52001SA0007

Ειδική έκθεση αριθ. 7/2001

σχετικά με τις Επιστροφές κατά την εξαγωγή - Προορισμός και διάθεση στην αγορά, συνοδευόμενη από τις απαντήσεις της Επιτροπής

(υποβαλλόμενη δυνάμει του άρθρου 248 παράγραφος 4 δεύτερο εδάφιο της συνθήκης ΕΚ)

(2001/C 314/01)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ

ΓΔ AGRI Γενική Διεύθυνση "Γεωργία"

ΓΔ RELEX Γενική Διεύθυνση "Εξωτερικές σχέσεις"

ΕΓΤΠΕ Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων

HZA Γερμανικός οργανισμός πληρωμών

OFIVAL Γαλλικός οργανισμός πληρωμών - προϊόντα με βάση το κρέας

OLAF Ευρωπαϊκή υπηρεσία καταπολέμησης της απάτης

PVE Οργανισμός πληρωμών των Κάτω Χωρών - προϊόντα με βάση το κρέας

UCLAF Μονάδα συντονισμού για την καταπολέμηση της απάτης

ZA Αυστριακός οργανισμός πληρωμών

ΣΥΝΟΨΗ

Ι. Οι επιστροφές κατά την εξαγωγή κοστίζουν στους Ευρωπαίους φορολογούμενους περίπου 5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Το σύστημα των επιστροφών κατά την εξαγωγή προβλέπει ότι τα ποσοστά επιστροφής για ορισμένα προϊόντα διαφοροποιούνται ανάλογα με τον προορισμό, με την προϋπόθεση ότι παρουσιάζονται ικανοποιητικά αποδεικτικά στοιχεία (απόδειξη άφιξης) ότι τα εμπορεύματα διατέθηκαν στην αγορά στον δηλωθέντα προορισμό. Ως τέτοιου είδους αποδεικτικά στοιχεία μπορούν να γίνουν δεκτά διάφορα έγγραφα, από τελωνειακές διασαφήσεις εισαγωγής που εκδίδει η χώρα προορισμού, έως τραπεζικά έγγραφα που αποδεικνύουν την πληρωμή. Υπάρχουν ειδικοί κανόνες για την έκδοση εγγράφων από εταιρείες εποπτείας σε διεθνές επίπεδο.

II. Κατά την άποψη του Συνεδρίου, απαιτείται επίσης τα προϊόντα που δικαιούνται μη διαφοροποιημένων επιστροφών, ήτοι ενός ποσοστού για το ίδιο προϊόν προς όλους τους προορισμούς, να διατίθενται στην αγορά χώρας μη μέλους της ΕΕ (τρίτης χώρας). Εντούτοις, αποδεικτικά στοιχεία για εμπορεύματα που δικαιούνται μη διαφοροποιημένων επιστροφών απαιτούνται μόνον σε περιπτώσεις αμφιβολιών.

III. Η εξακρίβωση της εγκυρότητας των αποδείξεων άφιξης αποτελεί πολύπλοκο και χρονοβόρο έργο, ενώ υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα αβέβαιου αποτελέσματος. Το 1992, η Επιτροπή συνέταξε κατάλογο υποδειγμάτων αποδείξεων προκειμένου να συνδράμει τα κράτη μέλη στο έργο αυτό, αλλά ο εν λόγω κατάλογος δεν έχει ενημερωθεί. Υφίστανται μεγάλες διαφορές μεταξύ κρατών μελών όσον αφορά τους ελέγχους που διενεργούνται σχετικά με τις αποδείξεις άφιξης (βλέπε σημεία 9-13).

IV. Μολονότι η Επιτροπή αξιολογεί τις αποδείξεις που παρουσιάζονται για πράξεις που επέλεξε προς έλεγχο στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης των λογαριασμών, δεν έχει διενεργήσει έλεγχο του συστήματος των αποδείξεων άφιξης εκτός αυτού που αναφέρεται στο σημείο 7. Ωστόσο, έχει εντοπίσει μείζονες αδυναμίες στους ελέγχους των κρατών μελών κατά την εξαγωγή, που επέφεραν δημοσιονομικές διορθώσεις ύψους 188 εκατομμυρίων ευρώ (βλέπε σημεία 7 και 8).

V. Ορισμένα κράτη μέλη δεν έχουν διενεργήσει τους απαιτούμενους ελέγχους των εγκεκριμένων εταιρειών εποπτείας. Όπου διενεργήθηκαν τέτοιου είδους έλεγχοι, εντοπίστηκαν σοβαρές ελλείψεις και παρατυπίες, που δεν έτυχαν πάντοτε ικανοποιητικής παρακολούθησης. Όταν σε ένα κράτος μέλος αποσυρόταν έγκριση, η απόσυρση δεν ίσχυε για άλλα μέλη του ίδιου ομίλου εταιρειών που είχαν λάβει έγκριση σε άλλα κράτη μέλη. Οι εγκρίσεις δεν αποσύρονταν πάντοτε όταν έπρεπε (βλέπε σημεία 17-32).

VI. Τα κράτη μέλη δεν εξέδωσαν κατευθυντήριες γραμμές προς τις πρεσβείες τους σχετικά με τους διενεργητέους ελέγχους πριν από την έκδοση βεβαιώσεων εκφόρτωσης. Οι αποδείξεις των πρεσβειών εκδίδονταν, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, βάσει ελέγχων των εγγράφων. Σπανίως διενεργούνταν φυσικοί έλεγχοι τη στιγμή της εκφόρτωσης (βλέπε σημεία 35-38).

VII. Η OLAF και η ΓΔ AGRI εντόπισαν ή προκάλεσαν τον εντοπισμό ορισμένων σοβαρών παρατυπιών και εικαζόμενων περιπτώσεων απάτης, σχετικά με ορισμένους από τους σημαντικότερους προορισμούς που αφορούν επιστροφές κατά την εξαγωγή. Οι εταιρείες εποπτείας ενέχονται σε ορισμένες από τις εν λόγω παρατυπίες. Ο έλεγχος του Συνεδρίου αποκάλυψε περαιτέρω εικαζόμενες παρατυπίες και περιπτώσεις αμφισβητήσιμων δικαιολογητικών καταβολής των επιστροφών για ορισμένους προορισμούς (βλέπε σημεία 39-80). Οι εικαζόμενες παράτυπες πληρωμές στις οποίες αναφέρεται η παρούσα έκθεση ανέρχονται σε 100 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Η Επιτροπή θα πρέπει να μεριμνήσει ώστε να ξεκινήσουν ενέργειες ανάκτησης για τις περιπτώσεις όπου αυτό δεν έχει ήδη πραγματοποιηθεί.

VIII. Το Συνέδριο θεωρεί ότι για τα προϊόντα που επωφελούνται επιστροφών κατά την εξαγωγή θα ήταν προτιμότερο να εφαρμόζεται ενιαίο ποσοστό επιστροφής για κάθε προϊόν προς όλους τους προορισμούς. Ωστόσο, το Συνέδριο αναγνωρίζει ότι επί του παρόντος, για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανόμενων των ισχυουσών εμπορικών συμφωνιών, αυτό δεν είναι δυνατό. Λαμβανομένου υπόψη του κόστους με το οποίο επιβαρύνει η τήρηση του καθεστώτος τόσο τις διοικητικές αρχές όσο και τις επιχειρήσεις, καθώς και του ελάχιστου βαθμού ασφαλείας που παρέχει το σύστημα των αποδείξεων άφιξης, θα πρέπει, κατά συνέπεια, να εξεταστούν τα εξής ενδεχόμενα:

- να απαιτούνται αποδείξεις άφιξης μόνον σε περιπτώσεις αμφιβολιών ή για προορισμούς που παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο,

- να ενταθούν οι κατασταλτικοί έλεγχοι που διενεργούν τα κράτη μέλη σχετικά με τη διάθεση στην αγορά, έτσι ώστε να συμβουλεύονται τις βάσεις δεδομένων σχετικά με τις φορτώσεις και τις κινήσεις των εμπορευματοκιβωτίων, καθώς και τα μητρώα που τηρούν οι εταιρείες οδικών μεταφορών, για το σύνολο των πράξεων που επελέγησαν για έλεγχο (βλέπε σημεία 84-86).

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1. Οι επιστροφές κατά την εξαγωγή καταβάλλονται στους εξαγωγείς γεωργικών προϊόντων προς τρίτες χώρες. Στοχεύουν στην αντιστάθμιση, υπέρ των εξαγωγέων, της διαφοράς μεταξύ των τιμών της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ και των τιμών που επικρατούν στην παγκόσμια αγορά. Κατ' αυτόν τον τρόπο, παρέχουν τη δυνατότητα στους εξαγωγείς να ανοίξουν ή να διατηρήσουν αγορές για εξαγωγή κοινοτικών προϊόντων(1). Επίσης, συμβάλλουν στη διατήρηση της ισορροπίας της εσωτερικής αγοράς. Η καταβολή επιστροφών κατά την εξαγωγή δεν δικαιολογείται όταν διαπιστώνεται ότι η εξαγωγή δεν συνιστά κανονική εμπορική συναλλαγή(2), επειδή στερείται πραγματικής οικονομικής σκοπιμότητας και έγινε μόνο με σκοπό να ληφθεί οικονομικό πλεονέκτημα που χρηματοδοτείται από την Κοινότητα(3).

