30.4.2004   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 112/53

1.1.

Στις 8 Ιανουαρίου 2004, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (EΟΚ) αριθ. 337/75 περί δημιουργίας Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Καταρτίσεως (CEDEFOP). Εκτός από την πρόταση για την τροποποίηση του καταστατικού του Κέντρου αυτού, στο έγγραφο (1) περιλαμβάνεται αιτιολογική έκθεση σχετικά με τα δεδομένα που οδήγησαν στην πρόταση αυτή.

1.2.

Το έναυσμα για την προτεινόμενη αναθεώρηση του κανονισμού αποτέλεσε η επικείμενη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε διασύνδεση με το στόχο να προσαρμοστεί ο τρόπος εργασίας και λειτουργίας του Κέντρου και ιδιαιτέρως ο ρόλος των βασικών του οργάνων — του διοικητικού συμβουλίου, του προεδρείου και της διευθύνσεως — στις μελλοντικές συνθήκες.

1.3.

Στην αιτιολογική έκθεση της πρότασης αναθεώρησης, η Επιτροπή αναφέρεται στα ακόλουθα:

1.4.

Με το παρόν έγγραφο, η Επιτροπή ανταποκρίνεται στο αίτημα του Κοινοβουλίου και προτείνει για το CEDEFOP τα ακόλουθα:

1.5.

Επιπλέον, οι τροποποιήσεις που προτείνονται εκ μέρους της Επιτροπής αφορούν και στις ακόλουθες αλλαγές στο καταστατικό του Κέντρου:

2.1.

Ένα κοινό χαρακτηριστικό του CEDEFOP με το Ίδρυμα του Δουβλίνου για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας και το Γραφείο για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας στον τόπο εργασίας, που βρίσκεται στο Μπιλμπάο, είναι η δέουσα συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στη διοίκηση τους, όπου καταλαμβάνουν σχεδόν τα δύο τρίτα των θέσεων των μελών του διοικητικού συμβουλίου. Το γεγονός αυτό αντανακλά τη σημασία που δίνεται στα περισσότερα κράτη μέλη στη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων όσον αφορά στον κοινωνικό τομέα, στην προστασία των εργαζομένων και στην πολιτική επαγγελματικής κατάρτισης, γεγονός το οποίο καθιστά απαραίτητο και αυτονόητο να υπάρξει μια καλά θεμελιωμένη και υπεύθυνη διαμόρφωση της πολιτικής στους τομείς αυτούς σε ευρωπαϊκή κλίμακα.

2.2.

Το CEDEFOP είναι ο πρώτος από τους εν λόγω τρεις κοινοτικούς οργανισμούς, με τριμερή διοικητική διάρθρωση, όπου θα εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις που ζητήθηκαν από το Κοινοβούλιο. Σύντομα θα ακολουθήσει και η μεταρρύθμιση των άλλων δύο οργανισμών (Eurofound και EU-OSHA). Συνεπώς, οι τροποποιήσεις που προτείνονται όσον αφορά στον τρόπο εργασίας και στη διοικητική διάρθρωση του Κέντρου στη Θεσσαλονίκη θα χρησιμεύσουν ως πλαίσιο αναφοράς για τους δύο άλλους κοινοτικούς οργανισμούς.

2.3.

Η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι αυτό αποτελεί πρόσθετο λόγο για την εμπεριστατωμένη εξέταση των προτάσεων που έχουν υποβληθεί, ιδιαιτέρως σε σχέση με τη διατήρηση των δοκιμασμένων δυνατοτήτων συμμετοχής και άσκησης επιρροής εκ μέρους των κοινωνικών εταίρων επί των εργασιών, της διοίκησης και της διαχείρισης του Κέντρου. Αυτό γιατί οποιαδήποτε αλλαγή του ρόλου και της σύνθεσης των βασικών οργάνων αυτών των κοινοτικών κέντρων μπορεί να επηρεάσει την ενεργητική και παθητική συμμετοχή των ομάδων που εκπροσωπούνται στο διοικητικό συμβούλιο.

2.4.

Σε σχέση με αυτό, η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως αφορμή για την αποδυνάμωση του ρόλου που διαδραματίζουν οι κοινωνικοί εταίροι στους εν λόγω οργανισμούς, με επιχείρημα την αποδοτικότητα του κόστους και την επιβολή περισσότερο αυστηρών μεθόδων εργασίας. Αυτό που είναι πολύ πιο σημαντικό είναι να διαμορφωθεί ένα καταστατικό το οποίο θα επιτρέπει τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων — η οποία πρέπει να διατηρηθεί — σύμφωνα με τις μεταλλασσόμενες μελλοντικές συνθήκες.

