25.4.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 105/34

—

κρίνει ότι για την αντιμετώπιση θεμάτων δημόσιας υγείας και ιδιαίτερα πτυχών που άπτονται της διατροφής, του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας, απαιτείται να συγχωνευθούν ευρύτερες πολιτικές· από τις πολιτικές για τα τρόφιμα και την προστασία των καταναλωτών έως τις πολιτικές για τον αθλητισμό, την εκπαίδευση και τις μεταφορές και να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κοινωνική πτυχή του προβλήματος,

—

εκτιμά ότι, οι γνώσεις αναφορικά με εθνικές εμπειρίες, θα πρέπει να λαμβάνονται περισσότερο υπόψη και να διαδίδονται ευρύτερα σε κοινοτική κλίμακα ώστε να περιοριστεί η ανομοιογένεια των παρεμβάσεων και να δημιουργηθούν και άλλα μέσα αποτελεσματικής καταπολέμησης ανθυγιεινών τρόπων διαβίωσης,

—

είναι πεπεισμένη ότι η ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων είναι η αποτελεσματικότερη απάντηση στα προβλήματα διατροφής, υπερβολικού βάρους και παχυσαρκίας και θεωρεί ότι μια ενιαία προσέγγιση είναι εντελώς ανεπαρκής. Η ενιαία δυνατή προσέγγιση για την πρόληψη των προβλημάτων υγείας εκ των οποίων η μη σωστή διατροφή είναι μία από τις κυριότερες αιτίες συνίσταται στην παρέμβαση όλων των εμπλεκόμενων μερών σε διεθνές, εθνικό, περιφερειακό και καθαρά τοπικό επίπεδο,

—

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβλέψει, κατά την προσεχή περίοδο του οικονομικού προγραμματισμού, ειδικούς πόρους, που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο των διαρθρωτικών ταμείων, για την επίτευξη των στόχων που αναφέρονται στην παρούσα γνωμοδότηση,

—

συνιστά εν προκειμένω, τα επιμέρους κράτη μέλη και οι περιφέρειες να δεσμευτούν για την προστασία των πολιτών από μηνύματα των μέσων μαζικής ενημέρωσης τα οποία, κυρίως μέσω των τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών, διαφημίζουν τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα λιπαρών ή ζάχαρης. Τα κράτη και οι περιφέρειες θα μπορούσαν επίσης να επιβάλουν υψηλό «κόστος διαφήμισης», ή και να απαιτήσουν στην ετικέτα των συγκεκριμένων προϊόντων να αναγράφονται πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τις βλαβερές τους συνέπειες,

—

υποστηρίζει την ενίσχυση της συνεργασίας με εξωτερικές μη υγειονομικές αρχές που δρουν στο πεδίο της παραγωγής (για παράδειγμα στον τομέα της γεωργίας) και της διανομής τροφίμων, με την αξιοποίηση των τοπικών φορέων.

Εισηγητής

:

ο κ. Mario MAGNANI Αντιπρόεδρος του περιφερειακού συμβουλίου του Trentino — Alto Adige/Südtirol (IT/ALDE)

1.

εκτιμά ότι η υγεία πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα όλων των κοινοτικών πολιτικών και δράσεων, οι οποίες θα έπρεπε ωστόσο να εξασφαλίζουν ένα υψηλό επίπεδο προστασίας. Δυνάμει του άρθρου 152 η Κοινότητα είναι υποχρεωμένη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο για να εξασφαλίσει την προστασία της ανθρώπινης υγείας υιοθετώντας, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, τα μέτρα που δεν μπορούν να λάβουν τα επιμέρους κράτη μέλη·

2.

το άρθρο 153 της συνθήκης προβλέπει εξάλλου ότι κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή των κοινοτικών πολιτικών πρέπει να ληφθούν υπόψη οι απαιτήσεις που αφορούν την ασφάλεια των καταναλωτών, και η Κοινότητα οφείλει να προωθήσει το δικαίωμα στην ενημέρωση, στη μόρφωση καθώς και το δικαίωμα των καταναλωτών να οργανώνονται με σκοπό να προστατεύουν τα συμφέροντά τους. Η Κοινότητα έχει συνεπώς να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο σε ό,τι αφορά την προστασία των καταναλωτών ενθαρρύνοντας την υγιεινή διατροφή και υγιεινούς τρόπους διαβίωσης·

3.

υπενθυμίζει ότι η κοινοτική δράση αποβλέπει στη βελτίωση της δημόσιας υγείας, στην πρόληψη των ασθενειών σε όλες τις μορφές της και στην αποτροπή των πηγών κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία, συμπληρώνοντας με τον τρόπο αυτό τις εθνικές πολιτικές·

4.

