Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52009IR0219

    Γνωμοδότηση Πρωτοβουλίας της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Η δασική πολιτική της ΕΕ υπό το φως των στόχων 20/20/20»

    ΕΕ C 141 της 29.5.2010, p. 45–49 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

    29.5.2010   

    EL

    Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    C 141/45


    Γνωμοδότηση Πρωτοβουλίας της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Η δασική πολιτική της ΕΕ υπό το φως των στόχων 20/20/20»

    2010/C 141/09

    Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

    επιδοκιμάζει μια σειρά κοινοτικών δράσεων και πολιτικών πρωτοβουλιών που υποχρεώνουν τα κράτη μέλη να εναρμονίσουν τις εθνικές δασικές πολιτικές τους με τους στόχους της ΕΕ·

    εφιστά την προσοχή στο αξιοσημείωτο δυναμικό του δασικού τομέα και του τομέα της ξυλείας όσον αφορά την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το 2020 και πιστεύει ότι θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω η δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν τα εισοδήματα ETS για την υποστήριξη πρωτοβουλιών στον τομέα αυτό·

    επισημαίνει ότι έχει σημασία να προωθηθεί η πολυλειτουργική δασική διαχείριση·

    χαιρετίζει τις πρωτοβουλίες της ΕΕ για τον περιορισμό της αποψίλωσης και υποβάθμισης των δασών· εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι τα λεπτόκορμα δένδρα και τα φυλλώματα, που περιέχουν σχεδόν το 90 % των ιχνοστοιχείων που απορροφώνται από τα φυτά κατά τη διαδικασία της αφομοίωσης και τη δημιουργία της δασικής μάζας, αποτελούν εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό της βιομάζας που παράγεται στην ΕΕ. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εξαφάνιση των βιοτόπων·

    συνυπογράφει ανεπιφύλακτα τα κίνητρα υπέρ της αξιοποίησης της ξυλείας και άλλων προϊόντων που παράγονται από δάση που τελούν υπό βιώσιμη διαχείριση. Πρόκειται ιδίως για την ενέργεια και τις πρώτες ύλες· ζητεί να εξετασθεί από τα διάφορα επίπεδα λήψης αποφάσεων ο καθορισμός ημερομηνίας για την καθιέρωση υποχρεωτικής πιστοποίησης σε όλη την ΕΕ·

    συνιστά τη στήριξη των περιφερειών που εφαρμόζουν βιώσιμη δασική πολιτική η οποία συμβάλλει στην άμβλυνση των κλιματικών αλλαγών: κίνητρα για τις επιχειρήσεις με τη μορφή φορολογικών ελαφρύνσεων, επιδοτήσεις για την κάλυψη του κόστους της καινοτομίας, προνομιακές συμβάσεις για την αγορά δασικών προϊόντων, τεχνική και τεχνολογική βοήθεια, και συμμετοχή στο κόστος της προστασίας του περιβάλλοντος.

    Εισηγητής

    :

    ο κ. Adam BANASZAK (PL/UEN-AE), μέλος του περιφερειακού συμβουλίου της περιφέρειας Cujavie-Poméranie

    I.   ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

    Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

    Βασικές συστάσεις

    1.

    εκτιμά ότι τα δάση, που αποθηκεύουν περισσότερο από το ήμισυ των παγκοσμίων αποθεμάτων διοξειδίου του άνθρακα στη βιομάζα τους, συμβάλλουν στην καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών· η υποβάθμισή τους καθώς και η αποψίλωση περιφερειών αποτελούν συνεπώς απειλή για το περιβάλλον και το κλίμα· για αυτόν το λόγο είναι απολύτως απαραίτητη μια βιώσιμη δασική πολιτική·

    2.

    πιστεύει ότι τα φυσικά οικοσυστήματα βρίσκονται σε ευαίσθητη ισορροπία και ότι η ποικιλία της πανίδας και της χλωρίδας είναι απαραίτητη για την υγεία μας και την ευημερία μας· Τα φυσικά δάση αποτελούν σημαντικά οικοσυστήματα η δε διαχείρισή τους πρέπει να υπακούει στους δασικούς και περιφερειακούς νόμους· τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες πρέπει, επομένως, να έχουν τη δυνατότητα να αποφασίσουν κατά της φύτευσης γενετικά μεταλλαγμένων δένδρων και φυτών·

    3.

