52004PC0185

Πρόταση ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/96/ΕΚ όσον αφορά τη δυνατότητα για την Κύπρο να εφαρμόζει, όσον αφορά τα ενεργειακά προϊόντα και την ηλεκτρική ενέργεια, προσωρινές απαλλαγές ή μειώσεις των επιπέδων φορολογίας

(υποβληθείσα από την Επιτροπή)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1. Εισαγωγη

Η οδηγία 2003/96/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με την αναδιάρθρωση του κοινοτικού πλαισίου φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων και της ηλεκτρικής ενέργειας (εφεξής η «οδηγία») εκδόθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2003 [1]. Θα αρχίσει να ισχύει την 1η Ιανουαρίου 2004 [2].

[1] ΕΕ L 283 της 31.10.2003, σ. 51.

[2] Τα μέτρα που αφορούν τα βιοκαύσιμα και μεμονωμένες παρεκκλίσεις, οι οποίες παραχωρούνται με βάση το άρθρο 8 παράγραφος 4 της οδηγίας 92/81/ΕΟΚ, αρχίζουν να ισχύουν αναδρομικά την 1η Ιανουαρίου 2003.

Όπως συνέβη με τα σημερινά κράτη μέλη, τα προσχωρούντα κράτη μέλη χρειάζονται ορισμένες μεταβατικές ρυθμίσεις για να ανταποκριθούν στις νέες ανάγκες που εισάγει η οδηγία. Στις 28 Ιανουαρίου 2004, η Επιτροπή υπέβαλε σχετικά με αυτό το θέμα πρόταση για οδηγία του Συμβουλίου που τροποποιεί την οδηγία 2003/96/ΕΚ όσον αφορά τη δυνατότητα για ορισμένα κράτη μέλη να εφαρμόζουν, όσον αφορά τα ενεργειακά προϊόντα και την ηλεκτρική ενέργεια, προσωρινές απαλλαγές ή μειώσεις των επιπέδων φορολογίας [3]. Όλα τα προσχωρούντα κράτη, εκτός από την Κύπρο, περιλαμβάνονται στην πρόταση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Κύπρος δεν είχε υποβάλει εκείνη την εποχή αίτηση για μεταβατικές ρυθμίσεις.

[3] COM (2004) 42 της 28.1.2004.

Εντούτοις, η κατάσταση στην Κύπρο έχει εξελιχθεί, και οι κυπριακές αρχές υπέβαλαν στις αρχές του 2004 ειδικές αιτήσεις για μεταβατικές περιόδους.

Συνεπώς, η Επιτροπή οφείλει να προτείνει νέα οδηγία, βάσει του άρθρου 93 της Συνθήκης ΕΚ, για να τροποποιήσει την οδηγία.

2. η συνθηκη προσχωρησης

Η Κύπρος απολαύει δύο ειδικών παρεκκλίσεων στο πλαίσιο της Συνθήκης Προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση του 2003 [4].

[4] ΕΕ L 236,23.9.2003, σ. 17.

Με την επιφύλαξη επίσημης απόφασης που θα ληφθεί σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στο άρθρο 8 παράγραφος 4 της οδηγίας 92/81/ΕΟΚ, η Κύπρος μπορεί να εφαρμόσει απαλλαγή από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης στα πετρελαιοειδή που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή τσιμέντου μέχρι ένα έτος μετά την ημερομηνία προσχώρησης.

Με την επιφύλαξη επίσημης απόφασης που θα ληφθεί σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στο άρθρο 8 παράγραφος 4 της οδηγίας 92/81/ΕΟΚ, η Κύπρος μπορεί επίσης να εφαρμόσει απαλλαγή από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης σε όλους τους τύπους καυσίμων για τοπικές επιβατικές μεταφορές μέχρι ένα έτος μετά την ημερομηνία προσχώρησης.

Οι οδηγίες 92/81/ΕΟΚ και 92/82/ΕΟΚ καταργούνται από τις 31 Δεκεμβρίου 2003.

