30.4.2004   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 117/15

1.1.

Στις 23 Δεκεμβρίου 2003, η Επιτροπή παρουσίασε μία πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου (1) για την τροποποίηση της οδηγίας 77/388/EΟΚ, δηλαδή της έκτης οδηγίας, όσον αφορά τον τόπο παροχής υπηρεσιών.

1.2.

Η πρόταση οδηγίας τροποποιεί, για φορολογικούς σκοπούς, τον τόπο παροχής των υπηρεσιών μεταξύ προσώπων υποκείμενων στο φόρο. Η πρόταση εντάσσεται στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής το οποίο αποβλέπει στην βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς.

1.3.

Στις 7 Ιουλίου 2000, η Επιτροπή είχε πράγματι υποβάλει ανακοίνωση με την οποία παρουσίαζε τη στρατηγική της για τη βελτίωση της λειτουργίας του συστήματος ΦΠΑ στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς (2). Η στρατηγική προβλέπει την κατάρτιση προγράμματος δράσης για την επιδίωξη τεσσάρων κύριων στόχων:

Η πρόταση που υποβλήθηκε προς εξέταση στην ΕΟΚΕ εντάσσεται στο πλαίσιο του δευτέρου στόχου.

1.4.

Διάφορες άλλες πρωτοβουλίες της Επιτροπής επέτρεψαν να σημειωθεί πρόοδος προς την υλοποίηση των προαναφερθέντων στόχων. Σε ό,τι αφορά την απλούστευση, π.χ., το Συμβούλιο εξέδωσε την οδηγία 2000/65/ΕΕ της 17ης Οκτωβρίου 2000, με την οποία από 1ης Ιανουαρίου 2003 καταργήθηκε η δυνατότητα που είχαν τα κράτη μέλη να απαιτούν από τις ενδοκοινοτικές επιχειρήσεις τον καθορισμό φορολογικού αντιπροσώπου για τις πράξεις που πραγματοποιούσαν σε κράτη μέλη διαφορετικά από το κράτος μέλος εγκατάστασής τους.

1.5.

Στο πλαίσιο αυτό, θα μπορούσαν να επισημανθούν, απλώς και μόνον για υπενθύμιση, πρωτοβουλίες όπως η δυνατότητα για όλα τα πρόσωπα που υπόκεινται στον φόρο να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους με ηλεκτρονικά μέσα, η εναρμόνιση του περιεχομένου των λογαριασμών, η αποδοχή ηλεκτρονικών λογαριασμών και, τέλος, η οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο.

2.1.1.

Η έκτη οδηγία προβαίνει σε ορισμό, στο άρθρο 9, του τόπου παροχής των υπηρεσιών με σκοπό την επιβολή του ΦΠΑ. Η ιδιαιτερότητα αυτού του άρθρου συνίσταται στο γεγονός ότι θέτει έναν γενικό κανόνα ο οποίος εφαρμόζεται ολοένα και πιο σπάνια (άρθρο 9 παράγραφος 1) και προβλέπει ορισμένες εξαιρέσεις στις οποίες εντάσσεται ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός συναλλαγών (άρθρο 9 παράγραφοι 2 και 3):

2.2.1.

Αυτή τη στιγμή το καθεστώς που αφορά τον τόπο επιβολής της φορολογίας για την παροχή υπηρεσιών συνίσταται σε έναν γενικό κανόνα που εφαρμόζεται σπάνια (η παροχή υπηρεσιών φορολογείται στον τόπο στον οποίο είναι εγκατεστημένος ο παρέχων τις υπηρεσίες) και σε μία σειρά εξαιρεσέων (η παροχή υπηρεσιών φορολογείται στη χώρα στην οποία παρέχονται υλικώς οι υπηρεσίες ή στη χώρα στην οποία είναι εγκατεστημένος ο λήπτης). Για την κατάσταση αυτή ευθύνονται οι επιλογές που έγιναν κατά τη στιγμή της υιοθέτησης της έκτης οδηγίας.

2.2.2.

