9.10.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 257/20

—

φρονεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να αποκτήσει το συντομότερο δυνατόν μια πραγματική ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική, σεβόμενη τις αρμοδιότητες των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης, αναλαμβάνοντας όμως πλήρως τις δικές της·

—

επικροτεί τις πρωτοβουλίες της Επιτροπής για τη θέσπιση μηχανισμών που θα διευκολύνουν τη σύννομη μετανάστευση για εργασιακούς λόγους, στο μέτρο που υπάρχει ανισορροπία μεταξύ της εφαρμογής περιοριστικών μέτρων για την καταπολέμηση της λαθραίας εισόδου μεταναστών, αφενός, και μέτρων για την προώθηση της σύννομης μετανάστευσης, αφετέρου, και καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μια σφαιρική ευρωπαϊκή πολιτική για τη μετανάστευση, διασφαλίζοντας ότι τα μέτρα ευρωπαϊκής κλίμακας αποφέρουν πρόσθετη αξία, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του εργατικού δυναμικού με υψηλή ειδίκευση·

—

συμφωνεί ότι η παράνομη απασχόληση συνιστά έναν από τους κύριους παράγοντες προσέλκυσης της λαθρομετανάστευσης και ότι, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη πρέπει να εντείνουν και να βελτιώσουν τις προσπάθειές τους, ώστε να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την καταπολέμηση της παράνομης απασχόλησης·

—

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι ο ρόλος της Επιτροπής των Περιφερειών δεν αναφέρεται σε κανένα από τα υπό εξέταση έγγραφα και εκδηλώνει την ανησυχία της για τη μη απόδοση προσοχής στην εδαφική διάσταση, ενώ μέχρι σήμερα αναγνωριζόταν ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διαχείριση του μεταναστευτικού φαινομένου, καθώς και ο συμβουλευτικός ρόλος της Επιτροπής των Περιφερειών στον τομέα αυτόν·

—

υποστηρίζει ότι, παράλληλα με την ανάπτυξη της εξωτερικής διάστασης της πολιτικής και των μηχανισμών της Ευρώπης για τη διαχείριση της εισερχόμενης μετανάστευσης, πρέπει να ενισχυθεί και η εδαφική διάσταση, με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη μιας σφαιρικής θεώρησης της μετανάστευσης. Προς τούτο, θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προωθεί έναν πιο προορατικό ρόλο της Επιτροπής των Περιφερειών κατά την αρχική φάση της κοινοτικής δράσης·

—

επικροτεί την πρωτοβουλία για την προώθηση της κυκλικής μετανάστευσης και φρονεί ότι η πρωτοβουλία αυτή μπορεί να αποτελέσει θετική συμβολή στις αγορές εργασίας των κρατών μελών και στην ανάπτυξη των χωρών προέλευσης.

Εισηγήτρια

:

Anna TERRON I CUSI (ES/PSE), Γραμματέας για θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κυβέρνηση της Καταλωνίας

1.

φρονεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να αποκτήσει το συντομότερο δυνατόν μια πραγματική ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική, σεβόμενη τις αρμοδιότητες των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης, αναλαμβάνοντας όμως πλήρως τις δικές της·

2.

επικροτεί τις πρωτοβουλίες της Επιτροπής για τη θέσπιση μηχανισμών που θα διευκολύνουν τη σύννομη μετανάστευση για εργασιακούς λόγους, στο μέτρο που υπάρχει ανισορροπία μεταξύ της εφαρμογής περιοριστικών μέτρων για την καταπολέμηση της λαθραίας εισόδου μεταναστών, αφενός, και μέτρων για την προώθηση της σύννομης μετανάστευσης, αφετέρου, και καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μια σφαιρική ευρωπαϊκή πολιτική για τη μετανάστευση, διασφαλίζοντας ότι τα μέτρα ευρωπαϊκής κλίμακας αποφέρουν πρόσθετη αξία, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του εργατικού δυναμικού με υψηλή ειδίκευση·

3.

συμφωνεί ότι η παράνομη απασχόληση συνιστά έναν από τους κύριους παράγοντες προσέλκυσης της λαθρομετανάστευσης και ότι, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη πρέπει να εντείνουν και να βελτιώσουν τις προσπάθειές τους, ώστε να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την καταπολέμηση της παράνομης απασχόλησης·

4.

θεωρεί ότι, για να καταπολεμηθεί η παράνομη απασχόληση, οι προσπάθειες θα πρέπει να στραφούν κατά πρώτο λόγο σε εκείνους τους εργοδότες ή τα άτομα που προσλαμβάνουν υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι διαμένουν αντικανονικά στα κράτη μέλη. Η θέση των μεταναστών είναι συχνά πολύ εκτεθειμένη, με αποτέλεσμα να πέφτουν θύματα ανήθικης ή παράνομης εκμετάλλευσης·

5.