    επιδοκιμάζει το ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί τη χρήση της δασικής βιομάζας για την παραγωγή ενέργειας και τη στήριξη της μόνιμης επιτροπής δασών επί του θέματος· Οι ενέργειες αυτές είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση, που θεωρείται όμως ακόμα ανεπαρκής, του μεριδίου του εν λόγω καυσίμου στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Εφιστά ωστόσο την προσοχή στο γεγονός ότι η βιομάζα που παράγεται στην ΕΕ περιέχει μέρος ξυλείας από λεπτόκορμα δένδρα και φυλλώματα, που αποτελούν σχεδόν το 90 % των αποθεμάτων ιχνοστοιχείων που απορροφώνται από τη βλάστηση κατά τη συγκέντρωση και τη δημιουργία της δασικής μάζας· ένα πολύ μεγάλο μέρος μπορεί να οδηγήσει σε εξαφάνιση των βιοτόπων αυτών· αυτό πρέπει να ληφθεί επίσης υπόψη κατά την επιλογή των μεθόδων υλοτόμησης· σε κρίσιμες δασικές περιοχές που δεν είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά θα πρέπει να παραμείνουν τα κλαδιά και τα τμήματα της κορυφής στην περιοχή υλοτόμησης ή στο δάσος·

    4.

    εφιστά την προσοχή στο αξιοσημείωτο δυναμικό, που δεν έχει ακόμα αξιοποιηθεί πλήρως, του δασικού τομέα και του τομέα της ξυλείας όσον αφορά την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το 2020 και ειδικότερα στη δυνατότητα σημαντικής αύξησης του μεριδίου της δασικής βιομάζας στις πρώτες ύλες και στα υλικά, καθώς και στην παραγωγή ενέργειας, κυρίως χάρη στη φύτευση δένδρων ταχείας ανάπτυξης· διαπιστώνει ότι η χρήση του ξύλου ως υλικού και ενεργειακής πηγής καταπολεμά την κλιματική μεταβολή μέσω της αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (ξύλο ως μέσο αποθήκευσης), της εξοικονόμησης ενέργειας στις κατασκευές σε σύγκριση με άλλα οικοδομικά υλικά, την εξοικονόμηση ενέργειας θέρμανσης το χειμώνα και ψύξης το καλοκαίρι (ξύλο ως μονωτικό υλικό), και της υποκατάστασης των ορυκτών καυσίμων κατά τη θέρμανση και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (ξύλο ως καύσιμο, ανάκτηση ενέργειας από χρησιμοποιημένη ξυλεία)· θα πρέπει να εξεταστεί περισσότερο η δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν τα εισοδήματα ETS για την υποστήριξη των πρωτοβουλιών αυτών ή ακόμη και άλλων·

    5.

    θεωρεί απαραίτητη τη λελογισμένη ενδυνάμωση της δασοκομίας με σκοπό την εντατικοποίηση της παραγωγής ξυλείας για κατασκευές ούτως ώστε να αυξηθεί ταυτόχρονα η ξυλεία για την παραγωγή ενέργειας·

    6.

    λαμβάνοντας υπόψη την έλλειψη κοινής δασικής πολιτικής, εκτιμά ότι η υιοθέτηση του σχεδίου δράσης 2007-2011 για θέματα δασικής διαχείρισης στην ΕΕ αποτελεί τη σωστή κατεύθυνση για τις εργασίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής· παράλληλα, συνιστά να αναληφθούν χωρίς καθυστέρηση οι εργασίες που αποβλέπουν στην υιοθέτηση ενός νομικού και δομικού πλαισίου για τις διατομεακές δράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τα δάση, το οποίο πλαίσιο θα διασφαλίσει το συντονισμό των δραστηριοτήτων του τομέα μετά το 2011· εκτός από τον καθορισμό σχεδίου δράσης για τα επερχόμενα έτη, θα μπορούσε να συσταθεί συντονιστικό σώμα της ΕΕ στον τομέα της δασικής πολιτικής·

    7.

