως σημαντικά για την καλή λειτουργία της ενεργειακής αγοράς επιτρέποντας την αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη χρήση των πόρων. Η Επιτροπή των Περιφερειών ζητά τη δημιουργία πλατφόρμας διαβούλευσης, ενημέρωσης και ανταλλαγών σχετικά με το ζήτημα του μελλοντικού αυτού ευφυούς δικτύου·

15.

θεωρεί την ενεργειακή αποδοτικότητα ισχυρό και ωφέλιμο μέσο για την εξασφάλιση αειφόρου ενεργειακού μέλλοντος, το οποίο μπορεί να μειώσει εν μέρει την ανάγκη επενδύσεων σε ενεργειακές υποδομές·

16.

εκφράζει την ανησυχία της διότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είναι σε θέση να προτείνει ολοκληρωμένο και αναλυτικό σχέδιο χρηματοδότησης για το εν λόγω πρόγραμμα ανάπτυξης ενεργειακών υποδομών. Κατά συνέπεια, εκφράζει τη λύπη της διότι δεν μπορεί να διατυπώσει την άποψή της για τα κρίσιμα ζητήματα όπως είναι η εγγραφή του προγράμματος στον προϋπολογισμό, οι σχεδιαζόμενοι τρόποι χρηματοδότησης, το επίπεδο συνεισφοράς κάθε φορέα και, ιδίως, των τοπικών και περιφερειακών αρχών, αλλά και των καταναλωτών·

17.

επιδοκιμάζει την ιδέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία ευρωπαϊκού ταμείου υποδομών το οποίο θα παρέχει χρηματοδότηση σε όλα τα μεγάλα έργα υποδομής ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος στον τομέα της ενέργειας, των ευρυζωνικών υπηρεσιών και τις μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των διευρωπαϊκών δικτύων (ΔΕΔ)·

18.

εκφράζει επίσης τη λύπη της για την απουσία ποσοτικών στόχων ως προς τα οφέλη που αναμένονται από αυτή τη στρατηγική

19.

ζητά, συνεπώς, επίμονα να καθοριστούν και να ανακοινωθούν το συντομότερο δυνατόν πλήρεις και αναλυτικές πληροφορίες όσον αφορά τους τρόπους και τα μέσα χρηματοδότησης που εξετάζονται από την Επιτροπή, και ζητά να της δίδεται η δυνατότητα να διατυπώνει την άποψή της σχετικά με τα ζητήματα αυτά στο μέλλον·

20.

ζητά να ληφθούν υπόψη ο ρόλος και οι ανάγκες των τοπικών και των περιφερειακών αρχών κατά την εξέταση κάθε έργου ανάπτυξης ενεργειακών υποδομών. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να πραγματοποιηθεί, με συστηματικό τρόπο, διεξοδική εξέταση της σχέσης κόστους / οφέλους που θα δημιουργήσει η υλοποίηση τέτοιων έργων σε τοπική, περιφερειακή και μακροπεριφερειακή κλίμακα. Αυτή η αξιολόγηση θα έπρεπε να αποτιμά τον αντίκτυπο των εν λόγω έργων τόσο στην ενεργειακή ασφάλεια, όσο και στο περιβάλλον, στα τοπία και στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη·των περιφερειών. Είναι γνωστό ότι ένα μεγάλο εμπόδιο στην ανάπτυξη ενεργειακών υποδομών είναι οι αντιρρήσεις που προβάλλουν οι πολίτες. Η κατάδειξη του οφέλους που θα έχει για τις τοπικές κοινωνίες η ανάπτυξη των ενεργειακών υποδομών, καθώς και της θετικής τους επίδρασης στο περιβάλλον, μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην άρση αυτών των αντιρρήσεων·

21.

αναγνωρίζει ότι το εθνικό επίπεδο εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά σημαντικό για τον συντονισμό των επενδύσεων σε δίκτυα και διασυνδέσεις. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή των Περιφερειών επαναλαμβάνει ότι σημαντικό μέρος της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και της μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης, ιδίως στα κτίρια, οφείλεται σε πρωτοβουλίες που υλοποιούνται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

22.

