30.4.2004   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 117/41

1.1.

Στην ανακοίνωση γίνεται μία επισκόπηση των προσπαθειών που έχει καταβάλει η Επιτροπή για την άρση των φορολογικών εμποδίων, που αντιμετωπίζουν οι διαμεθοριακές επιχειρήσεις στην εσωτερική αγορά. Δεν πρόκειται για μία πρόταση φορολογικής εναρμόνισης. Η ανακοίνωση αφορά μόνο την άρση των φορολογικών εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι διαμεθοριακές επιχειρήσεις τα οποία παρακωλύουν την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς καθώς και την αντιμετώπιση της αναποτελεσματικότητας που οφείλεται στη χρησιμοποίηση 15 διαφορετικών φορολογικών συστημάτων.

1.2.

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) έχει γνωμοδοτήσει και για άλλες ανακοινώσεις της Επιτροπής επί φορολογικών θεμάτων. Το 2001, γνωμοδότησε για την ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα: «Η φορολογική πολιτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση — Προτεραιότητες για τα προσεχή έτη» [COM (2001) 260 τελικό]. Εισηγητής ήταν ο κ. ΜΟRGAN. Η γνωμοδότηση επικροτούσε τους στόχους της φορολογικής πολιτικής της Επιτροπής και συγκεκριμένα το γεγονός ότι χρειάζεται να συντονισθούν οι εταιρικοί φόροι, προκειμένου να εξαλειφθούν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν κυρίως οι ΜΜΕ, λόγω των εθνικών ιδιαιτεροτήτων τους.

1.3.

Κατά το 2002, η ΕΟΚΕ εξέδωσε νέα γνωμοδότηση με βάση και πάλι την εισηγητική έκθεση του κ. Morgan για τις προτάσεις της Επιτροπής όσον αφορά τον φορολογικό ανταγωνισμό και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Στη γνωμοδότηση αυτή τονιζόταν ότι είναι απαραίτητο να δοθεί προτεραιότητα στον ΦΠΑ, στις ατομικές συντάξεις και στις τιμές μεταβίβασης (1). Η ύπαρξη διαφορετικών εθνικών διατάξεων παρεμποδίζει τη δημιουργία μιας «συγκρίσιμης κατάστασης» ως προς την εταιρική φορολογία μεταξύ των εταιρειών που είναι εγκατεστημένες σε διάφορα κράτη μέλη.

1.4.

Κατά το 2002 επίσης, μία γνωμοδότηση πρωτοβουλίας (Εισηγητής: ο κ. Malosse, Συνεισηγήτρια: η κα Sanchez-Miguel) ζητούσε να επισπευθεί η λήψη των κατάλληλων μέτρων για την αποφυγή διπλής φορολογίας, και συγκεκριμένα πρότεινε τη δημιουργία Κοινού Φόρουμ της ΕΚ για τις τιμές μεταβίβασης. Επικροτούσε δε τον στόχο της απελευθέρωσης της εσωτερικής αγοράς από τα φορολογικά εμπόδια, ενώ ταυτοχρόνως τόνιζε ότι προέχει η θέσπιση κοινών αρχών για την ενθάρρυνση μιας εσωτερικής αγοράς. Ο στόχος μιας εναρμονισμένης φορολογικής βάσης για όλες τις επιχειρήσεις της ΕΕ είναι συμβατός με τη φορολογική αυτοτέλεια των κρατών μελών και περιφερειών της ΕΕ, διότι διαφυλάσσει το δικαίωμά τους να καθορίζουν το ύψος του φόρου.

1.5.

Κατά το 2003, η ΕΟΚΕ εξέδωσε γνωμοδότηση για την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου που τροποποιεί την οδηγία 90/435/EΟΚ σχετικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς το οποίο ισχύει για τις μητρικές/θυγατρικές εταιρείες διαφορετικών κρατών μελών [COM (2003) 462 τελικό]. Εισηγήτρια ήταν η κα Polverini. Η γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ επικροτούσε πλήρως τις προτάσεις της Επιτροπής για την κατάργηση ή τουλάχιστον τη μείωση της διπλής ή πολλαπλής φορολογίας των κερδών που κατανέμονται από μία εξαρτημένη εταιρεία στο κράτος εγκατάστασης μιας μητρικής επιχείρησης ή μόνιμης εγκατάστασης.

1.6.

