Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52008AR0094

    Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: Γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας και Επιγραμμικό δημιουργικό περιεχόμενο

    ΕΕ C 325 της 19.12.2008, p. 70–75 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

    19.12.2008   

    EL

    Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    C 325/70


    Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: «Γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας» και «Επιγραμμικό δημιουργικό περιεχόμενο»

    (2008/C 325/12)

    Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

    ζητά από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να αναπτύξουν περαιτέρω την πολιτική αγωγής στα μέσα επικοινωνίας (προγράμματα με στρατηγικούς στόχους και παρακολούθηση της προόδου) και να υιοθετήσουν σύσταση για το θέμα αυτό, συνυπολογίζοντας την παρούσα γνωμοδότηση της ΕΤΠ και την αρχή της επικουρικότητας· στο μελλοντικό πρόγραμμα MEDIA πρέπει να προστεθεί ειδικό σκέλος σχετικά με την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας, ενώ παράλληλα ή εναλλακτικά πρέπει να δρομολογηθούν πιλοτικά σχέδια με χρηματοδότηση από την ΕΕ·

    επισημαίνει ότι στις εκθέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 26 της οδηγίας για τις οπτικοακουστικές υπηρεσίες και στις συναφείς δραστηριότητες της Επιτροπής και των κρατών μελών πρέπει να γίνεται αναφορά στις αποκλίσεις και την πρόοδο σε ό,τι αφορά την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας σε περιφερειακό επίπεδο στην Ευρώπη και να προβάλλονται οι ορθές πρακτικές που εφαρμόζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές και άλλοι ενδιαφερόμενοι φορείς·

    καλεί επειγόντως τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να υποστηρίξουν την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας και να διευκολύνουν ιδιαιτέρως τη συμμετοχή της κοινωνίας πολιτών. Συνιστά δε στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να αναπτύξουν συνεργατικά σχέδια για την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας και την επίσημη και την άτυπη εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση με επίκεντρο τον πολίτη και ιδιαιτέρως τα παιδιά και τους νέους, τους ηλικιωμένους και τις ομάδες που αντιμετωπίζουν κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού·

    προτρέπει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση της πολιτιστικής και γλωσσικής κληρονομιάς τους με την προσφορά επιγραμμικού δημιουργικού περιεχομένου, προωθώντας νέα επιχειρηματικά πρότυπα στις τοπικές δημιουργικές βιομηχανίες και τα τοπικά μέσα επικοινωνίας, καθώς και την προβολή δημιουργικών έργων που (συγ-)χρηματοδοτούνται από ινστιτούτα και οργανισμούς μέσων επικοινωνίας ή ακόμη και στην υλοποίηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης·

    επικρίνει την παράλειψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συνεκτιμήσει τον πολιτισμικό και κοινωνικό αντίκτυπο του αναδυόμενου τομέα επιγραμμικού δημιουργικού περιεχομένου: στο πεδίο που καλύπτει η προτεινόμενη σύσταση και την «Πλατφόρμα επιγραμμικού περιεχομένου» πρέπει να προστεθεί η πολιτισμική πολυμέρεια.

    Εισηγήτρια

    :

    η κα Ευαγγελία ΣΧΟΙΝΑΡΑΚΗ-ΗΛΙΑΚΗ (EL/PES) Νομάρχης Ηρακλείου

    Κείμενα αναφοράς

    Ανακοίνωση από την Επιτροπή προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Ευρωπαϊκή προσέγγιση σχετικά με τον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας σε ψηφιακό περιβάλλον

    COM(2007) 833 τελικό

    Ανακοίνωση από την Επιτροπή προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Σχετικά με επιγραμμικό δημιουργικό περιεχόμενο στην ενιαία αγορά

    COM(2007) 836 τελικό

    ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

    Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

    Α.   Αγωγή στα Μέσα Επικοινωνίας (1)

    1.

    έχοντας ως αποστολή την προαγωγή της κοινωνικής συνοχής σε περιφερειακό επίπεδο, βασική παράμετρος της οποίας είναι η ψηφιακή σύγκλιση, εκφράζει την ικανοποίησή της για την έκδοση της ανακοίνωσης της Επιτροπής με θέμα το γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας σε ψηφιακό περιβάλλον, και ιδιαίτερα για τον ολοκληρωμένο ορισμό που αυτή δίνει ως προς την αγωγή για τα μέσα επικοινωνίας, καθώς περιλαμβάνει την ικανότητα και δυνατότητα πρόσβασης και χρήσης των μέσων σε συνδυασμό με την κατανόηση της λειτουργίας τους και την κριτική αξιολόγηση των περιεχομένων τους·

    2.