2. Για ορισμένα προϊόντα, όπως το βόειο κρέας και το τυρί, τα ποσοστά επιστροφής ποικίλλουν ανάλογα με τον προορισμό (διαφοροποιημένες επιστροφές) και, συνεπώς, το δικαίωμα του εξαγωγέα στην επιστροφή εξαρτάται από την υποβολή αποδείξεων ότι τα εμπορεύματα διατέθηκαν στην αγορά στον δηλωθέντα προορισμό (αποδείξεις άφιξης)(4). Για άλλες ομάδες προϊόντων, ισχύει ενιαίο ποσοστό επιστροφής για όλους τους προορισμούς για κάθε μεμονωμένο προϊόν (μη διαφοροποιημένες επιστροφές). Με εξαίρεση τις περιπτώσεις αμφιβολιών, δεν απαιτείται να υποβάλλουν οι εξαγωγείς αποδείξεις άφιξης για μη διαφοροποιημένες πράξεις. Ωστόσο, κατά την άποψη του Συνεδρίου, απαιτείται τα προϊόντα που δικαιούνται μη διαφοροποιημένων επιστροφών να εισάγονται σε τρίτη χώρα εντός των δώδεκα μηνών που έπονται της ημερομηνίας εξαγωγής(5).

3. Με τη διενέργεια των πληρωμών προς τους εξαγωγείς είναι επιφορτισμένοι εγκεκριμένοι οργανισμοί στα κράτη μέλη. Ο έλεγχος της νομιμότητας και κανονικότητας των αιτήσεων επιστροφών κατά την εξαγωγή αποτελεί, κατά πρώτο λόγο, ευθύνη των αρχών των κρατών μελών.

Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

4. Η παρούσα έκθεση πραγματεύεται τη διάθεση εμπορευμάτων στην αγορά τρίτων χωρών. Εξετάζει, αφενός, τον τρόπο κατά τον οποίο η Επιτροπή διαχειρίζεται την εν λόγω απαίτηση, συμπεριλαμβανόμενης της αιτιολόγησης των διαφοροποιημένων επιστροφών, αφετέρου, τα προβλήματα που δημιουργεί το σύστημα αυτό και, τέλος, τους προληπτικούς ελέγχους των κρατών μελών σχετικά με την εγκυρότητα των αποδείξεων άφιξης(6).

5. Οι παρατηρήσεις της παρούσας έκθεσης βασίζονται σε αξιολόγηση των συστημάτων των κρατών μελών όσον αφορά την αποδοχή των αποδείξεων άφιξης, σε αξιολόγηση των αποδείξεων άφιξης, σε αναζήτηση πληροφοριών στις βάσεις δεδομένων σχετικά με τις φορτώσεις και τις κινήσεις των εμπορευματοκιβωτίων, καθώς και πληροφοριών σχετικά με τις εισαγωγές που διαθέτουν τρίτες χώρες και, τέλος, σε εξέταση πληροφοριών της OLAF για παρατυπίες όσον αφορά τους προορισμούς των εξαγωγών. Η περίοδος αναφοράς για τον έλεγχο των πράξεων ήταν το οικονομικό έτος 1998 του ΕΓΤΠΕ. Εντούτοις, ορισμένες από τις περιπτώσεις που περιγράφονται στην παρούσα έκθεση αναφέρονται σε άλλα οικονομικά έτη του ΕΓΤΠΕ.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ

6. Κατά το οικονομικό έτος 1998 του ΕΓΤΠΕ, οι επιστροφές ανήλθαν συνολικά σε 4800 εκατομμύρια ευρώ περίπου (12,4 % περίπου του προϋπολογισμού του ΕΓΤΠΕ). Ο πίνακας 1 παρουσιάζει την κατανομή των πληρωμών ανά μέτρο, ο πίνακας 2 ανά κράτος μέλος εξαγωγής και ο πίνακας 3 ανά κύριο προορισμό. Πληρωμές ύψους 900 εκατομμυρίων ευρώ περίπου διαφοροποιήθηκαν ανάλογα με τον προορισμό. Ο πίνακας 4 παρουσιάζει τους κυριότερους προορισμούς των εν λόγω πληρωμών.

Πίνακας 1

Κατανομή των πληρωμών για επιστροφές κατά την εξαγωγή ανά μέτρο - οικονομικό έτος 1998 του ΕΓΤΠΕ

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>

Σημείωση:

Τα ποσά έχουν στρογγυλοποιηθεί.

Πηγή:

Αποτελέσματα της εκτέλεσης του προϋπολογισμού 1998.

Πίνακας 2

Κατανομή των πληρωμών για επιστροφές κατά την εξαγωγή ανά κράτος μέλος εξαγωγής - οικονομικό έτος 1998 του ΕΓΤΠΕ

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>

Σημείωση:

Τα ποσά έχουν στρογγυλοποιηθεί.

Πηγή:

Στοιχεία των κρατών μελών σχετικά με τις επιστροφές κατά την εξαγωγή για το οικονομικό έτος 1998 του ΕΓΤΠΕ.

Πίνακας 3

Σύνολο των πληρωμών για επιστροφές κατά την εξαγωγή ανά κύριο προορισμό - οικονομικό έτος 1998 του ΕΓΤΠΕ

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>

Πηγή:

Στοιχεία των κρατών μελών σχετικά με τις επιστροφές κατά την εξαγωγή για το οικονομικό έτος 1998 του ΕΓΤΠΕ.

Πίνακας 4

Πληρωμές για διαφοροποιημένες επιστροφές κατά την εξαγωγή ανά προορισμό - οικονομικό έτος 1998 του ΕΓΤΠΕ

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>

Πηγή:

Στοιχεία των κρατών μελών σχετικά με τις επιστροφές κατά την εξαγωγή για το οικονομικό έτος 1998 του ΕΓΤΠΕ.

ΕΛΕΓΧΟΙ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ

7. Η Επιτροπή, κατά τη διάρκεια των ελέγχων που διενεργεί σχετικά με την κανονικότητα της καταβολής των επιστροφών κατά την εξαγωγή, αξιολογούσε πάντοτε τις αποδείξεις άφιξης που παρουσιάζονται για τις επιλεγείσες πράξεις. Αφότου διαπίστωσε ότι η Γερμανία είναι η χώρα που κυρίως χρησιμοποιεί τα πιστοποιητικά των εταιρειών εποπτείας, προέβη επίσης στην έναρξη ειδικής έρευνας σχετικά με τις βεβαιώσεις εκφόρτωσης που υπέβαλαν εταιρείες εποπτείας στο εν λόγω κράτος μέλος (βλέπε σημεία 29-30). Εντούτοις, πριν από τον έλεγχο του Συνεδρίου, δεν είχε διενεργήσει έλεγχο ειδικά για το σύστημα παροχής αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με τη διάθεση εμπορευμάτων στην αγορά σε δηλωθέντες τρίτους προορισμούς.

8. Οι έλεγχοι των συστημάτων που διενέργησε η Επιτροπή στο πλαίσιο της εκκαθάρισης των λογαριασμών αφορούσαν κυρίως την ποιότητα και την επίδραση των φυσικών ελέγχων των εξαγόμενων προϊόντων. Κατά τους εν λόγω ελέγχους, εντοπίστηκαν μείζονες αδυναμίες στους φυσικούς ελέγχους της περιγραφής και της ποσότητας των προϊόντων που δικαιούνταν επιστροφών κατά την εξαγωγή. Κατά συνέπεια, επιβλήθηκαν σημαντικές δημοσιονομικές διορθώσεις, εκ των οποίων η τελευταία καθορίστηκε στο 5 % των δαπανών για επιστροφές κατά την εξαγωγή για το Βέλγιο, τη Δανία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, τη Γαλλία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, και ανήλθε συνολικά σε 188 εκατομμύρια ευρώ.

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΑΦΙΞΗΣ

9. Πέραν των διαφορών στις διοικητικές απαιτήσεις που αντικατοπτρίζουν τα ειδικά χαρακτηριστικά των διαφόρων τομέων προϊόντων, η απαίτηση υποβολής αποδείξεων άφιξης δημιουργεί δυσανάλογο διοικητικό φόρτο σε σχέση με τα διακυβευόμενα ποσά. Παραδείγματος χάρη, καταβλήθηκαν επιστροφές ύψους 1 εκατομμυρίου ευρώ, για μη διαφοροποιημένη εξαγωγή ζάχαρης χύμα, βάσει απλής θεώρησης του τελωνείου που βεβαίωνε ότι τα εμπορεύματα είχαν εγκαταλείψει το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, ενώ απαιτήθηκαν επιπλέον έγγραφα μεταφοράς και αποδείξεις άφιξης για την εξαγωγή εμπορευματοκιβωτίου βοείου κρέατος, για το οποίο είχαν καταβληθεί επιστροφές ύψους 15000 ευρώ περίπου.

10. Ποικίλα έγγραφα μπορούν να γίνουν δεκτά ως αποδείξεις άφιξης(7). Προτιμώνται τελωνειακές διασαφήσεις εισαγωγής ή πιστοποιητικά εισαγωγής που εκδίδουν εγκεκριμένες εταιρείες εποπτείας (κύριες αποδείξεις). Εάν αυτά δεν είναι δυνατό να παρασχεθούν, μπορούν να γίνουν δεκτά άλλα έγγραφα, ορισμένα από τα οποία δεν είναι αξιόπιστα(8), που κυμαίνονται από βεβαιώσεις εκφόρτωσης έως τραπεζικά έγγραφα που αποδεικνύουν την πληρωμή των εν λόγω εμπορευμάτων (δευτερεύουσες αποδείξεις).

