20.9.2005   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 231/69

1.1

επικροτεί την πρωτοβουλία της Επιτροπής να τροποποιήσει την οδηγία για την οργάνωση του χρόνου εργασίας, δεδομένου ότι υφίσταται επείγουσα ανάγκη επίλυσης ορισμένων ζητημάτων σε σχέση με την ερμηνεία και την εφαρμογή της οδηγίας για την οργάνωση του χρόνου εργασίας σε επίπεδο των κρατών μελών·

1.2

υπενθυμίζει στην Επιτροπή, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές αποτελούν σημαντικούς εργοδότες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σημαντικό ρόλο στη διαχείριση δημόσιων υπηρεσιών όπως είναι η κοινωνική πρόνοια και οι υπηρεσίες υγειονομικής και πολιτικής προστασίας·

1.3

εκφράζει την ανησυχία της ότι η αποτυχία εξεύρεσης ικανοποιητικής λύσης θα προσθέσει και άλλα προβλήματα στα άμεσα προβλήματα έλλειψης ειδικευμένων εργαζομένων τους τομείς της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας σε όλη την ΕΕ και ότι βραχυπρόθεσμα αυτό θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη οικονομική μετανάστευση στους τομείς αυτούς από τα νέα κράτη μέλη και τις φτωχές χώρες εκτός της ΕΕ προς τα κράτη μέλη έτσι ώστε να αποτελέσει τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα αρνητικό στοιχείο στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας στα νέα κράτη μέλη και τις πιο φτωχές τρίτες χώρες·

1.4

πιστεύει ότι εκτός της τεχνικής πλευράς του ζητήματος της ρύθμισης του χρόνου εργασίας, τίθενται ορισμένα προβλήματα όσον αφορά το είδος επιχείρησης που επιθυμεί η Ευρώπη. Το γεγονός ότι η Ευρώπη αναζητεί να προωθήσει ένα ευρύτερο επιχειρησιακό πνεύμα, τη δημιουργικότητα και την ενεργό συμμετοχή του πολίτη, παρέχοντας στα άτομα καλύτερη ισορροπία μεταξύ εργασίας και ατομικής ζωής, εξαρτάται από τη ρύθμιση του χρόνου εργασίας και γι' αυτό είναι θέμα που πρέπει να εξεταστεί σε αυτό το πλαίσιο·

1.5

αναγνωρίζει ότι η πρόταση της Επιτροπής για τον προσδιορισμό του χρόνου εργασίας σκοπό έχει να αντιμετωπίσει τη νομική αβεβαιότητα δημιουργήθηκε με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στις υποθέσεις Jaeger και SIMAP. Στόχος της ευρωπαϊκής νομοθεσίας είναι να διασφαλιστεί ότι ο χρόνος εφημερίας παραμένει καθοριστικός παράγοντας της ικανότητας παροχής ποιοτικών και συνεχών υγειονομικών υπηρεσιών καθώς και των υπηρεσιών των νοσηλευτικών ιδρυμάτων — κυρίως για τις τρωτές κατηγορίες ηλικιωμένων και ανηλίκων·

1.6

αναγνωρίζει ότι το ενδεχόμενο αρνητικό αποτέλεσμα επιστροφής στην κατάσταση πριν τις υποθέσεις SIMAP/Jaeger είναι ότι μπορεί να υπάρξουν περιπτώσεις όπου οι εργαζόμενοι ενδέχεται να δαπανούν μεγάλο ποσό χρόνου ως εφημερία στον τόπο εργασίας και ο οποίος εάν δεν αποτελέσει αντικείμενο αποτελεσματικής διαχείρισης μπορεί να έχει αντίκτυπο στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων αυτών και ενδεχομένως σε άλλους, όπως είναι οι ασθενείς και το κοινό, αλλά επίσης και στην ικανότητα των εργαζομένων να εξισορροπούν την εργασία με την οικογενειακή ζωή·

1.7

επισημαίνει, ωστόσο, ότι η οδηγία για το χρόνο εργασίας αποτελεί μέτρο υγείας και ασφάλειας που αποβλέπει στο να τεθούν όρια στις ώρες εργασίας προκειμένου να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ εργασίας και ανάπαυσης. Δεν πρόκειται για μέτρο προσδιορισμού άλλων όρων και συνθηκών απασχόλησης, όπως είναι η συμφωνία για χρηματική αποζημίωση της εργασίας με ιδιαίτερη διάρθρωση ωρών. Αυτά αποτελούν ζητήματα που θα πρέπει να συμφωνηθούν σε ατομική ή συλλογική βάση σύμφωνα με την πρακτική και τις διαδικασίες των επιμέρους κρατών μελών ή των αντίστοιχων τομέων εργασίας. Επιπλέον, οιαδήποτε μορφή εργασίας και εάν επιλεγεί, ο εργοδότης παραμένει υπεύθυνος για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων και θα πρέπει να έχει λάβει μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η υγεία και η ασφάλειά τους δεν τίθενται σε κίνδυνο·