    υποστηρίζει τους στόχους και τις προτεραιότητες που θέτει η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της και τονίζει συγκεκριμένα ότι για την ΕτΠ η αγωγή στα μέσα επικοινωνίας σημαίνει:

    α)

    στήριξη των πολιτών υπέρ της ενεργού και δημιουργικής χρήσης των μέσων επικοινωνίας, ιδίως της νεότερης γενιάς υπό τη διττή της ιδιότητα ως καταναλωτή και παραγωγού δημιουργικού περιεχομένου, και ανάπτυξη και διατήρηση της παιδείας στα μέσα ενημέρωσης για τους ηλικιωμένους και τον ενεργό πληθυσμό·

    β)

    στήριξη της κριτικής προσέγγισης των πολιτών όσον αφορά όλα τα μέσα επικοινωνίας·

    γ)

    προώθηση της πολυφωνίας στα μέσα επικοινωνίας·

    δ)

    συμβολή στη συζήτηση σχετικά με τις εμπορικές ανακοινώσεις καθώς και τα θέματα σεβασμού και προστασίας της ιδιωτικής ζωής·

    ε)

    προώθηση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και συνεκτίμηση της καθοριστικής σημασίας που έχουν τα μέσα επικοινωνίας για την ανάδειξη της ευρωπαϊκής οπτικοακουστικής κληρονομιάς, της τοπικής και περιφερειακής ταυτότητας, του διαπολιτισμικού διαλόγου και της δημοκρατίας·

    στ)

    προώθηση της κοινωνικής ένταξης·

    ζ)

    εξασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης στα νέα μέσα και τεχνολογίες δεδομένου, ότι οι τηλεπικοινωνίες και τα σχετικά μέσα αποκτούν ολοένα και πιο καθοριστικό ρόλο σε όλους σχεδόν τους τομείς της ζωής·

    3.

    επιθυμεί να αναφερθεί στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 21.5.2008 (2), διευκρινίζοντας ότι:

    η ΕτΠ, ήδη από το 2004, είχε δώσει προτεραιότητα στην προώθηση της αγωγής στα μέσα επικοινωνίας·

    αναγνωρίζει τις προσπάθειες που καταβάλει το Συμβούλιο για την προώθηση της αγωγής στα μέσα επικοινωνίας, ακόμη κι αν μεταξύ των κρατών-μελών υπάρχουν διαφορές στις πρακτικές που εφαρμόζονται και την πρόοδο που σημειώνεται·

    συμφωνεί με το Συμβούλιο για τη σημασία της ανταλλαγής πληροφοριών και καλών πρακτικών για την ανάπτυξη της αγωγής στα μέσα επικοινωνίας, αλλά επισημαίνει περαιτέρω ότι αυτή μπορεί να συνδυαστεί με δράσεις των τοπικών και περιφερειακών αρχών οι οποίες μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον εν λόγω τομέα·

    θεωρεί ότι η αγωγή στα μέσα επικοινωνίας μπορεί να προαχθεί με πρόσθετη χρηματοδότηση στο πλαίσιο των υφιστάμενων αλλά και νέων πρωτοβουλιών·

    Προώθηση της αγωγής στα μέσα επικοινωνίας σε επίπεδο ΕΕ

    4.

    υπενθυμίζει ότι η ΕτΠ είχε ήδη ζητήσει από την Επιτροπή το 2004 (3) να αποδώσει ιδιαίτερη σημασία στην προώθηση της αγωγής στα μέσα επικοινωνίας σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και να διασφαλίζει ένα βασικό επίπεδο πληροφόρησης για καθένα από αυτά, και από αυτή την άποψη συγχαίρει την Επιτροπή διότι με την παρούσα ανακοίνωση δρομολογεί μια κοινοτική πολιτική για την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας·

    5.

    προτρέπει την Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω την πολιτική της για την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας (προγράμματα με στρατηγικούς στόχους και παρακολούθηση προόδου) σε συνεργασία με όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, και να ενισχύσει τη συνεργασία με την UNESCO και το Συμβούλιο της Ευρώπης σε αυτό τον τομέα·

    6.

    ζητά από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να υιοθετήσουν σύσταση, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, σχετικά με την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας και να συνυπολογίσουν την παρούσα γνωμοδότηση της ΕτΠ, την αρχή της επικουρικότητας, καθώς και τις αρμοδιότητες που έχουν καθοριστεί σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο στην ΕΕ σχετικά με θέματα αγωγής στα μέσα επικοινωνίας·

    7.

    εκφράζει την ικανοποίησή της για την υποχρέωση της Επιτροπής να υποβάλλει εκθέσεις, όπως ορίζεται στο άρθρο 26 της νέας οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων, επισημαίνει ωστόσο ότι στις εν λόγω εκθέσεις και τις συναφείς δραστηριότητες της Επιτροπής και των κρατών μελών θα πρέπει να αξιολογηθούν οι αποκλίσεις και η πρόοδος σε ό,τι αφορά την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας σε περιφερειακό επίπεδο στην Ευρώπη και να προβληθούν οι ορθές πρακτικές που εφαρμόζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές και άλλοι ενδιαφερόμενοι φορείς·

    8.

