52008PC0464

[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 16.7.2008

COM(2008) 464 τελικό

2008/0157 (COD)

Πρόταση

ΟΔΗΓΙA ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/116/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη διάρκεια προστασίας του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και ορισμένων συγγενικών δικαιωμάτων

(υποβληθείσα από την Επιτροπή) {SEC(2008) 2287} {SEC(2008) 2288}

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1. Πλαίσιο της πρότασης

- Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

Στόχος της πρότασης είναι να βελτιώσει την κοινωνική κατάσταση των εκτελεστών, και ειδικότερα των μουσικών συνοδείας, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι εκτελεστές επιβιώνουν όλο και περισσότερο της περιόδου προστασίας 50 ετών που ισχύει για τις εκτελέσεις τους.

Η μεγάλης κλίμακας παραγωγή φωνογραφημάτων αποτελεί ουσιαστικά φαινόμενο που άρχισε κατά τη δεκαετία του ’50. Εάν δεν υπάρξει καμία αλλαγή, κατά τη διάρκεια των επόμενων 10 ετών ένας αυξανόμενος αριθμός εκτελέσεων που ηχογραφήθηκαν και εκδόθηκαν στο διάστημα μεταξύ 1957 και 1967 θα χάσει την προστασία. Όταν δεν θα προστατεύεται πλέον η εκτέλεσή τους που έχει εγγραφεί σε φωνογράφημα, περίπου 7000 εκτελεστές στα μεγάλα κράτη μέλη και ένας αντίστοιχα μικρότερος αριθμός στα μικρότερα κράτη μέλη θα χάσουν όλα τα έσοδά τους που προέρχονται από συμβατικά δικαιώματα εκμετάλλευσης και νόμιμες αξιώσεις αμοιβής για τη ραδιοτηλεοπτική εκπομπή και τη δημόσια μετάδοση των εκτελέσεών τους σε μπαρ και ντισκοτέκ.

Αυτό έχει επιπτώσεις στους αναγνωρισμένους εκτελεστές (εκείνους που εισπράττουν συμβατικά δικαιώματα εκμετάλλευσης) αλλά ιδίως τους χιλιάδες ανώνυμους μουσικούς συνοδείας (εκείνους που δεν εισπράττουν δικαιώματα εκμετάλλευσης και στηρίζονται απλώς στις νόμιμες αξιώσεις αμοιβής) με τη συμβολή των οποίων δημιουργήθηκαν τα φωνογραφήματα στο τέλος της δεκαετίας του ’50 και στη δεκαετία του ’60 και έχουν εκχωρήσει τα αποκλειστικά δικαιώματά τους στον παραγωγό του φωνογραφήματος με αντάλλαγμα την καταβολή ενός κατ’ αποκοπήν ποσού («εξαγορά»). Οι πληρωμές «εύλογης και ενιαίας αμοιβής» σ’ αυτούς για τη ραδιοτηλεοπτική εκπομπή και την παρουσίαση στο κοινό, που δεν έχουν εκχωρηθεί στον παραγωγό του φωνογραφήματος θα παύσουν.

Επιπλέον, η πρόταση επιδιώκει επίσης να καθιερώσει έναν ομοιόμορφο τρόπο υπολογισμού της διάρκειας προστασίας που ισχύει για μια μουσική σύνθεση που περιέχει τις συνεισφορές διάφορων δημιουργών. Για παράδειγμα, ένα μουσικό κομμάτι, όπως ένα κομμάτι μουσικής ποπ ή μια όπερα, περιλαμβάνουν συχνά στίχους (ή ένα λιμπρέτο) και μια μουσική παρτιτούρα. Στα διαφορετικά κράτη μέλη, τέτοιες μουσικές συνθέσεις γραμμένες από περισσότερα του ενός πρόσωπα είτε ταξινομούνται ως ενιαίο έργο κοινής δημιουργίας με ενιαία διάρκεια προστασίας, που αρχίζει να ισχύει από το θάνατο του τελευταίου επιζώντος κοινού δημιουργού είτε ως χωριστά έργα με ξεχωριστές διάρκειες προστασίας που αρχίζουν να ισχύουν από το θάνατο του κάθε συντελεστή που συνέβαλε στη δημιουργία.

Αυτό σημαίνει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη[1], μια μουσική σύνθεση με στίχους ή κείμενο προστατεύεται μέχρι 70 έτη μετά το θάνατο του τελευταίου συντελεστή που συνέβαλε στη δημιουργία, ενώ σε άλλα κράτη μέλη[2], κάθε συνεισφορά παύει να προστατεύεται 70 έτη μετά το θάνατο του δημιουργού της. Αυτές οι αποκλίσεις όσον αφορά τη διάρκεια προστασίας που ισχύουν για μια μουσική σύνθεση προκαλούν δυσκολίες στη διαχείριση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στα έργα κοινής δημιουργίας σε ολόκληρη την Κοινότητα. Προκαλούν επίσης δυσκολίες στη διασυνοριακή διανομή των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης που προέρχονται από διαφορετικά κράτη μέλη.

- Γενικό πλαίσιο

Η κοινωνική κατάσταση των εκτελεστών

Η σημερινή κατάσταση απασχόλησης και οι όροι απασχόλησης για το μέσο ευρωπαίο εκτελεστή δεν είναι πολύ ανταποδοτικοί. Μόνο οι διάσημοι εκτελεστές, οι λεγόμενοι επώνυμοι καλλιτέχνες που έχουν υπογράψει σύμβαση με την οποία εξασφαλίζουν την καταβολή δικαιωμάτων εκμετάλλευσης με μια σημαντική δισκογραφική εταιρεία, είναι σε θέση να ζουν από το επάγγελμά τους. Για παράδειγμα, στο Ηνωμένο Βασίλειο, μόνο το 5% των εκτελεστών κέρδιζαν το 2001 περισσότερα από £10000 ετησίως. Επιπλέον, μεταξύ 77 και 89,5% του συνόλου του εισοδήματος που διανέμεται στους εκτελεστές πηγαίνει στο κορυφαίο 20% των εκτελεστών[3]. Οι οικονομολόγοι έχουν αποδείξει ότι οι μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ των χαμηλών εσόδων της πλειονότητας των ελάχιστα γνωστών εκτελεστών και των σημαντικών εσόδων των εκτελεστών «σουπερστάρ» είναι ενδημικές στον κλάδο της μουσικής[4].

Επιπλέον, η κοινωνική κατάσταση των εκτελεστών δεν είναι πολύ ασφαλής. Είναι δύσκολο για τους εκτελεστές να βρουν ικανοποιητική απασχόληση και οι περισσότεροι χρειάζεται να έχουν και άλλες εργασίες προκειμένου να συμπληρώνουν τα εισοδήματά τους[5]. Συνολικά, μόνο το 5% των εκτελεστών ζει πραγματικά από το επάγγελμά του – όλοι οι άλλοι είναι εξαναγκασμένοι να αναζητούν παράλληλη απασχόληση.

Οι εκτελεστές συνήθως μεταβιβάζουν τα οικονομικώς αξιολογότερα αποκλειστικά δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας τους στις δισκογραφικές εταιρείες με σύμβαση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι μεμονωμένοι εκτελεστές έχουν ελάχιστη διαπραγματευτική ισχύ[6]. Όταν υπογράφουν σύμβαση με έναν παραγωγό φωνογραφημάτων, οι εκτελεστές είναι γενικά πρόθυμοι να δεχτούν τη σύμβαση που τους προσφέρεται επειδή η φήμη και η προβολή που κερδίζουν με την υπογραφή σύμβασης με μια δισκογραφική εταιρεία τους δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης σε ένα ευρύ ακροατήριο. Συνεπώς, είναι δύσκολο για τους εκτελεστές να διαπραγματευτούν τον τύπο της σύμβασης που θα υπογράψουν ή το επίπεδο της αμοιβής που θα λάβουν. Οι μουσικοί συνοδείας, δηλαδή οι μουσικοί που προσλαμβάνονται σε ειδική βάση για να παίξουν για μια «σύνοδο» ηχογράφησης, δεν μπορούν να διαπραγματευτούν καθόλου, είναι αναγκασμένοι να μεταβιβάσουν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας τους «επ’ άπειρον» έναντι μιας εφάπαξ πληρωμής.

Οι συμβατικές σχέσεις μεταξύ των δισκογραφικών εταιρειών και των καλλιτεχνών-εκτελεστών εμφανίζουν σημαντικές διακυμάνσεις αλλά κατά κανόνα εμπίπτουν σε δύο κατηγορίες:[7]

- Στους καλλιτέχνες συνοδείας καταβάλλεται συνήθως μια κατ’ αποκοπήν αμοιβή, ενώ τα αποκλειστικά δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας τους εξαγοράζονται από τον παραγωγό. Συνεπώς, η αμοιβή τους δεν αυξάνεται αν το φωνογράφημα έχει τεράστια επιτυχία.

- Οι συμβάσεις των αναγνωρισμένων καλλιτεχνών προβλέπουν συνήθως αμοιβή βασισμένη στα δικαιώματα εκμετάλλευσης. Ανάλογα με τη φήμη και τη διαπραγματευτική ισχύ τους, οι εκτελεστές εισπράττουν συνήθως ως καθαρά δικαιώματα εκμετάλλευσης ποσοστό 5-15% των εσόδων[8].

Η αφαίρεση διαφόρων δαπανών των παραγωγών φωνογραφημάτων από τις πληρωμές δικαιωμάτων εκμετάλλευσης μπορεί επίσης να υπονομεύσει σημαντικά την αμοιβή των εκτελεστών. Αυτές οι αφαιρέσεις δαπανών διατυπώνονται συχνά με τεχνικούς όρους και περιλαμβάνονται σε περίπλοκα νομικά έγγραφα[9]. Στην πράξη, μετά από τις διάφορες συμβατικές αφαιρέσεις δαπανών (για τις δαπάνες που βαρύνουν τους παραγωγούς όπως π.χ. για τα βίντεο μουσικής, τη διαφήμιση, τις δαπάνες παραγωγής του πρωτότυπου φωνογραφήματος), το μέσο ποσοστό των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης που εισπράττουν πραγματικά οι εκτελεστές μπορεί να είναι χαμηλότερο. Επιπλέον, δεδομένου ότι οι ηχογραφήσεις των περισσότερων εκτελεστών δεν πωλούν αρκετά αντίγραφα ώστε η δισκογραφική εταιρεία να ανακτήσει την αρχική επένδυσή της (μόνο 1 στα 8 CD είναι κερδοφόρο)[10], συχνά δεν γίνονται ουδόλως πληρωμές για δικαιώματα εκμετάλλευσης.

Ωστόσο, οι εκτελεστές εισπράττουν επίσης έσοδα από άλλες πηγές. Έχουν εισροές εσόδων από εταιρείες συλλογικής διαχείρισης οι οποίες διαχειρίζονται τις λεγόμενες δευτερεύουσες απαιτήσεις αμοιβής. Υπάρχουν τρεις κύριες πηγές: (1) η εύλογη αμοιβή για τη ραδιοτηλεοπτική εκπομπή και τη δημόσια αναπαραγωγή, (2) τα τέλη για αντίγραφα ιδιωτικής χρήσης και (3) η εύλογη αμοιβή για τη μεταβίβαση του δικαιώματος εκμίσθωσης των εκτελεστών. Όλες αυτές οι πηγές αναφέρονται συνήθως ως «δευτερεύουσες» πηγές εσόδων και καταβάλλονται στους εκτελεστές απευθείας μέσω των εταιρειών συλλογικής διαχείρισης με τις οποίες είναι συμβεβλημένοι. Αυτές οι πληρωμές δεν επηρεάζονται από τις ρυθμίσεις στις συμβάσεις τους με τις δισκογραφικές εταιρείες.

Πολλοί ευρωπαίοι εκτελεστές (μουσικοί ή τραγουδιστές) αρχίζουν τη σταδιοδρομία τους λίγο μετά την ηλικία των 20 ετών. Αυτό σημαίνει ότι όταν λήξει η σημερινή περίοδος προστασίας διάρκειας 50 ετών, οι καλλιτέχνες θα έχουν ηλικία άνω των 70 ετών και είναι πιθανό να υπερβούν την ηλικία των 80 ή και των 90 ετών (το μέσο προσδόκιμο επιβίωσης στην ΕΕ είναι 75 έτη για τους άνδρες και 81 έτη για τις γυναίκες). Κατά συνέπεια, οι εκτελεστές αντιμετωπίζουν ένα εισοδηματικό κενό στο τέλος της ζωής τους, δεδομένου ότι χάνουν τις πληρωμές δικαιωμάτων εκμετάλλευσης από τις δισκογραφικές εταιρείες καθώς επίσης και την αμοιβή που τους οφείλεται για τη ραδιοτηλεοπτική εκπομπή ή τη δημόσια αναπαραγωγή των ηχητικών εγγραφών τους. Για τους μουσικούς συνοδείας, που παίζουν συνοδευτική μουσική, και τους λιγότερο γνωστούς καλλιτέχνες, αυτό σημαίνει ότι το εισόδημα από τις ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές και τη δημόσια αναπαραγωγή μειώνεται όταν αυτοί βρίσκονται στην πιο ευάλωτη περίοδο της ζωής τους, δηλαδή όταν πλησιάζουν στη συνταξιοδότηση. Μόλις εκπνεύσει η προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, θα έχουν επίσης απώλεια δυνητικών εισοδημάτων όταν οι παλαιότερες εκτελέσεις τους πωλούνται στο διαδίκτυο.

