16.12.2010   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 342/30

1.

Η Κοινή Επιχείρηση SESAR, με έδρα στις Βρυξέλλες, συστάθηκε τον Φεβρουάριο του 2007 (1), προκειμένου να διαχειριστεί τις δραστηριότητες του ερευνητικού σχεδίου για τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας στον ενιαίο ευρωπαϊκό ουρανό (Single European Sky Air Traffic Management Research, SESAR).

2.

Το σχέδιο SESAR στοχεύει στον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας (air traffic management, ATM) στην Ευρώπη και χωρίζεται στις εξής τρεις φάσεις:

3.

Η Κοινή Επιχείρηση έχει σχεδιαστεί ως σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Ιδρυτικά μέλη της είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, εκπροσωπούμενη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και ο Eurocontrol, εκπροσωπούμενος από τον Οργανισμό του. Κατόπιν πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος, δεκαπέντε δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις της βιομηχανίας αεροναυτιλίας είναι μέλη της Κοινής Επιχείρησης. Σε αυτές συγκαταλέγονται πάροχοι υπηρεσιών αεροναυτιλίας, βιομηχανίες κατασκευής υλικών εδάφους και διαστήματος, κατασκευαστές αεροσκαφών, αρχές αερολιμένων και κατασκευαστές αερομεταφερόμενου εξοπλισμού.

4.

Ο προϋπολογισμός για τη φάση ανάπτυξης του σχεδίου SESAR ανέρχεται σε 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ και χρηματοδοτείται ισομερώς από την ΕΕ, τον Eurocontrol και τους συμμετέχοντες εταίρους του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Η συνεισφορά της ΕΕ χρηματοδοτείται από το έβδομο πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας και από το πρόγραμμα διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών. Το 90 % περίπου της χρηματοδότησης εκ μέρους του Eurocontrol και των λοιπών ενδιαφερομένων θα λάβει τη μορφή εισφορών σε είδος.

5.

Η Κοινή Επιχείρηση SESAR άρχισε να λειτουργεί αυτόνομα στις 10 Αυγούστου 2007.

.

15.

Οι παρατηρήσεις που ακολουθούν δεν θέτουν υπό αμφισβήτηση τις γνώμες του Συνεδρίου.

16.

Ο οριστικός προϋπολογισμός για το 2009, τον οποίο ενέκρινε το διοικητικό συμβούλιο, περιλάμβανε πιστώσεις αναλήψεως υποχρεώσεων, ύψους 325 εκατομμυρίων ευρώ, και πιστώσεις πληρωμών, ύψους 157 εκατομμυρίων ευρώ. Τα ποσοστά χρησιμοποίησης των πιστώσεων αναλήψεως υποχρεώσεων και πληρωμών ήταν 97,1 % και 43,2 % αντίστοιχα.

17.

Το 2009, οι εισφορές των μελών (38,8 εκατομμύρια ευρώ) μαζί με το αποτέλεσμα του προηγούμενου έτους (115,6 εκατομμύρια ευρώ) ανήλθαν σε 154,4 εκατομμύρια ευρώ, έναντι πληρωμών ύψους 67,9 εκατομμυρίων ευρώ και μεταφορές πιστώσεων ύψους 2,5 εκατομμυρίων ευρώ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, θετικό υπόλοιπο ύψους 84 εκατομμυρίων ευρώ και καταθέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς, οι οποίες, στο τέλος του έτους, ανέρχονταν σε 86,8 εκατομμύρια ευρώ. Η κατάσταση αυτή αντιβαίνει στη δημοσιονομική αρχή της ισοσκέλισης του προϋπολογισμού.

18.

Σύμφωνα με το άρθρο 51 των δημοσιονομικών κανόνων της Κοινής Επιχείρησης SESAR, τα ποσά που καταβάλλει η Επιτροπή στην Κοινή Επιχείρηση με τη μορφή επιχορήγησης αποφέρουν τόκους προς όφελος του γενικού προϋπολογισμού της ΕΕ. Στο τέλος του 2009, η Κοινή Επιχείρηση δεν είχε λάβει αίτημα μεταφοράς των τόκων ύψους 1,7 εκατομμυρίων ευρώ, οι οποίοι σωρεύθηκαν κατά την περίοδο 2007 έως 2009.

19.

Το Συνέδριο επισημαίνει ότι οι δραστηριότητες των κοινών επιχειρήσεων της ΕΕ χρηματοδοτούνται από τις εισφορές των μελών τους και ότι οι κοινές επιχειρήσεις δεν διαθέτουν κεφάλαιο αυτό καθεαυτό. Το Συνέδριο συνέστησε αυτό το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό των κοινών επιχειρήσεων να αναφέρεται σαφώς στους λογαριασμούς.