    επικροτεί την αύξηση των δραστηριοτήτων της Επιτροπής, οι οποίες αποσκοπούν στην αξιοποίηση της τεχνογνωσίας που αποκτάται με τοπικά και περιφερειακά προγράμματα σε θέματα αγωγής στα μέσα επικοινωνίας σε ολόκληρη την ΕΕ με την προώθηση πλατφορμών διαλόγου, εκδηλώσεων και δικτύων ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών·

    9.

    ζητά από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να προσθέσουν στο μελλοντικό πρόγραμμα MEDIA ειδικό σκέλος για την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας, καθότι η τρέχουσα έκδοση του συγκεκριμένου προγράμματος περιέχει μια μικρή μόνο συμβολή σε αυτό. Παράλληλα ή εναλλακτικά, ζητά από την Επιτροπή να δρομολογήσει πιλοτικά σχέδια για την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας, τα οποία θα χρηματοδοτηθούν από την ΕΕ·

    10.

    υπογραμμίζει ότι τα υφιστάμενα προγράμματα και οι πρωτοβουλίες της ΕΕ —όπως π.χ. για το ασφαλέστερο διαδίκτυο— έχουν πολύ περιορισμένο δυναμικό όσον αφορά την ανάπτυξη και ανταλλαγή ορθών πρακτικών σε θέματα αγωγής στα μέσα επικοινωνίας και ζητά από την Επιτροπή, κατά την αναθεώρηση αυτών των προγραμμάτων, να τα εναρμονίσει κατά τρόπο ώστε να καλύπτουν και τα θέματα αυτά·

    Προώθηση της αγωγής στα μέσα επικοινωνίας σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο

    11.

    ενθαρρύνει τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές να στηρίξουν σχέδια, προγράμματα και πρωτοβουλίες σχετικά με την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας, τα οποία στοχεύουν κυρίως

    α)

    στη συνεργασία όλων των ενδιαφερόμενων, συγκεκριμένα της οπτικοακουστικής βιομηχανίας (κινηματογράφος, τηλεόραση, ραδιόφωνο, πάροχοι και παραγωγοί διαδικτυακού περιεχομένου), των οργανισμών μέσων επικοινωνίας, των εκπαιδευτικών θεσμών, κανονιστικών φορέων, ερευνητικών και πολιτιστικών ιδρυμάτων και κοινωνικών οργανώσεων·

    β)

    στη λειτουργία υπηρεσιών για την προώθηση της αγωγής στα μέσα επικοινωνίας·

    γ)

    στην αξιολόγηση της προόδου ως προς την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

    δ)

    στη διεξαγωγή εκστρατειών πληροφόρησης σχετικά με θέματα αγωγής στα μέσα επικοινωνίας, προώθηση των «media desks» (κέντρα πληροφόρησης σχετικά με θέματα προγραμμάτων Media) και δημιουργία κέντρων πληροφόρησης σχετικά με θέματα αγωγής στα μέσα επικοινωνίας που θα λειτουργούν σε περιφερειακό επίπεδο·

    ε)

    στην παροχή κινήτρων και προώθηση πολιτικών για την παραγωγή και διάδοση ευρωπαϊκών περιεχομένων και την ανάπτυξη μέσων από την κοινωνία πολιτών·

    στ)

    στη συμμετοχή σε εθνικά και κοινοτικά δίκτυα συνεργασίας·

    12.

    προτρέπει τις δημόσιες αρχές να διευκολύνουν ιδιαίτερα τη συμβολή της κοινωνίας πολιτών, δεδομένου ότι ο αριθμός των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών που συμμετέχουν στη συζήτηση σχετικά με την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας είναι σήμερα μικρός, ενώ υποστηρίζει παράλληλα την ενίσχυση της συμμετοχής των ρυθμιστικών αρχών των κρατών μελών και των περιφερειών·

    13.

    εκφράζει την ικανοποίησή της για τη ρητή αναφορά που κάνει η Επιτροπή στον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στην υποστήριξη πρωτοβουλιών στον τομέα της άτυπης εκπαίδευσης, προσθέτει ωστόσο ότι σε πολλές περιπτώσεις οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι επίσης υπεύθυνες για την ένταξη της αγωγής στα μέσα επικοινωνίας στην επίσημη εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα·

    14.