    επιδοκιμάζει την ενημέρωση και την κατάρτιση των ιδιοκτητών δασών ως προς τις δυνατότητες που παρέχουν οι δασοκομικές δραστηριότητες που διεξάγονται σύμφωνα με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και λαμβάνουν συνεπώς υπόψη τόσο την προστασία της βιοποικιλότητας και την παραγωγή δένδρων ποιότητας όσο και τη φύτευση δένδρων ταχείας ανάπτυξης για ενεργειακούς σκοπούς· συνιστά δε την εκτεταμένη υποστήριξη των ιδιοκτητών δασών με την παροχή οικονομικών πόρων αλλά και συμβουλών·

    8.

    στηρίζει τις μελέτες και τις πρωτοβουλίες επιστημονικής έρευνας για τον καθορισμό σύγχρονων τεχνολογιών που θα επιτρέπουν τη συλλογή και παραγωγή ξυλείας, με περιορισμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις (συμπεριλαμβανομένων δασικών φυτειών που προορίζονται για την παραγωγή ξυλείας για ενεργειακούς σκοπούς) σε σύγκριση με τις παραδοσιακές μεθόδους, καθώς και εκείνες που περιορίζουν το κόστος διαχείρισης ενώ παράλληλα προωθούν τη βιώσιμη ανάπτυξη·

    9.

    χαιρετίζει και εκτιμά τις επιδόσεις των υφιστάμενων συστημάτων εθελοντικής πιστοποίησης, υποστηρίζει τη διατήρησή τους και συνιστά την ευρεία στήριξή τους με πρόσθετα μέσα, συμπεριλαμβανομένων και χρηματοδοτικών· η πιστοποίηση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε μεταγενέστερο στάδιο για την καλύτερη ανακοπή των εισροών προϊόντων και παραγώγων ξυλείας παράνομης προέλευσης· προτείνει να ενταχθεί η όλη διαδικασία σε μια ευρύτερη εξέλιξη υπέρ της πιστοποίησης σε παγκόσμια κλίμακα· λαμβάνοντας ως γνώμονα πρωτοβουλίες όπως η FLEGT (επιβολή της δασικής νομοθεσίας, διακυβέρνηση και εμπόριο), συνιστά να θεωρείται παράνομη η εισαγωγή ή κατοχή ξυλείας που παρήχθη παράνομα σε χώρες εκτός ΕΕ· υπογραμμίζει παράλληλα ότι οι νομικές και οικονομικές προϋποθέσεις της πιστοποίησης και της σήμανσης «Natura 2000» ποικίλλουν έντονα μεταξύ των διαφόρων χωρών και περιφερειών· επισημαίνει, ωστόσο, ότι η πιστοποίηση των προϊόντων ξυλείας δεν ενισχύει πάντα με το βέλτιστο τρόπο τους γενικούς στόχους διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών και συνιστά, ως εκ τούτου, να ληφθούν υπόψη αυτές οι αποκλίσεις και προϋποθέσεις σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας και της αναλογικότητας·

    10.

    επισημαίνει τη σημασία της προώθησης μιας πολυλειτουργικής δασικής διαχείρισης, που δεν θα περιορίζεται στις μείζονες δραστηριότητές της που αφορούν την παραγωγή ξυλείας, αλλά θα διαδραματίζει ρόλο σε επιπλέον τομείς, πέραν της παραγωγής, τομείς σημαντικούς από δασική και οικονομική άποψη, όπως ο τουρισμός, η ευημερία, η προστασία, η αναψυχή, η θήρα, η με την ευρεία έννοια εκμετάλλευση της παρεδαφιαίας βλάστησης και η συγκομιδή συγκεκριμένων προϊόντων (π.χ. ρητίνης, φλοιού, φελλού κ.λπ.). Η οικονομική σημασία αυτών των δραστηριοτήτων που δεν συνδέονται με την παραγωγή μπορεί να ενισχυθεί αυξάνοντας παράλληλα τη βιοποικιλότητα των οικοσυστημάτων, πράγμα που θα έχει θετικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη των αγροτικών ζωνών·

    11.