Επιπλέον, όταν εκπνέουν τα δικαιώματά τους, οι εκτελεστές εκτίθενται σε ενδεχομένως απαράδεκτες χρήσεις της εκτέλεσής τους, που είναι επιζήμιες για το όνομα ή τη φήμη τους. Οι εκτελεστές βρίσκονται επίσης σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με τους δημιουργούς, τα έργα των οποίων προστατεύονται για διάστημα έως 70 ετών μετά το θάνατό τους. Αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί άδικο, δεδομένου ότι οι εκτελεστές είναι σήμερα όχι μόνο εξ ίσου απαραίτητοι με τους δημιουργούς αλλά και πιο συνδεδεμένοι με την εμπορική επιτυχία μιας ηχητικής εγγραφής.

Οι οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί φωνογραφημάτων

Όσον αφορά τους παραγωγούς φωνογραφημάτων, οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν είναι η εξαφάνιση των αγορών CD και το ανεπαρκές εισόδημα αντικατάστασης από τις πωλήσεις μέσω διαδικτύου. Το τελευταίο φαινόμενο οφείλεται στην πειρατεία μεταξύ ιδιωτών (peer-to-peer). Ο κλάδος των μουσικών ηχογραφήσεων της ΕΕ έχει υποστεί πτώση στις πωλήσεις φωνογραφημάτων: οι πωλήσεις μουσικών CD έφθασαν στο ανώτατο σημείο τους το 2000 και μειώνονται με ρυθμό 6% κατά μέσον όρο έκτοτε[11]. Οι εκτιμήσεις για το μέλλον εμφανίζουν συνεχή μείωση των πωλήσεων φωνογραφημάτων σε υλική μορφή από 12,1 δισ. $ το 2006 σε 10,3 δισ. $ το 2010[12]. Από το 2001, η συνολική ευρωπαϊκή αγορά φωνογραφημάτων έχει χάσει 22% της αξίας της [13].

Τα έσοδα, εν γένει, και τα κέρδη ειδικότερα έχουν μειωθεί, κατά μεγάλο μέρος λόγω της εντεινόμενης πειρατείας. Τον Ιανουάριο του 2006, το μουσικό περιοδικό «Billboard» ανέφερε ότι είχαν γίνει παγκοσμίως 350 εκατομμύρια νόμιμες μεταφορτώσεις μέσω διαδικτύου για το σύνολο του έτους 2005, αλλά ότι γίνονταν επίσης 250 εκατομμύρια παράνομες μεταφορτώσεις μέσω διαδικτύου κάθε εβδομάδα . Ο κλάδος της μουσικής βιομηχανίας αναφέρει ότι περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των CD που αγοράστηκαν το 2005 στον κόσμο ήταν πειρατικά - συνολικά 1,2 δισεκατομμύριο CD. Οι δαπάνες της εταιρείας EMI για την πάταξη της πειρατείας και την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας κατά το 2006 ξεπέρασαν τα 10 εκατ. £.

Λόγω της απώλειας εσόδων, ο συνολικός αριθμός μισθωτών της Universal, που το 2003 ανερχόταν σε 12000, ήταν μικρότερος από 7600 το 2006[14]. Μετά από μια αρχική μείωση του αριθμού των μισθωτών το 2006, η EMI ανήγγειλε επίσης δεύτερη μείωση με την περικοπή 2000 θέσεων απασχόλησης (περίπου ένα τρίτο του εργατικού δυναμικού της), τον Ιανουάριο του 2008[15]. Η EMI διακήρυξε επίσης την πρόθεσή της να είναι πιο επιλεκτική όσον αφορά με τις συνεργασίες της με καλλιτέχνες παρά τη σημαντική μείωση του καταλόγου συνεργαζόμενων καλλιτεχνών της ήδη κατά το 2006[16]. Η EMI μειώνει επίσης τις διαφημιστικές δαπάνες της[17].

Υπό τις συνθήκες αυτές, ο ευρωπαϊκός κλάδος φωνογραφημάτων αντιμετωπίζει την πρόκληση να διατηρήσει τη σταθερή ροή εσόδων που είναι απαραίτητη προκειμένου να επενδύει σε νεοεμφανιζόμενους καλλιτέχνες. Οι δισκογραφικές εταιρείες υποστηρίζουν ότι επενδύουν περίπου 17% των εσόδων τους για την ανάπτυξη νέων ταλέντων, δηλαδή για να υπογράψουν συμβόλαια με νέους καλλιτέχνες, να προωθήσουν νέους καλλιτέχνες που δεν έχουν δοκιμαστεί και να προχωρήσουν στην παραγωγή καινοτόμων ηχογραφήσεων. Συνεπώς, η μεγαλύτερη διάρκεια της προστασίας αναμένεται ότι θα αποφέρει πρόσθετα έσοδα που θα βοηθήσουν να χρηματοδοτηθούν τα νέα ταλέντα και θα επιτρέψουν στις δισκογραφικές εταιρείες να διασπείρουν καλύτερα τους κινδύνους που συνδέονται με την ανάπτυξη νέων ταλέντων. Λόγω της αβέβαιης απόδοσης (μόνο ένα στα οκτώ φωνογραφήματα έχει επιτυχία) και των αποκαλούμενων «ασυμμετριών της πληροφόρησης», τέτοιου είδους έσοδα δεν είναι συχνά διαθέσιμα στις κεφαλαιαγορές.

Μουσικά έργα κοινής δημιουργίας

Στη μουσική παρατηρείται συντριπτική αναλογία κοινής δημιουργίας. Παραδείγματος χάριν, όσον αφορά την όπερα, υπάρχουν συχνά διαφορετικοί δημιουργοί στη μουσική και στους στίχους. Επιπλέον, στα μουσικά είδη όπως η τζαζ, η μουσική ροκ και η μουσική ποπ, η δημιουργική διαδικασία έχει συχνά συλλογικό χαρακτήρα.

Μια ανάλυση των δημοφιλέστερων γαλλικών τραγουδιών για την περίοδο 1919-2005 δείχνει ότι το 77% εκείνων των τραγουδιών είναι κοινής δημιουργίας. Μια παρόμοια ανάλυση των δημοφιλέστερων τραγουδιών στο Ηνωμένο Βασίλειο για την περίοδο 1912-2003 δείχνει ότι το 61% των τραγουδιών αυτών είναι κοινής δημιουργίας.[18] Όσον αφορά τα πρόσφατα δημιουργημένα έργα, μια άλλη δειγματοληπτική έρευνα σε περίπου 2000 έργα που καταχωρίστηκαν πρόσφατα στην SGAE, την ισπανική εταιρεία συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων, το διάστημα 2005-2006, αποκαλύπτει ότι περισσότερο από το 60% των εν λόγω έργων είναι κοινής δημιουργίας.[19]

Η όπερα «Πελλέας και Μελισσάνθη» αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς οι διαφορετικές μέθοδοι υπολογισμού της διάρκειας προστασίας για τις μουσικές συνθέσεις κοινής δημιουργίας οδηγούν σε διαφορετικές περιόδους προστασίας για τη σύνθεση αυτή στα διαφορετικά κράτη μέλη. Ο Debussy, ο συνθέτης, πέθανε το 1919, ενώ ο Maeterlinck, ο λιμπρετίστας, πέθανε πολύ αργότερα, στα τέλη του 1946. Στα κράτη μέλη που εφαρμόζουν μια ενιαία διάρκεια (π.χ. Γαλλία, Πορτογαλία, Ισπανία, Ελλάδα, Λιθουανία) ολόκληρη η όπερα παραμένει προστατευμένη μέχρι το έτος 2016 (διάρκεια βίου του τελευταίου επιζώντος συντελεστή, του Maeterlinck, συν εβδομήντα έτη). Στις χώρες που θεωρούν τη μουσική και το λιμπρέτο δύο ξεχωριστά έργα (π.χ. Ηνωμένο Βασίλειο, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πολωνία, Σλοβενία) ή δύο έργα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν χωριστά (π.χ. Τσεχία, Ουγγαρία, Γερμανία) η προστασία της μουσικής έληξε το 1989 ενώ μόνο οι στίχοι (το λιμπρέτο) παραμένουν υπό προστασία έως το 2016.

Άλλα χαρακτηριστικά παραδείγματα: Οπερέτα του Johann Strauss «Der Zigeunerbaron»[20]· το τραγούδι «Fascination (Love in the afternoon)», μουσική του Fermo D. Marchetti (που πέθανε το 1940) και στίχοι του Maurice de Féraudy (που πέθανε το 1932)· το τραγούδι «When Irish Eyes Are Smiling', μουσική του Ernest R. Ball (που πέθανε το 1927) και στίχοι του Chauncey Olcott (που πέθανε το 1932) και του George Graff, Jr. (που πέθανε το 1973).

Στο τελευταίο παράδειγμα, στα κράτη μέλη που εφαρμόζουν ενιαία διάρκεια προστασίας, ολόκληρο το τραγούδι «When Irish eyes are smiling» θα προστατεύεται έως το 2043. Στις χώρες που θεωρούν τη μουσική και τους στίχους ξεχωριστά έργα ή κατάλληλα για χωριστή εκμετάλλευση, η προστασία για τη μουσική έληξε το 1997 ενώ μόνο οι στίχοι θα προστατεύονται έως το 2043.

- Υφιστάμενες ρυθμίσεις στον τομέα που καλύπτει η πρόταση

Οι περίοδοι προστασίας για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα εναρμονίστηκαν με την οδηγία 93/98/EOK που κωδικοποιήθηκε στη συνέχεια με την οδηγία 2006/116/EK. Η κωδικοποίηση δεν επέφερε ουσιαστικές αλλαγές στην οδηγία. Στις οδηγίες αυτές η διάρκεια της προστασίας για τους εκτελεστές και τους παραγωγούς φωνογραφημάτων ορίζεται σε 50 έτη μετά τη δημοσίευση ενώ με την τρέχουσα πρόταση η προστασία αυτή παρατείνεται σε 95 έτη μετά τη δημοσίευση. Η τρέχουσα οδηγία δεν περιλαμβάνει ειδικούς κανόνες για τις κοινής δημιουργίας μουσικές συνθέσεις με στίχους ή κείμενο.

- Συνέπεια με τις λοιπές πολιτικές και τους λοιπούς στόχους της Ένωσης

Η παρούσα πρόταση συμβαδίζει με τους στόχους της ΕΕ για την προώθηση της κοινωνικής ευημερίας και της κοινωνικής ένταξης. Οι εκτελεστές, και ιδιαίτερα οι μουσικοί συνοδείας, ανήκουν στους φτωχότερους εργαζόμενους στην Ευρώπη, παρά τη σημαντική συμβολή τους στη σφύζουσα πολιτιστική ποικιλομορφία της Ευρώπης. Επιπλέον, ο κλάδος των ηχογραφήσεων που προωθεί τους ευρωπαίους εκτελεστές και παράγει στα ευρωπαϊκά στούντιο αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις που υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητά του: η ασυγκράτητη πειρατεία μέσω διαδικτύου σε πολλά μέρη της Κοινότητας έχει προκαλέσει σημαντικές απώλειες. Η ικανότητα του κλάδου της μουσικής να χρηματοδοτήσει νέα ταλέντα και να προσαρμοστεί στη διανομή με άυλα μέσα φαίνεται ότι έχει σοβαρά υπονομευθεί.

2. Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη και αξιολόγηση του αντικτύπου

- Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Μέθοδοι διαβούλευσης, κύριοι στοχοθετημένοι κλάδοι και γενικά χαρακτηριστικά των συνομιλητών

Στο πλαίσιο της επανεξέτασης του νομικού πλαισίου της ΕΚ στον τομέα των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων, δημοσιεύθηκε ένα έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής στις 19 Ιουλίου 2004. Οι ενδιαφερόμενοι εκλήθησαν να υποβάλουν τις τυχόν παρατηρήσεις τους μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2004. Από τις 139 απαντήσεις που παρελήφθησαν, 76 έγγραφα θέσεων διατύπωναν σχόλια για την οδηγία 93/98/EK περί εναρμονίσεως της διάρκειας προστασίας του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και ορισμένων συγγενών δικαιωμάτων.

Στο διάστημα 2006-2007, οι υπηρεσίες της Επιτροπής οργάνωσαν συνεδριάσεις με πολλούς ενδιαφερομένους σε διμερή βάση για να συζητηθούν λεπτομερέστερα τα σχετικά ζητήματα. Η Επιτροπή συνέταξε ένα ερωτηματολόγιο και το διένειμε σε βασικούς συντελεστές που πήραν μέρος στο πλαίσιο αυτών των διμερών συζητήσεων. Οι ενώσεις των εκτελεστών και ο κλάδος παραγωγής ηχογραφήσεων υπέβαλαν λιγότερο ή περισσότερο λεπτομερείς απαντήσεις.