    ενθαρρύνει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να εντάξουν τα θέματα αγωγής στα μέσα επικοινωνίας στην κατάρτιση εκπαιδευτικών και εκπαιδευτών, στα σχολικά προγράμματα και στη διά βίου μάθηση, καθώς και να προωθήσουν τα εκπαιδευτικά μέσα επικοινωνίας και τις δεξιότητες των μαθητών και των σπουδαστών στη χρήση και παραγωγή πολυμέσων·

    15.

    ενθαρρύνει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να αναπτύξουν μακροπρόθεσμες συμπράξεις ενδιαφερομένων δημόσιων και ιδιωτικών φορέων για την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας στους τομείς της επίσημης και της άτυπης εκπαίδευσης και κατάρτισης (π.χ. εκδότες τοπικών/περιφερειακών εφημερίδων που προωθούν την εκπαίδευση στον τύπο και την ηλεκτρονική δημοσιογραφία στα σχολεία, φεστιβάλ κινηματογράφου όπου συμπεριλαμβάνονται εκπαιδευτικές δραστηριότητες στα μέσα επικοινωνίας καθώς και εκστρατείες σε θέματα αγωγής στα μέσα επικοινωνίας από δημόσια τηλεοπτικά κανάλια και εταιρείες υλικού και λογισμικού)·

    16.

    προτρέπει τα κράτη μέλη να προωθήσουν περαιτέρω την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας με την εφαρμογή της σύστασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την κινηματογραφική κληρονομιά και την ανταγωνιστικότητα των συναφών δραστηριοτήτων της κινηματογραφικής βιομηχανίας (4), καθώς και της σύστασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προστασία των ανηλίκων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και για το δικαίωμα απάντησης σε σχέση με την ανταγωνιστικότητα του ευρωπαϊκού κλάδου οπτικοακουστικών υπηρεσιών και υπηρεσιών πληροφόρησης (5)·

    Αγωγή στα μέσα επικοινωνίας για την εμπορική επικοινωνία (διαφήμιση)

    17.

    εμμένει στη θέση της όπως έχει εκφραστεί στη γνωμοδότησή της σχετικά με τη νέα οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας (6), όπου ζήτησε να εξετασθεί η δυνατότητα απαγόρευσης των διαφημιστικών μηνυμάτων κατά τη διάρκεια παιδικών και ειδησεογραφικών προγραμμάτων, και η οποία δυστυχώς δεν συνυπολογίστηκε, ενώ εκφράζει τη διαφωνία της με την προσέγγιση της Επιτροπής, η οποία υποστηρίζει ότι η προώθηση της αγωγής στα μέσα επικοινωνίας είναι καταλληλότερη μέθοδος από τις απαγορεύσεις διαφήμισης (7). Βεβαίως, υπάρχει ανάγκη καλύτερης εκπαίδευσης των πολιτών, ιδίως των παιδιών και των νέων, όσον αφορά την ανάπτυξη μιας ορθολογικής και κριτικής προσέγγισης απέναντι στα μέσα, εντούτοις η ΕτΠ έχει εκφράσει τον προβληματισμό της σχετικά με την ικανότητα των παιδιών να ξεχωρίσουν το πρόγραμμα από τη διαφήμιση ή να αξιολογούν σωστά τα διαφημιστικά μηνύματα, και για το λόγο αυτό υποστηρίζει τη δυνατότητα ρύθμισης και ενίσχυσης των κανονιστικών διατάξεων των κρατών μελών·

    18.

    συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής, η οποία διαβλέπει ισχυρή ανάγκη ανάπτυξης και ανταλλαγής ορθών πρακτικών στο συγκεκριμένο τομέα. Αυτό αφορά και την ανάπτυξη και εφαρμογή δεοντολογικών κωδίκων, και, ανά περίπτωση, πλαισίων αυτορρύθμισης και συρρύθμισης· Επίσης, είναι απαραίτητη η προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών σχετικά με τις υπηρεσίες περιεχομένου, προκειμένου η ποιότητα των υπηρεσιών να ανταποκρίνεται στα κριτήρια αξιοπιστίας και εγκυρότητας·

    19.

    ενθαρρύνει τα προγράμματα αγωγής στα μέσα επικοινωνίας σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης με δημόσια/ιδιωτική χρηματοδότηση, υπό την προϋπόθεση βεβαίως της διαφάνειάς τους, ούτως ώστε να γίνουν σαφώς κατανοητά τα συμφέροντα των συμμετεχόντων (κυρίως του ιδιωτικού τομέα) σε αυτά·

    Αγωγή στα μέσα επικοινωνίας για τα οπτικοακουστικά έργα και για το διαδικτυακό περιεχόμενο

    20.

