52003SC0164

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ σύμφωνα με το άρθρο 251 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο της συνθήκης ΕΚ σχετικά με την κοινή θέση που καθόρισε το Συμβούλιο με στόχο την έκδοση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη χάραξη μιας σειράς κατευθυντηρίων για τα διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας

2001/0311 (COD)

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ σύμφωνα με το άρθρο 251 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο της συνθήκης ΕΚ σχετικά με την κοινή θέση που καθόρισε το Συμβούλιο με στόχο την έκδοση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη χάραξη μιας σειράς κατευθυντηρίων για τα διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας

1. ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Διαβιβάζεται το έγγραφο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (έγγραφο COM(2001) 775 final -2001/0311 (COD)): // 6.3.2002

Εκδίδεται η γνώμη της Ευρωπαϊκς Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής: // 18.7.2002

Εκδίδεται η γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών: // 16.5.2002

Εκδίδεται η γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε πρώτη ανάγνωση: // 24.10.2002

Διαβιβάζεται η τροποποιημένη πρόταση: // [δεν υπάρχει τροποποιημένη πρόταση]

Καθορίζεται η κοινή θέση: // 6.02.2003

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο γνωμοδότησε σε πρώτη ανάγνωση στις 24 Oκτώβριος 2002 και πρότεινε 24 τροπολογίες. Η Επιτροπή έκανε δεκτές στο σύνολό τους 14 από αυτές, ενώ μία έγινε μερικώς δεκτή (τροπολογίες 1, 2, 3, 6 μερικώς, 9, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 20, 21, 22).

Η κοινή θέση του Συμβουλίου αποτελείται από ένα οριστικό κείμενο που προορίζεται να αντικαταστήσει την απόφαση 1254/96/ΕΚ όπως αυτή τροποποιήθηκε τελευταία φορά με την απόφαση 1741/1999/ΕΚ.

2. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Η πρόταση της Επιτροπής αποσκοπούσε σε εκσυγχρονισμό των κατευθυντηρίων που αφορούν τα διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας.

Οι κυριότεροι στόχοι της πρότασης ήταν να βελτιωθεί η εστίαση των κατευθυντηρίων στα έργα μεγαλύτερης προτεραιότητας, να εκσυγχρονιστεί ο πίνακας των έργων και να καθιερωθεί η ευελιξία για τις μετέπειτα ενημερώσεις του αναλυτικού πίνακα έργων.

3. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΘΕΣΗΣ

α) Γενικές παρατηρήσεις

Η πολιτική σημασία του φακέλου αναγνωρίστηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βαρκελόνης της 16ης Μαρτίου 2002, το οποίο και είχε ζητήσει την έγκριση των αναθεωρημένων κατευθυντηρίων για το τέλος του 2002.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι λύσεις που έγιναν δεκτές από το Συμβούλιο είναι πιστές στο πνεύμα της πρότασης της Επιτροπής και ότι δίνουν απάντηση στα κυριότερα ζητήματα που απασχολούν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Συγκεκριμένα, προτείνει ενισχυμένα κριτήρια για τα έργα κοινού ενδιαφέροντος, κριτήρια τα οποία καταγράφονται στο παράρτημα ΙΙ (η τροποποίηση του οποίου μπορεί να γίνει μόνο με τη διαδικασία της συναπόφασης), πράγμα που ανταποκρίνεται στο μέλημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για επακριβή ταυτοποίηση των έργων μέσω των κατευθυντηρίων. Το Συμβούλιο διατηρεί την ευελιξία σε ό,τι αφορά την ενημέρωση των λεπτομερειακών περιγραφών των έργων οι οποίες εμφαίνονται στο παράρτημα ΙΙΙ (η τροποποίηση του οποίου περνάει μέσα από τη διαδικασία της επιτροπολογίας), πράγμα που είναι σύμφωνο προς τους στόχους της Επιτροπής.

β) Τα κύρια σημεία της κοινής θέσης σε σχέση με τις τροπολογίες που ζήτησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

* Τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί της ουσίας

Οι παρακάτω τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενσωματώθηκαν στην κοινή θέση:

- Ευρύτερη προσφυγή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης και της αιολικής ενέργειας που παράγεται στη θάλασσα (off shore) (τροπολογίες 1, 9, 20, 21).