    υπογραμμίζει ότι είναι απαραίτητη η σύνδεση των περιφερειακών και τοπικών εξουσιών με τη λήψη αποφάσεων που σχετίζονται με τη δασική πολιτική της ΕΕ·

    Οι αποδοτικότερες μέθοδοι παραγωγής βιομάζας για ενεργειακούς σκοπούς

    12.

    συνιστά την αποφασιστική ενίσχυση της στήριξης, που παρέχεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για τη φύτευση δένδρων ταχείας ανάπτυξης που καλλιεργούνται για ενεργειακούς σκοπούς σύμφωνα με βιώσιμες μεθόδους από περιβαλλοντική άποψη, πράγμα που θα συμβάλει στην αναζωογόνηση των αγροτικών ζωνών χάρη στη δημιουργία μιας νέας αγοράς εργασίας και δύναται να αποτελέσει παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης μιας μικροπεριφέρειας·

    13.

    υπό το φως των στόχων 20/20/20, τονίζεται ότι όλα τα κράτη μέλη πρέπει να συμμετάσχουν ευρέως στη χρήση της βιομάζας για ενεργειακούς σκοπούς, ώστε να επιτευχθεί το επιθυμητό μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη συνολική ενεργειακή παραγωγή· τονίζει, ωστόσο, ότι η προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ξυλεία θα πρέπει να συνιστά μέλημα των τοπικών και περιφερειακών αρχών, και από την άποψη της προσφοράς καυσίμων (ειδική διαχείριση των δασών σε συνάρτηση με τα χαρακτηριστικά της εκάστοτε περιοχής) και από την άποψη της ζήτησης (προώθηση μιας τοπικής αγοράς της ξυλείας ως καυσίμου από δημόσιους και ιδιωτικούς τοπικούς φορείς)·

    14.

    συνιστά να προωθηθεί ευρύτερα η χρήση της δασικής βιομάζας για την παραγωγή ενέργειας, με τη στήριξη της μόνιμης δασικής επιτροπής· υποστηρίζει ωστόσο τη λήψη μέτρων για τον περιορισμό του μεριδίου της ξυλείας από λεπτόκορμα δένδρα και φυλλώματα στην παραγόμενη βιομάζα·

    15.

    επισημαίνει ότι το ενδιαφέρον για την παραγωγή και τη χρήση βιοενέργειας που προέρχεται από την ξυλεία θα εξαρτηθεί από τις οικονομικές συνθήκες με τη μορφή φορολογίας κ.λπ. που θα επιβάλουν τα κράτη μέλη καθώς και από το επίπεδο των επιδοτήσεων που θα χορηγηθούν για την προώθηση της χρήσης καυσίμων ξυλείας και από τον τρόπο στόχευσής των· αυτή η ενίσχυση θα συμβάλει στην επιτάχυνση της μελλοντικής ανάπτυξης των αγροτικών ζωνών και στη διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης του φυσικού περιβάλλοντος των εν λόγω εδαφών. Η ΕτΠ προτρέπει τα κράτη μέλη να μην εισάγουν δυσμενείς διακρίσεις, μέσω της φορολογικής πολιτικής, σε βάρος των βιοκαυσίμων σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα·

    Οι συνιστώμενοι τομείς δράσεις στο πλαίσιο του «Σχεδίου δράσης για την περίοδο 2007-2011»

    16.

    χαιρετίζει τις πρωτοβουλίες της ΕΕ για τον περιορισμό της αποψίλωσης και υποβάθμισης των δασών, πρωτοβουλίες που συμβάλλουν στον αγώνα κατά των κλιματικών αλλαγών και κατά της μείωσης των ζωνών που συμμετέχουν στην δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα·

    17.

    διαπιστώνει με ικανοποίηση τα αποτελέσματα της εποπτείας των δασών με σκοπό τη διατήρησή τους, δεδομένου του γεγονότος ότι η κατάσταση και η ζωτικότητα των δασών εγγυώνται υψηλό επίπεδο απορρόφησης αερίων του θερμοκηπίου και συμβάλλουν στη σταθεροποίηση του κλίματος·

    18.