εκτιμά ότι η ενιαία άδεια αποτελεί πρόσφορο μηχανισμό για την αποτροπή της λαθρομετανάστευσης και υπενθυμίζει ότι ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο άρθρο 41, κατοχυρώνει το δικαίωμα χρηστής διοίκησης·

6.

πιστεύει ότι η συνεργασία με τρίτες χώρες αποτελεί βασικό στοιχείο για μια σφαιρική και συνεκτική θεώρηση της μετανάστευσης, όπως εξάλλου αναγνώρισε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το 2005 στα συμπεράσματά του, όπου υπενθύμιζε ότι «τα θέματα μετανάστευσης αποτελούν κεντρικό στοιχείο των σχέσεων της ΕΕ με πολλές τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένων, ιδίως, των περιοχών που γειτνιάζουν με την Ένωση» (1)·

7.

τονίζει ότι, κατά την υλοποίηση των αποκαλούμενων «εταιρικών σχέσεων για την κινητικότητα», θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις τρίτες χώρες που είναι διατεθειμένες να λάβουν σημαντικά μέτρα για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και της εμπορίας ανθρώπων·

8.

εκφράζει την ικανοποίησή της για τις προτάσεις για την ανάπτυξη περαιτέρω συνεργασίας με τις τρίτες χώρες μέσω των «εταιρικών σχέσεων κινητικότητας» ή της τεχνικής ή/και χρηματοδοτικής συνδρομής, και παροτρύνει την Επιτροπή να αναζητήσει νέες μορφές συνεργασίας με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης, σε πνεύμα ισότητας, δημιουργώντας έναν κύκλο εμπιστοσύνης που θα παρέχει στις χώρες αυτές τη δυνατότητα να συνεργάζονται για την καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης και να θεσπίσουν μηχανισμούς για την οργάνωση της σύννομης μετανάστευσης·

9.

επισημαίνει τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στις διαπραγματεύσεις και τις σχέσεις με χώρες προέλευσης και διέλευσης, ιδίως σε πεδία όπως η ανάπτυξη και η συνεργασία. Υπενθυμίζει τον αξιοσημείωτο ρόλο που διαδραμάτισαν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στην άρτια λειτουργία των προγραμμάτων AENEAS, MEDA και TACIS, μεταξύ άλλων, και τονίζει τους δεσμούς και τις γνωριμίες με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης που έχουν αναπτυχθεί χάρη στις κοινότητες μεταναστών·

10.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι ο ρόλος της Επιτροπής των Περιφερειών δεν αναφέρεται σε κανένα από τα υπό εξέταση έγγραφα και εκδηλώνει την ανησυχία της για τη μη απόδοση προσοχής στην εδαφική διάσταση, ενώ μέχρι σήμερα αναγνωριζόταν ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διαχείριση του μεταναστευτικού φαινομένου, καθώς και ο συμβουλευτικός ρόλος της Επιτροπής των Περιφερειών στον τομέα αυτόν·

11.

υποστηρίζει ότι, παράλληλα με την ανάπτυξη της εξωτερικής διάστασης της πολιτικής και των μηχανισμών της Ευρώπης για τη διαχείριση της εισερχόμενης μετανάστευσης, πρέπει να ενισχυθεί και η εδαφική διάσταση, με τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη μιας σφαιρικής θεώρησης της μετανάστευσης. Προς τούτο, θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προωθεί έναν πιο προορατικό ρόλο της Επιτροπής των Περιφερειών κατά την αρχική φάση της κοινοτικής δράσης (2)·

12.

επισημαίνει το έργο των τοπικών και περιφερειακών διοικήσεων για τις πολιτικές ένταξης των μεταναστευτικών πληθυσμών, καθώς και τον ρόλο τους στην εξασφάλιση της άρτιας λειτουργίας των μηχανισμών πρόσβασης στην αγορά εργασίας, και τονίζει τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν στην κατάρτιση των μεταναστών εργαζομένων, τόσο για τη συμμετοχή τους στις ευρωπαϊκές αγορές εργασίας όσο και για την ένταξή τους, σε περίπτωση επιστροφής, στις αγορές εργασίας των χωρών προέλευσης·

13.

υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην παροχή δημοσίων υπηρεσιών στους μετανάστες (νόμιμους και λαθραίους), μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν οι πολιτικές υποδοχής, η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, η παιδεία και η στέγαση. Όπως υπενθυμίζεται στην Διακήρυξη της Πέμπτης Διάσκεψης των Κοινοβουλίων των Μητροπολιτικών Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Απρίλιος 2006), σε ορισμένες περιφέρειες και δήμους το φαινόμενο της εισερχόμενης μετανάστευσης επέφερε και εξακολουθεί να επιφέρει σημαντικό κόστος για τις δημόσιες υπηρεσίες. Θα ήταν, επομένως, σκόπιμο να μελετηθούν νέες μέθοδοι ώστε οι τοπικές και περιφερειακές διοικήσεις να διαδραματίζουν μεγαλύτερο ρόλο στην εφαρμογή των εθνικών πρωτοβουλιών και στρατηγικών που σχετίζονται με την πρόσβαση και την ένταξη στην αγορά εργασίας·

14.