3. Η οδηγία για τη φορολόγηση της ενέργειας

Η οδηγία διευρύνει το πεδίο των προηγούμενων οδηγιών για τα πετρελαιοειδή σε όλα σχεδόν τα ενεργειακά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένου του άνθρακα και του φυσικού αερίου, και της ηλεκτρικής ενέργειας. Ενημερώνει επίσης τους ελάχιστους συντελεστές για τα πετρελαιοειδή που αναθεωρήθηκαν από το 1992. Η οδηγία θα μειώσει τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού που υπάρχουν επί του παρόντος μεταξύ των κρατών μελών εξαιτίας της απόκλισης των φορολογικών συντελεστών. Επιπλέον, θα μειώσει τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού μεταξύ πετρελαιοειδών και των άλλων ενεργειακών προϊόντων που δεν αποτελούσαν μέχρι τώρα αντικείμενο κοινοτικής φορολογικής νομοθεσίας. Τέλος, θα αυξήσει το κίνητρο για αποτελεσματικότερη χρησιμοποίηση της ενέργειας, έτσι ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από την εισαγόμενη ενέργεια, καθώς και να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακος σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Κιότο.

4. μεταβατικεσ ρυθμισεις για την κυπρο

Σύμφωνα με την επιστολή της 11ης Φεβρουαρίου 2004, η Κύπρος ζητεί μεταβατικές ρυθμίσεις μόνο για τα καύσιμα κίνησης.

Η Κύπρος θα εφαρμόσει τους ελάχιστους συντελεστές που ισχύουν για τα καύσιμα κίνησης, τους οποίους καθορίζει η οδηγία 92/82/ΕΟΚ κατά την ημερομηνία προσχώρησης. Για 1000 λίτρα, αυτοί ανέρχονται αντίστοιχα σε 245 ευρώ για το πετρέλαιο ντίζελ και την κηροζίνη, και σε 287 για την αμόλυβδο βενζίνη.

Εντούτοις, συνεπεία της καθιέρωσης του κοινοτικού κεκτημένου, οι αυξήσεις του ειδικού φόρου κατανάλωσης και του συντελεστή ΦΠΑ θα προκαλέσουν σημαντική αύξηση της τελικής τιμής των καυσίμων κίνησης. Η τιμή της αμόλυβδης βενζίνης αυξήθηκε από 0,378 σεντς λίρας Αγγλίας (0,65 ευρώ) ανά λίτρο στις 21.10.1999 σε 0,428 σεντς λίρας Αγγλίας επί του παρόντος, ενώ η τιμή του ντίζελ, που χρησιμοποιείται ευρέως από τα νοικοκυριά χαμηλότερου μεσαίου εισοδήματος, δεδομένου ότι σημαντικό ποσοστό αυτών οδηγεί αυτοκίνητα που κινούνται με πετρέλαιο ντίζελ, αυξήθηκε από 0,146 σεντς λίρας Αγγλίας (0,25 ευρώ) ανά λίτρο στις 21.10.1999 σε 0,36 σεντς (0,62 ευρώ) επί του παρόντος.

Ο άμεσος καθορισμός των νέων ελαχίστων φορολογικών συντελεστών θα επιδεινώσει τα προβλήματα ανταγωνισμού τα οποία αντιμετωπίζει ο τομέας παραγωγής, και θα έχει σημαντική κοινωνική επίπτωση στις δαπάνες των νοικοκυριών. Η κατάσταση επιδεινώνεται φυσικά από τις υψηλές παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου.

Η Κύπρος θεωρεί ότι απαιτούνται οι ακόλουθες μεταβατικές περίοδοι:

* για την αμόλυβδο βενζίνη: μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2010 για να επιτευχθεί ο ελάχιστος συντελεστής 359 ευρώ.

* για το πετρέλαιο ντίζελ και τη κηροζίνη: μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2008 για να επιτευχθεί ελάχιστος συντελεστής 302 ευρώ και μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2010 για να επιτευχθεί ελάχιστος συντελεστής 330 ευρώ.για την αμόλυβδο βενζίνη: μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2010 για να επιτευχθεί ο ελάχιστος συντελεστής 359 ευρώ.

Αξιολόγηση

Λαμβανομένων υπόψη των ειδικών αναγκών της Κύπρου, η Επιτροπή αξιολόγησε τα αιτήματα με βάση τις ίδιες αρχές που εφαρμόστηκαν για την παραχώρηση μεταβατικών περιόδων στα παρόντα κράτη μέλη και σε άλλα προσχωρούντα κράτη κατά την πρόσφατη πρόταση της Επιτροπής. Σύμφωνα με αυτές τις αρχές, τα μεταβατικά μέτρα θα πρέπει:

* να έχουν αυστηρό χρονικό περιορισμό και, κατ' αρχήν, να μη διαρκούν περισσότερο από το 2012.