1.8

θεωρεί ότι προς το παρόν η δυνατότητα επιμήκυνσης της περιόδου αναφοράς που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό του μέσου εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας διατίθεται μόνο σε ορισμένους χώρους εργασίας που καλύπτονται από εξαιρέσεις ή όπου έχει συναφθεί συλλογική συμφωνία προς το σκοπό αυτό. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της ταχείας υιοθέτησης μιας ετήσιας προσέγγισης των ωρών εργασίας, ειδικότερα σε κλάδους που υπόκεινται σε ισχυρές εποχιακές διακυμάνσεις όσον αφορά τη ζήτηση προϊόντων ή υπηρεσιών. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει χρήσιμη συμβολή στο πεδίο της ανταγωνιστικότητας·

1.9

παρατηρεί ότι ο κανόνας που εφαρμόζεται για τον υπολογισμό του μέσου χρόνου εργασίας για εργαζομένους με βραχύβιες συμβάσεις είναι στην πραγματικότητα ο ίδιος με αυτόν που εφαρμόζεται σήμερα για εργαζομένους που απασχολούνται λιγότερο από την πρότυπη περίοδο αναφοράς 4 μηνών·

1.10

επισημαίνει ότι η πρόταση αίρει την υποχρέωση που δημιουργήθηκε από την υπόθεση Jaeger για την άμεση παροχή αντισταθμιστικής ανάπαυσης. Αυτό θα εξαλείψει τη σύγχυση που δημιουργήθηκε με την απόφαση αυτή. Σε πολλές περιπτώσεις, οι 72 ώρες μπορεί να αποτελούν λογική περίοδο εντός την οποίας μπορεί να παρέχεται η αντισταθμιστική ανάπαυση·

1.11

παρατηρεί ότι η πρόταση διατηρεί τη δυνατότητα των εργαζομένων να επιλέγουν τη μέγιστη διάρκεια 48 ωρών εβδομαδιαίως, στα κράτη μέλη που θα υιοθετήσουν την επιλογή αυτή, αλλά ότι σε ορισμένους χώρους εργασίας η επιλογή αυτή εξαρτάται από τις συλλογικές συμβάσεις. Αυτό το τμήμα της πρότασης απαιτεί περαιτέρω αποσαφήνιση δεδομένου ότι περιλαμβάνει τη δυνατότητα ατομικής επιλογής και όπου δεν υπάρχουν συλλογικές συμβάσεις. Συνεπώς, η διατύπωση δεν είναι επαρκώς σαφής για το που ισχύει αυτή η δυνατότητα. Μπορεί, για παράδειγμα, να επιδιώκεται η εφαρμογή της από τους μικρούς εργοδότες σε ορισμένα κράτη μέλη που δεν έχουν παραδοσιακά ευρύτατες διαρθρώσεις συλλογικών διαπραγματεύσεων όπως είναι το ΗΒ. Επίσης, μπορούσε να αφορά όλα τα νέα κράτη μέλη που δεν έχουν αναπτύξει προχωρημένες διαδικασίες κοινωνικού διαλόγου και συλλογικών διαπραγματεύσεων·

1.12

συμφωνεί ότι η απόφαση της επιλογής 48 ωρών ως μέγιστο όριο εργασίας την εβδομάδα είναι ατομική επιλογή των εργαζόμενων που δεν θα πρέπει να εξαναγκάζονται από τον εργοδότη γι' αυτό. Θα πρέπει να υπάρξει η κατάλληλη προστασία για να διασφαλιστεί ότι αυτό δεν συμβαίνει, αλλά επίσης να ληφθούν πρόσθετα μέτρα για να διασφαλιστεί ότι η υγεία και η ασφάλειά τους προστατεύονται όταν επιλέγουν να υπερβαίνουν την εβδομαδιαία διάρκεια εργασίας 48 ωρών·

1.13

παρατηρεί ότι πολλές από τις συνθήκες που εφαρμόζονται στη εθελούσια επιλογή εξαίρεσης από τη μέγιστη εβδομαδιαία διάρκεια εργασίας 48 ωρών ισχύουν στην ατομική επιλογή εξαίρεσης όπως υφίσταται σήμερα· ορισμένες από αυτές όμως δεν παρέχουν περαιτέρω προστασία προς τους εργαζόμενους και θα πρέπει είτε να αρθούν είτε να εμπέσουν στην αρμοδιότητα των κρατών μελών·