καλεί συνεπώς την Επιτροπή να σέβεται τις αρμοδιότητες των κρατών μελών όσον αφορά την οργάνωση και την παροχή υγειονομικών υπηρεσιών αν και της αναγνωρίζει τη δυνατότητα — προκειμένου οι παρεμβάσεις να καταστούν αποτελεσματικότερες — να προτείνει λειτουργικά πρότυπα που έχουν εφαρμόσει οι περιφέρειες και τα οποία είχαν τα καλύτερα αποτελέσματα· υπενθυμίζει επίσης ότι όσον αφορά την προώθηση της σωματικής άσκησης και του αθλητισμού, οι δράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει αναγκαστικά να συμπληρώνουν τις δράσεις των κρατών μελών καθώς και των τοπικών και περιφερειακών τους αρχών και ει δυνατό με τη συμμετοχή άλλων οργανισμών όπως είναι τα πανεπιστημιακού και μη πανεπιστημιακού επιπέδου εκπαιδευτικά κέντρα·

5.

λαμβάνει γνώση ότι το Συμβούλιο έχει επανειλημμένα καλέσει την Επιτροπή να αναπτύξει δράσεις στον τομέα της διατροφής και της σωματικής άσκησης. Η διαβούλευση σχετικά με τη Λευκή Βίβλο έδειξε ότι η αναμενόμενη συμβολή της ΕΕ συνεπάγεται τη συνεργασία με τους διάφορους φορείς σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, και κατέδειξε, αφενός, την ανάγκη εξασφάλισης συνοχής με τις κοινοτικές πολιτικές και, αφετέρου, τη σημασία μιας πολυτομεακής προσέγγισης·

6.

θεωρεί ότι ο στόχος της Λευκής Βίβλου είναι η παρουσίαση μιας ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής προσέγγισης με στόχο τη μείωση των προβλημάτων υγείας που οφείλονται στην κακή διατροφή, τη μειωμένη σωματική άσκηση, το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία. Κρίνει εξάλλου ότι ένα απαραίτητο μέσο για τον σκοπό αυτό είναι η εκπόνηση κατευθυντήριων μεθοδολογικών γραμμών ώστε να ευνοηθεί, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, η δημιουργία δικτύων μεταξύ των πραγματικά λειτουργικών και αποδοτικών υπηρεσιών·

7.

επισημαίνει ότι για να υπάρξει καλύτερη αντιμετώπιση των προβλημάτων που αφορούν τη διατροφή, το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία πρέπει να προωθηθεί, τόσο η συμπληρωματικότητα όσο και η ένταξη των διαφόρων συναφών στρατηγικών τομέων (οριζόντια προσέγγιση) και των διαφόρων επιπέδων δράσης (κάθετη προσέγγιση)·

8.

συμφωνεί με τους στόχους της Λευκής Βίβλου και θεωρεί θεμελιώδη τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών για την εκπόνηση εφικτών σχεδίων ικανών να μειώσουν τις βλάβες, σε όλα τα επίπεδα, που προκαλεί η μη σωστή διατροφή και ο μη σωστός τρόπος διαβίωσης·

9.

επικροτεί επίσης τη θέση της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία, σε πολλούς τομείς, τα κύρια επίπεδα δράσης δεν είναι μόνο εθνικά ή τοπικά αλλά και διακρατικά που χαρακτηρίζονται από τη συνεργασία μεταξύ των κοινοτήτων των διαφόρων κρατών που έχουν κοινά πολιτιστικά, εδαφικά και κοινωνικά στοιχεία·

10.

συνιστά, ωστόσο, η δράση της ΕΕ στους τομείς αυτούς να αποσκοπεί είτε στη συμπλήρωση, τη βελτιστοποίηση, τον συντονισμό και τη διάδοση των δράσεων που αναλαμβάνονται σε άλλα επίπεδα αποφάσεων, εθνικά ή περιφερειακά, είτε στην επίλυση ζητημάτων που αυτά καθαυτά υπάγονται σε κοινοτικές στρατηγικές·

11.

θεωρεί, πράγματι, ότι οιαδήποτε στρατηγική είναι αποτελεσματική εάν υποστηρίζεται από τοπικές δράσεις και συγκεκριμένες πρωτοβουλίες των τοπικών αρχών και για τον λόγο αυτό θεωρεί θεμιτή τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στις δράσεις της ΕΕ που βασίζονται στο άρθρο 152 της συνθήκης ΕΚ·

12.

υπογραμμίζει ότι η ύπαρξη προβλημάτων σχετικά με τη διατροφή, το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία στα διάφορα κράτη μέλη δεν απαιτεί αναγκαστικά ενιαία λύση σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

13.

εκτιμά ωστόσο το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει τη σημασία της ποικιλίας των καθεστώτων διατροφής στα κράτη μέλη και τις διαφορές της στρατηγικής προσέγγισης που εφαρμόζεται στην Ευρώπη και ότι επιβεβαιώνει τη σημασία να συνεχισθεί η ανάληψη δράσεων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, δηλαδή πιο κοντά στους πολίτες δηλώνοντας ρητά ότι: «Οι παρεμβάσεις στα επίπεδα αυτά έχουν ζωτική σημασία για την προσαρμογή σχεδιασμένων και επικυρωμένων γενικών προσεγγίσεων σε συγκεκριμένα τοπικά περιβάλλοντα».