διαπιστώνει ότι η ανάπτυξη υποδομών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών μπορεί να εντείνει, ενίοτε δε να προκαλέσει, τον κίνδυνο διαρροής άνθρακα. Κατά συνέπεια, καλεί την Επιτροπή να εξετάσει άμεσα τροποποιήσεις της ευρωπαϊκής αγοράς ποσοστώσεων προκειμένου να αποτραπούν αυτές οι διαρροές. Θα πρέπει να εξετασθούν διαφορετικές λύσεις, όπως ένας μηχανισμός ενσωμάτωσης του άνθρακα·

23.

αναγνωρίζει την οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική σημασία του σχεδίου για τον εκσυγχρονισμό των ευρωπαϊκών ενεργειακών υποδομών, το οποίο επιτρέπει να προσελκυθούν βιομηχανίες και να δημιουργηθούν νέες στον τομέα της ενέργειας, καθώς και να στηριχθεί η δημιουργία πολυάριθμων θέσεων εργασίας στον τομέα αυτόν. Οι περιφέρειες και οι τοπικές αρχές θα μπορούσαν να ωφεληθούν πρώτες από τον εν λόγω θετικό αντίκτυπο·

24.

υπογραμμίζει τη σημασία που πρέπει να δοθεί στην ενσωμάτωση στα διευρωπαϊκά ενεργειακά δίκτυα των δυνατοτήτων παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας που διαθέτουν τα περιφερειακά και τοπικά δίκτυα, γεγονός που θα επιτρέψει στα τελευταία να επωφεληθούν από τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής και, με τον τρόπο αυτόν, να αναπτυχθούν·

25.

ειδικότερα, ζητά να πραγματοποιηθούν στις υποδομές οι αλλαγές που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη έξυπνων διασυνδεδεμένων δικτύων (intergrids) προκειμένου να παρασχεθεί στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στους συνεταιρισμούς η δυνατότητα να παράγουν τη δική τους πράσινη ενέργεια και να την μοιράζονται σε ομότιμη βάση με επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς άλλων περιφερειών. Καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συγκαλέσει μια ειδική διάσκεψη με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και τους ενδιαφερόμενους φορείς με σκοπό να δρομολογηθεί η μετατροπή της ενεργειακής παραγωγής της Ευρώπης·

26.

θεωρεί σημαντικό να υπογραμμιστούν οι δυνατότητες καινοτομίας και τεχνολογικής ανάπτυξης που παρέχει αυτή η στρατηγική για την ηγετική θέση και την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων του τομέα του εξοπλισμού (προπαντός σε πεδία που σχετίζονται με την ηλεκτρική ενέργεια, όπως, για παράδειγμα, η παραγωγή ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας, τα ευφυή δίκτυα υψηλής αποδοτικότητας, τα νέα συστήματα αποθήκευσης της ηλεκτρικής ενέργειας ή η προώθηση των ηλεκτρικών οχημάτων), και ζητά να ενισχυθούν η ευρωπαϊκή στρατηγική για τις ενεργειακές τεχνολογίες και οι συναφείς πρωτοβουλίες του προγράμματος-πλαισίου Ε&Α·

27.

επιβεβαιώνει ότι χωρίς αποτελεσματικές και ευφυείς δικτυακές υποδομές δεν μπορεί να αναμένεται καμία βελτίωση όσον αφορά τις τιμές κατανάλωσης, την καινοτομία και την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, ιδίως στις περιοχές που είναι λιγότερο ενδιαφέρουσες για τις επιχειρήσεις από οικονομική άποψη, ήτοι π.χ. στις περιφερειακές, στις αραιοκατοικημένες και στις οικονομικά ασθενέστερες περιοχές·

28.