Κατά το 2003, η ΕΟΚΕ εξέδωσε νέα γνωμοδότηση πρωτοβουλίας σχετικά με τις κοινές φορολογικές αρχές, τη σύγκλιση της φορολογικής νομοθεσίας και τη δυνατότητα ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία για φορολογικά ζητήματα. Εισηγητής ήταν: ο κ. Nyberg. Το συμπέρασμα ήταν ότι πρέπει να εξετασθούν τα εξής τρία θέματα:

2.1.

Η ανακοίνωση αναφέρεται στα φορολογικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι διαμεθοριακές επιχειρήσεις, και ειδικότερα οι ΜΜΕ, στην εσωτερική αγορά. Τα φορολογικά εμπόδια που είχαν εντοπισθεί στην ανακοίνωση του 2001, εξακολουθούν σε μεγάλο βαθμό να υφίστανται. Στην παρούσα ανακοίνωση υπενθυμίζεται ότι η Επιτροπή έχει υποβάλει αρκετές ειδικές προτάσεις και προτείνει σχετικές πρωτοβουλίες για την άρση ειδικών φορολογικών εμποδίων.

2.2.

Η Επιτροπή εξακολουθεί να εργάζεται για την εξεύρεση μιας ευρύτερης και πιο μακρόχρονης λύσης, βάσει της οποίας οι εταιρείες θα φορολογούνται σύμφωνα με μία ενιαία φορολογική βάση (φορολογητέα κέρδη) για όλες τις δραστηριότητές τους στην ΕΕ. Η Επιτροπή πιστεύει ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος συστηματικής επίλυσης των φορολογικών προβλημάτων στην εσωτερική αγορά.

2.3.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τα μέτρα που έλαβε η Επιτροπή, μεταξύ άλλων, για την αναθεώρηση της οδηγίας «συγχωνεύσεων» 90/434/ΕΚ και της οδηγίας «μητρικών-θυγατρικών» 90/435/ΕΚ.

3.1.

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής για την εξάλειψη των στρεβλώσεων της εσωτερικής αγοράς που απορρέουν από την ύπαρξη διαφορετικών κανόνων των ρυθμίσεων που διέπουν την φορολογία των εταιρειών στα διάφορα κράτη μέλη. Και το πρόβλημα θα επιδεινωθεί βεβαίως μετά τη διεύρυνση, με την ένταξη των νέων δέκα κρατών μελών από την 1η Μαΐου 2004.

3.2.

Χρειάζεται συνεπώς να δοθεί μία νέα ώθηση για την ενοποίηση της φορολογίας των επιχειρήσεων, με τη σύναψη συμφωνιών π.χ. μεταξύ κρατών μελών σχετικά με το τι επιτρέπεται και τι δεν επιτρέπεται όσον αφορά την εθνική φορολογία. Η ανάγκη κοινής φορολογικής βάσεως αποτελεί προτεραιότητα.

3.3.

Η ΕΟΚΕ ευελπιστεί ότι τα κράτη μέλη θα αναγνωρίσουν τις δυσκολίες των εταιρειών και ειδικότερα των ΜΜΕ. Δεν διαθέτουν τα κατάλληλα μέσα για να αντιμετωπίσουν 15 (και σύντομα 25) διαφορετικά συστήματα κανόνων. Πιστεύει ότι είναι βάσιμη η δυνατότητα «φορολογίας σύμφωνα με τους κανόνες του κράτους εγκατάστασης» (Home State Taxation — HST) (2) για τις ΜΜΕ, με τον καθορισμό ίσως ανώτατου ορίου κύκλου εργασιών.

3.3.1.

Το πειραματικό σχέδιο της Επιτροπής για την εφαρμογή φορολογίας σύμφωνα με τους κανόνες του κράτους εγκατάστασης παρέχει μια λύση όσον αφορά τις διαμεθοριακές δραστηριότητες των ΜΜΕ, διότι ελαφρύνει τις φορολογικές και διοικητικές τους επιβαρύνσεις. Η δοκιμή του συστήματος αυτού θα πρέπει αρχικώς να γίνει σε διμερή βάση και να επεκταθεί τελικώς σε όλη την ΕΕ μετά από θετική αξιολόγηση.

3.4.