11. Τον Οκτώβριο του 1992, η ΓΔ AGRI διένειμε τα αποτελέσματα μελέτης σχετικά με τα έγγραφα που χρησιμοποιούν 58 τρίτες χώρες ως αποδείξεις άφιξης. Λόγω των συνεχών τροποποιήσεων στα έγγραφα εισαγωγής στις τρίτες χώρες και της αυξανόμενης χρήσης ηλεκτρονικών διαδικασιών εκτελωνισμού, το έγγραφο αυτό σύντομα περιέπεσε σε αχρηστία. Επί του παρόντος, κάθε οργανισμός πληρωμών φέρει την πλήρη ευθύνη για την αξιολόγηση της εγκυρότητας των αποδείξεων άφιξης που λαμβάνει. Εξαιρουμένης της πρωτοβουλίας της OLAF στην περίπτωση της Ρωσίας (βλέπε σημεία 43-47), δεν υπάρχει εναρμόνιση ούτε επιχειρησιακή διαδικασία για την αξιολόγηση της εγκυρότητας και της κανονικότητας των κύριων και δευτερευουσών αποδείξεων άφιξης. Έτσι, για τον ίδιο προορισμό, το ίδιο είδος απόδειξης άφιξης μπορεί να γίνει δεκτό από ένα κράτος μέλος και να απορριφθεί από ένα άλλο, ανάλογα με τις απαιτήσεις κάθε κράτους μέλους.

12. Τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου για τις αποδείξεις άφιξης διαφέρουν μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και μεταξύ των οργανισμών πληρωμών. Ορισμένοι οργανισμοί πληρωμών, όπως ο HZA-Hamburg Jonas στη Γερμανία, ο ZA Salzburg στην Αυστρία, ο Ofival στη Γαλλία και ο PVE στις Κάτω Χώρες, διαθέτουν ξεχωριστή υπηρεσία που είναι αρμόδια για τη συγκέντρωση, την ανάλυση, τον έλεγχο και την αρχειοθέτηση των διαφόρων αποδείξεων άφιξης στον προορισμό, οι οποίες επισυνάπτονται στις αιτήσεις καταβολής επιστροφών. Επίσης, οι εν λόγω οργανισμοί πληρωμών έχουν σχεδιάσει σύστημα παρακολούθησης που παρέχει τη δυνατότητα συγκριτικών μελετών των σφραγίδων, των υπογραφών και της ύπαρξης των τελωνείων στις χώρες προορισμού. Ωστόσο, οι οργανισμοί πληρωμών στη Γαλλία και τις Κάτω Χώρες δεν ανταλλάσσουν τις πληροφορίες τους σχετικά με τις αποδείξεις άφιξης. Στο Βέλγιο, την Ελλάδα, την Ισπανία και τη Φινλανδία, οι οργανισμοί πληρωμών δεν διαθέτουν αποδοτικό σύστημα που να διασφαλίζει τον εντοπισμό και την παρακολούθηση των αποδείξεων άφιξης στον προορισμό.

13. Δεδομένης της έλλειψης συντονισμού, της άσκοπης επανάληψης της επαλήθευσης των αποδείξεων και της απουσίας εναρμόνισης όσον αφορά την αποδοχή των αποδείξεων, η Επιτροπή θα έπρεπε να είναι υπεύθυνη για το συντονισμό των επαληθεύσεων στις τρίτες χώρες, καθώς και για την τήρηση και ενημέρωση των φακέλων που περιέχουν τα υποδείγματα αποδείξεων άφιξης οι οποίες μπορούν να γίνουν δεκτές από τους οργανισμούς πληρωμών των κρατών μελών.

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ ΑΦΙΞΗΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ

14. Οι επιστροφές είναι πληρωτέες προκαταβολικά υπό τον όρο ότι έχει συσταθεί εγγύηση. Η εγγύηση αποδεσμεύεται όταν όλα τα απαιτούμενα έγγραφα, συμπεριλαμβανόμενων των αποδείξεων άφιξης, έχουν υποβληθεί και έχουν γίνει δεκτά.

15. Ο πίνακας 5 παρουσιάζει τον αριθμό των περιπτώσεων μη αποδεσμευμένων εγγυήσεων, καθώς και τα αντίστοιχα ποσά για τα διάφορα κράτη μέλη. Η πλειονότητα των υποθέσεων που παραμένουν ανοικτές τοποθετούνται χρονικά μεταξύ 1995 και 1998, αλλά ορισμένες χρονολογούνται από το 1990.

Πίνακας 5

Μη αποδεσμευμένες εγγυήσεις - Προκαταβολές και προχρηματοδοτημένα εμπορεύματα

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>

Πηγή:

Μητρώα των οργανισμών πληρωμών.

16. Οι καθυστερήσεις στην αποδέσμευση των εγγυήσεων δικαιολογήθηκαν με διάφορους τρόπους: επρόκειτο για παλαιές υποθέσεις που εκκρεμούσαν ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων (πλήρης κατάσταση των κρατών μελών στον πίνακα 5), έλλειψη αξιοπιστίας των ρωσικών τελωνειακών εγγράφων (Δανία και Γερμανία), καθιέρωση νέων ηλεκτρονικών συστημάτων σε συνδυασμό με συχνή εναλλαγή του προσωπικού (Δανία), χωρισμό διοικητικών καθηκόντων (Ισπανία) και έλλειψη προσωπικού (Ιταλία). Το σύστημα παρουσιάζει περαιτέρω περιπλοκές στη Γαλλία, όπου η διαχείριση των εγγυήσεων είναι διαχωρισμένη μεταξύ των τελωνειακών υπηρεσιών και των οργανισμών πληρωμών. Εντούτοις, ο αριθμός των μη αποδεσμευμένων εγγυήσεων οφείλεται επίσης στην πολυπλοκότητα του συστήματος των αποδείξεων άφιξης.

ΕΓΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ

17. Οι εταιρείες εποπτείας πρέπει να λαμβάνουν έγκριση από τις αρχές του κράτους μέλους για την έκδοση πιστοποιητικών άφιξης. Κάθε έγκριση ισχύει για τριετή περίοδο. Το 1994, ένα έγγραφο εργασίας της ΓΔ AGRI προσδιόρισε τις βάσεις για την έγκριση των εν λόγω εταιρειών(9). Επίσης, το εν λόγω έγγραφο εργασίας καθορίζει τις διαδικασίες ελέγχου και επαλήθευσης που πρέπει να ακολουθούν οι εταιρείες για την έκδοση πιστοποιητικών και προσδιορίζει τις αρμοδιότητες των κρατών μελών όσον αφορά τον έλεγχο και την απόδοση των εταιρειών. Το παράρτημα περιέχει σύνοψη των κύριων απαιτήσεων. Από το 1999 και εξής, οι διατάξεις σχετικά με την έγκριση των εταιρειών εποπτείας ενσωματώθηκαν στο βασικό κανονισμό περί επιστροφών κατά την εξαγωγή. Η μόνη κύρωση που προβλέπεται για εταιρείες που δεν πληρούν τους όρους έγκρισης ή που εκδίδουν παράτυπα πιστοποιητικά είναι η απόσυρση της έγκρισης. Η απόσυρση έγκρισης θα πρέπει να ισχύει σε όλα τα κράτη μέλη. Επί του παρόντος, τα κράτη μέλη έχουν εγκρίνει 28 εταιρείες εποπτείας, και 15 από τις εγκεκριμένες εταιρείες ανήκουν σε τέσσερις μόνον ομίλους.

18. Η έκδοση αποδείξεων άφιξης, για την οποία χρεώνονται 250 ευρώ περίπου ανά έγγραφο, ενδέχεται να αποτελεί μικρό μόνο τμήμα των υπηρεσιών που παρέχουν οι εταιρείες εποπτείας στους πελάτες τους. Επομένως, υπάρχει κίνδυνος σύγχυσης συμφερόντων. Σε μία περίπτωση, μια εταιρεία εποπτείας αποδέχθηκε το αίτημα του πελάτη της να πιστοποιήσει μόνο τη φορτωτική (Ηνωμένο Βασίλειο). Σε άλλη περίπτωση, μια εταιρεία εποπτείας που είχε λάβει έγκριση στις Κάτω Χώρες σταμάτησε να εκδίδει αποδείξεις, διότι επιθυμούσε να διατηρήσει αλώβητη τη φήμη της.

19. Το Βέλγιο, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Γαλλία, η Φινλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο χορηγούσαν έγκριση σε εταιρείες εποπτείας χωρίς προγενέστερο έλεγχο για να εξακριβώσουν εάν πληρούνταν οι όροι έγκρισης που είχαν καθοριστεί στις κατευθυντήριες γραμμές. Η Ελλάδα, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο διόρθωσαν την εν λόγω αδυναμία κατά την ανανέωση των εγκρίσεων.

20. Μόνον η Γερμανία είχε ελέγξει επιτόπου σε δύο τρίτες χώρες τις μεθόδους των εταιρειών εποπτείας για την έκδοση αποδείξεων.

21. Το Βέλγιο, η Ελλάδα, οι Κάτω Χώρες και η Φινλανδία δεν έχουν διενεργήσει έλεγχο της κανονικότητας των αιτήσεων επιστροφής που συνοδεύονταν από πιστοποιητικά εταιρειών εποπτείας ως δικαιολογητικά, σε σύγκριση με τη βασική τεκμηρίωση που διαθέτουν οι εν λόγω εταιρείες.