2.5.

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την Επιτροπή και πιστεύει ότι σε όλες τις προτάσεις για την τροποποίηση της σύνθεσης και τις κατευθυντήριες γραμμές για την ηγεσία και τη διοίκηση του Κέντρου αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι να παραμείνει ανέπαφη η τριμερής διάρθρωση του διοικητικού συμβουλίου, δηλαδή η ισότιμη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων από όλα τα κράτη μέλη. Πρόκειται για ένα στοιχείο το οποίο έχει καθοριστική σημασία για την επιτυχία των εργασιών του Κέντρου. Μόνο έτσι μπορεί να διασφαλιστεί η συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων πλευρών και η συνεκτίμηση, στις εργασίες του Κέντρου, της πληθώρας συστημάτων και αντιλήψεων που ισχύουν στον τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης.

2.6.

Όσο σημαντική κι αν είναι η διατήρηση της λειτουργικότητας των διοικητικών οργάνων του Κέντρου στο μέλλον και όσοι εύλογα κι αν είναι τα επιχειρήματα σε σχέση με τις δαπάνες που προβλέπεται να επιφέρει η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τη σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου, τόσο σημαντικό είναι, κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, να υπάρξει μέριμνα στα πλαίσια της μεταρρύθμισης ώστε να μην περιοριστούν ο αντιπροσωπευτικός χαρακτήρας των ομάδων που εκπροσωπούνται στα διοικητικά όργανα του Κέντρου, ούτε ο βαθμός στον οποίο μπορούν να ασκήσουν επιρροή, αλλά ούτε και το εύρος και το βάθος της διαδικασίας για τη διαμόρφωση βούλησης και τη συνέχεια της συνεργασίας.

2.7.

Με βάση αυτές τις αρχές, η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει τις περισσότερες τροποποιήσεις που προτείνει η Επιτροπή, θεωρεί όμως επιβεβλημένο, όσον αφορά ορισμένα σημεία, να κάνει μερικές γενικές παρατηρήσεις και προτάσεις — όπως θα δειχθεί στη συνέχεια — που θεωρεί ότι πρέπει να συνεκτιμηθούν στις περαιτέρω εργασίες για την αναθεώρηση του κανονισμού του CEDEFOP.

3.1.

Τυποποίηση δοκιμασμένων πρακτικών: σε πολλές από τις τροποποιήσεις που προτείνονται από την Επιτροπή συνιστάται να τυποποιηθούν οι δραστηριότητες που αποτελούν σήμερα συνήθη πρακτική του Κέντρου και έχει αποδειχτεί ότι είναι αποδοτικές. Αυτό έχει κυρίως σχέση με το έργο του προεδρείου του διοικητικού συμβουλίου, θέματα που αφορούν στη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων σε εθνική και ευρωπαϊκή κλίμακα, τη συνεργασία με άλλους κοινοτικούς οργανισμούς καθώς και το συντονισμό των δραστηριοτήτων των ομάδων που εκπροσωπούνται στα ηγετικά όργανα του Κέντρου. Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει την εν λόγω τυποποίηση δοκιμασμένων πρακτικών, η οποία μέχρι σήμερα ήταν σε μεγάλο βαθμό ανύπαρκτη, και εκφράζει την προσδοκία ότι αυτό θα οδηγήσει σε αύξηση της διαφάνειας, της αποτελεσματικότητας αλλά και των αρμοδιοτήτων, σε συνδυασμό με την διατήρηση και την ενίσχυση του τριμερούς χαρακτήρα του Κέντρου.

3.2.

Ο ρόλος των ευρωπαϊκών οργανώσεων των κοινωνικών εταίρων: Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει το ότι στη νέα πρόταση κανονισμού ανατίθεται στις ευρωπαϊκές οργανώσεις των κοινωνικών εταίρων σημαντικός ρόλος (5) στη διαχείριση του Κέντρου, με την επίσημη πλέον καθιέρωση των συντονιστών ομάδων και το δικαίωμα συμμετοχής που διαθέτουν στις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου και του προεδρείου αυτού. Στα πλαίσια αυτά, η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (ΕΣΣ) και η Ένωση των Συνομοσπονδιών της Βιομηχανίας και των Εργοδοτών της Ευρώπης (UNICE) αναλαμβάνουν να πρωτοστατήσουν. Για να υπογραμμιστεί ο σημαντικός ρόλος αυτών, η ΕΟΚΕ προτείνει να τροποποιηθεί δεόντως το άρθρο 4 παράγραφος 5 της πρότασης κανονισμού, για να εκχωρηθεί στους συντονιστές δικαίωμα ψήφου στο διοικητικό συμβούλιο και το προεδρείο αυτού και, κατά συνέπεια, να προσδιοριστεί με συγκεκριμένο τρόπο ο εν λόγω ρόλος των ευρωπαϊκών οργανώσεων των κοινωνικών εταίρων με τη συμμετοχή αυτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την κατάληψη ηγετικών θέσεων στο κέντρο (διευθυντής, αναπληρωτής διευθυντής).