14.

φρονεί ότι η μείωση των προβλημάτων υγείας είναι μακρόπνοο έργο. Γι' αυτό, μεταξύ άλλων, οι οικονομικές επενδύσεις που χρειάζονται για την ανάληψη δράσεων κατά του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας, πρέπει να είναι μακροπρόθεσμες·

15.

κρίνει ότι για την αντιμετώπιση θεμάτων δημόσιας υγείας και ιδιαίτερα πτυχών που άπτονται της διατροφής, του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας, απαιτείται να συγχωνευθούν ευρύτερες πολιτικές· από τις πολιτικές για τα τρόφιμα και την προστασία των καταναλωτών έως τις πολιτικές για τον αθλητισμό, την εκπαίδευση και τις μεταφορές και να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κοινωνική πτυχή του προβλήματος. Υπογραμμίζει ωστόσο ότι η υγειονομική πτυχή είναι αυτή που βαρύνει περισσότερο τους προϋπολογισμούς και την ποιότητα ζωής·

16.

επισημαίνει την κρισιμότητα της κατάστασης λόγω της ανεπαρκούς καταγραφής των φορέων που εμπλέκονται, ιδίως δε των δημόσιων φορέων. Η εφαρμογή σχεδίων με πραγματική διαθεσιμότητα τεχνικών και οικονομικών πόρων, μέσω του ελέγχου για την ύπαρξη καλά καθορισμένων πρωτοκόλλων ένταξης και συνεργασίας, απαιτεί τον σεβασμό δύο προτεραιοτήτων: αφενός, της τακτικής απογραφής των υφιστάμενων πόρων ιδίως στον δημόσιο υγειονομικό τομέα· αφετέρου, της προετοιμασίας πρωτοκόλλων συνεργασίας πριν από οποιονδήποτε σχεδιασμό παρέμβασης·

17.

θεωρεί ότι η πρώτη μορφή πρόληψης, δηλαδή η πρόληψη για την αποφυγή εμφάνισης των ασθενειών, είναι η αποτελεσματικότερη προσέγγιση για τα προβλήματα υγείας που συνδέονται με το υπερβολικό βάρος, την παχυσαρκία, όπως καρδιοαγγειακές παθήσεις, διαβήτης, αποπληξία, κλπ. Έχει, πράγματι, αποδειχτεί επιστημονικά ότι η διατροφή και ο τρόπος διαβίωσης διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην πρόληψη και στην εμφάνιση των ασθενειών αυτών. Για τα άτομα με υπερβολικό βάρος ή τα παχύσαρκα άτομα πρέπει να εφαρμοστούν και σχέδια δεύτερης μορφής πρόληψης, δηλαδή έλεγχος των επιπλοκών, συνεπώς θεραπείες για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας·

18.

θεωρεί απαραίτητη την άμεση δράση όσον αφορά τις παραμέτρους μιας υγιεινής και σωστής διατροφής, αλλά και όλους τους παράπλευρους παράγοντες που συμβάλλουν στη διατήρηση του σωστού σωματικού βάρους όπως είναι η σωματική άσκηση, η συμπεριφορά, οι συνήθειες και οι παραδόσεις, η ενημέρωση, το κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο, η βιομηχανία τροφίμων, οι υποδομές και οι μεταφορές·

19.

είναι της γνώμης ότι οι δράσεις πρέπει να στοχεύουν και να αντιμετωπίζουν τις αιτίες στις οποίες οφείλονται οι κίνδυνοι και να αφορούν διαφόρους στρατηγικούς κυβερνητικούς τομείς και σε διάφορες βαθμίδες διοίκησης προβάλλοντας τις τοπικές και περιφερειακές βαθμίδες ως τη βάση για την επιτυχία των σχεδίων·

20.

θεωρεί θεμελιώδες, η στρατηγική, που προτείνει η Επιτροπή, να προκαλέσει την παρέμβαση των ιδιωτικών φορέων, όπως η βιομηχανία τροφίμων και η κοινωνία των πολιτών, καθώς και τοπικών φορέων όπως τα σχολεία, άλλα εκπαιδευτικά κέντρα και οι οργανώσεις υγειονομικής περίθαλψης, στις οποίες θα πρέπει να συσταθούν και να ενισχυθούν ειδικές υπηρεσίες·

21.

εκτιμά ότι, οι γνώσεις αναφορικά με εθνικές εμπειρίες, όπως π.χ. οι μεταπτυχιακές σπουδές σε θέματα διατροφής, θα πρέπει να λαμβάνονται περισσότερο υπόψη και να διαδίδονται ευρύτερα σε κοινοτική κλίμακα ώστε να περιοριστεί η ανομοιογένεια των παρεμβάσεων και να δημιουργηθούν και άλλα μέσα αποτελεσματικής καταπολέμησης ανθυγιεινών τρόπων διαβίωσης·

22.

