2.9.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 259/13

—

ζητά να ενισχυθούν οι κατευθυντήριες πολιτικές της ΕΕ και να θεσπιστούν νέα ενωσιακά μέσα ρύθμισης του τομέα που να θέτουν σαφείς και συγκεκριμένους στόχους ως προς την αποδοτικότητα ανά τομέα δράσης που θα καθοριστούν σε επίπεδο υδρογραφικής λεκάνης από κάθε κράτος μέλος·

—

ζητά η πρωτοβουλία της Επιτροπής σχετικά με την «Αποδοτικότητα των υδάτινων πόρων στα κτίρια» να ενσωματωθεί στην οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και να υπάρχει η δυνατότητα τα μέτρα να επιβάλλονται με γεωγραφικά κριτήρια στις περιοχές που αντιμετωπίζουν λειψυδρία·

—

ζητά την υιοθέτηση ρυθμίσεων που θα ορίζουν ομοιογενή σε ευρωπαϊκή κλίμακα ποσοτικά επίπεδα που θα εγγυώνται την ορθή επαναχρησιμοποίησή τους για όλους τους τομείς δραστηριότητας συνυπολογιζομένων των διαφορετικών χαρακτηριστικών των κρατών μελών·

—

καλεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να εντοπίσουν, στο πλαίσιο της διαχείρισης κινδύνων, το αποτελεσματικότερο μέσο παρέμβασης σε περίπτωση ακραίων φαινομένων. Οι μελλοντικές επενδύσεις για την άμβλυνση των επιπτώσεων των φαινομένων αυτών πρέπει να κατευθυνθούν πρωτίστως στην υλοποίηση «πράσινων υποδομών»·

—

επισημαίνει τον ζωτικό ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη συλλογή των περιβαλλοντικών στοιχείων και προτείνει τη μετατροπή του υπάρχοντος ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου ξηρασίας σε ευρωπαϊκό παρατηρητήριο υδάτων·

—

προτείνει, σε σχέση κυρίως με αυτό που απαιτεί η εφαρμογή της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, η βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων να έχει, με αναφορά τον χρονικό ορίζοντα του 2020, τους ακόλουθους συγκεκριμένους και επαληθεύσιμους στόχους: 1) την αύξηση κατά 20 % της εξοικονόμησης νερού σε όλους τους τομείς χρήσης, 2) την αύξηση κατά 20 % των πλωτών οδών που αποτελούν αντικείμενο φυσικής αποκατάστασης για τη βελτίωση της προστασίας από πλημμύρες, 3) την αύξηση κατά 20 % του όγκου του νερού που τώρα επαναχρησιμοποιείται και/ή ανακυκλώνεται σε γεωργικές και βιομηχανικές δραστηριότητες. Για τον σκοπό αυτό, επιθυμεί την άμεση συμμετοχή του Συμφώνου των Δημάρχων·

Εισηγητής

Ο κ. Nichi VENDOLA (IT/PSE), Πρόεδρος της περιφέρειας της Puglia

Έγγραφο αναφοράς

Επιστολή της Ουγγρικής Προεδρίας της 29ης Οκτωβρίου 2010

1.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Ουγγρική Προεδρία της ΕΕ της ζήτησε να γνωμοδοτήσει σχετικά με τον «ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων» και προσδοκά στο μέλλον να διευρυνθεί η συμμετοχή της στις πολιτικές και προγραμματικές αποφάσεις σχετικά με τη βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων, καθώς αποτελεί όργανο εκπροσώπησης των αρχών που είναι θεσμικά επιφορτισμένες με την υλοποίησή τους και γενικότερα με την προστασία των φυσικών πόρων, μέσω του ρόλου που διαδραματίζουν στον καθορισμό των αειφόρων προτύπων ανάπτυξης·

2.

προσυπογράφει το ψήφισμα του ΟΗΕ της 28ης Ιουλίου 2010 που ανακηρύσσει το νερό απαράβατο οικουμενικό ανθρώπινο δικαίωμα, φυσική και λογική επέκταση του δικαιώματος στη ζωή, ως ακολούθως «αναγνωρίζει το δικαίωμα πρόσβασης σε ασφαλές και καθαρό πόσιμο νερό και στην αποχέτευση ως ανθρώπινο δικαίωμα, βασικό για την απόλαυση της ζωής και όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» (1)·

3.

φρονεί ότι οι υδάτινοι πόροι, ως αγαθό εν σπάνει της ανθρωπότητας που είναι απαραίτητο για την επιβίωση των ζωντανών οργανισμών και των φυσικών οικοσυστημάτων, δεν υπάγονται σε λογικές της αγοράς και σε κανόνες ανταγωνισμού, καθώς αποτελεί καθήκον κάθε ανθρώπου ο σεβασμός και η προστασία αυτού του αγαθού προς όφελος των μελλοντικών γενεών·

4.