22. Το Βέλγιο, η Δανία, η Γερμανία, η Ισπανία, η Φινλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορούσαν να εντοπίσουν εύκολα τις αιτήσεις που συνοδεύονταν από πιστοποιητικά εταιρειών εποπτείας ως δικαιολογητικά και, συνεπώς, δεν μπορούσαν να επιλέξουν αιτήσεις προς έλεγχο από τον πληθυσμό των πληρωμών επιστροφών. Αντ' αυτού, επελέγησαν πιστοποιητικά προς έλεγχο από τα μητρώα των ίδιων των εταιρειών εποπτείας, χωρίς εγγύηση ως προς την πληρότητα των εν λόγω αρχείων.

23. Δεν διατυπώθηκε αίτημα από κανένα κράτος μέλος προς άλλο κράτος μέλος για έλεγχο πιστοποιητικών που το δεύτερο είχε αποδεχθεί και τα οποία είχε εκδώσει εταιρεία εποπτείας εγκεκριμένη σε άλλο κράτος μέλος(10).

24. Δεν πραγματοποιήθηκε παρακολούθηση με στόχο την ανάκτηση σε περιπτώσεις εικαζόμενης παρατυπίας, οι οποίες ανιχνεύθηκαν κατά τον έλεγχο εταιρειών εποπτείας από τα κράτη μέλη (Βέλγιο, Κάτω Χώρες, Ηνωμένο Βασίλειο).

25. Το Ηνωμένο Βασίλειο απέσυρε εγκρίσεις εταιρειών για ελλιπή μητρώα, η Ιταλία για υπόνοιες συνενοχής σε παρατυπία, ενώ η Γερμανία (βλέπε σημείο 29) και η Ελλάδα για έκδοση παράτυπων πιστοποιητικών.

26. Όταν ένα κράτος μέλος απέσυρε την έγκριση, τα άλλα κράτη μέλη δεν απέσυραν τις εγκρίσεις των εταιρειών που ανήκαν στον ίδιο όμιλο, μολονότι όλα τα μέλη του ομίλου χρησιμοποιούν τις ίδιες μεθόδους, προσωπικό και πληροφορίες στις τρίτες χώρες. Επομένως, η μη διενέργεια των απαιτούμενων ελέγχων στον προορισμό θα πρέπει να αποτελεί κοινό φαινόμενο για όλες τις εγκεκριμένες εταιρείες του ομίλου. Συνεπώς, η Επιτροπή θα πρέπει να έχει την άμεση ευθύνη για την έγκριση των εταιρειών εποπτείας, προκειμένου να εξασφαλίζεται ίση μεταχείριση.

27. Μολονότι οι αρχές των Κάτω Χωρών διαπίστωσαν ότι μια εταιρεία εποπτείας είχε εκδώσει πιστοποιητικά χωρίς να έχει διενεργήσει τους αναγκαίους ελέγχους κατά την εκφόρτωση και τον εκτελωνισμό των εμπορευμάτων σε τρίτες χώρες, δεν απέσυραν την έγκριση της εν λόγω εταιρείας ούτε έλαβαν μέτρα ανάκτησης.

28. Μια εγκεκριμένη εταιρεία ενεχόταν στην έκδοση παράτυπων αποδείξεων άφιξης στην Ιορδανία (βλέπε επίσης σημεία 40-42).

29. Κατόπιν πρωτοβουλίας της μονάδας "εκκαθάριση των λογαριασμών" της Επιτροπής, η Γερμανία προέβη σε έλεγχο όλων των αποδείξεων άφιξης που αφορούσαν εξαγωγές βοοειδών και βοείου κρέατος, τις οποίες είχαν εκδώσει εταιρείες εποπτείας. Κατά τους ελέγχους αυτούς, εντοπίστηκαν παράτυπες αποδείξεις άφιξης για αιτήσεις επιστροφών που ανέρχονταν σε 72,1 εκατομμύρια ευρώ (17 % των επιστροφών που καταβλήθηκαν μεταξύ 1994 και 1996), καθώς και αμφίβολες αποδείξεις για 175,5 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον (40 %)(11). Εξεδόθησαν εντολές ανάκτησης, για το σύνολο των οποίων έχει ασκηθεί έφεση, για 60,4 εκατομμύρια ευρώ, οι οποίες καλύπτουν τις παράτυπες αποδείξεις άφιξης και τα ανεπαρκή έγγραφα μεταφοράς. Βάσει της έκθεσης της Γερμανίας και αρκετών διμερών συνομιλιών, η Επιτροπή επέβαλε δημοσιονομική διόρθωση ύψους 20,8 εκατομμύρια ευρώ περίπου(12), λόγω των σοβαρών αδυναμιών του συστήματος που εντοπίστηκαν.

30. Έως την εποχή του ελέγχου, δεν είχαν πραγματοποιηθεί έρευνες παρακολούθησης σε άλλα κράτη μέλη σχετικά με πιστοποιητικά που εξέδωσαν οι εταιρείες εποπτείας τις οποίες αφορούσε η γερμανική έρευνα. Εταιρείες που ανήκαν στον ίδιο όμιλο είχαν επίσης λάβει έγκριση σε οκτώ άλλα κράτη μέλη. Επιπλέον, η Ισπανία, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες, η Αυστρία και η Φινλανδία είχαν δεχθεί αποδείξεις που εξέδωσαν εταιρείες εποπτείας στη Γερμανία. Μόνο η Αυστρία έχει προσδιορίσει ποσοτικά τις σχετικές επιστροφές, οι οποίες ανέρχονται σε 3,7 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Η Επιτροπή θα πρέπει να προβεί στην έναρξη ερευνών σχετικά με όλα τα πιστοποιητικά που εξέδωσαν οι εν λόγω εταιρείες και που έχουν γίνει δεκτά σε άλλα κράτη μέλη.

31. Από το 1996 και εξής, οι έρευνες της OLAF έχουν αποκαλύψει παρατυπίες ύψους 10,6 εκατομμυρίων ευρώ περίπου, οι οποίες αφορούν αποδείξεις άφιξης που εξέδωσαν εταιρείες εποπτείας που είχαν λάβει έγκριση στη Γερμανία, την Ιταλία και τις Κάτω Χώρες. Το ποσό αυτό αφορά κυρίως εξαγωγές βοείου κρέατος και πουλερικών στην Ιορδανία, καθώς και οίνου στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.

32. Λαμβανομένων υπόψη των παρατυπιών, της απουσίας των αναγκαίων ελέγχων και της έλλειψης παρακολούθησης που αναφέρθηκαν στα σημεία 17 έως 31, οι αποδείξεις άφιξης που υποβάλλουν οι εταιρείες εποπτείας θεωρούνται ελάχιστα αξιόπιστες.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ ΓΙΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ

33. Το 1993, η Επιτροπή (ΓΔ Relex) θέσπισε ειδική διαδικασία έγκρισης για τις εταιρείες ελέγχου και εποπτείας που έχουν θέσει υποψηφιότητα για την παρακολούθηση προγραμμάτων επισιτιστικής βοήθειας. Οι εξαγωγές γεωργικών προϊόντων που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο των εν λόγω προγραμμάτων παρέχουν επίσης τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να επωφεληθούν επιστροφών κατά την εξαγωγή.

34. Από το 1993 έως το 2000, οι διάφορες προσκλήσεις υποβολής προσφορών στις οποίες προέβη η Επιτροπή για την επιλογή εταιρειών παρακολούθησης δεν επέβαλλαν στις εταιρείες εποπτείας την υποχρέωση να εξασφαλίσουν, εκ των προτέρων, την έγκριση που ορίζουν οι κοινοτικοί κανονισμοί σχετικά με τις επιστροφές κατά την εξαγωγή. Η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των διαφόρων τμημάτων της Επιτροπής (ΓΔ AGRI και ΓΔ Relex), καθώς και η έλλειψη εναρμόνισης των διαδικασιών έγκρισης εταιρειών ελέγχου και εποπτείας, έδωσαν τη δυνατότητα σε μη εγκεκριμένες εταιρείες να εκδώσουν αποδείξεις άφιξης στον προορισμό, τις οποίες χρησιμοποίησαν στη συνέχεια προκειμένου να επωφεληθούν επιστροφών κατά την εξαγωγή.

ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΤΩΝ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ ΑΦΙΞΗΣ ΠΟΥ ΕΚΔΙΔΟΥΝ ΟΙ ΠΡΕΣΒΕΙΕΣ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ

35. Οι πρεσβείες των κρατών μελών μπορούν να βεβαιώνουν ότι μια κύρια απόδειξη αποτελεί ακριβές αντίγραφο του πρωτοτύπου. Επίσης, μπορούν να εκδίδουν δευτερεύουσες αποδείξεις υπό μορφή βεβαιώσεων εκφόρτωσης(13). Οι εν λόγω αποδείξεις πρέπει να πιστοποιούν ότι τα προϊόντα έχουν εγκαταλείψει τον τόπο εκφόρτωσης ή, τουλάχιστον, ότι δεν μεταφορτώθηκαν με σκοπό την επανεξαγωγή τους. Δεν ισχύουν για τις πρεσβείες κανονιστικοί όροι, ανάλογοι με τους όρους έγκρισης των εταιρειών εποπτείας και έκδοσης βεβαιώσεων εκφόρτωσης. Εντούτοις, εξυπακούεται ότι, προκειμένου η πρεσβεία να εκδώσει μια βεβαίωση εκφόρτωσης, θα πρέπει να διενεργήσει είτε τους ίδιους ελέγχους με αυτούς που απαιτούνται από τις εταιρείες εποπτείας, ήτοι φυσικούς ελέγχους τη στιγμή της εκφόρτωσης(14), είτε - σε εξαιρετικές περιπτώσεις δεόντως αιτιολογημένες, στις οποίες δεν θα μπορούσαν να είχαν διενεργηθεί φυσικοί έλεγχοι - ελέγχους εκ των υστέρων βάσει εγγράφων, που να καταγράφουν, παραδείγματος χάρη, την εκφόρτωση και τον εκτελωνισμό. Επίσης, οι πρεσβείες θα πρέπει να τηρούν φάκελο για κάθε πιστοποιητικό που εκδίδουν. Κατόπιν των παρατηρήσεων του Συνεδρίου, η Επιτροπή τόνισε στα κράτη μέλη ότι οι πρεσβείες των κρατών μελών θα πρέπει να διενεργούν τους ίδιους ελέγχους με τις εταιρείες εποπτείας(15).