    επισημαίνει ότι η διαχείριση των δασών σημειώνει σταθερή πρόοδο σε ορισμένα κράτη μέλη όπου η νεκρή οργανική ύλη συλλέγεται κατά λελογισμένο τρόπο και ανακυκλώνεται για βιοενεργειακούς σκοπούς, σύμφωνα με τις αρχές που καθορίστηκαν στο πλαίσιο της πιστοποίησης και της σήμανσης «Natura 2000», πράγμα που συμβάλλει ιδιαίτερα στην πρόληψη πυρκαγιών· αυτή η διαχείριση συνάδει με τη βιώσιμη οικονομία, σεβόμενη παράλληλα τον πολυλειτουργικό χαρακτήρα των δασικών ζωνών·

    19.

    επιδοκιμάζει μια σειρά κοινοτικών δράσεων και πολιτικών πρωτοβουλιών με στόχο την υποχρέωση των κρατών μελών να εναρμονίσουν τις εθνικές δασικές πολιτικές τους με τους στόχους της ΕΕ·

    20.

    γνωρίζοντας ότι η αύξηση της δασικής κάλυψης βελτιώνει τη δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα και έτσι επηρεάζει θετικά την κλιματική σταθερότητα, η Επιτροπή των Περιφερειών συνιστά, στο πλαίσιο της πολιτικής για την ανάπτυξη της υπαίθρου, να αυξηθούν τα κονδύλια για τη διατήρηση και την ανάπτυξη της υπάρχουσας δασικής μάζας και για την αναδάσωση των αγροτικών εκτάσεων, καθώς και για και τις συναφείς καλλιεργητικές δραστηριότητες· εμμένει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η ενίσχυση αυτή πρέπει να χορηγείται υπό την προϋπόθεση ότι δεν οδηγεί σε υποβάθμιση της βιοποικιλότητας·

    21.

    σε συγκεκριμένες χώρες ή περιφέρειες της ΕΕ, οι πυρκαγιές των δασών είναι η μεγαλύτερη απειλή για τη διαφύλαξη των δασικών οικοσυστημάτων που αποτελούνται από δάση και από θαμνώδεις εκτάσεις. Οι πυρκαγιές αυτές δεν οφείλονται μόνο στις δυσμενείς καιρικές συνθήκες αλλά και στην υπερβολική συσσώρευση καυσίμων υλών που οφείλεται στη μη εκμετάλλευση ή στην εγκατάλειψη των δασικών εκτάσεων λόγω της χαμηλής οικονομικής αποδοτικότητάς τους· τούτο έχει ως αποτέλεσμα να εντείνονται οι πυρκαγιές και να εξαπλώνονται όλο και περισσότερο καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολο το έργο της δασοπυρόσβεσης. Πρέπει να ενισχυθεί και να στηριχθεί η εφαρμογή μιας προληπτικής δασοκαλλιέργειας που να καθιστά τα δάση πιο ανθεκτικά στη διάδοση της φωτιάς μέσω δασοπονικών πρακτικών μείωσης και τροποποίησης των φυτικών καυσίμων καθώς και δημιουργίας και συντήρησης των πυροφραγμών. Τα υπολείμματα βιομάζας που προέρχονται από τις εργασίες αυτές πρέπει να διοχετεύονται στην παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας, συμβάλλοντας έτσι στον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα·

    22.

    θεωρεί σκόπιμη την παρότρυνση των κρατών μελών να αναπτύξουν περαιτέρω το δίκτυο εποπτείας, με βάση την εμπειρία που αποκτήθηκε όσον αφορά την παρατήρηση των βλαβών που υφίστανται τα δάση από τις πυρκαγιές, τα βλαβερά έντομα, τους παθογόνους μύκητες ή τις βλαβερές συνέπειες των πλημμυρών, που επιδεινώνουν την υγεία και τη ζωτικότητα των δασών·

    23.