αναγνωρίζει την οικολογική και ηθική διάσταση του νερού και, κατά συνέπεια, τον σεβασμό των εγγενών δικαιωμάτων πρόσβασης σε νερό που έχει κάθε ηθική κοινότητα, ζωντανή η όχι. Θεωρεί δε απαραίτητο τον καθορισμό συμμετοχικών προτύπων για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων που αποτελεί ουσιαστική δημόσια υπηρεσία κοινής ωφελείας, τα οποία θα διασφαλίζουν την πλήρη βιωσιμότητα και τη συνεκτική ενσωμάτωση κάθε άλλης πολιτικής που σχετίζεται με την αειφόρο ανάπτυξη·

5.

παρατηρεί ότι, εφόσον οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι αρμόδιες για τη διαχείριση των δημόσιων χώρων, είναι αρμόδιες στους τομείς πολιτικής που συνδέονται άμεσα με τη διαχείριση των υδάτινων πόρων όπως η χωροταξία, οι υποδομές, οι μεταφορές, οι αδειοδοτήσεις, η γεωργία και η διαμόρφωση του τοπίου, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, τα αντιπλημμυρικά έργα και ο τουρισμός. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι επίσης υπεύθυνες για τη συνέργεια αυτών των πολιτικών και, άρα, εξ ορισμού, προκρίνουν μια σφαιρική προσέγγιση, συνεκτιμώντας μια παράμετρο χωροταξικού σχεδιασμού που προϋποθέτει επίσης τη δέουσα κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των περιφερειών. Πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές αρκετών ευρωπαϊκών χωρών είναι αρμόδιες για τους υδάτινους πόρους του δημόσιου συστήματος ύδρευσης, καθώς και για τη διαχείριση των υγρών αποβλήτων. Επομένως οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να συμμετάσχουν ενεργά στη χάραξη της ενωσιακής πολιτικής υδάτων·

6.

συμφωνεί ως προς την ανάγκη να εγκαινιάσει η ΕΕ νέα εποχή για τους υδάτινους πόρους στην Ευρώπη, ενώ προσδοκά την άμεση και ενεργό συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον ανακαθορισμό, τον συντονισμό και την εναρμόνιση των ήδη υπαρχουσών (οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα, οδηγία για τα υπόγεια ύδατα, οδηγία για τις πλημμύρες, στρατηγική για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας και της ξηρασίας) ή καταρτιζόμενων (προτάσεις και στόχοι της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή) οδηγιών και στρατηγικών, ξεκινώντας από το στάδιο της σύνταξης του Σχεδίου προστασίας των ευρωπαϊκών υδάτων, προκειμένου να διασφαλισθεί η ευρεία συμμετοχή του κοινού·

7.

τονίζει ότι οι αυξημένες ανθρωπογενείς πιέσεις στους υδάτινους πόρους και οι συνέπειές τους (καταστροφή οικοσυστημάτων, απώλεια βιοποικιλότητας, μειωμένη ικανότητα κατακράτησης, υποβάθμιση του εδάφους, κλιματικές αλλαγές, κλπ.) απαιτούν την υιοθέτηση μέτρων διαχείρισης και προστασίας που θα καλύπτουν ολόκληρο το φάσμα των πολιτικών της ΕΕ όσον αφορά το νερό, την ενέργεια, τη γεωργία, τις μεταφορές, τα απόβλητα, τον τουρισμό, την καταπολέμηση και την προσαρμογή στις κλιματικές αλλαγές, με ολοκληρωμένη και όχι τομεακή προσέγγιση·

8.

καλεί τα κράτη μέλη, με τη στήριξη των τοπικών και περιφερειακών αρχών, να καθορίσουν σαφή πολιτική τιμολόγησης των υδάτων η οποία θα βασίζεται στις εθνικές και τοπικές προτεραιότητες, και θα συνεκτιμά, εκτός των συναφών κοινωνικών και περιβαλλοντικών πτυχών και τις διάφορες γεωγραφικές και κλιματικές συνθήκες. Αυτή η πολιτική δεν πρέπει να βασίζεται μόνο στην αρχή «όποιος ρυπαίνει πληρώνει» η οποία ήδη εφαρμόζεται στην ΟΠΥ (2000/60) αλλά, χάρη σε μία ενδεχομένως σταδιακή τιμολόγηση, και στην αρχή «όποιος σπαταλά πληρώνει» προκειμένου να αποκατασταθεί ο περιβαλλοντικός πλούτος. Αυτό, σε συνδυασμό με την κατάλληλη εκστρατεία περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, θα έχει ως αποτέλεσμα την πιο συνειδητή αντιμετώπιση των πόρων από τους καταναλωτές –όσον αφορά επίσης τη χρήση ορισμένων εξαιρετικά ρυπογόνων προϊόντων (όπως τα φαρμακευτικά υπολείμματα, τα καλλυντικά, τα φυτοφάρμακα, κλπ.)– και να οδηγήσει σε πιο αποτελεσματική και πιο αποδοτική διαχείριση των πόρων και από οικονομικής πλευράς·

9.

αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο της επιστημονικής γνώσης και της τεχνολογικής καινοτομίας στον καθορισμό προηγμένων πρακτικών διαχείρισης του υδάτινου κύκλου που αποτελούν ουσιαστικό προαπαιτούμενο του σχεδιασμού νέων παρεμβάσεων στον τομέα των υποδομών. Παράλληλα, η έρευνα και η καινοτομία μπορούν να αποτελέσουν και σημαντική κινητήριο δύναμη της ανάπτυξης και της απασχόλησης στην «πράσινη» βιομηχανία·

10.

θεωρεί ότι η προβληματική περί υδάτων πρέπει να εξεταστεί από μια γενικότερη οπτική γωνία, που θα λαμβάνει υπόψη όχι μόνο τις πλημμύρες και τη λειψυδρία, αλλά και τους λοιπούς κινδύνους που συνεπάγεται η κλιματική αλλαγή σε σχέση με τα ύδατα, τόσο όσον αφορά τους πιο γνωστούς εξ αυτών (όπως η ένταση των βροχοπτώσεων και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας)•όσο και εκείνους που είναι ακόμη άγνωστοι·

11.

παρατηρεί ότι μέχρι σήμερα οι υδάτινοι πόροι δεν έχουν, στο πλαίσιο της συζήτησης για την κλιματική αλλαγή, αναγνωριστεί ως θεμελιώδες στοιχείο των οικοσυστημάτων, η διαφύλαξη και προστασία του οποίου αποτελεί ουσιαστικό προαπαιτούμενο για κάθε δράση καταπολέμησης και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Επιβεβαιώνει δε τη βούληση των τοπικών και περιφερειακών αρχών να αναλάβουν υπεύθυνο και ενεργό ρόλο στον καθορισμό και την υλοποίηση των δράσεων άμβλυνσης (2)·

12.

φρονεί ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής όσον αφορά το υδρολογικό ισοζύγιο θα έχουν σημαντικό κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο σε ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ μέσω της αύξησης της έντασης και της συχνότητας ακραίων φαινομένων, ο περιορισμός των οποίων απαιτεί μια ολοκληρωμένη και συνολική προσέγγιση που να περιλαμβάνει ολόκληρο το φάσμα των πολιτικών της ΕΕ, πέρα από τη γεωγραφική, οικονομική και κοινωνική διάσταση του εμπλεκόμενου φορέα ή κλάδου. Προς τούτο, τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης της επιστημονικής συνεργασίας σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο προκειμένου να εξεταστούν οι σχέσεις αιτίου-αιτιατού που οδηγούν σε ακραία καιρικά φαινόμενα (πλημμύρες και ξηρασία) στην Ευρώπη·

13.

έχει επίγνωση των διαφορετικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο εσωτερικό των περιφερειών της ΕΕ όσον αφορά τους υδάτινους πόρους. Αυτές οδηγούν σε σημαντικές διαφορές μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ όσον αφορά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σχετικά με το νερό, ως προς την ποσότητα (υπερβολικά ή ελλιπή αποθέματα) και τις εποχές του χρόνου στις οποίες παρουσιάζονται τα προβλήματα (εαρινές πλημμύρες ή θερινή ξηρασία). Τα μέτρα προσαρμογής, που πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα γεωγραφικά, οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά των περιφερειών της ΕΕ, πρέπει να είναι ευέλικτα και να συνοδευτούν από αυστηρή εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας (3)·

14.

έχει επίγνωση του ότι η αλλαγή του περιβάλλοντος θα μεταβάλει και θα επηρεάσει, αν και σε διαφορετικό βαθμό, τη διαθεσιμότητα των υδάτων στις περιφέρειες της Ευρώπης και θα έχει ως φυσική συνέπεια νέα, αυξημένη ένταση μεταξύ των διαφόρων χρηστών και πιθανή αύξηση της μετανάστευσης, ιδίως στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, που βρίσκονται σε πολύ ευάλωτες γεωγραφικές ζώνες·

15.

δεδομένης της δέσμευσης της ΕΕ στις παγκόσμιες πολιτικές καταπολέμησης της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, θεωρεί τη χρηστή διαχείριση των υδάτινων πόρων απαραίτητο και αποτελεσματικό εργαλείο για τη μείωση της παραγωγής CO2 και την προώθηση προτύπων αειφόρου ανάπτυξης που θα ενθαρρύνουν την αποδοτική χρήση των φυσικών και ενεργειακών πόρων·

16.

τονίζει ότι ο καθορισμός αξιόπιστων διαδικασιών εκτίμησης των διαθέσιμων υδάτινων πόρων αποτελεί αναπόσπαστο γνωστικό στοιχείο του ορθού καθορισμού των ευρωπαϊκών πολιτικών για το νερό και το περιβάλλον, καθώς είναι αναγκαία η εναρμόνιση μεταξύ των αποτελεσμάτων που παράγονται μέσω κλιματικών μοντέλων σε ηπειρωτική κλίμακα και αυτών που παράγονται μέσω υδρολογικών μοντέλων σε περιφερειακή και τοπική κλίμακα·

17.

καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να αυξήσουν την παραγωγή καθαρής (πράσινης) ενέργειας, προβαίνοντας σε κάθε ενέργεια που κρίνεται χρήσιμη για την κατασκευή υδροηλεκτρικών εγκαταστάσεων με μηδενικές εκπομπές CO2, όπου το επιτρέπουν οι μορφολογικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές συνθήκες –και ιδιαίτερα η οικολογική ισορροπία και οι αρχές της οδηγίας πλαισίου της ΕΕ για τα ύδατα– οι οικονομικές συνθήκες και η πλοϊμότητα·

18.

καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για τον περιορισμό της θερμικής ρύπανσης του νερού και για τη μείωση, στο μέτρο του δυνατού, της χρήσης του νερού για σκοπούς ψύξης σε βιομηχανικές και ενεργειακές εγκαταστάσεις, κυρίως όταν αυτό δημιουργεί πρόβλημα για τις διαθέσιμες ποσότητες νερού, τη βιοποικιλότητα ή τη δημόσια υγεία·

19.

φρονεί, αναφορικά με τις δράσεις άμβλυνσης των επιπτώσεων των υδάτινων κρίσεων, ότι μόνο εκεί όπου η ζήτηση προσεγγίζει την διαθεσιμότητα, οι νέες επενδύσεις σε υποδομές ύδρευσης της περιοχής μπορούν να θεωρηθούν μέτρο προσαρμογής, καθώς οι νέες και ποικίλες τεχνολογικές και διαχειριστικές επιλογές, ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες, μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση των διαθέσιμων πόρων χωρίς να συνεπάγονται περαιτέρω δαπάνες·

20.

έχει επίγνωση του ρόλου που πρέπει να αναλάβουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές για την ευρύτερη συνειδητοποίηση του κεντρικού ρόλου του υδρολογικού κύκλου ως βασικής αρχής των στρατηγικών διαχείρισης των υδάτινων πόρων, κατά τρόπο που θα καθιστά δυνατό την εξεύρεση κοινών και αποτελεσματικών λύσεων για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και την προώθηση της ανταλλαγής εμπειριών μεταξύ των διαφόρων τοπικών πραγματικοτήτων·

21.

τονίζει ότι ο προγραμματισμός των παρεμβάσεων και δράσεων που αποβλέπουν στη βελτίωση της διαχείρισης των υδάτινων πόρων πρέπει αναγκαστικά να θεωρηθεί ως μια διεργασία με πολλούς στόχους, στην οποία να λαμβάνεται υπόψη η πληθώρα των άμεσα ή έμμεσα ενδιαφερομένων φορέων και η οποία να βασίζεται στις αρχές του δημόσιου αγαθού, της ισότητας, της ποιότητας του περιβάλλοντος, της δημόσιας υγείας, του κοινωνικού ρόλου του νερού και της κοινωνικής ασφάλισης··

22.

γνωρίζει ότι η ορθή χρήση των υδάτινων πόρων με σεβασμό της περιβαλλοντικής ηθικής μπορεί να προκύψει από την εφαρμογή βέλτιστων τεχνικών όσον αφορά την άντληση, τη διανομή και τη χρήση του νερού –αρκεί αυτές να είναι εφικτές και οικονομικά συμφέρουσες–, εξισορροπώντας μεσοπρόθεσμα, μέσα από ένα ισχυρό και ευέλικτο μοντέλο διαχείρισης, τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις προς τις ανάγκες οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης·

23.

εύχεται να ενισχυθούν οι κατευθυντήριες πολιτικές της ΕΕ και να θεσπιστούν νέα ενωσιακά μέσα ρύθμισης του τομέα που να θέτουν σαφείς και συγκεκριμένους στόχους ως προς την αποδοτικότητα ανά τομέα δράσης (πολιτικό, βιομηχανικό, γεωργικό, ιχθυαλιευτικό, υδατοκαλλιεργητικό, τουριστικό και υδροηλεκτρικό) που θα καθοριστούν σε επίπεδο υδρογραφικής λεκάνης από κάθε κράτος μέλος·

24.

θεωρεί τον σχεδιασμό της χρήσης των υδάτινων πόρων, σε περιοχές στις οποίες κρίνεται αναγκαίος, μέσω σχεδίων διαχείρισης των υδρογραφικών λεκανών (ΣΔΛΑΠ), απαραίτητο βήμα στο πλαίσιο του οποίου οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα μπορούν να ενεργοποιήσουν συνεργίες με βάση την αλληλεγγύη και την αειφορία και σύμφωνα με το πνεύμα της ΟΠΥ, με τρόπο που θα ικανοποιεί τον μεγαλύτερο αριθμό περιβαλλοντικών λειτουργιών, χωρίς να θυσιάζεται μακροπρόθεσμα η δυνατότητα αναπαραγωγής και χωρίς να επηρεάζεται η δυνατότητα πρόσβασης σε νόμιμες και προστατευόμενες χρήσεις·

25.