    παροτρύνει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να προωθήσουν, με την υποστήριξη των κρατών μελών και της ΕΕ, δραστηριότητες βάσει των προτεραιοτήτων που καθορίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής. Αυτές οι δραστηριότητες απευθύνονται στους πολίτες, και ιδίως σε παιδιά και νέους, σε ηλικιωμένους και σε κοινωνικές ομάδες που διατρέχουν κίνδυνο αποκλεισμού. Πρόκειται για τα εξής:

    α)

    εξοικείωση με την πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τα ευρωπαϊκά οπτικοακουστικά έργα·

    β)

    προσφορά στους πολίτες της ευκαιρίας να γνωρίσουν από κοντά την παραγωγή οπτικοακουστικών υπηρεσιών και έργων και να αποκτήσουν δεξιότητες δημιουργικότητας, καθώς και να εκφραστούν και να προβληματιστούν σχετικά με την πολιτιστική τους ταυτότητα·

    γ)

    κατανόηση της σημασίας των πνευματικών δικαιωμάτων·

    δ)

    κριτική αξιολόγηση διαδικτυακού περιεχομένου και καλύτερη χρήση μηχανών αναζήτησης από τους χρήστες·

    ε)

    προώθηση της ψηφιακής ένταξης των ατόμων, όπως υπογράμμισε η ΕτΠ στη γνωμοδότησή της σχετικά με αυτό το θέμα (8)·

    21.

    υπογραμμίζει την ανάγκη να ενταχθεί η ευρωπαϊκή οπτικοακουστική κληρονομιά στις πολιτικές εκπαίδευσης και πολιτισμού των κρατών μελών, των περιφερειών και των πόλεων, και να υποστηριχτούν και προβληθούν οι νέοι δημιουργοί, οι οποίοι αποτελούν ουσιαστικά το μέλλον του ευρωπαϊκού οπτικοακουστικού τομέα. Στο πλαίσιο αυτό η ΕτΠ έχει ήδη τοποθετηθεί με προηγούμενες συστάσεις (9) σχετικά με την αύξηση της οικονομικής στήριξης και της προβολής των περιφερειακών και τοπικών οπτικοακουστικών φεστιβάλ προκειμένου να ενισχυθεί η προώθηση των έργων νέων ευρωπαίων δημιουργών, και βελτίωση της κατάρτισης των επαγγελματιών του οπτικοακουστικού τομέα σε χώρες και περιφέρειες με χαμηλή παραγωγή ή/και περιορισμένη γεωγραφική και γλωσσική εμβέλεια·

    Β.   Επιγραμμικό δημιουργικό περιεχόμενο στην ενιαία αγορά (10)

    22.

    καλωσορίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής για το επιγραμμικό δημιουργικό περιεχόμενο στην ενιαία αγορά και συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι η μεταφορά των υπηρεσιών δημιουργικού περιεχομένου σε διαδικτυακό περιβάλλον συνιστά περίπτωση μείζονος αλλαγής, καθώς οι ψηφιακές τεχνολογίες διευκολύνουν τη δημιουργία οπτικοακουστικών έργων και καθιστούν δυνατή τη διανομή δημιουργικού περιεχομένου σε μια οπτικοακουστική αγορά χωρίς σύνορα, ενώ ταυτόχρονα αυξάνουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε δημιουργικό περιεχόμενο μέσα από συσκευές, δίκτυα και υπηρεσίες. Το περιεχόμενο αυτό καλύπτει οπτικοακουστικές διαδικτυακές δημιουργίες όπως ταινίες, τηλεόραση, μουσική, ραδιόφωνο, διαδικτυακά παιχνίδια, διαδικτυακές εκδόσεις, διαδικτυακό εκπαιδευτικό περιεχόμενο, καθώς και περιεχόμενο που δημιουργούν οι χρήστες·

    23.

    τονίζει ότι απαιτείται η ανάληψη περαιτέρω δράσεων ώστε να ενεργοποιηθεί πλήρως το δυναμικό του ευρωπαϊκού δημιουργικού περιεχομένου, με σκοπό να ενισχυθεί τόσο η παραγωγή όσο και η διάθεση και η κυκλοφορία ποιοτικών και καινοτόμων ευρωπαϊκών έργων, να προωθηθεί η ευρωπαϊκή πολιτιστική ποικιλομορφία και να αυξηθεί η ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα·

    24.

    υπογραμμίζει ότι οι υφιστάμενες προκλήσεις θα πρέπει να αντιμετωπιστούν όχι μόνο από την ΕΕ, τα κράτη μέλη, τις επιχειρήσεις παραγωγής και διανομής περιεχομένου, τις εταιρείες εκμετάλλευσης δικτύων, τους κατόχους δικαιωμάτων, τους καταναλωτές και τις ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές, αλλά και από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές·

    25.