* να είναι αναλογικά με το πρόβλημα στη λύση του οποίου αποσκοπούν.

* να προβλέπουν, εφόσον είναι σκόπιμο, προοδευτική εναρμόνιση με τους ελάχιστους κοινοτικούς συντελεστές.

Eπιπλέον, στις περιπτώσεις που δεν παραχωρείται μεταβατική περίοδος στο πλαίσιο της Συνθήκης Προσχώρησης, οι ελάχιστοι συντελεστές που καθορίζει η οδηγία 92/82/EΟΚ πρέπει να επιτευχθούν ως την 1η Μαΐου 2004.

Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι στα τρέχοντα κράτη μέλη έχουν παραχωρηθεί μεταβατικές περίοδοι για τα καύσιμα κινητήρα. Επιπλέον, τα αιτήματα που υπέβαλε η Κύπρος είναι όμοια με αυτά που έχουν υποβάλει διάφορα άλλα προσχωρούντα κράτη. Οι μακρύτερες μεταβατικές περίοδοι που παραχωρεί η οδηγία σχετικά με το πετρέλαιο ντίζελ και την αμόλυβδο βενζίνη είναι αντίστοιχα η 1η Ιανουαρίου 2012 και η 1η Ιανουαρίου 2010. Η πρόταση της 28ης Ιανουαρίου 2004 περιλαμβάνει μεταβατικές ρυθμίσεις που είναι ακόμη μακρύτερες σε μερικές περιπτώσεις.

Σύμφωνα με υπολογισμούς που έκανε η Επιτροπή, η εφαρμογή νέων ελάχιστων συντελεστών για το πετρέλαιο ντίζελ και την αμόλυβδο βενζίνη θα οδηγήσει σε αύξηση του γενικού δείκτη τιμών, που θα είναι υψηλότερος από τους δείκτες που αναμένονται για τα περισσότερα σημερινά κράτη μέλη που επωφελούνται της μεταβατικής περιόδου μέχρι το 2012 και όμοιος με αυτόν των προσχωρούντων κρατών.

Η Επιτροπή είναι της άποψης ότι το αίτημα είναι ανάλογο με το πρόβλημα που αντιμετωπίζεται.

Η Επιτροπή συμπεραίνει ότι θα πρέπει να χορηγηθεί η άδεια στην Κύπρο να εφαρμόσει μεταβατική περίοδο μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2008 για να προσαρμόσει το εθνικό της επίπεδο φορολογίας για το πετρέλαιο ντίζελ και την κηροζίνη κίνησης σε νέο ελάχιστο επίπεδο 302 ευρώ ανά 1000 λίτρα, και μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2010 να επιτύχει επίπεδο 330 ευρώ.

Επίσης, πρέπει να χορηγηθεί η άδεια στην Κύπρο να εφαρμόσει μεταβατική περίοδο έως την 1η Ιανουαρίου 2010 ώστε να προσαρμόσει το εθνικό της επίπεδο φορολογίας όσον αφορά την αμόλυβδο βενζίνη που χρησιμοποιείται ως καύσιμο κίνησης στο νέο ελάχιστο επίπεδο 359 ευρώ ανά 1000 λίτρα.

5. Συμπερασμα

Η προτεινόμενη οδηγία περί φορολογίας θέτει δικαιολογημένες και αναλογικές με το πρόβλημα που αντιμετωπίζεται μεταβατικές ρυθμίσεις υπέρ της Κύπρου. Πρέπει να εξεταστεί το συντομότερο δυνατόν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από το Συμβούλιο και από την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, ώστε να αποφευχθεί οιοδήποτε νομικό κενό κατά τη στιγμή της διεύρυνσης.

Τέλος, η Επιτροπή υπενθυμίζει τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από την εφαρμογή του κανονισμού του Συμβουλίου (ΕΚ) 659/1999 της 22ας Μαρτίου 1999 για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του άρθρου 88 (πρώην 93) της συνθήκης ΕΚ [5], και ιδίως των κανόνων σχετικά με υφιστάμενες και νέες ενισχύσεις. Η Επιτροπή συνιστά στα προσχωρούντα κράτη να κοινοποιούν στην Επιτροπή τυχόν στοιχεία που αφορούν τις κρατικές ενισχύσεις στα εν λόγω φορολογικά μέτρα βάσει της ενδιάμεσης διαδικασίας για τις υφιστάμενες ενισχύσεις που προβλέπονται στο παράρτημα IV, σημείο 3 της συνθήκης προσχώρησης.