20.

Κατά συνέπεια, το Συνέδριο επιδοκιμάζει το γεγονός ότι, σύμφωνα με τον λογιστικό κανόνα αριθ. 1 της ΕΕ (λογιστική ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων), οι εισφορές των μελών παρουσιάζονται στο καθαρό ενεργητικό των ισολογισμών των κοινών επιχειρήσεων και ότι περαιτέρω πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τη φύση των εισφορών περιέχονται στο παράρτημά τους.

21.

Πρόκειται για μεταβολή στην λογιστική πολιτική στις συνημμένες στους λογαριασμούς σημειώσεις που εφαρμόζει η Κοινή Επιχείρηση SESAR στους λογαριασμούς για το 2008, όπου οι εισφορές των μελών παρουσιάζονται ως έσοδα στον λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος. Τα σχετικά αριθμητικά στοιχεία παρουσιάζονται εκ νέου στους λογαριασμούς του 2008, ούτως ώστε να καθίσταται εφικτή η σύγκριση με τους λογαριασμούς του 2009.

22.

Το Συνέδριο θεωρεί ότι η παρουσίαση των εισφορών των μελών στους λογαριασμούς των κοινών επιχειρήσεων πρέπει να εναρμονιστεί στον μέγιστο δυνατό βαθμό και επισημαίνει την πρόθεση της Επιτροπής να εκδώσει λεπτομερείς κατευθυντήριες οδηγίες προς τις κοινές επιχειρήσεις σχετικά με το θέμα αυτό.

23.

Το Συνέδριο, στην προηγούμενη έκθεσή του, μολονότι αναγνώριζε ότι η Κοινή Επιχείρηση βρισκόταν σε εναρκτήρια φάση το 2008, παρατήρησε ότι η Κοινή Επιχείρηση δεν είχε θέσει εξ ολοκλήρου σε εφαρμογή τα συστήματα εσωτερικών ελέγχων της και δημοσιονομικών πληροφοριών.

24.

Μολονότι κατά τη διάρκεια του 2009 ελήφθησαν σημαντικά μέτρα (11), στο τέλος του 2009, σημαντικές δραστηριότητες της Κοινής Επιχείρησης δεν είχαν τυποποιηθεί επαρκώς, ούτε είχε καθιερωθεί ένα ολοκληρωμένο εργαλείο για τη διαχείριση των χρηματοοικονομικών, δημοσιονομικών και επιχειρησιακών πληροφοριών. Όπως ήδη είχε παρατηρηθεί το 2008, οι υποκείμενες επιχειρησιακές διεργασίες δεν είχαν ακόμη επικυρωθεί από τον υπόλογο, όπως απαιτεί ο δημοσιονομικός κανονισμός της Κοινής Επιχείρησης.

25.

Ο δοκιμαστικός έλεγχος του Συνεδρίου σε δείγμα 36 πράξεων εντόπισε αρκετές περιπτώσεις κατά τις οποίες οι εσωτερικοί έλεγχοι δεν είχαν λειτουργήσει ορθά. Για παράδειγμα, σε μία περίπτωση η Κοινή Επιχείρηση συνήψε σύμβαση για υπηρεσίες καθαριότητας, ετήσιας αξίας 19 572 ευρώ, χωρίς να ακολουθηθεί η διαδικασία με διαπραγμάτευση που καθορίζεται στον γενικό δημοσιονομικό κανονισμό και στον δημοσιονομικό κανονισμό της SESAR. Όσον αφορά άλλη σύμβαση, αξίας 922 000 ευρώ, για συνδρομή στην προετοιμασία των συμφωνιών προσχώρησης, το Συνέδριο συνέλεξε στοιχεία τα οποία αποδείκνυαν ότι οι υπηρεσίες παρασχέθηκαν, αλλά δεν κατέστη δυνατόν να του προσκομιστεί επίσημη δήλωση σχετικά με τις παρασχεθείσες υπηρεσίες, όπως απαιτούν οι δημοσιονομικοί κανόνες.

26.

Σύμφωνα με το άρθρο 25 των δημοσιονομικών κανόνων του SESAR, οι πιστώσεις του προϋπολογισμού πρέπει να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης. Η σύμβαση που αφορά τους χώρους και εγκαταστάσεις γραφείων, η οποία υπογράφηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2007 για περίοδο εννέα ετών, προέβλεπε τη δυνατότητα πρόωρης λήξης της σύμβασης, χωρίς ποινές, στο τέλος κάθε τριετούς περιόδου. Εντούτοις, η Κοινή Επιχείρηση μετακόμισε το 2009 και υποχρεώθηκε να καταβάλει μισθώματα και λοιπά έξοδα, ύψους 380 235 ευρώ, για 12 επιπλέον μήνες για τα γραφεία που μίσθωνε προηγουμένως.