επισημαίνει ότι οι μεταφορές ύδατος μεταξύ των υδρογραφικών λεκανών, δίδοντας προτεραιότητα σε αυτές που βρίσκονται στο εσωτερικό των κρατών μελών, θα πρέπει να θεωρούνται μέρος μιας περιφερειακής συνολικής στρατηγικής διαχείρισης η οποία πρέπει να χαράσσεται με κριτήριο την υδρολογική, υδρογεωλογική, περιβαλλοντική, κοινωνικοοικονομική αειφορία και στην δίκαιη κατανομή ενός περιορισμένου αγαθού, και θα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο διεξοδικών μελετών αντικτύπου·

26.

θεωρεί ότι για να καθοριστούν ορθά οι στρατηγικές προσαρμογής στην αυξημένη ζήτηση νερού και στις εδαφικές ιδιαιτερότητες, είναι απαραίτητη η γνώση των υδρολογικών συστημάτων στο σύνολό τους, από την υδρολογική δυναμική των φυσικών υδάτινων πόρων μέχρι τον προσδιορισμό της αποδοτικότητας των συστημάτων συλλογής, μεταφοράς και χρήσης·

27.

ζητά την υιοθέτηση νέων επενδυτικών προγραμμάτων στο πλαίσιο των Πολυετών δημοσιονομικών προοπτικών της ΕΕ (2013-2020), τα οποία εστιάζοντας σε μακροπρόθεσμες παρεμβάσεις, να επιτρέπουν στα κράτη μέλη να εισάγουν νέα σχέδια ενίσχυσης των υποδομών ύδρευσης μόνο μετά την έγκριση και την εφαρμογή ενός δομημένου προγράμματος δράσεων διαχείρισης των υδάτων. Ακόμη, η αφαλάτωση είναι διαδικασία έντασης ενέργειας και, κατά συνέπεια, έχει σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και πρέπει να θεωρείται ως επιλογή μόνο σε περιπτώσεις στις οποίες τα οφέλη υπεραντισταθμίζουν τις επιπτώσεις. Για τον λόγο αυτόν, τάσσεται υπέρ μιας πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, προκειμένου οι τοπικές και περιφερειακές αρχές να μπορούν να συμμετέχουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην εκπόνηση των εθνικών προγραμμάτων·

28.

συμφωνεί ότι η επίτευξη αποδοτικής χρήσεως του νερού αποτελεί προτεραιότητα μεταξύ των δράσεων εξοικονόμησης (ιεράρχηση των υδάτων (4) και επικροτεί την πρωτοβουλία της Επιτροπής σχετικά με την «Αποδοτικότητα των υδάτινων πόρων στα κτίρια» που θα ενσωματωθεί στην οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (5) προκειμένου να προωθήσει αστικά περιβάλλοντα και δομικά στοιχεία που θα εμπνέονται από τις αρχές της οικολογικής αειφορίας. Τα μέτρα για την αποδοτική χρήση του νερού στα κτήρια θα πρέπει να επιβάλλονται με γεωγραφικά κριτήρια,στις περιοχές που αντιμετωπίζουν λειψυδρία·

29.

δεσμεύεται να ενθαρρύνει τη χρήση των μη συμβατικών υδάτινων πόρων με την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης σε όλα τα πεδία, συνεκτιμώντας τα διαφορετικά χαρακτηριστικά και τους διαφορετικούς στόχους των κρατών μελών σχετικά με αυτό το θέμα και προάγοντας την υιοθέτηση οικονομικών και φορολογικών κινήτρων από τις περιφερειακές και τοπικές αρχές και την προσαρμογή στο συναφές πλαίσιο, προκειμένου να υποστηριχθούν βιώσιμες παραγωγικές δραστηριότητες αλλά και να μειωθεί, όπου είναι αναγκαίο, η χρήση των υπόγειων υδάτων·

30.

κρίνει αναγκαία την εισαγωγή, στη νέα Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ), νέων αρχών λειτουργικής συμμόρφωσης όσον αφορά τη διάδοση βέλτιστων πρακτικών διαχείρισης των υδάτινων πόρων, που θα οδηγήσουν στον καθορισμό πρακτικών και συστημάτων καλλιέργειας σε ισορροπία με τη διαθεσιμότητα των υδάτων·

31.