1.14

θεωρεί ότι η απαίτηση σύμφωνα με την οποία η επιλογή εξαίρεσης να αφορά μέγιστη περίοδο ενός έτους και στη συνέχεια να ανανεώνεται, ενδέχεται να δημιουργήσει την εσφαλμένη εντύπωση ότι η διάρκεια της επιλογής εξαίρεσης είναι για ένα έτος, ενώ η ορθή θέση είναι ότι τα άτομα έχουν την ελευθερία να ακυρώσουν την επιλογή εξαίρεσης όποτε το θελήσουν·

1.15

αναγνωρίζει ότι η πρόβλεψη ότι κάθε σχετική επιλογή εξαίρεσης που υπογράφεται τη στιγμή της σύμβασης απασχόλησης είναι άκυρη μπορεί να παρέχει κάποια προστασία στους εργαζόμενους που διαφορετικά ενδέχεται να αισθάνονται υποχρεωμένοι να επιλέξουν εξαίρεση από τη πρότυπη μέγιστη εβδομαδιαία διάρκεια εργασίας. Ωστόσο, θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι ορισμένα άτομα μπορούν πολύ νωρίς στην εργασιακή τους ζωή σε νέο εργοδότη να έχουν τη δυνατότητα να εργάζονται περισσότερες ώρες προκειμένου να έχουν πρόσθετο εισόδημα και, έτσι, πρέπει να καταστεί σαφές πότε ο εργαζόμενος έχει το δικαίωμα επιλογής. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι προσλαμβάνονται ενόψει εποχιακού φόρτου εργασίας. Επίσης, δεδομένου ότι δεν υπάρχει γενική κατανόηση όσον αφορά τον προσδιορισμό της περιόδου δοκιμασίας, η πρόσθετη απαίτηση ότι ένας εργαζόμενος δεν μπορεί να υπογράψει την επιλογή εξαίρεσης κατά τη διάρκεια της περιόδου δοκιμασίας θα οδηγήσει σε ζητήματα ερμηνείας και θα αφαιρέσει από τον εργαζόμενο τη δυνατότητα απόκτησης πρόσθετου εισοδήματος·

1.16

εφιστά την προσοχή στην ασυνήθιστη ανωμαλία που δημιουργείται από τη νέα πρόταση ότι ο εργαζόμενος που προβαίνει στην επιλογή εξαίρεσης, όταν αυτή εγκρίνεται βάσει συλλογικής σύμβασης, δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 65 ώρες εργασίας εβδομαδιαίως ενώ, παράλληλα, αναγνωρίζει ότι αυτό είναι ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός ωρών εργασίας και δεν μπορεί να αποτελέσει τον κανόνα. Σημαίνει ότι ενώ ο εργαζόμενος που επιλέγει την επιμήκυνση δεν μπορεί να εργαστεί πάνω από 65 ώρες την εβδομάδα, ο εργαζόμενος που δεν την έχει επιλέξει και υπόκειται, συνεπώς, στη μέγιστη διάρκεια 48 ωρών μπορεί να το πράξει. Επιπλέον, προκύπτει ότι ο εργαζόμενος σε χώρο που δεν υφίσταται συλλογική σύμβαση ή εργατική εκπροσώπηση και προβαίνει στην επιλογή εξαίρεσης σε ατομική βάση δεν υπόκειται στο μέγιστο όριο 65 ωρών την εβδομάδα·

1.17

θεωρεί ότι η πρόσθετη απαίτηση τήρησης λεπτομερών αρχείων για όλες τις ώρες εργασίας των εργαζομένων που επέλεξαν εξαίρεση από την από τη μέγιστη εβδομαδιαία διάρκεια εργασίας προσθέτει επίσης γραφειοκρατικές διαδικασίες και ότι η καλύτερη λύση για την οδηγία θα ήταν να αναθέσει τη διατύπωση των ευθυνών του εργοδότη στις αρμόδιες αρχές κάθε κράτους μέλους. Οι αρχές αυτές θα έχουν, έτσι, τη δυνατότητα να ενσωματώσουν τις απαιτήσεις αυτές στη γενικότερη στρατηγική υγείας και ασφάλειας του κράτους μέλους, καθώς και στις υποχρεώσεις που αποδίδονται στους εργοδότες.

2.1

η Επιτροπή, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πρέπει να επιδιώξουν την επείγουσα ολοκλήρωση των προτάσεων προκειμένου να υπάρξει σαφήνεια και εμπιστοσύνη στην οδηγία για το χρόνο εργασίας·

2.2.