επισημαίνει την προτίμησή της για τον όρο «λαθραία» ή «αντικανονική» μετανάστευση, δεδομένου ότι, σε πολλές από τις επίσημες γλώσσες, ο όρος «παράνομη» παραπέμπει σαφώς σε αξιόποινη συμπεριφορά, και, σε κάθε περίπτωση, προτρέπει να απορριφθεί η χρήση του όρου «παράνομος μετανάστης»·

15.

σημειώνει ότι αναφέρονται άλλες πολιτικές της ΕΕ που επηρεάζουν ενδεχομένως τους μετανάστες, όπως η αναπτυξιακή πολιτική, η ευρωπαϊκή στρατηγική για την απασχόληση ή άλλες πολιτικές που άπτονται της κοινωνικής και της οικονομικής σφαίρας και ζητά, ως εκ τούτου, μεγαλύτερο συντονισμό με όλες αυτές τις πολιτικές που έχουν επίδραση επί των μεταναστευτικών πληθυσμών·

16.

ζητά από την Επιτροπή να λαμβάνει υπόψη τις προβλέψεις των κρατών μελών σχετικά με τις ανάγκες σε εργατικό δυναμικό, με βάση τις πληροφορίες που παρέχουν τα κράτη μέλη στην Eurostat και τους καταλόγους των θέσεων που δεν είναι εύκολο να καλυφθούν, έτσι ώστε να είναι γνωστές με περισσότερες λεπτομέρειες οι δράσεις και οι προβλέψεις των διαφόρων κρατών μελών. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει, ωστόσο, να διασφαλίζεται ο σεβασμός των εθνικών αρμοδιοτήτων σχετικά με την εισδοχή υπηκόων τρίτων χωρών στην αγορά εργασίας·

17.

τονίζει τη σημασία ενός αξιόπιστου συστήματος στατιστικών, που θα τηρείται ενήμερο, ώστε να παρέχεται στα κράτη μέλη η δυνατότητα εθελοντικής ανταλλαγής πληροφοριών και εμπειριών σχετικά με τις εργασιακές πολιτικές και την αγορά εργασίας, όπως εξάλλου προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 862/2007 «περί κοινοτικών στατιστικών για τη μετανάστευση και τη διεθνή προστασία» (3)·

18.

τονίζει ιδιαιτέρως τον σημαντικό ρόλο που μπορούν να αναλάβουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στην παροχή πληροφοριών και στατιστικών στοιχείων και επισημαίνει την συμβολή που μπορούν να προσφέρουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές σε μια ευρωπαϊκή δικτυακή πύλη για τη μετανάστευση ή στη διεύρυνση των υπηρεσιών του δικτύου EURES, μεταξύ άλλων. Από την πλευρά τους, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, διαχειρίζονται πολυάριθμες δικτυακές πύλες που θα μπορούσαν να συμπληρώνουν τις πρωτοβουλίες αυτές·

19.

εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι δεν γίνεται ρητή αναφορά στις διεθνείς συμφωνίες που έχουν υπογράψει τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) και υπενθυμίζει ότι τα κράτη αυτά πρέπει να δρουν σύμφωνα προς την διακήρυξη της ΔΟΕ για τις θεμελιώδεις αρχές και δικαιώματα στην εργασία (ΔΟΕ, 1998), προς το σχέδιο δράσης για τους διακινούμενους εργαζομένους (ΔΟΕ, 2004) και, γενικά, να σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα των προσώπων, όπως προβλέπεται στις ισχύουσες διεθνείς συμβάσεις·

20.

θεωρεί σημαντικότατη τη σύσταση δικτύου τοπικών και περιφερειακών αρχών με στόχο την ανάπτυξη κοινών στατιστικών μηχανισμών και δεικτών για τη διαμόρφωση ακριβέστερης εικόνας της κατάστασης της μετανάστευσης·

21.

επισημαίνει ότι έχει μεγάλη σημασία να προωθηθεί η οργάνωση μόνιμων ομάδων μελέτης και φόρουμ (διασκέψεων, σεμιναρίων κλπ.) για την ανταλλαγή εμπειριών και ορθών πρακτικών όσον αφορά την υποδοχή και την κοινωνική και εργασιακή ένταξη των μεταναστών·

22.

τάσσεται υπέρ της κύρωσης, εκ μέρους των κρατών μελών, της Διεθνούς Σύμβασης για την προστασία των δικαιωμάτων των διακινούμενων εργαζομένων και των μελών των οικογενειών τους·

23.