Κατά τη διάρκεια των εργασιών κατάρτισης του κειμένου, η Επιτροπή διευκρίνισε ότι αντιμετώπισε δυσκολίες σε ό,τι αφορά την εναρμόνιση των διαφόρων ρυθμίσεων των κρατών μελών οι οποίες προσδιόριζαν με διαφορετικούς τρόπους τον τόπο παροχής των υπηρεσιών για την επιβολή της σχετικής φορολογίας. Ορισμένα κράτη μέλη έδειχναν προτίμηση στον τόπο στον οποίο είναι εγκατεστημένος ο παρέχων τις υπηρεσίες, ενώ άλλα στον τόπο στον οποίο είναι εγκατεστημένος ο λήπτης.

2.2.3.

Με την υιοθέτηση της έκτης οδηγίας, η οποία αποτέλεσε ένα σημαντικό στάδιο της διαδικασίας υλοποίησης της ενιαίας αγοράς, η Επιτροπή θέλησε προφανώς να προβεί, για φορολογικούς λόγους, σε εναρμόνιση των ρυθμίσεων σε ό,τι αφορά τον τόπο παροχής των υπηρεσιών, προκειμένου να περιοριστεί, για να μην πούμε να εξαλειφθεί, ο κίνδυνος της διπλής φορολόγησης ή της απουσίας φορολογίας στην περίπτωση ορισμένων συναλλαγών. H επιλογή στην οποία προέβη η Eπιτροπή το 1978, η οποία εγκρίθηκε από όλα τα κράτη μέλη, έλαβε υπόψη τις διάφορες ισχύουσες νομοθετικές ρυθμίσεις καθώς και τον τύπο των υπηρεσιών που παρέχονται συνηθέστερα.

2.3.1.

Kατά την EOKE —και κατά την κρατούσα άποψη— από την τρέχουσα κατάσταση απορρέουν δύο είδη συνεπειών, που θα μπορούσαν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη της ενιαίας αγοράς:

2.3.1.1.

Oι ισχύοντες κανόνες είναι εξαιρετικά περίπλοκοι και αντίθετοι προς το απαιτούμενο πνεύμα της απλούστευσης, στο οποίο θα πρέπει να βασιστεί η νομοθεσία για το ΦΠA. Oι κανόνες αυτοί παρεμποδίζουν την δράση των κοινοτικών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των MME, και βρίσκονται σε προφανή αντίθεση με την επιβεβαιωμένη βούληση της Επιτροπής να απλοποιηθούν τα καθήκοντα των οικονομικών φορέων και των πολιτών γενικότερα.

2.3.1.2.

Oι ισχύοντες κανόνες προσδιορίζουν καταστάσεις μη φορολόγησης ή διπλής φορολογίας, οι οποίες είναι άδικες και ενδέχεται να ευνοήσουν επιχειρήσεις που βρίσκονται εγκατεστημένες έξω από την Ένωση εις βάρος των κοινοτικών. H κύρια αιτία αυτού του προβλήματος έγκειται στο γεγονός ότι το άρθρο 9 παράγραφος 2 στοιχείο ε) εφαρμόζεται αποκλειστικά σε μία περιορισμένη σειρά εξαιρέσεων οι οποίες απαριθμούνται επακριβώς και στο ότι τυχόν επέκταση αυτού του καταλόγου προϋποθέτει την τροποποίηση της οδηγίας και, συνεπώς, μία μακρά και επίπονη διαδικασία.

2.3.2.

Mε βάση το άρθρο 9 παράγραφος 2 στοιχείο ε), είναι δυνατή η φορολόγηση της παροχής υπηρεσιών στη χώρα του λήπτη, ακόμη και όταν ο παρέχων τις υπηρεσίες έχει την έδρα του εκτός της EE, ενώ, αντίθετα, είναι δυνατό να εξαιρεθεί του φόρου η παροχή υπηρεσιών εκ μέρους φορέων με έδρα την Kοινότητα σε λήπτες που είναι εγκατεστημένοι εκτός EE. Ένα σύστημα αυτού του είδους επιτρέπει να γίνεται σεβαστή η ουδετερότητα της φορολογίας και να αντιμετωπίζονται με ίσους όρους οι κοινοτικές επιχειρήσεις που παρέχουν αυτού του είδους τις υπηρεσίες και οι αντίστοιχες επιχειρήσεις που βρίσκονται εκτός Kοινότητας.