36. Η Δανία(16), η Γαλλία(17) και η Ιρλανδία(18) (βλέπε επίσης σημεία 48-53), τα κύρια κράτη μέλη που χρησιμοποιούν τις πρεσβείες τους για την παροχή δευτερευουσών αποδείξεων, καθώς και η Γερμανία, η Ισπανία και οι Κάτω Χώρες, που επίσης έκαναν δεκτές τις αποδείξεις των πρεσβειών σε μικρότερη έκταση, δεν έδωσαν στις πρεσβείες κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τους διενεργητέους ελέγχους πριν από την έκδοση τέτοιων αποδείξεων. Στην πράξη, η πλειονότητα των εν λόγω αποδείξεων εξεδόθη κατόπιν ελέγχων των εγγράφων εκ των υστέρων, οι οποίοι, κατ' αναλογία με τους όρους που ισχύουν για τις εταιρείες εποπτείας, θα έπρεπε να διενεργούνται μόνον σε εξαιρετικές περιπτώσεις δεόντως αιτιολογημένες. Επίσης, διαπιστώθηκαν περιπτώσεις μη τήρησης φακέλων και περιπτώσεις πιστοποιητικών που εξεδόθησαν βάσει τεκμηρίωσης που παρέσχε ο εξαγωγέας (Δανία)(19).

37. Λόγω του ότι η ακριβής πηγή των αποδείξεων άφιξης δεν καταγράφεται στις βάσεις δεδομένων των οργανισμών πληρωμών, δεν κατέστη δυνατό να καθοριστεί η συνολική αξία των σχετικών επιστροφών. Στη Γαλλία, κατά το 1997 και 1998, 1584 αιτήσεις επιστροφών συνοδεύονταν από βεβαιώσεις εκφόρτωσης πρεσβείας. Η Δανία δεν κατόρθωσε να προσδιορίσει την αξία των σχετικών αιτήσεων διότι δεν μπορούσαν να εντοπιστούν μέσω υπολογιστή. Στην Ιρλανδία, η πλειονότητα των αιτήσεων επιστροφών κατά την εξαγωγή βοείου κρέατος προς την Αίγυπτο συνοδευόταν από πιστοποιητικά της πρεσβείας. Κατά το οικονομικό έτος 1999 του ΕΓΤΠΕ, το αντίστοιχο ποσό θα πρέπει να ανέρχόταν σε περίπου 120 εκατομμύρια ευρώ.

38. Η έλλειψη κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τους διενεργητέους ελέγχους και η απουσία φυσικών ελέγχων αποτελούν σοβαρές αδυναμίες των διαδικασιών έκδοσης δευτερευουσών αποδείξεων άφιξης από τις πρεσβείες. Συνεπώς, η εγκυρότητα αυτού του είδους των αποδείξεων που έχουν εκδοθεί έως τώρα πρέπει να θεωρηθεί αμφισβητήσιμη.

ΕΙΔΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ Ή/ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΥΠΙΩΝ ΠΟΥ ΕΝΤΟΠΙΣΤΗΚΑΝ ΣΕ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΠΡΟΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥΣ

39. Οι ακόλουθες παράγραφοι παρέχουν ενδεικτικά παραδείγματα όσον αφορά την έλλειψη αξιοπιστίας του συστήματος των αποδείξεων άφιξης και θέτουν υπό αμφισβήτηση την αιτιολόγηση των επιστροφών ή των διαφοροποιημένων επιστροφών για ορισμένους προορισμούς.

Ιορδανία - παράκαμψη του εμπορικού αποκλεισμού του ΟΗΕ που αφορά προμήθειες προς το Ιράκ

40. Η UCLAF, αφότου εντόπισε σημαντική αύξηση των εξαγωγών βοείου κρέατος και πουλερικών προς στην Ιορδανία κατά τα έτη μετά το 1991, διενέργησε έρευνα στην Ιορδανία το 1998 με υπαλλήλους της Γερμανίας και των Κάτω Χωρών, η οποία επιβεβαίωσε την ύπαρξη παρατυπιών με στόχο την παράκαμψη του εμπορικού αποκλεισμού του ΟΗΕ εναντίον του Ιράκ. Οι εξαγωγές προς το Ιράκ δεν δικαιούνταν επιστροφών, εκτός εάν ο εξαγωγέας είχε εξασφαλίσει προηγουμένως την έγκριση του ΟΗΕ για την εν λόγω εξαγωγή. Υπήρχε η υπόνοια ότι μεγάλες ποσότητες κρέατος και πουλερικών που είχαν διασαφηθεί από τα ιορδανικά τελωνεία δεν προορίζονταν για εσωτερική κατανάλωση εκεί (41244 τόνοι, που αφορούσαν επιστροφές 80 εκατομμυρίων ευρώ περίπου). Για την πλειονότητα των πράξεων που εξετάστηκαν, τελικός προορισμός ήταν το Ιράκ. Προκειμένου να παρακάμψουν τον εμπορικό αποκλεισμό, οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούσαν πλαστά ή ελλιπή ιορδανικά έγγραφα.

41. Κατόπιν της έρευνας, τον Ιούλιο του 1998 η UCLAF ζήτησε από τα κράτη μέλη τα οποία αφορούσαν οι εξαγωγές προς την Ιορδανία να ανακτήσουν τις αχρεωστήτως καταβληθείσες επιστροφές κατά την εξαγωγή. Σε εκείνο το στάδιο, οι πράξεις είχαν ήδη εκκαθαριστεί και οι εγγυήσεις είχαν αποδεσμευτεί. Στη συνέχεια:

α) η Γερμανία εξέδωσε κοινοποιήσεις ανάκτησης το 1999, συνολικού ύψους 23 εκατομμυρίων ευρώ, για το σύνολο των οποίων έχει ασκηθεί έφεση και οι υποθέσεις εκκρεμούν·

β) η Ιταλία εξέδωσε κοινοποιήσεις ανάκτησης για 6 εκατομμύρια ευρώ περίπου το 1999, για το σύνολο των οποίων έχει ασκηθεί έφεση και οι υποθέσεις εκκρεμούν. Ένας δικαιούχος, στον οποίο κοινοποιήθηκε ανάκτηση 980000 ευρώ περίπου, έχει ήδη κηρυχθεί σε πτώχευση·

γ) τον Ιανουάριο του 2000, οι Κάτω Χώρες ενημέρωσαν το Συνέδριο ότι πρόκειται να ανακτηθούν επιστροφές κατά την εξαγωγή ύψους 9 εκατομμυρίων ευρώ, συμπεριλαμβανόμενων των κυρώσεων. Τον Ιανουάριο του 2001, οι εν λόγω υποθέσεις βρίσκονταν ενώπιον του εθνικού εμποροδικείου και εξεταζόταν το ενδεχόμενο να ζητηθούν από τους εξαγωγείς εναλλακτικές αποδείξεις άφιξης. Εξακολουθούν να εκκρεμούν ενέργειες σχετικά με επιπλέον ποσότητα 1546 τόνων κρέατος και πουλερικών·

δ) η Γαλλία δεν έλαβε μέτρα ανάκτησης σχετικά με παρτίδα 500 τόνων βοείου κρέατος και πουλερικών που απεστάλη στην Άκαμπα/ελεύθερη ζώνη στις 24 Σεπτεμβρίου 1993 διότι, σύμφωνα με τη γαλλική νομοθεσία, η εν λόγω πράξη έχει παραγραφεί. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, τον Οκτώβριο του 1993, ο Ofival έλαβε επιστολή ιορδανικής εταιρείας που περιέγραφε λεπτομερέστατα τις συνθήκες υπό τις οποίες τα εμπορεύματα που εξάγονταν στην Ιορδανία κατέληγαν στο Ιράκ, με τη βοήθεια πλαστών αποδείξεων άφιξης. Ο οργανισμός πληρωμών προέβη με ταχύτητα σε έρευνα μέσω του Συμβούλου της γαλλικής πρεσβείας στην Ιορδανία και ενημέρωσε τις επιχειρήσεις σχετικά με τους κινδύνους που εμπεριείχαν οι εξαγωγές προς τον εν λόγω προορισμό. Καθώς δεν αποκαλύφθηκαν ιδιαίτερες ανωμαλίες, ο Ofival δεν θεώρησε άξιο λόγου να ενημερώσει τις εθνικές υπηρεσίες ελέγχου ή την Επιτροπή·

ε) η Ιρλανδία απέδειξε για 2690 τόνους ότι τα εμπορεύματα είχαν εξαχθεί νόμιμα στο Ιράκ, με την έγκριση του ΟΗΕ, αλλά παραμένουν 510 τόνοι για τους οποίους δεν έχουν ακόμη δοθεί εξηγήσεις·

στ) η Δανία δεν ανέλαβε δράση ανάκτησης όσον αφορά 144 τόνους βοείου κρέατος και 113 τόνους πουλερικών διότι οι αρχές των Κάτω Χωρών δεν έχουν διαβιβάσει λεπτομέρειες σχετικά με φορτία που αναχώρησαν από λιμένες των Κάτω Χωρών·

ζ) τον Δεκέμβριο του 2000, το Βέλγιο δεν είχε ενημερώσει την OLAF για οποιεσδήποτε ενέργειες ανάκτησης σχετικά με 748 τόνους βοείου κρέατος και 1064 τόνους πουλερικών.