- Ανάγκη να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της απομόνωσης των λιγότερο ευνοημένων περιφερειών και των νησιωτικών περιφερειών (τροπολογία 22).

- Κατασκευή και συντήρηση των δικτύων σύμφωνα με τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς, με συνεκτίμηση των στρατηγικών κριτηρίων και των κριτηρίων παγκόσμιας υπηρεσίας, και με τρόπο ώστε να αποτρέπεται η στρέβλωση του ανταγωνισμού (τροπολογίες 2, 3, 9, 15).

- Ιδιαίτερη κινητοποίηση υπέρ των διαμεθοριακών έργων (τροπολογία 14).

Αντίθετα, δεν ενσωματώθηκαν στην κοινή θέση οι παρακάτω τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου:

- Η προνομιακή χρηματοοικονομική μεταχείριση των έργων προτεραιότητας (τροπολογίες 5, 6 μερικώς, 7):

Για το ζήτημα αυτό, η Επιτροπή έχει ήδη εκδώσει πρόταση αναθεώρησης του κανονισμού χρηματοδοτικής ενίσχυσης των διευρωπαϊκών δικτύων / TEN (τροποποιημένη πρόταση COM(2002) 134 τελικό, 12.3.2002) με σκοπό να αυξηθεί από 10% σε 20% το μέγιστο ποσοστό ενίσχυσης για τα έργα προτεραιότητας των διευρωπαϊκών δικτύων ενέργειας.

Η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι ζητήματα που άπτονται της χρηματοδοτικής ενίσχυσης TEN πρέπει να ρυθμιστούν στο πλαίσιο της υπόψη εν εξελίξει αναθεώρησης του κανονισμού χρηματοδοτικής ενίσχυσης TEN (2001/0226 (COD)) και όχι μέσω των κατευθυντηρίων.

- Η απαίτηση για λεπτομερή αξιολόγηση των έργων ως προϋπόθεση ταυτοποίησής τους μέσω των κατευθυντηρίων (τροπολογία 26).

Υπενθυμίζεται ότι επιλέξιμα για οικονομική ενίσχυση TEN είναι μόνο τα έργα που ταυτοποιούνται μέσω των κατευθυντηρίων. Κατά συνέπεια, με την έγκριση αυτής της τροπολογίας δεν θα ήταν δυνατόν να χρησιμοποιηθούν τα χρηματοδοτικά μέσα TEN ώστε να επισπευστεί η λεπτομερειακή αξιολόγηση των έργων, τη στιγμή κατά την οποία αυτή ακριβώς η λεπτομερειακή αξιολόγηση είναι ένα σημαντικό βήμα της προετοιμασίας των έργων TEN.

* Τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί της διαδικασίας:

Οι δύο παρακάτω τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν συνεκτιμηθεί μέσα στην κοινή θέση:

- Η διευκρίνιση ότι οι άξονες προτεραιότητας (παράρτημα Ι) θα μπορούν να τροποποιούνται μόνο μέσω της διαδικασίας συναπόφασης (τροπολογίες 12, 13, 18).

- Περιοδική υποβολή έκθεσης σχετικά με τα μέτρα που ελήφθησαν υπέρ των διαμεθοριακών έργων προτεραιότητας (τροπολογία 6 μερικώς, τροπολογία 16).

Αντίθετα, δεν ενσωματώθηκαν στην κοινή θέση οι παρακάτω τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου:

- Καθορισμός προθεσμίας στην Επιτροπή σχετικά με την υπαγωγή των νέων χωρών μελών στις κατευθυντήριες (τροπολογίες 4, 17):

Η Επιτροπή έχει ήδη εξαγγείλει την πρόθεσή της να έχει υποβάλει πρόταση μέχρι το 2004 σχετικά με την υπαγωγή των νέων χωρών στις κατευθυντήριες, δεν μπορεί όμως να δεχτεί να της περιορίζουν το δικαίωμα πρωτοβουλίας.

- Απόρριψη της διαδικασίας επιτροπολογίας για την ενημέρωση των λεπτομερειακών περιγραφών των έργων (τροπολογίες 8, 10, 11):

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέλει να εμπλακεί στη λεπτομερειακή περιγραφή των έργων.

