Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Η διασύνδεση των μητρώων επιχειρήσεων»

(2010/C 267/06)

I.   ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

Ιστορικό πλαίσιο

1.   επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πράσινη Βίβλο με θέμα «Η διασύνδεση των μητρώων επιχειρήσεων»·

2.   εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να εκφράσουν τις θέσεις τους σχετικά με το θέμα της Πράσινης Βίβλου «Η διασύνδεση των μητρώων επιχειρήσεων»·

3.   υπενθυμίζει τον καθοριστικό ρόλο της ΕτΠ, η οποία, ως εκπρόσωπος των συμφερόντων των ΟΤΑ, έχει προτείνει σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της επιλογές και εναλλακτικές λύσεις για την απρόσκοπτη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, την αύξηση της διαφάνειας και τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών αλλά και των διοικητικών διαδικασιών σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο·

4.   συμμερίζεται τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι τα μητρώα επιχειρήσεων (1) διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο: σε αυτά καταχωρούνται, εξετάζονται και αποθηκεύονται πληροφορίες για τις επιχειρήσεις, όπως πληροφορίες για τη νομική μορφή μιας επιχείρησης, την έδρα, το κεφάλαιο και τους νομικούς εκπροσώπους της, και καθίστανται διαθέσιμες στο κοινό·

5.   συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι η οδηγία για τις διασυνοριακές συγχωνεύσεις (2) καθώς και το καταστατικό της ευρωπαϊκής εταιρείας (SE) (3) και της ευρωπαϊκής συνεταιριστικής εταιρείας (SCE) (4) προβλέπουν ρητά την διασυνοριακή συνεργασία όσον αφορά τα μητρώα των επιχειρήσεων·

6.   εκφράζει την άποψη ότι, παρόλο που η ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει ρυθμίσει τα ελάχιστα πρότυπα των βασικών υπηρεσιών, τα μητρώα των επιχειρήσεων μπορούν να προσφέρουν πρόσθετες υπηρεσίες που ποικίλουν από χώρα σε χώρα. Ταυτόχρονα ενισχύεται η δραστηριότητα των επιχειρήσεων πέραν των εθνικών συνόρων και τους προσφέρεται η δυνατότητα να καταχωρούνται στο μητρώο ενός κράτους μέλους ασκώντας την επιχειρηματική τους δραστηριότητα μερικώς ή εξ ολοκλήρου σε άλλο κράτος μέλος. Αυτό συνεπάγεται αυξημένη ζήτηση για διασυνοριακή και ανοιχτή σε όλους πρόσβαση σε πληροφορίες για τις επιχειρήσεις·

7.   επισημαίνει ότι, ακόμη και αν οι πληροφορίες για μια επιχείρηση είναι προσβάσιμες στο κράτος μέλος στο οποίο έχει καταχωρηθεί, η πρόσβαση στις πληροφορίες αυτές από άλλο κράτος μέλος μπορεί να εμποδιστεί για τεχνικούς, νομικούς, γλωσσικούς ή άλλους λόγους·

8.   υποστηρίζει ότι η υπάρχουσα εθελούσια συνεργασία μεταξύ των μητρώων επιχειρήσεων δεν αρκεί και ότι, συνεπώς, πρέπει να καταστεί αποτελεσματικότερη. Γι αυτό και έχει ιδιαίτερη σημασία να διασφαλισθούν, στα πλαίσια αυτά, η διασυνοριακή πρόσβαση στις πληροφορίες που περιέχονται στα μητρώα επιχειρήσεων και η διαφάνεια, η νομική ασφάλεια και η αξιοπιστία αυτών των πληροφοριών·

9.   τονίζει ότι η τρέχουσα χρηματοπιστωτική κρίση καταδεικνύει και πάλι τη σημασία της διαφάνειας των χρηματοπιστωτικών αγορών. Σε συνδυασμό με τα μέτρα χρηματοπιστωτικής εξυγίανσης, η βελτίωση της πρόσβασης σε επίκαιρες, επίσημες και έγκυρες πληροφορίες σχετικά με τις επιχειρήσεις μπορεί να θεωρηθεί σε όλη την Ευρώπη ως μέσο αποκατάστασης της εμπιστοσύνης στις αγορές·

Βασικές παρατηρήσεις

10.   αναγνωρίζει τη ζωτική σημασία των μητρώων επιχειρήσεων για τη διασφάλιση της διασυνοριακής και αποτελεσματικής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς μέσω της παροχής αξιόπιστων και επίκαιρων πληροφοριών για εμπορικούς σκοπούς ή για τη βελτίωση της νομικής προστασίας κάθε ενδιαφερόμενου σε όλα τα κράτη μέλη·

11.   αναγνωρίζει ότι η κινητικότητα των επιχειρήσεων είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη και, ως εκ τούτου, συνιστά την εφαρμογή ενός πλήρως ολοκληρωμένου συστήματος, το οποίο θα παρέχει ισότιμη πρόσβαση στις πληροφορίες σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση·

