52004DC0130

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ - Ενσωμάτωση Περιβαλλοντικών Ζητημάτων στην Ευρωπαϊκή Τυποποίηση {SEC(2004)206}

1. EIΣΑΓΩΓΗ

Τα περισσότερα από τα αγαθά και οι υπηρεσίες που μας περιβάλλουν έχουν τώρα τυποποιηθεί, παρόλο που στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό δεν είναι εμφανές. Τα πρότυπα συνιστούν ήρεμες, αόρατες δυνάμεις, που εξασφαλίζουν πως τα πράγματα δουλεύουν κανονικά.

Στα πλαίσια του ευρωπαϊκού συστήματος τυποποίησης αναπτύχθηκαν πρότυπα σε τομείς στους οποίους οι εμπλεκόμενοι φορείς προσδιόρισαν και επεδίωξαν να πετύχουν κοινά συμφέροντα για τον καθορισμό τεχνικών λύσεων. Κύριος παράγοντας προώθησης της ανάπτυξης των ευρωπαϊκών προτύπων είναι η ομοιόμορφη εφαρμογή τους σε όλη την ευρωπαϊκή ενιαία αγορά, καθώς αντικαθιστούν τα εθνικά πρότυπα. Όπου αυτό είναι δυνατόν, στηρίζονται επίσης σε διεθνή πρότυπα, γεγονός που διευκολύνει το διεθνές εμπόριο. Ένα επιπλέον κίνητρο για τη δημιουργία ευρωπαϊκών προτύπων αποτελεί, για ορισμένους τομείς προϊόντων, το εναρμονισμένο και σταθερό νομικό πλαίσιο που επιτρέπει στα ευρωπαϊκά πρότυπα να αναπτύξουν τεχνικές λύσεις προκειμένου να επιβεβαιωθεί η συμμόρφωση με το νόμο.

Πλαίσιο 1: Το ευρωπαϊκό σύστημα τυποποίησης

Οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί τυποποίησης είναι η CEN [1] (Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης), η CENELEC (Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ηλεκτροτεχνική Τυποποίηση) και το ETSI (Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τυποποίησης Τηλεπικοινωνιών). Η οδηγία 98/34/ΕΚ [2] αναγνωρίζει τους φορείς αυτούς ως αρμόδιους για την ανάπτυξη ευρωπαϊκών προτύπων. Περιέχει επίσης ορισμό του ευρωπαϊκού προτύπου. Οι αρχές που διέπουν τις σχέσεις και τη συνεργασία μεταξύ της CEN, της CENELEC, του ETSI και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών καθορίζονται σε γενικές κατευθυντήριες οδηγίες. Αναθεωρημένη μορφή αυτών των κατευθυντήριων οδηγιών εκδόθηκε στις 28 Μαρτίου 2003 (ΕΕ C 91 της 16.4.2003).

[1] http://www.cenorm.be http:// www.cenelec.org.http://www.etsi.org

[2] Οδηγία 98/34/ ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Ιουνίου 1998 για την καθιέρωση μιας διαδικασίας πληροφόρησης στον τομέα των τεχνικών προτύπων και κανονισμών

Τα πρότυπα συμβάλλουν στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Επειδή είναι δυνατόν να καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο κατασκευάζεται, χρησιμοποιείται, συντηρείται και αντιμετωπίζεται ένα προϊόν κατά το τέλος του κύκλου ζωής του, ή επειδή βοηθούν στη δειγματοληψία, έλεγχο και ανάλυση προϊόντων ή υλικών σε σχέση με την περιβαλλοντική τους συμπεριφορά ή συνθήκες, τα πρότυπα επηρεάζουν σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο τα προϊόντα και οι υπηρεσίες επιδρούν στο περιβάλλον. Παρόλο που οι απαιτήσεις οι οποίες καθορίζονται στους τεχνικούς κανονισμούς είναι υποχρεωτικές, υπάρχουν πολλές χιλιάδες τεχνικά πρότυπα που αναπτύσσονται σε εθελοντική βάση από εταιρίες, από κατά περίπτωση δομές όπως είναι τα φόρα και οι κοινοπραξίες, ή υπό την αιγίδα των επίσημων φορέων τυποποίησης. Οι εμπλεκόμενοι φορείς που συμμετέχουν στις διαδικασίες αυτές έχουν ήδη επενδύσει και θα συνεχίσουν να επενδύουν σημαντικούς πόρους από πλευράς χρόνου εμπειρογνωμόνων, τεχνικής τεχνογνωσίας και δαπανών για συναντήσεις. Τα πρότυπα, ως εθελοντικά εργαλεία, θεωρούνται κρίσιμα και γι' αυτό έχει ζωτική σημασία όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς που συμμετέχουν στην ανάπτυξή τους να μεγιστοποιήσουν τις σχετικές δυνατότητες και κατά συνέπεια να βελτιώσουν τον ρόλο τους όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος.

2. ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί προτεραιότητα για την ΕΕ, και επιδιώκει την επίτευξη ισορροπίας ανάμεσα στα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα [3]. Τα ευρωπαϊκά πρότυπα διαπραγματεύονται συχνά ζητήματα εμπορίου, ποιότητας, ασφάλειας και υγιεινής των προϊόντων, διαδικασιών ή υπηρεσιών. Λαμβάνοντας επιπροσθέτως υπόψη και τα περιβαλλοντικά ζητήματα, η ευρωπαϊκή τυποποίηση είναι δυνατόν να συμβάλει θετικά στην αειφόρο ανάπτυξη και στις σχετικές πολιτικές εφαρμογής όπως είναι η ολοκληρωμένη πολιτική προϊόντων (IPP) που θεσπίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή [4]. Υπάρχουν επίσης όλο και μεγαλύτεροι αριθμοί ευρωπαϊκών προτύπων για μεθόδους δοκιμών και μετρήσεων, τα οποία συμβάλλουν στην εφαρμογή των περιβαλλοντικών πολιτικών.

[3] COM(2001)264 τελικό. Ανακοίνωση της Επιτροπής - Αειφόρος ανάπτυξη της Ευρώπης για έναν καλύτερο κόσμο: Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αειφόρο ανάπτυξη

[4] COM(2003)302 τελικό. Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Ολοκληρωμένη Πολιτική Προϊόντων - Οικοδομώντας στην συνεκτίμηση του περιβαλλοντικού κύκλου ζωής

Οι εμπλεκόμενοι φορείς στον τομέα της τυποποίησης θα πρέπει να πραγματοποιήσουν τα περαιτέρω βήματα που απαιτούνται για τη συστηματική ενσωμάτωση των σχετικών περιβαλλοντικών ζητημάτων στη διαδικασία υιοθέτησης των ευρωπαϊκών προτύπων. Κατά συνέπεια θα πρέπει να αποδοθεί μεγαλύτερη προσοχή στις συνθήκες εκείνες που απαιτούνται προκειμένου η ευρωπαϊκή τυποποίηση να συμβάλει κατά θετικό τρόπο στην προστασία του περιβάλλοντος.

Κατά τις διάφορες φάσεις της σύνταξης του παρόντος εγγράφου, πραγματοποιήθηκαν αρκετές διαβουλεύσεις [5]. Μία συνάντηση με πολλούς εμπλεκόμενους φορείς πραγματοποιήθηκε στις 17 Ιουλίου 2002 και μια περαιτέρω συνάντηση στις 16 Ιουλίου 2003. Μία διαβούλευση μέσω του Διαδικτύου ξεκίνησε από τις 25 Ιουλίου και ολοκληρώθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2003. Οι πρωτοβουλίες αυτές είχαν ως στόχο όλους τους εμπλεκόμενους φορείς του συστήματος τυποποίησης και υποβλήθηκαν εισηγήσεις από επιχειρήσεις και βιομηχανίες, από μη κυβερνητικές οργανώσεις, από δημόσιες αρχές και από τους ίδιους τους οργανισμούς τυποποίησης. Οι εισηγήσεις που υποβλήθηκαν βοήθησαν να επικεντρωθεί η προσοχή στα ζωτικά ζητήματα όσον αφορά το θέμα και να εκτιμηθεί κατά πόσον μια ανακοίνωση αποτελούσε το καταλληλότερο όργανο πολιτικής προκειμένου να επιτευχθεί πρόοδος.

[5] http://www.europa.eu.int/comm/enterprise/ standards_policy/environment_standardisation/ stakeholder_meeting/2003/consultation_stakeholders.htm

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όλοι σχεδόν οι εμπλεκόμενοι φορείς θεώρησαν πως μια ανακοίνωση θα αποτελούσε χρήσιμη συμβολή, η οποία θα μπορούσε να τους βοηθήσει στην εργασία τους. Επιπλέον προέκυψαν ορισμένα κοινά θέματα τα οποία έδειξαν συμφωνία όσον αφορά τα ζητήματα στα οποία είναι πιθανότερο να πραγματοποιηθεί πρόοδος. Ειδικότερα, εντοπίσθηκαν τέσσερα ζητήματα ζωτικής σημασίας και γι' αυτό τα ζητήματα αυτά αντιμετωπίζονται ιδιαίτερα στα πλαίσια της παρούσας ανακοίνωσης:

- ευαισθητοποίηση και περιβαλλοντική συνεκτίμηση.

- καθορισμός προτεραιοτήτων.

- ενίσχυση της συμμετοχής των εμπλεκόμενων φορέων.

- χρησιμοποίηση εργαλείων και παροχή κινήτρων.

Το ευρωπαϊκό σύστημα τυποποίησης και οι συναφείς εμπλεκόμενοι φορείς καλούνται να αναλύσουν και να αναλάβουν δράση όσον αφορά τα ζητήματα αυτά με στόχο την προώθηση του συστήματος τυποποίησης και την περαιτέρω ευαισθητοποίησή του στην περιβαλλοντική διάσταση, με ταυτόχρονο σεβασμό όλων των άλλων διαστάσεων της αειφόρου ανάπτυξης. Οι εμπλεκόμενοι φορείς στους οποίους απευθύνεται η παρούσα ανακοίνωση περιλαμβάνουν:

- ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης και τα εθνικά τους μέλη.

- εθνικές δημόσιες αρχές.

- ενώσεις βιομηχανιών και επιχειρήσεων, που συμπεριλαμβάνουν εκπροσώπους Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων (ΜΜΕ).

- μη κυβερνητικούς οργανισμούς, και

- επιστημονικούς οργανισμούς.

Η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να υιοθετήσουν τα ζωτικά ζητήματα και στόχους που καθορίζονται στην παρούσα ανακοίνωση.

3. ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ

3.1 Ευρωπαϊκό πολιτικό πλαίσιο

Η συνθήκη των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων έχει ως στόχο την εναρμονισμένη, ισορροπημένη και αειφόρο ανάπτυξη των οικονομικών δραστηριοτήτων με ταυτόχρονη εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας και βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλοντος [6]. Η Συνθήκη ενισχύει την αρχή της ενσωμάτωσης των περιβαλλοντικών απαιτήσεων στις άλλες πολιτικές, αναγνωρίζοντας πως αυτό αποτελεί ζωτικό συστατικό της αειφόρου ανάπτυξης [7]. Η Κοινότητας επιδιώκει συνεπή προσέγγιση όσον αφορά την επίτευξη των στόχων σχετικά με την ενιαία αγορά και το περιβάλλον, με ταυτόχρονη εκπλήρωση των διεθνών της υποχρεώσεων.

[6] Άρθρο 2 της κωδικοποιημένης συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

[7] Άρθρο 6 της συνθήκης.

Η ευρωπαϊκή τυποποίηση αποτελεί εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε συχνά για την εφαρμογή των κοινοτικών πολιτικών [8]. Κατά συνέπεια υπογραμμίστηκε όλο και περισσότερο ο ρόλος που είναι δυνατόν να παίξει για την προστασία του περιβάλλοντος και την υποστήριξη της αειφόρου ανάπτυξης.

[8] Επισκόπηση των τομέων που χρησιμοποιούν ευρωπαϊκά πρότυπα για την εφαρμογή πολιτικής περιέχεται στο COM(2001)527 τελικό ή στις ιστοσελίδες: http://europa.eu.int/comm/enterprise/ standards_policy/index.htm.

Σε πολλά έγγραφα πολιτικής, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν υπογραμμίσει την επιθυμία και την ανάγκη να ληφθούν υπόψη τα περιβαλλοντικά ζητήματα στην τυποποίηση [9]. Το ζήτημα αυτό καλύφθηκε στην ανακοίνωση για την IPP που αναφέρθηκε παραπάνω, στα πλαίσια της οποίας η τυποποίηση θεωρήθηκε ως πιθανό εργαλείο για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων προϊόντων και υπηρεσιών, από την εξόρυξη πρώτων υλών μέχρι την παραγωγή, διανομή, χρήση και διαχείριση των αποβλήτων. Ένας από τους τρόπους με τους οποίους εφαρμόζεται η IPP είναι μέσω της πρόσφατα υιοθετηθείσας πρότασης [10] για τον καθορισμό των απαιτήσεων όσον αφορά τον οικολογικό σχεδιασμό για προϊόντα που χρησιμοποιούν ενέργεια. Τα ευρωπαϊκά πρότυπα είναι δυνατόν να αποβούν πολύ χρήσιμα για τον καθορισμό μεθόδων μέτρησης ή σε μερικές περιπτώσεις, καλύτερης περιγραφής των περιβαλλοντικών παραμέτρων που σχετίζονται με τα προϊόντα αυτά.

[9] Π.χ. στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αειφόρο ανάπτυξη: παρακολούθηση των ζητημάτων που σχετίζονται με το περιβάλλον που εθίχθησαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Gothenburg - συμπεράσματα του Συμβουλίου, έγγραφο 15280/01.

[10] COM(2003)453 τελικό. Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί θεσπίσεως ενός πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού για τα προϊόντα που καταναλώνουν ενέργεια και περί τροποποιήσεως της οδηγίας 92/42/ΕΟΚ

Η Επιτροπή πρότεινε συγκεκριμένα την προώθηση της ενσωμάτωσης των απαιτήσεων περιβαλλοντικής προστασίας στις δραστηριότητες τυποποίησης στα πλαίσια του έκτου κοινοτικού προγράμματος δράσης για το περιβάλλον [11], που θεσπίστηκε από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2002.

[11] Απόφαση αριθ. 1600/2002/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Ιουλίου 2002, για τη θέσπιση του έκτου κοινοτικού προγράμματος δράσης για το περιβάλλον, EE C 242, 10.09.2002

Την ίδια χρονιά, η Επιτροπή ανήγγειλε τη σύνταξη εγγράφου (δηλαδή της παρούσας ανακοίνωσης) σχετικά με την τυποποίηση και την προστασία του περιβάλλοντος [12]. Το Συμβούλιο υποδέχτηκε θετικά την πρόθεση αυτή της Επιτροπής το 2002 [13].

[12] COM(2001)527 τελικό. Έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τις δράσεις που αναλήφθηκαν έπειτα από τα ψηφίσματα για την Ευρωπαϊκή τυποποίηση που εκδόθηκαν από το συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 1999

[13] Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την τυποποίηση της 1ης Μαρτίου 2002, ΕΕ C 66, 15.3.2002.