3.3.

Συνεργασία με ιδρύματα και το Δημόσιο: Πέραν αυτού, με βάση τη στρατηγική της Λισαβόνας και τη σημασία που αποδίδεται στα πλαίσια αυτής στην εκπαίδευση και την περαιτέρω επαγγελματική κατάρτιση καθώς και στην έννοια της δια βίου εκπαίδευσης, η ΕΟΚΕ επικροτεί την εντολή συνεργασίας του Κέντρου με το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Επαγγελματικής Κατάρτισης, στο Τορίνο (6). Τρέφει δε παράλληλα την ελπίδα ότι τα πράγματα δεν θα περιοριστούν στη σύσφιξη της συνεργασίας των δύο κέντρων επαγγελματικής κατάρτισης, στο καθένα από τα οποία έχει ανατεθεί ιδιαίτερη εντολή, αλλά ότι η κατάσταση θα δώσει περαιτέρω ώθηση στη συνεργασία και τον καλύτερο συντονισμό με άλλα ευρωπαϊκά ιδρύματα και δημόσιες υπηρεσίες που κινούνται στο χώρο της εκπαίδευσης και περαιτέρω επαγγελματικής κατάρτισης, όπως συμβαίνει και με την υπηρεσία της Επιτροπής EURYDICE στον χώρο της γενικής και της ανώτατης εκπαίδευσης.

3.4.

Μείωση του αριθμού των συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου: Προκειμένου η αναμενόμενη αύξηση του αριθμού των θέσεων στο διοικητικό συμβούλιο να μην υπονομεύσει την επιταγή της δημοσιονομικής ουδετερότητας, ένα από τα βασικά μέτρα που προτείνονται από την Επιτροπή είναι η μείωση του αριθμού των συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου, κατά κανόνα, από δύο σε μια ετησίως (7). Η πρόταση αυτή αιτιολογείται με το νέο και περισσότερο στρατηγικό προσανατολισμό του διοικητικού συμβουλίου, ο οποίος συνοδεύεται από την απαλλαγή αυτού από τις διαχειριστικές αρμοδιότητες και την ανάθεσή τους στο προεδρείο και τη διεύθυνση.

Σε σχέση με αυτό, η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι, με τη μείωση του αριθμού των συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου σε μια ετησίως, υπάρχει περίπτωση να υπονομευθεί το βάθος της ανταλλαγής απόψεων μεταξύ των μελών του. Πέραν αυτού, είναι προφανές ότι, με τον περιορισμό των συνεδριάσεων, τα περισσότερα από τα μέλη του διοικητικού Συμβουλίου τα οποία δεν θα εκπροσωπούνται στο —μελλοντικά οκταμελές— προεδρείο, θα δυσκολευτούν στο διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ των ετήσιων συνεδριάσεων να διασφαλίσουν μια συνεχή ροή πληροφοριών και την επαφή μεταξύ τους.

Για να λυθεί το πρόβλημα αυτό και να εξασφαλισθεί το απαραίτητο εύρος και βάθος της ανταλλαγής απόψεων, η ΕΟΚΕ προτείνει τα ακόλουθα:

3.5.

Εξασφάλιση της συνέχειας της συμμετοχής: Για να εξασφαλιστεί η συνέχεια των δυνατοτήτων συνεργασίας όλων των μελών του διοικητικού συμβουλίου στις εργασίες του Κέντρου, η ΕΟΚΕ κρίνει ότι πρέπει να ληφθούν περαιτέρω συνοδευτικά μέτρα, ούτως ώστε να αντισταθμιστούν η αποδυνάμωση και ο περιορισμός της ροής πληροφοριών που αναμένονται με τη μείωση της συχνότητας των συνεδριάσεων και να εξασφαλιστεί ταυτόχρονα το απαραίτητο εύρος και βάθος της ανταλλαγής απόψεων. Στην προκειμένη περίπτωση, αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι να διασφαλιστεί ο εσωτερικός συντονισμός των ομάδων (κυβερνήσεις, εργοδότες, εργαζόμενοι) και των συντονιστών ομάδων, που αναλαμβάνουν σημαντικό ρόλο στα πλαίσια αυτά, με την πρόβλεψη επαρκών δυνατοτήτων (για παράδειγμα, για τη σύγκληση έκτακτων συνεδριάσεων των ομάδων, το δικαίωμα αιτήσεως για τη σύγκληση του διευρυμένου προεδρείου κ.ο.κ) και τη διάθεση των αντίστοιχων πόρων.

3.6.

Η σύνθεση του προεδρείου: Όσον αφορά τη σύνθεση του μελλοντικά οκταμελούς προεδρείου του διοικητικού συμβουλίου (δύο μέλη από κάθε ομάδα που εκπροσωπείται στο κέντρο και δύο εκπρόσωποι της Επιτροπής) (8), η ΕΟΚΕ θεωρεί αξιοσημείωτη την ενίσχυση του ρόλου της Επιτροπής στο ηγετικό αυτό όργανο και αναμένει την δέουσα αιτιολόγηση εκ μέρους της τελευταίας για αυτή την αλλαγή της στάθμισης συμφερόντων. Για τον τρόπο λειτουργίας του Κέντρου, θεωρεί απαραίτητο να διασφαλιστεί μια ουσιαστική τριμερής εκπροσώπηση και στη σύνθεση του προεδρείου. Συνεπώς, η ΕΟΚΕ διασυνδέει με την ενισχυμένη παρουσία της Επιτροπής στο εκτελεστικό όργανο του Κέντρου την ελπίδα ότι το αποτέλεσμα θα είναι η ενίσχυση της εμπειρογνωμοσύνης και αναμένει αυτό δεν θα οδηγήσει σε αλλαγή της ισορροπίας δυνάμεων.

Σε σχέση με αυτό, η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει την πρόταση που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα δράσης του διοικητικού συμβουλίου του Κέντρου από το 2001 για τη σύσταση διευρυμένου προεδρείου το οποίο θα αποτελείται από λιγότερα μόνιμα μέλη και περισσότερα εναλλασσόμενα, ώστε να επιτευχθεί μια ισορροπία μεταξύ της αποτελεσματικότητας και του αναγκαίου εύρους της ανταλλαγής απόψεων μεταξύ των μελών του διοικητικού Συμβουλίου. Η ΕΟΚΕ συνιστά να επανέλθει στο προσκήνιο η πρόταση αυτή και να συμπεριληφθεί στο άρθρο 4 παράγραφος 10 της πρότασης κανονισμού, μαζί με τη νέα ρύθμιση που προτείνεται για τη δυνατότητα σύγκλησης πρόσθετων συνεδριάσεων, ρητή διάταξη η οποία θα επιτρέπει, κατόπιν αιτήσεως των μελών του προεδρείου, τη σύγκλιση του διευρυμένου προεδρείου από τον ίδιο τον πρόεδρο.

3.7.

Ο ρόλος του διευθυντή και η θέση αναπληρωτή διευθυντή: Στην πρόταση κανονισμού ανατίθενται στην ουσία στο διευθυντή η νομική εκπροσώπηση του Κέντρου και η διαχείριση του, καθώς και η υλοποίηση των αποφάσεων του διοικητικού συμβουλίου και του προεδρείου (9). Η ΕΟΚΕ διερωτάται αν με αυτό τον πολύ στενό ορισμό του ρόλου και των ευθυνών του διευθυντή σε σχέση με την αύξηση της εσωτερικής αποτελεσματικότητας Επιτυγχάνεται η απαραίτητη για τις μελλοντικές εργασίες του Κέντρου, ακριβής κατανομή καθηκόντων μεταξύ διευθυντού, διοικητικού συμβουλίου και προεδρείου.

Επιπλέον, σε σχέση με το ρόλο του προεδρείου, η ΕΟΚΕ θεωρεί σκόπιμο, στα πλαίσια της πρότασης για την τροποποίηση του κανονισμού του CEDEFOP, να μελετηθεί σοβαρά η σύσταση θέσης αναπληρωτή διευθυντή. Έτσι θα αποκατασταθεί ένα σχήμα που χρησίμευσε αποδεδειγμένα στην πράξη επί είκοσι χρόνια, μέχρι τη μεταφορά της έδρας του Κέντρου από το Βερολίνο στη Θεσσαλονίκη, το 1995, και συνέβαλε στην απρόσκοπτη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στις σημαντικότερες αποφάσεις για το προσωπικό. Επιπλέον, κατ' αυτό τον τρόπο θα επιτευχθεί η συμμόρφωση του καταστατικού του Eurofound, στο Δουβλίνο, με την προτεινόμενη ρύθμιση και την δοκιμασμένη πρακτική, κατάσταση που υποστηρίζει ανεπιφύλακτα η ΕΟΚΕ. Για το λόγο αυτό, προτείνει ανάλογη τροποποίηση του άρθρου 6 του κανονισμού, με τρόπο που να εναρμονίζεται με τις αντίστοιχες διατάξεις του κανονισμού του Eurofound (10).