27.

Όσον αφορά τα αποτελέσματα του προγράμματος SESAR, η Κοινή Επιχείρηση είναι κύριος όλων των υλικών και άυλων στοιχείων τα οποία δημιουργούνται από αυτή ή της μεταβιβάζονται για τη φάση ανάπτυξης του σχεδίου SESAR, σύμφωνα με ειδικές συμφωνίες με τα μέλη της (12).

28.

Όπως επισημαίνεται στο παράρτημα των δημοσιονομικών καταστάσεων, στο παρόν στάδιο η Κοινή Επιχείρηση SESAR δεν είναι σε θέση να προβλέψει την ενεργοποίηση στοιχείων του ενεργητικού, τα οποία ενδέχεται να προκύψουν από τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων. Το Συνέδριο επισημαίνει ότι, έως το τέλος του 2009, δεν είχε ακόμη καθιερωθεί ένα σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης πληροφοριακών στοιχείων, το οποίο να επιτρέπει την κατανομή του κόστους σε συγκεκριμένα σύνολα εργασιών ή να προσδιορίζει τη χρηματοδοτική πηγή των επιχειρησιακών δαπανών. Ένα τέτοιο σύστημα είναι αναγκαίο για την ορθή εκτίμηση του κόστους των δραστηριοτήτων και την ενεργοποίηση των στοιχείων ενεργητικού όταν απαιτείται.

29.

Οι δημοσιονομικοί κανόνες της Κοινής Επιχείρησης εγκρίθηκαν αρχικά από το διοικητικό συμβούλιο τον Ιούλιο του 2007. Το 2008, το Συνέδριο (13) παρατήρησε ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες της Κοινής Επιχείρησης έπρεπε να τροποποιηθούν, ώστε να συνάδουν με τον δημοσιονομικό κανονισμό-πλαίσιο των οργανισμών της ΕΕ. Μετά τη θέση σε ισχύ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1361/2008 του Συμβουλίου σχετικά με την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 219/2007 για τη σύσταση της Κοινής Επιχείρησης SESAR, το διοικητικό συμβούλιο ενέκρινε, στις 28 Ιουλίου 2009, τους ισχύοντες δημοσιονομικούς κανόνες, καταργώντας τους δημοσιονομικούς κανόνες που ενέκρινε τον Ιούλιο του 2007.

30.

Το Συνέδριο, στη γνώμη του αριθ. 2/2010 σχετικά με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της Κοινής Επιχείρησης SESAR, την οποία εξέδωσε στις 15 Απριλίου 2010, προέβη σε ορισμένες συστάσεις, όσον αφορά τις εξαιρέσεις από τις αρχές του προϋπολογισμού, τον ρόλο της υπηρεσίας εσωτερικού ελέγχου της Επιτροπής, τις διατάξεις που αφορούν τη συμμετοχή στην Κοινή Επιχείρηση SESAR και τη συγχρηματοδότηση των δραστηριοτήτων.

31.

Σύμφωνα με τις απόψεις που διατύπωσε στις γνώμες του αριθ. 2/2010 σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες της Κοινής Επιχείρησης SESAR και αριθ. 4/2008 σχετικά με τον δημοσιονομικό κανονισμό της Ευρωπαϊκής Κοινής Επιχείρησης για τον ITER και την ανάπτυξη της πυρηνικής σύντηξης (σύντηξη για την παραγωγή ενέργειας), το Συνέδριο φρονεί ότι η ισχύουσα διάταξη του καταστατικού της Κοινής Επιχείρησης σχετικά με τον ρόλο του εσωτερικού ελεγκτή της Επιτροπής πρέπει να διευκρινιστεί.

32.

Το άρθρο 7α του καταστατικού της Κοινής Επιχείρησης SESAR ορίζει ότι τα καθήκοντα του εσωτερικού ελεγκτή της Επιτροπής εκτελούνται υπό την ευθύνη του διοικητικού συμβουλίου της Κοινής Επιχείρησης. Κατά τη γνώμη του Συνεδρίου, η διάταξη αυτή είναι κατάλληλη για τα καθήκοντα εσωτερικού ελέγχου εντός της Κοινής Επιχείρησης, αλλά όχι για τον εσωτερικό ελεγκτή της Επιτροπής, του οποίου οι αρμοδιότητες αφορούν τον γενικό προϋπολογισμό της ΕΕ συνολικά.