42. Οι ενέργειες παρακολούθησης των κρατών μελών δεν είναι ικανοποιητικές. Επιπλέον, η OLAF δεν διαθέτει την αρμοδιότητα να επιβάλει αυστηρή και έγκαιρη παρακολούθηση των διαπιστώσεών της από τα κράτη μέλη.

Ρωσία - παραποιημένες διασαφήσεις εισαγωγής

43. Για το οικονομικό έτος 1998 του ΕΓΤΠΕ, οι επιστροφές κατά την εξαγωγή προς τη Ρωσία ανήλθαν σε 591 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Κατά τη διάρκεια του έτους αυτού, κατέστη προφανές ότι οι ρωσικές διασαφήσεις εισαγωγής, που χρησιμοποιούνταν ως αποδείξεις άφιξης για τις αιτήσεις επιστροφών κατά την εξαγωγή, παραποιούνταν. Η OLAF καθιέρωσε συνεχή επαφή με τις ρωσικές τελωνειακές υπηρεσίες, προσπαθώντας να επικυρώσει τις διασαφήσεις εισαγωγής που ανέφεραν οι οργανισμοί πληρωμών στα κράτη μέλη. Αρχικά, διαβιβάστηκαν καταστάσεις των έγκυρων κωδικών για τα ρωσικά τελωνεία, οι οποίοι εμφανίζονται στις διασαφήσεις εισαγωγής. Χρησιμοποιήθηκαν για έναν πρώτο έλεγχο της εγκυρότητας των διασαφήσεων εισαγωγής, αλλά δεν διανεμήθηκαν σε όλους τους οργανισμούς πληρωμών.

44. Μεταξύ Ιουνίου 1999 και Αυγούστου 2000, τα κράτη μέλη ανέφεραν στην OLAF 699 περιπτώσεις ρωσικών διασαφήσεων εισαγωγής αμφίβολης εγκυρότητας. Τον Αύγουστο του 2000, η OLAF είχε λάβει απαντήσεις από τις ρωσικές τελωνειακές υπηρεσίες σχετικά με τους ελέγχους εγκυρότητας που είχαν διενεργήσει σε 424 διασαφήσεις εισαγωγής. Οι απαντήσεις ανέφεραν ότι:

- 90 περιπτώσεις (21,2 %) ήταν γνήσιες,

- 10 περιπτώσεις (2,4 %) δεν μπορούσαν να ελεγχθούν λόγω παλαιότητας,

- 324 περιπτώσεις (76,4 %) ήταν παράτυπες.

45. Θα πρέπει να τονιστεί ότι απλώς και μόνον επειδή διαπιστώθηκε ότι οι ρωσικές διασαφήσεις εισαγωγής ήταν ψευδείς, αυτό δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι η εν λόγω εξαγωγή δεν ήταν πραγματική. Το κίνητρο που ωθεί τους ρώσους εισαγωγείς να δηλώσουν ψευδώς το κανονικό βόειο κρέας ως εντόσθια, προκειμένου να επιτύχουν χαμηλότερο δασμό, είναι το ίδιο ισχυρό με το κίνητρο που ωθεί έναν κοινοτικό εξαγωγέα να δηλώσει τα εντόσθια ως κανονικό βόειο κρέας, προκειμένου να επιτύχει υψηλότερο ποσοστό επιστροφής. Εντούτοις, ακριβώς για το λόγο αυτό, οι διασαφήσεις εισαγωγής δεν αποτελούν ικανοποιητικές αποδείξεις όσον αφορά τις επιστροφές κατά την εξαγωγή.

46. Αναγνωρίζοντας το πρόβλημα αυτό, η Επιτροπή εξέδωσε, τον Ιούλιο του 1999, απόφαση που περιείχε κατάσταση των εναλλακτικών αποδείξεων άφιξης που μπορούσαν να γίνουν δεκτές(20). Επίσης, η Επιτροπή θέσπισε διαδικασία on-line ανταλλαγής πληροφοριών με τα ρωσικά τελωνεία(21).

47. Απομένει να διαπιστωθεί εάν η θέσπιση του ανωτέρω συστήματος επικοινωνίας, το οποίο επιβάλλει πρόσθετες απαιτήσεις τόσο στον εξαγωγέα όσο και στον "κεντρικό οργανισμό" (τον οποίο ορίζουν τα κράτη μέλη), θα αυξήσει την αξιοπιστία του συστήματος και θα διευκολύνει τις διαδικασίες εκκαθάρισης των αιτήσεων επιστροφών κατά την εξαγωγή ή θα περιπλέξει περαιτέρω τις διοικητικές διαδικασίες.

Αίγυπτος - αντιμετώπιση των περιπτώσεων διαφοράς στις ποσότητες και επιστραφέντων προϊόντων

48. Κατά το οικονομικό έτος 1998 του ΕΓΤΠΕ, οι επιστροφές κατά την εξαγωγή βοείου κρέατος προς την Αίγυπτο ανήλθαν σε 131,9 εκατομμύρια ευρώ, ήτοι 21 % του συνόλου των επιστροφών για βόειο κρέας. Οι αποδείξεις άφιξης που υποβλήθηκαν στην πλειονότητα των περιπτώσεων ήταν διασαφήσεις εισαγωγής των αιγυπτιακών τελωνείων. Σε σημαντικό αριθμό των περιπτώσεων που εξετάστηκαν(22), οι εν λόγω διασαφήσεις παρουσίαζαν διαφορές μεταξύ του μεικτού βάρους και του αριθμού των χαρτοκιβωτίων που εμφαίνονταν στις φορτωτικές (οι οποίοι αντιστοιχούν στις ποσότητες που αναφέρονται στη δήλωση επιστροφής κατά την εξαγωγή) και αυτών που τέθηκαν σε ελεύθερη κυκλοφορία στην αιγυπτιακή αγορά(23). Εντούτοις, η αντιμετώπιση των εν λόγω διαφορών ποίκιλλε ανάλογα με το κράτος μέλος.

49. Οι διασαφήσεις εισαγωγής των αιγυπτιακών τελωνείων, που έγιναν δεκτές από τους γαλλικούς και ιρλανδικούς οργανισμούς πληρωμών, συνοδεύονταν από πιστοποιητικά των αντίστοιχων πρεσβειών στην Αίγυπτο, που βεβαίωναν ότι το καθαρό βάρος, όπως παρουσιαζόταν στις φορτωτικές, είχε τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία. Μολονότι τα εν λόγω πιστοποιητικά παρουσίαζαν τις διαφορές στο μεικτό βάρος και στον αριθμό των χαρτοκιβωτίων που είχε διαπιστωθεί στις διασαφήσεις των αιγυπτιακών τελωνείων, οι οργανισμοί πληρωμών δέχθηκαν τα πιστοποιητικά των πρεσβειών για το σύνολο του καθαρού βάρους και αποδέσμευσαν πλήρως τις εγγυήσεις(24).

50. Οι διασαφήσεις των αιγυπτιακών τελωνείων που έγιναν δεκτές από τον γερμανικό οργανισμό πληρωμών συνοδεύονταν από πιστοποιητικά μη εγκεκριμένης εταιρείας εποπτείας, η οποία είχε επίσης αναλάβει τις μεταφράσεις. Τα εν λόγω πιστοποιητικά εξηγούσαν τις διαφορές στην ποσότητα λόγω των δειγμάτων που έλαβαν τα αιγυπτιακά τελωνεία. Ο γερμανικός οργανισμός πληρωμών δέχθηκε τα πιστοποιητικά της εταιρείας εποπτείας που εξηγούσαν τις διαφορές και αποδέσμευσε πλήρως τις εγγυήσεις.

51. Η Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι το διαφοροποιημένο μέρος της επιστροφής είναι πληρωτέο μόνον επί της πραγματικής ποσότητας που διατέθηκε στην κατανάλωση (αλλά όχι για ποσότητες που υπερβαίνουν αυτήν που εμφαίνει η δήλωση επιστροφής). Συνεπώς, τα κράτη μέλη έσφαλαν αποδεχόμενα τα βάρη που πιστοποιούσαν δευτερεύουσες αποδείξεις πρεσβειών, αντί αυτών που παρουσίαζαν οι κύριες αποδείξεις, ήτοι οι αιγυπτιακές διασαφήσεις εισαγωγής. Επομένως, αυτές οι συστηματικές παρατυπίες κοινοποιήθηκαν στην Επιτροπή προκειμένου να προσδιοριστούν ποσοτικά και να ακολουθήσουν ενέργειες ανάκτησης.