3.2 Ευρωπαϊκή τυποποίηση και ευρωπαϊκή νομοθεσία: διακριτοί ρόλοι

Τα ευρωπαϊκά πρότυπα είναι εθελοντικά έγγραφα που αναπτύσσονται στα πλαίσια ανοικτών και διαφανών διαδικασιών, τις οποίες διαχειρίζονται ευρωπαϊκοί ή διεθνείς οργανισμοί τυποποίησης. Οι εργασίες τυποποίησης πραγματοποιούνται από και για λογαριασμό των ίδιων των σχετικών εμπλεκόμενων φορέων με βάση την αρχή της συναίνεσης. Η αρχή αυτή εφαρμόζεται επίσης και για τα περιβαλλοντικά ζητήματα που συζητούνται στα πλαίσια της διαδικασίας ανάπτυξης των προτύπων.

Επιπλέον, υπάρχουν τομείς και ζητήματα για τα οποία η νομοθεσία αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για να εξασφαλισθεί η επίτευξη των δημόσιων στόχων όπως η προστασία της υγείας, της ασφάλειας ή του περιβάλλοντος κατά διαφανή και νομικά εφαρμόσιμο τρόπο, με τη συμμετοχή θεσμικών οργάνων που περιβάλλονται με δημοκρατική νομιμότητα.

Η τυποποίηση και η νομοθεσία αποτελούν δύο διαφορετικά εργαλεία, τα οποία μπορούν να προσφέρουν σε ορισμένες περιπτώσεις δύο εναλλακτικές δυνατότητες αντιμετώπισης περιβαλλοντικών ζητημάτων. Είναι δυνατόν επίσης να αποτελούν συμπληρωματικές διαδικασίες καθώς η τυποποίηση μπορεί να υποστηρίξει τη νομοθετική προσέγγιση. Τα πρότυπα είναι δυνατόν να εξασφαλίζουν λύσεις για πολύπλοκα τεχνικά προβλήματα και κατά συνέπεια προσφέρουν πλεονεκτήματα. Είναι δυνατή η δημιουργία συνθηκών σταθερού νομικού πλαισίου εφόσον η νομοθεσία διατηρεί προσανατολισμό με βάση τις επιδόσεις ενώ οι τεχνικές λεπτομέρειες ρυθμίζονται με εθελοντικά πρότυπα. Αυτό σημαίνει πως απαιτείται προβλέψιμο πλαίσιο για την τυποποίηση προκειμένου να επιτευχθούν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Παρόλα αυτά προκειμένου να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη αυτής της συμπληρωματικής προσέγγισης έχει ζωτική σημασία κατά την ανάπτυξη της νομοθεσίας, να εφαρμοστούν κανόνες για καλύτερη σύνταξη νομοθεσίας και να διενεργηθεί αξιολόγηση των επιπτώσεων. Αυτού του είδους η αξιολόγηση επιπτώσεων είναι δυνατόν να επεκταθεί επίσης και στον πιθανό ρόλο των προτύπων σε σχέση με τη σχεδιαζόμενη νομοθεσία. Στην περίπτωση που αναπτύσσονται πρότυπα κατά τρόπο που να συμβάλλει αποτελεσματικά στην περιβαλλοντική προστασία, το γεγονός αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την ανάπτυξη κανονισμών ή όταν εξετάζονται οι περιπτώσεις απελευθέρωσης της αγοράς και εφαρμογής κατάλληλων εθελοντικών εργαλείων.

3.3 Διεθνής διάσταση

Από παλιά, το εμπόριο αποτέλεσε την κύρια κινητήρια δύναμη για την τυποποίηση.Από παγκόσμια άποψη όλο και περισσότερα ζητήματα απαιτούν παγκόσμιες τεχνικές λύσεις και ειδικότερα τα αγαθά που διατίθενται στο διεθνές εμπόριο απαιτούν διεθνή πρότυπα κάθε φορά που αυτό είναι δυνατόν. Το σύστημα πολυμερούς εμπορίου που καθιερώθηκε στα πλαίσια του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, ιδιαίτερα με τη συμφωνία για τα τεχνικά εμπόδια στο εμπόριο (TBT), επιβάλλει τη χρήση εθελοντικών διεθνών προτύπων ως βάση για υποχρεωτικούς τεχνικούς κανονισμούς για τα αγαθά. Οι κανόνες του ΠΟΕ σέβονται το κυριαρχικό δικαίωμα κάθε μέλους να καθορίζει το επίπεδο της προστασίας που θεωρεί κατάλληλο προκειμένου να επιτευχθούν νόμιμοι στόχοι όπως η προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος, υπό την προϋπόθεση πως δεν τους εφαρμόζει κατά αυθαίρετο τρόπο ή κατά τρόπο που να εισάγει διακρίσεις. Κατά συνέπεια τα μέλη του ΠΟΕ δεν χρειάζεται να χρησιμοποιούν διεθνή πρότυπα εάν αυτά είναι αναποτελεσματικά ή ακατάλληλα για την επίτευξη νόμιμων στόχων. Η λογική αυτή στηρίζεται στην υπόθεση ότι οι ουσιαστικές απαιτήσεις προστασίας (νόμιμοι στόχοι) θα πρέπει να καθορίζονται από νόμιμες δημόσιες αρχές ενώ ταυτόχρονα αναγνωρίζεται πως οι τεχνικές λύσεις για την εκπλήρωση τέτοιων στόχων θα πρέπει κατά προτίμηση να αναπτύσσονται από τους ίδιους τους ιδιώτες εμπλεκόμενους φορείς στα πλαίσια διεθνών προτύπων.

Λόγω των συναφών ωφελημάτων όσον αφορά το εμπόριο, την πρόσβαση στην αγορά και τη διανομή τεχνολογιών, η ευρωπαϊκή τυποποίηση συνδέεται στενά με τη διεθνή τυποποίηση. Κατά συνέπεια τα ευρωπαϊκά πρότυπα στηρίζονται στα διεθνή πρότυπα εφόσον υφίστανται τέτοια διεθνή πρότυπα και εφόσον αυτά καλύπτουν τις ευρωπαϊκές ανάγκες [14]. Σημαντικό μέρος των προτύπων της CEN υιοθετούνται στη συνέχεια από τον Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης (ISO) και η πλειοψηφία των αποτελεσμάτων της CENELEC αναπτύσσεται στα πλαίσια της Διεθνούς Ηλεκτροτεχνικής Επιτροπής (IEC). Μέσω των συμφωνιών που έχουν συναφθεί μεταξύ των ευρωπαϊκών και των διεθνών οργανισμών τυποποίησης, υπάρχει επίσης η δυνατότητα τα ευρωπαϊκά πρότυπα να υποβληθούν στους διεθνείς οργανισμούς τυποποίησης για υιοθέτηση ως διεθνή πρότυπα. Κατά συνέπεια, είναι δυνατόν προκύψουν σχετικά διεθνή πρότυπα με βάση την ευρωπαϊκή πρωτοπορία όσον αφορά τον χειρισμό θεμάτων περιβάλλοντος, ή την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων σε υφιστάμενα πρότυπα.

[14] SEC(2001)1296 αρχές κοινοτικής πολιτικής σχετικά με τη διεθνή τυποποίηση.

4. ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ

Στην ευρωπαϊκή τυποποίηση έχουν σημειωθεί αρκετές εξελίξεις οι οποίες ενίσχυσαν τις δυνατότητές της ως χρήσιμου εργαλείου για την προστασία του περιβάλλοντος.

4.1 Αυξανόμενος αριθμός ευρωπαϊκών προτύπων

Καταρχάς, ο αριθμός των ευρωπαϊκών προτύπων έχει αυξηθεί σημαντικά. Κατά τη στιγμή της σύνταξης του παρόντος, η CEN προσφέρει 7.000 περίπου ευρωπαϊκά πρότυπα σε μεγάλη ποικιλία τομέων. Στον ηλεκτροτεχνικό τομέα διατίθενται 3.300 περίπου ευρωπαϊκά πρότυπα από την CENELEC τα περισσότερα από τα οποία στηρίζονται στα διεθνή πρότυπα της Διεθνούς Ηλεκτροτεχνικής Επιτροπής (IEC). Στον τομέα των τηλεπικοινωνιών το ETSI διαθέτει 3.200 περίπου έγγραφα τυποποίησης (EN και ETS) στους χρήστες του. Οι οργανισμοί αυτοί δημοσιεύουν κάθε χρόνο 1.200 περίπου ευρωπαϊκά πρότυπα (EN). Το 2003 υπήρχαν 13.500 περίπου ευρωπαϊκά πρότυπα.

4.2 Αυξανόμενη ποικιλία τομέων που χρησιμοποιούν ευρωπαϊκά πρότυπα

Tα πεδία εφαρμογής των ευρωπαϊκών πρότυπων έχουν επίσης διευρυνθεί. Οι αρμόδιοι για την ανάπτυξη προτύπων διαπραγματεύονται προς το παρόν ζητήματα τα οποία παρουσιάζουν ευαίσθητες πτυχές από περιβαλλοντικής πλευράς όπως ο σχεδιασμός προϊόντων, η ενεργειακή αποδοτικότητα, οι λύσεις για τα τελικά στάδια ζωής εξαρτημάτων και υποσυστημάτων, και οι τεχνικές / διαχειριστικές διαδικασίες. Επιπλέον υπάρχει αυξημένη ζήτηση για μεθόδους περιβαλλοντικών δοκιμών και μετρήσεων.

4.3 Αυξανόμενη ενσωμάτωση στην ευρωπαϊκή νομοθεσία

Στα πλαίσια της υποστήριξης των οδηγιών νέας προσέγγισης της ΕΚ [15] για ορισμένους τομείς προϊόντων, 2.165 εναρμονισμένα πρότυπα αποτελούν εθελοντικές λύσεις προκειμένου να καταδειχθεί η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας. Το κίνητρο για τον καθορισμό εθελοντικών λύσεων όσον αφορά την {SEC(2004)206}

[15] Ψήφισμα του Συμβουλίου της 7ης Μαΐου 1985 για νέα προσέγγιση στο θέμα της τεχνικής εναρμόνισης και τυποποίησης (ΕΕ C 136 της 04.06.1985) - βλέπε: http://europa.eu.int/comm/enterprise/ newapproach/legislation/guide/legislation.htm

υμμόρφωση με το νόμο απαιτεί από τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης να εφαρμόζουν ορισμένες αρχές λογοδοσίας, όπως η δημόσια κρίση και ψηφοφορία σε εθνικό επίπεδο και η εκπροσώπηση των εμπλεκόμενων φορέων στη διαδικασία της τυποποίησης. Οι οδηγίες νέας προσέγγισης είναι δυνατόν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη περιβαλλοντικών πολιτικών κάτι που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα.

4.4 Πρότυπα και περιβάλλον

Τα πρότυπα αποτελούν εργαλεία για τη διάδοση της τεχνικής γνώσης. Σήμερα υπάρχουν ήδη πολλά ευρωπαϊκά πρότυπα που είτε διαπραγματεύονται άμεσα το περιβάλλον είτε λαμβάνουν υπόψη τους περιβαλλοντικά ζητήματα. Η χρήση τους θα πρέπει να ενθαρρυνθεί.

4.4.1 Περιβαλλοντική διάσταση των προτύπων για προϊόντα

Τα πρότυπα για προϊόντα (δηλαδή εκείνα που καθορίζουν απαιτήσεις για τα προϊόντα) αποτελούν μεγάλο τμήμα των υφιστάμενων σήμερα 13.500 ευρωπαϊκών προτύπων. Τα πρότυπα αυτά είναι δυνατόν να καθορίζουν σημαντικά κριτήρια για τα προϊόντα, όπως η συνολική τους ασφάλεια και οι διαστάσεις τους έτσι που να εξασφαλίζεται η σωστή τους διασύνδεση με άλλα εξαρτήματα. Αποφεύγεται η σπατάλη και η έλλειψη συμβατότητας των εξαρτημάτων και τα προκύπτοντα ωφελήματα από πλευράς κόστους είναι δυνατόν να περάσουν στους καταναλωτές. Τα πρότυπα τα οποία λαμβάνουν σωστά υπόψη τις περιβαλλοντικές πλευρές κάποιου προϊόντος είναι δυνατόν να υποβοηθήσουν την ελαχιστοποίηση των τυχόν αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων τέτοιων προϊόντων.

Εμφανίζονται όλο και περισσότερο πρότυπα για προϊόντα τα οποία διαπραγματεύονται ζωτικά τμήματα του κύκλου ζωής των προϊόντων. Μερικά έγγραφα τυποποίησης [16] εστιάζονται στην ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη προϊόντων και έχουν ως στόχο να βοηθήσουν τις εταιρίες να κατανοήσουν τη λογική και τις πρακτικές πλευρές του οικολογικού σχεδιασμού. Υπάρχουν επίσης όλο και περισσότερα πρότυπα που ρυθμίζουν την τελική φάση του κύκλου ζωής των προϊόντων.

[16] Π.χ. ISO TR 14062: περιβαλλοντική διαχείριση - ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη προϊόντων

Αυτοί οι τύποι αποκλειστικών περιβαλλοντικών προτύπων (ή οδηγών και εκθέσεων κλπ.) για τα προϊόντα, είναι δυνατόν να διαπραγματεύονται αποκλειστικά τα περιβαλλοντικά ζητήματα ή και εάν χρειαστεί τις επιδόσεις ενός προϊόντος. Η χρήση τους είναι δυνατόν να αποδειχθεί όλο και πιο σημαντική στο μέλλον. Παρουσιάζουν το πλεονέκτημα να συντάσσονται από φορείς τυποποίησης με εξειδικευμένη γνώση σε ζητήματα περιβάλλοντος, και έτσι αποφεύγεται η απόδοση προτεραιότητας σε ορισμένα περιβαλλοντικά ζητήματα σε βάρος άλλων.

4.4.2 Μέθοδοι δοκιμών για περιβαλλοντικούς σκοπούς

Η εφαρμογή των κοινοτικών οδηγιών και κανονισμών απαιτεί μερικές φορές την ανάπτυξη τυποποιημένων μεθόδων δοκιμών, για παράδειγμα, όσον αφορά τη μέτρηση της ρύπανσης, τον έλεγχο της ρύπανσης και την ανάλυση των υδάτων. Τέτοιου είδους πρότυπα εξασφαλίζουν τη συνεπή εφαρμογή και επιβολή της νομοθεσίας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Χωρίς τυποποιημένες μεθόδους μέτρησης δεν θα υπήρχε συμβατότητα / συγκρισιμότητα μεταξύ των δεδομένων για την ποιότητα του περιβάλλοντος που συλλέγονται σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πλαίσιο 2: Μέθοδος δοκιμών για ιλύες

Η Επιτροπή έδωσε εντολή στην CEN να αναπτύξει οριζόντια πρότυπα για την ιλύ, τα βιολογικά απόβλητα και τα εδάφη, πρότυπα που απαιτούνται για την εφαρμογή υφιστάμενων και μελλοντικών οδηγιών της ΕΕ. Στόχος είναι να υπάρχουν λίγα μόνο πρότυπα τα οποία θα είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν στα πλαίσια αρκετών οδηγιών. Για παράδειγμα ένα οριζόντιο πρότυπο για τη μέτρηση του περιεχομένου σε κάλιο είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να μετρηθούν τα επίπεδα καλίου σε ιλύες ή εδάφη ή σε βιολογικά απόβλητα.