επικροτεί την πρωτοβουλία για την προώθηση της κυκλικής μετανάστευσης και φρονεί ότι η πρωτοβουλία αυτή μπορεί να αποτελέσει θετική συμβολή στις αγορές εργασίας των κρατών μελών και στην ανάπτυξη των χωρών προέλευσης·

24.

αναγνωρίζει ότι η κυκλική μετανάστευση μπορεί να αποτελέσει εποικοδομητικό δεσμό μεταξύ των χωρών προέλευσης και προορισμού, καθώς και μηχανισμό προώθησης του διαλόγου, της συνεργασίας και της αμοιβαίας κατανόησης·

25.

προειδοποιεί ότι η κυκλική μετανάστευση, για να μην μετατραπεί σε δίοδο για τη λαθρομετανάστευση, πρέπει να λειτουργεί σωστά, καθιερώνοντας πραγματικές διόδους για την εξασφάλιση της επιστροφής των μεταναστών και την προώθηση της κυκλικότητας. Από την άλλη πλευρά, φρονεί ότι η κυκλική μετανάστευση δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη μετανάστευση μόνιμου χαρακτήρα, ούτε και να περιορίσει τις πρωτοβουλίες των κρατών μελών σχετικά με τις πολιτικές ένταξης των μεταναστών·

26.

τάσσεται υπέρ της προώθησης της συνεκτικότητας μεταξύ της μεταναστευτικής πολιτικής και άλλων πολιτικών της ΕΕ, με στόχο τη βελτίωση του οικονομικού και κοινωνικού πλαισίου των χωρών προέλευσης και τη «μείωση των κινήτρων της παράνομης μετανάστευσης» (4)·

27.

επικροτεί τις εταιρικές σχέσεις κινητικότητας με τρίτες χώρες και αναγνωρίζει τη σημασία της προώθησης συμφωνιών σύνδεσης με τις χώρες προέλευσης. Η ίδια η Επιτροπή τονίζει στην ανακοίνωσή της ότι, κατά τη σύναψη εταιρικών σχέσεων για την κινητικότητα, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο καταμερισμός των εξουσιών μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών. Οι σχέσεις αυτές θα πρέπει να προβλέπουν μηχανισμούς για την από κοινού διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, μέτρα για την καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης και για τη διευκόλυνση της επανεισδοχής και της επιστροφής των λαθρομεταναστών, καθώς και μηχανισμούς για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης των χωρών αυτών·

28.

τονίζει τη σημασία της σύναψης συμφωνιών επανεισδοχής με τρίτες χώρες, στο πλαίσιο των δεσμεύσεών τους, και επισημαίνει ότι οι εν λόγω μηχανισμοί επαναπατρισμού πρέπει να καταστούν πιο ευέλικτοι, με σεβασμό των δικαιωμάτων των μεταναστών και των διεθνώς αναγνωρισμένων δικαιωμάτων·

29.

ζητά να αναγνωριστεί ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διεθνή διασυνοριακή συνεργασία και να διευκολυνθεί η συμμετοχή τους στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας· προτρέπει τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να συνεργάζονται με τις αντίστοιχες αρχές των χωρών προέλευσης, χρησιμοποιώντας προς τον σκοπό αυτόν τα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και, ειδικότερα, την πρότυπη πρωτοβουλία συντονισμένου προγραμματισμού για την περιφερειακή συνεργασία των εξόχως απομακρυσμένων περιφερειών και των γειτονικών τρίτων χωρών· υπενθυμίζει, εξάλλου, ότι αυτό ακριβώς το επίπεδο διοίκησης είναι εκείνο που γνωρίζει καλύτερα την οικονομική και κοινωνική επίδραση της μετανάστευσης και τη σχέση της με τον αντίκτυπο στις περιοχές προέλευσης·

30.

υπενθυμίζει ότι πρέπει να μελετηθούν οι συνέπειες της κυκλικής μετανάστευσης στις χώρες προέλευσης, καθώς και ο αντίκτυπος των εμβασμάτων στις χώρες αυτές. Προτείνει, σε συνάρτηση με τις μελέτες αυτές, να εφαρμοστούν οι αναγκαίοι μηχανισμοί για τη διευκόλυνση της διαβίβασης των εμβασμάτων·

31.

ζητά να μελετηθούν οι δυνατότητες συμμετοχής των δήμων και των περιφερειών προέλευσης και προορισμού των μεταναστευτικών ρευμάτων στις εταιρικές σχέσεις κινητικότητας, δεδομένου ότι μπορούν να διευκολύνουν την κινητικότητα των μεταναστών και να έχουν θετική επίδραση στην κοινωνική ένταξη των μεταναστών·

32.