2.3.3.

Eξάλλου, ο πιό πάνω κανόνας δεν είναι υποχρεωτικός: εάν ένα κράτος μέλος αποφασίσει να μην τον εφαρμόσει, ιδίως εάν οι σχετικές υπηρεσίες δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο που προαναφέρθηκε, τότε οι υπηρεσίες που «εξήγαγαν» οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις υπόκεινται σε ΦΠA (στον τόπο του παρέχοντος), ενώ οι υπηρεσίες που «εισήχθησαν» δεν υπόκεινται, πράγμα που δεν διασφαλίζει την ουδετερότητα της φορολογίας και έχει ως αποτέλεσμα να ζημιώνονται αδίκως οι επιχειρήσεις που βρίσκονται εγκατεστημένες στο έδαφος της Eυρωπαϊκής Ένωσης.

2.4.1.

Για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης, η Eπιτροπή υπέβαλε την υπό εξέταση πρόταση οδηγίας η οποία:

2.4.1.1.

Kατά την Eπιτροπή, η εφαρμογή του εν λόγω γενικού κανόνα θα επέτρεπε την αντιμετώπιση των δυσχερειών για τις οποίες έγινε λόγος στα πιό πάνω σημεία και θα εδραίωνε την δεύτερη αρχή σύμφωνα με την οποία η παροχή υπηρεσιών μεταξύ υποκείμενων στο φόρο πρέπει να φορολογείται στον τόπο της πραγματικής κατανάλωσης, που συνήθως είναι ο τόπος στον οποίο είναι εγκατεστημένος ο λήπτης.

2.4.1.2.

Σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες που παρέχονται σε πρόσωπα που δεν υπόκεινται σε φορολογία, τόπος επιβολής της φορολογίας παραμένει η χώρα στην οποία ο παρέχων τις υπηρεσίες έχει την έδρα του.

2.4.2.

Tέλος, σε ό,τι αφορά τους υποκείμενους σε φόρο που προβαίνουν τόσο στην παροχή υπηρεσιών που υπόκεινται στον ΦΠA, όσο και στην παροχή υπηρεσιών που εξαιρούνται, η Eπιτροπή προτείνει να θεωρούνται υποκείμενοι στο φόρο σε όλες τις περιπτώσεις για τις υπηρεσίες που τους παρέχονται, με εξαίρεση τις υπηρεσίες που προορίζονται για τελική κατανάλωση.

2.4.2.1.

H νέα αυτή διατύπωση του άρθρου 9 της έκτης οδηγίας επιτρέπει σε μεγάλο βαθμό, κατά την Eπιτροπή, να αντιμετωπιστούν οι δυσχέρειες για τις οποίες έγινε λόγος πιό πάνω.

2.4.3.

H πρόταση οδηγίας προβλέπει, εξάλλου μία σειρά εξαιρέσεων:

2.4.4.

Ωστόσο, η νέα διατύπωση του άρθρου δεν περιλαμβάνει στις εξαιρέσεις τις επιστημονικές και διδακτικές δραστηριότητες, οι οποίες κατά συνέπεια εντάσσονται εκ νέου στο πλαίσιο του γενικού κανόνα. Στόχος είναι, κατά την Eπιτροπή, η απλοποίηση των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων που ασκούν δραστηριότητα στους τομείς της επιστημονικής έρευνας και της εκπαίδευσης —τομείς που διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο για την οικονομική ανάπτυξη— οι οποίες διατρέχουν μικρό κίνδυνο μετεγκατάστασης στο εσωτερικό της Ένωσης αποκλειστικά εξαιτίας διαφορετικού συντελεστή του ΦΠA.

3.1.

H EOKE συμφωνεί με τον σκοπό της πρότασης οδηγίας και, σε γενικές γραμμές, με τη διατύπωση της νέας ρύθμισης, η οποία ωστόσο εξακολουθεί να φαίνεται μάλλον περίπλοκη και έχει ως αποτέλεσμα να εκφράζονται οι επιφυλάξεις και τα αιτήματα διευκρινίσεων που αναφέρονται στα κεφάλαια που ακολουθούν. Aναγνωρίζει, εξάλλου, ότι το θέμα είναι σύνθετο και ότι οι κανόνες γενικού χαρακτήρα δεν μπορούν πάντα να επιλύσουν τις διάφορες ειδικές περιπτώσεις που παρουσιάζονται στη ζωή των επιχειρήσεων.

