52004SC0497

Σύσταση ΓΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την κατάργηση της απόφασης σχετικά με την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος στην Πορτογαλία - Εφαρμογή του άρθρου 104 παράγραφος 12 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας -

(υποβάλλεται από την Επιτροπή)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στις 25 Ιουλίου 2002 οι πορτογαλικές αρχές επιβεβαίωσαν επισήμως στην Επιτροπή ότι το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης το 2001 ανήλθε στο 4,1% του ΑΕΠ [1], και επομένως υπερέβαινε την τιμή αναφοράς που καθορίζεται στη συνθήκη. Η Επιτροπή, με βάση το στοιχείο αυτό, κίνησε τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος έναντι της Πορτογαλίας στις 24 Σεπτεμβρίου 2002 και στο πλαίσιο αυτό ενέκρινε την έκθεση που προβλέπεται στο άρθρο 104 παράγραφος 3 της συνθήκης. Στις 16 Οκτωβρίου 2002 η Επιτροπή ενέκρινε γνώμη με την οποία διαπιστώνεται η ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος στην Πορτογαλία. Στις 5 Νοεμβρίου 2002 το Συμβούλιο [2] εξέδωσε απόφαση προς την κατεύθυνση αυτή, σύμφωνα με το άρθρο 104 παράγραφος 6.

[1] Στη συνέχεια το έλλειμμα αυτό αναθεωρήθηκε στο 4,4% του ΑΕΠ.

[2] ΕΕ L 322, 27.11.2002.

Ταυτόχρονα το Συμβούλιο, σύμφωνα με το άρθρο 104 παράγραφος 7 της συνθήκης, εξέδωσε και απηύθυνε σύσταση στην Πορτογαλία για τερματισμό της κατάστασης υπερβολικού ελλείμματος. Ειδικότερα, το Συμβούλιο συνιστούσε:

"στην Πορτογαλική Κυβέρνηση να τερματίσει την παρούσα κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος το ταχύτερο δυνατό, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 4 του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1467/97.

στις Πορτογαλικές αρχές να εφαρμόσουν αποφασιστικά τα δημοσιονομικά τους σχέδια για το 2002 με σκοπό τη μείωση του ελλείμματος στο 2,8% του ΑΕΠ κατά το έτος αυτό. Το Συμβούλιο όρισε την 31η Δεκεμβρίου 2002 ως προθεσμία για τη λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων εκ μέρους της πορτογαλικής κυβέρνησης προκειμένου να τερματιστεί η κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος.

στις Πορτογαλικές αρχές να εγκρίνουν και να εφαρμόσουν τα απαιτούμενα δημοσιονομικά μέτρα ώστε το 2003 το δημοσιονομικό έλλειμμα να μειωθεί σε επίπεδο σαφώς κατώτερο του 3% του ΑΕΠ και παράλληλα ο δείκτης δημοσίου χρέους να διατηρηθεί σε επίπεδο χαμηλότερο της τιμής αναφοράς του 60% του ΑΕΠ."

Πέρα από τις συστάσεις που απηύθυνε δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 7 της συνθήκης, το Συμβούλιο εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι πορτογαλικές αρχές με σκοπό ιδίως (i) την επικαιροποίηση του προγράμματος σταθερότητας έως τα τέλη 2002, με την ενσωμάτωση διορθωτικών μέτρων ώστε να επιτευχθεί ο μεσοπρόθεσμος στόχος για σχεδόν ισοσκελισμένη ή πλεονασματική δημοσιονομική θέση και για επαναφορά του δείκτη του δημοσίου χρέους σε πτωτική πορεία. (ii) την περαιτέρω βελτίωση της διαδικασίας συγκέντρωσης και επεξεργασίας των στοιχείων που αφορούν τους λογαριασμούς της γενικής κυβέρνησης. και (iii) την ενίσχυση των μηχανισμών συντονισμού της δημοσιονομικής πολιτικής.

2. ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕ ΤΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

2α. Αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης το 2002-2003

Το 2001, το δημόσιο έλλειμμα υπερέβη σαφώς την τιμή αναφοράς που ορίζεται στη συνθήκη. Παρά το γεγονός ότι η ακριβής έκταση της απόκλισης αποκαλύφθηκε με καθυστέρηση και συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 2002 [3], η νεοεκλεγείσα πορτογαλική κυβέρνηση υπέβαλε στο Κοινοβούλιο, ήδη τον Απρίλιο 2002, διορθωτικό προϋπολογισμό που συμπεριλάμβανε εξυγιαντικά μέτρα που αντιπροσώπευαν περίπου το 0,6% του ΑΕΠ. Πάντως, το μέγεθος της δημοσιονομικής ανισορροπίας που μεταφέρθηκε από τον προϋπολογισμό του 2001 και η ασθενέστερη σε σχέση με την αναμενόμενη οικονομική δραστηριότητα οδήγησαν τις πορτογαλικές αρχές στη λήψη έκτακτων μέτρων στα τέλη του 2002 [4], που αντιπροσωπεύουν συνολικά 1,5% του ΑΕΠ σε πρόσθετα έσοδα, ώστε να διασφαλιστεί η υποχώρηση του δημοσίου ελλείμματος σε επίπεδο κατώτερο του ορίου του 3% του ΑΕΠ ήδη το 2002. Ως αποτέλεσμα των μέτρων αυτών, το πραγματικό έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης υποχώρησε στο 2,7% του ΑΕΠ. Το 2002, το κυκλικά προσαρμοσμένο αποτέλεσμα (ΚΠΑ) βελτιώθηκε κατά 2,3 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ και διαμορφώθηκε στο -2,6% του ΑΕΠ. Εάν δεν συνυπολογισθούν τα ληφθέντα έκτακτα μέτρα, το αποτέλεσμα αυτό βελτιώθηκε κατά 0,8 εκατοστιαία μονάδα και το 2002 ανήλθε στο -4,1% του ΑΕΠ.

[3] Αυτό έγινε με τη δημοσίευση έκθεση ειδικής ομάδας εργασίας, στην οποία η νεοεκλεγείσα τότε κυβέρνηση ανέθεσε την ανάλυση των λογαριασμών του δημοσίου. Η εν λόγω ομάδα εργασίας, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι του υπουργείου οικονομικών, της κεντρικής τράπεζας της Πορτογαλίας και της εθνικής στατιστικής υπηρεσίας, πραγματοποίησε τις εργασίες της υπό την άμεση εποπτεία του διοικητή της τράπεζας της Πορτογαλίας.

[4] Ειδικότερα, αποφασίστηκε η χορήγηση φορολογικής αμνηστίας όσον αφορά τους τόκους επί όλων των ληξιπρόθεσμων οφειλών φόρων και κοινωνικών εισφορών, γεγονός που από μόνο του προκάλεσε πρόσθετα έσοδα που αντιπροσωπεύουν συνολικά το 1% του ΑΕΠ.

Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία που διαβιβάσθηκαν το 2004 στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος (ΔΥΕ), και τα οποία επικυρώθηκαν από τη Eurostat, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης για το 2003 εκτιμάται στο 2,8% του ΑΕΠ. Πρέπει στο σημείο αυτό να σημειωθεί ότι η επικαιροποίηση του προγράμματος σταθερότητας του Ιανουαρίου 2003 προέβλεπε έλλειμμα 2,4% του ΑΕΠ. Η απόκλιση από το στόχο οφείλεται σε ραγδαία υποχώρηση των φορολογικών εσόδων [5], η οποία συνδέεται με την απρόσμενη υποχώρηση του ΑΕΠ το 2003 που εκτιμάται στο 1,3% (σε σύγκριση με την αρχική πρόβλεψη για αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,3%) και με την αδυναμία των φορολογικών εσόδων από την οικονομική δραστηριότητα κατά την παρούσα περίοδο ύφεσης. Εάν δεν συνυπολογισθεί η εκχώρηση των ληξιπρόθεσμων φορολογικών οφειλών, η οικονομική ύφεση οδήγησε σε μείωση των συνολικών φορολογικών εσόδων κατά 2,4% το 2003 σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ενώ ο αρχικός δημοσιονομικός στόχος ήταν η αύξηση των εσόδων αυτών κατά 4%. Αντίθετα, όσον αφορά τις δαπάνες, η κυβέρνηση κατόρθωσε συνολικά να τηρήσει τους προβλεφθέντες περιορισμούς. Ο ρυθμός αύξησης των συνολικών τρεχουσών πρωτογενών δαπανών συνέχισε να υποχωρεί και από 8,9% το 2001 διαμορφώθηκε στο 7,8% το 2002 και υποχώρησε στο 4,1% το 2003. Η εξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζει ουσιαστικά την ραγδαία υποχώρηση της δημόσιας κατανάλωσης λόγω του σχεδόν παγώματος των προσλήψεων και των ονομαστικών μισθών το 2003. Όλες αυτές οι εξελίξεις στο σκέλος των εσόδων και δαπανών θα είχαν οδηγήσει σε δημοσιονομικό έλλειμμα σαφώς ανώτερο του 3% του ΑΕΠ το 2003. Για να αποτραπεί η κατάσταση αυτή, οι πορτογαλικές αρχές έλαβαν δύο έκτακτα μέτρα που από κοινού ανήλθαν στο 2,1% του ΑΕΠ. Συγκεκριμένα, μία εφάπαξ καταβολή ποσού από δημόσια επιχείρηση στην κυβέρνηση με αντάλλαγμα να αναλάβει η τελευταία την ευθύνη της πληρωμής των συντάξεων, και εκχώρηση σε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα του δικαιώματος μελλοντικής είσπραξης ποσών που συνδέονται με ληξιπρόθεσμες οφειλές φόρων και κοινωνικών εισφορών. Το 2003, το ΚΠΑ βελτιώθηκε κατά 0,9 εκατοστιαία μονάδα του ΑΕΠ και διαμορφώθηκε στο -1.7% του ΑΕΠ, ή, εάν δεν συνυπολογισθούν τα έκτακτα μέτρα, βελτιώθηκε κατά 0,3 εκατοστιαία μονάδα και διαμορφώθηκε στο -3,8% του ΑΕΠ.

[5] Δεν λαμβάνεται υπόψη το έκτακτο μέτρο της εκχώρησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών φόρων και κοινωνικών εισφορών.

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

2β. Δείκτης χρέους το 2002-2003

Στη διάρκεια της περιόδου 2001-2003, ο δείκτης ακαθάριστο δημόσιο χρέος/ΑΕΠ αυξήθηκε ουσιαστικά λόγω της υποτονικής οικονομικής ανάπτυξης και των σημαντικών χρηματοπιστωτικών πράξεων. Οι χρηματοπιστωτικές αυτές πράξεις [6] αντιπροσωπεύουν σε μεγάλο βαθμό την τακτοποίηση των ληξιπρόθεσμων δαπανών και τη μετατροπή μεγάλου αριθμού δημόσιων νοσοκομείων σε δημόσιες επιχειρήσεις.

[6] ΟΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΥΤΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΤΙΤΛΟ "ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ-ΡΟΩΝ".

3. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΔΕΣΜΕΥΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΛΗΦΘΗΚΑΝ ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Σε σχέση με τις δεσμεύσεις που οι πορτογαλικές αρχές ανέλαβαν κατά την έκδοση της σύστασης του Συμβουλίου δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 7, σημαντική πρόοδος επιτεύχθηκε όσον αφορά την ενίσχυση των μηχανισμών συντονισμού της δημοσιονομικής πολιτικής, με την έκδοση δημοσιονομικού νόμου-πλαισίου το 2002 ("Lei de Estabilidade Orηamental"), καθώς και όσον αφορά τη συγκέντρωση και επεξεργασία των στοιχείων για την γενική κυβέρνηση. Ο προαναφερθείς νόμος-πλαίσιο, ο οποίος υπερισχύει έναντι οποιασδήποτε δημοσιονομικής νομοθεσίας, επέτρεψε στην κυβέρνηση να καθορίσει στο μηδέν τις καθαρές δανειακές ανάγκες των οργανισμών τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης για το 2004. στην σχετική απόφαση προβλεπόταν ότι η μη τήρηση αυτής της απαίτησης μπορούσε να οδηγήσει σε περικοπές των μεταβιβάσεων της κεντρικής κυβέρνησης κατά το επόμενο έτος.

Επιβάλλεται πάντως να διατυπωθούν δύο επιφυλάξεις: πρώτον, η αποτελεσματικότητα της ενίσχυσης των μηχανισμών συντονισμού θα δοκιμαστεί μόνο στην περίοδο που προηγείται των προσεχών τοπικών εκλογών, οι οποίες προβλέπεται να διεξαχθούν το φθινόπωρο 2005, και αυτό λόγω του συνήθους πολιτικού κύκλου των τοπικών (επενδυτικών) δαπανών. δεύτερον, η έλλειψη τριμηνιαίων στοιχείων για τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης παρεμπόδισε την προβλεφθείσα κατάρτιση τριμηνιαίων λογαριασμών της γενικής κυβέρνησης, παρότι έχει επιτευχθεί ουσιαστική πρόοδος στην επεξεργασία των στοιχείων, σε τριμηνιαία βάση, όσον αφορά τα άλλα επίπεδα της κυβέρνησης.

4. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις 2004 των υπηρεσιών της Επιτροπής, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης για το 2004 προβλέπεται να ανέλθει στο 3,4% του ΑΕΠ. Υπενθυμίζεται ότι ο επίσημος στόχος που καθοριζόταν στο τελευταίο πρόγραμμα σταθερότητας και επιβεβαιωνόταν στην πρώτη κοινοποίηση στοιχείων βάσει της ΔΥΕ το 2004 ήταν διαμόρφωση του ελλείμματος στο 2,8%. Η διαφορά αυτή οφείλεται ουσιαστικά σε τρεις παράγοντες και συγκεκριμένα: (i) στις προβλέψεις της Επιτροπής, σύμφωνα με τις οποίες η αναμενόμενη αύξηση του ΑΕΠ θα είναι χαμηλότερη κατά Ό της εκατοστιαίας μονάδας, (ii) σε επιπτώσεις βάσης που συνδέονται με τα σημαντικά έκτακτα μέτρα που εφαρμόσθηκαν στα τέλη του 2003 και επηρέασαν το σκέλος των εσόδων και (iii) στη μερική αντικατάσταση αυτών των έκτακτων μέτρων, τα οποία από 2,1% του ΑΕΠ το 2003 υποχώρησαν στο 0,7% του ΑΕΠ το 2004, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής γνωστά κυβερνητικά σχέδια. Στις προαναφερθείσες προβλέψεις της Επιτροπής για το έτος 2005, οι οποίες βασίζονται στη συνήθη υπόθεση "αμετάβλητης πολιτικής", αναφέρεται ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα θα αυξηθεί στο 3,8% του ΑΕΠ λόγω της διατήρησης σημαντικού αρνητικού παραγωγικού κενού και της προοδευτικής κατάργησης όλων των έκτακτων μέτρων.

Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις 2004 των υπηρεσιών της Επιτροπής, το ΚΠΑ προβλέπεται να επιδεινωθεί κατά 0,3 της εκατοστιαίας μονάδας του ΑΕΠ το 2004 και να διαμορφωθεί στο -2.0% του ΑΕΠ, παρότι το αποτέλεσμα αυτό οφείλεται εξ ολοκλήρου στη μείωση του ποσοστού που αντιπροσωπεύουν τα έκτακτα μέτρα από 2,1% του ΑΕΠ το 2003 σε 0,7% του ΑΕΠ σύμφωνα με τα ισχύοντα κυβερνητικά σχέδια. Επομένως, εάν δεν ληφθούν υπόψη τα έκτακτα μέτρα, το ΚΠΑ προβλέπεται να βελτιωθεί κατά 1,1 εκατοστιαία μονάδα το 2004 και να διαμορφωθεί στο -2,7% του ΑΕΠ (-3.8% το 2003). Στην τελευταία επικαιροποίηση του προγράμματος σταθερότητας του Δεκεμβρίου 2003, οι πορτογαλικές αρχές προέβλεπαν μείωση του ΚΠΑ κατά 0,6 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ του 2004, δηλαδή έλλειμμα -1,1% του ΑΕΠ το έτος αυτό.

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Οι Πορτογαλικές αρχές συμμορφώθηκαν με τη σύσταση του Συμβουλίου που εκδόθηκε δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 7. Ειδικότερα, τήρησαν την σύσταση για τερματισμό της κατάστασης υπερβολικού ελλείμματος το συντομότερο δυνατόν, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1467/97, δηλαδή στη συγκεκριμένη περίπτωση το 2003 το αργότερο. Επιπρόσθετα, μείωσαν το έλλειμμα σε επίπεδο κατώτερο του 3% το 2002 και έλαβαν μέτρα πριν από τον Δεκέμβριο του 2002 - δηλαδή την προθεσμία που καθόρισε το Συμβούλιο - για να διορθωθεί η κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος. Το 2003 το έλλειμμα παρέμεινε κατώτερο του 3% του ΑΕΠ. Τέλος, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία που κοινοποιήθηκαν το 2004 βάσει της ΔΥΕ, ο δείκτης χρέους ανήλθε στο 59,4% του ΑΕΠ το 2003 από 58,1% το 2002 και 55,6% το 2001. Επομένως, από μία συνολική εκτίμηση προκύπτει ότι οι πορτογαλικές αρχές διόρθωσαν την κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος το 2003 σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου της 5ης Νοεμβρίου 2002. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή συνιστά στο Συμβούλιο να καταργήσει την απόφαση για την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος στην Πορτογαλία.

Επιβάλλεται πάντως να ληφθούν πρόσθετα μέτρα ώστε το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης να μην υπερβεί εκ νέου το 2004 την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τις υπηρεσίες της Επιτροπής, η λήψη πρόσθετων μέτρων που να αντιστοιχούν τουλάχιστον στο 0,5% του ΑΕΠ θα μείωνε τον κίνδυνο υπέρβασης του ορίου αυτού το 2004. Επί πλέον, μετά την εκπνοή της προθεσμίας για την κατάρτιση των εαρινών προβλέψεων 2004 της Επιτροπής οι πορτογαλικές αρχές γνωστοποίησαν την πρόθεσή τους να πραγματοποιήσουν και άλλες (συνδεόμενες με ακίνητα) πράξεις ώστε το έλλειμμα να παραμείνει κατώτερο του 3% του ΑΕΠ το τρέχον έτος. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση οφείλει να καταβάλει κάθε προσπάθεια για να αντικαταστήσει σταδιακά όλα τα έκτακτα μέτρα με μέτρα μονιμότερου χαρακτήρα, καθιστώντας με τον τρόπο αυτό την δημοσιονομική εξυγίανση περισσότερο διατηρήσιμη, σύμφωνα με τους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών.

Σύσταση ΓΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για κατάργηση της απόφασης σχετικά με την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος στην Πορτογαλία

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και ιδίως το άρθρο 104 παράγραφος 12,

τη σύσταση της Επιτροπής,

(1) κατόπιν σύστασης της Επιτροπής, το Συμβούλιο, σύμφωνα με το άρθρο 104 παράγραφος 6 της συνθήκης, αποφάσισε (απόφαση (ΕΚ) αριθ. 2002/923 [7]) ότι στην Πορτογαλία υπήρχε κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος.