τονίζει ότι είναι αναγκαίο να προωθηθούν μηχανισμοί που θα ευνοούν την κινητικότητα εντός της ΕΕ των μεταναστών εργαζομένων που διαμένουν και εργάζονται κατά τρόπο σύννομο σε ένα κράτος μέλος, ιδιαίτερα δε για να προωθηθεί η άρτια λειτουργία της κυκλικής μετανάστευσης·

33.

υπογραμμίζει ότι οι τρίτες χώρες που συμμετέχουν στην εταιρική σχέση για την κινητικότητα πρέπει να καταβάλλουν προσπάθειες για την ουσιαστική ενθάρρυνση του επαναπατρισμού και της επανένταξης των μεταναστών στη χώρα προέλευσης, λαμβάνοντας ενεργά μέτρα για την προώθηση της παραγωγικής απασχόλησης και της αξιοπρεπούς εργασίας. Οι αρχές της χώρας υποδοχής θα πρέπει να το υπενθυμίζουν αυτό στη χώρα προέλευσης με την οποία έχουν συνάψει εταιρική σχέση κινητικότητας, καθώς και να συμβουλεύουν τη χώρα αυτή και να την υποστηρίζουν και με άλλους τρόπους, που δεν συνεπάγονται οικονομική επιβάρυνση·

34.

κρίνει θετική την ιδέα των θεωρήσεων μακράς διάρκειας για πολλαπλές εισόδους, που θα διευκολύνουν την κυκλική μετανάστευση, και υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην προώθηση της συμμετοχής, στις αγορές εργασίας των κρατών μελών, των υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι έχουν γίνει προηγουμένως δεκτοί ως φοιτητές και εκείνων που, έχοντας συμμετάσχει σε μηχανισμούς κυκλικής μετανάστευσης, έχουν τηρήσει τις υποχρεώσεις τους ως προς την επιστροφή·

35.

ζητά από την Επιτροπή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι «κυκλικοί» μετανάστες, όταν επιστρέφουν στη χώρα προέλευσής τους, θα μπορούν να μεταφέρουν τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα που θα έχουν αποκτήσει·

36.

κρίνει θετική την αύξηση των κινήτρων για συνεργασία με τις τρίτες χώρες, συμπληρωματικά προς άλλα μέτρα, όπως και την προαγωγή της συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών σε αναπτυξιακά προγράμματα·

37.

υποστηρίζει την ιδέα της σύστασης κοινών κέντρων για την υποβολή αιτήσεων θεώρησης σε τρίτες χώρες και ζητά η πρωτοβουλία αυτή να μην καταλήξει σε αύξηση των γραφειοκρατικών διατυπώσεων, αλλά σε απλούστευσή τους και αύξηση της ευελιξίας τους·

38.

στηρίζει τις προθέσεις της Επιτροπής για την καταπολέμηση της παράνομης απασχόλησης υπηκόων τρίτων χωρών. Η επιβολή κυρώσεων οικονομικής, διοικητικής ή –όταν δικαιολογείται από τη σοβαρότητα της περίπτωσης– ποινικής φύσεως για τη διασφάλιση της εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας αποτελεί ζήτημα εθνικής αρμοδιότητας, εξαιρουμένων των κυρώσεων που διασφαλίζουν την αποτελεσματικότητα της νομοθεσίας της ΕΕ·

39.

διαπιστώνει ότι απαιτείται να εξεταστεί κατά πόσον είναι κατάλληλος ο όρος «εργοδότης» ή «επιχειρηματίας» για την κάθε γλωσσική έκδοση της οδηγίας και πιστεύει ότι, στις περιπτώσεις όπου στην έννομη τάξη ενός κράτους μέλους υφίσταται διάκριση μεταξύ των δύο όρων, θα ήταν προτιμότερη η χρήση του όρου «εργοδότης» αντί του όρου «επιχειρηματίας», ώστε να μην συνδέεται η επιχειρηματική πρωτοβουλία με την αξιόποινη συμπεριφορά και να καλύπτονται οι περιπτώσεις κατά τις οποίες ένα πρόσωπο μπορεί να προσφέρει τακτική απασχόληση σε κάποιον, χωρίς να έχει τη νομική υπόσταση επιχειρηματία·

40.

δηλώνει ότι η λαθραία εργασία πρέπει να καταπολεμηθεί μέσω κυρώσεων έναντι εκείνων που απασχολούν εργαζομένους παρανόμως, αλλά και με την προώθηση της εργασιακής επιθεώρησης, τη βελτίωση των διόδων σύννομης πρόσληψης και τη διερεύνηση εναλλακτικών συστημάτων που θα επιτρέπουν την προώθηση ορθών πρακτικών. Τα αποτελέσματα των εργασιακών επιθεωρήσεων πρέπει να δημοσιοποιούνται, για να μπορούν οι καταναλωτές και οι δυνητικά υποψήφιοι εργαζόμενοι να επιλέγουν έχοντας επίγνωση των πραγμάτων·

41.