    συνιστά τη στήριξη των κρατών μελών και των περιφερειών που εφαρμόζουν βιώσιμη δασική πολιτική που συμβάλλει στην άμβλυνση των κλιματικών αλλαγών. Είναι σκόπιμο να ενθαρρυνθούν οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές πρωτοβουλίες που αποβλέπουν στην εισαγωγή κινήτρων για τους οικονομικούς φορείς, με τη μορφή φορολογικών ελαφρύνσεων, επιδοτήσεων για την κάλυψη του κόστους της καινοτομίας, προνομιακών συμβάσεων για την αγορά δασικών προϊόντων, τεχνικής και τεχνολογικής βοήθειας, καθώς και συμμετοχής στο κόστος της προστασίας του περιβάλλοντος·

    24.

    συνιστά την ευρεία προώθηση προϊόντων που παράγονται από ξυλώδεις πρώτες ύλες, πράγμα που θα αποτελέσει εγγύηση της βιώσιμης αποθήκευσης του άνθρακα που απορροφάται κατά τη δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα από τη δασική βλάστηση, ιδιαίτερα στον τομέα των κατασκευών·

    25.

    υπογραμμίζει την ήδη επισημανθείσα ανάγκη να υιοθετηθεί μια καλά συντονισμένη διατομεακή πολιτική προσέγγιση σε διεθνές, κοινοτικό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, που θα λαμβάνει δεόντως υπόψη τις παγκόσμιες εξελίξεις και θα αποσκοπεί στη διασφάλιση μιας πραγματικά βιώσιμης διαχείρισης των δασικών πόρων, συνδέοντας τις στρατηγικές άμβλυνσης των κλιματικών αλλαγών με τα μέτρα προσαρμογής σε αυτές. Καλεί συνεπώς την ΕΕ να αναλάβει πρωταρχικό ρόλο στη διεθνή κοινότητα και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη όσον αφορά τις προσπάθειες που καταβάλλουν για την τήρηση των υποχρεώσεών τους ως προς τον μετριασμό των κλιματικών αλλαγών, όπως αυτές ορίζονται στα πλαίσια της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές (UNFCCC) και του πρωτοκόλλου του Κιότο, καθώς και την υποστήριξη που παρέχεται στον τομέα της προσαρμογής στις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών (κεντρική δράση 6 του σχεδίου δράσης για την περίοδο 2007-2011)· επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να συσταθεί παγκόσμιος μηχανισμός για τον περιορισμό του διοξειδίου του άνθρακα μέσω της προστασίας των δασών (GFCM) στο πλαίσιο της UNFCCC, που θα βασίζεται σε μόνιμο χρηματοδοτικό σχήμα, και προτείνει ένα σημαντικό μέρος των εσόδων από την πώληση των δικαιωμάτων εκπομπής που προβλέπει το EU ETS (σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας) να αξιοποιείται για την καταπολέμηση της αποψίλωσης και της υποβάθμισης των δασών στις αναπτυσσόμενες χώρες·

    26.

    τονίζει ότι είναι απαραίτητο να συνεχισθεί η προώθηση της δασικής πολιτικής, δεδομένου ότι συνδέεται στενά με το στόχο της κατά 20 % αύξησης της ενεργειακής απόδοσης έως το 2020 και με τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, και λόγω των σημαντικών εκτάσεων που καλύπτονται από δάση (σχεδόν το 35 % της ευρωπαϊκής επικράτειας). Προκειμένου να επιτευχθεί παρόμοια ενεργειακή απόδοση, πρέπει να στηριχθεί η θερμική χρήση της βιομάζας και να προωθηθεί έναντι της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που προϋποθέτει ότι συμπεριλαμβάνεται στους υπολογισμούς των γενικών ενεργειακών ισοζυγίων, δεδομένου ότι αποτελεί την πιο αποδοτική χρήση της βιομάζας·

    27.

    εφιστά την προσοχή στην ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης της βλάβης που προκαλούν στα δάση βιοτικοί και αβιοτικοί παράγοντες, ιδίως ανθρωπογενούς προέλευσης, όπως προβλέπεται στο σχέδιο δράσης για την περίοδο 2007-2011·

    28.