Περίληψη των απαντήσεων και μεθοδολογία με την οποία ενσωματώθηκαν

Απαντήσεις υπέρ της παράτασης της διάρκειας προστασίας διαβιβάστηκαν από τις ενώσεις των εκτελεστών, τον κλάδο παραγωγής ηχογραφήσεων, τις εταιρείες συλλογικής διαχείρισης, τους εκδότες μουσικής, τους καλλιτέχνες-εκτελεστές και τα διευθυντικά στελέχη του κλάδου της μουσικής. Κατά της παράτασης της διάρκειας προστασίας τάχθηκαν οι επιχειρήσεις τηλεπικοινωνιών, οι βιβλιοθήκες, οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις δημόσιου χαρακτήρα του διαδικτύου. Τα επιχειρήματα εκείνων που ήταν αντίθετοι με την παράτασης της διάρκειας προστασίας εξετάστηκαν κατά την ανάλυση των επιπτώσεων των διαφόρων επιλογών.

- Συγκέντρωση και χρήση εμπειρογνωμοσύνης

Δεν υπήρξε ανάγκη προσφυγής σε εξωτερικούς εμπειρογνώμονες.

- Αξιολόγηση αντικτύπου

Στην αξιολόγηση του αντίκτυπου (διαθέσιμη στη διεύθυνση http://ec.europa.eu/internal_market/copyright/term-protection/term-protection_en.htm) παρουσιάζονται συνολικά επτά επιλογές και εξετάζονται οι από αυτές. Οι εναλλακτικές επιλογές που εξετάστηκαν ήταν οι εξής: (1) καμία ενέργεια, (2) παράταση της διάρκειας προστασίας σε «δια βίου ή 50 έτη» μόνο για τους εκτελεστές, (3) παράταση της διάρκειας προστασίας σε 95 έτη για τους εκτελεστές και τους παραγωγούς φωνογραφημάτων, (4) προώθηση των ηθικών δικαιωμάτων των εκτελεστών, (5) καθιέρωση ρήτρας «εκμετάλλευσης ή στέρησης (use it or lose it)» στις συμβάσεις φωνογραφημάτων και (6) δημιουργία ταμείου αφιερωμένου στους μουσικούς συνοδείας.

Όλες οι επιλογές αξιολογούνται σε σχέση με τους ακόλουθους έξι λειτουργικούς στόχους: (1) βαθμιαία ευθυγράμμιση της προστασίας των δημιουργών και των εκτελεστών· (2) οριακή αύξηση της αμοιβής των εκτελεστών· (3) μείωση των αποκλίσεων στην προστασία μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ· (4) οριακή αύξηση των πόρων για την ανάπτυξη νέων ταλέντων· (5) εξασφάλιση της διαθεσιμότητας της μουσικής σε λογικές τιμές· και (6) ενθάρρυνση της ψηφιοποίησης των παλαιότερων ηχητικών εγγραφών. Η αξιολόγηση του αντίκτυπου καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η επιλογή «καμία ενέργεια» δεν είναι η ενδεδειγμένη. Εάν δεν γίνει τίποτα, χιλιάδες ευρωπαίοι εκτελεστές των οποίων οι εκτελέσεις καταγράφηκαν προς το τέλος της δεκαετίας του ’50 και κατά τη δεκαετία του ’60 θα χάσουν το σύνολο των συμβατικών εσόδων από δικαιώματα εκμετάλλευσης ή τις νόμιμες αμοιβές για τη ραδιοτηλεοπτική εκπομπή και την παρουσίασή τους στο κοινό κατά τη διάρκεια των επόμενων δέκα ετών. Αυτό θα έχει σημαντικές κοινωνικές και πολιτιστικές συνέπειες. Επίσης, ο δισκογραφικός κλάδος θα υποχρεωθεί να περικόψει τη δημιουργία νέων ηχογραφήσεων στην Ευρώπη. Η παραγωγή θα πρέπει να προσαρμοστεί στις προτιμήσεις που επικρατούν στις ΗΠΑ όπου ισχύει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα προστασίας.

Η αξιολόγηση του αντίκτυπου εξετάζει τον αντίκτυπο των επιλογών που δεν αφορούν τη διάρκεια προστασίας των δικαιωμάτων των εκτελεστών και των δισκογραφικών παραγωγών (επιλογές 3α, β, γ και δ).

Η επιλογή 3α (δικαίωμα εύλογης αμοιβής από το οποίο δεν χωρεί παραίτηση για τις πωλήσεις μέσω διαδικτύου) φαίνεται πολλά υποσχόμενη, αλλά πρόωρη στην παρούσα φάση. Δεν είναι σαφές το ποιος θα πληρώνει αυτή την πρόσθετη αξίωση νόμιμης αμοιβής και είναι δύσκολο να εκτιμηθεί το οικονομικό όφελος που θα προκύψει. Η επιλογή 3β (ενίσχυση των ηθικών δικαιωμάτων), δεν έχει οικονομικό αντίκτυπο για τους εκτελεστές και τους παραγωγούς δίσκων και δεν θα οδηγήσει επομένως σε καμία αύξηση της αμοιβής των εκτελεστών. Η επιλογή 3γ, η ρήτρα «εκμετάλλευσης ή στέρησης», θα είναι επωφελής για τους εκτελεστές επειδή θα τους επιτρέψει να εξασφαλίζουν ότι οι εκτελέσεις τους θα είναι διαθέσιμες στην αγορά. Αυτό θα έχει θετικό αντίκτυπο για τις αμοιβές τους και επίσης θα ενισχύσει τη διαθεσιμότητα του ρεπερτορίου που παρέμενε στο παρελθόν αχρησιμοποίητο. Από την άλλη, η επιλογή αυτή, αν εφαρμοστεί μεμονωμένα, μπορεί να θεωρηθεί αδικαιολόγητη ρυθμιστική παρέμβαση στις ιερές τρέχουσες συμβάσεις. Η επιλογή 3δ, η δημιουργία ταμείου από τους παραγωγούς φωνογραφημάτων, θα είναι πολύ επωφελής για τους μουσικούς συνοδείας που έχουν εκχωρήσει όλα τα αποκλειστικά δικαιώματά τους στο πλαίσιο των αρχικών συμβάσεων «εξαγοράς» που είχαν συνάψει. Ωστόσο, οι παραγωγοί δίσκων θα πρέπει να δεσμεύσουν τουλάχιστον το 20% των πρόσθετων εσόδων που θα προκύψουν από την πώληση των φωνογραφημάτων που θα επιλέξουν να εκμεταλλευτούν εμπορικά κατά τη διάρκεια της παράτασης της περιόδου προστασίας. Η αξιολόγηση του αντίκτυπου δείχνει, εντούτοις, ότι τα αναμενόμενα κέρδη κατά την παρατεταμένη διάρκεια προστασίας θα αρκούσαν για να χρηματοδοτηθεί το 20% που δεσμεύεται υπέρ των μουσικών συνοδείας (βλέπε παρακάτω).

Οι επιλογές που συνεπάγονται παράταση της διάρκειας προστασίας (2α «δια βίου ή για 50 έτη» και 2β «95 έτη για τους εκτελεστές και τους παραγωγούς δίσκων») φαίνεται ότι είναι μάλλον οι πιο ενδεδειγμένες να συμβάλουν στην επίτευξη των έξι στόχων πολιτικής. Τόσο η επιλογή 2α όσο και η επιλογή 2β αποφέρουν οικονομικά οφέλη στους εκτελεστές και θα επιτρέψουν έτσι σε περισσότερους εκτελεστές να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στις καλλιτεχνικές δραστηριότητές τους.

Η επιλογή 2α, που συνδέει τη διάρκεια προστασίας με τη διάρκεια του βίου των εκτελεστών, συμβάλλει στην ευθυγράμμιση της νομικής προστασίας των εκτελεστών και των δημιουργών. Αντικατοπτρίζει την προσωπική φύση της καλλιτεχνικής συμβολής των εκτελεστών και θα αναγνωρίζει ότι οι εκτελεστές έχουν εξίσου ουσιαστική σημασία με τους δημιουργούς για την παρουσίαση της μουσικής στο κοινό. Προσφέρει επίσης στους εκτελεστές τη δυνατότητα να αντιτίθενται στις απαξιωτικές χρήσεις των έργων τους κατά τη διάρκεια του βίου τους. Όμως, η σύνδεση της διάρκειας προστασίας με τη διάρκεια του βίου των εκτελεστών δημιουργεί περίπλοκες καταστάσεις όταν πολλοί εκτελεστές έχουν συμμετάσχει σε μια ηχογράφηση. Σε μια τέτοια περίπτωση πρέπει να θεσπιστούν κανόνες σχετικά με το πώς θα διευκρινίζεται τίνος ο θάνατος ορίζει τη λήξη της διάρκειας προστασίας. Αυτό, όπως αποδεικνύεται από τη συνεχιζόμενη αβεβαιότητα σχετικά με τη διάρκεια προστασίας των έργων ομαδικής συγγραφής, συνεπάγεται σημαντικό διοικητικό φόρτο. Επιπλέον, η επιλογή 2α δεν θα αυξήσει τη διαθεσιμότητα πόρων για αναζήτηση και ανάπτυξη καλλιτεχνών και ρεπερτορίου (A&R) για τους παραγωγούς δίσκων.

Η επιλογή 2β θα αυξήσει το ενιαίο σύνολο διαθέσιμων πόρων A&R για τους παραγωγούς δίσκων και θα μπορούσε επομένως να έχει πρόσθετα οφέλη για την πολιτιστική ποικιλομορφία. Η ΑΑ καταδεικνύει επίσης ότι τα οφέλη της παράτασης της διάρκειας προστασίας δεν είναι απαραιτήτως άνισα υπέρ των διάσημων επώνυμων εκτελεστών. Μολονότι οι επώνυμοι εκτελεστές κερδίζουν οπωσδήποτε το μεγαλύτερο μερίδιο των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τις δισκογραφικές εταιρείες, όλοι οι εκτελεστές, είτε πρόκειται για επώνυμους καλλιτέχνες είτε για μουσικούς συνοδείας, έχουν δικαίωμα να αποκομίσουν οφέλη από τις λεγόμενες «δευτερεύουσες» πηγές εισοδήματος, όπως η ενιαία εύλογη αμοιβή όταν η ηχογράφηση που αποτελεί την υλική ενσωμάτωση των εκτελέσεών τους αναμεταδίδεται ραδιοτηλεοπτικά ή εκτελείται δημόσια. Η παράταση της διάρκειας προστασίας θα εξασφαλίσει ότι αυτές οι πηγές εσόδων δεν θα παύσουν κατά τη διάρκεια του βίου του εκτελεστή. Ακόμη και οι οριακές αυξήσεις του εισοδήματος χρησιμοποιούνται από τους εκτελεστές για να κερδίσουν περισσότερο χρόνο τον οποίο αφιερώνουν στις καλλιτεχνικές σταδιοδρομίες τους, και για να δαπανούν λιγότερο χρόνο σε σχέσεις μερικής απασχόλησης. Επιπλέον, για χιλιάδες ανώνυμους μουσικούς συνοδείας που ήταν στο ζενίθ της σταδιοδρομίας τους προς το τέλος της δεκαετίας του ’50 και κατά τη δεκαετία του ’60, η «ενιαία εύλογη αμοιβή» για τη ραδιοτηλεοπτική εκπομπή των ηχογραφήσεών τους είναι συχνά η μόνη πηγή εισοδήματος που έχει απομείνει από την καλλιτεχνική σταδιοδρομία τους.

Εκτός από την εξασφάλιση της αυξημένης διαθεσιμότητας πόρων A&R, η επιλογή 2β είναι επίσης ευκολότερο να εφαρμοστεί από την επιλογή 2α, επειδή δεν συνδέει τη διάρκεια προστασίας με τις, συχνά πολύ διαφορετικές μεταξύ τους, διάρκειες βίου των μεμονωμένων εκτελεστών που συμμετείχαν σε μια ομαδική εκτέλεση αλλά με μια ενιαία ημερομηνία, δηλαδή την ημερομηνία έκδοσης του φωνογραφήματος που περιέχει την εκτέλεση.

Αφ’ ετέρου, ο αντίκτυπος για τους χρήστες θα είναι απειροελάχιστος. Αυτό ισχύει για τις νόμιμες αξιώσεις αμοιβής και για τις πωλήσεις CD:

- Κατ’ αρχάς, η «ενιαία εύλογη αμοιβή» που οφείλεται για τη ραδιοτηλεοπτική εκπομπή και τις εκτελέσεις της μουσικής σε δημόσιους χώρους θα παραμείνει αμετάβλητη, δεδομένου ότι οι πληρωμές αυτές υπολογίζονται ως ποσοστό των εσόδων των οργανισμών αναμετάδοσης ή των άλλων φορέων εκμετάλλευσης (πρόκειται για παράμετρο ανεξάρτητη από τον αριθμό των φωνογραφημάτων που καλύπτονται ακόμα από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας).

- Οι εμπειρικές μελέτες δείχνουν ότι η τιμή των ηχογραφήσεων που δεν καλύπτονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας δεν είναι χαμηλότερη από την τιμή των ηχογραφήσεων που καλύπτονται από τέτοια δικαιώματα. Μια μελέτη της Price Waterhouse Coopers καταλήγει ότι δεν υπάρχει καμία συστηματική διαφορά μεταξύ των τιμών των φωνογραφημάτων που καλύπτονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και εκείνων που δεν καλύπτονται. Είναι η πιο διεξοδική μελέτη μέχρι σήμερα και καλύπτει 129 λευκώματα που ηχογραφήθηκαν μεταξύ 1950 και 1958. Με βάση τα στοιχεία αυτά, η μελέτη δεν βρίσκει καμία σαφή ένδειξη ότι οι ηχογραφήσεις στις οποίες τα συγγενικά δικαιώματα έχουν λήξει πωλούνται συστηματικά σε χαμηλότερες τιμές από τις ηχογραφήσεις που προστατεύονται ακόμα.