υπενθυμίζει ότι η συγκεντρωμένη παραγωγή σε μεγάλες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας παραμένει σημαντική για τη λειτουργία της ευρωπαϊκής ενεργειακής εσωτερικής αγοράς. Εντούτοις, θα πρέπει να ενισχυθεί ουσιαστικά με εγκαταστάσεις αποκεντρωμένης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και με έξυπνα συστήματα διαχείρισης και μεταφοράς. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή των Περιφερειών υπογραμμίζει ότι οι πόλεις και οι περιφέρειες θα πρέπει να ενθαρρύνονται περισσότερο για να αναπτύσσουν συστήματα και τεχνολογίες αποκεντρωμένης παραγωγής ενέργειας διότι έτσι καταπολεμάται η διαμόρφωση μονοπωλίων στον τομέα της ενέργειας, δραστηριοποιούνται περισσότερο οι πολίτες και, συνεπώς, γίνεται καλύτερα αποδεκτή η πιο βιώσιμη παραγωγή ενέργειας·

29.

υπογραμμίζει ότι η αποκέντρωση της παραγωγής ενέργειας προς την κατεύθυνση της δημιουργίας μικρών πόλων παραγωγής σε τοπική και περιφερειακή κλίμακα σε συμβατές με το περιβάλλον εγκαταστάσεις αποτελεί αποτελεσματικό μέτρο για τις πόλεις και τις περιφέρειες, καθώς και για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που δεν ρυπαίνουν και, κατ'επέκταση, για την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη·

30.

προσθέτει ότι η ανάπτυξη αποκεντρωμένων πηγών παραγωγής θα επέτρεπε επίσης να απαλλαγεί σταδιακά η Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά από την εξωτερική ενεργειακή εξάρτηση και να ενισχυθεί, με τον τρόπο αυτόν, η ασφάλεια εφοδιασμού της·

31.

ζητά να της δοθεί η δυνατότητα να συμμετάσχει στην κατάρτιση της μεθοδολογίας που θα υιοθετηθεί για τον καθορισμό, αφενός, των συγκεκριμένων έργων που θα ανακηρυχθούν ως έργα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος και, αφετέρου, των μέσων που θα θεωρηθούν απαραίτητα για την υλοποίηση των εν λόγω προτεραιοτήτων με τρόπο ευέλικτο και προσαρμοσμένο στις τοπικές και περιφερειακές ιδιαιτερότητες που σχετίζονται με τις συνθήκες της αγοράς και τις τεχνολογικές δυνατότητες·

32.

υποστηρίζει τη δημιουργία ειδικευμένων πλατφορμών σε μακροπεριφερειακό επίπεδο, με τις οποίες θα επιδιώκεται η ευχερέστερη υλοποίηση των καθορισμένων προτεραιοτήτων. Αυτές οι πλατφόρμες θα πρέπει να λειτουργούν ήδη κατά την εξέταση των έργων και θα πρέπει να αφορούν κάθε στάδιο της υλοποίησης, περιλαμβανομένης της κατάρτισης σχεδίων χρηματοδότησης και της εγγραφής των στον προϋπολογισμό·

33.

εκφράζει την σαφή ικανοποίησή της για την Πρωτοβουλία των παράκτιων χωρών της Βόρειας Θάλασσας για Υπεράκτιο Σύστημα (North Seas Countries’ Offshore Grid Initiative, NSCOGI) με στόχο τον συντονισμό της ανάπτυξης της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας και των υποδομών στη Βόρεια Θάλασσα, δεδομένου ότι η αιολική ενέργεια διαδραματίζει βασικό ρόλο στην επίτευξη των ενεργειακών και κλιματικών στόχων της ΕΕ·

34.

ζητά να ενισχυθεί ουσιαστικά ο ρόλος των περιφερειακών πρωτοβουλιών όσον αφορά την ενέργεια μέσω της ανάληψης από ειδικευμένους οργανισμούς καθηκόντων τεχνικού και οικονομικού σχεδιασμού καθώς και της αξιολόγησης του αντικτύπου των εν λόγω έργων. Η δημιουργία ειδικών περιφερειακών δομών είναι επίσης σαφώς επιθυμητή, υπό τον όρο ότι οι εν λόγω δομές θα διαθέτουν αποδοτικούς και αποτελεσματικούς τρόπους λειτουργίας και μηχανισμούς λήψης αποφάσεων·

35.