52. Συνεχιζόμενο πρόβλημα όσον αφορά τις εξαγωγές βοείου κρέατος προς την Αίγυπτο αποτελεί το γεγονός ότι ορισμένες παρτίδες επιστρέφονται, διότι το κρέας δεν πληροί τις αιγυπτιακές υγειονομικές προδιαγραφές ή διότι υπερβαίνει το αιγυπτιακό ανώτατο όριο περιεκτικότητας σε λίπος(25). Μια πράξη που επελέγη προς έλεγχο στην Ιρλανδία περιλάμβανε τέτοιου είδους απόρριψη.

53. Μια ιρλανδική εταιρεία εξήγαγε 1252 τόνους βοείου κρέατος στην Αίγυπτο τον Αύγουστο του 1997, με επιστροφές που ανήλθαν σε 1,07 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Οι αιγυπτιακές αρχές επέστρεψαν 1000 τόνους, οι οποίοι επανεξήχθησαν στην Ιρλανδία τον Ιανουάριο του 1998. Χορηγήθηκε άδεια προσωρινής επανεισαγωγής του βοείου κρέατος χωρίς απώλεια των επιστροφών, με την προϋπόθεση να επανεξαχθεί από την ΕΕ έως τα τέλη Μαρτίου 1998. Τον Φεβρουάριο του 1999, το βόειο κρέας δεν είχε ακόμη επανεξαχθεί, και την εποχή του ελέγχου, τον Αύγουστο του 1999, δεν είχε ζητηθεί από την εταιρεία να επιστρέψει τις αχρεωστήτως καταβληθείσες επιστροφές ούτε να καταβάλει την οφειλόμενη κύρωση (20 %), ήτοι περίπου 1,3 εκατομμύρια ευρώ συνολικά. Έκτοτε, οι ιρλανδικές αρχές έχουν προβεί σε ενέργειες ανάκτησης.

Μαρόκο - αιτιολόγηση του ποσοστού επιστροφής και των διαφορών στις ποσότητες

54. Το Μαρόκο αποτελεί τον κύριο προορισμό για εξαγωγές βοοειδών καθαρής φυλής. Κατά τα τελευταία δέκα έτη, οι εξαγωγές ανήλθαν σε 96000 τόνους περίπου (που αντιστοιχούν σε 174000 ζώα περίπου). Οι επιστροφές που καταβλήθηκαν κατά το οικονομικό έτος 1999 του ΕΓΤΠΕ ανήλθαν συνολικά σε 8,5 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Ουσιαστικά, οι εξαγωγές ζώων που προορίζονται για σφαγή είναι ανύπαρκτες. Το ποσοστό επιστροφής για το είδος ζώων καθαρής φυλής που εξάγονται στο Μαρόκο είναι υψηλότερο κατά 38,5 ευρώ ανά 100 kg από το ποσοστό που ισχύει για αντίστοιχα ζώα που προορίζονται για σφαγή. Τα ποσοστά για την πλειονότητα των ζωντανών ζώων είναι διαφοροποιημένα. Εντούτοις, τα ποσοστά για ζώα καθαρής φυλής δεν είναι διαφοροποιημένα και επομένως δεν απαιτούνται αποδείξεις άφιξης. Δεν εισπράττονται δασμοί για τα ζώα καθαρής φυλής που εισάγονται στο Μαρόκο. Στα ζώα που προορίζονται για σφαγή επιβάλλεται δασμός ύψους 300 %.

55. Οι κοινοτικοί κανόνες που καθορίζουν τους όρους υπαγωγής των εισαγόμενων ζώων στα ζώα καθαρής φυλής απαιτούν να μην σφαγούν τα ζώα τουλάχιστον για δωδεκάμηνη περίοδο(26). Η μη τήρηση του εν λόγω όρου συνεπάγεται την υπαγωγή τους εκ νέου στα ζώα που προορίζονται για σφαγή και την επιβολή δασμών.

56. Κατ' αναλογία, ο εν λόγω κανόνας θα έπρεπε να εφαρμόζεται και στις εξαγωγές που καλύπτονται από τον ίδιο κανονισμό. Εντούτοις, δεδομένου ότι η ΕΕ δεν μπορεί να πληροφορηθεί εύκολα εάν ο όρος αυτός τηρείται ή όχι στην τρίτη χώρα προορισμού, είναι αμφισβητήσιμο εάν τα ζώα αναπαραγωγής καθαρής φυλής θα πρέπει να τυγχάνουν υψηλότερου ποσοστού επιστροφής από τα αντίστοιχα ζώα που προορίζονται για σφαγή.

57. Επιπλέον, πληροφορίες που διαβίβασαν οι μαροκινές αρχές στο Συνέδριο αναφέρουν ότι ορισμένα ζώα βρέθηκαν νεκρά κατά την άφιξή τους και άλλα δεν πληρούσαν τα μαροκινά κριτήρια υπαγωγής στα ζώα καθαρής φυλής. Ο αριθμός τέτοιων περιπτώσεων είναι σχετικά μικρός, αλλά είναι αποκαλυπτικός της ανομοιόμορφης αντιμετώπισης σε σύγκριση με τα ζωντανά ζώα που προορίζονται για σφαγή, για τα οποία απαιτείται απόδειξη άφιξης και κανονικά οι επιστροφές μειώνονται στη συνέχεια, ανάλογα με τον αριθμό των νεκρών ζώων. Στη Δανία και τη Γαλλία, οι προμηθευτές εξέδωσαν πιστωτικά σημειώματα για τα νεκρά ζώα αλλά οι επιστροφές δεν ανακτήθηκαν την ίδια στιγμή. Κατόπιν των παρατηρήσεων του Συνεδρίου, έχουν ξεκινήσει έρευνες σχετικά.

Λίβανος - διαφορές στις ποσότητες - έλλειψη ομοιομορφίας στην παρακολούθηση από τα κράτη μέλη

58. Ο Λίβανος αποτελεί τον κύριο προορισμό για εξαγωγές ζωντανών βοοειδών που προορίζονται για σφαγή. Οι επιστροφές που καταβλήθηκαν κατά το οικονομικό έτος 1998 του ΕΓΤΠΕ ανήλθαν συνολικά σε 58 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Έρευνα της OLAF αποκάλυψε ορισμένες παρατυπίες που περιλάμβαναν ψευδείς αποδείξεις άφιξης, διαφορές στο βάρος, νεκρά ζώα και εσφαλμένη υπαγωγή των ζώων που προορίζονται για σφαγή στα ζώα καθαρής φυλής. Η Γαλλία, έως σήμερα, έχει εκδώσει εντολές ανάκτησης για 161000 ευρώ περίπου. Οι έρευνες συνεχίζονται. Εντούτοις, στην Ιταλία τα εθνικά δικαστήρια ανέστειλαν τις διώξεις και δεν έχουν ξεκινήσει ενέργειες ανάκτησης των αχρεωστήτως καταβληθεισών επιστροφών.

Εσθονία - εμπορικές συμφωνίες που δημιουργούν τον κίνδυνο κυκλικής εξαγωγής-επανεισαγωγής

59. Η ΕΕ έχει υπογράψει συμφωνία ελευθέρων συναλλαγών με την Εσθονία που καλύπτει τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Συνεπώς, δεν καταβάλλονται δασμοί κατά την εισαγωγή κοινοτικού βουτύρου στην Εσθονία και οι εισαγωγές εσθονικού βουτύρου στην ΕΕ επωφελούνται μειωμένων δασμών(27). Η ΕΕ καταβάλλει επιστροφές κατά την εξαγωγή βουτύρου προς την Εσθονία. Κατά το οικονομικό έτος 1998 του ΕΓΤΠΕ, οι επιστροφές για βούτυρο που εξήχθη στην Εσθονία ανήλθαν σε 6,9 εκατομμύρια ευρώ. Κατά την ίδια περίοδο, σημειώθηκε σημαντικός όγκος εισαγωγών βουτύρου από την Εσθονία. Ο πίνακας 6 παρουσιάζει τις ποσότητες βουτύρου που εισήχθησαν από την Εσθονία και εξήχθησαν προς αυτήν από το 1996 έως το 1999.

Πίνακας 6

Βούτυρο - Εισαγωγές από και εξαγωγές προς την Εσθονία

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>

Πηγή:

Comext.

60. Το 1997, η OLAF εντόπισε τον κίνδυνο να επανεισαχθεί ως εσθονικό βούτυρο το κοινοτικό βούτυρο που είχε εξαχθεί επωφελούμενο επιστροφών στην Εσθονία, και ενημέρωσε τα κράτη μέλη.

61. Βάσει εργαστηριακών δοκιμών, οι γερμανικές τελωνειακές αρχές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το βούτυρο, που είχε δηλωθεί ως εσθονικής καταγωγής κατά την εισαγωγή του στην ΕΕ, δεν είχε παραχθεί εκεί. Συνεπώς, δεν ήταν επιλέξιμο δυνάμει του καθεστώτος ελευθέρων συναλλαγών. Εξεδόθησαν εντολές ανάκτησης στη Γερμανία για 700000 ευρώ περίπου, που αντιστοιχούσαν σε δασμούς που καταβλήθηκαν επί έλαττον.