    καλεί τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση της πολιτιστικής και γλωσσικής κληρονομιάς τους, στην προώθηση νέων επιχειρηματικών προτύπων στις τοπικές δημιουργικές βιομηχανίες και τα τοπικά μέσα επικοινωνίας, την προβολή δημιουργικών έργων που (συγ-)χρηματοδοτούνται από ιδρύματα και οργανισμούς μέσων επικοινωνίας ή ακόμη και στην υλοποίηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (eGovernment) μέσω της πολυδίαυλης παροχής υπηρεσιών·

    26.

    υποστηρίζει τις δύο βασικές πρωτοβουλίες που εξήγγειλε η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της, δηλαδή α) τη πρόταση σύστασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για το διαδικτυακό δημιουργικό περιεχόμενο και β) τη δημιουργία ενός βήματος συζήτησης και συνεργασίας των ενδιαφερομένων, την επονομαζόμενη «πλατφόρμα επιγραμμικού περιεχομένου», προκειμένου να αναπτυχθεί ο διάλογος για την αντιμετώπιση αυτού του θέματος, και ζητά να διασφαλιστεί η εκπροσώπηση του τοπικού και περιφερειακού επιπέδου·

    Διαδικτυακό δημιουργικό περιεχόμενο και πολιτιστική ποικιλομορφία

    27.

    επικρίνει την παράλειψη της Επιτροπής να συνεκτιμήσει τις πολιτισμικές και κοινωνικές συνέπειες του αναδυόμενου τομέα διαδικτυακού δημιουργικού περιεχομένου και να προτείνει μέτρα απαραίτητα για την προώθηση της πολιτιστικής ποικιλομορφίας και τη διασφάλιση της πρόσβασης όλων στα οφέλη των ΤΠΕ, αφού όπως έχει ήδη διατυπώσει στη γνωμοδότησή της με θέμα «Η στρατηγική i2010» (11), η ΕτΠ θεωρεί ότι οι πολιτικές για τις νέες υπηρεσίες και τα νέα ψηφιακά μέσα επικοινωνίας, καθώς και το δημιουργικό περιεχόμενο, δεν πρέπει να σχεδιάζεται με βάση μόνο οικονομικά κριτήρια αλλά να λαμβάνει υπόψη τα πολιτιστικά και κοινωνικά. Κατά συνέπεια, το καινοτόμο δημιουργικό περιεχόμενο πρέπει να στηρίζει την κοινωνική συνοχή και ένταξη, ιδίως για ορισμένες ομάδες που απειλούνται με αποκλεισμό (γυναίκες, νέοι, άτομα με ειδικές ανάγκες)·

    28.

    διαπιστώνει ότι, σε ό,τι αφορά την πολιτική και τη νομοθεσία για το διαδικτυακό δημιουργικό περιεχόμενο, πρέπει να επιτευχθεί μια ισορροπία ανάμεσα στη σημασία του ως πολιτιστικού αγαθού και ως οικονομικού αγαθού. Η αυξανόμενη αλληλεπίδραση των τομέων του πολιτισμού, των οπτικοακουστικών μέσων και των ΤΠΕ καθιστά αναγκαία την ανάπτυξη μιας συνεκτικής πολιτικής όσον αφορά τη βιομηχανία, τις δημιουργικές επιχειρήσεις και το διαδικτυακό περιεχόμενο·

    29.

    ζητά από την Επιτροπή να ενσωματώσει την προστασία της πολιτιστικής ποικιλομορφίας στο πλαίσιο του διαδικτυακού περιεχομένου και για το σκοπό αυτό να επεξεργαστεί:

    α)

    την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της προτεινόμενης σύστασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για διαδικτυακό δημιουργικό περιεχόμενο και της «πλατφόρμας δημιουργικού περιεχομένου», ούτως ώστε να συμπεριληφθεί η πολιτιστική ποικιλομορφία·

    β)

    τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ προτίθεται να εφαρμόσει σε αυτό το πλαίσιο τη Σύμβαση της UNESCO για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας των πολιτιστικών εκφράσεων. Στη γνωμοδότησή της με θέμα «Μια ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό», η ΕτΠ κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβεί, επί τη βάσει της αρχής της επικουρικότητας, στη λήψη μέτρων για την εφαρμογή αυτής της παγκόσμιας συμφωνίας (12)·

    γ)

    τον τρόπο εφαρμογής εκ μέρους της ΕΕ της ρήτρας της πολιτιστικής συμβατότητας (άρθρο 151, παράγραφος 4, ΣΕΚ) σε αυτό τον τομέα πολιτικής·

    δ)

    την ανταλλαγή πληροφόρησης μεταξύ κρατών μελών και βέλτιστων πρακτικών στον εν λόγω τομέα·

    30.