12.   σημειώνει ότι η πρόσβαση στις πληροφορίες σχετικά με τις διασυνοριακές συγχωνεύσεις, τις μεταφορές έδρας ή τη δημιουργία υποκαταστημάτων σε άλλα κράτη μέλη αποτελεί τρέχουσα ανάγκη για την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

13.   εκτιμά τις προσπάθειες των μελών του εθελοντικού συστήματος να δημιουργήσουν μια αποτελεσματική πλατφόρμα ανταλλαγής πληροφοριών, αλλά ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει ένα νομικό πλαίσιο ευρωπαϊκής συνεργασίας μεταξύ των μητρώων επιχειρήσεων, για να αντικατασταθεί το υπάρχον σύστημα εκούσιας συμμετοχής από μια πλήρως ολοκληρωμένη ηλεκτρονική βάση μητρώων·

14.   υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι ΜΜΕ στην ευρωπαϊκή οικονομία και καλεί τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν το καταστατικό της ευρωπαϊκής ιδιωτικής εταιρείας (SPE), το οποίο, σε συνδυασμό με ένα αποτελεσματικό σύστημα για τη διασύνδεση των μητρώων επιχειρήσεων, θα διευκολύνει την επέκταση των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων στην ενιαία αγορά·

15.   ζητεί την δημιουργία ενός ψηφιακού ευρωπαϊκού μητρώου επιχειρήσεων με διασυνδέσεις που θα βασίζονται σε προηγμένες λύσεις ΤΠ·

16.   τάσσεται υπέρ της αναθεώρησης των σχετικών οδηγιών για τις εταιρείες, ούτως ώστε να προσαρμοστούν οι διατάξεις τους στα τεχνικά μέσα που είναι διαθέσιμα σήμερα και ιδιαίτερα στη χρήση συστημάτων πληροφορικής·

17.   συμμερίζεται την άποψη ότι θα ήταν, ούτως ή άλλως, χρήσιμο, να αξιοποιηθούν κατά τη διασύνδεση των μητρώων οι εργασίες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μητρώου Επιχειρήσεων (EBR) και του προγράμματος BRITE. Όσον αφορά τις ρυθμίσεις σχετικά με τη διαδικασία συνεργασίας των μητρώων επιχειρήσεων του δικτύου σε τεχνικό επίπεδο (συγχωνεύσεις, μεταφορές έδρας, υποκαταστήματα), δικαίως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει, ως απλούστερη λύση, να βασιστεί το σύστημα στο τρέχον πρόγραμμα BRITE·

Προτάσεις προς συζήτηση

18.   υπενθυμίζει ότι οι εταιρείες μπόρεσαν να δραστηριοποιηθούν διασυνοριακά και να μεταφέρουν την έδρα τους χάρη στη νομολογία του ΔΕΚ κατά την προηγούμενη δεκαετία [και ιδίως χάρη στις υποθέσεις: Centros (C-212/97), Überseering (C 208/00), Inspire Art (C-167/01)]·

19.   τονίζει, ωστόσο, ότι σε πολλές περιπτώσεις οι εταιρείες δεν μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα αυτό στην πράξη. Ο λόγος δεν είναι τόσο η έλλειψη διασύνδεσης των μητρώων, αλλά το γεγονός ότι το εθνικό εταιρικό δίκαιο και οι διατάξεις σχετικά με τα μητρώα των κρατών μελών δεν προάγουν την μετεγκατάσταση μιας εταιρείας και των υπόλοιπων διασυνοριακών δραστηριοτήτων στο εξωτερικό, ενώ ούτε η ευρωπαϊκή νομοθεσία προβλέπει ρητά τέτοιες διατάξεις·

20.   φρονεί, συνεπώς, ότι η επίλυση του εν λόγω προβλήματος δεν επιτυγχάνεται με την απλή διασύνδεση των μητρώων, αλλά ότι απαιτούνται κατά βάση ουσιαστικοί και δικονομικοί κανόνες για τη μεταφορά της έδρας των επιχειρήσεων, με τους οποίους θα ρυθμίζεται, μεταξύ άλλων, και η διασύνδεση των μητρώων επιχειρήσεων·

21.   κατά τη γνώμη της, το γεγονός ότι η μεταφορά έδρας εντός της ΕΕ είναι σχεδόν αδύνατη, αποτελεί, ουσιαστικά, ανυπέρβλητο εμπόδιο για την ανάπτυξη πραγματικού ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών και των περιφερειών. Ο ανταγωνισμός θα συντελούσε στην προσέλκυση επιχειρηματιών λόγω καλύτερου περιβάλλοντος. Ωστόσο, η μεταφορά έδρας είναι, προς το παρόν, εξαιρετικά πολύπλοκη·

22.   συμφωνεί ότι η διασύνδεση των μητρώων επιχειρήσεων θα βοηθήσει τους επιχειρηματίες να συγκεντρώνουν πληροφορίες για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες των εταίρων τους και αυτό είναι σε κάθε περίπτωση θετικό. Ένα σύστημα διασυνδεδεμένων μητρώων θα οδηγήσει στη δημιουργία μιας κοινής βάσης δεδομένων με τυποποιημένες καταχωρήσεις, οι οποίες θα συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου αυτού, εφόσον είναι εγγυημένη η ορθότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στα μητρώα. Πέραν αυτού, πρέπει να επιδιωχθεί η απλούστευση του περιεχομένου των μητρώων·