Πέραν αυτού, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να αναφέρεται ρητώς στον κανονισμό ότι η σύμβαση για τον διορισμό διευθυντού πρέπει οπωσδήποτε να υπογράφεται από τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου. Αυτό θα πρέπει απαραιτήτως να ισχύει και για τη θέση του αναπληρωτή διευθυντή, η οποία θα πρέπει να αποκατασταθεί, γιατί διαφορετικά για απόφαση για το διορισμό αυτού θα εξαρτάται αποκλειστικά από τον διευθυντή, πράγμα το οποίο δεν συνάδει καθόλου με τη συνήθη πρακτική της συνεκτίμησης του συνολικού φάσματος συμφερόντων στο διοικητικό συμβούλιο.

3.8.

Προσδιορισμός μεσοπρόθεσμων προτεραιοτήτων: στο άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού, η Επιτροπή προτείνει να οριστούν στο καταστατικό οι αρμοδιότητες για τις αποφάσεις σχετικά με το στρατηγικό προσανατολισμό του Κέντρου. Αυτό θα γίνεται με τον καθορισμό μεσοπρόθεσμων προτεραιοτήτων και του ετήσιου προγράμματος εργασίας εκ μέρους του διοικητικού συμβουλίου, με βάση πρόταση του διευθυντού. Και σ' αυτή την περίπτωση, πρόκειται για την καθιέρωση μιας πρακτικής η οποία υφίσταται de facto από τα μέσα της δεκαετίας του '90. Η ΕΟΚΕ επικροτεί το γεγονός ότι επιτυγχάνεται ο αναπροσανατολισμός του διοικητικού συμβουλίου σε ένα περισσότερο στρατηγικό ρόλο. Ωστόσο, δεδομένου ότι ο αριθμός των συνεδριάσεων περιορίζεται σε μια κάθε χρόνο, επαναλαμβάνει τις αμφιβολίες που έχει για το αν εξασφαλίζονται στο διοικητικό συμβούλιο η ευρεία διαβούλευση για τη διαμόρφωση γνώμης, που είναι απαραίτητη για την εκπλήρωση αυτού του ρόλου, και η λήψη αποφάσεων με επαρκές έρεισμα. Η συμπερίληψη, στα σημεία 3.4 και 3.6, της προτεινόμενης διάταξης για την καθιέρωση της δυνατότητας να συγκαλείται το διευρυμένο προεδρείο θα μπορούσε να βοηθήσει την κατάσταση.

Παρ' ό,τι κατανοεί ότι, κατά τον καθορισμό προτεραιοτήτων, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες που υποδεικνύονται εκ μέρους των κοινοτικών οργάνων (11), η ΕΟΚΕ θεωρεί ενδεδειγμένο να επισημάνει ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί και στο μέλλον ότι το έργο του Κέντρου δεν θα χρησιμεύει μόνο για τις πολιτικές διαβουλεύσεις των κοινοτικών οργάνων και των κυβερνήσεων των κρατών μελών, αλλά ότι κατά πρώτο και κύριο λόγο θα πρέπει να εξυπηρετεί τους παράγοντες που δρουν στο χώρο της επαγγελματικής κατάρτισης και κυρίως τους κοινωνικούς εταίρους στα κράτη μέλη.

3.9.

Ισότητα ευκαιριών: Τέλος, η ΕΟΚΕ επικροτεί το γεγονός ότι, με τη ρητή συμπερίληψη στο καταστατικό του στόχου της ίσης εκπροσώπησης ανδρών και γυναικών στα όργανα του Κέντρου, γίνεται ένα συγκεκριμένο βήμα για την εφαρμογή του άρθρου 3 της συνθήκης για την ίδρυση των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (12) και θεωρεί ότι είναι καθήκον των κρατών μελών και των οργανώσεων των κοινωνικών εταίρων να συνεκτιμήσουν δεόντως το στοιχείο του φύλου, πριν αποστείλουν τα άτομα που θα τους εκπροσωπήσουν. Η ΕΟΚΕ αναμένει ότι η άποψη αυτή θα αποτελέσει γνώμονα της πολιτικής προσωπικού που ασκείται από το Κέντρο και ιδιαιτέρως σε σχέση με τις αποφάσεις για τη στελέχωση ηγετικών θέσεων.