αναγνωρίζει τα ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν με τη δημιουργία ομάδων υψηλού επιπέδου στον κλάδο αυτόν διαπεριφερειακής και διεθνούς συνεργασίας. Ωστόσο, η Επιτροπή των Περιφερειών εξακολουθεί να αμφιβάλει κατά πόσον οι απόψεις μικρότερων περιφερειακών και τοπικών αρχών μπορούν να εισακουσθούν σε ένα τέτοιο πλαίσιο·

36.

εκφράζει, όπως και η Επιτροπή, τη λύπη της για τον υφιστάμενο αργό ρυθμό των διαδικασιών χορήγησης αδειών όσον αφορά τις ενεργειακές υποδομές και ζητά οι εν λόγω διαδικασίες να είναι ορθολογικές, καλύτερα συντονισμένες και βελτιωμένες. Ωστόσο, θα ήταν απαράδεκτο να αποκλειστούν από αυτήν τη διαδικασία χορήγησης οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι οποίες φέρουν πρωταρχική ευθύνη και επηρεάζονται πρώτες από τον αντίκτυπο που θα μπορούσαν να έχουν στον πληθυσμό ορισμένα ενεργειακά έργα·

37.

τάσσεται υπέρ της πρότασης για συγκρότηση μιας αρχής επαφών υπό τη μορφή ενιαίας θυρίδας, ένα είδος διεπαφής μεταξύ των φορέων ανάπτυξης έργων και των αρμοδίων αρχών σε εθνικό, περιφερειακό και/ή τοπικό επίπεδο. Η Επιτροπή των Περιφερειών τονίζει ότι δεν θα πρέπει να μειωθούν με κανέναν τρόπο οι αρμοδιότητες που ανήκουν στις εδαφικές οντότητες·

38.

ζητά την καθιέρωση κατάλληλων μέγιστων προθεσμιών για τη χορήγηση αδειών, ώστε να εξασφαλίζεται η σωστή και πλήρης αξιολόγηση των έργων καθώς και η συμμετοχή των ενδιαφερόμενων φορέων, διευκολύνοντας τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη των υποδομών·

39.

επαναλαμβάνει την επιθυμία της να συμμετέχουν οι πολίτες στη διαδικασία λήψης αποφάσεων από τα πρώτα στάδια εξέτασης των έργων. Αυτή η συμμετοχή θα πρέπει να είναι σαφής, ανοικτή, συγκεκριμένη, εξασφαλίζοντας τη διαφάνεια που απαιτείται για τη στήριξη ενός κοινού έργου από τους πολίτες. Το χρονοδιάγραμμα καθαυτό θα πρέπει να αποτελεί αντικείμενο της ευρύτερης δυνατής δημοσιότητας, προκειμένου να μπορεί καθένας να εκφράζει την άποψή του και να λαμβάνει απαντήσεις στα ερωτήματά του·

40.

επιθυμεί να λάβει ενεργά μέρος στη χάραξη των κατευθυντηρίων γραμμών που αποσκοπούν στη βελτίωση της διαφάνειας και της προβλεψιμότητας της εν λόγω διαδικασίας χορήγησης αδειών, ούτως ώστε αυτές να ανταποκρίνονται ικανοποιητικά στους στόχους της πληροφόρησης και της ενημέρωσης σχετικά με τις αρνητικές και τις θετικές συνέπειες των έργων, της διαφάνειας, του συνυπολογισμού των απόψεων που διατυπώνονται καθώς και της παρακολούθησης των έργων και της κοινής γνώμης·

41.

ζητά να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ενημέρωση του κοινού σχετικά με τα πλεονεκτήματα που έχει η ανάπτυξη ευφυών υποδομών και δικτύων για τους καταναλωτές και τους πολίτες όσον αφορά την ασφάλεια εφοδιασμού, τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την ενεργειακή απόδοση. Αυτή η πληροφόρηση όμως θα πρέπει να είναι ισορροπημένη, χωρίς να αποκρύπτει τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουν οι πολίτες. Μόνο η ολοκληρωμένη και διαφανής ενημέρωση θα επιτρέψει στους πολίτες να κατανοήσουν το εύρος των προκλήσεων και να αποδεχτούν καλύτερα τις αρνητικές συνέπειες. Αυτή η ενημέρωση θα πρέπει επίσης να προσαρμόζεται σε κάθε συγκεκριμένη κατάσταση, παρέχοντας σε όλους ακριβείς και σχετικές πληροφορίες·

42.