    στοχεύει στη διασφάλιση της πολιτιστικής ποικιλομορφίας και ταυτότητας και σε μια πολυφωνική ευρωπαϊκή κοινωνία στο μελλοντικό ψηφιακό κόσμο και γι' αυτό επαναδιατυπώνει προηγούμενα αιτήματα της ΕτΠ (13) όσον αφορά:

    α)

    τη διασφάλιση του περιεχομένου και των συζητήσεων σε όλες τις γλώσσες, λαμβανομένης υπόψη της αυξανόμενης χρήσης μιας ενιαίας γλώσσας στο διαδικτυακό δημιουργικό περιεχόμενο·

    β)

    την υποστήριξη της ψηφιοποίησης, της μεταγλώττισης, του υποτιτλισμού και της δημιουργίας πολύγλωσσων αντιγράφων των ευρωπαϊκών οπτικοακουστικών έργων·

    γ)

    τη διασφάλιση ότι οι πάροχοι μη διαδικτυακών υπηρεσιών μέσων επικοινωνίας προωθούν την παραγωγή και την πρόσβαση σε έργα ευρωπαϊκών και ανεξάρτητων ευρωπαϊκών παραγωγών·

    δ)

    τη «θετική ειδική μεταχείριση» όσον αφορά τα κοινοτικά μέτρα στήριξης υπέρ των χωρών με μειωμένες δυνατότητες παραγωγής διαδικτυακού δημιουργικού περιεχομένου ή/και με περιορισμένο γεωγραφικό και γλωσσολογικό φάσμα·

    ε)

    το συνυπολογισμό των αναγκών των χρηστών σε διαφορετικές γλωσσικές περιοχές κατά τη δημιουργία των ψηφιακών βιβλιοθηκών, τα ψηφιακά δεδομένα των οποίων θα πρέπει να διατίθενται εκτός των εθνικών συνόρων, χωρίς να θίγονται τα δικαιώματα χρήσης·

    Ειδικές δράσεις

    31.

    συμμερίζεται τον προβληματισμό της Επιτροπής για το ζήτημα των ορφανών έργων και για το γεγονός ότι πολλοί καλλιτέχνες εξακολουθούν να διστάζουν να χορηγήσουν τα δικαιώματά τους για διανομή μέσω διαδικτύου, διότι φοβούνται την απώλεια του ελέγχου εξαιτίας της παράνομης αντιγραφής. Αυτό συνιστά εμπόδιο για τη δημιουργία νέων αγορών για τα ευρωπαϊκά δημιουργικά έργα και την πολιτιστική ποικιλομορφία στο ψηφιακό περιβάλλον, και για το λόγο αυτό απευθύνει έκκληση στα κράτη μέλη και στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να διευκολύνουν το διάλογο μεταξύ των ενδιαφερόμενων, με στόχο την εύρεση πρόσφορων λύσεων όσον αφορά τους όρους συμφωνιών μεταξύ των κατόχων των δικαιωμάτων και των διανομέων μέσω διαδικτύου και, επίσης, να ενισχύσουν τις δεσμεύσεις τους αναφορικά με την υλοποίηση του ευρωπαϊκού χάρτη για τις διαδικτυακές ταινίες (European Film Online Charter) του 2006·

    32.

    εντοπίζει αντίθεση ανάμεσα στη δυνατότητα των παρόχων υπηρεσιών διαδικτυακού περιεχομένου να προσεγγίσουν το κοινό σε παγκόσμια κλίμακα και στην παραδοσιακή σύνδεση των πνευματικών δικαιωμάτων με καθορισμένη εδαφική εμβέλεια και αναντιστοιχία ανάμεσα στον πολιτιστικό πολιτικό στόχο να αυξηθεί η ανταλλαγή και η διάδοση ευρωπαϊκού διαδικτυακού δημιουργικού περιεχομένου και το γεγονός ότι πολλοί κάτοχοι δικαιωμάτων επιδιώκουν να αποκτήσουν άδειες σε περιορισμένο αριθμό κρατών μελών, στα οποία αυτή η άδεια παρουσιάζει γι' αυτούς οικονομικό ενδιαφέρον·

    33.

    εκφράζει εν προκειμένω την ικανοποίησή της για την πρόθεση της Επιτροπής να αποσαφηνίσει περαιτέρω τις επιλογές όσον αφορά τη βελτίωση των υφιστάμενων μηχανισμών, μεταξύ αυτών και της πολυεδαφικής αδειοδότησης, προτού προχωρήσει στην αντιμετώπιση αυτού του περίπλοκου θέματος στην εξαγγελθείσα πρόταση σύστασης·

    34.

    αναγνωρίζει, ήδη από προηγούμενη γνωμοδότηση (14), τη συμβολή της Επιτροπής στην ανάπτυξη ενός πλαισίου για τη διαχείριση ψηφιακών δικαιωμάτων (DRM) και την πρόσκληση των ενδιαφερόμενων φορέων σε κοινές συζητήσεις, στις οποίες οι κάτοχοι των ψηφιακών δικαιωμάτων ενθαρρύνονται να συμφωνήσουν σχετικά με το βαθμό διαλειτουργικότητας·

    35.