[7] ΕΕ L322, της 27.11.2002, σ. 30.

(2) Σύμφωνα με το άρθρο 104 παράγραφος 7 της συνθήκης, το Συμβούλιο απηύθυνε σύσταση στην Πορτογαλία προκειμένου η τελευταία να θέσει τέρμα στην κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος [8]. Η Σύσταση αυτή, από κοινού με το άρθρο 3 παράγραφος 4 του Κανονισμού (EΚ) αριθ. 1467/97 του Συμβουλίου της 7ης Ιουλίου 1997 για την επιτάχυνση και τη διασαφήνιση της εφαρμογής της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος [9], καθόριζε προθεσμία για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος, η οποία έπρεπε να ολοκληρωθεί στη διάρκεια του επόμενου έτους από την διαπίστωση της ύπαρξής του ελλείμματος αυτού, δηλαδή το 2003 το αργότερο.

[8] Σύσταση του Συμβουλίου της 5ης Νοεμβρίου 2002.

[9] ΕΕ L209, της 2.8.1997, σ.6.

(3) Σύμφωνα με το άρθρο 104 παράγραφος 12 της συνθήκης, μία απόφαση του Συμβουλίου με την οποία διαπιστώνεται η ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος καταργείται στο βαθμό που, κατά τη γνώμη του Συμβουλίου, έχει διορθωθεί το υπερβολικό έλλειμμα στο οικείο κράτος μέλος.

(4) Οι όροι "δημοσιονομικό" και "έλλειμμα" καθορίζονται στο πρωτόκολλο για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος μέσω παραπομπής στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Ολοκληρωμένων Οικονομικών Λογαριασμών (ΕΣΟΛ), δεύτερη έκδοση. Η Επιτροπή παρέχει τα στοιχεία για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.

(5) Από τα στοιχεία που παρείχε η Επιτροπή βάσει της έκθεσης που της κοινοποίησε η Πορτογαλία πριν από την 1η Μαρτίου 2004, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 3605/93 του Συμβουλίου, της 22ας Νοεμβρίου 1993, σχετικά με την εφαρμογή του πρωτοκόλλου για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος το οποίο προσαρτάται στη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας [10], όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 475/2000 του Συμβουλίου [11], και από τις εαρινές προβλέψεις 2004 των υπηρεσιών της Επιτροπής προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

[10] ΕΕ L332, 31.12.1993, σ. 7. Κανονισμός όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 351/2002 (ΕΕ L55, 26.2.2002, σ. 23).

[11] ΕΕ L 58, 3.3.2000, σ. 1.

- Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης εκτιμάται στο 2,8% του ΑΕΠ για το 2003, σε σύγκριση με το 2,7% το 2002 και το 4,4% το 2001. Το αποτέλεσμα για το 2003 είναι σύμφωνο με τη σύσταση του Συμβουλίου που εκδόθηκε δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 7, ιδίως όσον αφορά τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος σε επίπεδο κατώτερο της τιμής αναφοράς του 3% του ΑΕΠ έως το 2003 το αργότερο. Οι πορτογαλικές αρχές συνέχισαν τη διαδικασία δημοσιονομικής προσαρμογής το 2003 στηρίζοντας τις προσπάθειές τους σε μία σταθερή επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των πρωτογενών τρεχουσών δαπανών από 8,9% το 2001 σε 7,8% το 2002 και σε 4,1% το 2003. Πάντως, η παρούσα συγκυριακή επιβράδυνση, η οποία οδήγησε σε ύφεση το 2003, προκάλεσε σημαντική απόκλιση 2,6 εκατοστιαίων μονάδων μεταξύ της πραγματικής αύξησης του ΑΕΠ κατά το έτος αυτό και της αρχικής δημοσιονομικής πρόβλεψης. Ως αποτέλεσμα της εξέλιξης αυτής, τα φορολογικά έσοδα υποχώρησαν σημαντικά το 2003 και η μείωση αυτή χρειάστηκε να αντισταθμιστεί με δύο έκτακτα μέτρα συνολικού ύψους 2,1% του ΑΕΠ.

- Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις 2004 των υπηρεσιών της Επιτροπής, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης θα διαμορφωθεί στο 3,4% του ΑΕΠ το 2004, δηλαδή σε επίπεδο σαφώς υψηλότερο από τον επίσημο στόχο για έλλειμμα 2,8% του ΑΕΠ. Η διαφορά εξηγείται ουσιαστικά από τους εξής παράγοντες: (i) ρυθμός ανάπτυξης κατώτερος από τον προβλεπόμενο στον προϋπολογισμό, (ii) επιπτώσεις βάσης που συνδέονται με τα ληφθέντα το 2003 έκτακτα μέτρα και (iii) προβλεπόμενη μερική αντικατάσταση αυτών των έκτακτων μέτρων. Επιβάλλεται επομένως να ληφθούν πρόσθετα μέτρα ώστε να αποφευχθεί το 2004 και τα επόμενα έτη το ενδεχόμενο να υπερβεί το δημοσιονομικό έλλειμμα την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ.

- Μετά την εκπνοή της προθεσμίας για την κατάρτιση των εαρινών προβλέψεων 2004 της Επιτροπής, οι πορτογαλικές αρχές γνωστοποίησαν την πρόθεσή τους να πραγματοποιήσουν και άλλες (συνδεόμενες με ακίνητα) πράξεις ώστε το έλλειμμα να παραμείνει κατώτερο του 3% του ΑΕΠ το τρέχον έτος.

- Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία που διαβιβάστηκαν το 2004 στο πλαίσιο της ΔΥΕ, ο δείκτης δημοσίου χρέους διατηρήθηκε σε επίπεδο κατώτερο της τιμής αναφοράς του 60% του ΑΕΠ το 2003, σύμφωνα με τη σύσταση που είχε απευθύνει το Συμβούλιο δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 7, παρότι από το 2001 και μετά ο δείκτης αυτός αυξάνει σταθερά και, σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις 2004 των υπηρεσιών της Επιτροπής, αναμένεται να υπερβεί την προαναφερθείσα τιμή αναφοράς το 2004.

(6) Η απόφαση (ΕΚ) αριθ. 2002/923 πρέπει επομένως να καταργηθεί. Παράλληλα, λαμβανομένων υπόψη των κινδύνων που περιβάλλουν τη δημοσιονομική κατάσταση και οι οποίοι παρουσιάζονται ανάγλυφα στις εαρινές προβλέψεις, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να λάβουν οι Πορτογαλικές αρχές τα κατάλληλα μέτρα ώστε να διασφαλιστεί ότι το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης θα παραμείνει κατώτερο του 3% του ΑΕΠ.

(7) Για να είναι διατηρήσιμη η πορεία εξυγίανσης και για να επιτευχθεί ενδεχομένως ο μεσοπρόθεσμος στόχος για δημοσιονομική θέση σχεδόν ισοσκελισμένη ή πλεονασματική, σύμφωνα με τους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών, όλα τα έκτακτα μέτρα πρέπει να αντικατασταθούν σταδιακά από μονιμότερου χαρακτήρα μέτρα και παράλληλα το κυκλικά προσαρμοσμένο δημοσιονομικό αποτέλεσμα να βελτιώνεται κατά τουλάχιστον 0,5 εκατοστιαία μονάδα του ΑΕΠ ετησίως.

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Από συνολική εκτίμηση προκύπτει ότι το υπερβολικό έλλειμμα της Πορτογαλίας διορθώθηκε το 2003, σύμφωνα με τη σύσταση της 5ης Νοεμβρίου που το Συμβούλιο απηύθυνε στην Πορτογαλία δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 7 της συνθήκης.

Άρθρο 2

Η απόφαση 2002/923/ΕΚ καταργείται.

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Πορτογαλική Δημοκρατία.

Βρυξέλλες, [...]

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος [...]