4.4.3 Περιβαλλοντικές τεχνολογίες

Στα πλαίσια της σύνταξης του σχεδίου δράσης για τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες [17], η Επιτροπή διαπίστωσε ότι τα πρότυπα είναι δυνατόν να ενισχύσουν την αφομοίωση των τεχνολογιών αυτών. Το επίπεδο των επιδόσεων που καθορίζεται στο πρότυπο είναι δυνατόν να έχει σημαντική επίπτωση στην αγορά για τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες.

[17] Αυτές ορίζονται ως όλες οι τεχνολογίες των οποίων η χρήση βλάπτει λιγότερο το περιβάλλον από ό,τι οι αντιστοίχες εναλλακτικές. COM(2004)38 τελικό. Ανακοίνωση της Επιτροπής

Λόγου χάριν η χρήση της ενέργειας αποτελεί τομέα στον οποίο τα ευρωπαϊκά πρότυπα βοηθούν στην επίτευξη περιβαλλοντικών ωφελημάτων. Για παράδειγμα υπάρχουν σχέδια για ευρωπαϊκά πρότυπα που διαπραγματεύονται την ενεργειακή αποδοτικότητα ηλεκτρικών συσκευών και συσκευών αερίου. Προκειμένου να επωφεληθεί ο καταναλωτής, αναπτύσσονται πρότυπα που βοηθούν τη μέτρηση της αποδοτικότητας των συσκευών. Οι σχετικές πληροφορίες για την ενεργειακή χρήση της συσκευής περιλαμβάνονται στο αποκαλούμενο ενεργειακό σήμα. Αυτό επιτρέπει στους ευρωπαίους καταναλωτές να είναι ενημερωμένοι κατά τη στιγμή που παίρνουν αποφάσεις.

Ορισμένα πρότυπα συνδέονται με περιβαλλοντικά ωφελήματα τα οποία δεν είναι άμεσα εμφανή. Καλό παράδειγμα για την περίπτωση αυτή είναι το πρότυπο για τη μέτρηση του μεγέθους των ματιών των διχτύων αλιείας [18]. Το πρότυπο αυτό θα επιτρέψει στις διάφορες χώρες να επιβάλουν τους διεθνείς κανονισμούς και να προστατεύσουν τα αλιευτικά αποθέματα. Υποστηρίζεται επίσης πως πρότυπα τα οποία αναπτύσσονται για να στηρίξουν πρωτοβουλίες όπως τα νοήμονα συστήματα μεταφορών θα έχουν περιβαλλοντικά ωφελήματα καθώς θα συμβάλουν πιθανώς στη μείωση της κυκλοφορίας και των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεών της.

[18] EN ISO 16663 δίχτυα αλιείας - μέθοδος δοκιμής για τον προσδιορισμό του μεγέθους των ματιών.

Πλαίσιο 3: Συνδυασμένη παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρισμού ή μικρο-συμπαραγωγή

Μικρο-συμπαραγωγή είναι η ταυτόχρονη ανάπτυξη θερμότητας και ηλεκτρισμού που είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί επιτόπου στα κτίρια που τα χρειάζονται. Όταν θα διατεθούν, τα ευρωπαϊκά πρότυπα θα βοηθήσουν την τεχνολογία αυτή να διατεθεί περαιτέρω στην αγορά.

4.4.4. Πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης

Η περιβαλλοντική διαχείριση αποτελεί ένα άλλο παράδειγμα τομέα στον οποίο απαιτούνται πρότυπα προς όφελος του περιβάλλοντος. Ένα σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης επιτρέπει σε έναν οργανισμό να αξιολογήσει, να οργανώσει και να βελτιώσει συνεχώς την επίπτωση που έχουν στο περιβάλλον οι δραστηριότητες, τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες του. Η συνεκτίμηση του περιβάλλοντος στα πλαίσια των οργανισμών θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με τον ίδιο συστηματικό τρόπο όπως και η εξασφάλιση της ποιότητας και κατά συνέπεια τα πρότυπα για συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης, όπως το EMAS [19] και το EN ISO 14001, αποτελούν χρήσιμα εργαλεία.

[19] Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 761/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Μαρτίου 2001 για την εκούσια συμμετοχή οργανισμών σε κοινοτικό σύστημα οικολογικής διαχείρισης και οικολογικού ελέγχου (EMAS) ΕΕ L 114, 24.4.2001, σ. 1. για περισσότερες πληροφορίες βλέπε http://www.europa.eu.int/comm/environment/ emas

Το ISO 14000 αποτελεί διεθνώς αναγνωρισμένη σειρά προτύπων για την περιβαλλοντική διαχείριση. Το πρότυπο για συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης ISO 14001 έχει επίσης θεσπιστεί ως ευρωπαϊκό πρότυπο (EN ISO 14001). Άλλα μέρη της σειράς ISO 14000 διαπραγματεύονται ζητήματα όπως η αξιολόγηση κύκλου ζωής προϊόντων (ISO 14040), οι δείκτες αξιολόγησης περιβαλλοντικής απόδοσης (ISO 14030) και τα περιβαλλοντικά σήματα και δηλώσεις (ISO 14020). Τα πρότυπα της σειράς 14000 είναι πρότυπα διαχείρισης και δεν εφαρμόζονται σε συγκεκριμένο τομέα ή τύπο επιχείρησης αλλά προσφέρουν καθοδήγηση για τις θεμελιώδεις αρχές της περιβαλλοντικής διαχείρισης, όπως ο καθορισμός στόχων και πεδίου εφαρμογής.

Το EMAS ενσωματώνει το EN ISO 14001: 1996 ως το κύριο σύστημα διαχείρισης αλλά πηγαίνει και παραπέρα. Μερικές από τις σημαντικές διαφορές είναι ότι το EMAS απαιτεί νομική συμμόρφωση, συνεχή βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων, συμμετοχή των εργαζομένων και δημοσίευση περιβαλλοντικής δήλωσης (συμπεριλαμβανομένων και πληροφοριών σχετικά με την εταιρία και των περιβαλλοντικών της επιπτώσεων). Επιπλέον αποτελεί δημόσιο σύστημα κάτω από τον έλεγχο των κρατών μελών.

5. ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ

5.1 Περιβαλλοντική προσέγγιση

Η σημασία της φροντίδας για το περιβάλλον, της βέλτιστης χρήσης των πόρων και της αποδοτικής κατανάλωσης ενέργειας έχει αυξηθεί στους κύκλους των οικονομικών φορέων, των πελατών και των δημόσιων αρχών. Η τυποποίηση ως φορέας υλοποίησης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες για περιβαλλοντική συνεκτίμηση ακόμη και αν οι επιπτώσεις στο περιβάλλον δεν έχουν ποτέ τα ίδια τα πρότυπα αλλά μάλλον τα προϊόντα, οι διαδικασίες και οι υπηρεσίες που καλύπτονται από τα πρότυπα αυτά. Ανάλογα με τον τρόπο που συντάσσεται ένα πρότυπο, τις διατάξεις που συμπεριλαμβάνονται ή που παραλείπονται, καθορίζεται σε μεγάλη έκταση η περιβαλλοντική επίπτωση του ζητήματος που τυποποιείται. Κατά συνέπεια οι εμπειρογνώμονες που συντάσσουν ή αναθεωρούν τα πρότυπα θα πρέπει να έχουν γνώση των περιβαλλοντικών ζητημάτων και των πιθανών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Πολλά θα εξαρτηθούν από την περιβαλλοντική εμπειρογνωμοσύνη που διατίθεται στα πλαίσια της διαδικασίας ανάπτυξης των προτύπων και στην προθυμία να λαμβάνονται συστηματικά υπόψη τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Στόχος αυτής της ανακοίνωσης είναι να προωθήσει δραστηριότητες ευαισθητοποίησης και ανταλλαγής εμπειρίας, γνώσεων και καλής πρακτικής έτσι ώστε τα πρότυπα να είναι σε θέση να συμβάλουν σε ένα καλύτερο περιβάλλον και κατά συνέπεια στην αειφόρο ανάπτυξη. Οι προσπάθειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα πρέπει να συμπληρωθούν με προσπάθειες σε εθνικό επίπεδο.

5.1.1 Δέσμευση προκειμένου να λαμβάνεται υπόψη το περιβάλλον

Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και οι τεχνικοί εμπειρογνώμονες που συμμετέχουν στη διαδικασία της σύνταξης προτύπων θα πρέπει να δεσμευθούν ότι θα λαμβάνουν υπόψη το περιβάλλον. Η ευαισθητοποίηση σε περιβαλλοντικά ζητήματα είναι συχνά μια αργή και δύσκολη διαδικασία λόγω του μεγάλου αριθμού των εμπλεκόμενων φορέων καθώς και του υψηλού ρυθμού των αλλαγών στον τομέα της περιβαλλοντικής τεχνογνωσίας, Απαιτούνται συνεχείς προσπάθειες από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών και εθνικών οργανισμών τυποποίησης, των δημόσιων αρχών, της βιομηχανίας και των επιχειρήσεων. Ιδιαίτερα οι εμπλεκόμενοι φορείς που αντιπροσωπεύουν μεγάλες επιχειρήσεις είναι δυνατόν να παίξουν ζωτικό ρόλο στην παραγωγή και χρήση περιβαλλοντικών προτύπων λόγω των σχέσεων που έχουν με τους προμηθευτές τους και τους επιχειρηματικούς τους εταίρους. Επίσης η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση είναι ένα θέμα το οποίο είναι πιθανόν ότι θα αποτελέσει αντικείμενο εξέτασης στα πλαίσια της κοινωνικής ευθύνης της εταιρίας τους ή στα πλαίσια των σχέσεών τους με τους μετόχους τους. Θα πρέπει επίσης να εξασφαλίσουν πως οι δηλώσεις που κάνουν υπέρ του περιβάλλοντος ή που δημοσιεύουν στα πλαίσια περιβαλλοντικών διακηρύξεων, σχετίζονται με τις εργασίες που πραγματοποιούν οι δικοί τους εμπειρογνώμονες στα πλαίσια των δικών τους δραστηριοτήτων τυποποίησης. Πολλοί οργανισμοί, ιδίως μη κυβερνητικές οργανώσεις, δραστηριοποιούνται ήδη για την ευαισθητοποίηση των μελών τους στα περιβαλλοντικά ζητήματα της τυποποίησης. Ωστόσο αυτού του είδους οι δεσμεύσεις διαφέρουν σημαντικά στα πλαίσια της ΕΕ και των προσχωρουσών χωρών.

5.1.2 Εξέταση των πιθανών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την αρχή

Δεν υπάρχει μια μοναδική ή απλή απάντηση στο ερώτημα του πώς είναι δυνατόν να προχωρήσει κανείς προκειμένου να συνεκτιμήσει το περιβάλλον στα πλαίσια της ευρωπαϊκής τυποποίησης. Είναι φυσικό, πως το πρώτο βήμα θα πρέπει να είναι η διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο το πρότυπο είναι δυνατόν να επηρεάσει το περιβάλλον. Η εξέταση της πιθανής περιβαλλοντικής επίπτωσης των προτύπων δεν απαιτεί αναγκαστικά πολύπλοκη και χρονοβόρα έρευνα ή μελέτη και δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να πραγματοποιηθεί αξιολόγηση του κύκλου ζωής προκειμένου να καταλήξουμε σε ικανοποιητική αξιολόγηση. Είναι προφανές ότι είναι καλύτερο να ληφθεί υπόψη η περιβαλλοντική διάσταση από το πρώτο κιόλας στάδιο αντί να απαιτηθεί η μεταγενέστερη αναθεώρηση ενός προτύπου. Κατά συνέπεια αυτό που μετράει είναι η συστηματική προσέγγιση για την ενίσχυση της περιβαλλοντικής προσέγγισης σε όλα τα στάδια της διαδικασίας τυποποίησης γεγονός που θα πρέπει τότε να οδηγήσει σε συγκεκριμένες βελτιώσεις.

Ζητήματα όπως η κατανάλωση ενέργειας και υλικών, οι εκπομπές στον αέρα το νερό και το έδαφος αποτελούν παραδείγματα περιβαλλοντικών επιπτώσεων που θα πρέπει να συνεκτιμηθούν στα πλαίσια της ανάπτυξης προτύπων. Με τον ίδιο τρόπο θα πρέπει να εξεταστούν, εφόσον κριθούν ως συναφή, ορισμένα μετρήσιμα και αντικειμενικά ζητήματα όπως η απελευθέρωση επικίνδυνων ουσιών, οι κίνδυνοι για το περιβάλλον από ατυχήματα ή κακή χρήση, και από την παραγωγή αποβλήτων και θορύβου. Επίσης τα πρότυπα για τη μέτρηση της οικολογικής αποδοτικότητας ή της εκπομπής ρυπογόνων ουσιών θα παίξουν ζωτικό ρόλο στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής διάστασης των προτύπων για προϊόντα. Τα αποτελέσματα μιας έγκαιρης αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του είδους αυτού είναι δυνατόν να είναι χρήσιμα για τους χρήστες των προτύπων. Προς το σκοπό αυτό θα πρέπει να διατεθεί στην κατάλληλη μορφή το σχετικό υλικό βάσει του οποίου εξετάστηκαν οι περιβαλλοντικές πλευρές και για ποια φάση (κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης ευρωπαϊκού προτύπου).

5.1.3 Εξέταση πιθανών περιβαλλοντικών επιπτώσεων στο στάδιο της αναθεώρησης

Οι δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις είναι δυνατόν να μειωθούν σημαντικά με την εφαρμογή νέων γνώσεων. Επειδή ο ρυθμός της καινοτομίας και ιδιαίτερα της περιβαλλοντικής καινοτομίας είναι υψηλός, η αναθεώρηση των προτύπων σε τακτά χρονικά διαστήματα είναι σημαντική. Τα πρότυπα αναθεωρούνται γενικά ανά πενταετία. Η τακτική διαδικασία αναθεώρησης αποτελεί κατάλληλη δικαιολογία διερεύνησης των περιβαλλοντικών πλευρών ήδη υφιστάμενων προτύπων. Κατά τη διάρκεια αυτών των διαδικασιών αναθεώρησης, τα περιβαλλοντικά ζητήματα θα πρέπει να εξετάζονται συστηματικά όπως ακριβώς και κατά την έναρξη της ανάπτυξης νέων προγραμμάτων ή σχεδίων προτύπων και τα σχετικά δεδομένα θα πρέπει να είναι προσπελάσιμα στην κατάλληλη μορφή.

5.1.4 Κατάρτιση

Την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων στην ευρωπαϊκή διαδικασία τυποποίησης είναι δυνατόν να διευκολύνουν δύο τύποι κατάρτισης.