[5] ΕΕ L 83 της 27.3.1999, σ.1.

2004/0067 (CNS)

Πρόταση ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/96/ΕΚ όσον αφορά τη δυνατότητα για την Κύπρο να εφαρμόζει, όσον αφορά τα ενεργειακά προϊόντα και την ηλεκτρική ενέργεια, προσωρινές απαλλαγές ή μειώσεις των επιπέδων φορολογίας

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

´Εχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 93,

την πρόταση της Επιτροπής [6],

[6] OJ C , , p. .

τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου [7],

[7] OJ C , , p. .

τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής [8],

[8] OJ C , , p. .

Εκτιμώντας τα εξής:

(1) Η οδηγία του Συμβουλίου 2003/96/ΕΚ της 27ης Οκτωβρίου 2003 σχετικά με την αναδιάρθρωση του κοινοτικού πλαισίου φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων και της ηλεκτρικής ενέργειας [9] αντικαθιστά, από την 1η Ιανουαρίου 2004, την οδηγία του Συμβουλίου 92/81/EΟΚ της 19ης Οκτωβρίου 1992 για την εναρμόνιση των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στα πετρελαιοειδή [10] και την οδηγία 92/82/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 1992 για την προσέγγιση των συντελεστών των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα πετρελαιοειδή [11]. Καθορίζει τις φορολογικές δομές και τα επίπεδα φορολόγησης που πρέπει να επιβληθούν στα ενεργειακά προϊόντα και στην ηλεκτρική ενέργεια.

[9] ΕΕ L 283 της 31.10.2003, σ.51.

[10] EE L 316, 31.10.1992, σ. 12. Οδηγία που τροποποιήθηκε με την οδηγία 94/74/ΕΚ (ΕΕ L 365, 31.12.1994, σ. 46).

[11] ΕΕ L 316, 31.10.1992, σ. 19. Οδηγία που τροποποιήθηκε με την οδηγία 94/74/ΕΚ (ΕΕ L 365, 31.12.1994, σ. 46).

(2) Οι ελάχιστοι συντελεστές που έθεσε η οδηγία 2003/96/ΕΚ ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες σε ορισμένα κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων η Κύπρος, λόγω του συγκριτικά χαμηλού επιπέδου ειδικού φόρου κατανάλωσης που εφήρμοζαν προηγουμένως, της τρέχουσας οικονομικής μετάβασης των εν λόγω κρατών, των συγκριτικά χαμηλών επιπέδων των εσόδων τους και της περιορισμένης τους ικανότητας αντιστάθμισης αυτής της επιπλέον φορολογικής επιβάρυνσης με την μείωση άλλων φόρων. Συγκεκριμένα, οι αυξήσεις των τιμών που επέφερε η εφαρμογή των ελάχιστων συντελεστών που όρισε η οδηγία 2003/96/ΕΚ είναι δυνατόν να έχουν αρνητικές συνέπειες στους πολίτες και στις εθνικές τους οικονομίες, δημιουργώντας, π.χ., ένα δυσβάσταχτο βάρος για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

(3) Πρέπει, συνεπώς, να χορηγηθεί η άδεια στην Κύπρο, σε προσωρινή βάση, να εφαρμόζει πρόσθετες απαλλαγές ή μειώσεις των επιπέδων φορολογίας, όταν αυτό δεν είναι εις βάρος της ορθής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και δεν οδηγεί σε στρέβλωση του ανταγωνισμού. Επιπλέον, σύμφωνα με τις αρχές βάσει των οποίων οι μεταβατικές περίοδοι χορηγήθηκαν αρχικά βάσει της οδηγίας 2003/96/ΕΚ, τα μέτρα αυτά πρέπει να σχεδιαστούν έτσι ώστε να επιφέρουν σταδιακή εναρμόνιση με τους ισχύοντες ελάχιστους κοινοτικούς συντελεστές.