προτείνει τη χρήση μέρους των πόρων της νέας ΚΓΠ για την ενθάρρυνση της εξοικονόμησης νερού στη γεωργία, μέσω της υιοθέτησης οικονομικών και φορολογικών κινήτρων για τη στροφή σε καλλιέργειες υψηλής απόδοσης («καλύτερη καλλιέργεια ανά σταγόνα») καθώς και για την προώθηση δράσεων που αποσκοπούν στην περιβαλλοντική διατήρηση και αναζωογόνηση της υπαίθρου μέσω της παροχής κινήτρων για τη διατήρηση των δασικών εκτάσεων και των υγροτόπων και τον περιορισμό φαινομένων διάβρωσης και υποβάθμισης του εδάφους ώστε να περιοριστεί η επέκταση του φαινομένου της απερήμωσης και της διείσδυσης θαλάσσιων υδάτων στα υπόγεια παράκτια υδάτινα αποθέματα·

32.

θεωρεί ότι δεν πρέπει να καθυστερήσει άλλο η υιοθέτηση ρυθμίσεων που, καθορίζοντας στόχους αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας στη χρήση των υδάτινων πόρων μέσω της ανάκτησης και της επαναχρησιμοποίησης θα ορίζουν ομοιογενή σε ευρωπαϊκή κλίμακα ποσοτικά επίπεδα που θα εγγυώνται την ορθή επαναχρησιμοποίησή τους για όλους τους τομείς δραστηριότητας και υπό οιεσδήποτε συνθήκες· στόχος είναι να εξασφαλιστεί μία προσέγγιση σχετικά με την ανάκτηση και την επαναχρησιμοποίηση η οποία να συνεκτιμά πλήρως τους επιδιωκόμενους στόχους με παράλληλη επίγνωση του γεγονότος ότι τα διαφορετικά χαρακτηριστικά των κρατών μελών δεν επιβάλλουν σε όλα τους τις ίδιες απαιτήσεις εφαρμογής·

33.

καλεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να εντοπίσουν, στο πλαίσιο της διαχείρισης κινδύνων, το αποτελεσματικότερο μέσο παρέμβασης σε περίπτωση ακραίων φαινομένων, υπερβαίνοντας τη λογική που θεωρεί κύριο στόχο την τελειοποίηση της διαχείρισης των κρίσεων (από τη διαχείριση κρίσεων στη διαχείριση κινδύνων)·

34.

καλεί τα κράτη μέλη και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, βάσει των επιμέρους αναγκών και αρμοδιοτήτων τους, να ενθαρρύνουν, σύμφωνα με το άρθρο 7 της Οδηγίας για τις πλημμύρες (ΟΠ) (2007/60), τον καλύτερο συντονισμό μεταξύ των τεχνικο-επιχειρησιακών δομών της πολιτικής προστασίας και των περιβαλλοντικών τμημάτων και/ή οργανισμών που ασχολούνται με την πρόληψη και τη διαχείριση υδάτινων κινδύνων προκειμένου να επιτευχθεί ανταλλαγή και κοινή χρήση των γνώσεων και δεξιοτήτων· καλεί επίσης τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να ενεργοποιήσουν συνεργίες, σε διακρατικό επίπεδο (μεταξύ ΚΜ ή και μεταξύ ΚΜ και τρίτων χωρών), κατά τον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, σύμφωνα με το άρθρο 8 της Οδηγίας για τις πλημμύρες (ΟΠ) (2007/60), στο επίπεδο διεθνούς υδρογραφικής λεκάνης·

35.

πιστεύει ότι η πολιτική υδάτων πρέπει να βασίζεται σε τρεις παραμέτρους, ήτοι τη συγκέντρωση, τη συγκράτηση και την αποστράγγιση έτσι ώστε να αποφεύγονται ακραίες καταστάσεις στον υδάτινο κύκλο· έτσι θα υπάρχει η δυνατότητα το πλεόνασμα υδάτινων πόρων να διοχετεύεται με τρόπο ελεγχόμενο, ενώ θα διατηρούνται επαρκή αποθέματα για τις περιόδους λειψυδρίας·

36.

θεωρεί αναγκαίο να δίδεται προτεραιότητα σε δράσεις πρόληψης και περιορισμού των επιπτώσεων των ακραίων φαινομένων μέσω της αξιοποίησης και της ανάκτησης του φυσικού περιβάλλοντος, επισημαίνοντας πως αυτός ο τύπος παρέμβασης, ο οποίος διατηρεί τη βιοποικιλότητα και επιδιώκει, μέσω της αειφόρου χρήσης της γης, την αποκατάσταση της φυσικής υδροδυναμικής των λεκανών απορροής των ποταμών, αποτελεί εξαιρετικά αποτελεσματικό μέσο, όχι μόνο για τον περιορισμό της αυξανόμενης στεγανοποίησης του εδάφους αλλά και για την άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής·

37.

θεωρεί ότι ένα από τα εν λόγω προληπτικά μέτρα συνίσταται στη διεύρυνση του υδάτινου συστήματος μέσω π.χ. της δημιουργίας υδάτινων όγκων χωρίς ειδική χρήση ή της πολλαπλής χρήσης του χώρου. Σε αυτή την περίπτωση, η λειτουργία του υδάτινου στοιχείου θα μπορούσε να συνδυαστεί με λειτουργίες που σχετίζονται με τους βιότοπους, την εργασία, τις μεταφορές, την αναψυχή και τη φύση. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν εν προκειμένω να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο·

38.