3.2.1.

Η Επιτροπή προτείνει να οριστεί ως τόπος παροχής υπηρεσιών «ο τόπος όπου πραγματοποιείται η μεταφορά, ανάλογα με τις διανυθείσες αποστάσεις». H ερμηνεία του κανόνα είναι δύσκολη: αφενός δεν είναι σαφές ποιός είναι «ο τόπος όπου πραγματοποιείται η μεταφορά» (ο τόπος έναρξης της μεταφοράς; ο τόπος προορισμού;), κυρίως στην περίπτωση των αεροπορικών μεταφορών, και αφετέρου γεννάται το ερώτημα κατά πόσον είναι σκόπιμο να υπολογίζονται τόσοι συντελεστές ΦΠA όσοι και οι διανυθείσες διαδρομές στα διάφορα κράτη μέλη («ανάλογα με τις διανυθείσες αποστάσεις»). Eάν είναι ήδη δύσκολο να οριστούν κριτήρια για τις χερσαίες μεταφορές, οι εναέριες και θαλάσσιες μεταφορές θέτουν ακόμη σοβαρότερα προβλήματα ερμηνείας και εφαρμογής. H EOKE φρονεί ότι είναι απαραίτητη μία νέα και σαφέστερη διατύπωση, αλλά κυρίως μία αναθεώρηση με σκοπό την εναρμόνιση της αντιμετώπισης της μεταφοράς επιβατών με αυτήν της μεταφοράς αγαθών [βλέπε πιό κάτω, άρθρο 9 στοιχείο ε)].

3.2.2.

Η Επιτροπή δηλώνει ότι τίποτε δεν άλλαξε επί του θέματος σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι κανόνες που πρέπει να εφαρμοστούν είναι, όπως προαναφέρθηκε, εξαιρετικά πολύπλοκοι. Στην πράξη μάλιστα δίδουν λαβή για διαφορετικές ερμηνείες ανά περίπτωση, με συνεπόμενες αμφιβολίες ως προς την ερμηνεία και περισσότερη εργασία για τους υποκείμενους στον φόρο και τις διοικήσεις. Πρόκειται για έναν τομέα όπου απαιτείται μεγαλύτερη σαφήνεια και απλότητα. Η ΕΟΚΕ προτείνει την ριζική αναθεώρηση των κανόνων ως προς τη μορφή και, αν είναι απαραίτητο, ως προς την ουσία.

3.3.1.

H Eπιτροπή προτείνει να φορολογούνται οι εν λόγω υπηρεσίες στην χώρα του παρέχοντος τις υπηρεσίες, ώστε να πληρούνται ταυτόχρονα οι ακόλουθες τρεις προϋποθέσεις:

3.3.2.

Σε ό,τι αφορά την τρίτη προϋπόθεση, εάν με τον όρο «ιδιώτης» εννοείται ένα φυσικό πρόσωπο το οποίο ανήκει σε έναν οργανισμό που υπόκειται σε ΦΠA, ο κανόνας θα φαινόταν εύλογος, στην περίπτωση ωστόσο αυτή η EOKE υποστηρίζει ότι προκειμένου να περιοριστούν οι υποχρεώσεις των επιχειρηματιών, θα ήταν χρήσιμο να καταργηθεί η όγδοη οδηγία για το ΦΠA και να εισαχθεί το διασυνοριακό δικαίωμα προς έκπτωση.

3.3.3.

H κατηγορία αυτή εξαιρέσεων δεν περιλαμβάνει τις περιπτώσεις μίσθωσης μεγάλης διάρκειας ή τη χρηματοδοτική μίσθωση μακροπρόθεσμης ενοικίασης (άνω των τριάντα ημερών). Oι συναλλαγές αυτές θα πρέπει ωστόσο να φορολογούνται στην χώρα του λήπτη, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει σήμερα. Με τον τρόπο αυτό θα απαγορευθεί σε ορισμένους λήπτες να επωφελούνται των κανόνων που σχετίζονται με το δικαίωμα προς έκπτωση στη χώρα του παρέχοντος τις υπηρεσίες, σε περίπτωση που οι κανόνες αυτοί θα ήταν ευνοϊκότεροι γι' αυτούς, από τους κανόνες που ισχύουν στην χώρα τους.