Καταρχάς, όλοι οι τεχνικοί εμπειρογνώμονες που συμμετέχουν στη διαδικασία της ευρωπαϊκής τυποποίησης θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στη γνώση σχετικά με τις πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις ορισμένων υλικών, διαδικασιών ή λειτουργιών. Δεύτερον, παρόλο που η διαδικασία τυποποίησης είναι ανοικτή και διαφανής, είναι δυνατόν να θεωρηθεί εξαιρετικά πολύπλοκη για απληροφόρητο ακροατήριο - ακόμη και για ακροατήριο με σοβαρή και κατάλληλη περιβαλλοντική γνώση. Η κατάρτιση τέτοιου είδους εμπλεκόμενων φορέων είναι δυνατόν να τους βοηθήσει να ανακαλύψουν πώς να κάνουν τη φωνή τους να εισακουστεί σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η πρόσβαση σε περιβαλλοντικές πληροφορίες που σχετίζονται με τυποποίηση είναι δυνατόν να ωφελήσει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και είναι δυνατόν να ενισχύσει την ποιότητα των προτύπων βελτιώνοντας τη δημοσιοποίηση της τεχνικής τεχνογνωσίας. Η κατάρτιση σχετικά με τη λειτουργία της διαδικασίας τυποποίησης είναι δυνατόν να προωθήσει την αμοιβαία κατανόηση μεταξύ εμπλεκόμενων φορέων που έχουν διαφορετικά συμφέροντα.

Οι μελλοντικές δραστηριότητες κατάρτισης σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο θα πρέπει να αναπτυχθούν από κοινού με όλους τους σχετικούς εμπλεκόμενους φορείς και θα πρέπει να στηρίζονται στην εμπειρία που έχει αποκτηθεί μέχρι τώρα.

5.2 Καθορισμός προτεραιοτήτων

Με βάση τον σημαντικό αριθμό των δραστηριοτήτων τυποποίησης που βρίσκονται σε εξέλιξη, της μεγάλης δαπάνης για τη συμμετοχή στη διαδικασία τυποποίησης και τους συχνά ελλιπείς πόρους των εμπλεκόμενων φορέων, απαιτείται να καθορισθούν προτεραιότητες. Οι εμπλεκόμενοι φορείς είναι δυνατόν να στηριχθούν σε πολλά διαφορετικά στοιχεία για να καθορίσουν τις προτεραιότητές τους, στοιχεία τα οποία κυμαίνονται από τις ανάγκες των μετόχων (βιομηχανία και δημόσιο) μέχρι την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και των πολιτικών (για παράδειγμα αυτές που προκύπτουν από την επικύρωση διεθνών συμφωνιών όπως το Πρωτόκολλο του Κιότο). Το έκτο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον και το ετήσιο πρόγραμμα νομοθετικής εργασίας της Επιτροπής περιλαμβάνουν τα σημαντικότερα ζητήματα προτεραιότητας και είναι δυνατόν να εξασφαλίσουν εργαλεία πρόβλεψης και καθορισμού των προτεραιοτήτων για τις δραστηριότητες τυποποίησης και τα περιβαλλοντικά ζητήματα.

5.2.1 Καθορισμός προτεραιοτήτων από τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης: προγράμματα εργασίας

Για τον προσδιορισμό προγραμμάτων ή σχεδίων τυποποίησης που είναι δυνατόν να επηρεάσουν το περιβάλλον απαιτείται απλή μεθοδολογία. Αυτό θα επιτρέψει στους εμπλεκόμενους φορείς να διαθέσουν με αποτελεσματικό τρόπο τους πόρους τους στα σχέδια προτύπων που παρουσιάζουν πραγματικό ενδιαφέρον και πιθανά οφέλη γι' αυτούς. Ένα τέτοιο σύστημα θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να συγκεντρωθούν τεχνικά σχόλια, υποστήριξη και εμπειρογνωμοσύνη. Για παράδειγμα τα προγράμματα εργασίας και τα επιχειρησιακά σχέδια των τεχνικών επιτροπών και ομάδων εργασίας που λειτουργούν στα πλαίσια των ευρωπαϊκών οργανισμών τυποποίησης είναι δυνατόν να δώσουν ενδείξεις για τον τρόπο με τον οποίο η εργασία τους σχετίζεται με περιβαλλοντικά ζητήματα.

5.2.2 Καθορισμός προτεραιοτήτων από την Επιτροπή: εντολές

Ένα όργανο που είναι δυνατόν να χρησιμοποιήσει η Επιτροπή προκειμένου να προσδιορίσει τις προτεραιότητες όσον αφορά τις εργασίες της ευρωπαϊκής τυποποίησης είναι η ευρωπαϊκή εντολή τυποποίησης. Οι εντολές χρησιμοποιούνται προκειμένου να δρομολογηθούν δραστηριότητες ευρωπαϊκής τυποποίησης σε σχέση με στόχους πολιτικής, ιδίως όσον αφορά τις οδηγίες νέας προσέγγισης που είναι δυνατόν να διαπραγματεύονται την ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών και υπηρεσιών στην εσωτερική αγορά. Είναι επίσης δυνατόν να δίδονται σε τομείς που απαιτούν ιδιαίτερα περιβαλλοντικά πρότυπα ή για τη στήριξη της περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ.

Η Επιτροπή υπογραμμίζει εδώ και αρκετά χρόνια ότι στην περίπτωση έκδοσης εντολών έχει σημασία η ενσωμάτωση σημαντικών ζητημάτων, όπως είναι η προστασία της ασφάλειας, της υγείας και του περιβάλλοντος [20]. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θα πρέπει να εξασφαλίζει πως οι εντολές τυποποίησης επιβάλλουν σωστή εξέταση των περιβαλλοντικών ζητημάτων κατά την ανάπτυξη προτύπων ενώ ταυτόχρονα σέβονται άλλους τομείς πολιτικής όπως η ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών στην εσωτερική αγορά. Κατά τη σύνταξη εντολής, είναι δυνατόν, εάν απαιτείται, να προστεθεί αξία μέσω προκαταρκτικής αξιολόγησης των διαφόρων ζητημάτων περιβάλλοντος, υγείας και ασφάλειας. Τέλος, η εντολή θα πρέπει επίσης να καθορίζει περιβαλλοντικές απαιτήσεις με τρόπο τέτοιο ώστε να επιτρέπεται η αξιολόγηση του κατά πόσον το απαιτούμενο περιβαλλοντικό ζήτημα έχει υλοποιηθεί με επιτυχία ή όχι.

[20] COM(1998)291 τελικό, σ. 11. Έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Αποτελεσματικότητα και εγκυρότητα στην Ευρωπαϊκή τυποποίηση στο πλαίσιο της νέας προσέγγισης

Χρήσιμες επίσης είναι οι ειδικές εντολές για την υποστήριξη της περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ. Ένα ιδιαίτερο όργανο που χρησιμοποιεί η Επιτροπή προκειμένου να επιβάλλει τον καθορισμό προτεραιοτήτων στις εργασίες της ευρωπαϊκής τυποποίησης είναι η αποκαλούμενη εντολή προγραμματισμού. Για παράδειγμα η Επιτροπή έχει εκδώσει εντολή προγραμματισμού για την υποστήριξη της μελλοντικής οδηγίας σχετικά με τον οικολογικό σχεδιασμό προϊόντων που χρησιμοποιούν ενέργεια.

5.3 Συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων

Η αποδοχή των προτύπων εξαρτάται σε μεγάλη έκταση από τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών (π.χ. των εμπλεκόμενων φορέων που αντιπροσωπεύουν τα συμφέροντα των καταναλωτών, της υγείας, της ασφάλειας και του περιβάλλοντος) στην τυποποίηση ενισχύει την ποιότητα της συναίνεσης και καθιστά τα πρότυπα πιο αντιπροσωπευτικά και κατά συνέπεια αποδεκτά προς χρήση από τους ίδιους τους εμπλεκόμενους φορείς και όταν αυτό απαιτείται από τις αρχές. Θα πρέπει επίσης να συμμετέχει και η επιστημονική κοινότητα προκειμένου να εξασφαλιστεί πως τα πρότυπα λαμβάνουν υπόψη τις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις. Σε πολιτικό επίπεδο, το Συμβούλιο έχει τονίσει τη σημασία της συμμετοχής όλων των εμπλεκόμενων φορέων προσκαλώντας τους να συμμετέχουν ενεργά στην ανάπτυξη των ευρωπαϊκών προτύπων και να συμβάλουν στη διαχείριση της διαδικασίας τυποποίησης [21]. Φυσικά οι συμμετοχές στον προγραμματισμό της ευρωπαϊκής τυποποίησης απαιτούν νόμιμη δυνατότητα εκπροσώπησης εκλογέων σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

[21] Ψήφισμα του Συμβουλίου της 28ης Οκτωβρίου 1999 περί του ρόλου της τυποποίησης στην Ευρώπη. και συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την τυποποίηση της 1ης Μαρτίου 2002.

Όλοι σχεδόν οι οργανισμοί τυποποίησης (εθνικοί και ευρωπαϊκοί) έχουν δηλώσει πως είναι ανοικτοί στη συμμετοχή νέων εμπλεκόμενων φορέων στη διαδικασία τυποποίησης. Στην πράξη ωστόσο, η συμμετοχή στη διαδικασία ανάπτυξης προτύπων εξαρτάται κατά μεγάλο μέρος από την ικανότητα κάθε εμπλεκόμενου φορέα να υποβάλει τεχνικές απόψεις και να διαθέσει πόρους για τέτοιου είδους εργασία.

5.3.1 Η εθνική διάσταση

Η συμμετοχή στην τυποποίηση των εμπλεκόμενων φορέων από τον τομέα του περιβάλλοντος είναι πολύ σημαντική σε εθνικό ιδίως επίπεδο. Η αρχή της εθνικής εκπροσώπησης προσφέρει στους εμπλεκόμενους φορείς τη δυνατότητα συμμετοχής στις δραστηριότητες τυποποίησης χωρίς παρατεταμένα ταξίδια και με υποβολή τεχνικών σχολείων στη δική τους γλώσσα. Η επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων σε εθνικό επίπεδο, που ακολουθείται από την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ εθνικών θέσεων, έχει γενικά ως αποτέλεσμα πρότυπα που είναι αποδεκτά σε περιφερειακό ή διεθνές επίπεδο.

Μερικές ομάδες εμπλεκόμενων φορέων έχουν πρακτικές δυσκολίες όσον αφορά τη συμμετοχή τους στην τυποποίηση. Οι ομάδες αυτές περιλαμβάνουν περιβαλλοντικούς μη κυβερνητικούς οργανισμούς, εκπροσώπους των καταναλωτών, εκπροσώπους για ζητήματα υγείας και ασφάλειας στον χώρο εργασίας και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η έλλειψη οικονομικών πόρων και τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης είναι δυνατόν να εμποδίσει τη συμμετοχή τους. Ωστόσο καθώς αποτελούν έκφραση της διάστασης του δημοσίου συμφέροντος στη διαδικασία σύνταξης προτύπων και επειδή είναι δυνατόν να βελτιώσουν την αποδοχή των προτύπων από τους χρήστες τους, η συμμετοχή τους θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο δημόσιας στήριξης.

Με τον ίδιο τρόπο οι εθνικές δημόσιες αρχές θα πρέπει να συμμετέχουν πιο ενεργά στη διαδικασία τυποποίησης. Η καθιέρωση διαλόγου μεταξύ των διάφορων (εθνικών και τοπικών) αρχών που συμμετέχουν, είναι δυνατόν να διευκολύνει την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων μαζί με τα ζητήματα υγείας, ασφάλειας και τα οικονομικά.

Έχει επίσης σημασία η συμφωνία που επιτυγχάνεται μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων σε εθνικό επίπεδο να καταγράφεται και να παρουσιάζεται ως μοναδική συμφωνημένη θέση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ανταλλαγή εμπειρίας και καλών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών θα πρέπει επίσης να οργανωθεί. Οι ανταλλαγές αυτές θα πρέπει να τονίσουν την εκπροσώπηση των περιβαλλοντικών συμφερόντων στο επίπεδο της εθνικής τυποποίησης, την υποστήριξη που εξασφαλίζεται για τους σχετικούς εμπλεκόμενους φορείς και τη συμμετοχή των εθνικών αρχών στην τυποποίηση. Με βάση τις εθνικές εκθέσεις δραστηριοτήτων η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, είναι δυνατόν να ανασκοπήσει την πραγματοποιηθείσα πρόοδο.

5.3.2 Η ευρωπαϊκή διάσταση

Η διαδικασία της ευρωπαϊκής τυποποίησης στην CEN και τη CENELEC στηρίζεται σε εθνικές αντιπροσωπείες και έχει σημασία οι εθνικές αντιπροσωπείες να υποστηρίζουν θέσεις οι οποίες περιλαμβάνουν τις απόψεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων που συμμετέχουν σε εθνικό επίπεδο. Δεδομένου ότι η σημερινή συμμετοχή των περιβαλλοντικών εμπλεκόμενων φορέων θεωρείται μη ικανοποιητική, η Επιτροπή υπέγραψε σύμβαση παροχής υπηρεσιών [22] με τον ECOS (European Environmental Citizens Organisation for Standardisation = Ευρωπαϊκός Περιβαλλοντικός Οργανισμός Πολιτών για την Τυποποίηση), μια κοινοπραξία περιβαλλοντικών οργανισμών. Ο ECOS έχει ως στόχο να εκφράσει στα πλαίσια της διαδικασίας της ευρωπαϊκής τυποποίησης τα περιβαλλοντικά συμφέροντα και να εξασφαλίσει ότι αυτά λαμβάνονται υπόψη. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ο ECOS θα έχει σημαντικό ρόλο να παίξει στα ακόλουθα:

[22] «Σύμβαση παροχής υπηρεσιών για την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών προδιαγραφών στα πλαίσια της ευρωπαϊκής διαδικασίας τυποποίησης» ΕΕ 2002/S 173-137828.

- προσέλκυση νέων μελών από τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που συμμετέχουν στην τυποποίηση σε εθνικό επίπεδο.

- δημιουργία δικτύου εμπειρογνωμόνων και διαδικασιών εργασίας για την επίτευξη συντονισμού και διαφάνειας μεταξύ των μελών του ECOS έτσι ώστε να επηρεαστεί η διαδικασία λήψης αποφάσεων σε εθνικό επίπεδο.

- συγκρότηση τεχνικού προγράμματος εργασίας και προσδιορισμός των τεχνικών επιτροπών στις οποίες επιθυμούν να συμμετάσχουν στα πλαίσια δραστηριοτήτων τυποποίησης.

- εκπαίδευση εμπειρογνωμόνων και κατάλληλου προσωπικού στις αρχές και τις διαδικασίες τυποποίησης.

- εξασφάλιση της συμμετοχής των εμπειρογνωμόνων τους στις τεχνικές επιτροπές και τις ομάδες εργασίας που προσδιορίστηκαν στο πρόγραμμα εργασίας τους.