(4) Η εν λόγω οδηγία ισχύει με την επιφύλαξη του αποτελέσματος διαδικασιών που αφορούν στρεβλώσεις της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς που μπορεί να εφαρμοστούν, ιδίως βάσει των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης. Δεν απαλλάσσει τα κράτη-μέλη από την υποχρέωση να επισημαίνουν ενδεχόμενες κρατικές ενισχύσεις στην Επιτροπή βάσει του άρθρου 88 της συνθήκης.

(5) Θα πρέπει να διευκρινιστεί η διατύπωση του άρθρου 30 της οδηγίας 2003/96/ΕΚ.

(6) Κατά συνέπεια, η οδηγία 2003/96/ΕΚ πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Άρθρο 1

Η οδηγία 2003/96/ΕΚ τροποποιείται ως ακολούθως :

(1) Προστίθεται το ακόλουθο άρθρο 18α:

«Άρθρο 18α

1. Εκτός από τις περιόδους που ορίζονται στην παράγραφο 2 και εφόσον αυτό δεν οδηγεί σε στρέβλωση του ανταγωνισμού, χορηγείται, στα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εφαρμογή των νέων ελάχιστων επιπέδων φορολόγησης, μεταβατική περίοδος έως την 1η Ιανουαρίου 2007, ιδίως για να μην τεθεί σε κίνδυνο η σταθερότητα των τιμών.

2. Χορηγείται η άδεια στην Κύπρο να εφαρμόσει μεταβατική περίοδο έως την 1η Ιανουαρίου 2008 για να προσαρμόσει το εθνικό της επίπεδο φορολογίας του πετρελαίου ντίζελ και της κηροζίνης που χρησιμοποιούνται ως καύσιμα κίνησης στο νέο ελάχιστο επίπεδο των 302 ευρώ ανά 1000 λίτρα και έως την 1η Ιανουαρίου 2010 ώστε να φτάσει σε 330 ευρώ. Εντούτοις, το επίπεδο φορολογίας για το πετρέλαιο ντίζελ και τη κηροζίνη που χρησιμοποιείται ως καύσιμο δεν θα είναι κατώτερο από 245 ευρώ ανά 1000 λίτρα από την 1η Μαίου 2004.

Χορηγείται η άδεια στην Κύπρο να εφαρμόσει μεταβατική περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2010 για την προσαρμογή του εθνικού επιπέδου φορολογίας στο πετρέλαιο ντίζελ που χρησιμοποιείται ως καύσιμο κίνησης στο νέο ελάχιστο επίπεδο των 359 ευρώ ανά 1000 λίτρα. Εντούτοις, το επίπεδο φορολογίας του πετρελαίου ντίζελ που χρησιμοποιείται ως καύσιμο κίνησης δεν μπορεί να είναι κατώτερο από 287 ευρώ ανά 1000 λίτρα από την 1η Μαΐου 2004.

3. Εντός των μεταβατικών περιόδων που έχουν ορισθεί, τα κράτη μέλη θα μειώσουν σταδιακά τις αντίστοιχές τους διαφορές όσον αφορά τα νέα ελάχιστα επίπεδα φορολογίας. Εντούτοις, όταν η διαφορά μεταξύ του εθνικού επιπέδου και του ελάχιστου επιπέδου δεν υπερβαίνει το 3% του εν λόγω ελάχιστου επιπέδου, το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος περιμένει έως το τέλος της περιόδου για την προσαρμογή του εθνικού του επιπέδου.»

2) Στο άρθρο 30 προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος:

«Οι αναφορές στις καταργηθείσες οδηγίες θεωρούνται ως αναφορές στην παρούσα οδηγία.»

Άρθρο 2

1. Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν με την παρούσα οδηγία το αργότερο στις 2 Μαΐου 2004. Κοινοποιούν δε άμεσα στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων καθώς και πίνακα αντιστοιχίας μεταξύ των εν λόγω διατάξεων και της παρούσας οδηγίας.

Οι διατάξεις αυτές, όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, αναφέρονται στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρόμοια αναφορά κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Οι λεπτομερείς διατάξεις για την αναφορά αυτή καθορίζονται από τα κράτη μέλη.

2. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή το κείμενο των βασικών διατάξεων της εθνικής νομοθεσίας που εγκρίνουν σχετικά με τον τομέα που καλύπτει η εν λόγω οδηγία.

Άρθρο 3

Η παρούσα οδηγία τίθεται σε ισχύ την 1η Μαΐου 2004.

Άρθρο 4

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

Βρυξέλλες, [...]

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

[...]