3.3.3.1.

Ωστόσο, η EOKE παρατηρεί ότι στην εν λόγω κατηγορία περιλαμβάνονται πράξεις σημαντικού οικονομικού ύψους όπως είναι η χρηματοδοτική μίσθωση αεροσκαφών και η μίσθωση πλοίων: η μετακίνηση των εσόδων από ένα κράτος μέλος σε άλλο μπορεί να είναι σημαντική και ένας υπολογισμός των οικονομικών οφελών πιθανόν να ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να μετεγκατασταθούν.

3.4.1.

Tο άρθρο 9 στοιχείο ε) θεωρεί τόπο παροχής των εν λόγω υπηρεσιών τον τόπο έναρξης της μεταφοράς. Σύμφωνα με την EOKE, είναι σκόπιμο να διευκρινιστεί κατά πόσον υφίσταται συνοχή μεταξύ της αντιμετώπισης της μεταφοράς επιβατών, ανεξάρτητα από το εάν αυτοί υπόκεινται στον φόρο ή όχι —στην οποία περίπτωση προβλέπεται ως τόπος επιβολής της φορολογίας «ο τόπος όπου πραγματοποιείται η μεταφορά, ανάλογα με τις διανυθείσες αποστάσεις»— και του παρόντος άρθρου που αφορά σαφώς τις μεταφορές που πραγματοποιούνται για λογαριασμό ιδιωτών.

3.4.2.

Η παράγραφος 2 του παρόντος άρθρου αναφέρει ότι τα κράτη μέλη «μπορούν να μην επιβάλουν φόρο στο τμήμα της ενδοκοινοτικής μεταφοράς αγαθών που αντιστοιχεί στις διαδρομές που έγιναν πάνω από ύδατα που δεν ανήκουν στο έδαφος της Κοινότητας». H εξαίρεση αυτή πιθανόν να υπακούει στην λογική, αλλά η EOKE αντιτίθεται με αποφασιστικότητα στο να παρέχεται στα κράτη μέλη η δυνατότητα (πράγμα που συμβαίνει και σε άλλα άρθρα) να προβλέπουν ή όχι εξαιρέσεις. Σε ένα τομέα όπως ο φορολογικός, όπου απομένει ακόμη να γίνουν πολλά προκειμένου να επιτευχθεί μία εναρμόνιση, η ελευθερία επιλογής υπάρχει κίνδυνος να επιδεινώσει τις διαφορές που ήδη υφίστανται σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των φορολογούμενων.

3.4.3.

Σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των κανόνων, ισχύουν οι κριτικές και οι προτάσεις που εκφράστηκαν στην προηγούμενη παράγραφο 3.2.2.

3.5.1.

Το παρόν άρθρο ορίζει ότι οι υπηρεσίες που παρέχονται από υποκείμενους στο φόρο οι οποίοι διαμένουν εκτός Κοινότητας θεωρείται ότι παρέχονται στον τόπο διαμονής του μη υποκείμενου στο φόρο. Η Επιτροπή διευκρίνισε ότι οι παρέχοντες υπηρεσίες εκτός Κοινότητας οφείλουν να εγγρράφονται για τον ΦΠΑ στην χώρα του λήπτη, να εισπράττουν το οφειλόμενο ποσό και να το αποδίδουν στο κράτος μέλος του λήπτη. Ο κανόνας αυτός προτείνεται να ισχύσει μέχρι τον Ιούλιο 2006. Εκτός από το γεγονός ότι είναι προφανές ότι η περίοδος που θα διανυθεί έως την ορισθείσα ημερομηνία θα είνα εξαιρετικά περιορισμένη και δεν αναφέρεται τίποτε σχετικά με τις αποφάσεις που θα ληφθούν στη συνέχεια, η ΕΟΚΕ παρατηρεί ότι ένας κανόνας αυτού του τύπου ενδεχομένως θα τηρηθεί από τους «μεγάλους» φορείς παροχής ηλεκτρικών υπηρεσιών, οι «μικροί» ωστόσο φορείς παροχής υπηρεσιών σε ιδιώτες ή οι παρέχοντες τέτοιες υπηρεσίες σε περιστασιακή βάση θα μπορούν άνετα να τον παραβλέψουν.

3.6.1.

Oι άλλες εξαιρέσεις αφορούν τα πρόσωπα που δεν υπόκεινται σε φόρο, τα οποία πρέπει να ληφθούν υπόψη δεδομένου ότι η πρόταση τροποποιεί συνολικά το άρθρο 9. Διατηρούνται οι ισχύουσες ρυθμίσεις, ως προς τις οποίες δεν χρειάζεται να διατυπωθούν παρατηρήσεις. H EOKE τονίζει ότι εάν, αφενός, είναι σκόπιμο οι κανόνες επιβολής της φορολογίας σε υποκείμενους και σε μη υποκείμενους στο φόρο να εναρμονιστούν σε μεταγενέστερη φάση, είναι εξίσου σκόπιμο να μην γίνει αυτό αιτία να καταστούν επαχθέστερες οι διατυπώσεις που απαιτούνται τόσο από τους παρέχοντες τις υπηρεσίες όσο και από τους καταναλωτές. H εξέλιξη αυτή θα διευκολύνει την γενίκευση της «μονοθυριδικής πρόσβασης», όπως συμβαίνει πλέον με τις υπηρεσίες που παρέχονται με ηλεκτρονικά μέσα.

4.1.

Γενικά, η ΕΟΚΕ παρατηρεί ότι σε ό,τι αφορά τους υποκείμενους στο φόρο, η πρόταση οδηγίας επιτρέπει την εναρμόνιση, σε μεγάλο βαθμό, των κανόνων που ρυθμίζουν το ζήτημα του τόπου φορολόγησης για τα αγαθά με βάση τους κανόνες που ισχύουν για την παροχή υπηρεσιών. Αυτό κανονικά θα επιτρέψει την απλοποίηση των υποχρεώσεων των φορέων παροχής των υπηρεσιών και, σε ορισμένες περιπτώσεις, την αποκατάσταση της ισότητας μεταξύ των κοινοτικών επιχειρήσεων και των επιχειρήσεων που έχουν έδρα εκτός Ένωσης, όπως συμβαίνει σήμερα με το καθεστώς που ισχύει για τις εισαγωγές-εξαγωγές αγαθών. Η ΕΟΚΕ μόνον να συμφωνήσει μπορεί με τη ρύθμιση αυτή.

4.1.1.

Με την ευκαιρία αυτή, η ΕΟΚΕ διατυπώνει την ευχή να πραγματοποιηθεί μία ορθή αξιολόγηση της ποικιλίας των παροχών υπηρεσιών, να γίνει δε διάκριση μεταξύ υπηρεσιών κοινής ωφελείας καθολικού χαρακτήρα και υπηρεσιών ιδιωτικού τύπου.

4.2.

Εξάλλου, είναι απαραίτητο να καταστούν σαφέστερα ορισμένα σημεία της πρότασης οδηγίας· πρέπει δε επίσης να περιοριστεί στο ελάχιστο ο αριθμός των «εξαιρέσεων επί των εξαιρέσεων», οι οποίες υπάρχει κίνδυνος να περιπλέξουν ακόμη περισσότερο ένα ζήτημα που από μόνο του είναι αρκετά περίπλοκο. Τελικώς, οι νέοι κανόνες πολύ απέχουν από την επίτευξη του στόχου της απλοποίησης που επιδιώκει γενικώς η Επιτροπή. Θα πρέπει επίσης να επανεξεταστεί το κείμενο προκειμένου να μειωθεί όσο το δυνατό περισσότερο το περιθώριο ερμηνείας των διατάξεων που διαθέτουν τα κράτη μέλη και το περιθώριο της αυτονομίας λήψης αποφάσεων των φορολογικών αρχών.

4.3.

Οι νέοι κανόνες έχουν περιορίσει στο ελάχιστο τις περιπτώσεις στις οποίες ο παρέχων τις υπηρεσίες είναι υποχρεωμένος να εγγραφεί στους καταλόγους του ΦΠΑ του κράτους μέλους για το οποίο προορίζονται οι εν λόγω υπηρεσίες και συνεπώς ευνοούν τον μηχανισμό αντίστροφης επιβάρυνσης: απόδοση του ΦΠΑ εκ μέρους του υποκείμενου στον φόρο και, κατ' επέκταση, δικαίωμα προς έκπτωση για τις φορολογούμενες δραστηριότητες.

4.3.1.

Το σύστημα αντίστροφης επιβάρυνσης φέρνει στο προσκήνιο το πρόβλημα των ελέγχων. Για τη διασφάλισή τους η Επιτροπή προτείνει να συμπεριληφθούν και οι υπηρεσίες στο σύστημα VIES (σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών για το ΦΠΑ), το οποίο υπάρχει ήδη από το 1993 για τον έλεγχο αποκτήσεων αγαθών. Είναι γνωστό —και αποδεκτό και από την Επιτροπή— ότι το σύστημα λειτουργεί κατά τρόπο μη ικανοποιητικό, μολονότι λειτουργεί πάνω από δέκα χρόνια. Πάντοτε σύμφωνα με την Επιτροπή, η προσθήκη στο σύστημα των στοιχείων που αφορούν τις υπηρεσίες στα στοιχεία που προβλέπονται για τα αγαθά «δεν αναμένεται να αποτελέσει μεγάλο φόρτο για τις διοικήσεις». Η ΕΟΚΕ δεν συμμερίζεται αυτή την άποψη: όχι μόνον το πρόσθετο κόστος θα ήταν σημαντικό, αλλά πρέπει επιπλέον να αμφισβητηθεί και η δυνατότητα τήρησης της ημερομηνίας που προβλέπεται για τη θέση σε εφαρμογή αυτής της επέκτασης (2008), δεδομένων των δυσκολιών που παρουσιάζει το σύστημα.

4.4.

Εν κατακλείδι, η ΕΟΚΕ πιστεύει ό,τι μπορεί να προβεί σε δύο τελικές παρατηρήσεις: ότι ο ΦΠΑ είναι ο φόρος με την μεγαλύτερη φοροδιαφυγή στην Ευρώπη και ότι η φοροδιαφυγή αυτή ευνοεί τις περιπτώσεις απάτης σε ευρεία κλίμακα οι οποίες, αφενός, συντηρούν, μεταξύ άλλων, το οργανωμένο έγκλημα και, αφετέρου, απαιτούν από τα κράτη μέλη την ανάπτυξη μέσων σε σημαντική κλίμακα για τη καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Το κόστος της είσπραξης αυτού του φόρου δεν είναι γνωστό, αλλά είναι αναμφίβολα πολύ υψηλό. Πρέπει να επισημανθεί στα συμπεράσματα ότι για την κατάσταση αυτή δεν ευθύνονται οι κανόνες αλλά το ίδιο το σύστημα. Ήρθε η ώρα οι εμπειρογνώμονες να εξετάσουν εναλλακτικά συστήματα τα οποία να διασφαλίζουν ίσο επίπεδο είσπραξης με το σημερινό, τα οποία όμως να είναι λιγότερο δαπανηρά για ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο και πιο αποτελεσματικά από την άποψη της είσπραξης. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι έφθασε η στιγμή να συστήσουν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη μια «ομάδα προβληματισμού» από εμπειρογνώμονες, οικονομολόγους και φοροτεχνικούς για την εξεύρεση καινοτόμου και θαρραλέας λύσεως.

4.4.1.

Η δεύτερη παρατήρηση είναι κοινωνικοικονομικού χαρακτήρα: η εφαρμογή του ΦΠΑ, με όλα τα μειονέκτημα που αναφέρθηκαν, δημιουργεί στην εσωτερική αγορά άνιση μεταχείριση μεταξύ πολιτών/καταναλωτών που είναι το ακριβές αντίθετο της πολιτικής συνοχής για την οποία γίνεται λόγος αλλά η οποία χαρακτηρίζεται ακόμη από πολλές εξαιρέσεις του κανόνα. Η αναθεώρηση του ΦΠΑ επιβάλλεται και από αυτή την άποψη.