θα πρέπει να γίνει δεκτός ο νέος ορισμός του χρόνου εργασίας που συμπεριλαμβάνει δύο νέες κατηγορίες: τον «χρόνο εφημερίας» και την «ανενεργή περίοδο του χρόνου εφημερίας», δηλαδή ότι στη διάρκεια του χρόνου εφημερίας που αναφέρεται στον χρόνο κατά τον οποίο ο εργαζόμενος υποχρεώνεται να παραμένει στο χώρο εργασίας προκειμένου να ασκήσει τις δραστηριότητες ή τα καθήκοντά του κατόπιν υποδείξεως του εργοδότη, η ανενεργός περίοδος του χρόνου εφημερίας δεν θα υπολογίζεται ως χρόνος εργασίας εκτός και εάν τα κράτη μέλη αποφασίσουν διαφορετικά, ή εάν υπογραφεί συλλογική συμφωνία προς το σκοπό αυτό. Τα χρονικά διαστήματα στη διάρκεια του χρόνου εφημερίας κατά τα οποία οι εργαζόμενοι επιτελούν εργασία θα λογίζονται ως χρόνος εργασίας·

2.3.

η πρόταση της Επιτροπής να έχουν τα κράτη μέλη τη δυνατότητα εάν το επιθυμούν να θεσπίζουν πρότυπη περίοδο αναφοράς 12 μηνών για όλους τους εργαζόμενους, υπό την προϋπόθεση ότι, σε σχέση με τους εργαζόμενους ορισμένου χρόνου, η περίοδος αναφοράς δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από τη διάρκεια της σύμβασης απασχόλησης εάν αυτή είναι μικρότερη από ένα έτος, θα πρέπει να γίνει δεκτή·

2.4.

μολονότι η πρόταση της Επιτροπής ότι για τους εργαζόμενους που δεν τους επιτρέπεται να ασκήσουν το δικαίωμα ημερήσιας και εβδομαδιαίας ανάπαυσης θα πρέπει να παρέχεται αντίστοιχη περίοδος αντισταθμιστικής ανάπαυσης εντός ευλόγου περιόδου που δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 72 ώρες, αποτελεί σημαντική βελτίωση της τρέχουσας κατάστασης που προέκυψε από την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την υπόθεση Jaeger, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα αιτήματα ευρύτατου φάσματος τομέων και εργασιακών πρακτικών θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά η δυνατότητα παροχής μεγαλύτερης περιόδου παροχής της αντισταθμιστικής ανάπαυσης. Επιπλέον, θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο άρθρο 17 η δυνατότητα παράτασης των προθεσμιών, σύμφωνα με τις εθνική πρακτική, μέσω νομοθεσίας ή μέσω συλλογικής σύμβασης·

2.5.

δεδομένου ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη επιθυμούν να προωθήσουν μεγαλύτερη επιχειρηματικότητα, δημιουργικότητα και ενεργό συμμετοχή του πολίτη, και παράλληλα να διευκολύνουν την καλύτερη εξισορρόπηση μεταξύ εργασίας και ζωής των ατόμων θα πρέπει να καταργηθεί σταδιακά η δυνατότητα που παρέχουν επί του παρόντος τα κράτη μέλη στους εργαζόμενους να επιλέγουν μία μέγιστη εβδομαδιαία διάρκεια εργασίας 48 ωρών, υπέρ πρωτοβουλιών οι οποίες προάγουν αυτό το πνεύμα·

2.6.

η πρόταση της Επιτροπής, να επιτρέπεται η δυνατότητα επιλογής μέγιστης εβδομαδιαίας διάρκειας εργασίας 48 ωρών μόνο όταν η επιλογή αυτή παρέχεται στα πλαίσια συλλογικής σύμβασης ή σύμβασης μεταξύ δύο πλευρών του κλάδου σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο ή μέσω συλλογικής σύμβασης στο κατάλληλο επίπεδο, θα πρέπει να υποστηριχθεί·

2.7.

οι προσπάθειες της Επιτροπής να διασφαλίσει ότι τα άτομα επιλέγουν με γνώση ότι είναι ελεύθερα να επιλέξουν ή όχι χωρίς φόβο συνεπειών, θα πρέπει να υποστηριχθούν αποφασιστικά·

2.8

Συνεπώς ότι θα πρέπει να παραμείνουν οι ακόλουθες συνθήκες:

2.8.1

Οι ακόλουθες συνθήκες θα πρέπει να καταργηθούν:

2.8.2

οι ακόλουθες συνθήκες θα πρέπει να διαγραφούν ή να ανατεθεί στα εθνικά κράτη μέλη η εφαρμογή τους σύμφωνα με την εθνική πρακτική και τις διαδικασίες όσον αφορά την τήρηση της εθνικής νομοθεσίας και του συστήματος εργασιακών σχέσεων: