52003DC0093

Ανακοινωση της επιτροπης στο Συμβουλιο και το Ευρωπαϊκο Κοινοβουλιο - Ενημέρωση του κοινοτικού προγράμματος δράσης - Ταχεία δράση για τον ιό HIV/AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση στο πλαίσιο της μείωσης της φτώχειας - Eκκρεμή ζητήματα πολιτικής και μελλοντικές προκλήσεις

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Αιτιολογικη εκθεση

1. Εισαγωγη

2. Πλαισιο και προκλησεισ

2.1. Πρωτοφανής διεθνής συμφωνία - απαρχή της προσέγγισης των αντιθέσεων

2.2. Βραδεία πρόοδος στην «πρόσβαση» και τη «συγκέντρωση πόρων» παγκοσμίως

3. Η μεχρι σημερα προοδοσ του ΠΔ

3.1. Αποτελεσματικότητα

3.1.1. Βελτιστοποίηση της αποτελεσματικότητας παρεμβάσεων για την υγεία, το AIDS και τον πληθυσμό στοχοθετημένων στην καταπολέμηση των σημαντικότερων μεταδοτικών νόσων και στη μείωση της φτώχειας

3.1.2. Ενίσχυση των φαρμακευτικών πολιτικών και της δημιουργίας ικανότητας

3.1.3. Ανάπτυξη της τοπικής ικανότητας παραγωγής

3.2. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ

3.2.1. Κλιμακωτή τιμολόγηση

3.2.2. Δασμοί και φόροι

3.2.3. Προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας

3.2.4. Εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ)

3.3. ερευνα και αναπτυξη

3.3.1. Ενίσχυση της έρευνας για τις ασθένειες που συνδέονται με τη φτώχεια

3.3.2. Eταιρική σχέση ευρωπαϊκών και αναπτυσσόμενων χωρών στον τομέα των κλινικών δοκιμών (EDCTP)

3.3.3. Δημιουργία ικανότητας στον τομέα της Ε&Α στις αναπτυσσόμενες χώρες

3.3.4. Έμμεσα κίνητρα για την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων Ε&Α σε ειδικά Παγκόσμια Δημόσια Αγαθά

3.4. Συμμετοχη σε παγκοσμιεσ εταιρικεσ σχεσεισ: Πολιτικη και Πολιτικοσ Διαλογοσ

4. Παρακολουθηση και Αξιολογηση

5. συμπερασματα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 - Aκρωνύμια

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: Πίνακας

Παραρτημα 3: Οι αναπτυξιακοι στοχοι της χιλιετηριδασ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4: Τιμές και μειώσεις των τιμών ορισμένων προϊόντων για την καταπολέμηση του ΗIV/AIDS και της ελονοσίας

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ - Ενημέρωση του κοινοτικού προγράμματος δράσης - Ταχεία δράση για τον ιό HIV/AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση στο πλαίσιο της μείωσης της φτώχειας - Eκκρεμή ζητήματα πολιτικής και μελλοντικές προκλήσεις

αιτιολογικη εκθεση

Η Επιτροπή εξέδωσε τον Φεβρουάριο του 2001 το πρόγραμμα δράσης (ΠΔ) Ταχεία δράση για τον ιό HIV/AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση στο πλαίσιο της μείωσης της φτώχειας. Το ΠΔ περιλαμβάνει σειρά δράσεων για να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των διεξαγόμενων παρεμβάσεων, να καταστεί προσιτή η τιμή των βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και να εντατικοποιηθεί η έρευνα και ανάπτυξη ειδικών παγκόσμιων αγαθών για την καταπολέμηση του ιού ΗΙV/AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο. Το ΠΔ εφαρμόστηκε για διετή περίοδο και σήμερα είναι η κατάλληλη συγκυρία για να εκτιμηθεί η εφαρμογή του, τα εκκρεμή ζητήματα πολιτικής και οι μελλοντικές προκλήσεις.

Το ΠΔ, και η εφαρμογή του, είναι σημαντικό προπάντων λόγω του αριθμού των ατόμων που έχουν προβληθεί, μολυνθεί και πεθαίνουν από HIV/AIDS, ενώ η ελονοσία και η φυματίωση βρίσκονται σε έξαρση. Μόνο το 2001, περίπου 3 εκατ. άτομα πέθαναν από ΑΙDS, ενώ άλλα 5 εκατ. μολύνθηκαν από τον ιό HIV. H επιβάρυνση της ελονοσίας και της φυματίωσης επίσης αυξάνει. Το 2001, περίπου 2 εκατ. άτομα πέθαναν από φυματίωση και 1 εκατ. από ελονοσία. Οι τρέχουσες τάσεις δείχνουν ότι μέχρι το 2020 περίπου 1 δισ. άτομα θα έχουν μολυνθεί από φυματίωση, 200 εκατ. θα έχουν προσβληθεί από την ασθένεια και 35 εκατ. εξ αυτών θα έχουν πεθάνει. Τόσο η φυματίωση όσο και η ελονοσία είναι παράγοντες που συμβάλλουν σε επιπλέον 1 έως 4 εκατ. θανάτους ετησίως.

Στο εσωτερικό της διεθνούς κοινότητας υπάρχει συναίνεση σχετικά με τον επιτακτικό χαρακτήρα της ανάγκης αντιμετώπισης του ιού HIV/AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης στις αναπτυσσόμενες χώρες και τους μηχανισμούς με τους οποίους αυτό μπορεί να επιτευχθεί. Όλα τα μέλη της διεθνούς κοινότητας έχουν υπογράψει τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετηρίδας (ΑΣΧ). Πρωτίστως προβάλλουν οι στόχοι όσον αφορά το HIV/AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση, τονίζοντας τη σχέση μεταξύ της συνολικής μείωσης της φτώχειας και των επενδύσεων στην υγεία. Η συσταθείσα από την ΠΟΥ Επιτροπή για τα Μακροοικονομικά και την Υγεία (ΕΜΥ) παρουσίασε πειστικές αποδείξεις σχετικά με την ανάγκη επικέντρωσης στις τρεις ασθένειες και κατέδειξε τους λόγους για τους οποίους οι επενδύσεις στον τομέα της υγείας αποτελούν μία αποτελεσματική στρατηγική για τη μείωση της φτώχειας. Η συζήτηση για τα Παγκόσμια Δημόσια Αγαθά (ΠΔΑ) έχει επίσης προχωρήσει και κατάλληλα κίνητρα λαμβάνονται υπόψη για την παραγωγή ειδικών ΠΔΑ, όπως ο έλεγχος του HIV/AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης. Δεν διατίθεται ακόμα αποτελεσματικό εμβόλιο για το HIV/AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση και πολλά από αυτά τα παγκόσμια δημόσια αγαθά εξαρτώνται από τη διεθνή δράση. Όσον αφορά την «αυξημένη αποτελεσματικότητα», υπήρξε βραδεία πρόοδος σε σχέση με την αυξημένη στήριξη του τομέα της υγείας. Παρά τις σημαντικές μειώσεις των τιμών μετά την έκδοση του ΠΔ, ελάχιστοι έχουν πρόσβαση σε αντιρετροϊικά φάρμακα και σε αποτελεσματικές παρεμβάσεις για τη φυματίωση και την ελονοσία. Η ευκταία αύξηση των δαπανών για την υγεία στις αναπτυσσόμενες χώρες σε τουλάχιστον 30-40 δολ. ΗΠΑ κατ' άτομο, απαιτεί, μέχρι το 2007, γύρω στα 27 δισ. δολ. ΗΠΑ ετησίως υπό μορφή μη επιστρεπτέων ενισχύσεων από χορηγούς βοήθειας και συμπληρωματικές δημοσιονομικές δαπάνες από τις αναπτυσσόμενες χώρες της τάξης των 23 δισ. δολ. ΗΠΑ. Οι κατ' εκτίμηση ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες για την κάλυψη του HIV/AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης ανέρχονται συνολικά σε 9,2 δισ. δολ. ΗΠΑ. Ο αντίκτυπος της αποτελεσματικότητας του ΠΔ σε επίπεδο χώρας πρέπει να εκτιμηθεί μακροπρόθεσμα. Ωστόσο, προγραμματίζεται η αύξηση των κοινοτικών δαπανών για την κοινωνική υποδομή, ο επαναπροσανατολισμός αδρανών προγραμμάτων και η καλύτερη επικέντρωση των δαπανών στις προτεραιότητες που έχει θέσει το ΠΔ. Σε επίπεδο ΕΕ το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο εξέδωσαν ορισμένα ψηφίσματα που επιβεβαιώνουν τις προτεραιότητες που έχει θέσει το ΠΔ. Η Επιτροπή εξέδωσε επίσης Ανακοίνωση για την Υγεία και τη Φτώχεια, στην οποία καθορίζει τέσσερις γενικές προσεγγίσεις για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων στον τομέα της υγείας, και υπέβαλε πρόταση κανονισμού για τις ασθένειες που οφείλονται στη φτώχεια (HIV/AIDS, ελονοσία και φυματίωση). Η τελευταία περιλαμβάνει σημαντική αύξηση των χρηματοδοτικών πόρων.

Όσον αφορά τις «πιο προσιτές τιμές φαρμάκων», τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και η συμφωνία για τα TRIPS συγκέντρωσαν μεγάλο μέρος της προσοχής κατά την έναρξη του Νέου Γύρου για την Ανάπτυξη του ΠΟΕ. Στην υπουργική συνεδρίαση των μελών του ΠΟΕ στη Doha το 2001, η έκδοση της δήλωσης για τις σχέσεις μεταξύ της συμφωνίας για τα TRIPS και της δημόσιας υγείας αποτέλεσε σημαντικό βήμα προόδου. Η στρατηγική της Επιτροπής για την κλιμακωτή τιμολόγηση ώστε να βελτιωθεί ο εφοδιασμός σε βασικά φαρμακευτικά προϊόντα στις αναπτυσσόμενες χώρες επέφερε επίσης απτά αποτελέσματα. Την τελευταία διετία η έννοια της κλιμακωτής τιμολόγησης κατέστη σταδιακά ευρέως αποδεκτή στο εσωτερικό της ΕΕ ως ένας αποτελεσματικός τρόπος για την κάλυψη της πρόσβασης ατόμων που διαβιούν υπό συνθήκες φτώχειας σε βασικά φαρμακευτικά προϊόντα. Εν προκειμένω, η Επιτροπή ενέκρινε πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου με σκοπό την πρόληψη της εκτροπής του εμπορίου στην κοινοτική αγορά φαρμακευτικών προϊόντων που πωλούνται με κλιμακωτές τιμές στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Όσον αφορά τις «αυξημένες επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη», χορηγήθηκαν σημαντικοί πόροι από τα προγράμματα πλαίσιο έρευνας για το HIV/AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση, συμπεριλαμβανομένης της νέας πρωτοβουλίας Εταιρική σχέση ευρωπαϊκών και αναπτυσσόμενων χωρών στον τομέα των κλινικών δοκιμών (EDCTP). Η EDCTP αποτελεί σαφώς ένα νέο βήμα προόδου καθώς συμβάλλει σε ένα ενοποιημένο ρόλο όσον αφορά την εκπροσώπηση των ευρωπαϊκών ερευνητικών συνεισφορών για την καταπολέμηση των τριών ασθενειών στις αναπτυσσόμενες χώρες. Άλλα άμεσα και έμμεσα κίνητρα για την έρευνα και την ανάπτυξη ειδικών παγκόσμιων αγαθών για την καταπολέμηση των τριών ασθενειών απαιτούν πρωταρχική επικέντρωση τα επόμενα χρόνια.

Συνολικά, η ΕΚ ανέπτυξε προβλεπτική δράση για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που καλύπτει το ΠΔ, για παράδειγμα, στο πλαίσιο της G8, ιδίως στην Okinawa, στις συνόδους κορυφής ΕΕ/ΗΠΑ και στο φόρουμ ΕΕ/ΟΑΕ. Η Επιτροπή είναι ενεργό μέλος του Συμβουλίου του Παγκόσμιου Ταμείου για την καταπολέμηση του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας (GFATM). Oι αναπτυσσόμενες χώρες διαδραματίζουν ισχυρό ρόλο στο Συμβούλιο του GFATM και στο γενικό διοικητικό καθεστώς του Ταμείου. Στο παρόν έγγραφο θίγονται σημαντικοί τομείς πολιτικής, όπως η κλιμακωτή τιμολόγηση, που στο παρελθόν δεν είχαν εξεταστεί επιτυχώς σε άλλα φόρουμ. Οι τομείς αυτοί όμως, δεν μπορούν να εξεταστούν μόνο από το GFATM. Απαιτούνται νέες προσπάθειες συνεργασίας για τα ζητήματα αυτά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς επίσης και με συγκεκριμένους εταίρους, ιδίως τις ΗΠΑ.

Δύο χρόνια μετά την έγκρισή του το ΠΔ παραμένει ένα περιεκτικό, με προοπτική και συνεπές πλαίσιο κοινοτικής πολιτικής που αποσκοπεί να συνεισφέρει σημαντικά στη βελτιωμένη δράση για την καταπολέμηση των μεταδοτικών νόσων σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο. Εξακολουθεί, όμως, να υπάρχει επιτακτική ανάγκη για συλλογική δράση μεγάλης κλίμακας. Όπου η πρόοδος ήταν λιγότερο εμφανής, αυτό οφειλόταν κυρίως στην έλλειψη επαρκών πόρων στο εσωτερικό της Επιτροπής ή/και των κρατών μελών ώστε να αναλάβουν δράση μεγάλης κλίμακας σε τομείς όπως η τοπική - παραγωγική - ικανότητα, η μεταφορά τεχνολογίας, τα κίνητρα για καινοτόμο έρευνα και ανάπτυξη από τον ιδιωτικό τομέα, και η συνεργασία μέσω ουσιαστικών εταιρικών σχέσεων ειδικότερα με τις ενδιαφερόμενες αναπτυσσόμενες χώρες.

Το ΠΔ αποδεικνύει ότι ο ισχυρός ρόλος της ΕΕ είναι αποφασιστικής σημασίας, και, ως αποτέλεσμα του ΠΔ, οι θέσεις της ΕΕ σε στοχοθετημένες δράσεις για το HIV/AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση ενισχύθηκαν σημαντικά σε παγκόσμιο επίπεδο από κοινού με άλλους εταίρους. Παρ' όλα αυτά, απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για την εξασφάλιση τακτικών και διαρθρωμένων διαβουλεύσεων με αναπτυσσόμενες χώρες. Εκτιμάται ότι αυτό θα αναπτυχθεί περαιτέρω με τη δημιουργία ενός φόρουμ όλων των φορέων που συμμετέχουν στην καταπολέμηση των μεταδοτικών νόσων στο πλαίσιο της μείωσης της φτώχειας.

Η σημαντικότερη πρόκληση, που είναι να αποδεχτούν οι αναπτυσσόμενες χώρες, τα άλλα μέλη του ΟΟΣΑ, η βιομηχανία και η κοινωνία των πολιτών τους να υιοθετήσουν και να εφαρμόσουν τους διάφορους μηχανισμούς που απαιτούνται για την καταπολέμηση των τριών ασθενειών, δεν έχει ακόμα τεθεί για την ΕΕ.

1. Εισαγωγη

Το κοινοτικό πρόγραμμα δράσης για τις μεταδοτικές νόσους στο πλαίσιο της μείωσης της φτώχειας (στο εξής πρόγραμμα δράσης ή ΠΔ) βασίζεται στο πλαίσιο πολιτικής που παρουσιάστηκε στην ανακοίνωση της Επιτροπής του Σεπτεμβρίου 2000 για την Ταχεία δράση με στόχο τις σημαντικότερες μεταδοτικές νόσους στο πλαίσιο της μείωσης της φτώχειας [1]. Αποτελεί, ως μέρος μιας ευρείας διεθνούς προσπάθειας, μία εκτεταμένη και συνεπή απάντηση της Κοινότητας, για την περίοδο 2001-2006, στην παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης που προκλήθηκε από τις τρεις σημαντικότερες μεταδοτικές νόσους, το HIV/AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση, που προσβάλλουν περισσότερο τους φτωχότερους πληθυσμούς και υπονομεύουν την υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο. Η απάντηση της Κοινότητας περιλαμβάνει ένα ευρύ και αλληλοενισχυόμενο σύνολο δράσεων προκειμένου: (i) να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των διεξαγόμενων παρεμβάσεων, (ii) να καταστούν πιο προσιτές οι τιμές των φαρμακευτικών προϊόντων, και (iii) να εντατικοποιηθεί η έρευνα και ανάπτυξη ειδικών παγκόσμιων δημόσιων αγαθών για την αντιμετώπιση του HIV/AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο.

[1] COM (2001) 96 της 21.2.2001 και COM (2000) 585 της 20.9.2000.

Η παρούσα ανακοίνωση αξιολογεί την εφαρμογή του ΠΔ κατά την πρώτη διετία της ύπαρξής του. Απευθύνεται κυρίως στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είναι επίσης σημαντική για το ευρύτερο κοινό που έχει δεσμευτεί να συμβάλει στη βελτίωση των αποτελεσμάτων της αειφόρου ανάπτυξης, προκειμένου να υπάρχει ενημέρωση για την επιτευχθείσα πρόοδο στην κοινή καταπολέμηση των τριών ασθενειών στις αναπτυσσόμενες χώρες. Το έγγραφο εξετάζει το γενικό πλαίσιο και τις εκκρεμείς προκλήσεις συνολικά και παρουσιάζει τα αποτελέσματα στους τομείς της αποτελεσματικότητας, των προσιτών τιμών των φαρμάκων και της έρευνας. Ένα ξεχωριστό τμήμα αφορά την «παρακολούθηση και αξιολόγηση», ακολουθούμενο από συστάσεις για το μέλλον.

2. Πλαισιο και προκλησεισ

Συνολικά, την τελευταία διετία, πάνω από 160 εκατ. έτη υγιούς ζωής χάθηκαν λόγω του ιού HIV, 80 εκατ. λόγω της ελονοσίας και περίπου 72 εκατ. λόγω της φυματίωσης

1. Ο αριθμός των ατόμων που προσβάλλονται, μολύνονται και πεθαίνουν από HIV/AIDS, ελονοσία και φυματίωση αυξάνει συνεχώς. Μόνο το 2001, περίπου 3 εκατ. άτομα πέθαναν από AIDS, ενώ άλλα 5 εκατ. έχουν μολυνθεί από τον ιό HIV. Το ήμισυ όλων των νέων μολύνσεων από τον ιό HIV - άνω των 6.000 ημερησίως - συμβαίνουν σε άτομα ηλικίας 15-24 ετών. Οι περιοχές με την ταχύτερη εξάπλωση είναι η Ανατολική Ευρώπη, η Κεντρική Ασία, η Κίνα και η Ινδία. Οι περισσότερες νέες μολύνσεις σε αυτές τις περιοχές σημειώνονται μεταξύ ατόμων που κάνουν ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών. Συνολικά, το AIDS αποτελεί σημαντικό παράγοντα σε όλες τις περιοχές.

2. Η επιβάρυνση της ανάπτυξης από την ελονοσία και τη φυματίωση αυξάνει επίσης. Οι τρέχουσες τάσεις δείχνουν ότι μέχρι το 2020 σχεδόν 1 δισ. άτομα θα έχουν μολυνθεί από φυματίωση, 200 εκατ. θα έχουν προσβληθεί από την ασθένεια και 35 εκατ. εξ αυτών θα πεθάνουν. Το 1/3 του πληθυσμού του πλανήτη έχει σήμερα μολυνθεί από φυματίωση. Το 2001, περίπου 2 εκατ. άτομα πέθαναν από φυματίωση και 1 εκατ. από ελονοσία. Τόσο η φυματίωση όσο και η ελονοσία προκαλούν επιπλέον 2 - 4 εκατ. θανάτους ετησίως. Οι περισσότεροι θάνατοι από ελονοσία συμβαίνουν μεταξύ παιδιών που ζουν στην Αφρική νοτίως της Σαχάρας. Η φυματίωση συνδέεται πρωτίστως με την ευρεία εξάπλωση του AIDS και είναι σημαντικός παράγοντας στη Νοτιοανατολική Ασία, στην Ανατολική Ασία, στον Ειρηνικό και στη Βόρειο και Νότιο Αμερική.

2.1. Πρωτοφανής διεθνής συμφωνία - απαρχή της προσέγγισης των αντιθέσεων

1. Η τελευταία διετία χαρακτηρίστηκε από ευρεία συναίνεση στο εσωτερικό της διεθνούς κοινότητας για την επιτακτική ανάγκη αντιμετώπισης του HIV/AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης στις αναπτυσσόμενες χώρες και για τους μηχανισμούς μέσω των οποίων μπορεί να επιτευχθεί. Σήμερα όσο ποτέ άλλοτε, κρατικοί λειτουργοί, πολιτικοί, αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής και τη λήψη αποφάσεων, φορείς της κοινωνίας των πολιτών και στελέχη επιχειρήσεων, γνωρίζουν την επιβάρυνση που προκαλούν αυτές οι ασθένειες, και το πόσο μπορεί να αυξηθεί σε περίπτωση που οι προσπάθειες για την καταπολέμησή τους δεν κλιμακωθούν. Η συναίνεση αυτή οδήγησε σε νέα πολιτική ώθηση, που έτυχε πρωτοφανούς διεθνούς συμφωνίας σχετικά με τις παρεμβάσεις που θα ανατρέψουν την υπάρχουσα κατάσταση.

2. Όλα τα μέλη της διεθνούς κοινότητας έχουν υπογράψει τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετηρίδας (ΑΣΧ - παράρτημα 3). Ο κεντρικός στόχος είναι η μείωση του ποσοστού των ατόμων που διαβιούν υπό συνθήκες ακραίας φτώχειας κατά 50% μέχρι το 2015. Οι στόχοι για την υγεία κατέχουν εξέχουσα θέση, τονίζοντας τη σχέση μεταξύ της συνολικής μείωσης της φτώχειας και των επενδύσεων στην υγεία. Ο ειδικός στόχος 6 σχετικά με «το HIV/AIDS, την ελονοσία και άλλες ασθένειες» δείχνει μία σθεναρή δέσμευση, αναγνωρίζοντας ότι χωρίς την αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών δεν θα επιτευχθεί το κεντρικό αποτέλεσμα της μείωσης της φτώχειας παγκοσμίως. Ειδικότερα, σκοπός είναι να ανακοπεί και να αναστραφεί η τάση εξάπλωσης του HIV/AIDS και η συχνότητα εμφάνισης της ελονοσίας και της φυματίωσης μέχρι το 2015. Σήμερα είναι εν γένει αποδεκτό ότι το ΠΔ έχει συμβάλει άμεσα στη διεθνή συναίνεση που επιτεύχθηκε για το στόχο 6 των ΑΣΧ.

3. Όσον αφορά τις τρεις ασθένειες συμφωνήθηκαν κι άλλοι ειδικότεροι στόχοι σε παγκόσμιο ή περιφερειακό επίπεδο: για το HIV/AIDS κατά την Ειδική Σύνοδο για το HIV/AIDS της Γενικής Συνέλευσης των ΗΕ που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2001, για την ελονοσία κατά την Αφρικανική Σύνοδο Κορυφής για την επανεμφάνιση της ελονοσίας που πραγματοποιήθηκε στην Abuja τον Απρίλιο του 2000, και για τη φυματίωση, μεταξύ άλλων, κατά την Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας που πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2000. Οι σκοποί, οι στόχοι, οι συνοδευτικοί δείκτες και μέτρα για τις τρεις ασθένειες εξετάζονται επίσης από το νεοσυσταθέν Παγκόσμιο Ταμείο για την καταπολέμηση του HIV/AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης (GFATM).

4. Ένα άλλο σημαντικό σημείο καμπής σε παγκόσμιο επίπεδο κατά την τελευταία διετία ήταν η εργασία που αναλήφθηκε από την Επιτροπή για τα Μακροοικονομικά και την Υγεία της ΠΟΥ(ΕΜΥ) [2]. Η έκθεση παρουσιάζει σαφείς αποδείξεις σχετικά με το βαθμό στον οποίον η μεγάλη επιβάρυνση της ασθένειας [3] μειώνει την οικονομική ανάπτυξη και περιορίζει τους πόρους που διατίθενται σε κυβερνήσεις για να επενδύουν σε προσπάθειες για τη δημόσια υγεία και τη μείωση της φτώχειας. Αποδεικνύει για ποιο λόγο οι αυξημένες επενδύσεις στην υγεία αποτελούν αποτελεσματική στρατηγική για τη μείωση του αριθμού των ατόμων που διαβιούν υπό συνθήκες φτώχειας και εκτιμά την απόδοση των επενδύσεων στην υγεία στις αναπτυσσόμενες χώρες σε 18% ετησίως. Η ΕΜΥ, με την επικέντρωση σε αυτές τις τρεις ασθένειες, συνέβαλε στην ενίσχυση μιας παγκόσμιας συναίνεσης για την αναγκαία μείωση της επιβάρυνσης της ασθένειας σε άτομα που διαβιούν υπό συνθήκες φτώχειας.

[2] Επιτροπή για τα Μακροοικονομικά και την Υγεία της ΠΟΥ, τελική έκθεση, Δεκέμβριος 2001.

[3] Οι επιπτώσεις της κακής υγείας στα άτομα, και στις κοινωνίες τους, μετρώνται με την εκτίμηση του αριθμού των ετών υγιούς ζωής που χάνονται ως αποτέλεσμα κάθε ασθένειας. Σωρευτικά, ο συνολικός αριθμός των ετών υγιούς ζωής που χάνονται ως αποτέλεσμα της ασθένειας μπορεί να περιγραφεί ως η «επιβάρυνση της ασθένειας» που προκαλεί. Η συνολική επιβάρυνση της ασθένειας σε μία κοινωνία αντιπροσωπεύει το άνοιγμα μεταξύ της πραγματικής υγείας του πληθυσμού και μιας ιδανικής κατάστασης όπου όλοι ζουν σε μεγάλη ηλικία με πλήρη υγεία.

5. Μετά την έγκριση του ΠΔ η συζήτηση για τα Παγκόσμια Δημόσια Αγαθά (ΠΔΑ) σημείωσε περαιτέρω πρόοδο σε διάφορα φόρουμ. Το ΠΔ αποτελεί σαφή αναφορά της ανάγκης για μία προσέγγιση πολιτικής για τα ΠΔΑ που βασίζεται στην αντίληψη ότι οι επενδύσεις στην υγεία και την ανάπτυξη είναι προς το συμφέρον όλων, φτωχών και πλουσίων. Αυτή η προσέγγιση πολιτικής υπερβαίνει κατά πολύ την απλή «βοήθεια». Εφόσον οι παρέχοντες δημόσια αγαθά μπορεί να μην αποζημιώνονται επαρκώς μέσω βασισμένων στην αγορά διαπραγματεύσεων ή μέσω των υφιστάμενων μηχανισμών δημόσιας χρηματοδότησης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ καταβάλλουν σήμερα προσπάθειες για την ανάπτυξη κατάλληλων κινήτρων για την παραγωγή ειδικών ΠΔΑ (προϊόντα, υπηρεσίες, γνώση) που θα συνδράμουν τον έλεγχο επιδημιών όπως το HIV/AIDS, η ελονοσία και η φυματίωση.

6. Διαρκώς περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι η πρόληψη, η θεραπεία και η φροντίδα αποτελούν μέρη μιας αδιάλειπτης σειράς. Επίσης, καθίσταται όλο πιο εμφανές ότι είναι δυνατή η παροχή φροντίδας και θεραπείας σε άτομα που πάσχουν από AIDS σε περιβάλλον με έλλειψη πόρων, πράγμα που αποτελεί σημαντικό μέρος των προσπαθειών για αποτελεσματικότερη πρόληψη. Αυτή η ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ήταν εμφανής στη διάρκεια του UNGASS για το HIV/AIDS που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2001 και οδήγησε σε μία συναίνεση ότι η πρόληψη και η θεραπεία έπρεπε να εξεταστούν ως συμπληρωματικές, και όχι ανταγωνιστικές προτεραιότητες κατά την ΧΙV Διεθνή Διάσκεψη για το AIDS, τον Ιούλιο του 2002. Η βασική σχέση μεταξύ πρόληψης και φροντίδας είναι επίσης γνωστή στον τομέα του ελέγχου της φυματίωσης εφόσον μόνο θεραπεία σε ποσοστό 80% σε μία υψηλά ενδημική κοινότητα μπορεί να ελέγξει τη μετάδοση. Υπάρχουν πολλές αποδείξεις ότι παρεμφερής σχέση υπάρχει και στον τομέα της ελονοσίας, ιδίως για τον έλεγχο της ελονοσίας στις εγκύους, δεδομένου ότι η ασθένεια είναι συχνά μοιραία για τη μητέρα ή το παιδί.

7. Εν προκειμένω εξακολουθεί να υπάρχει έντονο δημόσιο ενδιαφέρον για την ανάγκη προώθησης και βελτίωσης της πρόσβασης σε φάρμακα στις φτωχές χώρες. Ένα σημαντικό επίκεντρο της εκστρατείας ενημέρωσης του κοινού ήταν η εδραίωση καλύτερης σχέσης μεταξύ της προστασίας της δημόσιας υγείας και της προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που απολαύουν οι παρασκευαστές φαρμακευτικών προϊόντων. Κατά την Υπουργική Συνεδρίαση της Doha το 2001, μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου διαπραγματεύτηκαν επιτυχώς μία Δήλωση σχετικά με την ερμηνεία και εφαρμογή της σχέσης μεταξύ της συμφωνίας για τα ΤRIPS και της δημόσιας υγείας «... κατά τρόπο που να υποστηρίζει το δικαίωμα των μελών του ΠΟΕ να προστατεύουν τη δημόσια υγεία και ιδίως να προωθούν την πρόσβαση σε φάρμακα για όλους». Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα και τα κράτη μέλη της διαδραμάτισαν αποφασιστικό ρόλο στην επίτευξη συμφωνίας για τη Δήλωση, και εξακολουθούν να έχουν καθοδηγητικό ρόλο στις επακόλουθες διαπραγματεύσεις για τα εκκρεμή ζητήματα.

2.2. Βραδεία πρόοδος στην «πρόσβαση» και τη «συγκέντρωση πόρων» παγκοσμίως

1. Παρ' όλα αυτά, όμως, η πρόοδος υπήρξε βραδεία όσον αφορά τον επιτακτικό χαρακτήρα της παροχής ποιοτικών υπηρεσιών πρόληψης, θεραπείας και φροντίδας, συμπεριλαμβανομένων των εμπορευμάτων και των προμηθειών. Αυτό ήταν ένα από τα κεντρικά στοιχεία του ΠΔ. Όλοι συμφωνούν ότι η κατάλληλη χρήση προφυλακτικών και η πρόληψη της μετάδοσης από τη μητέρα στο παιδί με τη χορήγηση αντιρετροϊικών φαρμάκων μπορεί να ανακόψει την εξάπλωση της πανδημίας του HIV/AIDS, ενώ η πολύ ισχυρή αντιρετροϊική αγωγή (ΗΑΑRT) αποδείχτηκε ότι σε πολλές περιπτώσεις σώζει ζωές και αποτελεί κίνητρο για αποτελεσματική πρόληψη με αύξηση των δυνατοτήτων εθελούσιας αναζήτησης βοήθειας και υποβολής σε εξετάσεις, και με πληροφόρηση και αγωγή για θέματα υγείας εν γένει. Καίτοι κατά την τελευταία διετία οι τιμές των αντιρετροϊικών φαρμάκων (ΑRV) και ορισμένων φαρμάκων για την καταπολέμηση ευκαιριακών μολύνσεων άρχισαν να μειώνονται, σε ορισμένες περιπτώσεις με μεγάλα περιθώρια (παράρτημα 4), και χώρες όπως η Βραζιλία σημείωσαν ουσιαστική πρόοδο στην παροχή συνολικής πρόσβασης σε φαρμακευτικά προϊόντα για άτομα που έχουν μολυνθεί από τον ιό HIV, παραμένει το γεγονός ότι μόλις το 0,3% των ατόμων που πάσχουν από HIV/AIDS στις αναπτυσσόμενες χώρες έχουν πρόσβαση στα ARV. Συνεπώς, πρέπει να αναπτυχθούν αποτελεσματικότερες, καλύτερα προσαρμοσμένες και απλοποιημένες θεραπείες. Οι παρεμβάσεις για την πρόληψη της εξάπλωσης της φυματίωσης στερούνται της ευκταίας αποτελεσματικότητας, ακόμα και αν η βραχεία αντιφυματική θεραπεία με άμεση ιατρική επίβλεψη (DOTS) έδειξε το πόσο υψηλά ποσοστά θεραπείας και μείωση της συχνότητας εμφάνισης, νοσηρότητας και θνησιμότητας μπορούν να επιτευχθούν. Καίτοι συνολικά 148 χώρες χρησιμοποιούν σήμερα τη στρατηγική DOTS, η πρόσβαση παρέχεται μόνο στο 55% του πληθυσμού του πλανήτη. Σε ορισμένες χώρες, η εθνική δέσμευση για τη στρατηγική DOTS κατάφερε να αναστρέψει την αυξανόμενη τάση εξάπλωσης της φυματίωσης και να θέσει τη χώρα σε μία πορεία υποδιπλασιασμού των νέων κρουσμάτων ή της συχνότητας εμφάνισης της φυματίωσης ανά δεκαετία. Οι κατεργασμένες με εντομοκτόνα κουνουπιέρες (ΙΤΝ) και οι διακοπτόμενες προληπτικές θεραπείες μπορούν να μειώσουν σημαντικά μεγάλο μέρος της επιβάρυνσης της ασθένειας από την ελονοσία. Παρά το γεγονός ότι την περίοδο 2000-2001 διανεμήθηκαν άνω των 5 εκατ. κατεργασμένων με εντομοκτόνα κουνουπιέρων, το ποσοστό των παιδιών ηλικίας κάτω των πέντε ετών στην Αφρική που κοιμούνται κάτω από κατεργασμένες με εντομοκτόνα κουνουπιέρες είναι μικρότερο του 10%, και η μέση χρήση κουνουπιέρων ανέρχεται μόλις σε 1% των αφρικανικών πληθυσμών που διατρέχουν κίνδυνο. Μόνο στο Βιετνάμ το ποσοστό παιδικής θνησιμότητας λόγω της ελονοσίας μειώθηκε την τελευταία δεκαετία. Στην Αφρική νοτίως της Σαχάρας η συχνότητα εμφάνισης της ελονοσίας έχει αυξηθεί. Η ταχεία αύξηση της αντίστασης στα φάρμακα υποδηλώνει ότι οι θάνατοι από ελονοσία μπορεί και να σημειώσουν απότομη άνοδο. Πρόοδος στη σταδιακή κατάργηση του DDT, που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της ελονοσίας, πραγματοποιήθηκε με την έγκριση της Σύμβασης για τους Έμμονους Οργανικούς Ρύπους (ΕΟΡ) στη Στοκχόλμη το Μάιο του 2001. Σε ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες χορηγήθηκαν εξαιρέσεις υπό τον όρο ότι θα συνεχιζόταν η έρευνα για ασφαλή και εναλλακτικά χημικά και μη προϊόντα προκειμένου να βρεθεί ένα εξίσου αποτελεσματικό και προσιτό μέσο για την πρόληψη της ελονοσίας. Ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα για το HIV/AIDS είναι η παρούσα επικέντρωση της διεθνούς κοινότητας στην αστάθεια και ανασφάλεια βάσει της οποίας προτείνονται και λαμβάνονται ορισμένα μέτρα, που δεν βασίζονται πάντα στην υπεράσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου. Ο σεβασμός ή μη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη και η διάκριση ή μη έναντι ατόμων που πάσχουν από HIV/AIDS αποτελούν αντικείμενο αυξημένης μέριμνας σε πολλές χώρες αλλά δεν εξετάζονται πάντα επαρκώς. Η συζήτηση υπερβαίνει το δικαίωμα στην υγεία και περιλαμβάνει τη μη διάκριση στο χώρο εργασίας και την κοινωνία, τα κληρονομικά δικαιώματα, την ελεύθερη κυκλοφορία, καθώς και το δικαίωμα γάμου. Συχνά, η νομοθεσία προβαίνει σε διακρίσεις έναντι των ατόμων που έχουν μολυνθεί από τον ιό HIV.

2. Οι χρηματοδοτικοί πόροι εξακολουθούν να είναι ασήμαντοι. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ΕΜΥ οι τρέχουσες πραγματικές δαπάνες για την υγεία στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες [4] (περίπου 13 δολ. ΗΠΑ κατ' άτομο ετησίως) πρέπει να αυξηθούν σε τουλάχιστον 30-40 δολ. ΗΠΑ κατ' άτομο ετησίως. Αυτό απαιτεί περίπου 27 δισ. δολ. ΗΠΑ ετησίως υπό μορφή μη επιστρεπτέων ενισχύσεων από χορηγούς βοήθειας μέχρι το 2007, συγκριτικά προς τα διαθέσιμα σήμερα 6 δισ. δολ. ΗΠΑ, και επιπλέον δημοσιονομικές δαπάνες από τις αναπτυσσόμενες χώρες της τάξης των 23 δισ. δολ. ΗΠΑ μέχρι το 2007. Η ΕΜΥ παρείχε επίσης λεπτομερή εκτίμηση των ετήσιων χρηματοδοτικών αναγκών για την καταπολέμηση του HIV/AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης, που ανέρχονται συνολικά σε 9,2 δισ. δολ. ΗΠΑ. Είναι η ελάχιστη εκτίμηση για επενδύσεις με άμεσα πιθανά επίπεδα παροχής με έμφαση στην επέκταση των χαμηλότερων επιπέδων των επαρχιακών συστημάτων υγείας, όπως οι υγειονομικοί σταθμοί και οι επιτόπιες υπηρεσίες. Οι αφρικανικές χώρες συμφώνησαν να διαθέτουν το 15% των εθνικών προϋπολογισμών τους για την υγεία (Abuja, Aπρίλιος 2000). Ορισμένες, όπως η Νιγηρία, χρησιμοποιούν την ελάφρυνση του χρέους για σημαντικές νέες επενδύσεις στην υγεία, ιδίως για το HIV/AIDS. Χώρες με υψηλή επιβάρυνση της ασθένειας δείχνουν τη δέσμευσή τους για τον έλεγχο της φυματίωσης χρηματοδοτώντας οι ίδιες το 60% των προϋπολογισμών για τη θεραπεία της φυματίωσης. Παρ' όλα αυτά, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά τη συγκέντρωση πόρων - ιδίως για την Αφρική, και ειδικότερα για το HIV/AIDS. Το Παγκόσμιο Ταμείο για την καταπολέμηση του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας (GFATM) σκοπεύει να καλύψει δαπάνες της τάξης των 2,3 δισ. δολ. ΗΠΑ το 2003 και 4,6 δισ. δολ. ΗΠΑ το 2004) μέχρι σήμερα έχει αναληφθεί συνολικό ποσό 2,1 δισ. δολ. ΗΠΑ για την επόμενη πενταετία.

[4] Οι Λιγότερο Αναπτυγμένες Χώρες ανέρχονται σήμερα σε 49: Αφγανιστάν, Αγκόλα, Μπανγκλαντές, Μπενίν, Μπουτάν, Μπουρκίνα Φάσο, Μπουρούντι, Καμπότζη, Πράσινο Ακρωτήριο, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Τσαντ, Κομόρες, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Τζιμπουτί, Ισημερινή Γουινέα, Ερυθραία, Αιθιοπία, Γκάμπια, Γουινέα, Γουινέα Μπισάου, Αϊτή, Κιριμπάτι, Λαϊκή Δημοκρατία του Λάος, Λεσόθο, Λιβερία, Μαδαγασκάρη, Μαλάουι, Μαλδίβες, Μαλί, Μαυριτανία, Μοζαμβίκη, Μυανμάρ, Νεπάλ, Νίγηρας, Ρουάντα, Σαμόα, Σάο Τομέ και Πρίνσιπε, Σενεγάλη, Σιέρα Λεόνε, Νήσοι Σολομώντος, Σομαλία, Σουδάν, Τόγκο, Τουβαλού, Ουγκάντα, Ηνωμένη Δημοκρατία της Τανζανίας, Βανουάτου, Υεμένη και Ζάμπια

3. Η μεχρι σημερα προοδοσ του ΠΔ

Στόχος του ΠΔ ήταν να συνδέσει δράσεις σε επίπεδο χώρας που αποσκοπούν στην αυξανόμενη πρόσβαση των πληθυσμών στις υπάρχουσες παρεμβάσεις, αγαθά και υπηρεσίες, με τη δυνατότητα ανάληψης παγκόσμιας δράσης για προσιτές τιμές των φαρμάκων και επενδύσεις για την ανάπτυξη ειδικών παγκόσμιων δημόσιων αγαθών. Έχουν καθοριστεί τρεις τομείς δράσης: αποτελεσματικότητα, προσιτές τιμές φαρμάκων και έρευνα. Οι εν λόγω τομείς αλληλοσυνδέονται και συμπληρώνονται. Η εφαρμογή απαιτεί περιεκτική, συλλογική και ταυτόχρονη δράση.

3.1. Αποτελεσματικότητα

3.1.1. Βελτιστοποίηση της αποτελεσματικότητας παρεμβάσεων για την υγεία, το AIDS και τον πληθυσμό στοχοθετημένων στην καταπολέμηση των σημαντικότερων μεταδοτικών νόσων και στη μείωση της φτώχειας

Ο φιλόδοξος στόχος του Προγράμματος Δράσης να δίνεται διαρκώς μεγαλύτερη προτεραιότητα στη χορήγηση κονδυλίων σε επίπεδο χώρας/περιοχής για βελτιωμένα αποτελέσματα στον τομέα της υγείας, σε συνεργασία με αναπτυσσόμενες χώρες και άλλους εταίρους, έχει αποφέρει μέχρι σήμερα σχετικώς ακαθόριστα αποτελέσματα. Χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να καταστεί σαφώς εμφανής ο πραγματικός αντίκτυπος. Τα κονδύλια για την υγεία είναι εκ παραδόσεως και αναλογικώς υψηλότερα στα χρηματοδοτούμενα από την ΕΚ προγράμματα στην Ασία, στη Λατινική Αμερική και τη Μεσόγειο απ' ό,τι στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ). Απαιτείται πιο συνεκτική επικέντρωση στην επίτευξη των ΑΣΧ στο εσωτερικό της RELEX, ιδίως για χώρες όπου η επιδημία του HIV/AIDS εξαπλώνεται με ταχείς ρυθμούς (Ινδία και Κίνα). Η σύσταση διυπηρεσιακής ομάδας δράσης για ένα κοινοτικό πρόγραμμα (Νοέμβριος 2002) αποσκοπεί να προωθήσει το ΠΔ στην Επιτροπή και σε όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες.

1. Στα τέλη του 2001 οι κατευθυντήριες γραμμές του προγραμματισμού για την υγεία, το AIDS και τον πληθυσμό αποτέλεσαν αντικείμενο κοινής εξέτασης με τις Αντιπροσωπείες της Επιτροπής. Όλα τα έγγραφα στρατηγικής για τη χώρα/εθνικά ενδεικτικά προγράμματα που έχει εκπονήσει η Επιτροπή (με εξαίρεση τις « μη κοινοποιημένες χώρες ΑΚΕ») οριστικοποιήθηκαν στα τέλη του 2002 [5]. Το παρόν επίπεδο κονδυλίων για την «υγεία ως τομέα επικέντρωσης» που προγραμματίζεται βάσει του 9ου ΕΤΑ ανέρχεται σε 3,7% (280 εκατ. ευρώ). 22,3% από το 9ο ΕΤΑ (1,6 δισ. ευρώ) προγραμματίζεται για «μακροοικονομική στήριξη υπό όρους κοινωνικής ανάπτυξης». Στη διάρκεια του 2002, περιφερειακά κονδύλια ΑΚΕ προγραμματίστηκαν για τον τομέα της υγείας στις χώρες ΑΚΕ από το 6ο-9ο ΕΤΑ (104 εκατ. ευρώ συνολικά: 60 εκατ. ευρώ για το GFATM από το 6ο και 7ο ΕΤΑ και 44 εκατ. ευρώ για την αναπαραγωγική υγεία/ελονοσία από το 8ο και 9ο ΕΤΑ). Συμπληρωματική χρηματοδότηση από τα περιφερειακά κονδύλια ΑΚΕ του 9ο ΕΤΑ και από τα αποθεματικά του 9ου ΕΤΑ συζητείται σήμερα με τις χώρες ΑΚΕ. Ο προγραμματισμός του MEDA για τον τομέα της υγείας για το 2002-2004 αντιπροσωπεύει το 2%, η Ασία (2002-2004) 14,1% και η Λατινική Αμερική (2002-2006) 1,9%. Τα τρέχοντα πολυετή κονδύλια για όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες ανέρχονται συνολικά σε 423,2 εκατ. ευρώ για την «υγεία και τον πληθυσμό», ήτοι λιγότερο από 3,3% του συνολικού προγραμματισμού της αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΚ. Πολλά κράτη μέλη - FI, DE, UK, B, FR, S και NL - επικέντρωσαν περισσότερο το ενδιαφέρον τους, κατά τον προγραμματισμό της βοήθειας, στους ΑΣΧ για την υγεία.

[5] ´Εγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής: Έκθεση προόδου σχετικά με την εφαρμογή του κοινού πλαισίου για τα έγγραφα στρατηγικής για τη χώρα, SEC (2002) 1279, 26.11.2002. Bλ. παράρτημα 2 για πολυετή χρηματοδοτικά κονδύλια.

2. Στις αρχές του 2002, η Επιτροπή συμφώνησε με την επιτροπή για την ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι, για τις δαπάνες για την ανάπτυξη από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, τουλάχιστον το 35% θα χορηγείται στην «κοινωνική υποδομή». Αυτό το σημείο αναφοράς είναι ένας δείκτης για την υγεία και τον πληθυσμό, την εκπαίδευση, την ύδρευση, την εξυγίανση, τη διακυβέρνηση και την κοινωνία των πολιτών, σύμφωνα με την τομεακή κατηγορία 1 της ΕΑΒ. Τα τρέχοντα πολυετή κονδύλια για όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες όσον αφορά την «κοινωνική υποδομή» αντιπροσωπεύουν 4.651 δισ. ευρώ, ήτοι 36,3% του συνολικού προγραμματισμού της αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΚ.

3. Στη διάρκεια του 2001 η Επιτροπή επανεξέτασε 22 αδρανή προγράμματα για την υγεία (ΑΚΕ, ΑΛΑ και MEDA) και αποδέσμευσε ή επαναπροσανατόλισε κονδύλια κατά περίπτωση [6]. Η μεταρρύθμιση των υπηρεσιών της ΓΔ Εξωτερικές Σχέσεις της Επιτροπής, συνέβαλε σημαντικά στην επιτάχυνση των επιπέδων εκταμίευσης. Τον Φεβρουάριο του 2001, το ποσοστό εκταμίευσης του συνολικού τρέχοντος κονδυλίου για την υγεία, το AIDS και τον πληθυσμό καθορίστηκε σε 17% (ήτοι εκταμιεύσεις έναντι συνολικών αναλήψεων υποχρεώσεων). Το ποσοστό αυτό καθορίζεται σήμερα σε 23% για το ίδιο κονδύλιο (1995-2000). Επιπλέον, τα στοιχεία για το 2001 και 2002 είναι περισσότερο ενθαρρυντικά δείχνοντας, καθ' όλη την προηγούμενη διετία, σαφή βελτίωση της συνολικής απόδοσης της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένης αύξησης κατά 20% των πληρωμών το 2001 συγκριτικά προς το 2000 [7]. Το νέο σύστημα πληροφόρησης (CRIS) εφαρμόστηκε σταδιακά στη διάρκεια του 2002 και αναμένεται να είναι πλήρως λειτουργικό μέχρι τις αρχές του 2003.

[6] Καίτοι δεν έχουν τερματιστεί όλα τα αδρανή έργα για την υγεία, ο όγκος των αδρανών κονδυλίων έναντι των ενεργών πόρων ανέρχεται σε 27% για την υγεία εν γένει, 10,3% για σχετικά με τον ιό HIV/ΣΜΜ προγράμματα και 6,8% για προγράμματα στοχοθετημένα στον έλεγχο των μεταδοτικών νόσων.

[7] COM (2002) 490 τελική Ετήσια Έκθεση 2001 για την αναπτυξιακή πολιτική της ΕΚ και την εφαρμογή της εξωτερικής βοήθειας, 12.09.2002.

4. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα και τα κράτη μέλη της καταβάλλουν διαρκώς περισσότερες προσπάθειες για την εναρμόνιση πολιτικών και διαδικασιών με σκοπό τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας στο εσωτερικό κάθε χώρας. Κοινές αποστολές Ευρωπαϊκής Επιτροπής/Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ορισμένες πιλοτικές χώρες (Μοζαμβίκη - Μαρόκο - Βιετνάμ - Νικαράγουα) ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο του 2002 με σκοπό την εκτίμηση των δυνατοτήτων καλύτερης εναρμόνισης στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης. Είναι σαφές ότι ο στενότερος συντονισμός των χορηγών βοήθειας πρέπει να βασιστεί σε μία σταδιακή προσέγγιση, από τις κοινές διαβουλεύσεις και ανταλλαγές πληροφοριών προς τις κοινές αναλύσεις της κατάστασης, δομές προγραμματισμού και εφαρμογής, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής ροής πληροφοριών μεταξύ των κεντρικών γραφείων και αντιπροσωπειών / πρεσβειών. Η Επιτροπή έχει δημιουργήσει μία Task Force για την επεξεργασία λεπτομερούς προγράμματος δράσης εναρμόνισης για την υγεία, το HIV/AIDS και την αγωγή. Κατόπιν αυτού, θα βελτιωθεί η τρέχουσα εργασία στο εσωτερικό κάθε χώρας σχετικά με τη χρήση ειδικών δεικτών και την εκτίμηση της προόδου όσον αφορά τους ΑΣΧ.

5. Στη διάρκεια του 2001 εκδόθηκαν διάφορα ψηφίσματα για το πρόγραμμα δράσης: το ψήφισμα του Συμβουλίου της 14ης Μαϊου 20015 το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Οκτωβρίου 2001 [8]Ο το ψήφισμα της Συνέλευσης Ισομερούς Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ της 1ης Νοεμβρίου 2001. Η πρόταση της Επιτροπής για μία νομική βάση της συνεισφοράς της ΕΚ στο Παγκόσμιο Ταμείο για την καταπολέμηση του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας (GFATM) εγκρίθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2001, και στις 19 Δεκεμβρίου 2001 το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκριναν τη συνεισφορά της ΕΚ στο GFATM [9].

[8] Στις 15 Μαρτίου 2001 σε ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πρόσβαση θυμάτων του HIV/AIDS σε φάρμακα στις αναπτυσσόμενες χώρες σημειώνεται η συμπερίληψη ανάληψης υποχρέωσης για την κλιμακωτή τιμολόγηση στο πρόγραμμα δράσης της Επιτροπής και ζητείται η εφαρμογή συστήματος που θα επιτρέπει στις αναπτυσσόμενες χώρες ίση πρόσβαση σε φάρμακα και εμβόλια σε προσιτές τιμές.

[9] Aπόφαση αριθ. 36/2002/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 2001 σχετικά με τη συνεισφορά της Κοινότητας στο Παγκόσμιο Ταμείο για την καταπολέμηση HIV/AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας, Επίσημη Εφημερίδα L 007, 11/01/2002, σελ. 0001-0002.

6. Η Επιτροπή διατύπωσε εκ νέου τον κανονισμό για τη δημιουργία ειδικής γραμμής του προϋπολογισμού (Β7-6311) για το HIV/AIDS, τη φυματίωση και την ελονοσία, σύμφωνα με την παρακολούθηση του προγράμματος δράσης [10]. Στη διάρκεια του 2002 ο κανονισμός συζητήθηκε διεξοδικά στο Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο [11]. Η Επιτροπή πρότεινε σχεδόν τριπλασιασμό των κονδυλίων (από 25,27 εκατ. ευρώ σε 73,35 εκατ. ευρώ). Αναμένεται ότι ο κανονισμός θα εκδοθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στις αρχές του 2003.

[10] Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την καταπολέμηση των ασθενειών που οφείλονται στη φτώχεια (HIV/AIDS, ελονοσία και φυματίωση) στις αναπτυσσόμενες χώρες. COM/2002/0109 τελικό - COD2002/0051.

[11] Παράλληλα, η Επιτροπή πρότεινε την αναθεώρηση του κανονισμού για την ειδική γραμμή του προϋπολογισμού (Β7-6312) για τη «βοήθεια σε προγράμματα για τον πληθυσμό» προκειμένου να συμπεριληφθούν «η αναπαραγωγική και σεξουαλική υγεία και τα συναφή δικαιώματα».

7. Τον Μάρτιο του 2002 η Επιτροπή εξέδωσε Ανακοίνωση για την υγεία και τη φτώχεια [12] και στις 30 Μαΐου 2002 εκδόθηκε επακόλουθο ψήφισμα του Συμβουλίου. Το ψήφισμα του Συμβουλίου αφορούσε την αύξηση του όγκου και τη βελτίωση της παράδοσης της βοήθειας. Ανέφερε: [...] λαμβανομένης υπόψη της επίτευξης καλύτερων αποτελεσμάτων για την υγεία και της υλοποίησης των διεθνώς συμφωνηθέντων στόχων για την ανάπτυξη της υγείας, η ΕΕ υποστηρίζει σθεναρά τις αναπτυσσόμενες χώρες που συμφώνησαν να καταβάλουν προσπάθειες για τους στόχους που οι ίδιες έθεσαν όσον αφορά επενδύσεις στην υγεία, όπως στην Abuja (15% των εθνικών προϋπολογισμών) [...] και [...]. Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο υπενθυμίζει τα συμπεράσματά του σχετικά με τη Διάσκεψη των ΗΕ για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης στο Monterrey, που εγκρίθηκαν από τους Υπουργούς Εξωτερικών στις 14 Μαρτίου και επικυρώθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βαρκελώνης δια των οποίων τα κράτη μέλη δεσμεύονται συλλογικά, ως πρώτο σημαντικό βήμα, να αυξήσουν το συνολικό όγκο της ΕΑΒ τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Σημαντικό μέρος αυτής της αύξησης θα διατεθεί προς στήριξη της κοινωνικής ανάπτυξης στις αναπτυσσόμενες χώρες με ιδιαίτερη έμφαση στη βελτίωση των αποτελεσμάτων στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης. [...] Οι συζητήσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την Ανακοίνωση για την Υγεία και τη Φτώχεια ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 2001 και συνεχίζονται.

[12] COM(2002) 129 τελικό, 22.03.2002.Η ανακοίνωση περιγράφει λεπτομερώς τη σχέση μεταξύ υγείας και φτώχειας. Σκιαγραφεί κρίσιμα στοιχεία συνεκτικής αναπτυξιακής προσέγγισης για τη βελτίωση της υγείας και της ευημερίας και καθορίζει, για πρώτη φορά, ένα ενιαίο πλαίσιο κοινοτικής πολιτικής για την καθοδήγηση των επενδύσεων στην υγεία, στο AIDS, και τον πληθυσμό εντός του πλαισίου της συνολικής ευρωπαϊκής βοήθειας στις αναπτυσσόμενες χώρες.

8. Το 2001 στον ΟΟΣΑ/ΕΑΒ η Επιτροπή δήλωσε την αποφασιστικότητά της να αυξήσει τη συμμετοχή αναδόχων από αναπτυσσόμενες χώρες στην εκτέλεση κοινοτικών προγραμμάτων και έργων για την ανάπτυξη μέσω μιας πρωτοβουλίας για αυξημένη αποσύνδεση της κοινοτικής βοήθειας. Η Επιτροπή πρότεινε, ως πιλοτική άσκηση, τη χρήση φαρμάκων και προμηθειών/προϊόντων για το HIV/AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση. Ο πρώτος κοινοτικός φάκελος που επωφελήθηκε από την αποσύνδεση ήταν ένας διεθνής διαγωνισμός στη Ζιμπάμπουε. Στις 18 Νοεμβρίου 2002, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για την αποσύνδεση της βοήθειας, που αποσαφηνίζει περαιτέρω την προσέγγιση της Επιτροπής υπό το πρίσμα της απόφασης του ΟΟΣΑ/ΕΑΒ σχετικά με την αποσύνδεση της βοήθειας.

3.1.2. Ενίσχυση των φαρμακευτικών πολιτικών και της δημιουργίας ικανότητας

1. Η ενίσχυση των φαρμακευτικών πολιτικών έχει ενδυναμωθεί σημαντικά για τις χώρες ΑΚΕ. Η ΕΚ προγραμμάτισε, μέσω εταιρικής σχέσης με την ΠΟΥ, ποσό 25 εκατ. ευρώ (9ο ΕΤΑ) για την περιφερειακή συνεργασία και τη δημιουργία ικανότητας συμπεριλαμβανομένων της ενισχυμένης και βελτιωμένης πολιτικής για τα φάρμακα και ρυθμιστικών προγραμμάτων. Η πρόταση χρηματοδότησης συζητήθηκε στην επιτροπή του ΕΤΑ το Νοέμβριο του 2002 αλλά η έγκριση θα πραγματοποιηθεί μετά την επίσημη επικύρωση του 9ου ΕΤΑ. Έχουν αναληφθεί επιπλέον προσπάθειες για τη ανάπτυξη και χρηματοδότηση μιας ευρύτερης στρατηγικής εταιρικής σχέσης [13] με την ΠΟΥ.

[13] Μία στρατηγική εταιρική σχέση μπορεί να περιλαμβάνει: συμμετοχή της ΕΕ στα διοικητικά, νομοθετημένα και πολιτικά όργανα του επιλεγέντος εταίρου( συνεισφορά σε συζητήσεις πολιτικής( χρηματοδοτική συνεργασία σε επιχειρησιακές δραστηριότητες( χρηματοδοτική στήριξη βασικών ικανοτήτων (15.7.2002 ΓΔ Ανάπτυξη Α/2 σημείωμα στην κοινή επιτροπή διαχείρισης).

2. Τον Απρίλιο του 2002, η επιτροπή εμπειρογνωμόνων της ΠΟΥ για τα βασικά φάρμακα ενέκρινε τον 12ο πρότυπο κατάλογο βασικών φαρμάκων της ΠΟΥ (ο πρώτος εκδόθηκε το 1977). Περιλαμβάνει 325 φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων 12 ARV [14] για τη θεραπεία του ιού HIV. Παράλληλα με τον πρότυπο κατάλογο, η ΠΟΥ χάραξε κατευθυντήριες γραμμές για την κλιμάκωση της θεραπείας με ARV. Η δράση θεωρείται καινοτομία σε μία περιεκτική δέσμη «πρόληψη μέσω της θεραπείας» που μπορεί να συμβάλει στην ευρύτερη πρόσβαση στη θεραπεία τα επόμενα χρόνια.

[14] Περιλαμβάνουν τη νεβιραπίνη και τη ζιδοβουδίνη - στο παρελθόν χορηγούνταν για την πρόληψη της μετάδοσης του ιού από τη μητέρα στο παιδί αλλά σήμερα συνιστώνται για θεραπεία από τον ιό HIV σε ενήλικες και παιδιά. Τα νέα φάρμακα στον KBΦ είναι τα abacavir, διδανοσίνη, efavirenz, λαμιβουδίνη, lopinavir, nelfinavir, ritonavir (χαμηλή δόση), saquimavir και σταβουδίνη.

3. Πραγματοποιούνται συνομιλίες μεταξύ της Επιτροπής και των χωρών ΑΚΕ, της οργάνωσης Roll Back Malaria, των Mιdicins Sans Frontiθres και άλλων εταίρων σχετικά με τα υφιστάμενα εθνικά πρωτόκολλα ελονοσίας. Τα πρωτόκολλα πρέπει να αλλάξουν προκειμένου να συμπεριληφθούν θεραπείες με συνδυασμό αρτεμισίνης, ιδίως στην Ανατολική Αφρική [15].

[15] Ο νέος ΚΒΦ περιλαμβάνει τον αρτεμαιθέρα-λουμεφαντρίνη (Co-artem) ως συνδυασμό προϊόντος αρτεμισίνης.

3.1.3. Ανάπτυξη της τοπικής ικανότητας παραγωγής

1. Καθίσταται εμφανές ότι υπάρχει πρόδηλη ανάγκη εξέτασης της παγκόσμιας ικανότητας παραγωγής για πολλά βασικά φάρμακα και φαρμακευτικές πρώτες ύλες. Εάν η κλίμακα της επιδημίας βαίνει αύξουσα, η τρέχουσα ικανότητα φαρμακευτικής παραγωγής δεν επαρκεί. Υπάρχουν πεπερασμένες ποσότητες πρώτων υλών για ορισμένα ARV, για παράδειγμα, λόγω των περιορισμένων αριθμών παρασκευαστών. Η Επιτροπή θα εξετάσει το βαθμό στον οποίο μία τέτοια ικανότητα παραγωγής είναι περιοριστική καθώς αυξάνουν η κλιμακωτή τιμολόγηση και οι δημόσιοι διαγωνισμοί, προωθείται η προσιτή τιμή των φαρμακευτικών προϊόντων και ανέρχεται η ζήτηση.

2. Αρκετές πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη της τοπικής ικανότητας παραγωγής βρίσκονται υπό εξέλιξη. Μία, για παράδειγμα, αφορά την τοπική παραγωγή προφυλακτικών στη Νότια Αφρική, που συνδέεται με την εμπορία κοινωνικού χαρακτήρα. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) προωθεί αυτή την ανάλυση και εξετάζει τη χορήγηση χρηματοδοτικής στήριξης. Η ΕΚ διερευνά επίσης κι άλλους εταίρους σε τομείς προτεραιότητας για τη μεταφορά τεχνολογίας και την τοπική παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων, επί παραδείγματι αντιρετροϊικών φαρμάκων, artesunate και εμβολίου κατά της πολυομελίτιδας δια του στόματος.

3. H μεταφορά παραγωγικής ικανότητας υψηλού όγκου σε φτωχές χώρες, καθώς επίσης και η δημιουργία ικανότητας Ε&Α, αποτελεί σημαντικό μέρος μιας στρατηγικής για τη δημιουργία βιώσιμης πρόσβασης σε φάρμακα. Οι εξελίξεις αυτές πρέπει να είναι παράλληλες καθώς καμία τεχνολογία δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς σημαντικές προσαρμογές και αυξημένη τοπική τεχνική επάρκεια. Επιπλέον, αυτό δεν είναι κατ' ανάγκη εις βάρος της ευρωπαϊκής φαρμακοβιομηχανίας. Για ορισμένα προϊόντα, η ελευθέρωση της παραγωγικής ικανότητας με σκοπό μία πιο αποδοτική παραγωγή μπορεί να δημιουργήσει μία κατάσταση «κερδίζεις- κερδίζεις». Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως τα εμβόλια, είναι σημαντικό η ικανότητα παραγωγής να αναπτυχθεί αρκετά πριν την ελάττωση της παραγωγής στις αγορές του ΟΟΣΑ. Σήμερα υπάρχει πραγματική έλλειψη ορισμένων παραδοσιακών εμβολίων χαμηλού κέρδους, όπως το εμβόλιο κατά της πολυομελίτιδας δια του στόματος και το εμβόλιο κίτρινου πυρετού, καθώς οι παραγωγοί στις αναπτυγμένες χώρες στράφηκαν προς την επικέντρωση της παραγωγικής ικανότητας σε πιο προσοδοφόρα - και ακριβά - εμβόλια [16].

[16] Βλ. Κατάσταση των εμβολίων και της ανοσοποίησης στον πλανήτη, ΠΟΥ, UNICEF, Διεθνής Τράπεζα, Νοέμβριος 2002.

3.2. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ

3.2.1. Κλιμακωτή τιμολόγηση

1. H υποστήριξη από την Ευρώπη της έννοιας της κλιμακωτής τιμολόγησης συνεχίζεται επιτυχώς. Το ΠΔ, τα συμπεράσματα του Συμβουλίου του Μαΐου 2002 και τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εν προκειμένω, περιλαμβάνουν στο σύνολό τους σαφείς αναφορές στην ανάγκη εισαγωγής της κλιμακωτής τιμολόγησης ως τον κανόνα για βασικά φαρμακευτικά προϊόντα που προορίζονται για τις φτωχότερες αναπτυσσόμενες χώρες, επιδιώκοντας ταυτόχρονα να αποτρέψουν εισαγωγές προϊόντων κλιμακωτής τιμολόγησης στην αγορά της ΕΕ. Συζητήσεις σχετικά με την προώθηση του προγράμματος δράσης για την κλιμακωτή τιμολόγηση, εκ παραλλήλου με άλλες δράσεις του ΠΔ, έχουν πραγματοποιηθεί με τα κράτη μέλη και την κοινωνία των πολιτών. Η κλιμακωτή τιμολόγηση εξετάζεται επίσης σε σταθερή βάση από την ΕΚ σε συζητήσεις σχετικά με την προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών που χρηματοδοτούνται από το GFATM. Υπάρχει, εν γένει, ευρεία συναίνεση για την κλιμακωτή τιμολόγηση και η στήριξη του μηχανισμού ακολουθεί ανοδική πορεία στην Ευρώπη. Επιπλέον, οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ έχουν επιφέρει σταδιακά, μέχρι σήμερα, κάποια απτά αποτελέσματα. [17]

[17] Κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου του GFATM τον Οκτώβριο του 2002 οι ΗΠΑ συμφώνησαν να χρησιμοποιήσουν την κλιμακωτή τιμολόγηση ως μηχανισμό εφοδιασμού του GFATM.

2. Στις 30 Οκτωβρίου 2002 η Επιτροπή ενέκρινε πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την αποφυγή της εκτροπής του εμπορίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση ορισμένων βασικών φαρμάκων που προορίζονταν αρχικά για τις φτωχότερες αναπτυσσόμενες χώρες και πωλούνταν σε κατά πολύ μειωμένες τιμές [18]. Ο εν λόγω κανονισμός προβλέπει αυξημένη προστασία έναντι των εισαγωγών στην ΕΕ φαρμακευτικών προϊόντων που πωλούνται σε λιγότερο αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες με χαμηλό εισόδημα χώρες σε τιμές μειωμένες τουλάχιστον κατά 80% συγκριτικά προς τη μέση τιμή πώλησης προϊόντος στο εργοστάσιο στον ΟΟΣΑ ή, εναλλακτικά, πωλούνται στο άμεσο βιομηχανικό κόστος προσαυξημένο κατά 10% κατ' ανώτατο όριο. Το σχέδιο κανονισμού είναι μία καινοτομία καθώς αποσκοπεί στην προστασία τόσο των προϊόντων που καλύπτονται από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας όσο και των μη προστατευόμενων προϊόντων και καθορίζει επίσης ένα προς επίτευξη στόχο όσον αφορά τη μείωση των τιμών. Στην πράξη παραγωγοί και εξαγωγείς καλούνται να γνωστοποιήσουν στην Επιτροπή τα προϊόντα για τα οποία επιθυμούν την προσφερόμενη συμπληρωματική προστασία. Ο κατάλογος, από κοινού με κατάλληλη ταυτοποίηση υπό μορφή υποχρεωτικού λογότυπου και πιθανόν συμπληρωματική προαιρετική διαφοροποίηση, επιτρέπει στις τελωνειακές αρχές να αναστέλλουν την παράδοση ύποπτων προϊόντων κλιμακωτής τιμολόγησης στα σύνορα της αγοράς της ΕΕ. Η συμμετοχή της βιομηχανίας στο πρόγραμμα είναι εξ ολοκλήρου προαιρετική. Το σχέδιο κανονισμού καλεί επίσης παραγωγούς τρίτων χωρών να γνωστοποιούν τα προϊόντα τους. Ευελπιστούμε ότι ο κανονισμός θα χρησιμεύσει ως πρότυπο ακολουθητέο από άλλες αναπτυσσόμενες χώρες. Τα περισσότερο φαρμακευτικά προϊόντα υποβάλλονται προς έγκριση βάσει του κανονισμού, και το πιθανότερο είναι ότι άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, θα αποδεχτούν την ιδέα της οριστικής αποτροπής της επανακυκλοφορίας φαρμάκων χαμηλής τιμολόγησης στην αγορά τους.

[18] Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για να αποφευχθεί η εκτροπή του εμπορίου ορισμένων βασικών φαρμακευτικών προϊόντων προς την ΕΕ, COM/2002/0592 τελικό - ACC 2002/0257

3.2.2. Δασμοί και φόροι

Η Επιτροπή ανέθεσε την εκπόνηση μελέτης για τους δασμούς και άλλους φόρους που καταβάλλονται κατά την εισαγωγή φαρμακευτικών προϊόντων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα δείχνουν σημαντικές διαφορές στην εφαρμογή δασμών, άλλων φόρων και τελών. Οι τελωνειακοί δασμοί ποικίλλουν από 0% έως 35% για ενώσεις καθώς επίσης και για φάρμακα και εμβόλια στις 57 επανεξεταζόμενες χώρες. Είναι σαφές ότι οι πληθυσμοί σε ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες που εφαρμόζουν υψηλούς δασμούς, θα ωφελούνταν από τις μειώσεις. Στις διαπραγματεύσεις της Doha για τους δασμούς των μη γεωργικών προϊόντων, θα μπορούσε να εξεταστεί η ανάγκη βελτίωσης της κατάστασης σχετικά με τους μειωμένους δασμούς για τα φαρμακευτικά προϊόντα.

3.2.3. Προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας

1. Καθόλη τη διάρκεια του 2001 και 2002 η ΕΚ και άλλα μέλη του ΠΟΕ προχώρησαν σημαντικά στις συνομιλίες σχετικά με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (ΔΠΙ) και τη δημόσια υγεία. Οι προσπάθειες αυτές ήσαν εμφανέστερες στα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων στη Doha, με την έκδοση της δήλωσης της Doha για TRIPS και τη δημόσια υγεία. Η δήλωση αποσαφηνίζει πρακτικά τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και την ευελιξία που διατίθενται βάσει της συμφωνίας για τα TRIPS. Επιπλέον, επιτρέπει στις ΛΑΧ να αποδεχθούν την εφαρμογή της νομοθεσίας περί διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας όσον αφορά βασικά φαρμακευτικά προϊόντα μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2016. Σήμερα, πραγματοποιούνται συνομιλίες στο Συμβούλιο TRIPS σχετικά με την παράγραφο 6 της δήλωσης της Doha. Τον Μάρτιο του 2002, η ΕΚ παρουσίασε έγγραφο εργασίας όπου αναλύονταν δύο ενδεχόμενες "ταχείες λύσεις" στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν μέλη του ΠΟΕ με ανεπαρκείς ή χωρίς δυνατότητες παραγωγής όσον αφορά την αποτελεσματική χρήση των υποχρεωτικών αδειών που προβλέπεται βάσει της συμφωνίας TRIPS. Η άποψη της ΕΚ είναι ότι πρέπει να τροποποιηθεί το άρθρο 31 (στ) ώστε να συμπεριλάβει μία σαφής καθορισμένη εξαίρεση στον περιορισμό εξαγωγής που επιβάλλει το ίδιο άρθρο. Ορισμένα εκκρεμή ζητήματα αναμένονταν να επιλυθούν πριν τα τέλη του 2002, αλλά η προθεσμία αυτή δεν μπορεί να τηρηθεί λόγω της άρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών να εγκρίνουν το σχέδιο απόφασης για το οποίο όλα τα άλλα μέρη του ΠΟΕ έχουν συμφωνήσει. Προκειμένου να δοθεί λύση σ´αυτό το πλήρες αδιέξοδο, η ΕΕ κατέθεσε, στις 7 Ιανουαρίου 2003, μια συμβιβαστική πρόταση. Ως αποτέλεσμα, οι συζητήσεις ξανάρχισαν στη Γενεύη.

2. Η Επιτροπή αναπτύσσει επίσης ένα πρόγραμμα εργασίας για ενισχυμένη τεχνική βοήθεια στους τομείς του εμπορίου και της ανάπτυξης, που περιλαμβάνει τη στήριξη των προσπαθειών των αναπτυσσόμενων χωρών να συμμετέχουν σε εμπορικές διαπραγματεύσεις, τη στήριξη για τη δημιουργία ικανότητας των αναπτυσσόμενων χωρών με σκοπό την εφαρμογή εμπορικών συμφωνιών και τη στήριξη των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων πολιτικής και επενδύσεων [19]. Ορισμένες χώρες, όπως ο Μαυρίκιος, ζήτησαν ειδικές μελέτες για την ΠΙ ενώ έχει ανατεθεί η εκπόνηση γενικής μελέτης για την εφαρμογή των TRIPS στην Αφρική νοτίως της Σαχάρας. Μικρότερη πρόοδος έχει πραγματοποιηθεί όσον αφορά τη συνεργασία με την Παγκόσμια Οργάνωση Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΠΟΠΙ), αλλά έχουν αναπτυχθεί περαιτέρω εταιρικές σχέσεις με βασικές ομάδες της κοινωνίας των πολιτών, όπως η Oxfam και το MSF, και με τη φαρμακοβιομηχανία (ιδίως όσον αφορά την κλιμακωτή τιμολόγηση).

[19] Ανακοίνωση για το εμπόριο και την ανάπτυξη COM (2002) 513 τελικό.

3. Ορισμένα κράτη μέλη, ιδίως το ΗΒ και οι ΚΧ, οργάνωσαν ειδικά φόρουμ προκειμένου να συζητήσουν την πρόσβαση στα φάρμακα και ζητήματα ΠΙ. Το Νοέμβριο του 2002, η ομάδα εργασίας υψηλού επιπέδου για την πρόσβαση στα φάρμακα (ΗΒ), στην οποία έλαβε μέρος η Επιτροπή, παρουσίασε σειρά συστάσεων προς στήριξη ειδικής δράσης για το πρόγραμμα δράσης Ε&Α και για τη διευκόλυνση ενός προαιρετικού συστήματος ευρείας κλιμακωτής τιμολόγησης ως επιχειρησιακού κανόνα. [20]

[20] Έκθεση της ομάδας εργασίας υψηλού επιπέδου (ΗΒ) προς τον Πρωθυπουργό σχετικά με την «Αυξημένη πρόσβαση του αναπτυσσόμενου κόσμου σε βασικά φάρμακα, συστάσεις πολιτικής και στρατηγική», Clare Short, Yπουργός αρμόδια για τη διεθνή ανάπτυξη, 28 Νοεμβρίου 2002.

3.2.4. Εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ)

Ο τομέας της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (ΕΚΕ) δεν τονίζεται ιδιαίτερα στο ΠΔ και επιπλέον η αυξανόμενη σημασία του ήταν μια ευκαιρία για προαγωγή των γενικών στόχων του ΠΔ. Τον Σεπτέμβριο του 2002 η Επιτροπή ξεκίνησε μία στρατηγική εφαρμογής όσον αφορά την ΕΚΕ αφότου εκδόθηκε τον Ιούλιο ειδική Ανακοίνωση [21] και τέθηκε η βάση για τη δημιουργία, στις 16 Οκτωβρίου 2002, ενός ειδικού Φόρουμ των φορέων που αποδέχονται την ΕΚΕ. Διάφορες εταιρείες και ΜΚΟ σχεδιάζουν να συμμετάσχουν ενεργά στο ειδικό Στρογγυλό Τραπέζι (που προγραμματίζεται για το 2003) σχετικά με την «ΕΚΕ και Ανάπτυξη» που θα προωθήσει τη διεθνή διάσταση της ΕΚΕ και, στη διάρκεια του οποίου, θα εξεταστούν θεματικοί τομείς όπως η υγεία, το HIV/AIDS (ανάπτυξη ορθών πολιτικών στο χώρο εργασίας και αρμοδιοτήτων υποστήριξης του ιδιωτικού τομέα), η εκπαίδευση, η ισότητα των φύλων και βασικά εργασιακά πρότυπα. Υποστηρίζεται συχνά ότι οι επιχειρήσεις παρεμποδίζονται από τους μετόχους να προβούν σε σημαντικές συνεισφορές στην ανάπτυξη, αν και πολλές ενδιαφέρονται διαρκώς περισσότερο για την ανάπτυξη ή διατήρηση της φήμης τους προβάλλοντας την υπευθυνότητά τους στον τομέα της ανάπτυξης. Σήμερα αναφαίνονται ορισμένα παραδείγματα επιχειρήσεων που συμμετέχουν στην παροχή μέριμνας σε εργαζόμενους που έχουν μολυνθεί από τον ιό HIV και θα πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες προκειμένου να ενθαρρυνθεί ο εταιρικός τομέας (όχι μόνον η φαρμακοβιομηχανία) και οι μέτοχοι να αναπτύξουν κοινωνική δράση, να αναγνωρίσουν την ευθύνη τους για την επίτευξη των ΑΣΧ και να συμμετέχουν στο διεθνές πρόγραμμα δράσης για την ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, διερευνάται επίσης η κάλυψη της θεραπείας πασχόντων από ελονοσία ή φυματίωση εργαζομένων από επιχειρήσεις του γεωργικού και του μεταλλευτικού τομέα.

[21] Εταιρική κοινωνική ευθύνη: μία συνεισφορά των επιχειρήσεων στη βιώσιμη ανάπτυξη, COM (2002) 347.

3.3. ερευνα και αναπτυξη

Με το πρόγραμμα δράσης, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα συμφώνησε να στηρίξει νέες προσεγγίσεις που θα υποκινήσουν την ανάπτυξη ειδικών παγκόσμιων δημόσιων αγαθών στοχοθετημένων στο HIV/AIDS, στην ελονοσία και τη φυματίωση. Η στήριξη εξασφαλίζεται μέσω άμεσων και έμμεσων κινήτρων παρέχοντας κατά πολύ υψηλότερα επίπεδα δημόσιων δαπανών για τη δημιουργία ικανότητας στους τομείς της έρευνας και της επιστήμης & τεχνολογίας (Ε&Τ).

3.3.1. Ενίσχυση της έρευνας για τις ασθένειες που συνδέονται με τη φτώχεια

1. Το πέμπτο πρόγραμμα πλαίσιο δραστηριοτήτων έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης (5ο ΠΠ, 1998-2002) χορήγησε άνω των 109 εκατ. ευρώ για την έρευνα σχετικά με το HIV/AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση. Περισσότερα από 77 έργα έρευνας χρηματοδοτήθηκαν βάσει του προγράμματος για την ποιότητα ζωής (ΠΖ) ή του προγράμματος για τη διεθνή συνεργασία (ΙΝCO). 32 από τα έργα αφορούσαν το ΗΙV/AIDS (με προϋπολογισμό γύρω στα 49 εκατ. ευρώ), 24 την ελονοσία (29 εκατ. ευρώ) και 21 τη φυματίωση (30 εκατ. ευρώ). Η έρευνα περιλαμβάνει μεθόδους για την αύξηση των δυνατοτήτων DOTS και τη μακροπρόθεσμη ισχύ της χρήσης ΙΤΝ. Τα έργα έρευνας εφαρμόστηκαν με εταιρικές σχέσεις μεταξύ ερευνητικών ιδρυμάτων από τα κράτη μέλη της ΕΕ, συνδεδεμένες χώρες, χώρες της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας, και τις ΗΠΑ. Έργα χρηματοδοτήθηκαν βάσει του προγράμματος ΠΖ που αποσκοπεί στην ανάπτυξη νέων υποψηφίων εμβολίων και νέων βασικών ουσιών. Ορισμένα έργα πέτυχαν εντυπωσιακά επιστημονικά αποτελέσματα, δίνοντας ελπίδα ότι μπορεί να αναπτυχθούν νέες προληπτικές ή/και θεραπευτικές παρεμβάσεις για την καταπολέμηση του HIV/AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης.

2. Οι ασθένειες που συνδέονται με τη φτώχεια αποτελούν μία από τις προτεραιότητες του έκτου προγράμματος πλαίσιο δραστηριοτήτων έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης (6ο ΠΠ, 2002-2006). Το 6ο ΠΠ εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2002 και σημαντικά αυξημένος προϋπολογισμός της τάξης των 400 εκατ. ευρώ χορηγήθηκε για την έρευνα για το HIV/AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση. Η συνολική στρατηγική έρευνας για την Ε&Α στο 6ο ΠΠ βασίζεται σε δύο συνιστώσες:

i) τη στήριξη μεγάλων ερευνητικών κοινοπραξιών που περιλαμβάνουν διάφορους επιστημονικούς κλάδους και προσεγγίσεις και που δημιουργούν νέες εταιρικές σχέσεις μεταξύ των διάφορων συμμετεχόντων. Καλύπτονται διάφορα στάδια της διαδικασίας ανάπτυξης Ε&Α, από την ανακάλυψη μέχρι τη δοκιμή ασφαλείας σε ανθρώπους. Περίπου 200 εκατ. ευρώ προορίζονται για τις δραστηριότητες αυτές.

ii) τη θέσπιση προγράμματος κλινικών δοκιμών που αποσκοπεί στην ενοποίηση και στήριξη των ευρωπαϊκών δραστηριοτήτων κλινικών δοκιμών που είναι ειδικά στοχοθετημένες σε παρεμβάσεις στις αναπτυσσόμενες χώρες (EDCTP). Η Επιτροπή διέθεσε 200 εκατ. ευρώ γι' αυτή την πρωτοβουλία.

3.3.2. Eταιρική σχέση ευρωπαϊκών και αναπτυσσόμενων χωρών στον τομέα των κλινικών δοκιμών (EDCTP)

Σκοπός της EDCTP είναι να επιταχυνθεί η ανάπτυξη και αξιολόγηση νέων εμβολίων, φαρμάκων, και άλλων προληπτικών ή θεραπευτικών μέσων για την καταπολέμηση του HIV/AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο πραγματοποιούνται σήμερα συζητήσεις προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για πρώτη φορά το άρθρο 169 της συνθήκης όσον αφορά την εδραίωση και εφαρμογή της EDCTP [22]. Η EDCTP έχει τρεις σημαντικούς στόχους:

[22] To άρθρο 169 επιτρέπει στην Κοινότητα να συμμετέχει σε προγράμματα έρευνας που αναλαμβάνονται από κοινού από διάφορα κράτη μέλη, δημιουργώντας τοιουτοτρόπως κίνητρα για συνεργασία εθνικών δραστηριοτήτων καθώς επίσης και προστιθέμενη αξία και κρίσιμη μάζα σε επίπεδο ευρωπαϊκών και αναπτυσσόμενων χωρών.

1) δημιουργία δικτύων και συνεργασία μεταξύ εθνικών προγραμμάτων ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα και ο αντίκτυπός τους,

2) επίσπευση της ανάπτυξης νέων προϊόντων υποστηρίζοντας κλινικές δοκιμές στις αναπτυσσόμενες χώρες,

3) ενίσχυση της ικανότητας κλινικής έρευνας στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Η EDCTP διαθέτει καθορισμένο προϋπολογισμό της τάξης των 600 εκατ. ευρώ. Το 1/3 του προϋπολογισμού συνεισφέρει η Κοινότητα, ενώ άλλα 200 εκατ. ευρώ διατίθενται από κράτη μέλη και τη Νορβηγία με επιπλέον 200 εκατ. ευρώ που αναμένονται από τον ιδιωτικό τομέα, τον κλάδο Ε&Α, ιδρύματα και φιλανθρωπικές οργανώσεις, καθώς και κοινοτικά κονδύλια για την ανάπτυξη (ΕΤΑ ή ειδική γραμμή του προϋπολογισμού).

Η EDCTP αναμένεται να είναι λειτουργική το δεύτερο εξάμηνο του 2003. Σύμφωνα με τη δήλωση της Doha, οι αναπτυσσόμενες χώρες θα έχουν πρόσβαση στα προϊόντα που αναπτύσσονται από την EDCTP. Μία προσεκτικά ισόρροπη διάρθρωση διαχείρισης εξασφαλίζει ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες είναι σημαντικοί συμμετέχοντες και ισότιμοι εταίροι σε στρατηγικές αποφάσεις. Σύμφωνα με αυτό, οι Αφρικανοί εταίροι θα συμμετέχουν τόσο στον καθορισμό προτεραιοτήτων για τις νέες παρεμβάσεις όσο και στην ανάπτυξη στρατηγικών προγραμμάτων δράσης για κλινικές δοκιμές.

3.3.3. Δημιουργία ικανότητας στον τομέα της Ε&Α στις αναπτυσσόμενες χώρες

1. Η κλινική δοκιμασία και η εισαγωγή νέων φαρμάκων και εμβολίων στις αναπτυσσόμενες χώρες απαιτούν κατάρτιση των εθνικών εργαζομένων στον τομέα της υγείας. Στο πλαίσιο της EDCTP προϋπολογισμός της τάξης των 150 εκατ. ευρώ προορίζεται συνεπώς για τη δημιουργία ικανότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες. Οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν στήριξη σε δημιουργία δικτύων και συνεργασία Νότου-Νότου, Βορρά-Νότου, μεταφορά τεχνολογίας, ενίσχυση και αναβάθμιση εγκαταστάσεων και υπηρεσιών σε ερευνητικά ινστιτούτα και κλινικά ινστιτούτα σε αναπτυσσόμενες χώρες. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα, θα αναπτυχθούν μηχανισμοί για τη διατήρηση πλήρως καταρτισμένου και ειδικευμένου προσωπικού στην Αφρική.

2. Το σημαντικότερο είναι η στήριξη της δημιουργίας ικανότητας στον τομέα των κλινικών δοκιμών να συνδέεται με γενικότερα μέτρα στήριξης των υποδομών στις αναπτυσσόμενες χώρες. Για να εξασφαλιστεί αυτό πρέπει να αναπτυχθούν μηχανισμοί. Mία σημαντική συνιστώσα είναι οι ενδιαφερόμενες χώρες να δώσουν προτεραιότητα στις επενδύσεις στην υγεία. Εν προκειμένω είναι βασικές οι συνεχείς προσπάθειες για τη στήριξη των υποδομών και των επενδύσεων μέσω δημιουργίας θεσμικής ικανότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες.

3.3.4. Έμμεσα κίνητρα για την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων Ε&Α σε ειδικά Παγκόσμια Δημόσια Αγαθά

1. Η ΕΚ προτίθεται να αυξήσει τις συνολικές δαπάνες Ε&Α στην ΕΕ μέχρι 3% του ΑΕΠ. [23] Για να το επιτύχει, η ΕΚ θα αξιοποιήσει ειδικότερα διάφορες πρωτοβουλίες για την ενθάρρυνση επενδύσεων από τον ιδιωτικό τομέα. Τα έμμεσα κίνητρα για την αύξηση της έρευνας από τον ιδιωτικό τομέα για το HIV/AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση εστιάζονταν μέχρι σήμερα σε τρόπους διευκόλυνσης της πρόσβασης στην αγορά και στην αύξηση των οφελών. Παράλληλα, θα διερευνηθεί περαιτέρω η θέσπιση ειδικής ρυθμιστικής διαδικασίας για την απόκτηση άδειας εμπορίας για προϊόντα που συνδέονται με τη φτώχεια.

[23] COM (2002) 499 τελικό, 11.09.2002.

2. Μία τέτοια προσέγγιση έχει χρησιμοποιηθεί επιτυχώς για σπάνιες (τις λεγόμενες ορφανές) ασθένειες. Η προσδοκία ότι ο κανονισμός για τα ορφανά φάρμακα της ΕΕ [24] θα προωθούσε επίσης την ανάπτυξη φαρμάκων για ασθένειες που συνδέονται με τη φτώχεια (που είναι κάτω από τα όρια διάδοσης στην Ευρώπη που θέτει ο κανονισμός για τα ορφανά φάρμακα, όπως η ελονοσία), δεν έχει ακόμα εκπληρωθεί ούτε και ήταν ο πρωταρχικός στόχος του κανονισμού. Επιπλέον, -άλλα- ειδικά νομοθετικά μέσα για την ενθάρρυνση της κλινικής ανάπτυξης νέων θεραπειών για ασθένειες που συνδέονται με τη φτώχεια πρέπει να επανεξεταστούν ή να διερευνηθούν περαιτέρω. Αυτό θα μπορούσε να συμπεριλάβει ειδικές διατάξεις για ταχεία έγκριση και διευρυμένη αποκλειστικότητα της άδειας εμπορίας. Παράλληλα με άλλες άμεσες επιχορηγήσεις για έρευνα, ανάπτυξη προϊόντων και δοκιμές - όπως η φορολογία των εταιρειών - η επέκταση της προστασίας των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας ή/και η μεταφορά δικαιωμάτων για διπλώματα ευρεσιτεχνίας καθορίστηκαν από το ΠΔ ως εναλλακτικό μέσο προόδου και θα διερευνηθούν περαιτέρω. Εξετάζεται η παροχή επιστημονικών συμβουλών για την ανάπτυξη φαρμάκων για περιβάλλον με έλλειψη πόρων, καθώς και συμβουλών σχετικών με την πιστοποίηση GMP/GCP. Ως πρώτο βήμα, η ΕΚ αναθεώρησε τον φαρμακευτικό κανονισμό της προκειμένου η CPMP, το όργανο που διαθέτει επιστημονικά στοιχεία στον EMEA, να μπορεί να παρέχει επιστημονικές συμβουλές για φαρμακευτικά προϊόντα που προορίζονται για αποκλειστική χρήση σε τρίτες χώρες.

[24] Κανονισμός για τα ορφανά φάρμακα της ΕΕ, καν. αριθ. 141/2000.

3. Τον Ιούνιο του 2002 η Task Force Εμβόλιο κατά του AIDS της ΕΚ επανεξέτασε τα προκαταρκτικά αποτελέσματα των μελετών της Διεθνούς Τράπεζας σχετικά με την ικανότητα και τη συναίνεση του κοινού να πληρώσει για ένα εμβόλιο κατά του AIDS. Μετά από αυτή τη συνεδρίαση ενισχύθηκαν οι επαφές με την Νοτιοφρικανική πρωτοβουλία για το εμβόλιο κατά του AIDS (SAAVI) και τη Διεθνή πρωτοβουλία για το εμβόλιο κατά του AIDS (ΙΑVI). Επίσης, η Eπιτροπή έχει δεσμεύσει επιπλέον 1,35 εκατ. ευρώ για το Συμβούλιο Ιατρικής Έρευνας της Νότιας Αφρικής προκειμένου να παγιωθούν τα διδάγματα που έχουν αντληθεί και να ενισχυθεί το χρηματοδοτούμενο από την ΕΚ πρόγραμμα ετοιμότητας του εμβολιασμού, εξασφαλίζοντας το απαιτούμενο επιτρεπτικό περιβάλλον για την εξάπλωση δραστηριοτήτων ανάπτυξης του εμβολιασμού κατά του ιού HIV στη Νότια Αφρική. Η Επιτροπή συμμετέχει στη συμβουλευτική επιτροπή για την πολιτική της IAVI και στη συμβουλευτική ομάδα για την ετοιμότητα της χώρας της Διεθνούς Εταιρικής Σχέσης για τα Μικροβιοκτόνα.

4. Την τελευταία διετία η Επιτροπή συζητά διάφορους τρόπους ενίσχυσης και βελτίωσης των εταιρικών σχέσεων με υφιστάμενες παγκόσμιες συμμαχίες που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τις τρεις σημαντικότερες μεταδοτικές νόσους. Το Μάιο του 2002 πραγματοποιήθηκαν συζητήσεις με την Παγκόσμια Συμμαχία για τα Εμβόλια και την Ανοσοποίηση (GAVI). Η GAVI καταβάλλει προσπάθειες προκειμένου το 80% των φτωχότερων χωρών να διαθέτουν επαρκή συστήματα εφοδιασμού ικανά να εισάγουν εμβόλιο για την ηπατίτιδα Β μέχρι το 2002 και, μέχρι το 2005, να έχουν κάλυψη τουλάχιστον 80% με τακτική ανοσοποίηση σε όλες τις επαρχίες. Η Επιτροπή εξετάζει τρόπους με τους οποίους θα συνδράμει τις χώρες να αναπτύξουν προγράμματα προκειμένου να υποστηρίξουν τα χρηματοδοτούμενα από την GAVI προγράμματα εμβολιασμού μετά τη λήξη των πενταετών μη επιστρεπτέων ενισχύσεων (μεταξύ άλλων μέσω συνδέσεων με τη στήριξη του προϋπολογισμού για στρατηγικές μείωσης της φτώχειας που περιλαμβάνουν ως δείκτη την κάλυψη της ανοσοποίησης). Η GAVI θεωρείται σημαντικός εταίρος στην παγίωση των προσπαθειών για την προετοιμασία του εδάφους για ένα μελλοντικό εμβόλιο για το AIDS. Η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να εξετάσει τους βέλτιστους τρόπους για την ενθάρρυνση περαιτέρω συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα.

3.4. Συμμετοχη σε παγκοσμιεσ εταιρικεσ σχεσεισ: Πολιτικη και Πολιτικοσ Διαλογοσ

1. Καθ' όλη τη διάρκεια του 2001 και του 2002 η Ευρωπαϊκή Κοινότητα και τα κράτη μέλη της ανέπτυξαν μία προνοητική δράση για την αντιμετώπιση των ειδικών ζητημάτων που έθεσε το πρόγραμμα δράσης σε διεθνή φόρουμ όπως οι Σύνοδοι Κορυφής της G8 [25], οι Σύνοδοι Κορυφής ΕΕ/ΗΠΑ στην Queluz, Ουάσινγκτον και Γκέτεμποργκ, οι Σύνοδοι Κορυφής ΕΕ/Καναδά και ΕΕ/Ιαπωνίας το 2001, η παρακολούθηση του προγράμματος δράσης του Καϊρου στο πλαίσιο του φόρουμ ΕΕ/ΟΑΕ (που οδηγεί στη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ/ΑΕ της Λισαβόνας το 2003), η Διάσκεψη ΛΑΧΙΙΙ στις Βρυξέλλες το 2001, η UNGASS για το HIV/AIDS το 2001, η Διάσκεψη της Βαρκελώνης για το AIDS το 2002, η Υπουργική Διάσκεψη του ΠΟΕ στη Doha, η Διάσκεψη του Monterrey και η Σύνοδος Κορυφής του Γιοχάνεσμπουργκ.

[25] Η συναίνεση των κρατών μελών της ΕΕ / G8 κατέστη σαφώς εμφανής κατά τις διαπραγματεύσεις που πραγματοποιήθηκαν στις Συνόδους Κορυφής της G8 στην Okinawa (2000), Γένοβα (2001), Kananaskis (2002) και σήμερα προετοιμάζεται για το Evian (2003), ενώ το ανακοινωθέν της Okinawa παρουσιάζει την πιο περιεκτική παγκόσμια προσέγγιση για την αντιμετώπιση των τριών ασθενειών.

2. Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βαρκελώνης (και στη Διάσκεψη του Monterrey) τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν να αυξήσουν την ΕΑΒ προκειμένου να προσεγγίσουν το στόχο του 0,7% ΕΑΒ/ΑΕΙ που έχουν θέσει τα ΗΕ αυξάνοντας τις μέσες συνεισφορές από 0,33% σε 0,39% μέχρι το 2006. Από κοινού με τους εμπειρογνώμονες για την εκπαίδευση και την υγεία των κρατών μελών της ΕΕ, η Επιτροπή θα αναπτύξει περαιτέρω ένα πλαίσιο για την αυξημένη ΕΑΒ επικεντρωμένο στην κοινωνική ανάπτυξη με έμφαση σε βελτιωμένα αποτελέσματα για την υγεία και την εκπαίδευση.

3. Από την αρχή, η Επιτροπή ήταν ενεργός εταίρος στη σύσταση και λειτουργία του Παγκόσμιου Ταμείου για την καταπολέμηση του HIV/AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας (GFATM). Έχοντας συμμετάσχει σε σειρά άτυπων συνεδριάσεων για τη σύσταση του GFATM, η ΕΚ φιλοξένησε ένα φόρουμ ενδιαφερομένων στις Βρυξέλλες (τον Ιούλιο του 2001). Αυτό οδήγησε στη σύσταση μιας μεταβατικής ομάδας εργασίας (ΜΟΕ) και μιας γραμματείας τεχνικής στήριξης (ΓΤΣ). Η τελική συνεδρίαση της ΜΟΕ πραγματοποιήθηκε στις 13-14 Δεκεμβρίου 2001 και η πρώτη συνεδρίαση του Συμβουλίου στις 28-29 Ιανουαρίου 2002, σηματοδοτώντας την επίσημη παράδοση της σκυτάλης από τη ΜΟΕ στο Συμβούλιο του Παγκόσμιου Ταμείου. Η Επιτροπή, σε μία συνεργασία που περιλαμβάνει το Βέλγιο και την Αυστρία, κατέχει μία θέση στο Συμβούλιο [26]. Μέχρι σήμερα η Ευρωπαϊκή Κοινότητα έχει συνεισφέρει 120 εκατ. ευρώ (60 εκατ. ευρώ από το 6ο και το 7ο ΕΤΑ και 60 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΚ). Λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης ενίσχυσης της συνεισφοράς της ΕΕ στο Ταμείο, η Επιτροπή εξετάζει σήμερα το πεδίο για συμπληρωματικές μελλοντικές συνεισφορές τόσο από τον προϋπολογισμό της ΕΚ όσο και τα ΕΤΑ (αποθεματικά). Κατά τις συνεδριάσεις του Συμβουλίου του GFATM (τρεις μέχρι σήμερα) η ΕΚ τόνισε με έμφαση την υποστήριξη των προσυμφωνημένων αρχών του GFATM, μεταξύ άλλων α) το Ταμείο είναι ένας χρηματοδοτικός μηχανισμός και δεν πρέπει να καταστεί ένας οργανισμός των ΗΕ ή ένας νέος διεθνής οργανισμόςε β) η διάρθρωση πρέπει να παραμείνει «λιτή και απλή» χωρίς να δημιουργηθούν νέες οντότητες στη χώρα γ) τα συμφέροντα των αναπτυσσόμενων χωρών είναι οι βασικοί καθοριστικοί παράγοντες για τη λήψη αποφάσεων και η επικέντρωση στη φτώχεια είναι αδιαπραγμάτευτηω δ) οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται με διαφάνεια και με βάση την αξία παρά μέσω πολιτικών παρασκηνίων και πρέπει να βασίζονται σε προτάσεις υψηλής ποιότηταςτ ε) το Ταμείο πρέπει να παρέχει βελτιωμένα αποτελέσματα για την υγεία λαμβάνοντας παράλληλα πλήρως υπόψη τα εθνικά δίκτυα και το αίσθημα κυριότητας, και να στηρίζεται στους υπάρχοντες μηχανισμούς - ήτοι το Ταμείο δεν είναι ένα «κάθετο» μέσοτ στ) δείκτες και κριτήρια παρακολούθησης και αξιολόγησης πρέπει να είναι σαφώς καθορισμένα και η ευθύνη για το πρόγραμμα και τη χρηματοδότηση πρέπει να αποσαφηνίζεται πριν από τις πρώτες εκταμιεύσεις. Άλλα ειδικά στοιχεία που συμφωνήθηκαν στο πρόγραμμα δράσης και προωθήθηκαν στο GFATM είναι: συνεργασία με καινοτόμους τρόπους με τον ιδιωτικό τομέα μέσω νέων εταιρικών σχέσεων, αύξηση των χρηματοδοτικών πόρων, επικέντρωση στη φτώχεια, διαφάνεια των τιμών και κλιμακωτή τιμολόγηση, συνεχής αναφορά στα μέσα ευελιξίας των TRIPS που ενισχύθηκαν με τη Δήλωση της Doha, προτίμηση των τοπικά παραγόμενων προϊόντων, αποθάρρυνση των δωρεών για ιατρικούς σκοπούς σε είδος. Στο εσωτερικό της χώρας το GFATM λειτουργεί μέσω Συντονιστικών Μηχανισμών της Χώρας (ΣΜΧ) που ενσωματώνουν όλους τους σημαντικούς συμμετέχοντες. Η δημιουργία και η λειτουργία των ΣΜΧ είναι ενιαίες και παρέχουν μεγάλες δυνατότητες λειτουργίας στο πλαίσιο μιας πραγματικής εταιρικής σχέσης σε επίπεδο χώρας. Στη συνεδρίαση του Συμβουλίου τον Οκτώβριο του 2002 επιτεύχθηκε συναίνεση βάσει αρχών πολιτικής για τη διαχείριση του εφοδιασμού και των προμηθειών, όπου οι ΗΠΑ και ο ιδιωτικός τομέας συμφώνησαν για την κλιμακωτή τιμολόγηση, τη διαφάνεια των τιμών και τους περιορισμούς των δωρεών σε είδος, σύμφωνα με τη θέση της ΕΚ/ΕΕ. Η τέταρτη συνεδρίαση του Συμβουλίου θα πραγματοποιηθεί στα τέλη Ιανουαρίου του 2003, ενώ η πέμπτη συμπίπτει με τη Σύνοδο Κορυφής της G8 στο Evian. Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει το Ταμείο είναι η διατήρηση της κεκτημένης ταχύτητάς του. Υπάρχει επίσης διαρκής ανάγκη για στενό συντονισμό μεταξύ των συμμετεχόντων από την ΕΕ στο Ταμείο, που σήμερα είναι διασπαρμένοι στις διάφορες «συνεργασίες» που εκπροσωπούνται στο Συμβούλιο. Η ανάγκη συντονισμού πιθανόν να αυξάνει με την πάροδο του χρόνο παρά θα φθίνει.

[26] Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το GFATM και τη συνεισφορά της ΕΚ βλ. ενημερωτικό σημείωμα για τους υπαλλήλους των Αντιπροσωπειών και της DEV/RELEX/AIDCΟ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

4. Την τελευταία διετία αναλήφθηκε σειρά δραστηριοτήτων για την ενθάρρυνση ισχυρότερων εταιρικών σχέσεων με τα κράτη μέλη της ΕΕ, την κοινωνία των πολιτών και τον ιδιωτικό τομέα, οργανισμούς των ΗΕ, ταμεία και προγράμματα, τη Διεθνή Τράπεζα και την ΕΤΕπ. Έχουν αρχίσει συζητήσεις με την τελευταία σχετικά με την παραγωγή προφυλακτικών στην Αφρική. Η Διεθνής Τράπεζα είναι ισχυρός εταίρος σε διάφορα παγκόσμια φόρουμ όσον αφορά τη δημιουργία ικανότητας και ειδικές δραστηριότητες όπως η έρευνα για τη συναίνεση του κοινού να πληρώσει για ένα εμβόλιο και η ετοιμότητα των κοινοτήτων όσον αφορά τον εμβολιασμό για το AIDS. Η συνεργασία με την UNAIDS και την ΠΟΥ έχει ενισχυθεί σε διάφορα επίπεδα και σε διάφορα φόρουμ, με κοινή βασική προτεραιότητα για τα επόμενα χρόνια μία καλύτερη εταιρική σχέση σε επίπεδο χώρας. Ο διάλογος με την κοινωνία των πολιτών έχει θεσμοθετηθεί μέσω της συζήτησης για το «εμπόριο και τη δημόσια υγεία» αλλά, μέχρι σήμερα, είναι λιγότερο ισχυρός στους άλλους τομείς του προγράμματος δράσης. Οι φαρμακευτικές εταιρείες συμμετέχουν διαρκώς περισσότερο ως εταίροι στην πολιτική και την εφαρμογή, ειδικότερα σε τομείς όπως η κλιμακωτή τιμολόγηση, η έρευνα και η ανάπτυξη. ´Αλλοι εταίροι από τον ιδιωτικό τομέα αναλαμβάνουν επίσης διαρκώς περισσότερες υποχρεώσεις και είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν με την ΕΚ/ΕΕ για την καταπολέμηση μεταδοτικών νόσων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η σημασία των εταιρικών σχέσεων με τις αναπτυσσόμενες χώρες (ιδίως τις ΛΑΧ και τις ΧΧΕ) πιθανόν να αυξηθεί, μετά τη συνεύρεση στο Φόρουμ όλων των φορέων που συμμετέχουν στην καταπολέμηση των μεταδοτικών νόσων στο πλαίσιο της μείωσης της φτώχειας που προτίθεται να καθιερώσει η Επιτροπή.

4. Παρακολουθηση και Αξιολογηση

Το ΠΔ ορίζει ρητώς ότι θα εφαρμοστούν κατάλληλοι μηχανισμοί, πόροι και εταιρικές σχέσεις με σκοπό την παρακολούθηση της εφαρμογής και τη συμμετοχή σε ένα παγκόσμιο σύστημα παρακολούθησης που περιλαμβάνει τις προσπάθειες όλων των διεθνών εταίρων. Προσπάθειες καταβάλλονται από όλους τους διεθνείς εταίρους, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προκειμένου να συμφωνηθούν δείκτες αντίκτυπου και αποτελεσμάτων υψηλού επιπέδου ως μέρος ενός κοινού παγκόσμιου συστήματος παρακολούθησης που θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των δυο φύλων και τις ανάγκες των φτωχών και θα αξιολογεί την πρόοδο προς την επίτευξη των ΑΣΧ. Οι προσπάθειες αυτές πρέπει να είναι σταθερές και να συμπληρώνουν τις προσπάθειες που καταβάλλει η Επιτροπή για την ενίσχυση του αισθήματος κυριότητας της χώρας και της εθνικής στατιστικής ικανότητας προκειμένου να παρακολουθούνται τα αποτελέσματα της υγείας σε σχέση με τις ανάγκες των φτωχών και η απόδοση των συστημάτων υγείας.

1. Συνοχή με τη διαδικασία ΕΣΜΦ και τον προγραμματισμό της χώρας. Η μεταστροφή της κοινοτικής συνεργασίας προς τη μακροοικονομική στήριξη που συνδέεται με αποτελέσματα του κοινωνικού τομέα και τομεακές προσεγγίσεις οδήγησε σε αυξημένες προσπάθειες για συνάφεια του προγραμματισμού της χώρας. Το έργο για τους τομεακούς δείκτες συντονίζεται με την ανάπτυξη γενικών δεικτών ανάπτυξης στο πλαίσιο των ΕΣΜΦ και της μακροοικονομικής στήριξης [27]. Πρόθεση είναι να συμπεριληφθεί στην Ετήσια Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2003 αναφορά στους ΑΣΧ βασισμένη σε περιορισμένο αριθμό δεικτών (12 αντίκτυπου / αποτελέσματος και απόδοσης) που προέρχονται από τον κατάλογο των 48 δεικτών που συνδέονται με τους ΑΣΧ. Χώρες που επέλεξαν την τομεακή προσέγγιση για την υγεία έχουν αναπτύξει μία σειρά περίπου 20 τομεακών δεικτών. Στη Γκάνα για παράδειγμα, η Επιτροπή υποστήριξε άμεσα τη διαδικασία επιλογής και εφαρμογής αυτών των δεικτών μέσω της τεχνικής βοήθειάς της. [28] Έχουν αναληφθεί περισσότερες προσπάθειες με σκοπό την εκτίμηση της απόδοσης του τομέα της υγείας σε σχέση με τις ανάγκες των φτωχών καθώς και το διαχωρισμό των στοιχείων κατά κοινωνικό τομέα, φύλο και περιοχή.

[27] ΓΔ Ανάπτυξη 2002, Κατευθυντήριες γραμμές για τη χρήση δεικτών κατά την εκτίμηση της απόδοσης μιας χώρας.

[28] Accorsi S. 2002, Εκτίμηση της απόδοσης του τομέα της υγείας μέσω δεικτών: για μία βασισμένη σε στοιχεία πολιτική. Επανεξέταση της εμπειρικής παρακολούθησης στο πλαίσιο τομεακής προσέγγισης στη Γκάνα.

2. OΟΣΑ/ΕΑΒ. Η Επιτροπή, όπως και τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ, λαμβάνει ενεργό μέρος στο Δίκτυο για τη μείωση της φτώχειας της ΕΑΒ / Υποομάδα για τη φτώχεια και την υγεία και συνεισφέρει στο υποκεφάλαιο για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση του σχεδίου κατευθυντήριων γραμμών για τη φτώχεια και την υγεία που έχει εκπονήσει η συγκεκριμένη υποομάδα. Στις κατευθυντήριες γραμμές διατυπώνεται σειρά βασικών αρχών για την παρακολούθηση της απόδοσης των συστημάτων υγείας όσον αφορά τα αποτελέσματα στον τομέα της υγείας σε σχέση με τις ανάγκες των φτωχών. [29]

[29] ΕΑΒ και υποομάδα για τη φτώχεια και την υγεία 2002, σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών για τη φτώχεια και την υγεία, 4 Οκτωβρίου 2002.

3. Εταιρικές σχέσεις με το ΥΔΑ, την ΠΟΥ, τη Διεθνή Τράπεζα, τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών. Η Επιτροπή και άλλα κράτη μέλη της ΕΕ συμμετείχαν σε ένα καθοδηγούμενο από το ΥΔΑ πρόγραμμα εργασίας για την παρακολούθηση της απόδοσης των συστημάτων υγείας και των αποτελεσμάτων στον τομέα της υγείας σε σχέση με τις ανάγκες των φτωχών. Σε αυτό το κοινό πρόγραμμα (2003-2009) λαμβάνουν επίσης μέρος η ΠΟΥ, η Διεθνής Τράπεζα, η USAID, το Ίδρυμα Ροκφέλερ και άλλοι. Σκοπός του προγράμματος είναι να βελτιώσει την ικανότητα εκτίμησης της φτώχειας και της υγείας, να παρακολουθεί την απόδοση του συστήματος υγείας, και να αξιολογεί τη ΣΜΦ και τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα της υγείας όσον αφορά την επίτευξη αποτελεσμάτων σε σχέση με τις ανάγκες των φτωχών. Το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί, κατόπιν σχετικής αίτησης, σε 8-12 επιλεγμένες χώρες στην Αφρική, Ασία, Λατινική Αμερική και τις υπό μετάβαση χώρες. Καθοδηγούμενες από τη χώρα διαδικασίες αναμένεται να επιτρέψουν μία τομεακή προσέγγιση για το συντονισμό της εξωτερικής στήριξης για την παρακολούθηση της απόδοσης και των αποτελεσμάτων και τη δημιουργία στατιστικής ικανότητας [30]. Ο ιδιωτικός τομέας και η κοινωνία των πολιτών θα μπορούσαν να είναι σημαντικοί συνομιλητές και εταίροι στην παρακολούθηση και αξιολόγηση.

[30] ΥΔΑ 2002 Τελικό σχέδιο προς διαβούλευση για ένα πρόγραμμα εργασίας: «Εκτίμηση, παρακολούθηση και αξιολόγηση της απόδοσης των συστημάτων υγείας για την επίτευξη αποτελεσμάτων στον τομέα της υγείας σε σχέση με τις ανάγκες των φτωχών».

4. GFTAM. Στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Ταμείου, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν υποστηρίξει την παρακολούθηση, την αξιολόγηση και την ομάδα εργασίας για τις εκταμιεύσεις βάσει αποτελεσμάτων. Εν προκειμένω καταβάλλεται προσπάθεια προκειμένου βασισμένες σε αποτελέσματα εκταμιεύσεις να εφαρμόζονται σε ένα φάσμα δεικτών που ανταποκρίνονται στις ποικίλες προτάσεις που χρηματοδοτεί το GFTAM. Προτεινόμενοι δείκτες είναι οι δείκτες απόδοσης, διαδικασίας και αποτελέσματος, που κυμαίνονται από τη βελτίωση της γνώσης για την αναπαραγωγική υγεία στα σχολεία μέχρι τα σημερινά ποσοστά μετάδοσης του ιού HIV [31].

[31] GFATM 2002, Έκθεση της ομάδας εργασίας για την παρακολούθηση, την αξιολόγηση και τις βασισμένες σε αποτελέσματα εκταμιεύσεις - Οκτώβριος 2002.

5. συμπερασματα

1. Δύο χρόνια μετά την έγκρισή του το ΠΔ παραμένει ένα περιεκτικό, με προοπτική και συνεπές πλαίσιο κοινοτικής πολιτικής που αποσκοπεί να συνεισφέρει σημαντικά στη βελτιωμένη δράση για την καταπολέμηση των μεταδοτικών νόσων σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο. Το ΠΔ υποστηρίζεται σθεναρά από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, καθώς επίσης και από την κοινωνία των πολιτών και τον ιδιωτικό τομέα.

2. Η υπόθεση της στοχοθέτησης αυτών των τριών ασθενειών εξακολουθεί να ισχύει και κατέστη ακόμα σαφέστερη απ' ό,τι στο παρελθόν όσον αφορά το HIV/AIDS. Παραμένει η υπόθεση ότι η κοινή γνώμη δεν έχει ακόμα κινητοποιηθεί πλήρως γύρω από μία σαφή έννοια των παγκόσμιων κρίσεων που συνιστούν οι τρεις ασθένειες, και εξακολουθεί να υπάρχει επιτακτική ανάγκη για συλλογική δράση μεγάλης κλίμακας. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα και τα κράτη μέλη της δεσμεύονται να διατηρήσουν την κεκτημένη ταχύτητα για την καταπολέμηση των τριών ασθενειών όπως κατέστη εμφανές ανωτέρω, ειδικότερα από την ευρεία κλίμακα παράλληλων και, στην περίπτωση της EDCTP, κοινών δράσεων ΕΚ-ΚΜ σε επίπεδο ΕΕ που παρουσιάζονται στην παρούσα έκθεση.

3. Πολλά παγκόσμια δημόσια αγαθά δεν μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσω της εσωτερικής δράσης πολιτικής και εξαρτώνται ουσιαστικά από τη συντονισμένη διεθνή δράση συμπεριλαμβανομένης σημαντικής αύξησης των δραστηριοτήτων Ε&Α. Η συγκέντρωση πόρων από εθνικούς προϋπολογισμούς για την υγεία και άλλους τομείς και από τον ιδιωτικό τομέα καθίσταται διαρκώς περισσότερο αναγκαία προκειμένου να εξασφαλιστεί πλήρης και αξιόπιστη χρηματοδότηση για τα παγκόσμια προβλήματα υγείας. Η πολιτική για τα ΠΔΑ χρειάζεται να αναπτυχθεί περαιτέρω προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνεργασία και ο δίκαιος καταμερισμός της επιβάρυνσης εν προκειμένω.

4. Ορισμένες από τις δράσεις που διατυπώνονται στο ΠΔ προωθήθηκαν σε επίπεδο χώρας, ΕΕ και σε παγκόσμιο επίπεδο. Όπου η πρόοδος ήταν λιγότερο εμφανής, αυτό οφειλόταν σε έλλειψη κατάλληλων πόρων στο εσωτερικό της Επιτροπής ή/και των κρατών μελών, ιδίως πόρων σε επίπεδο χώρας, ώστε να προωθηθούν προγράμματα μεγάλης κλίμακας σε τομείς όπως η τοπική ικανότητα παραγωγής, η μεταφορά τεχνολογίας, οι εταιρικές σχέσεις εμπορίας κοινωνικού χαρακτήρα με την κοινωνία των πολιτών, η καινοτόμος έρευνα και ανάπτυξη και η λειτουργία μέσω πραγματικών εταιρικών σχέσεων ιδίως με τις ενδιαφερόμενες αναπτυσσόμενες χώρες. Οι εκκρεμείς τομείς θα εξεταστούν περαιτέρω χωρίς όμως να χρησιμοποιούν αποκλειστικά τη γραμμή του κοινοτικού προϋπολογισμού για τις ασθένειες που οφείλονται στη φτώχεια (2003-2006). Όλες οι δράσεις του ΠΔ συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με άλλες κοινοτικές πολιτικές και δράσεις για καλύτερα αποτελέσματα για την υγεία, το AIDS και τον πληθυσμό στις αναπτυσσόμενες χώρες.

5. Η αύξηση της ΕΑΒ προς το στόχο 0,77% ΕΑΒ/ΑΕΙ που έχουν θέσει τα ΗΕ επιτείνει την ανάγκη για ένα πλαίσιο της ΕΕ για αυξημένη ΕΑΒ επικεντρωμένη στην κοινωνική ανάπτυξη με έμφαση στα βελτιωμένα αποτελέσματα στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης.

6. Ο ισχυρός ρόλος της ΕΕ/ΕΚ είναι σαφώς βασικός όσον αφορά κάθε τομέα δράσης αποτελεσματικότητα, πιο προσιτές τιμές και έρευνα, και σε παγκόσμιο, κοινοτικό και εθνικό επίπεδο. Οι θέσεις της ΕΕ για στοχοθετημένες δράσεις κατά του HIV/AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης ενισχύθηκαν σημαντικά σε παγκόσμιο επίπεδο, από κοινού με άλλους εταίρους, ως αποτέλεσμα του ΠΔ. Παρ' όλα αυτά, απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες για την παροχή τακτικής και διαρθρωμένης διαβούλευσης με αναπτυσσόμενες χώρες σε όλα τα επίπεδα.

7. Ένας άλλος τρόπος διαβούλευσης θα αναπτυχθεί περαιτέρω μέσω της δημιουργίας ενός Φόρουμ όλων των φορέων που συμμετέχουν στην καταπολέμηση των μεταδοτικών νόσων στο πλαίσιο της μείωσης της φτώχειας. Σκοπός είναι στο πλαίσιο αυτού του φόρουμ να συνευρίσκονται υπάλληλοι της Επιτροπής και των κρατών μελών της ΕΕ, εκπρόσωποι αναπτυσσόμενων χωρών, ΜΚΟ, της βιομηχανίας και άλλοι.

8. Επιπλέον, εταίροι της κοινωνίας των πολιτών διαδραματίζουν διαρκώς ισχυρότερο ρόλο σε συζητήσεις πολιτικής στο εσωτερικό όλων των οργάνων της ΕΕ, καθώςεπίσης και σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Η εφαρμογή του ΠΔ υπόκειται σε διαρκώς μεγαλύτερη παρακολούθηση από την κοινωνία των πολιτών, οργανώσεις και επιχειρηματικά συμφέροντα. Οι ίδιοι οργανισμοί είναι ιδιαίτερα ενεργά μέλη του Συμβουλίου του GFATM. Ως εκ τούτου, για το λόγο αυτό είναι επίσης σημαντικό να ενισχυθούν οι υπάρχουσες εταιρικές σχέσεις με όλους τους συμμετέχοντες, και να αναπτυχθούν νέες εταιρικές σχέσεις όπου κρίνεται απαραίτητο.

9. Όσον αφορά την ΕΚ, οι επιτυχείς εταιρικές σχέσεις απαιτούν μεγαλύτερη ευελιξία για να οδηγήσουν σε κάποια ζητήματα όπου υπάρχει πραγματικό θεσμικό έλλειμμα, αλλά και να μεταβιβάσουν την ευθύνη για άλλα ζητήματα όπου η ΕΚ δεν έχει σαφή αρμοδιότητα ή δεν είναι σε θέση να επιφέρει προστιθέμενη αξία. Ο βαθμός τυπικότητας αυτών των εταιρικών σχέσεων ποικίλλει, με ορισμένες εταιρικές σχέσεις να απαιτούν ακριβέστατες κοινές συμφωνίες ενώ άλλες μπορούν να βασίζονται σε πιο άτυπες συνεννοήσεις και ρυθμίσεις λειτουργίας.

10. Ο Παγκόσμιο Ταμείο για την καταπολέμηση του HIV/AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας είναι μία από τις δράσεις του ΠΔ που έχει επιφέρει σαφή αποτελέσματα όσον αφορά τη συγκέντρωση των πόρων και τις καινοτόμες προσεγγίσεις. Τομείς πολιτικής, που κατά το παρελθόν δεν εξετάστηκαν επιτυχώς σε άλλα φόρουμ, εξετάζονται εν προκειμένω. Οι αναπτυσσόμενες χώρες διαδραματίζουν ισχυρό ρόλο στο Συμβούλιο του GFATM και στο συνολικό διοικητικό καθεστώς του Ταμείου. Επίσης, εξετάζονται σημαντικά θέματα όπως η κλιμακωτή τιμολόγηση και η ενίσχυση της τοπικής παραγωγικής ικανότητας. Αυτά δεν μπορούν, όμως, να αντιμετωπιστούν μόνο από το GFATM. Πρέπει να καταβληθούν νέες προσπάθειες από κοινού σε ευρωπαϊκό επίπεδο καθώς επίσης και με συγκεκριμένους εταίρους, ιδίως τις ΗΠΑ, για τα ζητήματα αυτά. Η επόμενη Σύνοδος Κορυφής της G8 στο Evian θα αποτελέσει ένα πιθανό φόρουμ για την προώθηση του προγράμματος δράσης για τις μεταδοτικές νόσους όπως αντικατοπτρίζεται στο ΠΔ ως συνέχεια αυτού που είχε υιοθετηθεί το 2000 από την G8 στην Okinawa.

11. H υποστήριξη εκ μέρους της Επιτροπής της κλιμακωτής τιμολόγησης των φαρμακευτικών προϊόντων επέφερε σαφώς απτά αποτελέσματα, που κορυφώνονται με την πρόταση της Επιτροπής του Οκτωβρίου 2002 για ένα κανονισμό του Συμβουλίου για να αποφευχθεί η εκτροπή του εμπορίου ορισμένων βασικών φαρμακευτικών προϊόντων προς την Ευρωπαϊκή Ένωση που προορίζονται για τις φτωχότερες αναπτυσσόμενες χώρες και πωλούνται σε σημαντικά μειωμένες τιμές. Αφότου εκδοθεί από το Συμβούλιο, ο κανονισμός θα παρέχει πραγματική προστασία των εξαγωγών, που με τη σειρά τους θα αναπτυχθούν από αυξημένες πωλήσεις και προσφορές προϊόντων χαμηλής τιμολόγησης σε περισσότερες χώρες. Καθώς οι εξαγωγείς επωφελούνται από την πρόσθετη προστασία εν προκειμένω θα ασκούν πίεση σε άλλες αναπτυγμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, για τη λήψη παρεμφερών μέτρων. Καθώς το σχέδιο κανονισμού του Συμβουλίου περιλαμβάνει αναφορά των όγκων που πωλούνται σε κλιμακωτές τιμές, τα στοιχεία αυτά θα είναι χρήσιμα για τη βελτίωση της πρόσβασης σε στοιχεία σχετικά με τους όγκους των φαρμάκων που διανέμονται στις φτωχότερες χώρες.

12. Η σπανιότητα των πληροφοριών σχετικά με τις φαρμακευτικές τιμές και την ικανότητα παραγωγής παρεμποδίζει την ανάπτυξη σθεναρών πολιτικών που λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες των φτωχών. Η διαφάνεια των τιμών (εξασφαλίζοντας ότι το κόστος παραγωγής των παραγωγών τηρείται αυστηρά εμπιστευτικό για λόγους θεμιτού ανταγωνισμού) καθίσταται ολοένα σημαντικότερη καθώς οι αναπτυσσόμενες χώρες αυξάνουν τις προμήθειές τους σε βασικά φάρμακα εντός ή εκτός του πλαισίου, για παράδειγμα, του GFATM. Δεν είναι ό,τι καλύτερο για τις δημόσιες αρχές να πρέπει να συνδυάζουν πληροφορίες για τις τιμές φαρμάκων που σώζουν ζωές από τα αποσπασματικά στοιχεία που συγκεντρώνουν ΜΚΟ ή παρέχουν μία ή δύο εταιρείες, ιδίως εφόσον η τιμή παραμένει σημαντικός παράγοντας της πρόσβασης, και συνεπώς της ζωής, για εκατομμύρια άτομα. Η Επιτροπή θα μελετήσει ποια μέτρα πρέπει να θεσπιστούν προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβαση στην πληροφόρηση σχετικά με φαρμακευτικές τιμές. Το ίδιο ισχύει για την πληροφόρηση σχετικά με την ικανότητα φαρμακευτικής παραγωγής, ιδίως όσον αφορά τις φαρμακευτικές πρώτες ύλες.

13. Η EDCTP αποτελεί μία μοναδική ευκαιρία για να δημιουργηθεί μία μακροπρόθεσμη, βιώσιμη και ουσιαστική εταιρική σχέση μεταξύ της ΕΕ και των αναπτυσσόμενων χωρών, στοιχείο βασικό για την επίσπευση της ανάπτυξης νέων προϊόντων για την καταπολέμηση των τριών ασθενειών.

14. Παρόλα αυτά, απαιτούνται νέες προσπάθειες στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης των νέων ειδικών Παγκόσμιων Δημόσιων Αγαθών, μέσω του είδους των εταιρικών σχέσεων που περιγράφονται ανωτέρω (δημόσιος/ιδιωτικός τομέας - ΕΕ/αναπτυσσόμενες χώρες) και νέων προτάσεων για κίνητρα και μηχανισμούς χρηματοδότησης. Σήμερα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε αυτό τον τομέα πολιτικής, που πιθανόν να αποδειχθεί μεγάλης σημασίας μακροπρόθεσμα. Η Επιτροπή εστιάζεται στην ανάπτυξη προτάσεων προκειμένου να δοθούν κίνητρα Ε&Α για ασθένειες που σήμερα παραμελούνται ή όπου λείπει η Ε&Α. Τέτοιες προτάσεις θα εξετάσουν περαιτέρω σειρά ιδεών όπως: κεφάλαια υψηλού κινδύνου, δάνεια χαμηλού κόστους, εκπτώσεις φόρου, εγγυημένες αγορές και επέκταση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και/ή της εμπορικής αποκλειστικότητας, συμπεριλαμβανομένης της σχέσης που μπορεί να δημιουργηθεί μεταξύ διαφορετικών προϊόντων.

15. Επιπλέον, η Επιτροπή θα εξετάσει την ανάγκη θέσπισης ενός ειδικού νομοθετικού μέσου ώστε να δοθούν κίνητρα Ε&Α για παραγνωρισμένες και οφειλόμενες στη φτώχεια ασθένειες, σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού της ΕΕ για τα ορφανά φάρμακα. Ο κανονισμός για τα ορφανά φάρμακα ήταν επιτυχής, καθώς σημαντικός αριθμός αιτήσεων για την έγκριση τέτοιων φαρμάκων έχουν σήμερα υποβληθεί στον ΕΜΕΑ. Η Επιτροπή θα διερευνήσει κατά πόσον μπορεί να μετασχηματιστεί αναλόγως το περιβάλλον για Ε&Α στις παραμελημένες ασθένειες.

16. Μία τελική βασική πρόκληση παραμένει η εφαρμογή και η αποτελεσματικότητα σε επίπεδο χώρας. Έχουν ξεκινήσει ορισμένες δράσεις σχετικές με την «εναρμόνιση των πολιτικών και διαδικασιών της ΕΕ/ΕΚ» και θα αναπτυχθούν περαιτέρω σε ειδικά προγράμματα δράσης σε επίπεδο χώρας.

Η υποστήριξη της Ευρωπαϊκής και της διεθνούς κοινότητας είναι αποτελεσματική μόνον όταν οι ίδιες οι χώρες δείχνουν ισχυρή πολιτική δέσμευση και έχουν δίνουν φανερά προτεραιότητα σε πολιτικές δημόσιας υγείας, πρόληψης, μέριμνας και περίθαλψης.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 - Aκρωνύμια

AΚΕ // Aφρική, Καραϊβική και Ειρηνικός

AIDS // Σύνδρομο επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας

AΛA // Πρόγραμμα συνεργασίας στην Ανάπτυξη στην Ασία και τη Λατινική Αμερική

ARIVA // Appui Rιgional a l'Indιpendance Vaccinale en Afrique

ΕΜΥ // Επιτροπή για τα Μακροοικονομικά και την Υγεία

CPMP // Επιτροπή Φαρμακευτικών Ιδιοσκευασμάτων (EMEA)

CRIS // Κοινό Σύστημα Πληροφόρησης της Relex

ΕΣΧ // Έγγραφο Στρατηγικής για τη Χώρα

ΕΚΕ // Εταιρική κοινωνική ευθύνη

ΕΑΒ // Επιτροπή Αναπτυξιακής Βοήθειας

DDA // Πρόγραμμα Δράσης για την Ανάπτυξη Doha

ΥΔΑ // Υπουργείο Διεθνούς Ανάπτυξης (ΗΒ)

ΓΔ // Γενική Διεύθυνση

EBAS // Πρόγραμμα ενίσχυσης επιχειρήσεων ΕΕ-ΑΚΕ

EΚ // Eυρωπαϊκή Κοινότητα

ECHO // Υπηρεσία Ανθρωπιστικής Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας

EDCTP // Eταιρική σχέση ευρωπαϊκών και αναπτυσσόμενων χωρών στον τομέα των κλινικών δοκιμών

EΤΑ // Eυρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης

ΚΒΦ // Κατάλογος βασικών φαρμάκων

EΤΕπ // Eυρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων

EMEA // Ευρωπαϊκός Οργανισμός Αξιολόγησης Φαρμάκων

ESIP // Πρόγραμμα προώθησης της επένδυσης ΕΕ- SADC (Κοινότητα για την Ανάπτυξη της Μεσημβρινής Αφρικής)

EΕ // Eυρωπαϊκή Ένωση

ΠΠ // Πρόγραμμα πλαίσιο

G8 // Ομάδα των επτά πλέον εκβιομηχανοποιημένων χωρών και η Ρωσία

GAVI // Παγκόσμια συμμαχία για τα εμβόλια και την ανοσοποίηση

GCP // Ορθή Πρακτική Πιστοποίησης

GFATM // Παγκόσμιο Ταμείο για την καταπολέμηση του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας

GMP // Oρθή Παρασκευαστική Πρακτική

ΠΔΑ // Παγκόσμια Δημόσια Αγαθά

HAP // Υγεία, AIDS και πληθυσμός

HIV // Ιός Ανοσολογικής Ανεπάρκειας του Ανθρώπου

IAVI // Διεθνής πρωτοβουλία για εμβόλιο κατά του AIDS

ITN // Επεξεργασμένες με εντομοκτόνα κουνουπιέρες

ΛΑΧ // Λιγότερο Αναπτυγμένες Χώρες

ΧΧΕ // Χώρες με Χαμηλό Εισόδημα

MEDA // Πρόγραμμα συνεργασίας για την ανάπτυξη των τρίτων χωρών της Λεκάνης της Μεσογείου

ΜΚΟ // Μη Κυβερνητική Οργάνωση

ΕΕΠ // Εθνικό Ενδεικτικό Πρόγραμμα

OΟΣΑ // Oργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης

ΠΔ // Κοινοτικό πρόγραμμα δράσης για τις μεταδοτικές νόσους στο πλαίσιο της μείωσης της φτώχειας

ΕΣΜΦ // Έγγραφο Στρατηγικής για τη Μείωση της Φτώχειας

Ε&Α // Έρευνα και Ανάπτυξη

ΠΕΠ // Περιφερειακό Ενδεικτικό Πρόγραμμα

SADC // Κοινότητα για την Ανάπτυξη της Μεσημβρινής Αφρικής

TRIPs // Συμφωνία για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου

ΗΕ // Ηνωμένα Έθνη

UNAIDS // Κοινό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για τον ιό HIV/AIDS

UNCTAD (ΔΗΕΕΑ) // Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το εμπόριο και την ανάπτυξη

UNICEF // Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα παιδιά

ΠΟΥ // Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας

WIPO (ΠΟΠΙ) // Παγκόσμια Οργάνωση Πνευματικής Ιδιοκτησίας

ΠΟΕ // Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: Πίνακας

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

ΠΙΟ ΠΡΟΣΙΤΕΣ ΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΏΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕΣΩ ΜΙΑΣ περιεκτικηΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Παραρτημα 3: Οι αναπτυξιακοι στοχοι της χιλιετηριδασ

>ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΓΡΑΦΗΚΟ>

>ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΓΡΑΦΗΚΟ>

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4: Τιμές και μειώσεις των τιμών ορισμένων προϊόντων για την καταπολέμηση του ΗIV/AIDS και της ελονοσίας

Το πρόγραμμα δράσης αναγνωρίζει ότι η τιμή των φαρμακευτικών προϊόντων είναι μόνο ένα στοιχείο για την καταπολέμηση του HIV/AIDS, της ελονοσίας και φυματίωσης. Απαιτείται συμπληρωματική δράση σε όλους τους άλλους τομείς που καθορίζονται στο πρόγραμμα δράσης, συμπεριλαμβανομένης της βιώσιμης χρηματοδότησης, της ενίσχυσης των συστημάτων υγείας, και της επικέντρωσης σε βελτιωμένα αποτελέσματα για την υγεία μέσω τομέων άλλων εκτός της υγείας.

Την τελευταία διετία πολλοί παρασκευαστές φαρμακευτικών προϊόντων μείωσαν τις τιμές των φαρμακευτικών προϊόντων που πωλούνται στις αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτή η αλλαγή δημιουργήθηκε από την παγκόσμια και δημόσια επικέντρωση, μεταξύ άλλων από την ΕΕ, σε «προσιτές τιμές των φαρμάκων», καθώς επίσης και από την προοπτική του ανταγωνισμού από παρασκευαστές αντιγράφων φαρμάκων. Οι μειώσεις των τιμών περιλάμβαναν όχι μόνο τα φαρμακευτικά προϊόντα για το HIV/AIDS αλλά και για την ελονοσία και άλλες ασθένειες.

Οι μειώσεις των τιμών είναι αποτέλεσμα διάφορων παραγόντων όπως 1) εκούσιες διμερείς συμφωνίες, 2) μαζικές αγορές, 3) εκούσια παραχώρηση άδειας χρήσης, 4) υποχρεωτική παραχώρηση άδειας χρήσης /ή απειλή χρησιμοποίησης υποχρεωτικής άδειας χρήσης, και 5) παραγωγή αντιγράφων προϊόντων.

Παραδείγματα εκούσιων συμφωνιών είναι: μεταξύ έξι συμμετεχουσών εταιρειών και χωρών για τη διάθεση αντιρετροϊικών φαρμάκων, μέσω της χρηματοδοτούμενης από τα ΗΕ Πρωτοβουλίας για ταχεία πρόσβαση (που ξεκίνησε το 2000 και σήμερα καλύπτει περίπου το 1% αυτών που χρειάζονται θεραπεία)α συμφωνίες μεταξύ της φαρμακευτικής εταιρείας Novartis, της Νότιας Αφρικής και της ΠΟΥ, προς το παρόν σε πιλοτική βάση (καλύπτονται 24.000 άτομα) για φαρμακευτική αγωγή κλιμακωτής τιμολόγησης για την ελονοσία, CoartemC και μία εταιρική σχέση που δημιουργείται μεταξύ της GSK και της ΠΟΥ για το φάρμακο κατά της ελονοσίας LAPDAP [32].

[32] Για περισσότερες λεπτομέρειες βλ.: το βασικό έγγραφο της ομάδας εργασίας υψηλού επιπέδου (ΗΒ) «Διαφοροποιημένη τιμολόγηση των βασικών φαρμάκων στον αναπτυσσόμενο κόσμο», Λονδίνο 26 Ιουλίου 2002.

Ο ακόλουθος πίνακας δείχνει κατ' εκτίμηση μειώσεις των τιμών των αντιρετροϊικών φαρμάκων (ARV).

>ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΓΡΑΦΗΚΟ>

Πηγή: MSF, Noέμβριος 2002

Το Coartem έχει καταχωρηθεί με δύο διαφορετικές ονομασίες προϊόντος με διαφορετικές τιμές και διαφορετική συσκευασία. Διαιρεί την αγορά παρέχοντας ένα φάρμακο για τις αγορές του ΟΟΣΑ, ένα για τον ιδιωτικό τομέα των ενδημικών στην ελονοσία χωρών και ένα τρίτο προϊόν που διατίθεται μέσω της ΠΟΥ για χρήση από το δημόσιο τομέα. Ο πιθανός περιορισμός στην επιτευχθείσα κλίμακα μπορεί να είναι ι) η ουσιαστικά μειωμένη τιμή διατίθεται μόνο μέσω του δημόσιου τομέα, ενώ οι ασθενείς (συμπεριλαμβανομένων των φτωχών) έχουν πρόσβαση στη φαρμακευτική αγωγή για την ελονοσία πρωτίστως μέσω του ιδιωτικού τομέα, και ιι) το κίνητρο και η σκοπιμότητα για εκροή από φτωχές σε πλούσιες αγορές στο εσωτερικό φτωχών χωρών.