τονίζει τη σημασία μιας εκτενούς δράσης παρακολούθησης κατά τη διάρκεια των επόμενων ετών. Θεωρεί, ωστόσο, ότι απαιτείται ιδιαίτερη προσπάθεια για τον άμεσο προσδιορισμό των τεχνικών και δημόσιων φορέων που θα έχουν την ευθύνη αυτής δράσης. Εξάλλου επείγει η τροποποίηση των παραμέτρων που χρησιμοποιούν οι στατιστικές υπηρεσίες για την καταγραφή των διατροφικών συνηθειών του πληθυσμού. Για τις καταγραφές αυτές απαιτούνται στοιχεία ποσοτικά, έστω και κατά προσέγγιση. Κατόπιν τούτων, η ΕΤΠ φρονεί ότι η παρακολούθηση πρέπει να συνεχισθεί και να υπολογισθούν οι συνέπειες των δράσεων που έχουν αναληφθεί·

23.

είναι πεπεισμένη ότι η ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων είναι η αποτελεσματικότερη απάντηση στα προβλήματα διατροφής, υπερβολικού βάρους και παχυσαρκίας και θεωρεί ότι μια ενιαία προσέγγιση είναι εντελώς ανεπαρκής. Η ενιαία δυνατή προσέγγιση, για την πρόληψη των προβλημάτων υγείας εκ των οποίων η μη σωστή διατροφή είναι μία από τις κυριότερες αιτίες, συνίσταται στην παρέμβαση όλων των εμπλεκόμενων μερών σε διεθνές, εθνικό, περιφερειακό και καθαρά τοπικό επίπεδο·

24.

υποστηρίζει ότι μόνο μέσω μιας προσέγγισης που προβλέπει εταιρικές σχέσεις μεταξύ των δημόσιων φορέων και μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, συμπεριλαμβανομένων των ενώσεων των καταναλωτών, θα συντελεστούν οι πολιτιστικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές αλλαγές που θα αντικατοπτριστούν στη συμπεριφορά και στις «επιβλαβείς» για την υγεία συνήθειες. Ο συντονισμός και ο έλεγχος θα πρέπει ωστόσο να ανατεθούν σε θεσμικούς δημόσιους φορείς·

25.

υπογραμμίζει ότι σε κοινωνικό πλαίσιο, ακόμη και με στόχο την υπέρβαση των κοινωνικοοικονομικών διαφορών που υπάρχουν στον πληθυσμό, οι παρεμβάσεις για την προώθηση κατανάλωσης υγιεινών προϊόντων διατροφής θα πρέπει να αφορούν τα μεμονωμένα άτομα και παράλληλα να συμπληρώνουν «διαρθρωτικές» παρεμβάσεις που να εμπλέκουν όλους τους ενδιαφερόμενους: πρωτοβουλίες για τις γνώσεις θα πρέπει να ενσωματωθούν σε πολιτικές που προσανατολίζονται να εξασφαλίσουν καλύτερη πρόσβαση σε υγιεινά τρόφιμα·

26.

είναι της γνώμης ότι είναι απαραίτητη η συμφωνία των κέντρων λήψεως αποφάσεων για την υγεία, την οικονομία, τη γεωργία, τον αθλητισμό και τις κοινωνικές πολιτικές, με τους παραγωγούς, τους διανομείς, τους λιανοπωλητές και τους καταναλωτές·

27.

κρίνει συνεπώς απαραίτητο να αναπτυχθούν εταιρικές σχέσεις για μια παρέμβαση σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να ενισχυθούν τα τοπικά δίκτυα ενόψει των δράσεων που πρέπει να αναληφθούν, με τη διάδοση ειδικών μεθοδολογικών και επιστημονικών κατευθυντήριων γραμμών. Θεωρεί εξάλλου ότι πρέπει να ευνοηθεί η ένταξη της επιστήμης της διατροφής ως συνιστώμενο μάθημα στα πανεπιστημιακά προγράμματα του τομέα της υγείας·

28.

επικροτεί και συμφωνεί με το γεγονός η ΕΕ να έχει την περαιτέρω ευθύνη του συντονισμού των προσπαθειών των κρατών μελών, προτείνοντας για τον σκοπό αυτό «κατευθυντήριες γραμμές» όσον αφορά τον «ενημερωμένο καταναλωτή», «προτάσεις για μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή» και «σωματική άσκηση» καθώς και επιστημονική στήριξη μέσω των επιτροπών της και της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕΑΑΤ)·

29.

θεωρεί σκόπιμο να ληφθούν υπόψη η αποκτηθείσα εμπειρία και οι ορθές πρακτικές που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο του προγράμματος «Ευρωπαϊκό Δίκτυο Σχολείων Προαγωγής της Υγείας»·

30.

για τον σκοπό αυτό, θεωρεί ότι εναπόκειται στην ΕΕ να ενεργοποιηθεί —ελέγχοντας τις προσπάθειες των κρατών μελών— και να προωθήσει τη διάδοση και την αμοιβαία σύγκριση των εμπειριών, με τη δημιουργία ενός ενάρετου κύκλου που να οδηγήσει στη διάδοση και την εφαρμογή των προτύπων που θα έχουν αποδειχτεί αποτελεσματικότερα·

31.

υπογραμμίζει τη σημασία διοργάνωσης μιας σύγκρισης σε ετήσια βάση των ευρωπαϊκών περιφερειών που θα έχουν εκπονήσει και εφαρμόσει το καλύτερο από πλευράς αποτελεσμάτων πρότυπο. Η Επιτροπή πρέπει συνεπώς να εξετάσει κατά πόσον είναι δυνατή η δημιουργία βάσης δεδομένων, στην οποία τα κράτη μέλη θα έχουν εύκολη πρόσβαση ώστε να μπορούν να συμμετέχουν στις διάφορες δράσεις·

32.

καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβλέψει, κατά την προσεχή περίοδο του οικονομικού προγραμματισμού, ειδικούς πόρους, που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο των διαρθρωτικών ταμείων, για την επίτευξη των στόχων που αναφέρονται στην παρούσα γνωμοδότηση·

33.

επικροτεί το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι οι δράσεις που πρέπει να πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, αποσκοπούν στην υποστήριξη ή στη συμπλήρωση των δράσεων των κρατών μελών. Υπενθυμίζει ότι το άρθρο 152, παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ προβλέπει ότι η Κοινότητα ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών στον τομέα αυτό και, εν ανάγκη, στηρίζει τη δράση τους· υποστηρίζει τη δυνατότητα της Επιτροπής να αναλαμβάνει, σε στενή επαφή με τα κράτη μέλη, κάθε χρήσιμη πρωτοβουλία για την προώθηση του συντονισμού των αντίστοιχων πολιτικών και προγραμμάτων· υπογραμμίζει την ανάγκη για τα κράτη μέλη να επικεντρωθούν στις δικές τους δράσεις και κυρίως στα προβλήματα που αφορούν τη διατροφή, το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία·

34.

συνιστά εν προκειμένω, τα επιμέρους κράτη μέλη και οι περιφέρειες να δεσμευτούν για την προστασία των πολιτών από μηνύματα των μέσων μαζικής ενημέρωσης τα οποία, κυρίως μέσω των τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών, διαφημίζουν τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα λιπαρών ή ζάχαρης. Τα κράτη και οι περιφέρειες θα μπορούσαν επίσης να επιβάλουν υψηλό «κόστος διαφήμισης», ή και να απαιτήσουν στην ετικέτα των συγκεκριμένων προϊόντων να αναγράφονται πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τις βλαβερές τους συνέπειες (για παράδειγμα, θα μπορούσε να αναφέρεται η παρουσία trans λιπαρών οξέων και το ποσοστό κορεσμένων, μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών). Είναι εξάλλου της γνώμης ότι η παρότρυνση από οικονομικής πλευράς χρησιμοποίησης «υγιεινών» συστατικών και η επιβολή οικονομικών κυρώσεων για τη χρησιμοποίηση ακατάλληλων ή διατροφικά μη ισορροπημένων τροφίμων θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ακόμη μέτρο προς εφαρμογή·

35.

θεωρεί ότι, για την ανάπτυξη της πληροφόρησης σχετικά με τις υγιείς συνήθειες διαβίωσης — ιδιαίτερα όσον αφορά τις ομάδες στόχους που είναι τα παιδιά και οι νέοι — ενδείκνυται η διάδοση πληροφοριών μέσω του διαδικτύου. Οι εμπειρίες από τα προγράμματα που έχουν ήδη υλοποιηθεί είναι θετικές, η δε αποτελεσματικότητα ως προς το κόστος, εντυπωσιακή·

36.

καλεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να προτείνουν «υγιείς εναλλακτικές λύσεις» σε μη ορθές διατροφικές συμπεριφορές χρησιμοποιώντας την προσέγγιση των περιόδων ζωής και ενημερώνοντας τους καταναλωτές για τις ορθές πρακτικές που πρέπει να ακολουθούν καθ' όλη τη διάρκεια του βίου τους·

37.

υπενθυμίζει ότι σε κάθε περιφέρεια πρέπει να ενεργοποιηθούν προγράμματα κατάρτισης και ενημέρωσης με σκοπό την πρόληψη, ήδη από την περίοδο της κύησης, της υπερβολικής και γρήγορης αύξησης του βάρους της εγκύου που επηρεάζει και το ίδιο το έμβρυο και το μελλοντικό του βάρος· υπογραμμίζει εξάλλου την ανάγκη να αποφεύγεται κατά τους πρώτους πέντε μήνες ζωής και κατά την πρώτη σχολική ηλικία η υπερβολική αύξηση του βάρους που συμβάλλει στην μελλοντική προδιάθεση για υπερβολικό βάρος·

38.