Στο πλαίσιο της ανάλυσης των επιπτώσεων των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ή των συγγενικών δικαιωμάτων στις τιμές εξετάστηκαν και άλλες μελέτες. Οι περισσότερες από αυτές εστιάζονται στα βιβλία. Εντούτοις, ακόμη και σε αυτήν την κατηγορία, είτε δεν παρατηρείται καμία γενική διαφορά τιμών μεταξύ των δειγμάτων των βιβλίων που καλύπτονται ή δεν καλύπτονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, ή οι επιπτώσεις των πνευματικών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στην τιμή εξαρτώνται υπερβολικά από το χρησιμοποιούμενο μοντέλο και επομένως οι εκτιμήσεις που συνάγονται δεν μπορούν να θεωρηθούν ιδιαίτερα έγκυρες. Λαμβάνοντας υπόψη την έλλειψη ευρέως αποδεκτών μοντέλων και την έκταση του χρονικού διαστήματος, μπορεί δικαιολογημένα να υποστηριχθεί ότι δεν υπάρχει καμία σαφής ένδειξη ότι οι τιμές θα αυξηθούν λόγω της παράτασης της διάρκειας προστασίας.

Η παράταση της διάρκειας προστασίας αναμένεται ότι θα ασκήσει εν γένει θετική επίδραση στις δυνατότητες επιλογής των καταναλωτών και στην πολιτιστική ποικιλομορφία. Μακροπρόθεσμα, αυτό θα συμβεί επειδή η παράταση της διάρκειας προστασίας θα ωφελήσει την πολιτιστική ποικιλομορφία με την εξασφάλιση της διαθεσιμότητας πόρων για τη χρηματοδότηση και την ανάπτυξη νέων ταλέντων. Βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα, η παράταση της διάρκειας προστασίας παρέχει στις δισκογραφικές εταιρείες ένα κίνητρο να ψηφιοποιήσουν και να διαθέσουν στο εμπόριο τις εκτός κυκλοφορίας παλαιές ηχογραφήσεις τους. Είναι ήδη σαφές ότι η διανομή μέσω διαδικτύου προσφέρει μοναδικές ευκαιρίες εμπορίας μιας πρωτοφανούς ποσότητας ηχογραφήσεων.

Ο αντίκτυπος για τους αποκαλούμενους παραγωγούς δημόσιου χαρακτήρα θα είναι ελάχιστος. Αν και οι επιχειρήσεις αυτές θα πρέπει να περιμένουν περισσότερο προκειμένου να εκδώσουν φωνογραφήματα στα οποία θα έχουν λήξει τα δικαιώματα των εκτελεστών και των παραγωγών φωνογραφημάτων, τα έργα που παρουσιάζονται σε ένα φωνογράφημα δεν θα χάσουν την προστασία μόλις λήξει η περίοδος προστασίας για το φωνογράφημα. Αυτό συμβαίνει επειδή το έργο που εκτελείται σε ένα φωνογράφημα παραμένει υπό προστασία για όλη τη διάρκεια του βίου του δημιουργού (στιχογράφου και συνθέτη) που έγραψε το έργο. Δεδομένου ότι τα δικαιώματα δημιουργού ισχύουν για όλη τη διάρκεια του βίου του στιχογράφου ή του συνθέτη προσαυξημένη κατά εβδομήντα έτη, η προστασία δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας για ένα μουσικό έργο μπορεί να διαρκέσει για διάστημα από 140 έως 160 ετών. Δεν είναι σωστό επομένως να λέγεται ότι μια εκτέλεση που έχει ενσωματωθεί σε ένα φωνογράφημα καθίσταται «δημόσιου χαρακτήρα» μόλις εκπνεύσει η προστασία για τους εκτελεστές και τους παραγωγούς φωνογραφημάτων.

Η ρήτρα «εκμετάλλευσης ή στέρησης» θα είναι επωφελής στις συμβάσεις μεταξύ των εκτελεστών και των παραγωγών τους επειδή συνεπάγεται ότι οι εκτελεστές θα είναι σε πιο ευνοϊκή θέση προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι η δημιουργική παραγωγή τους θα διατεθεί στο κοινό, στην περίπτωση που ο παραγωγός φωνογραφημάτων αποφασίσει να μην εκδώσει παλαιότερες ηχογραφήσεις ή να μην τις προσφέρει στο κοινό με άλλο τρόπο.

Η επιλογή β, δηλαδή η ενίσχυση και εναρμόνιση των ηθικών δικαιωμάτων των εκτελεστών, θα αποφέρει ορισμένα μη χρηματικά οφέλη στους εκτελεστές, επειδή θα τους παρέχει τη δυνατότητα να εμποδίζουν τις απαράδεκτες χρήσεις των εκτελέσεών τους. Εντούτοις, η ενίσχυση των ηθικών δικαιωμάτων δεν έχει καμία οικονομική συνέπεια για τους εκτελεστές και τους παραγωγούς δίσκων και δεν θα οδηγήσει έτσι σε οριακή αύξηση της αμοιβής των εκτελεστών.

Η δημιουργία ενός ταμείου για τους μουσικούς συνοδείας θα ήταν ευεργετική για την ομάδα αυτή και θα εξασφάλιζε ότι οι εν λόγω μουσικοί θα συμπεριληφθούν στα οικονομικά οφέλη από την παράταση της διάρκειας προστασίας, από την οποία ειδάλλως θα αποκλείονταν σε μεγάλο βαθμό λόγω των συμβάσεων «εξαγοράς» που είχαν συνάψει. Ο αντίκτυπος του ταμείου για τους μουσικούς αυτούς θα ήταν θετικός, δεδομένου ότι τα πρόσθετα ετήσια έσοδα του μέσου μουσικού κατά τη διάρκεια περιόδου 45 ετών θα αυξάνονταν από ένα ποσό κυμαινόμενο από 47 € έως 737 € σε ένα ποσό μεταξύ 130 € και 2065 €, δηλαδή, θα τριπλασιάζονταν σχεδόν[21].

Ο αντίκτυπος για τους παραγωγούς δίσκων θα ήταν αρνητικός, αλλά πρέπει να εξεταστεί σε συνδυασμό με τα οφέλη από την παράταση της διάρκειας προστασίας. Κατά τη διάρκεια μιας παράτασης 45 ετών, τα οφέλη της παράτασης της διάρκειας προστασίας για τους παραγωγούς δίσκων θα μειώνονταν από 758 εκατομμύρια € σε 607 εκατομμύρια € (υψηλή εκτίμηση) ή από 39 εκατομμύρια € σε 31 εκατομμύρια € (χαμηλή εκτίμηση). Συνεπώς, αυτό θα μείωνε επίσης τα πρόσθετα έσοδα που θα ήταν διαθέσιμα για A&R από 129 εκατομμύρια € σε 103 εκατομμύρια € (υψηλή εκτίμηση) ή από 6,7 εκατομμύρια € σε 5,3 εκατομμύρια € (χαμηλή εκτίμηση). Η ΑA αναλύει τη δομή δαπανών ενός CD και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν κίνητρα για τους παραγωγούς ώστε να διαθέτουν στο εμπόριο ηχογραφήσεις κατά τη διάρκεια της παρατεταμένης περιόδου προστασίας και να συνεχίσουν να αποκομίζουν κέρδος της τάξης του 17%.

3. Νομικά στοιχεία της πρότασης

- Συνοπτική παρουσίαση της προτεινόμενης δράσης

Η πρόταση είναι να παραταθεί η διάρκεια προστασίας για τους εκτελεστές και τους παραγωγούς φωνογραφημάτων από τα 50 στα 95 έτη. Προκειμένου να επιτευχθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ των οφελών για τις δισκογραφικές εταιρείες και τους επώνυμους καλλιτέχνες και των γνήσιων κοινωνικών αναγκών των μουσικών συνοδείας, η πρόταση περιέχει ορισμένα συνοδευτικά μέτρα όπως η δημιουργία ενός ταμείου για τους μουσικούς συνοδείας, η καθιέρωση ρητρών «εκμετάλλευσης ή στέρησης» στις συμβάσεις μεταξύ των εκτελεστών και των παραγωγών φωνογραφημάτων και η αρχή της «μηδενικής βάσης» για τις συμβάσεις κατά την παρατεταμένη περίοδο μετά τα αρχικά 50 έτη. Με την παρούσα πρόταση θεσπίζονται τροποποιήσεις στην οδηγία 2006/116/EK.

- Νομική βάση

Άρθρα 47 παράγραφος 2, 55 και 95 της συνθήκης ΕΚ

- Αρχή της επικουρικότητας

Η πρόταση υπάγεται στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Κοινότητας. Ο λόγος για τον οποίο η Κοινότητα έχει «αποκλειστική αρμοδιότητα» στον τομέα αυτόν είναι ότι η υφιστάμενη νομοθεσία, όπως περιλαμβάνεται στην οδηγία 2006/116/EK (η οδηγία) παρέχει πλήρη εναρμόνιση. Η οδηγία προβλέπει ταυτόχρονα την ελάχιστη και μέγιστη εναρμόνιση. Αυτό σημαίνει ότι τα κράτη μέλη δεν μπορούν να θεσπίζουν ούτε πιο σύντομες ούτε πιο μακροχρόνιες περιόδους προστασίας από εκείνες που ορίζονται από την οδηγία (αιτιολογική σκέψη 2). Κατά συνέπεια, δεν εφαρμόζεται η αρχή της επικουρικότητας.

- Αρχή της αναλογικότητας

Η πρόταση είναι σύμφωνη με την αρχή της αναλογικότητας για τους λόγους που αναλύονται στη συνέχεια.

Οι προαναφερθέντες λειτουργικοί στόχοι: (1) βαθμιαία ευθυγράμμιση της προστασίας των δημιουργών και των εκτελεστών· (2) οριακή αύξηση της αμοιβής των εκτελεστών· (3) μείωση των αποκλίσεων στην προστασία μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ· (4) οριακή αύξηση των πόρων για την ανάπτυξη νέων ταλέντων· (5) εξασφάλιση της διαθεσιμότητας της μουσικής σε λογικές τιμές· και (6) ενθάρρυνση της ψηφιοποίησης των παλαιότερων ηχητικών εγγραφών, μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα με αλλαγές στη διάρκεια προστασίας των εκτελεστών και παραγωγών. Αν και συχνά μνημονεύονται άλλα κοινωνικά μέτρα υπέρ των εκτελεστών (επιδοτήσεις, ένταξη στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης), τα μέτρα αυτού του είδους σπάνια υλοποιούνται και η κατάσταση και ο βιοπορισμός των δημιουργών συνδέονται συνήθως με τα δικαιώματα εκμετάλλευσης και τις πληρωμές αμοιβών που προέρχονται από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Επομένως, μια πρόταση βασισμένη στη διάρκεια προστασίας θα αυξήσει το εισόδημα των εκτελεστών.

Στο πλαίσιο των προσεγγίσεων των βασισμένων στη διάρκεια προστασίας, η προσέγγιση που βασίζεται σε μια διάρκεια προστασίας η οποία ενεργοποιείται από ένα ομοιόμορφο γεγονός, όπως η δημοσίευση ενός φωνογραφήματος είναι σαφώς προτιμητέα από τη διάρκεια προστασίας που βασίζεται στη διάρκεια του βίου ενός εκτελεστή. Η σύνδεση της διάρκειας προστασίας των εκτελεστών με τη διάρκεια του βίου τους θα οδηγούσε σε αυξημένο διοικητικό φόρτο για τα κράτη μέλη και σε σημαντική έλλειψη ασφάλειας δικαίου ως προς τον προσδιορισμό του γεγονότος που ενεργοποιεί την περίοδο προστασίας. Αυτό οφείλεται στις δυσκολίες σε σχέση τον καθορισμό ενός ομοιόμορφου σημείου ενεργοποίησης σε περιπτώσεις συλλογικών εκτελέσεων. Οι συλλογικές εκτελέσεις είναι ο κανόνας, δηλαδή εκτελέσεις από ένα συγκρότημα, μια ορχήστρα ή επώνυμους καλλιτέχνες που συνοδεύονται από μουσικούς συνοδείας. Δεν υπάρχουν σήμερα κανόνες σχετικά με τον υπολογισμό της διάρκειας προστασίας σε τέτοιες περιπτώσεις, επειδή το γεγονός που ενεργοποιεί την τρέχουσα διάρκεια προστασίας είναι η δημοσίευση της εκτέλεσης. Εάν το γεγονός που ενεργοποιεί την περίοδο προστασίας είναι ο θάνατος ενός εκτελεστή, τότε, όταν έχουν συμβάλει πολλοί εκτελεστές σε μια ηχογράφηση ή μια εκτέλεση, θα ανέκυπτε το ζήτημα τίνος ο θάνατος ενεργοποιεί την περίοδο προστασίας. Σε περιπτώσεις πολλών συντελεστών σε μια συλλογική εκτέλεση, θα φαινόταν σωστό να υπολογίζεται η διάρκεια προστασίας από το θάνατο του τελευταίου επιζώντος εκτελεστή. Εντούτοις, δεν υπάρχει σήμερα κανένας κοινοτικός κανόνας για το θέμα αυτό. Η αναλογία με τη διάρκεια προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των συλλογικών έργων πολλών συγγραφέων είναι περιορισμένης χρησιμότητας, δεδομένου ότι ούτε και για την περίπτωση των συλλογικών έργων πολλών συγγραφέων υπάρχει κοινοτικός κανόνας για τον υπολογισμό της διάρκειας προστασίας.