δηλώνει ότι η καταπολέμηση της «μαύρης» εργασίας, που είναι από τους βασικότερους παράγοντες της λαθρομετανάστευσης, πρέπει να κατέχει θέση προτεραιότητας μεταξύ των δράσεων της ΕΕ που σχετίζονται με την μεταναστευτική πολιτική και φρονεί ότι η νομική βάση της οδηγίας θα έπρεπε να επικεντρωθεί στην καταπολέμηση της «μαύρης» εργασίας και, κατ' επέκταση, στη μείωση της λαθρομετανάστευσης, και όχι αντιστρόφως·

42.

υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο, σύμφωνα με την εθνική τους νομοθεσία, στην εφαρμογή των μέτρων ελέγχου και επίβλεψης της αγοράς εργασίας και ότι είναι ενδεχομένως απαραίτητο να αυξηθούν οι υλικοί και ανθρώπινοι πόροι, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των επιθεωρήσεων·

43.

εκτιμά ότι, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της λαθραίας εργασίας, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην παράνομη διακίνηση μεταναστών και στην εμπορία ανθρώπων, και καταγγέλλει τον ρόλο των οργανωμένων εγκληματικών δικτύων στην διαιώνιση του φαινομένου της λαθραίας εισόδου μεταναστών, γενικά, και ειδικότερα της εργασιακής εκμετάλλευσης, η οποία έχει αναχθεί σε επικερδή αξιόποινη δραστηριότητα·

44.

υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην καταπολέμηση της λαθραίας εργασίας και συνιστά την προώθηση κοινών πρωτοβουλιών των διαφόρων επιπέδων διοίκησης (εθνικού, περιφερειακού και τοπικού) και των κοινωνικών παραγόντων (εργοδοτικών οργανώσεων και συνδικάτων, κυρίως, αλλά και ΜΚΟ και ενώσεων για την προάσπιση δικαιωμάτων) στον τομέα αυτόν. Συνιστά την ανάληψη πρωτοβουλιών διάδοσης και δράσεων ενημέρωσης σε ορισμένους εργασιακούς κλάδους, με στόχο την αποθάρρυνση εκείνων που απασχολούν εργαζομένους κατά τρόπο μη σύννομο και την πληροφόρησή τους σχετικά με τα οφέλη που συνεπάγεται η νόμιμη απασχόληση·

45.

συμφωνεί ότι δεν θα είχε νόημα να εξαιρεθούν από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας οι ιδιώτες που απασχολούν εργαζομένους που διατελούν λαθραίως, προειδοποιεί όμως ότι είναι αδύνατον να προληφθούν οι περιπτώσεις αυτές, εάν δεν διαμορφωθούν συμπληρωματικές εύχρηστες λύσεις για την σύννομη πρόσληψη εργαζομένων για την κάλυψη ελλειμμάτων της αγοράς εργασίας·

46.

επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να βελτιωθεί η ευελιξία και η ταχύτητα των προσλήψεων προσωρινού χαρακτήρα, καθώς επίσης και να καθοριστούν οι δίοδοι για την εποχική μετανάστευση, όπως προβλέπεται στο σχέδιο πολιτικής για τη νόμιμη μετανάστευση του 2005, ως στοιχεία που μπορούν να συμβάλουν στην αποτροπή της συνέχισης της λαθραίας απασχόλησης·

47.

εφιστά την προσοχή στην εξαιρετικά ευάλωτη κατάσταση, σε εργασιακό και σε προσωπικό επίπεδο, στην οποία βρίσκονται πολλές γυναίκες μετανάστριες στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ζητά να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στο ζήτημα αυτό·

48.

τάσσεται υπέρ της απόφασης να μην επιβάλλονται κυρώσεις στους υπηκόους τρίτων χωρών τους οποίους αφορά η πρόταση, παρότι η απαίτηση μιας απόφασης επιστροφής ή απομάκρυνσης (5) μπορεί να εκληφθεί ως επιβολή κυρώσεων, και κρίνει θετική την επιβολή οικονομικών κυρώσεων στους παραβάτες, ιδιαίτερα την καταβολή των εξόδων επιστροφής, στην οποία θα μπορούσε να προστεθεί η στέγαση και η συντήρηση του μετανάστη μέχρι να περατωθεί η διαδικασία επιστροφής· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίσει τη συνοχή μεταξύ των διάφορων νομοθετικών μέτρων που αφορούν τον επαναπατρισμό, καθώς και τη συμβατότητά τους με τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα·

49.

εισηγείται να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι στους οποίους εφαρμόζεται διαδικασία επιστροφής θα εισπράττουν τις εκκρεμούσες αμοιβές·

50.