συνιστά να ενθαρρυνθεί, στο πλαίσιο του αθλητισμού των νέων, τόσο ο μαζικός αθλητισμός όσο και ο πρωταθλητισμός, αμφότερα όμως πρέπει να διαπνέονται από αξίες που βασίζονται στην ψυχαγωγία, στο παιχνίδι και στο δικαίωμα του καθενός να συμμετέχει σύμφωνα με τις δυνατότητες του. Ταυτοχρόνως, πρέπει να ενθαρρύνεται η σωματική άσκηση όχι μόνο για τα μεμονωμένα άτομα αλλά για ολόκληρη την οικογένεια: μια οικογένεια που «κινείται» κάνει και παιδιά που κινούνται·

39.

θεωρεί απαραίτητο να καταπολεμηθεί η νοοτροπία της βολής: η νοοτροπία της βιομηχανικής παραγωγής του φαγητού είναι μία παγίδα που μετέτρεψε την χαρά του φαγητού σε μια επιλογή μεταξύ λιπαρών και γλυκών τροφίμων αφενός, και αυστηρής δίαιτας αφετέρου·

40.

παρατηρεί με λύπη ότι η χαρά της κίνησης συχνά περιορίζεται στην «άσκηση» ως μορφή αναγκαστικής δραστηριότητας στην οποία πολλοί ανθίστανται·

41.

επαναλαμβάνει την υποστήριξή της στο παιχνίδι των παιδιών και των νέων: βεβαίως είναι θεμελιώδης —όπως υπογραμμίζεται στη Λευκή Βίβλο— η γνώση για το τι προσδιορίζει την διατροφική επιλογή και συμπεριφορά αλλά πρέπει επίσης να προωθηθεί, με σύγχρονο τρόπο, ένα νέο κοινωνικό πνεύμα αντίστοιχο με αυτό που ήταν στη βάση των παραδοσιακών κοινωνιών, όπου η παχυσαρκία και οι ασθένειες λόγω μη υγιούς τρόπου ζωής δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου·

42.

ενθαρρύνει την απόδοση φυσικού χώρου στον άνθρωπο: πρέπει να προωθηθεί το ελεύθερο παιχνίδι των παιδιών και των νέων, τόσο στην οργάνωση του σχολείου όσο και στην επιλογή των χώρων στα σπίτια μας και στις πόλεις μας. Ο περιορισμός των χώρων στάθμευσης ώστε να γίνουν χώροι παιχνιδιού στις αυλές σημαίνει όχι μόνο πρόληψη του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας αλλά και πρόληψη της υπέρτασης και των καρδιοαγγειακών παθήσεων που αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου στην Ευρώπη·

43.

συνιστά, στο πλαίσιο του χωροταξικού σχεδιασμού, να προβλεφθούν πεζόδρομοι κοντά στα σχολικά κτήρια για την ασφάλεια των μαθητών κάθε είδους και βαθμού σχολείου, καθώς και να εξασφαλιστεί η ασφάλεια των αθλητικών εγκαταστάσεων, των χώρων παιχνιδιού και αναψυχής·

44.

ζητεί ενεργό συμμετοχή στο πρόγραμμα «Υγιείς Πόλεις», που προωθεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Οργάνωση Υγείας. Το πρόγραμμα αυτό δεν περιορίζεται μόνο στην υγιεινή διατροφή των ανθρώπων, αλλά επεκτείνεται και στη διατήρηση υγιούς περιβάλλοντος, δραστήριου κοινωνικού βίου και κάθε είδους σωματικής άσκησης, ως βάσεων της υγείας·

45.

θεωρεί απαραίτητο τον προγραμματισμό τακτικών εκστρατειών ενημέρωσης για τη διατροφή (με βάση την αρχή: ζώα με λιγότερο λίπος, μεγαλύτερη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών) αλλά και την εκπόνηση «Περιφερειακών κατευθυντήριων γραμμών» που θα καθοριστούν από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή·

46.

θεωρεί θεμελιώδους σημασίας να μπορούν οι καταναλωτές να ενημερώνονται καλύτερα σχετικά με τη σημασία της υγείας τους, του διαιτολογίου τους και του τρόπου διαβίωσής τους και υπογραμμίζει ότι πρέπει να προστατευθούν από παραπλανητικά και ενίοτε δόλια διαφημιστικά μηνύματα. Για τον σκοπό αυτό η ΕΕ θα μπορούσε να αξιοποιήσει τις επιστημονικές αρμοδιότητες της ΕΑΑΤ (Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων) σε ό,τι αφορά, για παράδειγμα, τη σύνθεση ορισμένων τροφίμων, τη χρήση πρόσθετων στα τρόφιμα, αλλά και το αληθές των διαφημιστικών μηνυμάτων και των μηνυμάτων που διαβιβάζονται μέσω της επισήμανσης·

47.