ζητά να δημιουργηθούν συστήματα αποτελεσματικά, προσβάσιμα και δίκαια για την αποζημίωση των πολιτών, που θα θιγούν ιδιαίτερα από την υλοποίηση των έργων. Οι εν λόγω αποζημιώσεις θα πρέπει να είναι επαρκείς για να επιτρέψουν στις τοπικές και περιφερειακές αρχές να αντισταθμίσουν τον αντίκτυπο αυτόν και να εξασφαλίσουν, εάν όχι τη συμμετοχή, τουλάχιστον την αποδοχή της κοινής γνώμης·

43.

υποστηρίζει την ιδέα να δημιουργηθούν μέτρα επιβράβευσης και παροχής κινήτρων για τις περιφέρειες που θα διευκολύνουν την ταχεία έγκριση έργων ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, στον βαθμό που δεν θα παρακινούνται να υπερβούν τους αναγκαίους κανόνες πρόληψης, όπως η αξιολόγηση του αντικτύπου και η διαβούλευση με τους πολίτες. Η Επιτροπή των Περιφερειών ζητά επίσης να μπορεί η παροχή των εν λόγω κινήτρων να επεκταθεί και στις τοπικές αρχές·

44.

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία θα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον να επεκταθεί το εν λόγω σύστημα παροχής κινήτρων σε κάθε έργο που αναπτύσσεται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο όσον αφορά την παραγωγή, αλλά και τις μεταφορές και τη διανομή ανανεώσιμης ενέργειας·

45.

επιθυμεί να συμμετάσχει στη δημιουργία εργαλείου υποστήριξης έργων το οποίο θα βοηθά τις περιφέρειες και τις εθνικές αρχές στις δραστηριότητες σχεδιασμού υποδομών και ανάπτυξης έργων. Στο πλαίσιο αυτό, θα είναι αναγκαίο να ληφθεί υπόψη η αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αλλά και η αξιολόγηση του κοινωνικοοικονομικού αντικτύπου των έργων σε τοπική και περιφερειακή κλίμακα·

46.

εκφράζει την ανησυχία της διότι στη συνολική δέσμη των επενδύσεων ύψους, κατά την εκτίμηση της Επιτροπής, 200 δισεκατομμυρίων ευρώ υφίσταται έλλειμμα που υπερβαίνει τα 60 δισεκατομμύρια·

47.

εγκρίνει απολύτως την κινητοποίηση ιδιωτικών πηγών χρηματοδότησης μέσω της θέσπισης νομοθεσίας που επιτρέπει να λυθεί το ζήτημα της κατανομής του κόστους των μεγάλων έργων που χαρακτηρίζονται από τεχνολογική πολυπλοκότητα ή έχουν διασυνοριακή φύση. Αρκετά μακροπεριφερειακά έργα των οποίων η υλοποίηση είναι αμφίβολη επί του παρόντος λόγω έλλειψης χρηματοδότησης θα μπορούσαν να επωφεληθούν με άμεσο τρόπο από τις εν λόγω νέες νομοθετικές διατάξεις·

48.

ενθαρρύνει την πρωτοβουλία της Επιτροπής η οποία συνίσταται στη βελτιστοποίηση του αποτελέσματος μόχλευσης των δημοσίων και ιδιωτικών πόρων μέσω του μετριασμού του κινδύνου για τους επενδυτές. Συνεπώς, η βελτιστοποίηση των κερδών, η ασφάλεια των επενδύσεων και ο θετικός αντίκτυπος στην κοινωνία θα ωθήσουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να επενδύσουν στα έργα που θεωρούν καταλληλότερα·

49.