απαιτεί εκ μέρους των αρμοδίων αρχών των κρατών μελών μεγαλύτερη προστασία για τους εργαζομένους που πέφτουν θύματα κακοποίησης και ζητά να εξεταστεί το ενδεχόμενο να τους παρέχεται άδεια διαμονής μακράς διάρκειας, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις εξαιρετικά σοβαρές, στο ίδιο πνεύμα με τα όσα προβλέπονται στην οδηγία αριθ. 2004/81/ΕΚ σχετικά με τον τίτλο παραμονής που χορηγείται στους υπηκόους τρίτων χωρών θύματα εμπορίας ανθρώπων ή συνέργειας στη λαθρομετανάστευση, οι οποίοι συνεργάζονται με τις αρμόδιες αρχές·

51.

επικροτεί τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται για την προώθηση των σύννομων διόδων πρόσβασης στη μετανάστευση στην ΕΕ, καθώς και τις προσπάθειες εναρμόνισης των ποικίλων και πολυσύνθετων μηχανισμών πρόσβασης στις αγορές εργασίας των κρατών μελών·

52.

θεωρεί αναγκαία την ανάπτυξη μέτρων όπως η «μπλε κάρτα», για την αύξηση της ελκυστικότητας της ΕΕ ως τόπου προορισμού μεταναστευτικών ρευμάτων ειδικευμένων εργαζομένων και εργαζομένων με υψηλή ειδίκευση, την ικανοποίηση των αναγκών των ευρωπαϊκών αγορών εργασίας και την εξασφάλιση της υλοποίησης της στρατηγικής της Λισσαβώνας· ζητεί, συνεπώς, από την Επιτροπή να παρουσιάσει ένα πιο σαφή ορισμό των «ειδικευμένων εργαζομένων» και των «εργαζομένων με υψηλή ειδίκευση» και συνιστά να συνεκτιμηθούν στον ορισμό αυτό το επίπεδο εκπαίδευσης των μεταναστών, η επαγγελματική τους πείρα, οι γλωσσικές τους γνώσεις και άλλα χρήσιμα δεδομένα·

53.

υπενθυμίζει ότι δεν πρέπει να υποτιμάται η συμβολή των μη ειδικευμένων εργαζομένων ή των εργαζομένων με χαμηλή ειδίκευση στην αγορά εργασίας ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών και καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη –αφού εξετάσει και αξιολογήσει προηγουμένως τις δυνατότητες απασχόλησης των μη ειδικευμένων εργαζομένων ή των εργαζομένων με χαμηλή ειδίκευση– τις δεσμεύσεις του Συμβουλίου σχετικά με την προσέγγιση των διαδικασιών εισδοχής για εργασιακούς λόγους, όπως προβλέπεται στο σχέδιο πολιτικής για τη νόμιμη μετανάστευση·

54.

εκτιμά ότι η «μπλε κάρτα» δεν θα πρέπει να χορηγείται αποκλειστικά στους ειδικευμένους εργαζομένους που ζητούν να γίνουν δεκτοί στην επικράτεια της ΕΕ, αλλά και σε εκείνους που ήδη διαμένουν στην επικράτεια κράτους μέλους·

55.

θεωρεί αναγκαία τη συγκέντρωση αξιόπιστων βασικών πληροφοριών σχετικά με τις ανάγκες των αγορών εργασίας των κρατών μελών σε ειδικευμένο εργατικό δυναμικό και ζητά από την Επιτροπή να αναπτύξει μια αποτελεσματική και ομοιογενή μέθοδο για τη συγκέντρωση και την παρουσίαση στατιστικών στοιχείων στον τομέα αυτόν, σύμφωνα με τον κανονισμό αριθ. 862/2007·

56.

ζητά από τα κράτη μέλη να προωθήσουν τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στον καθορισμό του αριθμού των αδειών εισδοχής που θα παραχωρούνται σε υπηκόους τρίτων χωρών για απασχόληση υψηλής ειδίκευσης και εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η συμμετοχή αυτή δεν προβλέπεται ρητώς στην πρόταση οδηγίας·

57.

διερωτάται κατά πόσον η εργασιακή κινητικότητα των εργαζομένων με υψηλή ειδίκευση είναι πιθανόν να επηρεαστεί από την υποχρέωση διετούς τουλάχιστον διαμονής στο πρώτο κράτος μέλος και προτρέπει την Επιτροπή να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις που θα εξασφαλίζουν την εργασιακή κινητικότητα και θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες των εθνικών αγορών εργασίας·

58.

αξιολογεί θετικά τις προϋποθέσεις εισόδου των μελών των οικογενειών των εργαζομένων με υψηλή ειδίκευση, ως ένα στοιχείο που θα αποδειχθεί ίσως καθοριστικό για την προσέλκυση προσωπικού με υψηλή ειδίκευση, όπως αποδεικνύεται από την εμπειρία άλλων χωρών, όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς ή οι Ηνωμένες Πολιτείες·

59.

υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να αποτραπεί η «διαρροή εγκεφάλων» από τις αναπτυσσόμενες χώρες και επισημαίνει με ανησυχία ότι, σύμφωνα με την Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, τα προγράμματα εισδοχής ειδικευμένων εργαζομένων (μεταξύ των οποίων επισημαίνονται οι πρόσφατες πρωτοβουλίες της Επιτροπής για την κυκλική μετανάστευση) έχουν την τάση να επιδεινώνουν τα προβλήματα διαρροής εγκεφάλων (6)·

60.

ζητά να μελετηθεί κατά τρόπο αξιόπιστο, με στοιχεία και στατιστικές, το φαινόμενο της «διαρροής εγκεφάλων» και οι επιπτώσεις του για τις χώρες προέλευσης, ούτως ώστε να θεσπιστούν, από κοινού με τις χώρες προέλευσης, κατάλληλες λύσεις για την αποφυγή, στο μέτρο του δυνατού, των κινδύνων και των συνεπειών του φαινομένου αυτού·

61.

συνιστά στην Επιτροπή να λάβει όλα τα πρόσφορα μέτρα προκειμένου, ως εναλλακτική λύση αντί της «διαρροής εγκεφάλων», να προωθηθεί η «κυκλοφορία εγκεφάλων», μια πρακτική σύμφωνα με την οποία οι μετανάστες επιστρέφουν στη χώρα προέλευσής τους και μοιράζονται τα οφέλη των δεξιοτήτων που έχουν αποκτήσει στη χώρα προορισμού (7) και η οποία συμβάλλει στην ενεργοποίηση και την εμβάθυνση των σχέσεων μεταξύ των κοινοτήτων προέλευσης και προορισμού·

62.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση για ενιαία αίτηση για μια συνδυασμένη άδεια διαμονής και εργασίας και προτείνει να βελτιωθούν οι διοικητικές οδοί που θα διευκολύνουν τις διατυπώσεις για την άδεια αυτή·

63.

επικροτεί οποιαδήποτε πρόταση θα απλουστεύει τους μηχανισμούς εισδοχής στην ΕΕ για λόγους εργασίας και ζητά να διευκολυνθούν οι διατυπώσεις αίτησης και έγκρισης των αδειών, ώστε να εξασφαλιστεί η αποδοτική λειτουργία του συστήματος·

64.

κρίνει την ενιαία άδεια ως πρόσφορο μέσον για την καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης, ενός προβλήματος που έχει λάβει αξιόλογες διαστάσεις στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και που θίγει το δικαίωμα χρηστής διοίκησης, το οποίο αναγνωρίζεται στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

65.

εκφράζει την ικανοποίησή της για την αναγνώριση μιας κοινής δέσμης δικαιωμάτων σε όλους τους κατόχους της ενιαίας άδειας και υπενθυμίζει ότι τα δικαιώματα αυτά πρέπει να αναγνωριστούν ως συνδεόμενα με το διεθνές πλαίσιο εργασιακής προστασίας που εγγυάται η ΔΟΕ·

66.

υπενθυμίζει, όπως εξάλλου αναγνωρίζεται στη γνωμοδότησή της CDR 233/2006 (8), ότι έχει ιδιαίτερη σημασία να βελτιωθούν οι μηχανισμοί για την αναγνώριση και την ισοτιμία των τίτλων σπουδών, των επαγγελματικών πτυχίων και γενικότερα των επαγγελματικών προσόντων των μεταναστών, ούτως ώστε να διευκολύνεται η ένταξή τους στην αγορά εργασίας κατά τρόπο που να ανταποκρίνεται περισσότερο στις ικανότητές τους·

67.

επικροτεί την καθιέρωση εγγυήσεων κατά τη διαδικασία υποβολής της ενιαίας αίτησης για τη συνδυασμένη άδεια, ειδικότερα δε όσον αφορά την υποχρέωση αιτιολόγησης της απόρριψης της αίτησης και την δυνατότητα άσκησης προσφυγής κατά της απόρριψης αυτής·

68.

τονίζει το γεγονός ότι τα κράτη μέλη, δυνάμει της αρχής της επικουρικότητας, πρέπει να καλούν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές να συμμετέχουν στην κατάρτιση των πολιτικών για την εισδοχή των μεταναστών, ιδίως ως προς τις πτυχές που αφορούν την ένταξη και την αγορά εργασίας, ούτως ώστε οι αρχές αυτές να μπορούν να συμμετέχουν στην απόφαση για τον αριθμό αλλοδαπών που θα γίνονται δεκτοί στο έδαφός τους, καθώς και για τα επαγγελματικά τους προσόντα.