Η πρόταση παράτασης της διάρκειας προστασίας για τους εκτελεστές και τους παραγωγούς φωνογραφημάτων συνεπάγεται μια αριθμητική αλλαγή (αντικατάσταση του 50 από το 95) στην τρέχουσα εθνική νομοθεσία για τα συγγενικά δικαιώματα που ισχύει στα κράτη μέλη της ΕΕ. Τα συνοδευτικά μέτρα παρέχουν ευελιξία στα κράτη μέλη σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής τους και ο διοικητικός φόρτος αφορά περισσότερο τους παραγωγούς φωνογραφημάτων και τις εταιρείες συλλογικής διαχείρισης.

Η αλλαγή των εθνικών νομοθεσιών για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας θα είναι ελάχιστη και δεν θα προκύψει κανένα οικονομικό βάρος για καμία δημόσια αρχή. Οι εμπειρικές μελέτες δείχνουν επίσης ότι η τιμή των ηχογραφήσεων που δεν καλύπτονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας δεν είναι χαμηλότερη από την τιμή ηχογραφήσεων που καλύπτονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Μια πρόσφατη μελέτη από την Price Waterhouse Coopers δεν διαπιστώνει καμία σαφή ένδειξη ότι οι ηχογραφήσεις στις οποίες τα σχετικά δικαιώματα έχουν λήξει πωλούνται συστηματικά σε χαμηλότερες τιμές από τις ηχογραφήσεις που προστατεύονται ακόμα.

Οι παραγωγοί φωνογραφημάτων θα πρέπει να καταβάλλουν συνεισφορές σε ένα ταμείο και οι εταιρείες συλλογικής διαχείρισης θα πρέπει να διαχειρίζονται τα έσοδα αυτά. Εντούτοις, ο διοικητικός φόρτος τους που συνδέεται με τη δέσμευση του 20% των εσόδων των προερχόμενων από τις πωλήσεις των φωνογραφημάτων στα οποία περιέχονται οι εκτελέσεις των μουσικών συνοδείας κατά τη διάρκεια της παρατεταμένης περιόδου προστασίας αντισταθμίζεται από τα οφέλη που θα αποκομίσουν οι μουσικοί συνοδείας μέσω της παράτασης της διάρκειας προστασίας. Το επίπεδο των εσόδων του ταμείου ισορροπεί μεταξύ της ανάγκης να υπάρξει μια αξιόλογη αύξηση των εσόδων των μουσικών συνοδείας και της ανάγκης να εξασφαλιστεί ότι οι παραγωγοί φωνογραφημάτων θα εξακολουθούν να αποκομίζουν ικανοποιητικά κέρδη από τις πωλήσεις ώστε να έχουν κίνητρο να προωθούν τα φωνογραφήματα στην αγοράς κατά την παρατεταμένη περίοδο προστασίας.

Με βάση ένα απλό μοντέλο υπολογισμού στην ΑA αποδεικνύεται ότι ένα ποσοστό 20% θα εξασφάλιζε τη σωστή ισορροπία μεταξύ της κερδοφορίας των φωνογραφημάτων που αξιοποιούνται κατά την παρατεταμένη περίοδο προστασίας και της δημιουργίας ενός χειροπιαστού πρόσθετου οφέλους για τους εκτελεστές. Στον παρακάτω υπολογισμό γίνεται η προσπάθεια να μετρηθεί η επίδραση που θα ασκούσε ένα ταμείο βασισμένο στα έσοδα στα περιθώρια κέρδους των δισκογραφικών εταιρειών στα έτη της παρατεταμένης περιόδου προστασίας.

Το μέσο λειτουργικό περιθώριο κέρδους των μεγάλων δισκογραφικών εταιρειών όπως το δηλώνουν οι ίδιες (EBITA/έσοδα) το 2007 ανήλθε σε 9,1% (EMI 3,3% - Universal 12,8% - Warner 14% - BMG 6,2%). Όπως αναφέρεται παραπάνω, σύμφωνα με την IFPI, μόνο ένα CD στα οκτώ είναι κερδοφόρο.

Εάν μόνο 1 στα 8 CD είναι κερδοφόρο και το μέσο ποσοστό κέρδους είναι 9,1%, αυτό το κερδοφόρο CD πρέπει να παράγει ένα περιθώριο κέρδους αρκετά υψηλό ώστε να αντισταθμίζονται τα επτά ασύμφορα CD και επιπλέον να προκύπτει συνολικό κέρδος 9,1%.

Με βάση τα στοιχεία αυτά, μπορούμε να κάνουμε μια υπόθεση σχετικά με την κερδοφορία του ενός επιτυχημένου CD, συγκρίνοντας το περιθώριο κέρδους του με αυτό των υπόλοιπων επτά CD. Υποθέτοντας ότι 5 CD («β» έως «στ» στο παράδειγμα) μόλις καλύπτουν τα έξοδά τους (κέρδος = 0), πράγμα που είναι εξαιρετικά αισιόδοξο και 2 CD («ζ» και «η») είναι ζημιογόνα (για το «ζ» η ζημία είναι 30· για το «η» η ζημία είναι 40)· τότε το επιτυχημένο CD «α» πρέπει να αποφέρει σημαντικό κέρδος. Στο παράδειγμά μας το περιθώριο κέρδους είναι 60%.

Δεδομένου ότι οι παραγωγοί φωνογραφημάτων θα εστιάσουν στην επανέκδοση των «κορυφαίων» CD κατά την παρατεταμένη περίοδο προστασίας, δηλαδή των CD με πολύ υψηλά περιθώρια κέρδους, ένα ταμείο βασισμένο στα έσοδα (που δεσμεύει το 20% των εσόδων που επιτυγχάνονται με τα κορυφαία CD) θα σήμαινε ότι το 20% των εσόδων που προέρχονται από το CD «α», ύψους 250 (δηλαδή 50) θα δεσμευόταν προς όφελος των εκτελεστών. Επομένως, ακόμα και αν ληφθεί υπόψη το ταμείο, το περιθώριο κέρδους των παραγωγών φωνογραφημάτων κατά την παρατεταμένη περίοδο προστασίας θα ήταν και πάλι 100/250=40%.

|α |β |γ |δ |ε |στ |ζ |η |ΣΥΝΟΛΟ | | ΕΣΟΔΑ | 250 |100 |100 |100 |100 |100 |70 |60 |880 | | ΚΟΣΤΟΣ | 100 |100 |100 |100 |100 |100 |100 |100 |800 | | ΚΕΡΔΟΣ | 150 |0 |0 |0 |0 |0 |-30 |-40 |80 | | ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΕΡΔΟΥΣ | 60% |0 |0 |0 |0 |0 |-43% |-66% |9,1% | |Όπως αναφέρεται προηγουμένως, ένα ταμείο βασισμένο στη δέσμευση του 20% των εσόδων που θα προκύπτουν από τα φωνογραφήματα κατά την παρατεταμένη περίοδο προστασίας θα τριπλασίαζε το όφελος που αποκομίζουν οι μεμονωμένοι εκτελεστές από την παράταση της διάρκειας προστασίας.

Η προτεινόμενη λύση για τις μουσικές συνθέσεις με στίχους ή κείμενο είναι το λιγότερο οχληρό μέσο για την επίτευξη ομοιόμορφης διάρκειας προστασίας για τις μουσικές συνθέσεις.

Αποτέλεσμα αυτού του προτεινόμενου νέου άρθρου 1 παράγραφος 7 θα είναι ότι, μόνο για σκοπούς υπολογισμού της διάρκειας προστασίας της, μια μουσική σύνθεση με στίχους ή κείμενο θα αντιμετωπίζεται σαν να ήταν έργο κοινής δημιουργίας, ασχέτως του εάν αυτή η σύνθεση με στίχους ή κείμενο θα μπορούσε ή όχι να θεωρηθεί έργο κοινής δημιουργίας σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες.

Η προσέγγιση αυτή συμφωνεί με την αρχή της επικουρικότητας. Δεν θίγει τη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών να καθορίζουν ποιο έργο αποτελεί μια έργο κοινής δημιουργίας. Αφ’ ετέρου, εισάγει ένα ελάχιστο επίπεδο εναρμόνισης, έτσι ώστε η διάρκεια προστασίας όλων των μουσικών συνθέσεων με στίχους ή κείμενο που περιλαμβάνουν δύο ή περισσότερες ξεχωριστές συνεισφορές να υπολογίζεται με ομοιόμορφο τρόπο.

- Επιλογή νομικού μέσου

Το προτεινόμενο μέσο είναι οδηγία. Η προσφυγή σε άλλα μέσα αντενδείκνυται δεδομένου ότι η διάρκεια της προστασίας εναρμονίστηκε ήδη μέσω οδηγίας, η μόνη δυνατότητα που απομένει για να παραταθεί αυτή η διάρκεια είναι να τροποποιηθεί η εν λόγω οδηγία.

4. Δημοσιονομικές επιπτωσεισ

Η πρόταση δεν έχει καμία επίπτωση στον κοινοτικό προϋπολογισμό.

5. Συμπληρωματικές πληροφορίες

- Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος

Η προτεινόμενη νομοθετική πράξη αφορά θέμα του ΕΟΧ και πρέπει συνεπώς να επεκταθεί σε αυτόν.

- Λεπτομερής εξήγηση της πρότασης

Το άρθρο 1 τροποποιεί τα υφιστάμενα άρθρα 3 παράγραφος 1 και 3 παράγραφος 2 της οδηγίας 2006/116 που διέπει τη διάρκεια προστασίας που εφαρμόζεται στις ερμηνείες ή εκτελέσεις (άρθρο 3 παράγραφος 1) και τα φωνογραφήματα (άρθρο 3 παράγραφος 2). Η υφιστάμενη περίοδος 50 ετών θα παραταθεί, τόσο για το φωνογράφημα όσο και για την εκτέλεση που έχει ενσωματωθεί σ’ αυτό, στα 95 έτη.

Το κείμενο ορίζει ότι εάν ένα φωνογράφημα εκδοθεί σύμφωνα με το νόμο ή παρουσιαστεί στο κοινό μέσα σε 50 έτη από την υλική ενσωμάτωσή του, τα δικαιώματα λήγουν 95 έτη μετά την έκδοση ή την παρουσίαση στο κοινό. Εάν μια ερμηνεία ή εκτέλεση έχει ενσωματωθεί σε ένα φωνογράφημα που εκδίδεται σύμφωνα με το νόμο ή παρουσιάζεται στο κοινό μέσα σε 50 έτη από την υλική ενσωμάτωσή του, τα δικαιώματα λήγουν 95 έτη μετά την έκδοση ή την παρουσίαση στο κοινό

Το νέο προτεινόμενο άρθρο 10α θεσπίζει σειρά μέτρων που συνοδεύουν την παράταση της διάρκειας προστασίας ενώ το άρθρο 10 παράγραφος 5 περιέχει τους κανόνες σχετικά με το ποια φωνογραφήματα και ποιες ερμηνείες και εκτελέσεις επηρεάζονται από την πρόταση.

Στόχος των μέτρων που περιλαμβάνονται στο άρθρο 10α είναι κυρίως να εξασφαλιστεί ότι οι επώνυμοι και μη επώνυμοι εκτελεστές των οποίων οι ερμηνείες ή εκτελέσεις έχουν ενσωματωθεί σε ένα φωνογράφημα ωφελούνται πραγματικά από την προτεινόμενη παράταση της διάρκειας προστασίας.

Το άρθρο 10α παράγραφοι 3, 4 και 5 επιχειρεί να διορθώσει την κατάσταση βάσει της οποίας οι μουσικοί συνοδείας (μουσικοί που δεν λαμβάνουν επαναλαμβανόμενες συμβατικές πληρωμές δικαιωμάτων εκμετάλλευσης), όταν συνάπτουν μια συμβατική σχέση με έναν παραγωγό φωνογραφημάτων, είναι συχνά υποχρεωμένοι να εκχωρούν τα αποκλειστικά τους δικαιώματά αναπαραγωγής, διανομής και «διάθεσης» στους παραγωγούς φωνογραφημάτων. Οι μουσικοί συνοδείας εκχωρούν τα αποκλειστικά δικαιώματά τους έναντι μιας εφάπαξ πληρωμής («εξαγορά»).

Σύμφωνα με την προτεινόμενη λύση για την «εξαγορά», οι μουσικοί συνοδείας θα έχουν μια αξίωση να λαμβάνουν μια ετήσια πληρωμή από ένα ειδικό ταμείο. Για να χρηματοδοτηθούν αυτές οι πληρωμές, οι παραγωγοί φωνογραφημάτων υπέχουν την υποχρέωση να δεσμεύουν, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, τουλάχιστον το 20 τοις εκατό των εσόδων από τα αποκλειστικά δικαιώματα διανομής, εκμίσθωσης, αναπαραγωγής και «διάθεσης» των φωνογραφημάτων τα οποία, ελλείψει της παράτασης της διάρκειας προστασίας, δεν θα προστατεύονταν πλέον σύμφωνα με το άρθρο 3. Προκειμένου να εξασφαλιστεί όσο το δυνατόν πιο ακριβοδίκαιος επιμερισμός στους μουσικούς συνοδείας, τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτήσουν να ανατεθεί η διανομή αυτών των χρημάτων στις εταιρείες συλλογικής διαχείρισης που εκπροσωπούν τους εκτελεστές.