Ο καθορισμός κοινής ευρωπαϊκής φορολογικής βάσης αποτελεί το πρώτο σημαντικό βήμα. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (ΔΠΧΠ), είναι ιδιαίτερα επαχθή και ότι δεν πρέπει να επιβληθούν στις ΜΜΕ δεδομένου ότι προορίζονται κυρίως για δημόσιες επιχειρήσεις (οι κανόνες για τα ΔΠΧΠ μπορεί να αποτελέσουν σημείο εκκίνησης για την επίτευξη φορολογικής βάσης). Η πρόταση της Επιτροπής πρέπει να προσαρμοσθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να είναι εφαρμόσιμη και στις ΜΜΕ. Θα πρέπει να αναπτυχθεί μια προσαρμοσμένη δέσμη προτύπων ΔΛΠ/ΔΠΧΠ, που θα λαμβάνει υπόψη τις ειδικές ανάγκες των ΜΜΕ ως προς το διοικητικό βάρος και τη φορολογία. Η εναρμονισμένη φορολογική βάση και το νέο λογιστικό πρότυπο θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε υψηλότερη φορολόγηση. Θα πρέπει οι ενδιαφερόμενες χώρες να μπορούν να αντιδράσουν στην αλλαγή με τη μεταβολή των φορολογικών συντελεστών. Επίσης, δεν θα πρέπει να παραβλεφθούν οι ανάγκες της μελλοντικής «Ευρωπαϊκής Εταιρείας (Societas Europea»).

3.5.

Σημειώνεται ακόμη ότι οι πολλαπλές συμφωνίες διπλής φορολόγησης που ισχύουν μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ των κρατών μελών και τρίτων χωρών όπως οι ΗΠΑ προκαλούν σύγχυση και είναι αντιφατικές, δεν υπάρχει δηλαδή ομοιομορφία. Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβεί σε μελέτη των συμφωνιών διπλής φορολογίας σε όλους τους τομείς, προκειμένου να καταρτίσει οδηγό «ορθής πρακτικής» και να εξεύρει μία λύση που θα είναι αποδεκτή από όλους τους ενδιαφερομένους.

3.6.

Η ανακοίνωση της Επιτροπής υποβάλλει την ενδιαφέρουσα πρόταση ότι στο μέλλον θα απαιτηθεί, η υιοθέτηση της αρχής του «πλέον ευνοημένου κράτους». Επισημαίνει δε ότι οι πρώτες συζητήσεις επ' αυτού με τα κράτη μέλη θα διεξαχθούν στο εγγύς μέλλον.

3.7.

Η ΕΟΚΕ καλεί και πάλι τα κράτη μέλη, που ασκούν τη βασικότερη επιρροή, να αποδεχτούν ότι είναι απαραίτητη η σύναψη μιας συμφωνίας που θα επιτρέπει και θα ενθαρρύνει τις ΜΜΕ να επεκταθούν εκτός της χώρας τους και έτσι να δημιουργούν θέσεις απασχόλησης, δεδομένου ότι οι ΜΜΕ είναι οι βασικοί δημιουργοί νέων θέσεων. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ανεπιφύλακτα την Επιτροπή, η οποία ζητεί τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τη φορολογική βάση για τις επιχειρήσεις.

3.8.

Η έλλειψη πραγματικής προόδου στην κοινοτική διαδικασία λήψης αποφάσεων όσον αφορά την φορολογία των εταιρειών οδηγεί σε μετατόπιση από τις πολιτικές αποφάσεις του Συμβουλίου και το Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε δικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Ακόμη, χωρίς πολιτικές αποφάσεις υπάρχει ανάγκη δικαστικών αποφάσεων για τα διάφορα φορολογικά καθεστώτα. Η νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (3) αρχίζει να έχει σημαντικότατες επιπτώσεις στα φορολογικά συστήματα και ειδικότερα στα συστήματα φορολογίας μερισμάτων των κρατών μελών. Χωρίς πρόοδο στο Συμβούλιο σχετικά με τα φορολογικά ζητήματα, η ΕΟΚΕ ευελπιστεί συνεπώς ότι η Επιτροπή θα εκδώσει σύντομα σχετικό οδηγό ερμηνείας των φορολογικών αποφάσεων του ΕΚ.

3.9.

Η ΕΟΚΕ θα μπορούσε να υποστηρίξει τη μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των υποομάδων των κρατών μελών που επιζητούν να σημειώσουν πρόοδο σε φορολογικά θέματα προκειμένου να εξευρεθεί τρόπος για την παράκαμψη της σημερινής απαίτησης για ομοφωνία

3.10.

Τέλος, η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει ότι τα κράτη μέλη θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες για να αλλάξουν τα φορολογικά τους συστήματα. Θα πρέπει να μπορούν να συγκρίνουν τα υφιστάμενα φορολογικά τους με το πιθανό μερίδιό τους από οποιοδήποτε νέο σύστημα. Αυτό θα απαιτήσει ευρύ συντονισμό και εμπιστοσύνη μεταξύ τους.