κρίνει σκόπιμη την ενθάρρυνση της υλοποίησης προγραμμάτων διατροφικής εκπαίδευσης σε κάθε είδους και βαθμού σχολείο με ιδιαίτερη προσοχή στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό·

48.

με στόχο την προώθηση της υγιεινής διατροφής από την σχολική ηλικία, ενθαρρύνει την άμεση συμμετοχή των φορέων των σχολικών γευμάτων, των οικογενειών, του διδακτικού προσωπικού, των παιδιάτρων και της σχολιατρικής υπηρεσίας, φορείς που μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διατροφική εκπαίδευση·

49.

θεωρεί απαραίτητες την παρακολούθηση του φαινομένου υπερβολικό βάρος/παχυσαρκία με ιδιαίτερη αναφορά στη σχολική ηλικία, την αξιολόγηση των πρωτοβουλιών πρόληψης που έχουν αναληφθεί και την απόδοση ιδιαίτερης σημασίας στις διαταραχές της διατροφικής συμπεριφοράς·

50.

επικροτεί την πραγματοποίηση ενημερωτικών εκστρατειών σε ευρεία κλίμακα και υψηλής έντασης που να απευθύνονται στο κοινό με τη χρήση των κυριότερων μέσων ενημέρωσης και υποστηρίζει την έκδοση ενημερωτικών φυλλαδίων για το σύνολο του πληθυσμού τα οποία να αξιολογούν την καθημερινή δραστηριότητα που δεν συνδέεται με κλειστά ή ειδικά περιβάλλοντα και (γυμναστήρια)·

51.

καλεί τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την προώθηση της σωματικής άσκησης, με την έκθεση, για παράδειγμα, σε στρατηγικά σημεία (όπως για παράδειγμα τα σημεία πρόσβασης στους ανελκυστήρες) των δημόσιων κτηρίων πινακίδων που να υποδεικνύουν την ωφελιμότητα του να ανεβαίνει κάποιος τη σκάλα με τα πόδια·

52.

εύχεται να γίνει συνείδηση η σημασία της σωματικής άσκησης στα εκπαιδευτικά προγράμματα του σχολείου, αρχής γενομένης από το δημοτικό. Για τον σκοπό αυτό το διδακτικό προσωπικό πρέπει να είναι κατάλληλα ενημερωμένο και να ενθαρρύνεται να αξιοποιεί του διαρθρωτικούς πόρους που υπάρχουν σε όλα τα σχολεία προδίδοντας αξία στη σωματική άσκηση·

53.

επικροτεί την αύξηση των ευκαιριών διαρθρωμένης σωματικής άσκησης για ενήλικες με την συμμετοχή των δημόσιων αρχών σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές ή ενώσεις. Υπογραμμίζει την ανάγκη να ευνοείται η πρόσβαση στις δραστηριότητες αυτές (δικαιώματα εγγραφής, ωράρια προσαρμοσμένα στις ανάγκες του πληθυσμού αναφοράς) και να ελέγχεται η ποιότητα των προτεινόμενων πρωτοβουλιών (είδος άσκησης, διάρκεια, καταλληλότητα των χώρων, σύστημα μεταφοράς που να διευκολύνει την πρόσβαση, εκπαίδευση και εξειδίκευση του διδακτικού προσωπικού)·

54.

εκτιμά ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να προωθήσουν τη σωματική άσκηση του πληθυσμού με την αξιοποίηση των τοπικών περιβαλλοντικών πόρων, είτε με την ενίσχυση των αστικών διαδρομών (ποδηλατόδρομοι, χώροι για περίπατο, μη μηχανοκίνητες μεταφορές με εγγυήσεις ασφάλειας) είτε με την αξιοποίηση των τοπικών περιοχών αναψυχής (βόλτα με το ποδήλατο και περίπατοι), λαμβανομένου υπόψη του δικαιώματος στην κινητικότητα των ατόμων με αναπηρία με την εξασφάλιση πλήρους πρόσβασης στις διαδρομές·

55.

υποστηρίζει την ανάγκη κατάρτισης των φορέων υγείας για τη σημασία προώθησης της σωματικής άσκησης των πολιτών. Οι ιατροί παθολόγοι θα πρέπει να γνωρίζουν τις διεθνείς συστάσεις, η αποτελεσματικότητα των οποίων έχει αποδειχτεί, και να διαθέτουν όλες τις πληροφορίες σχετικά με το είδος της άσκησης που ενδείκνυται κατά περίπτωση και τις προσφορές που υπάρχουν επί τόπου ώστε να είναι σε θέση να εκτελούν σωστά το θεραπευτικό τους έργο. Στη βασική και συνεχή εκπαίδευση του νοσηλευτικού προσωπικού, και ιδίως των ιατρών, πρέπει να περιλαμβάνονται πρότυπα για τη βελτίωση της υγείας·

56.