Τα έσοδα των παραγωγών που προέρχονται από την ενιαία εύλογη αμοιβή για τη ραδιοφωνική εκπομπή και την παρουσίαση στο κοινό και την εύλογη αποζημίωση για την αντιγραφή για ιδιωτική χρήση δεν περιλαμβάνονται στα έσοδα που δεσμεύονται υπέρ των μουσικών συνοδείας, καθώς αυτές οι δευτερεύουσες αξιώσεις δεν μεταβιβάζονται ποτέ στους παραγωγούς φωνογραφημάτων. Επιπλέον, δεν περιλαμβάνονται τα έσοδα του παραγωγού που προέρχονται από την εκμίσθωση φωνογραφημάτων, δεδομένου ότι οι εκτελεστές ωφελούνται ακόμα από το δικαίωμα εύλογης αμοιβής από τέτοια εκμετάλλευση από το οποίο δεν χωρεί παραίτηση, σύμφωνα με το άρθρο 5 της οδηγίας 2006/115/EK.

Το άρθρο 10α παράγραφος 6 προβλέπει μια επίσημη ρήτρα «εκμετάλλευσης ή στέρησης (use it or lose it)». Επομένως, εάν ένας παραγωγός φωνογραφημάτων δεν εκδίδει ένα φωνογράφημα, το οποίο θα είχε καταστεί δημόσιο κτήμα εάν δεν υπήρχε η παράταση της διάρκειας προστασίας, τα δικαιώματα της υλικής ενσωμάτωσης της ερμηνείας ή εκτέλεσης, επιστρέφουν στον εκτελεστή με αίτησή του και τα δικαιώματα επί του φωνογραφήματος λήγουν. Επιπλέον, εάν μετά από ένα έτος μετά την παράταση της διάρκειας προστασίας, ούτε ο παραγωγός φωνογραφημάτων ούτε ο εκτελεστής κατέστησε το φωνογράφημα διαθέσιμο στο κοινό, λήγουν τα δικαιώματα στο φωνογράφημα και τα δικαιώματα στην υλική ενσωμάτωση της εκτέλεσης.

Για τους σκοπούς της ρήτρας «εκμετάλλευσης ή στέρησης», ως έκδοση ενός φωνογραφήματος νοείται η προσφορά αντιγράφων του φωνογραφήματος στο κοινό, με τη συγκατάθεση του κατόχου των δικαιωμάτων και υπό τον όρο ότι τα αντίγραφα προσφέρονται στο κοινό σε λογική ποσότητα. Η έκδοση περιλαμβάνει επίσης την εμπορική εκμετάλλευση ενός φωνογραφήματος με άλλους τρόπους, όπως η διάθεση του φωνογραφήματος σε επιγραμμικούς λιανοπωλητές.

Ένας άλλος σκοπός της ρήτρας είναι να εξασφαλιστεί ότι τα φωνογραφήματα που ούτε ο παραγωγός φωνογραφημάτων ούτε οι εκτελεστές επιθυμούν να εκμεταλλευτούν δεν θα καταλήξουν «κλειδωμένα». Αυτό σημαίνει επίσης ότι τα ορφανά φωνογραφήματα, για τα οποία δεν μπορεί να προσδιοριστεί ή να βρεθεί ούτε ο παραγωγός ούτε οι εκτελεστές, θα ωφεληθούν από την πρόταση επειδή τέτοιου είδους ορφανά φωνογραφήματα δεν θα αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης ούτε από τον παραγωγό ούτε από τον εκτελεστή. Όλοι οι τύποι φωνογραφημάτων που δεν αξιοποιούνται θα είναι επομένως διαθέσιμοι για τη δημόσια χρήση.

Αυτή η ρήτρα έχει σκοπό να επιτρέψει στους εκτελεστές, των οποίων οι ερμηνείες ή εκτελέσεις που είναι ενσωματωμένες σε ένα φωνογράφημα δεν εκδίδονται πλέον από τον αρχικό παραγωγό του φωνογραφήματος μετά την παρέλευση της αρχικής διάρκειας προστασίας των 50 ετών, να ανακτήσουν τον έλεγχο της ερμηνείας ή εκτέλεσής τους και να τη διαθέσουν στο κοινό οι ίδιοι. Εξάλλου, το δικαίωμα των παραγωγών θα πρέπει να λήξει προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι δεν θα εμποδίζονται οι προσπάθειες των εκτελεστών να διαθέσουν όσο το δυνατόν ευρύτερα τις ερμηνείες ή εκτελέσεις τους.

Η παρούσα πρωτοβουλία προτείνει να ισχύσει η παράταση της διάρκειας προστασίας για τις ερμηνείες ή εκτελέσεις και τις ηχογραφήσεις των οποίων η αρχική διάρκεια προστασίας των 50 ετών δεν έχει λήξει την ημερομηνία έκδοσης της τροποποιημένης οδηγίας. Δεν επεκτείνεται αναδρομικά στις ερμηνείες ή εκτελέσεις που είχαν ήδη καταστεί δημόσιο κτήμα κατά την ημερομηνία αυτή. Αυτό το κριτήριο είναι απλό στην εφαρμογή και συνιστά προσέγγιση που χρησιμοποιήθηκε ήδη στην οδηγία 2001/29/EK.

Το νέο άρθρο 1 παράγραφος 7 εισάγεται για να εφαρμόσει μια ομοιόμορφη μέθοδο υπολογισμού της διάρκειας προστασίας των μουσικών συνθέσεων με στίχους ή κείμενο. Το άρθρο 1 παράγραφος 7 διαμορφώνεται με πρότυπο το υφιστάμενο άρθρο 2, το οποίο προβλέπει μια μέθοδο για τον υπολογισμό της διάρκειας προστασίας για τα κινηματογραφικά ή τα οπτικοακουστικά έργα. Σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 7, όταν δημοσιεύεται μια μουσική σύνθεση με στίχους, η διάρκεια της προστασίας υπολογίζεται από το θάνατο του τελευταίου επιζώντος προσώπου: του στιχουργού ή του συνθέτη της μουσικής.

Άρθρο 2

Στο άρθρο 2 της τροποποιητικής οδηγίας θεσπίζονται οι κανόνες για τη μεταφορά της τροποποιητικής οδηγίας στις εθνικές νομοθεσίες των κρατών μελών.

Άρθρο 3

Το άρθρο 3 της τροποποιητικής οδηγίας αφορά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της τροποποιητικής οδηγίας.

Άρθρο 4

Το άρθρο 4 της τροποποιητικής οδηγίας αναφέρει ότι η τροποποιητική οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

2008/0157 (COD)

Πρόταση

ΟΔΗΓΙA ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/116/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη διάρκεια προστασίας του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και ορισμένων συγγενικών δικαιωμάτων

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 47 παράγραφος 2, το άρθρο 55 και το άρθρο 95,

την πρόταση της Επιτροπής[22],

τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής[23],

Αποφασίζοντας με τη διαδικασία του άρθρου 251 της συνθήκης,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1) Βάσει της οδηγίας 2006/116/EK, της 12ης Δεκεμβρίου 2006, για τη διάρκεια προστασίας του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και ορισμένων συγγενικών δικαιωμάτων [24], η διάρκεια προστασίας για τους ερμηνευτές ή εκτελεστές και τους παραγωγούς των φωνογραφημάτων καθορίζεται σε 50 έτη.

(2) Στην περίπτωση των ερμηνευτών ή εκτελεστών η περίοδος αυτή αρχίζει με την ερμηνεία ή εκτέλεση ή, όταν δημοσιεύεται ή παρουσιάζεται στο κοινό η υλική ενσωμάτωση της ερμηνείας ή εκτέλεσής τους εντός περιόδου 50 ετών από την ερμηνεία ή εκτέλεση, λήγει εντός περιόδου 50 ετών από την πρώτα τέτοια δημοσίευση ή την πρώτα τέτοια παρουσίαση στο κοινό, ανάλογα με το ποια έγινε πρώτη.

(3) Για τους παραγωγούς φωνογραφημάτων η περίοδος αρχίζει με την υλική ενσωμάτωση του φωνογραφήματος ή από την ημερομηνία δημοσίευσής της μέσα σε 50 έτη μετά την υλική ενσωμάτωση, ή, εάν δεν δημοσιευθεί, από την παρουσίασή της στο κοινό μέσα σε 50 έτη μετά την υλική ενσωμάτωση.

(4) Η κοινωνικά αναγνωρισμένη σημασία της δημιουργικής συμβολής των εκτελεστών πρέπει να αντικατοπτρίζεται σε επίπεδο προστασίας που θα αναγνωρίζει τις δημιουργικές και καλλιτεχνικές συνεισφορές τους.

(5) Οι ερμηνευτές ή εκτελεστές αρχίζουν εν γένει τη σταδιοδρομία τους σε νεαρή ηλικία και η σημερινή πεντηκονταετής διάρκεια προστασίας όσον αφορά τις ερμηνείες ή εκτελέσεις που έχουν ενσωματωθεί σε φωνογραφήματα και όσον αφορά τα φωνογραφήματα συχνά δεν προστατεύει τις ερμηνείες ή εκτελέσεις τους σε όλη τη διάρκεια του βίου τους. Οι εκτελεστές αντιμετωπίζουν ως εκ τούτου ένα εισοδηματικό κενό προς το τέλος του βίου τους. Επίσης, συχνά δεν είναι σε θέση να στηριχθούν στα δικαιώματά τους προκειμένου να αποτρέψουν ή να περιορίσουν απαράδεκτες χρήσεις των ερμηνειών ή εκτελέσεών τους που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια του βίου τους.

(6) Τα έσοδα που προέρχονται από τα αποκλειστικά δικαιώματα αναπαραγωγής και διάθεσης, όπως προβλέπεται στην οδηγία 2001/29/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2001, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας[25], καθώς και από την εύλογη αποζημίωση για τις αναπαραγωγές για ιδιωτική χρήση κατά την έννοια εκείνης της οδηγίας, και από τα αποκλειστικά δικαιώματα διανομής και εκμίσθωσης κατά την έννοια της οδηγίας 2006/115/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με το δικαίωμα εκμίσθωσης, το δικαίωμα δανεισμού και ορισμένα δικαιώματα συγγενικά προς την πνευματική ιδιοκτησία στον τομέα των προϊόντων της διανοίας[26] πρέπει να είναι διαθέσιμα στους εκτελεστές τουλάχιστον κατά τη διάρκεια του βίου τους.

(7) Η διάρκεια προστασίας για τις υλικές ενσωματώσεις των ερμηνειών ή εκτελέσεων και για τα φωνογραφήματα πρέπει επομένως να επεκταθεί στα 95 έτη από τη δημοσίευση του φωνογραφήματος και της ερμηνείας ή εκτέλεσης που έχει ενσωματωθεί σε αυτό. Εάν το φωνογράφημα ή η ερμηνεία ή εκτέλεση που έχει ενσωματωθεί σε ένα φωνογράφημα δεν έχει δημοσιευθεί μέσα στα πρώτα 50 έτη, τότε η διάρκεια προστασίας πρέπει να ισχύει για 95 έτη από την πρώτη παρουσίαση στο κοινό.

(8) Όταν συνάπτουν μια συμβατική σχέση με έναν παραγωγό φωνογραφημάτων, οι ερμηνευτές ή εκτελεστές είναι κατά κανόνα υποχρεωμένοι να εκχωρήσουν στους παραγωγούς φωνογραφημάτων τα αποκλειστικά δικαιώματά τους όσον αφορά την αναπαραγωγή, τη διανομή, την εκμίσθωση και τη διάθεση των υλικών ενσωματώσεών τους. Σε αντάλλαγμα, οι εκτελεστές εισπράττουν προκαταβολή επί των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης και αρχίζουν να λαμβάνουν πληρωμές μόνο εφόσον ο παραγωγός φωνογραφημάτων αποσβέσει την αρχική προκαταβολή και αφαιρέσει διάφορα ποσά που προβλέπονται από τη σύμβαση. Οι εκτελεστές που έχουν δευτερεύοντα ρόλο και τα ονόματά τους δεν εμφανίζονται στον κατάλογο των συντελεστών («μη επώνυμοι εκτελεστές») συνήθως μεταβιβάζουν τα αποκλειστικά δικαιώματά τους με αντάλλαγμα μια εφάπαξ πληρωμή (μη επαναλαμβανόμενη αμοιβή).

(9) Για λόγους ασφαλείας δικαίου, πρέπει να οριστεί ότι, ελλείψει σαφών ενδείξεων περί του αντιθέτου, η συμβατική μεταβίβαση ή εκχώρηση των δικαιωμάτων επί της υλικής ενσωμάτωσης της ερμηνείας ή εκτέλεσης που έχει συμφωνηθεί πριν από την ημερομηνία κατά την οποία τα κράτη μέλη πρόκειται να εγκρίνουν τα μέτρα για την εφαρμογή της οδηγίας θα συνεχίσει να παράγει αποτελέσματα κατά τη διάρκεια της παρατεταμένης περιόδου προστασίας.