ζητά από την ΕΕ και τα κράτη μέλη να δώσουν τη δέουσα σημασία στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης, απαραίτητο μέσο οικονομικής και κοινωνικής αλληλεγγύης σε περίπτωση ακραίων φαινομένων, μέσω της προσαρμογής των κανόνων πρόσβασης και του τρόπου διαχείρισης ώστε να διασφαλισθεί η πλήρης αξιοποίησή του·

39.

θεωρεί, σε συμφωνία με την ΟΠΥ και την ΟΠ, ότι η μέθοδος σχεδιασμού της υδρογραφικής λεκάνης που συνίσταται στο συνδυασμό περιβαλλοντικής, εδαφικής και οικονομικής ανάλυσης αποτελεί την ορθή προσέγγιση που θα εγγυάται στο σύνολο της επικράτειας της ΕΕ ομοιογενές επίπεδο προστασίας των υδάτινων πόρων·

40.

φρονεί ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, που μεταφέρουν τις ανάγκες και τις απαιτήσεις των πληθυσμών, πρέπει να έχουν προγραμματικό, επιχειρησιακό και ελεγκτικό ρόλο στο πλαίσιο των ΣΔΛΑΠ και της κοινής συμμετοχικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων, αφήνοντας για την ΕΕ και τα κράτη μέλη το καθήκον του καθορισμού πολιτικών κατευθύνσεων και διαχειριστικών προτεραιοτήτων, βάσει των επιμέρους αναγκών τους·

41.

υπογραμμίζει τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διαδικασία εξακρίβωσης και ελέγχου του βαθμού εφαρμογής των ευρωπαϊκών πολιτικών για τους υδάτινους πόρους, καθώς μόνο η άμεση και ευρεία συμμετοχή των τοπικών αρχών εγγυάται την επιτυχία των δράσεων προστασίας και διαφύλαξης που δημιουργούν δεσμούς με το έδαφος και εμποιούν σεβασμό των τοπικών φυσικών πόρων·

42.

ζητά τη χρήση νομικών και χρηματοοικονομικών μέσων, τα οποία ήδη υφίστανται ή θα καθοριστούν σύντομα (σχέδια διαχείρισης των λεκανών απορροής ποταμού, προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης και συνοχής, διαρθρωτικά ταμεία κλπ.), που θα κατευθύνουν τη «διακυβέρνηση» των υδάτινων πόρων σε επίπεδο λεκανών απορροής και την αξιολόγηση των πτυχών ποιότητας, ποσότητας και ενέργειας με ολοκληρωμένο και ανεξάρτητο τρόπο, ακόμη και σε σχέση με την από κοινού διαχείριση των διασυνοριακών υδάτων·

43.

θεωρεί την πρόσφατη «Στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή του Δούναβη» αναπαραγώγιμο πρότυπο διεθνούς συνεργασίας και διαχείρισης των υδάτινων πόρων, σύμφωνο με το πνεύμα της ΟΠΥ και πλήρως βιώσιμο από κοινωνικο-περιβαλλοντικής πλευράς, ενώ ελπίζει ότι η υλοποίησή του θα πραγματοποιηθεί με την άμεση συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών·

44.

επισημαίνει τον ζωτικό ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη συλλογή των περιβαλλοντικών στοιχείων (6) (στην οποία καθοριστική συμβολή θα έχει το πρόγραμμα GMES) και προτείνει τη μετατροπή του υπάρχοντος ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου ξηρασίας σε ευρωπαϊκό παρατηρητήριο υδάτων με διευρυμένες αρμοδιότητες όσον αφορά την επικύρωση και ομογενοποίηση των διαθέσιμων πληροφοριών ως προς την κατάσταση των ευρωπαϊκών υδάτινων πόρων·

45.

φρονεί ότι για να δοθεί κοινωνικο-οικονομική διάσταση στις υπηρεσίες που σχετίζονται με το οικοσύστημα και για να εισαχθεί αποτελεσματικά στο πλαίσιο της ΕΕ μια περιβαλλοντική στρατηγική «πέραν του ΑΕγχΠ» είναι αναγκαίο να διασφαλισθεί η συνοχή, η διαφάνεια και η αξιοπιστία των πληροφοριών και των δεικτών που σχετίζονται με την κατάσταση του περιβάλλοντος και των υδάτινων πόρων (7)·

46.

όσον αφορά την εμβληματική πρωτοβουλία «Αξιοποίηση των πόρων της Ευρώπης» ευελπιστεί ότι, μέσω και της δράσης της πλατφόρμας παρακολούθησης της Στρατηγικής Ευρώπη 2020, θα συμβάλει, είτε με τον καθορισμό της προσέγγισης είτε με αυτόν των λειτουργικών μέσων, στις δράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους υδάτινους πόρους, την ενέργεια και τα απόβλητα, έχοντας επίγνωση της αλληλοσύνδεσης και αλληλεξάρτησης των περιβαλλοντικών πτυχών τους·

47.