    φρονεί ότι, ενώ ένα μεγάλο τμήμα της παλιάς ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς είναι ελεύθερο πνευματικών δικαιωμάτων και, ως εκ τούτου, διατίθεται στο διαδίκτυο, η μεταρρύθμιση της νομοθεσίας για τα πνευματικά δικαιώματα που αφορούν την πρόσφατη πολιτιστική κληρονομιά είναι ιδιαίτερα σημαντική (15)·

    36.

    υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να δρομολογήσει διαδικασίες συνεργασίας («κώδικες δεοντολογίας») μεταξύ παρόχων πρόσβασης/υπηρεσιών, παραγωγών περιεχομένου, δικαιούχων και ιδίως καταναλωτών, ώστε να εξασφαλιστούν μέτρα φιλικά προς τον καταναλωτή με στόχο την ενδεδειγμένη προστασία των πνευματικών έργων, το σεβασμό των δικαιωμάτων των δημιουργών, καθώς και την καταπολέμηση της πειρατείας και της παράνομης αντιγραφής·

    37.

    ζητά από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να στηρίξουν επίσημες και άτυπες δραστηριότητες διαφώτισης και ευαισθητοποίησης σχετικά με τη σημασία των πνευματικών δικαιωμάτων για τη διάθεση δημιουργικού περιεχομένου·

    38.

    προτείνει στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δημιουργικότητας και Καινοτομίας 2009, να προβλεφθούν δράσεις σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο αναφορικά με την επίγνωση και την κατανόηση θεμάτων πρόσβασης σε δημιουργικό διαδικτυακό περιεχόμενο, σεβασμού των πνευματικών δικαιωμάτων και καταπολέμησης της πειρατείας·

    39.

    θεωρεί ότι η δρομολόγηση δράσεων εκ μέρους των ευρωπαϊκών οργάνων για την ενίσχυση και προώθηση της παραγωγής και διάθεσης διαδικτυακού δημιουργικού περιεχομένου πρέπει να συνδέεται με τις αντίστοιχες πρωτοβουλίες για την αγωγή στα μέσα επικοινωνίας.

    Βρυξέλλες, 9 Οκτωβρίου 2008.

    Ο Πρόεδρος

    της Επιτροπής των Περιφερειών

    Luc VAN DEN BRANDE


    (1)  Η εισηγήτρια, μετά και από ευρεία συζήτηση με πολίτες και ειδικούς φορείς, φρονεί ότι ο όρος «γραμματισμός» με τον οποίο αποδίδεται στα ελληνικά ο αγγλικός όρος literacy είναι αδόκιμος καθώς δεν εκφράζει με κατανοητό προς τους πολίτες τρόπο την έννοια και το περιεχόμενο που πραγματεύεται και προτείνει και χρησιμοποιηθεί αντί αυτού στο κείμενο της γνωμοδότησης η έκφραση «αγωγή» (ή «παιδεία») ως προς τα μέσα επικοινωνίας.

    (2)  Συμπεράσματα του Συμβουλίου για μια ευρωπαϊκή προσέγγιση σχετικά με το γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας σε ψηφιακό περιβάλλον — 2868η συνεδρίαση του Συμβουλίου των Υπουργών Παιδείας, Νεότητας και Πολιτισμού, Βρυξέλλες, 21 Μαΐου 2008.

    (3)  CdR 67/2004 fin.

    (4)  Σύσταση αριθ. 2005/865/ΕΚ.

    (5)  Σύσταση αριθ. 2006/952/ΕΚ.

    (6)  CdR 106/2006 fin.

    (7)  Βλ. δήλωση της Επιτρόπου κ. Reding και ανακοίνωση τύπου της Επιτροπής IP/07/1970.

    (8)  CdR 5/2008 fin.

    (9)  CdR 303/2004 fin.

    (10)  Η εισηγήτρια, μετά και από ευρεία συζήτηση με πολίτες και ειδικούς φορείς, φρονεί ότι ο όρος «επιγραμμικό» με τον οποίο αποδίδεται στα ελληνικά ο αγγλικός όρος online είναι αδόκιμος καθώς δεν εκφράζει με κατανοητό προς τους πολίτες τρόπο την έννοια και το περιεχόμενο που πραγματεύεται και προτείνει και χρησιμοποιεί αντί αυτού στο κείμενο της γνωμοδότησης τoν όρο «διαδικτυακό».

    (11)  CdR 252/2005 fin.

    (12)  CdR 172/2007 fin.

    (13)  CdR 106/2006 fin, CdR 33/2006 fin, CdR 252/2005 fin, CdR 303/2004 fin, CdR 67/2004 fin.

    (14)  CdR 252/2005 fin.

    (15)  CdR 32/2006 fin.


    Top