(10) Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι ερμηνευτές ή εκτελεστές που έχουν εκχωρήσει τα αποκλειστικά δικαιώματά τους στους παραγωγούς φωνογραφημάτων πριν από την παράταση της διάρκειας προστασίας θα επωφεληθούν πραγματικά από την εν λόγω παράταση, πρέπει να θεσπιστεί μια σειρά συνοδευτικών και μεταβατικών μέτρων. Αυτά τα μέτρα πρέπει να ισχύουν για τις συμβάσεις μεταξύ των ερμηνευτών ή εκτελεστών και των παραγωγών φωνογραφημάτων που συνεχίζουν πραγματικά να παράγουν αποτελέσματα κατά τη διάρκεια της παρατεταμένης περιόδου προστασίας.

(11) Ένα πρώτο συνοδευτικό μεταβατικό μέτρο πρέπει να είναι ότι οι παραγωγοί φωνογραφημάτων έχουν την υποχρέωση να δεσμεύουν, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, τουλάχιστον το 20 τοις εκατό των εσόδων από τα αποκλειστικά δικαιώματα διανομής, αναπαραγωγής και διάθεσης των φωνογραφημάτων τα οποία, ελλείψει της παράτασης της διάρκειας προστασίας συνεπεία της νόμιμης δημοσίευσης ή της νόμιμης παρουσίασης στο κοινό, θα είχαν καταστεί δημόσιο κτήμα.

(12) Το πρώτο μεταβατικό συνοδευτικό μέτρο δεν πρέπει να συνεπάγεται δυσανάλογο διοικητικό φόρτο για τους μικρούς και μεσαίους παραγωγούς φωνογραφημάτων. Επομένως, τα κράτη μέλη θα είναι ελεύθερα να χορηγούν απαλλαγή σε ορισμένους παραγωγούς φωνογραφημάτων που κρίνονται μικροί και μεσαίοι λόγω των ετήσιων εσόδων που αποκομίζουν από την εμπορική εκμετάλλευση φωνογραφημάτων.

(13) Τα χρηματικά αυτά ποσά πρέπει να προορίζονται αποκλειστικά προς όφελος των ερμηνευτών ή εκτελεστών των οποίων οι ερμηνείες ή εκτελέσεις έχουν ενσωματωθεί σε ένα φωνογράφημα και οι οποίοι έχουν μεταβιβάσει τα δικαιώματά τους στον παραγωγό φωνογραφημάτων με αντάλλαγμα μια εφάπαξ πληρωμή. Τα χρήματα που δεσμεύονται με αυτόν τον τρόπο πρέπει να διανέμονται στους μη επώνυμους ερμηνευτές ή εκτελεστές τουλάχιστον μία φορά το χρόνο σε ατομική βάση. Τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτήσουν να ανατεθεί η διανομή των χρημάτων αυτών στις εταιρείες συλλογικής διαχείρισης που εκπροσωπούν τους ερμηνευτές ή εκτελεστές.

(14) Εντούτοις, το άρθρο 5 της οδηγίας 2006/115 σχετικά με το δικαίωμα εκμίσθωσης, το δικαίωμα δανεισμού και ορισμένα δικαιώματα συγγενικά προς την πνευματική ιδιοκτησία στον τομέα των προϊόντων της διανοίας παρέχει ήδη στους εκτελεστές ένα δικαίωμα εύλογης αμοιβής από το οποίο δεν χωρεί παραίτηση για την εκμίσθωση, μεταξύ άλλων , των φωνογραφημάτων. Επιπλέον, στη συμβατική πρακτική οι εκτελεστές δεν μεταβιβάζουν συνήθως στους παραγωγούς φωνογραφημάτων τα δικαιώματά τους να απαιτούν ενιαία εύλογη αμοιβή για τη ραδιοτηλεοπτική μετάδοση και την παρουσίαση στο κοινό σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 2 της οδηγίας 2006/115/EK και εύλογη αποζημίωση για την αναπαραγωγή για ιδιωτική χρήση σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 2 στοιχείο (β) της οδηγίας 2001/29/EK. Επομένως, στον υπολογισμό του συνολικού ποσού που θα διαθέτει ένας παραγωγός φωνογραφημάτων για τις πληρωμές της συμπληρωματικής αμοιβής, δεν πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα έσοδα που έχει αποκομίσει ο παραγωγός φωνογραφημάτων από την εκμίσθωση των φωνογραφημάτων και πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα έσοδα από την ενιαία εύλογη αμοιβή από τη ραδιοφωνική μετάδοση και την παρουσίαση στο κοινό καθώς και από την εύλογη αποζημίωση για την αναπαραγωγή για ιδιωτική χρήση.

(15) Ένα δεύτερο συνοδευτικό μεταβατικό μέτρο πρέπει να είναι ότι τα δικαιώματα για την υλική ενσωμάτωση της ερμηνείας ή εκτέλεσης πρέπει να επανέλθουν στον εκτελεστή εάν ένας παραγωγός φωνογραφημάτων δεν προσφέρει προς πώληση επαρκή ποσότητα αντιγράφων ενός φωνογραφήματος το οποίο ελλείψει της παράτασης της διάρκειας προστασίας θα είχε καταστεί δημόσιο κτήμα ή δεν καθιστά το εν λόγω φωνογράφημα διαθέσιμο στο κοινό. Κατά συνέπεια, τα δικαιώματα του παραγωγού φωνογραφημάτων επί του φωνογραφήματος πρέπει να λήξουν, προκειμένου να αποφευχθεί μια κατάσταση στο πλαίσιο της οποίας τα δικαιώματα αυτά θα συνυπήρχαν με εκείνα του ερμηνευτή ή εκτελεστή στην υλική ενσωμάτωση της ερμηνείας ή εκτέλεσης ενώ τα τελευταία δικαιώματα δεν μεταβιβάζονται ούτε εκχωρούνται πλέον στον παραγωγό φωνογραφημάτων.

(16) Αυτό το συνοδευτικό μέτρο πρέπει επίσης να εξασφαλίζει ότι ένα φωνογράφημα δεν θα προστατεύεται πλέον εφόσον δεν έχει τεθεί στην διάθεση του κοινού μετά από μια ορισμένη χρονική περίοδο μετά την παράταση της διάρκειας προστασίας, επειδή οι κάτοχοι των δικαιωμάτων δεν το εκμεταλλεύονται ή επειδή δεν μπορεί να βρεθεί ή να ταυτοποιηθεί ο παραγωγός του φωνογραφήματος ή οι εκτελεστές. Εάν, μετά την ανάκτηση των δικαιωμάτων, ο εκτελεστής είχε στη διάθεσή του μια εύλογη χρονική περίοδο για να καταστήσει διαθέσιμο στο κοινό το φωνογράφημα το οποίο, αν δεν είχε παραταθεί η διάρκεια προστασίας, δεν θα προστατευόταν πλέον, και το φωνογράφημα δεν έχει τεθεί στην διάθεση του κοινού, λήγουν τα δικαιώματα στο φωνογράφημα και στην υλική ενσωμάτωση της ερμηνείας ή εκτέλεσης.

(17) Δεδομένου ότι οι στόχοι των προτεινόμενων συνοδευτικών μέτρων δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη, εφόσον τα εθνικά μέτρα στον συγκεκριμένο τομέα είτε θα οδηγούσαν σε νόθευση των όρων του ανταγωνισμού είτε θα είχαν επιπτώσεις στο πεδίο των αποκλειστικών δικαιωμάτων του παραγωγού φωνογραφημάτων που καθορίζονται από κοινοτική νομοθεσία και μπορούν επομένως, να επιτευχθούν καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο, η Κοινότητα μπορεί να θεσπίσει τα μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζεται στο εν λόγω άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων αυτών.

(18) Σε ορισμένα κράτη μέλη στις μουσικές συνθέσεις με στίχους ή κείμενο εφαρμόζεται ενιαία διάρκεια προστασίας, που υπολογίζεται από το θάνατο του τελευταίου επιζώντος δημιουργού, ενώ σε άλλα κράτη μέλη εφαρμόζονται ξεχωριστές διάρκειες προστασίας για τη μουσική και τα λυρικά ποιήματα. Η συντριπτική πλειονότητα των μουσικών συνθέσεων με στίχους ή κείμενο είναι έργα κοινής δημιουργίας. Παραδείγματος χάριν, όσον αφορά την όπερα, υπάρχουν συχνά διαφορετικοί δημιουργοί στη μουσική και στους στίχους. Επιπλέον, στα μουσικά είδη όπως η τζαζ, η μουσική ροκ και η μουσική ποπ, η δημιουργική διαδικασία έχει συχνά συλλογικό χαρακτήρα.

(19) Συνεπώς, η εναρμόνιση της διάρκειας προστασίας στις μουσικές συνθέσεις με στίχους ή κείμενο είναι ελλιπής, προκαλώντας εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων και των υπηρεσιών, όπως οι διασυνοριακές υπηρεσίες συλλογικής διαχείρισης.

(20) Η οδηγία 2006/116/ΕΚ πρέπει συνεπώς να τροποποιηθεί αναλόγως,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Άρθρο 1

Η οδηγία 2006/116/ΕΚ τροποποιείται ως εξής:

- (1) Η δεύτερη φράση του άρθρου 3 παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Ωστόσο,

- αν εντός της περιόδου αυτής γίνει νόμιμη δημοσίευση ή νόμιμη παρουσίαση στο κοινό της υλικής ενσωμάτωσης της εν λόγω ερμηνείας ή εκτέλεσης σε άλλο μέσο εκτός από φωνογράφημα, τα δικαιώματα αποσβέννυνται πενήντα χρόνια από την ημερομηνία της πρώτης αυτής δημοσίευσης ή της πρώτης αυτής παρουσίασης στο κοινό, ανάλογα με το ποια έγινε πρώτη,

- αν εντός της περιόδου αυτής γίνει νόμιμη δημοσίευση ή νόμιμη παρουσίαση στο κοινό της υλικής ενσωμάτωσης της εν λόγω ερμηνείας ή εκτέλεσης σε φωνογράφημα, τα δικαιώματα αποσβέννυνται 95 χρόνια από την ημερομηνία της πρώτης αυτής δημοσίευσης ή της πρώτης αυτής παρουσίασης στο κοινό, ανάλογα με το ποια έγινε πρώτη . »

- (2) Στη δεύτερη και τρίτη φράση του άρθρου 3 παράγραφος 2 ο αριθμός «50» αντικαθίσταται από τον αριθμό «95»

- (3) Στο άρθρο 10 παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος 5:

"5. Το άρθρο 3 παράγραφοι 1 και 2 με τη μορφή που τροποποιείται από την οδηγία [ // να συμπληρωθεί: αριθμός της τροποποιητικής οδηγίας ] συνεχίζει να ισχύει για τις υλικές ενσωματώσεις των ερμηνειών και των εκτελέσεων και τα φωνογραφήματα για τα οποία ο εκτελεστής και ο παραγωγός φωνογραφημάτων προστατεύονται ακόμα, δυνάμει αυτών των διατάξεων, στις [ να συμπληρωθεί η ημερομηνία πριν από την οποία τα κράτη μέλη πρόκειται να μεταφέρουν την τροποποιητική οδηγία, όπως αναφέρεται παρακάτω στο άρθρο 2 ].»

- (4) Προστίθεται το ακόλουθο άρθρο 10α:

« Άρθρο 10a

Μεταβατικά μέτρα σχετικά με τη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο [ //να συμπληρωθεί: αριθμός της τροποποιητικής οδηγίας ]

1. Ελλείψει σαφών ενδείξεων περί του αντιθέτου, μια σύμβαση, που έχει συναφθεί πριν από την [ να συμπληρωθεί η ημερομηνία πριν από την οποία τα κράτη μέλη πρόκειται να μεταφέρουν την τροποποιητική οδηγία, όπως αναφέρεται παρακάτω στο άρθρο 2 ], βάσει της οποίας ένας εκτελεστής έχει μεταβιβάσει ή έχει εκχωρήσει τα δικαιώματά του στην υλική ενσωμάτωση της ερμηνείας ή εκτέλεσής του σε έναν παραγωγό φωνογραφημάτων (εφεξής: «σύμβαση μεταβίβασης ή εκχώρησης»), θα θεωρείται ότι συνεχίζει να παράγει αποτελέσματα πέρα από τη στιγμή κατά την οποία, δυνάμει του άρθρου 3 παράγραφοι 1 και 2 με τη μορφή που είχε πριν τροποποιηθεί από την οδηγία [// να συμπληρωθεί: αριθμός της παρούσας τροποποιητικής οδηγίας], ο ερμηνευτής ή εκτελεστής και ο παραγωγός φωνογραφημάτων δεν προστατεύονται πλέον όσον αφορά την υλική ενσωμάτωση της ερμηνείας ή εκτέλεσης και το φωνογράφημα, αντιστοίχως.