Οι εργασίες του ECOS άρχισαν το Νοέμβριο του 2002. Βρίσκονται σε εξέλιξη οι αιτήσεις για συμμετοχή στην CEN ως συνδεδεμένο μέλος και στην CENELEC ως κοινωνικός και οικονομικός εταίρος. Μετά από μια αρχική φάση, η Επιτροπή αναμένει πως ο ECOS θα παίξει σημαντικό ρόλο στην ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων στην τυποποίηση και προτίθεται να τον υποστηρίξει περαιτέρω στις δραστηριότητές του.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποδίδει μεγάλη σημασία στην πλήρη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων στη διαδικασία ευρωπαϊκής τυποποίησης και έχει ήδη εξασφαλίσει τη συμμετοχή των καταναλωτών (ANEC), των εργαζόμενων (TUTB) και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (NORMAPME). Οι ομάδες αυτές έχουν γίνει συνδεδεμένα μέλη ή ισοδύναμα στα πλαίσια των ευρωπαϊκών οργανισμών τυποποίησης.

6. ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ

Οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί τυποποίησης έχουν ήδη αναπτύξει μια σειρά από χρήσιμα εργαλεία που είναι δυνατόν να βοηθήσουν άμεσα την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων στην τυποποίηση. Η περαιτέρω ανάπτυξη και συστηματική τους χρήση ανοίγει λαμπρές προοπτικές και θα πρέπει να υποστηριχθεί. Προκειμένου να ενισχυθεί η σχέση των προτύπων με την αγορά έχει επίσης σημασία οι χρήστες των προτύπων όπως οι κατασκευαστές, οι παραγωγοί και οι καταναλωτές να υποδείξουν ποιες περιβαλλοντικές πλευρές επιθυμούν.

6.1 Υφιστάμενα εργαλεία

Ομάδες εργασίας που ασχολούνται αποκλειστικά με το περιβάλλον

Μερικοί ευρωπαϊκοί οργανισμοί τυποποίησης έχουν συγκροτήσει ειδικές ομάδες για το περιβάλλον. Οι ομάδες αυτές έχουν την τάση να λειτουργούν ως χώροι συζήτησης περιβαλλοντικού προσανατολισμού για εμπειρογνώμονες, στα πλαίσια των οποίων είναι δυνατόν να συνταχθούν συστάσεις για την καθιέρωση στρατηγικής. Το στρατηγικό συμβουλευτικό συμβούλιο της CEN για το περιβάλλον (SABE) [23] και η ομάδα εργασίας του τεχνικού συμβουλίου «Περιβαλλοντική Τυποποίηση» της CENELEC (BTWG 85-3) [24] αποτελούν καλά παραδείγματα τέτοιου είδους οργάνων.

[23] http://www.cenorm.be/cenorm/workarea/ advisory+bodies/strategic+advisory+board+ for+the+environment/index.asp

[24] http://www.cenelec.org/Cenelec/ About+CENELEC/Our+strategy/Environmental+strategy/default.htm

Το περιβαλλοντικό γραφείο υποστήριξης χρηστών της CEN

Η CEN συγκρότησε υπηρεσία για περιβαλλοντικά ζητήματα, το περιβαλλοντικό γραφείο υποβοήθησης χρηστών της CEN (CEN EHD) [25], που παρέχει τεχνικές συμβουλές σε συντάκτες προτύπων μέσω δικτύων εμπειρογνωμόνων σε θέματα περιβάλλοντος. Το CEN EHD υποστηρίζεται οικονομικά από την Επιτροπή.

[25] http://www.cenorm.be/cenorm/workarea/ advisory+bodies/environmental+helpdesk/index.asp

Περιβαλλοντική βάση δεδομένων

Προκειμένου να ενισχυθεί η διαφάνεια και να εξασφαλισθεί η δημοσιοποίηση των πληροφοριών σχετικά με τα περιβαλλοντικά ζητήματα, είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί μια περιβαλλοντική βάση δεδομένων. Η χρήση βάσεων δεδομένων είναι δυνατόν να βοηθήσει τη συλλογή σχετικών πληροφοριών για πιθανά περιβαλλοντικά ζητήματα όσον αφορά τα υλικά, τα προϊόντα ή τις διαδικασίες (για παράδειγμα τεχνικές πληροφορίες που απαιτούνται για τον υπολογισμό των εκπομπών ρυπογόνων ουσιών ή για την ενεργειακή κατανάλωση). Η εύκολη πρόσβαση σε τέτοιου είδους πληροφορίες υποβοηθάει τη διάδοση των περιβαλλοντικών γνώσεων και είναι δυνατόν να βοηθήσει στην αποφυγή διπλών δαπανών. Φυσικά η δημιουργία και η συντήρηση τέτοιων βάσεων δεδομένων απαιτούν χρόνο και πόρους. Ιδιαίτερα οι πληροφορίες που περιλαμβάνουν θα πρέπει να έχουν συμφωνηθεί και να έχουν επικυρωθεί.

Πρόσφατα η CENELEC ανέπτυξε μια περιβαλλοντική βάση δεδομένων που θα συγκεντρώσει όλα τα περιβαλλοντικά ζητήματα με τα οποία ασχολείται η CENELEC και θα υποβοηθήσει την πρόσβαση στις περιβαλλοντικές γνώσεις.

Οδηγοί και κατάλογοι ελέγχου

Υφίστανται επίσης ορισμένοι περιβαλλοντικοί οδηγοί και κατάλογοι ελέγχου που είναι δυνατόν να υποβοηθήσουν να καταδειχθεί ο τρόπος με τον οποίο είναι δυνατόν να ενσωματωθούν τα περιβαλλοντικά ζητήματα στα πρότυπα. Πρόκειται είτε για γενικευμένα συστήματα είτε για συστήματα που είναι εξειδικευμένα σε συγκεκριμένους τομείς. τα τελευταία είναι ιδιαίτερα χρήσιμα γιατί έχουν συνταχθεί από εμπειρογνώμονες του σχετικού τομέα, και απευθύνονται σε εμπειρογνώμονες από το σχετικό τομέα.

Πλαίσιο 4: Περιβαλλοντικοί κατάλογοι ελέγχου και οδηγοί

Οδηγός CEN 4 - Οδηγός για την ένταξη περιβαλλοντικών ζητημάτων σε πρότυπα για προϊόντα

Οδηγία CEN - Ένταξη περιβαλλοντικών ζητημάτων σε πρότυπα, περιλαμβάνει κατάλογο ελέγχου υπό τη μορφή πίνακα για να υποβοηθηθεί η πραγματοποίηση αρχικής περιβαλλοντικής αξιολόγησης

Οδηγός 64 ISO - Οδηγός για την ένταξη περιβαλλοντικών ζητημάτων σε πρότυπα για προϊόντα

Οδηγός 109 IEC - Περιβαλλοντικά ζητήματα - Ένταξη σε πρότυπα ηλεκτροτεχνικών προϊόντων

Οδηγός IEC 113 - Ερωτηματολόγια δήλωσης υλικών - Βασικές κατευθυντήριες οδηγίες

ISO TR 14062 - Περιβαλλοντική διαχείριση - Ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη προϊόντων

6.2 Κίνητρα για τη συστηματική εφαρμογή εργαλείων για την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων

Στην τυποποίηση, οι εμπλεκόμενοι φορείς διαθέτουν τον χρόνο τους και την εμπειρογνωμοσύνη τους εθελοντικά. Προκειμένου να καταναλώσουν πόρους για την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων, απαιτούν κάποιο κίνητρο για να το κάνουν. Κατά συνέπεια η Επιτροπή εξασφαλίζει πολιτική αναγνώριση των προσπαθειών των εμπλεκόμενων φορέων προς μια πιο συστηματική ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων. Υφίστανται πολλά εργαλεία που είναι δυνατόν να βοηθήσουν την ενσωμάτωση του περιβάλλοντος στην ευρωπαϊκή τυποποίηση. Η πραγματική δουλειά που απομένει να γίνει είναι η προώθηση της συστηματικής τους χρήσης. Η Επιτροπή προτίθεται να δημοσιοποιήσει τις βέλτιστες πρακτικές και να υποστηρίξει εργαλεία τα οποία έχουν ήδη αποδείξει την αποτελεσματικότητά τους όσον αφορά την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων. Διατυπώνει ανοικτή πρόσκληση στους εμπλεκόμενους φορείς να υποβάλουν τις ιδέες τους όσον αφορά τα κίνητρα και να αρχίσουν διάλογο για τις καλές πρακτικές και τα επιτευχθέντα αποτελέσματα. Επίσης, με βάση τον όλο και μεγαλύτερο αριθμό ευρωπαϊκών προτύπων που περιλαμβάνουν περιβαλλοντικά ζητήματα, η χρήση τους από την Επιτροπή για σκοπούς πολιτικής είναι πιθανόν να αυξηθεί.

7. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Στόχος της Επιτροπής με την παρούσα ανακοίνωση είναι να εξασφαλίσει ευαισθητοποίηση για την ανάγκη ενσωμάτωσης των περιβαλλοντικών ζητημάτων στην ευρωπαϊκή τυποποίηση, μια διαδικασία που είναι εθελοντική και που προωθείται από τους εμπλεκόμενους φορείς.

Με την παρούσα η Επιτροπή αναγνωρίζει πως τα περιβαλλοντικά ζητήματα θα πρέπει να ενσωματωθούν στα ευρωπαϊκά πρότυπα. Ωστόσο τονίζει επίσης τη σημασία της αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών ζητημάτων κατά ισόρροπο και κατάλληλο τρόπο καθώς και της συνεκτίμησης των άλλων λόγων για τους οποίους συντάσσονται τα πρότυπα.

Η Επιτροπή θα εγκαινιάσει τώρα συνεχείς συζητήσεις με τους εμπλεκόμενους φορείς από τον χώρο της τυποποίησης προκειμένου να αναπτύξει συγκεκριμένες δράσεις. Πράγματι για το 2004 έχουν προγραμματιστεί δύο συναντήσεις εργασίας και αυτές θα έχουν ως στόχο τη συλλογή ιδεών και τη διοργάνωση έργων προκειμένου να επιτευχθεί πρόοδος στους τέσσερις παρακάτω τομείς:

- Η ευαισθητοποίηση όσον αφορά την εξέταση των περιβαλλοντικών ζητημάτων στα πλαίσια της ευρωπαϊκής τυποποίησης θα πρέπει να ενταθεί στα πλαίσια όλων των εμπλεκόμενων φορέων ιδιαίτερα στις προσχωρούσες χώρες. Η ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης και καλών πρακτικών είναι δυνατόν να εξασφαλίσει πως τα περιβαλλοντικά ζητήματα στην τυποποίηση θα προσδιορίζονται στο αρχικό στάδιο της ανάπτυξης νέων προτύπων, ή όταν τα υφιστάμενα πρότυπα αναθεωρούνται κάθε πέντε χρόνια. Η κατάρτιση εντοπίστηκε ως ένα ζωτικό ζήτημα προκειμένου να εξασφαλιστεί πως οι εμπλεκόμενοι περιβαλλοντικοί φορείς είναι δυνατόν να κάνουν τη φωνή τους να ακουστεί αποτελεσματικά στα πλαίσια της διαδικασίας της ευρωπαϊκής τυποποίησης. Κατά παρόμοιο τρόπο οι σχετικές περιβαλλοντικές πληροφορίες θα πρέπει να συλλέγονται και να κοινοποιούνται σε όλους τους τεχνικούς εμπειρογνώμονες που συμμετέχουν στη διαδικασία. Για το μέλλον, η Επιτροπή καλεί τους εμπλεκόμενους φορείς να υποβάλουν ιδέες και προτάσεις προκειμένου να δρομολογηθούν περισσότερες δραστηριότητες ευαισθητοποίησης και κατάρτισης. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να δεσμεύσει στήριξη για τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης, εάν υποβληθούν κατάλληλες προτάσεις. Καλούνται τα κράτη μέλη να προβλέψουν παρόμοιες δραστηριότητες για τους εθνικούς οργανισμούς τυποποίησης. Η Επιτροπή θα παρακολουθήσει τις εξελίξεις προκειμένου να υλοποιηθούν οι σχετικές δραστηριότητες και οι εμπλεκόμενοι φορείς θα προσκληθούν να ανταλλάξουν εμπειρίες με στόχο τον προσδιορισμό καλών πρακτικών. Εξαιτίας των περιορισμών στους πόρους, θα πρέπει να προσδιοριστούν προτεραιότητες για την εργασία σχετικά με τα περιβαλλοντικά ζητήματα στην ευρωπαϊκή τυποποίηση. Λόγω της εθελοντικής φύσης της διαδικασίας, οι εμπλεκόμενοι φορείς τυποποίησης θα πρέπει να διατηρήσουν τον έλεγχο των δικών τους προτεραιοτήτων εργασίας. Ωστόσο θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη ζητήματα και θέματα δημόσιου ενδιαφέροντος που αφορούν την ευρωπαϊκή πολιτική. Στο μέλλον, η Επιτροπή θα εξετάσει, όπου αυτό απαιτείται, τα περιβαλλοντικά ζητήματα στα πλαίσια της ανάπτυξης νέων εντολών ευρωπαϊκής τυποποίησης καθώς και ειδικών εντολών υποστήριξης περιβαλλοντικών ζητημάτων και στα πλαίσια προτύπων που είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένα στις περιβαλλοντικές απόψεις των προϊόντων. Η Επιτροπή θα διαβουλευθεί πλήρως με τους εμπλεκόμενους φορείς όταν θα αναπτύσσει τις εντολές. Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς καλούνται να αναπτύξουν δείκτες έτσι ώστε να είναι δυνατός ο προσδιορισμός των προτύπων στα οποία έχουν ενσωματωθεί με επιτυχία οι περιβαλλοντικές απαιτήσεις

- Η συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων έχει ζωτική σημασία για την αποδοχή και τη συνάφεια των προτύπων. Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς θα πρέπει να είναι σε θέση να συμμετάσχουν στην πράξη στην ανάπτυξη ευρωπαϊκών προτύπων που τους αφορούν. Καθώς η ευρωπαϊκή διαδικασία τυποποίησης στηρίζεται στις εθνικές θέσεις, έχει σημασία τα κράτη μέλη να διευκολύνουν τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων στη διατύπωση της εθνικής θέσης. Στη συνέχεια αυτό θα πρέπει να προωθηθεί με βάση συμφωνία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι ομάδες των εμπλεκόμενων φορέων που είναι δυνατόν να συντονιστούν και να αναπτύξουν θέσεις δημόσιου ενδιαφέροντος όπως για παράδειγμα στον τομέα του περιβάλλοντος, που θα παίξουν σημαντικό ρόλο στην αποτελεσματική υποστήριξη των εθνικών θέσεων. Για το μέλλον, η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη και τις προσχωρούσες χώρες να βοηθήσουν όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ιδίως αυτούς που αντιπροσωπεύουν κοινωνικούς προβληματισμούς και το δημόσιο συμφέρον σχετικά με περιβαλλοντικά ζητήματα συμπεριλαμβανομένων δημόσιων αρχών, να συμμετάσχουν στη διαδικασία τυποποίησης και να διατυπώσουν θέσεις που είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε συμφωνία σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως τμήμα της διαδικασίας τυποποίησης. Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη και τις προσχωρούσες χώρες να υποβάλουν τακτικές εκθέσεις σχετικά με τα διάφορα μέσα της παρεχόμενης υποστήριξης. Αυτό αναμένεται να προωθήσει την ανταλλαγή εμπειριών και καλών πρακτικών. Σε επίπεδο ευρωπαϊκής τυποποίησης η Επιτροπή θα συνεχίσει να υποστηρίζει τις ομάδες ευρωπαϊκών εμπλεκόμενων φορέων που μπορούν να παίξουν ρόλο στον προσδιορισμό και τον συντονισμό ευρωπαϊκών ζητημάτων τυποποίησης τα οποία αντιμετωπίζονται στα πλαίσια των ευρωπαϊκών οργανισμών τυποποίησης.

- Απαιτείται να υλοποιηθεί στην πράξη η συστηματική χρήση εργαλείων για την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων στην τυποποίηση. Οι εμπλεκόμενοι φορείς ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν εργαλεία τα οποία έχουν αναπτυχθεί για την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών ζητημάτων στην τυποποίηση. Η αυξημένη χρήση τέτοιων εργαλείων θα βελτιώσει την εμπειρία και θα αυξήσει τον αριθμό των προτύπων με περιβαλλοντική διάσταση. Αυτό με τη σειρά του θα αυξήσει περαιτέρω τη γοητεία των ευρωπαϊκών προτύπων για τους σκοπούς υποστήριξης πολιτικής και νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένου και του τομέα του περιβάλλοντος. Για το μέλλον, η Επιτροπή καλεί τους εμπλεκόμενους φορείς να αναφέρουν σχετικά με τον τρόπο που χρησιμοποίησαν τα διάφορα εργαλεία τα οποία διαθέτουν. Οι τακτικές συναντήσεις προκειμένου να ανταλλαγούν εμπειρίες και να επιτευχθεί συμφωνία σχετικά με δείκτες αξιολόγησης της προόδου είναι δυνατόν να βοηθήσουν στην καθιέρωση όλο και μεγαλύτερου αριθμού ευρωπαϊκών προτύπων με περιβαλλοντική διάσταση.

Η Επιτροπή θα αξιολογεί συνεχώς την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων στην ευρωπαϊκή τυποποίηση υπό το πρίσμα της προόδου που θα πραγματοποιηθεί στους παραπάνω τέσσερις τομείς. Προς το σκοπό αυτό θα οργανωθούν τακτικές συναντήσεις και συναντήσεις εργασίας των εμπλεκόμενων φορέων τουλάχιστον μία φορά ετησίως.

COMMISSION STAFF WORKING PAPER - Communication of the Commission on the Integration of Environmental Aspects into European Standardisation - Extended Impact Assessment {COM(2004)130 final}

TABLE OF CONTENTS

1. Problem identification

2. Main objective of the Communication

3. Policy options

4. Social, environmental and economic impacts of each policy option

5. Monitoring of results

6. Stakeholder consultation

7. Commission draft Communication and justification

ANNEX to the Extended Impact Assessment: Report on the Public Consultation

1. Problem identification

Standardisation is a voluntary process carried out by and for the stakeholders within the structures and rules of standards organisations. The resulting technical specifications are voluntary consensus documents that may define, for example, how a product is manufactured used or disposed of.

In recent years, the number of European standards has grown significantly - the total number of European Standards is estimated at 13,500. The interest in European standards and this increase in numbers can be explained by the fact that standards play a positive role in the economy as they reduce transaction costs, facilitate trade, increase competition, and channel innovation. Moreover, European standards help to avoid technical barriers in the internal market, they are consistent with the international trade framework deemed to facilitate global trade and in some instances, they are used to implement European legislation.

There are three European Standardisation Organisations (ESOs), CEN, CENELEC and ETSI. They are recognised under Community law (Directive 98/34). Jointly adopted guidelines exist for the co-operation between the Commission (and EFTA) and the European Standards Organisations (OJ C 91 of 16.4.2003).

The growing number of standardised products, processes and services poses questions about their effects on the environment. There are many standards and many ways in which standardised products can interact with the environment. Virtually all standardised goods and processes impact on the environment, although this impact may or may not be significant. Four major types of relationships between standards and the environment have been identified: the environmental dimension of products, the standardised tests methods for environmental purposes, the environmental technologies included in standards and the environmental management standards.

However, the extent to which the environmental dimension is taken into account varies among national and European standardisation organisations. There are many tools already developed, yet their use is not systematic. One of the main obstacles identified during the consultation phase was a lack of environmental knowledge among experts sitting on technical committees.

Practices regarding stakeholder participation also differ. Standardisation is a business-driven process, even though it must ensure openness to the representation of all interested parties, in particular if standards are to be widely recognised and used in the market. There are various groups of stakeholders that have particular difficulties in taking an active part in standardisation: small and medium sized enterprises, environmental and consumer non-governmental organisations and representatives of the workforce. They often lack knowledge about the standardisation process itself, and even if this is not the case, they may still experience shortcomings in terms of financial and human resources.

The large number of standards adopted every year, the ever-widening scope of products and processes that they cover, along with the voluntary character of this process, means that it is not possible for the European Commission to assess the environmental dimension in individual standards. It is more appropriate for the Commission to focus on the European standardisation process as a whole (tools and methods applied) and its institutional framework (participating stakeholders) in order to stimulate the production of European standards that positively contribute to the environment and to sustainable development in view of their economic and social importance. The Commission is tackling the issue of integration of environmental aspects into standardisation for the very first time at this level. In order to send a strong signal to all stakeholders involved in the standardisation process (industry, standardisation organisations, NGOs and public authorities), and bearing in mind the voluntary nature of standards and their consensus-based elaboration, it is therefore crucial to have a sufficient level of visibility and of commitment from the Commission services. A Communication was deemed to be the best way to start the process even though this Communication has to be seen as a stocktaking exercise presenting the state of the art and highlighting areas which deserve more attention in the future to meet our objectives.

No policy change scenario

A 'no change' scenario means that even though the number of European standards continues to grow - mainly due to technological, but also to legislative developments - the integration of environmental, aspects would remain un-systematic, becoming more a consequence of a personal commitment by a few experts rather than being based on a consistent analysis of potential impacts. Consequently, an opportunity for sustainable development in Europe would be missed. In other words, the environmental pillar may be neglected and standards would not contribute to the development of more sustainable production and consumption patterns.

There is also the risk that if European standards fail to take into account relevant environmental aspects, they would become less attractive and relevant for both the market and public authorities.

2. Main objective of the Communication

The aim is to promote the effective integration of environmental aspects into the European standardisation process.

3. Policy options

There are three major policy options available:

- Do nothing (business as usual);

- Encourage stakeholders to make further voluntary efforts;

- Use of legislative and financial instruments.

3.1 Do nothing (business as usual)

This option assumes continuing limited support from the Community budget for the participation of environmental NGOs such as ECOS (European Environmental Citizens Organisation for Standardisation). Indeed the European Commission has already shown the great value it attaches to the full involvement of all stakeholders in the European standardisation process. To that effect, it has already ensured representation of both consumers and workers for several years. With this new contract to ECOS, launched in November 2003, the voice for the environment is now secured.

Under this option the Commission will continue drafting standardisation mandates for environmental issues, concentrated mostly on measurement and performance standards.

The European standardisation organisations will continue to use some existing tools for the consideration of environmental aspects in standardisation, but not systematically and without any extra incentives from the Commission or national authorities.

3.2 Encourage stakeholders to make further voluntary efforts

The second option goes further and assumes that the stakeholders themselves could increase their efforts to systematically improve the integration of environmental aspects into European standardisation. Although the standardisation process is voluntary and based on consensus, all stakeholders involved are sensitive to strong political messages that can be sent out from the Commission. They would also react positively to incentives and accept appropriate support offered to them. This option assumes the development of incentives and targeted support for the stakeholders and the system. Identification of these measures has been the key objective of stakeholder meetings and consultations organised in 2002/2003 and the Communication aims to present the outcome of these previous phases. In a nutshell, 4 key issues have been identified to encourage stakeholders to make further voluntary efforts:

- raising awareness and environmental thinking

- setting priorities

- enhancing wider stakeholder participation

- using tools and offering incentives.

3.3 Use of legislative instruments

The third option assumes that legislative instruments would be used in lieu of voluntary standards if the stakeholders were not willing to deal with environmental aspects in standards making. As a consequence, public authorities would then need to lay down detailed rules for technical issues that could have been dealt with by the standardisation process. The authorities would need to assess, lay down and revise in the light of technical progress, the technical, economic and environmental specifications needed by the stakeholders. The associated cost would need to be covered entirely by public funding.

4. Social, environmental and economic impacts of each policy option

4.1 Do nothing (business as usual)

Environmental: There are many European standards that could have impacts on the environment in one way or another. Doing nothing may be a lost opportunity as these standards could make a positive contribution to safeguarding or even improving the environment. This impact is difficult to assess in quantitative terms due to the wide scope of products and goods covered by standards. The environmental pollution resulting from using goods made to standards that do not take the environmental dimension on board is very diverse. As far as products are concerned one should also take into account the different phases when environmental impacts can occur: design, production, use, re-use and disposal.

Social: Existing European standards support a number of directives for workers' health and safety and for consumer protection. Also, standardisation stakeholders, including industry and business, have an interest in developing standards for safe products and processes. If business as usual is continued, limited stakeholder participation from consumer organisations, unions or environmental NGOs will risk to make the standardisation process less democratic and user-oriented. On the other hand, users such as consumers or public authorities may prefer to purchase products which have a better environmental performance or at least to have information on this issue. Standards which take the environment into account are more likely to lead to products which give these elements to users.

Economic: There is little if any economic impact in the business as usual option because the drivers for standardisation are industry and business who want to find technical agreements for the purposes of compatibility and trade. The majority of the existing European standards have been created by the wish to enable trade and to effectively implement the single market. Only in the long term could a worsening of the state of the environment potentially exercise pressure on the standardisation stakeholders to systematically deal with environmental aspects.

4.2 Encourage stakeholders to make further voluntary efforts

Environmental: Further voluntary initiatives in this area would lead to a positive impact on the environmental pillar of sustainable development. Taking into account the wide coverage of standards, integration of environmental aspects will help to reduce the negative impacts of certain goods and processes. However there are three factors that will delay the potential positive effects. Firstly, taking into account the large number of stakeholders there is some time needed to raise their environmental awareness and to provide them with efficient tools to effectively deal with environmental consideration in the standardisation process. Secondly, the time span needed for development or revision of a standard varies from 3 to 5 years. Lastly, due to the large number of standards and the limited capacities of the standardisation bodies and their stakeholders, it would be unrealistic to expect immediate integration of the environmental dimension into all standards.

Social: This option may have an ultimately positive impact for consumers who buy products and services produced in accordance with standards which consider environmental aspects. Also, purchasers along the production chain and public authorities may have more choices between products and services with certain environmentally relevant functionalities and characteristics. Another positive aspect is the potential contribution to the state of the environment that in the long term leads to improvement of health, including health and safety at the workplace. A negative impact of this option may be that the efforts of standardisation stakeholders are steered away from the existing work on health and safety and consumer protection.

Economic: When environmental aspects are integrated appropriately, there could be economic benefits to the standards users - an obvious positive impact. However, a negative impact of this option may be that the existing standardisation work which supports economic activities such as free trade and the single market risks to be hampered. Moreover, the involvement of more stakeholders who have previously not taken part in standardisation activities, may delay the delivery of the new standards beyond what is acceptable to the market. This in turn may hamper innovation in the European economy. However, one should recognise that the standardisation process is already too lengthy in some instances and that efficiency improvements are under way. Therefore there are different potential delay-factors that should be addressed. Encouragement of stakeholders to make further efforts implies increased financial support for the environmental stakeholders so that they can effectively participate and apply the appropriate tools to integrate environmental aspects into European standards. This can be considered as an economic impact as such.

4.3 Use of legislative instruments

Environmental: This option may lead to the quickest results with the legislator developing and reviewing standards from their environmental point of view. This could be considered as a positive impact on the environmental pillar. However, it would change the well defined relationship between the legislator and the standardisation system and put the existing achievements at risk. In addition, it could create negative perceptions of the environmental debate - no other policy area has needed special legislation to become considered in standardisation.

Social and economic: This option may be perceived as heavy-handed interference. This may lead stakeholders to leave the system altogether so the current work being done for the social and economic aspects in standardisation could suffer. On the other hand, the public authorities would have to assess, lay down and revise in the light of technical progress, the technical, economic and environmental specifications needed by the stakeholders. The associated cost would need to be covered entirely by public funding. Overregulation and a regulatory process that is overburdened with technical detail would negatively impact on Europe's economy and competitiveness.

5. Monitoring of results

Due to the financial assistance given by the EU to European standardisation (5-6% of the total estimated cost of European standardisation), there is a need for the European standards organisations to be accountable and to regularly report on a number of issues. Also, due to the principle of national representation in the European standardisation system, there is a need for cooperation between the Commission and the Member States. For the integration of environmental aspects, progress reports from the different stakeholders such as the European standardisation organisations, the Member States or the private stakeholders from business and NGO side are foreseen. These should make some benchmarking possible and, if the focus is on continuous improvement, will be enable progress to be tracked. The Commission can regularly assess the situation, give further support, or propose new or alternative measures as and when it feels necessary. Main activities to be followed are:

Environmental thinking

Care for the environment, optimal use of resources and efficient energy consumption have grown in importance amongst economic operators, customers and public authorities. Standards should participate to this trend.

Experts involved in the development of standards have this power in their hands to influence the provisions written in the standard. The Commission is aware of the voluntary and consensus driven nature of standards. The Communication therefore aims to promote awareness-raising activities and an exchange of expert knowledge and good practice. This is a qualitative approach which is needed to trigger off the process and measurable aspects will come only in the long run. As regards quantitative aspects, ideas such as the provision of training are options which were highly supported by the stakeholders during the consultations. The Commission, in cooperation with stakeholders, therefore intends to explore the possibilities in these areas, identify what already exists at European or national level, work with stakeholders to better define their needs and present concrete actions in the coming months.

Setting priorities

Priorities can be set by the European Standardisation Organisations via their work programmes or by the Commission via the mandates. At this stage, these options were deemed to be interesting enough to be included in the Communication although it is clear that further dialogue and research is needed on how to put these measures into practice. This is particularly important for the mandates which observe specific rules, under specific conditions (a political or legislative framework for instance).

Stakeholder participation

The acceptability of standards depends to a large extent on the involvement of all stakeholders. The participation of civil society (e.g. stakeholders representing consumer, health, safety and environmental interests) in standardisation reinforces the quality of consensus and makes the standards more representative and thus acceptable for use by the stakeholders themselves, and, if appropriate, by the authorities. The monitoring of these participation (at national and European level) and information regarding names of participants, funding, areas of expertise, etc. could be easily coordinated by European standardisation organisations and passed on to the Commission.

Systematic and better use of tools

The national and/or European Standardisation Organisations have already developed a number of useful tools which can directly help with the integration of environmental aspects into standardisation. Their further development and systematic use should be encouraged. Environmental databases for example already exist in some specific areas. An assessment of these databases could be carried out to see under which conditions they could be further developed to cover other areas of activities.