εκτιμά ότι οι ιδιωτικοί φορείς διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο εφόσον καθοδηγούν τις επιλογές των καταναλωτών και τους παρέχουν τα μέσα να προβαίνουν σε επιλογές για έναν υγιή τρόπο διαβίωσης: οι δράσεις τους σε αυτόν τον τομέα μπορούν να συμπληρώνουν τις κυβερνητικές πολιτικές και τις νομοθετικές πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο·

57.

επίσης για την αξιολόγηση της προσέγγισης μέσω της εταιρικής σχέσης που προτείνει η Επιτροπή, επικροτεί τη συμμετοχή των διαχειριστών μεγάλων ομίλων (εμπορικών κέντρων, outlet), των εστιατόρων και των διανομέων τροφίμων για την παρασκευή υγιεινών φαγητών και σχετική προώθηση παρόμοιων προσφορών με ακριβείς ενδείξεις στους καταλόγους·

58.

παροτρύνει τις βιομηχανίες τροφίμων, σε εθελοντική βάση ή μέσω της συνεργασίας με τις ενώσεις των καταναλωτών, να αναπτύξουν «κώδικες ενάρετης συμπεριφοράς» και/ή να «διατυπώσουν εκ νέου» το ποσοστό θερμίδων και θρεπτικών ουσιών των τροφίμων τους, με την εξεύρεση ακόμη και οικονομικών κινήτρων προκειμένου να αποφασίσει η βιομηχανία να δεσμευτεί προς αυτή την κατεύθυνση·

59.

είναι πεπεισμένη ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (η τηλεόραση, το ραδιόφωνο, το διαδίκτυο και οι εφημερίδες), θα μπορούσαν να συμμετέχουν, στο πλαίσιο διαφόρων μορφών εταιρικών σχέσεων, σε εκπαιδευτικές εκστρατείες για τη διατροφή και να υιοθετήσουν κώδικες αυτορρύθμισης σε ό,τι αφορά την «επιβλαβή» διαφήμιση·

60.

υποστηρίζει την ενίσχυση της συνεργασίας με εξωτερικές μη υγειονομικές αρχές που δρουν στο πεδίο της παραγωγής (για παράδειγμα στον τομέα της γεωργίας) και της διανομής τροφίμων, με την αξιοποίηση των τοπικών φορέων·

61.

υπενθυμίζει ότι δυνάμει του άρθρου 152 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ, η Κοινότητα και τα κράτη μέλη ευνοούν τη συνεργασία με τις τρίτες χώρες και τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς σε θέματα δημόσιας υγείας·

62.

αναγνωρίζει ότι οι περιφέρειες ενεργούν σύμφωνα και σε συνεργασία με τα αντίστοιχα εθνικά υπουργεία (Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Παιδείας, κλπ). Εν προκειμένω συνιστά τη συνεργασία με το Περιφερειακό Γραφείο Ευρώπης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το οποίο έχει ήδη προτείνει να συντονίσει άλλους διεθνείς οργανισμούς (FAO, UNICEF, ILO, ΟΟΣΑ) στην υποστήριξη της εφαρμογής πρωτοβουλιών που αφορούν κυρίως: την χαρτογράφηση της κατάστασης, των τάσεων και των στρατηγικών που εφαρμόζονται· τη συλλογή, την ανάλυση και τη διάδοση των επιστημονικών αποδείξεων σχετικά με την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων που πραγματοποιήθηκαν·

63.

θεωρεί απαραίτητη τη συνεργασία με τον ΠΟΥ για την ενημέρωση του συστήματος παρακολούθησης σχετικά με τη διατροφή και τη σωματική άσκηση, ενόψει κυρίως της υιοθέτησης του δευτέρου σχεδίου δράσης για τα τρόφιμα και τη διατροφή·

64.

υπογραμμίζει την ιδιαίτερη σημασία της συνεργασίας με τις χώρες που έχουν αναπτύξει τη δική τους στρατηγική για την παχυσαρκία ώστε να υπάρξει αμοιβαία ανταλλαγή εμπειριών και γνώσεων·

65.

είναι της γνώμης να αξιοποιηθούν οι γνώσεις σχετικά με τις τοπικές συνήθειες και τον τρόπο διαβίωσης ώστε να αναληφθεί μια δράση κατά του υπερβολικού βάρους, της παχυσαρκίας και των ασθενειών του μεταβολισμού (διαβήτης, ασθένειες εκφυλισμού). Ως προς αυτό υπενθυμίζει ότι ο ΠΟΥ προώθησε ενέργειες για την εξεύρεση σε διάφορους λαούς κα έθνη παραδοσιακών μορφών φροντίδας και υγιεινού τρόπου διαβίωσης·

66.

υποστηρίζει την πραγματοποίηση επιδημιολογικών μελετών για το υπερβολικό βάρος, την παχυσαρκία και τον διαβήτη, εφόσον πρόκειται για ασθένειες που χρήζουν σήμερα άμεσης αντιμετώπισης.