εκφράζει τη λύπη της για την έλλειψη ακριβών και συγκεκριμένων πληροφοριών όσον αφορά το ζήτημα των προϋπολογισμών και των χρηματοδοτικών πλαισίων που θα μπορούσαν να διατεθούν για αυτήν την προσπάθεια. Η Επιτροπή των Περιφερειών ζητά να ανταποκρίνονται οι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί που θα εξεταστούν σε κριτήρια ευελιξίας, προσαρμογής σε διάφορα ήδη υφιστάμενων κινδύνων και συνυπολογισμού των συγκεκριμένων χρηματοδοτικών αναγκών κάθε έργου·

50.

καλεί ειδικότερα την Επιτροπή να ασχοληθεί με τις λεπτομέρειες της χρηματοδοτικής συμμετοχής διαφόρων παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη ενεργειακών υποδομών. Αυτό θα αποτελούσε καταρχάς κινητήριο δύναμη για την ανάπτυξη και την εξέλιξη των έργων αυτών. Επιπλέον, η προοπτική οικονομικών οφελών από τη μελλοντική εκμετάλλευση των υποδομών θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη υποστήριξη του έργου από την κοινή γνώμη·

51.

ζητά να δοθεί προτεραιότητα στην επένδυση σε κάθε έργο που θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων 20-20-20, όπως η ανάπτυξη ευφυών δικτύων, η ενσωμάτωση της ανανεώσιμης ενέργειας στο ευρωπαϊκό υπερδίκτυο, η σύνδεση του συνόλου των περιφερειακών περιοχών με το υπερδίκτυο και οι διασυνδέσεις·

52.

επισημαίνει τον ουσιαστικό ρόλο των ευφυών δικτύων στην ανάληψη ατομικής ευθύνης από τους πολίτες όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας. Τα ευφυή δίκτυα, οι ευφυείς μετρητές και οι κατάλληλες συσκευές με δυνατότητα παροχής όχι μόνο ενέργειας αλλά και πληροφοριών για το επίπεδο και το είδος κατανάλωσης μπορούν να συμβάλουν στην αξιοποίηση του δυναμικού εξοικονόμησης ενέργειας. Θα μπορούσαν επομένως να συμβάλουν στη μείωση των εκπομπών άνθρακα και στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Συνεπώς, θα πρέπει να προωθηθεί η ανάπτυξη και η εισαγωγή τεχνολογιών αυτού του είδους. Υπογραμμίζει, επίσης, την ανάγκη να αναπτύξουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές πριν από το 2020, με την υποστήριξη των εθνικών σχεδίων και ευρωπαϊκών προγραμμάτων, πιλοτικά σχέδια στο πεδίο των ευφυών δικτύων, δίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στα κοινά έργα παραμεθόριων περιφερειών·

53.

ζητά οι προτεραιότητες σχετικά με τη χρηματοδότηση και τη στήριξη των έργων εκσυγχρονισμού των ενεργειακών υποδομών να καθοριστούν σύμφωνα με τα ακόλουθα κριτήρια: την ανάπτυξη της παραγωγής και της διανομής ανανεώσιμης ενέργειας, την υλοποίηση της ενιαίας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, την παροχή υποστήριξης στους καταναλωτές, ούτως ώστε να συμμετέχουν με καλύτερο τρόπο στην αγορά, όχι μόνο μέσω της βελτίωσης της αποδοτικότητας της κατανάλωσης, αλλά και παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να αναπτυχθούν ως τοπικοί ή ατομικοί παραγωγοί και να πωλούν το ενδεχόμενο πλεόνασμα της παραγωγής τους. Για να είναι δυνατή η επίτευξη των στόχων 20-20-20, είναι επίσης σημαντικές οι επενδύσεις στην αύξηση της απόδοσης, ούτως ώστε να αντικατασταθούν και να εκσυγχρονιστούν τα υφιστάμενα δίκτυα και να περιοριστούν οι απώλειες κατά την ενεργειακή μετατροπή και μεταφορά.

54.

ζητά να υποστηριχθεί η ανάπτυξη συστημάτων αυτοεφοδιασμού βάσει ανανέωσιμων πηγών και συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης, μέσω της διαμόρφωσης των ενεργειακών δικτύων έτσι ώστε να δίνεται προτεραιότητα στις εγκαταστάσεις αυτού του τύπου.