Generally speaking, three sets of criteria could be considered together with stakeholders:

- When designing concrete awareness raising and/or training activities in the future, one should define indicators to monitor the participation at national and European level.

- Likewise, if databases containing relevant environmental information are established, indicators could be for example, the number of entries into the database and the number of queries made, etc.

- It is also important to monitor progress regarding the integration of environmental requirements. To that effect, stakeholders should be invited to develop appropriate indicators.

- It is important to bear in mind the Communication aims at presenting ideas that have been validated by the stakeholders. The process started two years ago and a lot of ideas were suggested but rejected for one reason or another (see also annex to the extended impact assessment). As stated in the Communication, all these ideas deserve further attention with relevant stakeholders. However their support for them needs to be built up and a commitment obtained.

6. Stakeholder consultation

Two stakeholder meetings took place in July 2002 and in July 2003. In addition, DG Environment and DG Enterprise held an internet consultation which ran from mid July until mid-September 2003 and invited all stakeholders to deliver their comments on a working document setting out the elements aiming at the encouragement of stakeholders.

A questionnaire was also developed to help gather comments and feedback for the alternative policy options. The extended impact assessment has been refined in accordance with the results of the stakeholder consultations. The detailed results of the consultation can be found in the Annex.

Overall, the consultation highlighted that:

- the aim and scope of the Communication targeted at the stakeholders is relevant and appropriate;

- all key issues have been identified;

- there are enough tools to address environmental issues in standardisation, but they require time, expertise and resources to be used systematically and all stakeholders must address this challenge;

- the Commission and Member States should jointly play a role in facilitating the effective participation of all interested stakeholders in the standardisation process;

- the progress made with the integration of environmental issues into European standardisation should be reviewed every five years.

7. Commission draft communication and justification

From the policy options available, the encouragement of stakeholders to make further voluntary efforts has been identified as a proportionate and balanced approach in view of the nature of the subject and the goals pursued. The results of the stakeholder consultation provide reassurances for this approach.

Two instrument options were considered: a working paper from the Commission services and a Communication from the Commission.

7.1 Instrument option: Working Paper from the Commission services

This paper would focus on the role of the Commission services, for instance, in the development of standardisation mandates or of legislation that sets out specific requirements for corresponding standards. The stakeholders who need to be convinced most may take little notice of this instrument.

7.2 Instrument option: Communication from the Commission

A Communication is considered a realistic option considering the nature of standardisation: a voluntary and stakeholder driven process. In view of its political significance and the contributions European standardisation has made and should make to EU policies, a Communication is a good way to meet the objectives of visibility and encouragement for stakeholders. The Communication also invites political feedback from the Council, the European Parliament and the Economic and Social Committee.

ANNEX to the Extended Impact Assessment

Report on the Public Consultation

The Integration of Environmental Aspects into European standardisation

25 July 2003 - 15 September 2003

This is a joint report by the Enterprise and the Environment Directorate General of the European Commission.

The aims for this report are:

- to describe the steps taken by the Commission to ensure the full consultation of stakeholders during the formation of a policy on the integration of environmental aspects into European standardisation

- to analyse the views collected during the public consultation.

The public consultation of stakeholders is part of the Commission's extended impact assessment process.

Consultation websites:

Background

Between 25 July 2003 and 15 September 2003, the Enterprise and Environment DG of the European Commission held a public internet consultation on the integration of environmental aspects into European standardisation. The consultation followed the Commission's consultation standards [26] and was aimed at stakeholders in the European standardisation system: businesses and industry, NGOs, public authorities and standards organisations. The stakeholders were asked to give their views on a working document for a Commission Communication on the integration of environmental aspects into European standardisation. In order to take advantage of the principle of Interactive Policy Making (IPM), a set of questions, designed by the responsible Commission services, was also posed.

[26] COM (2002) 704 final, 11.12.2002

At the start of the internet consultation period a multi-stakeholder meeting was held. It took place on 16 July 2003 in Brussels. This helped to raise attention for the internet consultation, clarify the objectives and check the initial contents of the planned Communication. The multi-stakeholder meeting was, in fact, the second of its kind since the responsible Commission services started to look into the opportunities and challenges linked with the integration of environmental aspects into standardisation in 2002 and held a first stakeholder meeting on 17 July 2002.

The feedback obtained from the meeting(s) and the responses now received from the internet consultation will feed into the extended impact assessment which is already underway for the Communication. The responses will help to further analyse the subject and examine the appropriateness of the policy instrument chosen. They will also help to finalise the text of the Communication itself and to make sure that it will cover the main issues in a balanced and appropriate manner.

Main findings

The general conclusion of the multi-stakeholder meeting of July 2003 was that the working document was a good basis for a Communication from the Commission.

The answers to the set of questions posed in the subsequent public internet consultation show that the presented text is broadly satisfactory to the range of different stakeholders at which it is aimed. There was a strong conclusion that the Communication will help stakeholders in their work and will help them achieve their aims in standardisation. Importantly, there is general agreement that a Communication from the Commission is the appropriate policy instrument for what the Commission is trying to achieve at this point in time.

The written contributions were often accompanied by general statements laying out the environmental policies of the respondents. These were often much wider than the contents of the Communication and indeed were wider than the subject of standardisation itself. Nevertheless, no stakeholders indicated opposition to the working document and the specific comments mainly related to the strengthening or clarifying of certain chapters.

To summarise, the main findings were:

- aim and scope of the future Communication are relevant and appropriate;

- all key issues have been identified, and it is important to clarify the relation between voluntary standards and mandatory legislation;

- there are enough tools to address environmental issues in standardisation. However these require time, expertise and resources if they are to be used systematically. All stakeholders must address this challenge;

- the Commission and Member States should jointly play a role in the financing for an effective participation of all interested stakeholders in the standardisation process;

- priorities should be set, primarily for efficiency purposes, on where to start with the integration of environmental aspects into standardisation; whilst the Commission could flag interest areas by way of mandate it should be left to the standardisation stakeholders to decide whether and how to deal with them;

- training of experts and the use of databases with relevant environmental information were considered the most instrumental incentives to incorporate environmental aspects into standards whereas the idea of awards was not supported;

- the international framework for standards and technical regulations must be respected to avoid unnecessary trade barriers, but the European standardisation system should take a certain leadership role in the development of specific environmental standards;

- the progress made with the integration of environmental issues into European standardisation should be reviewed every five years.

Annex 1: Multi-stakeholder meeting of 16 July 2003

1. Findings

Nearly all those attending expressed a positive opinion on the presented working document for a Communication. Some new ideas were introduced and these were taken on board in the text that was placed on the internet. e NGO, however, did not feel that satisfactory solutions to protect the environment could be achieved by voluntary standardisation and indicated a general preference for mandatory requirements in standardisation or legislative approaches in favour of the environment.

1.1 General Statistics

Over 50 participants attended the meeting. The represented stakeholders came from business and industry, NGOs, and the standardisation bodies from both the Member States and candidate countries. The European standards organisations CEN (European Committee for Standardisation), CENELEC (European Committee for Electrotechnical Standardisation) and ETSI (European Telecommunication Standardisation Institute) were also represented.

Below is a detailed list of organisations represented during the meeting:

* ACEA

* AENOR

* ANEC

* ANIE - Electronic Industry Italy

* BEAMA Ltd

* BE-Federal Department of the Environment - Product Policy Division

* British Standards Institution

* BUND KNU

* CECED

* CEN - European Committee for Standardization

* CENELEC

* CENELEC BTWG 85-3 "Environmental Standardisation"

* Council of European Producers of Construction Materials (CEPME)

* Czech Office for Standards, Metrology and Testing

* Danish Standards Association

* DIN - Deutsches Institut fόr Normung e.V.

* ECOS

* EFTA

* Estonian Centre for Standardisation

* ETSI

* EUCAR

* EUROFER

* Federal Ministry for Economic Affairs and Labour

* FIEC (Fιdιration de l'Industrie Europιenne de la Construction)

* Finnish Ministry of Trade and Industry

* Finish Standards Association SFS

* FME ORGALIME

* FNE - France Nature Environnement

* IEC/ACEA

* Malta Standards Authority

* Ministθre de l'Economie, des Finances et de l'Industrie

* Ministry for Foreign Affairs, Sweden

* Ministry of Agriculture, Forest, Water and Environment (Romania)

* Ministry of the Environment

* Mission of Norway to the EU

* NEN

* NORMAPME

* ORGALIME

* Spanish Electric Manufacturers Association

* Spanish Permament Representation to the EU

* Svenska Elektriska Kommissionen

* Swedish Ministry of Environment

* Swedish National Board of Trade

* Swedish Standards Institute

* TUTB - European Trade Union Technical Bureau for Health and Safety

* UK Department of Trade and Industry

* UMI

Annex 2: Internet consultation

1. Findings

The analysis of replies received in the internet consultation are reproduced according to the structure of the working document and the questions of the survey.

1.1 Aim and Scope

Q1 Do you agree with the aim and scope?

Supporting comments

Most of the respondents agreed with the aim and scope presented in the working document. It was confirmed that the international framework and the effective participation of certain groups of stakeholders, like small and medium sized enterprises (SMEs) should be taken into account.

Concerns

Some stakeholders expressed concern as to whether voluntary standardisation was a valid tool to contribute to a high level of environmental protection and indicated a preference for mandatory solutions. Others pointed out issues like a potential cost increase or negative impact on competitiveness.

Q2 Have we identified all the key issues?

Supporting comments

The majority of stakeholders confirmed that the working document identified the main issues. Some respondents pointed out that the consumer dimension was insufficiently addressed, and if there is no consumer demand, it will be difficult to maximise profit through economies of scale. Moreover, the relation between legislation (mandatory) and standards (voluntary) should be explored. Experience already gained, for instance with the Environmental Help Desk of CEN, should also be added.

Concerns

Some respondents said that the inclusion of environmental aspects into standardisation does not guarantee a higher level of environmental protection, as standards are voluntary. Complexity of the standardisation process would generally make it difficult for some stakeholders, including SMEs, to get involved. This includes the fact that standards are regularly revised and that not every laboratory could test against every standard if tests were required.

1.2 Environmental Thinking

Q3 Should another policy option (e.g. legislation, guidelines) have been chosen by the Commission? If so, which and why?

Supporting comments

The main feeling was that a Communication was the appropriate tool. This respects the voluntary nature of standardisation best while progressing the matter forward. Most respondents said that specific legislation was not appropriate for bringing environmental aspects into standards

Concerns

A few respondents said that the debate on environmental aspects in standardisation needed a general legal framework, such as the European Directive on General Product Safety without this, stakeholders would be unlikely to include environmental aspects into standards.

Q4 How frequently should the progress be assessed regarding the integration of environmental aspects into standardisation (e.g. every 2, 5 or 10 years)

Supporting comments

Five years was seen as a satisfactory period by the majority of the respondents.

Q5 Do you feel that you or your organisation contributes to the promotion of environmental thinking in standardisation? If yes, please describe the nature of your contribution.

Supporting comments

Many respondents indicated that they were contributing to the promotion of environmental thinking in standardisation in one way or another. The dissemination of state-of-the-art knowledge and offers for training and educational material were mentioned. Also, some respondents undertook lobbying activities aimed at regulators. Companies and their associations mentioned the use of environmental management standards and environmental declarations, their involvement on the development of certain test and measurement methods, and for the environmentally conscious design of products. NGOs engaged in raising awareness for standardisation amongst their stakeholders or made active contributions to standardisation work and the development of the internal procedures of standards organisations.

Q6 What are your expectations with regard to possible positive and negative impacts of the ideas implemented in the text?

Supporting comments

Respondents felt that the promotion of environmental thinking in standardisation can have a positive effect regarding the state-of-the-art environmental performance of products. This includes issues such as the use of recycled materials in industrial activities. Also, the use of uniform measures (European standards) throughout the EU and EEA was mentioned. Business stressed the need to integrate environmental aspects without damaging the achievements of the existing standardisation process such as its facilitation of trade

Concerns

Some scepticism was expressed about the situation that standards would become prescriptive and not performance oriented. It was mentioned that unwanted delays and increased cost in the standardisation process could occur due to awareness raising and educational activities. NGOs had the concern that business would limit environmental considerations to requirements imposed by the law. One organisation went as far as indicating that they do not believe in achieving results by awareness raising and recommended, instead, an obligatory environmental statement produced for each standard.

1.3 Tools and Standards for the Environment

Q7,8,9 Do you feel that there are sufficient tools to deal with environmental aspects in standardisation?If not, what new kinds of tools could improve the situation? Do you have any examples/experience of these tools being used?

Supporting comments

The general feeling was that there are sufficient and adequate tools and that these should be open to review and improvement as necessary. Most respondents felt that more encouragement was needed to ensure the use of these tools. Some said that the use of the tools could be systematic and monitored. There were no real concrete ideas for new tools (as defined as directly helping to integrate the environmental aspects - the use of databases is dealt with separately). Some considered Guides for product disassembly, use, disposal options and sustainable production as useful tools. Life cycle assessment (LCA) and educational tools were suggested. Many respondents said that they had used the existing tools and had positive experiences with them. However, no specific examples were given. A comment made several times was that the expertise to use these tools was needed. It was suggested that in the cases where comments from CEN's EHD were not taken into account, a justification should be provided.

Concerns

Some respondents felt that the CEN Environmental Help Desk (EHD) needed stable resources for staff from different backgrounds and countries. These respondents wished that CEN changed its internal rules and procedures regarding the role of the EHD.

Q10 Does the text correctly describe the existing tools? Have we forgotten some instruments used which are already being used in standardisation?

Supporting comments

Several additional existing tools were suggested including the following: ISO 14062, 14040, 14020, IEC Guide 109, 112 and 113, the EHD, CLC Database, CEN Memorandum 4, CEN Checklist and ENIS team (implements Guide 64). It was also mentioned that a leaflet describing all these tools may be useful.

Q11, 12 Are the categories for the existing standards for the environment correct and are the examples given useful? Please give other examples of types of standards that when applied, have a particular positive or negative impact on the environment.

Supporting comments

On the whole, this section of the working document was found to be useful, some simplification and clarification could lead to improvement. e categories of different standards for the environment should be changed to include product standards: product standards take environmentally friendly design into account and product standards are where the main thrust of effort is needed. relation to this, it was said several times that safety took precedence over the environment or that at least the environment must be assessed with the other aspects covered in product standards. Alternative headings were suggested: product standards, measurement standards, systems management standards, standards for dealing with products and technologies, other useful management standards, supply chain, procurement, design management. Many respondents noted that for the section on ISO EN 14000 management standards it should be stressed that the benefit came from applying it, not from the 3rd party certification to it. Several poor and one good example were presented.

1.4 Priority Setting

Q13, Q14 Should the Commission set priorities (at all)? Can you think of any positive or negative consequence of setting priorities?