Η Επιτροπή κρίνει ότι η αποκλειστική χρησιμοποίηση της διαδικασίας συναπόφασης για την ενημέρωση του ορισμού των έργων κοινού ενδιαφέροντος έχει οδηγήσει και θα οδηγεί σε προθεσμίες οι οποίες εμποδίζουν την παροχή οικονομικής ενίσχυσης σε εύθετο χρόνο για παραλλαγές έργων ή για νέα έργα που εγγράφονται στην τακτική την οποία χαράσσουν οι κατευθυντήριες.

Στην κοινή θέση έχει ληφθεί υπόψη η ανησυχία που έχει εκφραστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, γι'αυτό και έχουν μεταφερθεί από το παράρτημα ΙΙΙ (τροποποίηση μέσω της διαδικασίας επιτροπολογίας) προς το παράρτημα ΙΙ (τροποποίηση μέσω της διαδικασίας συναπόφασης) τα πιο πολιτικά στοιχεία της ταυτοποίησης των έργων. Η κοινή θέση διατηρεί την ευελιξία σε ό,τι αφορά την ενημέρωση των λεπτομερειακών περιγραφών των έργων.

4. ΣΥΜΠΕΡΆΣΜΑΤΑ

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η κοινή θέση που καθορίστηκε από το Συμβούλιο της 6.2. 2003 είναι πιστή στο πνεύμα της πρότασης της Επιτροπής της 20ής Δεκεμβρίου 2001.

Κατά κανόνα, όταν η κοινή θέση αποκλίνει από την πρόταση της Επιτροπής, αυτό γίνεται για να διευκρινιστούν και να συμπληρωθούν έννοιες και προσεγγίσεις που εκτίθενται στο αρχικό κείμενο. αυτό αληθεύει ιδιαιτέρως σε ό,τι αφορά τους ορισμούς των αξόνων προτεραιότητας και των έργων (ορισμοί που περιέχονται αντιστοίχως στα παραρτήματα Ι και ΙΙΙ).

Ως προς τα κριτήρια στα οποία πρέπει να ανταποκρίνονται τα έργα κοινού ενδιαφέροντος (κριτήρια που περιέχονται στο παράρτημα ΙΙ), το Συμβούλιο υιοθετεί στην κοινή θέση μια λύση ενδιάμεση ανάμεσα στην πρόταση της Επιτροπής όπου προβλεπόταν μόνο ο ορισμός πολύ γενικών θεματικών κριτηρίων και στο αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για ακριβέστατη ταυτοποίηση των έργων, χωρίς περιθώρια ευελιξίας αναφορικά με την ενημέρωση του λεπτομερειακού ορισμού των έργων κοινού ενδιαφέροντος.

Η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι η κοινή θέση του Συμβουλίου λύνει έτσι το λεπτό πρόβλημα που συνίσταται σε ακριβέστερη ταυτοποίηση των έργων κοινού ενδιαφέροντος, αφήνοντας όμως περιθώρια ευελιξίας σε ό,τι αφορά την λεπτομερειακή περιγραφή των έργων μέσω μιας διαδικασίας επιτροπολογίας.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι απαραίτητη αυτή η ευελιξία, λόγω της εμφάνισης νέων παραλλαγών έργων που έχουν ήδη ταυτοποιηθεί ή και νέων έργων, που ανταποκρίνονται τις προτεραιότητες και τα κριτήρια των κατευθυντηρίων χωρίς όμως να μπορούν - για πρακτικούς λόγους συνδεόμενους με τη μακρά διάρκεια μιας διαδικασίας συναπόφασης - να υπαχθούν σε εύθετο χρόνο στον κατάλογο των κατευθυντηρίων και κατά συνέπεια να μην μπορούν να λάβουν χρηματοδοτική ενίσχυση TEN.

Επιπλέον, η Επιτροπή θεωρεί ότι η ευελιξία αυτή είναι αναλογική, αφού ουσιαστικά πρόκειται για τεχνικού χαρακτήρα προσαρμογές του αναλυτικού πίνακα των έργων.

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εγκρίνει την κοινή θέση.