23.   θεωρεί ότι η «συμφωνία διακυβέρνησης» που προτείνει η Πράσινη Βίβλος δεν φαίνεται να αποτελεί κατάλληλο εργαλείο για τη δημιουργία δικτύων. Προκειμένου να είναι εφικτή η αναζήτηση συγκεκριμένων στοιχείων σε τυποποιημένη μορφή σε κάθε εθνικό μητρώο, πρέπει να θεσπιστεί μελλοντικά ειδικό σύστημα, είτε με την αναθεώρηση της οδηγίας εταιρικού δικαίου είτε με άλλο τρόπο·

24.   προσθέτει ότι ως στόχος πρέπει να τεθεί η ηλεκτρονική (online) πρόσβαση όλων των ενδιαφερόμενων στις διασυνοριακές πληροφορίες που θα διατίθενται μέσω του συστήματος που θα συσταθεί, αλλά και στις πληροφορίες σχετικά με τα εκάστοτε εθνικά μητρώα, στο μέτρο του δυνατού δωρεάν ή με την καταβολή μικρού τέλους. Ούτως ή άλλως, τα έξοδα που προκύπτουν για την πρόσβαση αυτή έχουν καλυφθεί ήδη με τις κρατικές εισφορές που επιβάλλονται για τη συλλογή των σχετικών πληροφοριών· η ενημέρωση του κοινού δεν πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο εμπορίας για το Δημόσιο. Σε αντίθετη περίπτωση θα δημιουργηθεί ανταγωνισμός μεταξύ των υπαρχουσών επιχειρήσεων για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών ενόψει της μελλοντικής οδηγίας·

25.   συμφωνεί ότι είναι σκόπιμη και η σύνδεση των στοιχείων που συγκεντρώνονται βάσει της οδηγίας για τη διαφάνεια με το μελλοντικό δίκτυο των μητρώων επιχειρήσεων. Πρέπει επομένως να εξεταστεί η θέσπιση των σχετικών ρυθμίσεων μέσω οδηγίας ή ακόμη και κανονισμού·

26.   τονίζει, επίσης, ότι η απουσία ενός διασυνδεδεμένου μητρώου επιχειρήσεων προς το παρόν δεν αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για τις διασυνοριακές εταιρικές δραστηριότητες. Έξυπνες ηλεκτρονικές λύσεις (όπως αυτές που χρησιμοποιούν, για παράδειγμα, η Εσθονία, η Πορτογαλία και η Φινλανδία στο μεταξύ τους εμπόριο) καθιστούν δυνατή από τώρα ήδη την εκτεταμένη συνεργασία, με αποτέλεσμα να μπορεί κανείς να αποκτήσει ηλεκτρονική πρόσβαση στα μητρώα επιχειρήσεων σε άλλη χώρα, χωρίς να χρειάζεται να ταξιδέψει στο εξωτερικό·

27.   υπογραμμίζει ότι τα εμπόδια που απαντώνται όσον αφορά τη διασυνοριακή επιχειρηματική δραστηριότητα οφείλονται περισσότερο στην έλλειψη πανευρωπαϊκού συστήματος εξακρίβωσης ταυτότητας (ευρωπαϊκό ηλεκτρονικό δελτίο ταυτότητας), το οποίο θα καθιστούσε νομικά έγκυρη τη χρήση ηλεκτρονικής υπογραφής και θα επέτρεπε την αμοιβαία αναγνώρισή της. Το θέμα αυτό είναι επίσης σημαντικό για τη διασύνδεση των μητρώων επιχειρήσεων και η επίλυσή του θα πρέπει επομένως να δρομολογηθεί σύντομα·

28.   επισημαίνει, τέλος, ότι όλες οι πρωτοβουλίες θα πρέπει να συνάδουν με τις αρχές της επικουρικότητας, της αναλογικότητας και της βελτίωσης της νομοθεσίας.

(1)  Ο όρος «μητρώο επιχειρήσεων» που χρησιμοποιείται στην παρούσα Πράσινη Βίβλο περιλαμβάνει όλα τα κεντρικά και εμπορικά μητρώα και τα μητρώα εταιρειών κατά την έννοια του άρθρου 3 της πρώτης οδηγίας για το εταιρικό δίκαιο (68/151/EOK).

(2)  Οδηγία 2005/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβούλιου, της 26ης Οκτωβρίου 2005, για τις διασυνοριακές συγχωνεύσεις κεφαλαιουχικών εταιρειών (ΕΕ L 310 της 25.11.2005, σ. 1).

(3)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2157/2001, της 8ης Οκτωβρίου 2001 περί του καταστατικού της ευρωπαϊκής εταιρίας (SE) (ΕΕ L 294 της 10.11.2001, σ. 1).

(4)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2003/1435, της 22ας Ιουλίου 2003 περί του καταστατικού της ευρωπαϊκής συνεταιριστικής εταιρείας (SCE) (ΕΕ L 207 της 18.8.2003, σ. 1).