Supporting comments

The views as to whether the priorities should be set by the stakeholders in the standardisation process or by public authorities like the Commission differed widely among the respondents. From the reactions obtained one could conclude that the European policy makers should flag public interest areas, but that it should be left to the discretion of the standardisation stakeholders to decide - on a case by case basis and agreed by consensus - whether and how to deal with them. Prioritisation as such was acknowledged as important and positive for better efficiency in standards making.

Concerns

Concerns were raised that low priority standards would be unlikely to see completion and ill chosen priorities would result in market distortion.

Q15 Do you have suggestions as to how priorities could be set?

Supporting comments

Respondents suggested different ways to set priorities for the integration of environmental aspects in standards. Proposals included a prioritisation according to industrial/product sectors, according to the links with EU legislation and policy, according to the relevance for public procurement, or according to key environmental problems tackled by international commitments such as the Kyoto Protocol.

Q16 Do you think that the Commission should use mandates in order to prioritise issues?

Supporting comments

Many respondents perceived mandates as tools for priority setting in standardisation. They acknowledged the potential for public authorities to express their priorities by means of standardisation mandates. However, some NGOs wanted to link mandates strictly to legislation and it was suggested that, on a general basis, an assessment of compliance could help to decide whether voluntary standards or mandatory regulations are the better solution. Some respondents wished to see mandates from the Commission regarding low carbon technologies to support Kyoto Protocol measures or regarding reverse logistics to facilitate the return of products from the market place at the end of their useful lives.

Concerns

Certain respondents had concerns as to the possibility of political decisions being transferred to standards organisations. It was suggested that in preparation of a mandate, the Commission evaluates different environmental, health or safety costs from a sustainability perspective; that stakeholders should be consulted in the preparation of mandates; that environmental requirements are well defined to allow for assessment on whether a mandate has been fulfilled or not; and that national public authorities be encouraged to participate in mandated standardisation work.

1.5 Stakeholder Participation in the Standardisation Process

Q17 Should the emphasis of the efforts to improve the integration of environmental aspects be placed at the European or national level?

Supporting comments

Many respondents felt that standardisation should take place at the European level. It was more cost effective and avoided duplication of work at different levels. The national and international dimension, they said, were nevertheless important. The national, because this would be the level at which standards were implemented; and international, because of the growing importance of the global market.

Concerns

Some stakeholders, in particular NGOs, expressed concern that in their countries there was no mechanism guaranteeing that consensus achieved at the national level would be transferred to the European standardisation process. This raised the issue of how important it was that NGOs are sufficiently represented at the European standardisation level to complement any representation in the national standardisation committee.

Q18 Do you have practical suggestions for ensuring the effective participation of groups of stakeholders that have important input but that are difficult to reach?

Supporting comments

It was clearly demonstrated that stakeholder participation in standardisation varied from country to country. Suggestions were made as to improve the effective participation of the relevant stakeholders:

- by making publicly available the work programmes of the standardisation organisations;

- by increased financial support for some stakeholders;

- by limiting their participation to technical committees or working groups that are relevant from the point of view of environmental protection;

- by encouraging representatives from national public authorities to participate in the relevant standardisation work;

- by providing easier access to relevant data; and

- by providing appropriate training.

Concerns

Many respondents stated that the relevant stakeholders already participate in the standardisation process. Standards organisations were generally open to participation and opinions from all interested parties. Hence, the current system would not require any changes- those who are truly interested ould already participate in it

Q19 How will more involvement of different stakeholders affect / change the standardisation process?

Supporting comments

Opinions concerning the participation of a wider group of stakeholders were mixed. One potential positive consequence would be that standardisation would be made more transparent, so that the interests of all affected parties could be represented. It would be particularly important for SMEs to ensure that standards reflected their needs and not just those of big companies.

Concerns

Some opinions noted that wider participation may slow down the process of adoption / revision of standards, which was already too slow. In particular, a further slowdown may occur in the initial phase when new stakeholders join the technical committees and working groups as they may not be familiar with all the procedures. Moreover, standardisation is a consensual process and some of the newcomers may have difficulties in accepting the need for compromise.

1.6 An international framework for greener standards

Q20 What implications does the international framework have for European policies in your view?

Supporting comments

Some respondents pointed out that national, island solutions risked becoming barriers to international trade and the integration of the Single Market called for the WTO Agreement on technical barriers to trade to be respected. Others stated that Europe could take a leading role and intellectual leadership in the development of certain environmental standards; and that for global transfer and use of European standards, comments from stakeholders outside Europe should be enabled. Close co-operation between international and European standards development via the principle of national mirror committees was considered important.

Concerns

A third country administration pointed out that developing countries may require special and differential treatment, as they will have difficulties in implementing international standards with specific environmental requirements.

1.7 Possible Incentives to further integrate environmental aspects in standards

Q21 Would it encourage standardisers to develop standards with an environmental dimension if there was the possibility to show compliance with environmental legislation?

Supporting comments

To demonstrate compliance with environmental legislation by using voluntary standards tends to be perceived as an incentive by industry, mostly against the background of the New Approach directives. But clearly, this is only seen as positive in instances where regulation is absolutely needed and legal incentives should not be introduced as a rationale for new, unnecessary legislation. Some respondents suggested that New Approach type legislation should be used for new areas such as energy using products or that existing directives for products should cover environmental requirements in the future.

Concerns

Some NGOs stressed that standardisation cannot and should not replace legislation. Other respondents asked for an advanced warning of new legislation, which would avoid wasting resources on standards in areas that are likely to be regulated in the foreseeable future. Many respondents felt a need for a clear distinction between voluntary standards and mandatory laws. The discrepancy between product related legislation affecting all competitors equally and EU environmental legislation, differing from member state to member state was mentioned.

Q22 Are you familiar with the information made available under the eco-labelling schemes? If so, is it of use for the production of European standards?

Supporting comments

Most of the respondents were familiar with eco-labelling schemes. However, the views on whether eco-labelling could be used in standardisation were mixed. Some stakeholders perceive eco-labels as a good reference point, clearly identifying most important areas of concern. Standards, however, should be less ambitious in establishing environmental performance, as they are to be accepted by all the stakeholders. Some of the eco-label criteria, such as water or energy use, could be easily adapted for standardisation needs. Certainly, data gathered during assessment of products for eco-labels should be used in the standardisation process.

Concerns

Concerns for using eco-label criteria in standardisation were mostly related to market relevance. Eco-label criteria are developed by a relatively limited number of market players and therefore should not be extended to the whole market. Eco-labels should remain as goals for front-runners only. Some respondents pointed out that environmental standards should be rather process than product orientated as this is the case with eco-labels. Also, the eco-label is more perceived as a marketing tool for a limited group of market players.

Q23 Would you use standards or purchase standardised products, processes and services that cover environmentally important performance?

Supporting comments

Many of the stakeholders said that this was already the case. Other factors, such as price and quality, however, must also be taken into account.

Concerns

Stakeholders expressing doubts pointed out that the impact on the environment is only one among many factors taken into account when purchasing products or contracting services.

Q24 Would awards provide an incentive to integrate environmental issues into standardisation?

Concerns

The majority of respondents were sceptical as to possible use of awards. If at all, awards needed to be accepted by the market rather than being introduced by a top-down approach. The effects of awards were considered limited as they tend to attract the participation of only the highly committed organisations, and therefore could have a divisive effect. However, the need to communicate achievements was noted.

Q25 Would you consider using databases? How would you use them? uld the availability of databases ease the integration of environmental aspects into standardisation?

Supporting comments

The overwhelming response was yes that databases were useful. However the format, usability, content, access rights and procedures to use them needed to be very carefully thought through. Otherwise it would just be additional to an already confusing amount of information and innovation could be stifled by old data. The data would be the main thing to think about. In particular its validation was important - especially when conflicting views were put forward. It was noted that if databases needed to be created they should be an aid to standardisers but not mandatory in their use. Resources and costs would also needed to be considered. The text of the working document needed to define databases: those that are specifically for standards issues and then databases in general which give information on materials and technologies

Q26 Can you think of other incentives than the ones presented here?

Supporting comments

Many respondents did not think that incentives were the primary issue of the overall debate on integrating environmental aspects into standards. The challenges went wider than that. Many noted that market driven / customer / economic incentives were the most likely to succeed. incentives were developed this should be done with the stakeholders affected by them.

Q28 Will this Communication on the integration of environmental aspects into European standardisation help you or your organisation in your work?

Supporting comments

Responses to this question concentrated rather on the scope of the Communication and its final shape. For some stakeholders, it clarified the discussion on environment and standardisation and helped them to raise awareness and promote the systematic use of existing tools.

Q29 What could be the positive and negative consequences of this Communication for your work?

Supporting comments

Positive consequences identified by stakeholders included:

- raising awareness;

- easier dissemination of good practices;

- better co-operation between the experts;

- support for existing efforts.

Some respondents said that the Commission should indicate the level of environmental protection it hoped to be achieved by means of standardisation.

Concerns

Some stakeholders, mainly from the business community indicated that a negative consequence might be a deviation from the original purpose of standardisation: the production of technical documents for trade.

Q30 Please give any positive and negative examples of the integration of environmental aspects into standardisation?

Supporting comments

The majority of stakeholders who gave examples pointed out that the integration of environmental aspects into standardisation is already happening. The positive examples they mentioned included the work of CENELEC where a new guide for the integration of environmental aspects was developed in TC 20, and the two international guides already in place (IEC guide 109 and ISO TR 14062).

Concerns

The process of adding new requirements in the standardisation process should be considered and monitored carefully, otherwise it may lead to contradictory requirements that cannot be dealt with by the consensual standardisation process. Also, if the environmental targets/requirements are too ambitious in the beginning, it may discourage stakeholders and hamper the entire standardisation process. As negative examples, some of the stakeholders perceived both the mandate and the existing European standards for packaging. Another issue raised by some stakeholders was that the inclusion of environmental requirements would widen the gap between international standards and European ones, thus creating barriers to trade.

1.8 Overall Conclusions

The internet consultation broadly confirmed the views voiced at the stakeholder meeting on 16 July. These are that:

- aim and scope of the future communication are relevant and appropriate;

- all key issues have been identified, and it is important to clarify the relationship between voluntary standards and mandatory legislation;

- there are enough tools to address environmental issues in standardisation. However these require time, expertise and resources if they are to be used systematically. All stakeholders must address this challenge;

- the Commission and Member States should jointly play a role in the financing for an effective participation of all interested stakeholders in the standardisation process;

- priorities should be set, primarily for efficiency purposes, on where to start with the integration of environmental aspects into standardisation; whilst the Commission could flag interest areas by way of a mandate it should be left to the standardisation stakeholders to decide whether and how to deal with them;

- training of experts and the use of databases with relevant environmental information were considered the most instrumental incentives to incorporate environmental aspects into standards whereas the idea of awards was not supported;

- the international framework for standards and technical regulations must be respected to avoid unnecessary trade barriers, but the European standardisation system should take a certain leadership role in the development of specific environmental standards;

- the progress made with the integration of environmental issues into European standardisation should be reviewed every five years.

1.9 General Statistics

Between July and September more than 5800 hits on the website were reported. Over 60 written responses were then received. Replies to the questions came from 10 EU countries: Belgium, Denmark, Finland, France, Germany, Italy, Netherlands, Spain, Sweden and the UK. A contribution was received from China. Although representatives from the acceding countries participated in the stakeholder meeting of 16 July, only one written response was received from them. Most of the comments came from pan-European business and NGO organisations. The business sector (individual enterprises and business organisations) was the most active contributor to the consultation, which reflects that standardisation is considered a voluntary and market driven activity. A detailed breakdown is shown below:

>ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΓΡΑΦΗΚΟ>

Type of stakeholder //

Business // 61%

Academic // 2%

NGO // 10%

Public Authorities // 8%

Standards organisations // 18%

Individuals // 2%

List of contributors

(1) AeA Europe

(2) AEN GET1

(3) AENOR Associaciσn Espaρola de normlizaciσn y certificaciσn

(4) AIM, the European Brands Association

(5) AmCham

(6) ANEC

(7) ANIE

(8) Association Lιo Lagrange pour la Dιfense des Consommateurs

(9) AVBB

(10) BEAMA

(11) BSI British Standards Institution

(12) Building and Sharing Partners (B-Sharp)

(13) BUND e.V Bundesministerium fόr Wirtschaft und Arbeit (Germany)

(14) CEMPC Council of European Producers of Materials for Construction

(15) CEN

(16) CENELEC

(17) CIAA Confederation of the food and drink industry of the EU

(18) Comitato Elettrotecnico Italiano - CEI

(19) Confederation of Netherlands Industry and Employers VNO-NCW

(20) Construction Products Association

(21) Co-operative Group

(22) CYS Cyprus Organisation for the Promotion of Quality

(23) Danish Standards Association

(24) Danish Trade Association of International Transport (ITD)

(25) Dansk Industry - Confederation of Danish Industries

(26) Department of Trade and Industry (UK Government)

(27) DIN

(28) ECOS

(29) EICTA - European Information, Communications and Consumer Electronics Technology Industry Association

(30) ENEA Italian National Agency for New Technologies, Energy and the Environment

(31) Environmental Authorities of Belgium

(32) EUPC RecyTrade - Plastics Recycling Market

(33) Eurofer & Eurometaux

(34) Europacable

(35) European Composite Industry

(36) European Emulsion Fuel Manufacturers' Association (EEFMA)

(37) European Heating Industry

(38) Europen

(39) FIEEC

(40) Finnish Forest Industries Federation

(41) Finnish Industry and Employers confederation

(42) Finnish Ministry of the Environment

(43) Finnish Standards Association SFS

(44) Five Winds Int

(45) France Tιlιcom Dιlιgation ΰ l'Environnement et au Dιveloppement Durable

(46) Friends of the Earth (Germany), BUND e.V.

(47) General Administration of Quality Supervision, Inspection and Quarantine (People's Republic of China)

(48) German Commission for Electrical, Electronic & Information Technologies of DIN and VDE

(49) German Federal Ministry of Environmental Protection

(50) IKEA

(51) National House Buildling Council

(52) NEN (Netherlands Standard Institute)

(53) ORGALIME

(54) Ragnar Sellberg Foundation

(55) RAL Quality Assurance Association for the demanufacture of refrigeration equipment containing CFC

(56) Red Elιctrica de Espaρa

(57) SBGI - The Trade Association for the UK Onshore Gas Industry

(58) SIS (Swedish Standards Institute)

(59) Sony International (Europe) GmbH

(60) Swiss Agency for Environment, Forest and Landscape

(61) Telecom Italia - Network Department

(62) The European Natural Gas Vehicle Association (ENGVA)

(63) Umwelt Bundesamt (Germany)

(64) UNICE

(65) Universidad Politιcnica de Valencia

(66) University of Environment and Public Works Greece

(67) VCI

(68) Zentralverband Elektrotechnik- und Elektronikindustrie (ZVEI) e. V.

Annex 3: Publicity

Publicity actions

The internet consultation was announced by means of the multi-stakeholder meeting on the 16 July 2003. Subsequent news updates, to almost 4.000 subscribers on the ENTERPRISE Europe on-line service, were sent (in July and August 2003) all of which showed the links to the various sites of the public consultation

Conclusion

Overall, the public consultation was well attended/visited. The initiative has drawn sufficient attention from a broad range of stakeholders.