    σημειώνει την ύπαρξη σειράς ορθών λύσεων που εισήγαγε η ΕΕ, που είναι σκόπιμο να αναπτυχθούν περαιτέρω, με τη διεύρυνση του διαλόγου και την αναζήτηση νέων ιδεών από εμπειρογνώμονες διαφόρων χωρών, ιδίως δε χωρών όπου η δασική διαχείριση είναι αποδοτικότερη, καθώς και από εκπροσώπους εδαφικών οντοτήτων από περιφέρειες όπου αυτός ο κλάδος της οικονομίας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο·

    29.

    αναγνωρίζει τον αξιοσημείωτο ρόλο της MCPFE (Υπουργική Διάσκεψη για την προστασία των δασών στην Ευρώπη) στην επικοινωνία και τον εντοπισμό των δασικών προβλημάτων για το σύνολο της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της ΕΕ, και συνιστά στενότερη συνεργασία με αυτό το σώμα·

    30.

    συνιστά την έναρξη των εργασιών για την υιοθέτηση νομικού και δομικού πλαισίου για τις διατομεακές δράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που θα διασφαλίσει το συντονισμό των δραστηριοτήτων που άπτονται της ευρωπαϊκής δασικής πολιτικής, πράγμα που θα λάβει αποφασιστική σημασία μετά τη λήξη του «Σχεδίου δράσης για την περίοδο 2007-2011»·

    31.

    δεδομένου του διατομεακού χαρακτήρα των δασικών προβλημάτων, συνιστά την έναρξη των εργασιών για τη δημιουργία ενός σώματος υψηλού επιπέδου, που θα αναλάβει τη δασική πολιτική της ΕΕ, και τον εξοπλισμό του με επαρκή χρηματοδότηση·

    Η υλοποίηση των στόχων της εκπαίδευσης

    32.

    επικροτεί τη στήριξη που δόθηκε στις δράσεις εκπαιδευτικού και ενημερωτικού χαρακτήρα για την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά διαπιστώνει ότι τα αποτελέσματα της ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης ως προς τα οφέλη της βιώσιμης διαχείρισης των δασών παραμένουν ανεπαρκή, λόγω του ότι οι ευρωπαϊκές κοινωνίες δεν αντιλαμβάνονται πλήρως τα δυνητικά οφέλη για την ανάπτυξη αγροτικών ζωνών·

    33.

    συνιστά την περαιτέρω στήριξη των δράσεων εκπαιδευτικού και ενημερωτικού χαρακτήρα, και ειδικότερα τόσο όσον αφορά τους ιδιοκτήτες δασών όσο και τους διαχειριστές δασών, ως προς τη βιώσιμη δασική διαχείριση και τη συμβολή της δασικής βιομάζας στην υλοποίηση των στόχων 20/20/20·

    Η επιστημονική στήριξη ως θεμελιώδης προϋπόθεση για την υλοποίηση των τεθέντων στόχων

    34.

    η επιστήμη και η δασική διαχείριση διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην προσαρμογή στις κλιματικές αλλαγές μέσω της αλλαγής πρακτικών που συνδέονται άμεσα με τη δασοκομία, την επιλογή ειδών που ταιριάζουν σε ένα δεδομένο τόπο και την ανασύσταση δασών που παρέχουν επιπλέον ελαστικότητα σε σχέση με τις κλιματικές αλλαγές· ειδικότερα, μπορεί να πληγεί αισθητά η προστατευτική λειτουργία (έναντι φυσικών κινδύνων) των ορεινών δασών·

    35.

    στηρίζει τις πρωτοβουλίες επιστημονικής έρευνας με στόχο τη μελέτη της ενεργειακής δυναμικής διαφόρων ειδών δένδρων και των μεθόδων καλλιέργειάς τους, της δυνατότητας προσαρμογής τους στις διάφορες κλιματικές και γεωγραφικές συνθήκες και της γενετικής βελτίωσής τους, η εισαγωγή των οποίων δύναται να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της δασικής τους μάζας που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ξυλείας και για ενεργειακούς σκοπούς, πράγμα που θα επιτρέψει την αύξηση του ποσοστού της ξυλείας που συλλέγεται για αυτούς τους σκοπούς· παράλληλα, όμως, πρέπει να διερευνηθούν και να αξιολογηθούν συστηματικά οι σχετικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις·

    Η πιστοποίηση ως στοιχείο της βιώσιμης δασικής διαχείρισης

    36.