2. Οι παράγραφοι 3 έως 6 του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται στις συμβάσεις μεταβίβασης ή εκχώρησης που συνεχίζουν να παράγουν αποτελέσματα πέρα από τη στιγμή στην οποία, δυνάμει του άρθρου 3 παράγραφος 1 και 2 με τη μορφή που είχε πριν τροποποιηθεί από την οδηγία [// να συμπληρωθεί: αριθμός της παρούσας τροποποιητικής οδηγίας]/ΕΚ, ο ερμηνευτής ή εκτελεστής και ο παραγωγός φωνογραφημάτων δεν προστατεύονται πλέον όσον αφορά την υλική ενσωμάτωση της ερμηνείας ή εκτέλεσης και το φωνογράφημα, αντιστοίχως.

3. Όπου μια σύμβαση μεταβίβασης ή εκχώρησης παρέχει στον ερμηνευτή ή εκτελεστή δικαίωμα να αξιώσει μη επαναλαμβανόμενη αμοιβή, ο ερμηνευτής ή εκτελεστής δικαιούται να λαμβάνει ετήσια συμπληρωματική αμοιβή από τον παραγωγό φωνογραφημάτων για κάθε πλήρες έτος κατά το οποίο, δυνάμει του άρθρου 3 παράγραφοι 1 και 2 με τη μορφή που είχε πριν τροποποιηθεί από την οδηγία [// να συμπληρωθεί: αριθμός της παρούσας τροποποιητικής οδηγίας ]/ΕΚ, ο ερμηνευτής ή εκτελεστής και ο παραγωγός φωνογραφημάτων δεν προστατεύονται πλέον όσον αφορά την υλική ενσωμάτωση της ερμηνείας ή εκτέλεσης και το φωνογράφημα, αντιστοίχως.

4. Το συνολικό ποσό που διατίθεται από έναν παραγωγό φωνογραφημάτων για τις πληρωμές της συμπληρωματικής αμοιβής που αναφέρεται στην παράγραφο 3 αντιστοιχεί σε τουλάχιστον 20 τοις εκατό των εσόδων που έχει αποκομίσει, κατά τη διάρκεια του έτους που προηγείται αυτού για το οποίο καταβάλλεται η εν λόγω αμοιβή, από την αναπαραγωγή, τη διανομή και τη διάθεση εκείνων των φωνογραφημάτων για τα οποία, δυνάμει του άρθρου 3 παράγραφοι 1 και 2 με τη μορφή που είχε πριν τροποποιηθεί από την οδηγία [// να συμπληρωθεί: αριθμός της παρούσας τροποποιητικής οδηγίας ]/ΕΚ, ο ερμηνευτής ή εκτελεστής και ο παραγωγός φωνογραφημάτων δεν προστατεύονται πλέον στις 31 Δεκεμβρίου του εν λόγω έτους.

Τα κράτη μέλη μπορούν να ορίσουν ότι ένας παραγωγός φωνογραφημάτων του οποίου το συνολικό ετήσιο εισόδημα, κατά τη διάρκεια του έτους που προηγείται αυτού για το οποίο καταβάλλεται η εν λόγω αμοιβή, δεν υπερβαίνει το κατώτατο όριο των 2 εκατομμυρίων €, δεν θα έχει την υποχρέωση να δεσμεύσει τουλάχιστον το 20 τοις εκατό των εισοδημάτων που έχει αποκομίσει, κατά τη διάρκεια του έτους που προηγείται αυτού για το οποίο καταβάλλεται η εν λόγω αμοιβή, από την αναπαραγωγή, τη διανομή και τη διάθεση εκείνων των φωνογραφημάτων για τα οποία, δυνάμει του άρθρου 3 παράγραφοι 1 και 2 με τη μορφή που είχε πριν τροποποιηθεί από την οδηγία [// να συμπληρωθεί: αριθμός της παρούσας τροποποιητικής οδηγίας ]/ΕΚ, ο ερμηνευτής ή εκτελεστής και ο παραγωγός φωνογραφημάτων δεν προστατεύονται πλέον στις 31 Δεκεμβρίου του εν λόγω έτους.

5. Τα κράτη μέλη μπορούν να ρυθμίζουν εάν και σε ποιο βαθμό μπορεί να επιβληθεί η διαχείριση του δικαιώματος να λαμβάνεται ετήσια συμπληρωματική αμοιβή που αναφέρεται στην παράγραφο 3 από τις εταιρείες συλλογικής διαχείρισης.

6. Εάν, μετά τη στιγμή κατά την οποία, δυνάμει του άρθρου 3 παράγραφοι 1 και 2 με τη μορφή που είχε πριν τροποποιηθεί από την οδηγία [// να συμπληρωθεί: αριθμός της παρούσας τροποποιητικής οδηγίας ]/ΕΚ, ο ερμηνευτής ή εκτελεστής και ο παραγωγός φωνογραφημάτων δεν προστατεύονται πλέον όσον αφορά την υλική ενσωμάτωση της ερμηνείας ή εκτέλεσης και το φωνογράφημα, αντιστοίχως, ο παραγωγός φωνογραφημάτων παύει να προσφέρει προς πώληση αντίγραφα του φωνογραφήματος σε επαρκή ποσότητα ή να το καθιστά διαθέσιμο στο κοινό, με ενσύρματα ή ασύρματα μέσα, κατά τέτοιο τρόπο ώστε το κοινό να μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτό σε τόπο και χρόνο που μπορεί να επιλέγει ο καθένας ξεχωριστά, ο ερμηνευτής ή εκτελεστής μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση μεταβίβασης ή εκχώρησης. Όταν ένα φωνογράφημα περιέχει την υλική ενσωμάτωση των ερμηνειών ή εκτελέσεων ενός πλήθους εκτελεστών, αυτοί μπορούν μόνο από κοινού να καταγγείλουν τις συμβάσεις μεταβίβασης ή εκχώρησης που έχουν συνάψει. Εάν η σύμβαση μεταβίβασης ή εκχώρησης διακοπεί σύμφωνα με τις προτάσεις 1 ή 2, λήγουν τα δικαιώματα του παραγωγού φωνογραφημάτων επί του φωνογραφήματος.

Εάν, ένα έτος μετά τη στιγμή κατά την οποία, δυνάμει του άρθρου 3 παράγραφοι 1 και 2 με τη μορφή που είχε πριν τροποποιηθεί από την οδηγία [// να συμπληρωθεί: αριθμός της παρούσας τροποποιητικής οδηγίας ]/ΕΚ, ο εκτελεστής και ο παραγωγός φωνογραφημάτων δεν προστατεύονται πλέον όσον αφορά την υλική ενσωμάτωση της ερμηνείας ή εκτέλεσης και το φωνογράφημα, αντιστοίχως, το φωνογράφημα δεν έχει καταστεί διαθέσιμο στο κοινό, με ενσύρματα ή ασύρματα μέσα, κατά τέτοιο τρόπο ώστε το κοινό να μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτό σε τόπο και χρόνο που μπορεί να επιλέγει ο καθένας ξεχωριστά, λήγουν τα δικαιώματα του παραγωγού φωνογραφημάτων στο φωνογράφημα και τα δικαιώματα των εκτελεστών στην υλική ενσωμάτωση της ερμηνείας ή εκτέλεσής τους.»

- (5) Παρεμβάλλεται το ακόλουθο άρθρο 1 παράγραφος 7:

«Η διάρκεια προστασίας μιας μουσικής σύνθεσης με στίχους ή κείμενο λήγει 70 έτη μετά το θάνατο του τελευταίου των ακόλουθων επιζώντων, ασχέτως του εάν τα πρόσωπα αυτά χαρακτηρίζονται ή όχι ως συνδημιουργοί: του στιχουργού και του συνθέτη της μουσικής».

Άρθρο 2 Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο

1. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν και δημοσιεύουν, το αργότερο έως τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν προς την παρούσα οδηγία. Κοινοποιούν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων καθώς και έναν πίνακα αντιστοιχίας μεταξύ αυτών των διατάξεων και των διατάξεων της παρούσας οδηγίας.

Εφαρμόζουν τις διατάξεις αυτές από τις […].

Οι διατάξεις αυτές, όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, αναφέρονται στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρόμοια αναφορά κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Οι λεπτομερείς διατάξεις για την αναφορά αυτή καθορίζονται από τα κράτη μέλη.

2. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών διατάξεων εσωτερικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία.

Άρθρο 3

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την επόμενη ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων .

Άρθρο 4

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

Βρυξέλλες,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος Ο Πρόεδρος

[1] Βέλγιο, Βουλγαρία, Εσθονία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία (για τις όπερες), Λετονία, Λιθουανία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σλοβακία.

[2] Αυστρία, Κύπρος, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Φινλανδία, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία (εκτός από τις όπερες), Λουξεμβούργο, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σουηδία, και Ηνωμένο Βασίλειο.

[3] Μελέτη AEPO – "Performers' Rights in European Legislation: Situation and Elements for Improvement.", Ιούλιος 2007, σελ. 89

[4] Για μια έρευνα για τις οικονομικές «θεωρίες των σουπερστάρ», βλέπε R. Towse, "Creativity, Incentive and Reward" (2000), σελ. 99-108.

[5] FIM –Ακρόαση Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 31.1.2006 και συνεδρίαση στα γραφεία της Επιτροπής στις 16 Μαρτίου 2006. Για παράδειγμα, ο Λουτσιάνο Παβαρότι και ο Στινγκ ήταν αρχικά δάσκαλοι και ο Έλτον Τζων εργαζόταν στο τμήμα συσκευασίας μιας εταιρείας δίσκων.

[6] Σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν παρέμβει τα δικαστήρια για να ακυρώσουν κάποιες υπερβολικά δυσμενείς συμφωνίες, τονίζοντας ειδικότερα την «τεράστια ανισότητα όσον αφορά τη διαπραγματευτική ισχύ, την ικανότητα διαπραγμάτευσης, την κατανόηση και την εκπροσώπηση» μεταξύ των καλλιτεχνών και των επαγγελματιών των κλάδων της ψυχαγωγίας, Silvertone Records Limited v. Mountfield and Others , [1993] EMLR 152.

[7] Αναπροσαρμοσμένο στοιχείο με βάση την απάντηση της Naxos σε ερωτηματολόγιο της Επιτροπής – Μάιος 2006.

[8] Μελέτη CIPIL, σελ. 36.

[9] Αυτό έχει οδηγήσει τα δικαστήρια στο συμπέρασμα ότι καλλιτέχνες όπως το συγκρότημα ροκ «Stone Roses» ή ο Έλτον Τζων δεν είχαν επαρκή επίγνωση των συχνά υπέρογκων αφαιρέσεων δαπανών που χρησίμευαν ως βάση για τον υπολογισμό των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης, βλέπε Silvertone Records Limited v. Mountfield and Others , [1993] EMLR 152.

[10] Σχόλιο της IFPI.

[11] "Back to the Digital Future: The Role of Copyrights in Sustaining Creativity and Diversity in the Music Industry", σελίδα 3, Απρίλιος 2006, καθηγητής Joseph Lampel, Cass Business School, Λονδίνο.

[12] Στοιχεία από την PricewaterhouseCoopers, Financial Times, 6 Ιουλίου 2006.

[13] Άρθρο της εφημερίδας «the Times», 14 Φεβρουαρίου 2007.

[14] Συνέντευξη με την IFPI – και τον John Kennedy - στις 29/3/2006 στη μονάδα πνευματικών δικαιωμάτων της ΓΔ MARKT.

[15] International Herald Tribune, The Associated Press, 14 Ιανουαρίου 2008

[16] Απάντηση της EMI στο Gowers Review, 2006. Το εργατικό δυναμικό της EMI μειώθηκε κατά ένα τρίτο στα 6.000 άτομα.

[17] Οι διαφημιστικές δαπάνες του κλάδου της μουσικής μειώθηκαν κατά 25% το 2002 και κατά 7% το 2003. Οι τέσσερις μεγαλύτερες εταιρείες μουσικής περιλαμβάνονται στις πρώτες 100 εταιρείες από άποψη διαφημιστικών δαπανών και 2 από αυτές τους περιλαμβάνονται στις 20 πρώτες. («Εξέλιξη της αλυσίδας προστιθέμενης αξίας του κλάδου των ηχογραφήσεων», ανώνυμη έκθεση) σελ. 13.

[18] Αριθμητικά στοιχεία από τη διεθνή συνομοσπονδία εκδοτών μουσικής (International Confederation of Music Publishers / ICMP).

[19] GESAC, Σεπτέμβριος 2006.

[20] Ο Johann Strauss πέθανε το 1899, ενώ ένας από τους συντάκτες του λιμπρέτου, ο Leo Stein, πέθανε το 1921. Η μουσική ήταν δημόσιο κτήμα στη Γερμανία το 1929, ενώ το κείμενο προστατευόταν έως το 1991. Στο Βέλγιο, ολόκληρη η οπερέτα προστατευόταν έως το 1981, και στην Ιταλία έως το τέλος του 1977.

[21] Δεδομένου ότι η χρηματοδότηση του ταμείου θα προερχόταν από τα έσοδα των δισκογραφικών εταιρειών, τα έσοδα των επώνυμων καλλιτεχνών δεν θα επηρεάζονταν αρνητικά. Επομένως, ο αντίκτυπος για τους εκτελεστές θα ήταν εν γένει θετικός.

[22] ΕΕ C της , σ. .

[23] ΕΕ C της , σ. .

[24] ΕΕ L 372 της 27.12.2006, σ. 12.

[25] ΕΕ L 167 της 22.6.2001, σ.10.

[26] ΕΕ L 376 της 27.12.2006, σ. 28.