υπενθυμίζει ότι οι πολιτικές που συνδέονται με την ποιότητα των υδάτων επηρεάζουν τις διαθέσιμες ποσότητες και τις πιθανές χρήσεις τους και, επομένως, ζητά να λαμβάνεται υπόψη το στοιχείο αυτό. Σε αυτό το πλαίσιο, κρίνεται σκόπιμη η έγκαιρη λήψη μέτρων, ιδίως σε θέματα πολιτικής για τα προϊόντα, με στόχο την εκτίμηση του αντικτύπου τους στην ποιότητα των υδάτων, μέσω της ανάλυσης του κύκλου ζωής και μελετών περιβαλλοντικού αντικτύπου·

48.

δεσμεύεται να δώσει τη μέγιστη δυνατή προσοχή στον προσανατολισμό των μελλοντικών ευρωπαϊκών ή εθνικών επενδύσεων για την άμβλυνση των επιπτώσεων των ακραίων φαινομένων (πλημμυρών και ξηρασίας) που οφείλονται εν μέρει στην κλιματική αλλαγή προς την υλοποίηση «πράσινων υποδομών» (ζώνες ελεγχόμενης πλημμύρας, φυσικές λεκάνες κατακράτησης υδάτων, παρεμβάσεις αναδάσωσης και διατήρησης του ορεινού περιβάλλοντος, ανάκτηση των παραποτάμιων οχθών και των βαλτότοπων, συστηματοποίηση και σταθεροποίηση των πλαγιών κλπ.), προκειμένου να διασφαλιστεί η υδρική άμυνα του εδάφους και παράλληλα να διατηρηθεί η βιοποικιλότητα, να ανακτηθούν φυσικοί πόροι και να παρασχεθούν νέες ευκαιρίες στον τομέα του τουρισμού και της απασχόλησης. Εφόσον οι «πράσινες υποδομές» δεν αποδειχθούν αποτελεσματικές ή οι τοπικές συνθήκες δεν επιτρέπουν την υλοποίησή τους, απαιτείται η κατασκευή «γκρίζων υποδομών» (τεχνητά φράγματα, υπερχειλιστές, αναχώματα κλπ.) για την προστασία του χώρου, των κατοίκων και της οικονομίας από τις πλημμύρες·

49.

ζητά να ενθαρρυνθούν, στο πλαίσιο του προγράμματος πλαισίου της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία, οι δράσεις επιστημονικής και τεχνολογικής ανταλλαγής που αποσκοπούν στην προώθηση της ανάπτυξης τεχνολογιών για τη διαχείριση των υδάτων και προκειμένου να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα στον τομέα της οικολογικής τεχνολογίας και παράλληλα να βελτιωθεί η αποδοτικότητα και η καινοτομία στη διαχείριση των υδάτινων πόρων·

50.

τονίζει ότι είναι απαραίτητο να εξεταστεί η δυνατότητα άμεσης αξιοποίησης από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές των οικονομικών πόρων που προέρχονται από τα όρια εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τα τοπικά προγράμματα καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής (8), υπό την προϋπόθεση ότι θα χρησιμοποιήσουν μέρος αυτών των πόρων για την υλοποίηση δράσεων ευαισθητοποίησης του κοινού ως προς την εγγενή αξία του νερού, είτε μέσω της εισαγωγής «υδάτινου αποτυπώματος» στα προϊόντα, είτε ενθαρρύνοντας την ένταξη των συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης (EMAS) στις παραγωγικές διαδικασίες με απαιτήσεις ύδρευσης, είτε μέσω εκστρατειών περιβαλλοντικής ενημέρωσης και εκπαίδευσης, ξεκινώντας ήδη από τα νηπιαγωγεία·

51.

προτείνει, σε σχέση κυρίως με αυτό που απαιτεί η εφαρμογή της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, η βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων να έχει, με αναφορά τον χρονικό ορίζοντα του 2020, τους ακόλουθους συγκεκριμένους και επαληθεύσιμους στόχους: 1) την αύξηση κατά 20 % της εξοικονόμησης νερού σε όλους τους τομείς χρήσης, 2) την αύξηση κατά 20 % των πλωτών οδών που αποτελούν αντικείμενο φυσικής αποκατάστασης για τη βελτίωση της προστασίας από πλημμύρες, 3) την αύξηση κατά 20 % του όγκου του νερού που τώρα επαναχρησιμοποιείται και/ή ανακυκλώνεται σε γεωργικές και βιομηχανικές δραστηριότητες. Για τον σκοπό αυτό, επιθυμεί την άμεση συμμετοχή του Συμφώνου των Δημάρχων.