    συνυπογράφει ανεπιφύλακτα τα κίνητρα υπέρ της αξιοποίησης της ξυλείας και άλλων προϊόντων που παράγονται από δάση που τελούν υπό βιώσιμη διαχείριση· Πρόκειται ιδίως για την ενέργεια και τις πρώτες ύλες. Υποστηρίζει επίσης την πιστοποίηση, που εγγυάται την καλή διαχείριση των δασικών ζωνών και αποτρέπει την εισαγωγή στην αγορά προϊόντων άγνωστης προέλευσης· τονίζει όμως επίσης τον διαχειριστικό ρόλο που μπορούν να αναλάβουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές·

    37.

    επικροτεί τις εξελίξεις υπέρ της πιστοποίησης της ξυλείας και των προϊόντων της όπως η πρωτοβουλία FLEGT που αποσκοπεί στην καταπολέμηση της παράνομης υλοτομίας, εφόσον στηρίζεται στα ισχύοντα συστήματα πιστοποίησης (PEFC και FSC), καθώς και άλλες πρωτοβουλίες με στόχο την επίτευξη συμφωνίας για την καταπολέμηση τέτοιων φαινομένων οι οποίες, προτιμώντας προϊόντα πιστοποιημένων επιχειρήσεων, μπορούν να αποτελέσουν αποτελεσματικό μέτρο ανακοπής της εισροής ξυλείας και παραγώγων προϊόντων παράνομης προέλευσης·

    38.

    ζητά να εξετασθεί, στα διάφορα επίπεδα λήψης αποφάσεων, η δυνατότητα καθορισμού ημερομηνίας για την καθιέρωση της υποχρεωτικής πιστοποίησης στο σύνολο της ευρωπαϊκής επικράτειας·

    Οικονομικές δραστηριότητες που συνδέονται με τη βιοποικιλότητα και τον πολυλειτουργικό χαρακτήρα των δασών

    39.

    λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση της βιοποικιλότητας βελτιώνει την αντίσταση των δασών, πράγμα που επιτρέπει την ευρύτερης κλίμακας αξιοποίηση του δυναμικού των οικοσυστημάτων, υπογραμμίζει τη σημασία της στήριξης των προς τούτο δράσεων (δηλαδή των δράσεων για την αύξηση της βιοποικιλότητας) χωρίς να παραβλέπεται ο πολυλειτουργικός χαρακτήρας των δασών και η βιώσιμη ανάπτυξή τους· προς τον σκοπό αυτόν, προτείνει η διαχείριση των νέων δενδροφυτεύσεων να γίνεται σύμφωνα με τις αρχές της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, η οποία προστατεύει τα εδάφη, τη χλωρίδα και την πανίδα·

    40.

    επισημαίνει ότι τα δάση συμβάλλουν στην καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών, ιδίως χάρη σε μια πολυλειτουργική διαχείριση, καθώς αποθηκεύουν το 77 % των παγκοσμίων αποθεμάτων διοξειδίου του άνθρακα στη βιομάζα και διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο στον κύκλο του άνθρακα, παρεμβαίνοντας στο βιολογικό κύκλο καθώς και στην προστασία του εδάφους και των υδάτων. Κατά συνέπεια, κανένας οικολογικός στόχος δεν θα επιτευχθεί αν δεν δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα δάση·

    41.

    προτρέπει τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά, να χρησιμοποιήσουν το Διεθνές Έτος Δασών 2011 ως ευκαιρία για ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός στον τομέα της δασοκομίας και της ξυλείας.

    Βρυξέλλες, 4 Δεκεμβρίου 2009.

    Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

    Luc VAN DEN BRANDE


    Top