62. Κατόπιν των ερευνών της στην Εσθονία, η OLAF κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ήταν δύσκολο να ανιχνευθεί η κίνηση του κοινοτικού βουτύρου έπειτα από τη θέση του σε ελεύθερη κυκλοφορία. Η έρευνα των εσθονικών αρχών απέδειξε ότι μια εσθονική εταιρεία, σημαντικός εξαγωγέας βουτύρου προς την ΕΕ, δεν διέθετε επαρκή αποδεικτικά στοιχεία προς στήριξη της έκδοσης πιστοποιητικών κυκλοφορίας. Τα πιστοποιητικά αυτά απαιτούνται προκειμένου να τύχει το βούτυρο μειωμένων δασμών κατά την εισαγωγή του στην ΕΕ. Κατά τη διάρκεια δωδεκαμήνου το 1996/1997, η εν λόγω εταιρεία είχε εισαγάγει 1056 τόνους κοινοτικού βουτύρου και εξαγάγει προς την ΕΕ 1107 τόνους. Συνεπώς, τα σχετικά κράτη μέλη (Γερμανία, Γαλλία και Κάτω Χώρες) προέβησαν σε ενέργειες είσπραξης των δασμών που καταβλήθηκαν επί έλαττον. Αυτοί εκτιμώνται σε 3 εκατομμύρια ευρώ περίπου.

63. Οι συμφωνίες ελευθέρων συναλλαγών με την Εσθονία στον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων θα έπρεπε να είχαν λάβει υπόψη τη δυνατότητα απόκτησης κερδών μέσω της επανεισαγωγής κοινοτικού βουτύρου που είχε τύχει επιστροφών κατά την εξαγωγή. Το ύψος της επιστροφής κατά την εξαγωγή βουτύρου στην Εσθονία θα έπρεπε να ήταν μηδενικό, όπως έγινε πρόσφατα για τις εξαγωγές τυριού προς τον ίδιο προορισμό(28).

64. Το πρόβλημα που συνδέεται με τις ελεύθερες συναλλαγές στον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων δεν περιορίστηκε στο βούτυρο με προορισμό και προέλευση την Εσθονία. Οι συμφωνίες ελευθέρων συναλλαγών στον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων περιλαμβάνουν επίσης τις άλλες Βαλτικές χώρες, τη Λετονία και τη Λιθουανία, καθώς και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το τυρί και το αποκορυφωμένο γάλα σε σκόνη (ΑΓΣ). Υπάρχει σημαντικό εισαγωγικό και εξαγωγικό εμπόριο τυριού (πίνακας 7) και μικρότερος όγκος συναλλαγών στον τομέα του ΑΓΣ. Η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει την αιτιολόγηση των επιστροφών κατά την εξαγωγή για τα προϊόντα που καλύπτονται από συμφωνίες ελευθέρων συναλλαγών, προκειμένου να αποκλείσει τις πιθανότητες κυκλικής εξαγωγής-επανεισαγωγής.

Πίνακας 7

Σύνοψη των εισαγωγών και εξαγωγών τυριού από και προς τις Βαλτικές Χώρες

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>

Σημείωση:

Τα ποσά έχουν στρογγυλοποιηθεί.

Πηγή:

Comext.

Πιθανή εκτροπή τυριού προς τον Καναδά

65. Τα ποσοστά επιστροφής για τις εξαγωγές τυριού στον Καναδά υπήρξαν πάντοτε χαμηλότερα από τα ποσοστά για εξαγωγή του αντίστοιχου τυριού στις ΗΠΑ. Παραδείγματος χάρη, από τον Σεπτέμβριο του 1995 και εξής, οι επιστροφές για τυρί προς τον Καναδά μηδενίστηκαν, ενώ εξακολουθούσαν να ισχύουν θετικά ποσοστά για τις ΗΠΑ. Οι κοινοτικές στατιστικές εξαγωγών τυριού στον Καναδά εμφαίνουν σημαντικά χαμηλότερες ποσότητες για τα έτη 1995 έως 1999 από ό, τι οι καναδικές στατιστικές εισαγωγών τυριού κοινοτικής καταγωγής (πίνακας 8). Το γεγονός αυτό υποδεικνύει την πιθανότητα ορισμένες εισαγωγές κοινοτικού τυριού στον Καναδά να πραγματοποιήθηκαν μέσω των ΗΠΑ, επωφελούμενες κατ' αυτόν τον τρόπο αχρεωστήτων επιστροφών, βάσει μη έγκυρων αποδείξεων άφιξης. Επί του παρόντος, η OLAF ερευνά την υπόθεση. Εάν καταβλήθηκαν επιστροφές για τις διαφορές των ποσοτήτων από το 1995 έως το 1999, το συνολικό ποσό ενδέχεται να υπερβεί τα 15 εκατομμύρια ευρώ.

Πίνακας 8

Σύγκριση των στατιστικών σχετικά με τις εισαγωγές κοινοτικού τυριού στον Καναδά

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>

Σημείωση:

Τα αριθμητικά στοιχεία δεν περιλαμβάνουν τις εξαγωγές τυριού από την Αυστρία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία.

Πηγές:

Comext και καναδικό Υπουργείο Εξωτερικών και Διεθνούς Εμπορίου.

Βόρεια Κορέα - αποδείξεις διείσδυσης στην αγορά

66. Η εν λόγω υπόθεση, που αφορά εξαγωγή περίπου 3200 τόνων δανικής φέτας προς τη Βόρεια Κορέα, με καταβολή επιστροφών κατά την εξαγωγή ύψους 2,23 εκατομμυρίων ευρώ περίπου, υποβλήθηκε από το Συνέδριο στην OLAF προς έρευνα.

67. Όταν οι εξαγωγές φέτας προς το Ιράν σταμάτησαν το 1996, τα αποθέματα που απέμεναν ήταν σημαντικά. Ορισμένες ποσότητες πωλήθηκαν σε κατασκευαστές λιωμένου τυριού εντός της ΕΕ και, έως τα τέλη του 1998, το ύψος των αποθεμάτων ήταν περίπου 3200 τόνοι.

68. Τον Δεκέμβριο του 1998, 3200 τόνοι φέτας, που παρασκευάστηκαν στις αρχές του 1996, απεστάλησαν από τη Δανία στη Βόρεια Κορέα. Η ημερομηνία λήξης για τη φέτα σε πακέτα tetrapack είναι κανονικά 18 μήνες από την ημερομηνία παραγωγής. Η πιο πρόσφατη ημερομηνία παραγωγής για τις πράξεις που εξέτασε το Συνέδριο ήταν η 8η Μαρτίου 1996. Συνεπώς, η ημερομηνία λήξης της εν λόγω φέτας είχε παρέλθει κατά περισσότερο από δώδεκα μήνες. Η πράξη δεν αποτελούσε μέρος κάποιου προγράμματος επισιτιστικής βοήθειας, αλλά το προϊόν επρόκειτο να διανεμηθεί από την "North Korean Flοοd Damage Rehabilitation Committee" (Επιτροπή Αποκατάστασης Πλημμυροπαθών Βόρειας Κορέας). Η φέτα είχε τιμολογηθεί σε 0,3 ευρώ ανά kg, ενώ το ποσοστό επιστροφής ήταν 0,7 ευρώ ανά kg. Το συνολικό τιμολόγιο ανερχόταν σε 966000 ευρώ περίπου. Στον εξαγωγέα καταβλήθηκαν κανονικά επιστροφές κατά την εξαγωγή συνολικού ύψους 2,23 εκατομμυρίων ευρώ περίπου.

69. Η τιμολογηθείσα αξία της φέτας, που αντιστοιχεί σε 30 ευρώ ανά 100 kg, είναι χαμηλότερη από την ελάχιστη τιμή "ελεύθερο στα σύνορα" των 230 ευρώ ανά 100 kg που αποτελεί προϋπόθεση επιλεξιμότητας για επιστροφές κατά την εξαγωγή(29). Το ποσό αυτό καθορίστηκε στις 5 Μαΐου 1996 και εφαρμόστηκε σε όλα τα τυριά. Εντούτοις, από τις 12 Ιουλίου 1996 έως τις 3 Φεβρουαρίου 1999, εξαιρέθηκε η φέτα που είχε παρασκευαστεί από αγελαδινό γάλα(30). Η αιτιολόγηση είναι αμφισβητήσιμη, καθώς αυτή ήταν η μόνη εξαίρεση στο κριτήριο της τιμής "ελεύθερο στα σύνορα" και δεδομένου ότι συνέπεσε με τη συσσώρευση μεγάλων αποθεμάτων φέτας, των οποίων η διάθεση αποδεικνυόταν δυσχερής.

70. Το γεγονός ότι η κανονική ημερομηνία λήξης της φέτας είχε παρέλθει κατά περισσότερο από δώδεκα μήνες, το γεγονός ότι επρόκειτο για τη μοναδική πώληση φέτας στη Βόρεια Κορέα κατά τα τελευταία έτη (δεν υπήρξαν άλλες έκτοτε) και το γεγονός ότι το ύψος της επιστροφής ήταν ανώτερο από το διπλάσιο της τιμολογηθείσας αξίας υποδεικνύουν ότι η εν λόγω πράξη δεν συνιστούσε κανονική εμπορική συναλλαγή με στόχο τη διείσδυση σε μια αγορά. Στερούνταν πραγματικής οικονομικής σκοπιμότητας και πραγματοποιήθηκε μόνο με σκοπό να ληφθεί οικονομικό πλεονέκτημα που χρηματοδοτείται από την Κοινότητα. Συνεπώς, δεν θα έπρεπε να είχαν καταβληθεί επιστροφές διότι το προϊόν δεν ήταν εμπορεύσιμο υπό κανονικές συνθήκες(31).

Ιαπωνία - αιτιολόγηση των ποσοστών επιστροφής για τυρί που δεν προοριζόταν για άμεση κατανάλωση

71. Η Ιαπωνία αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη αγορά για το κοινοτικό τυρί. Η ΕΕ εξάγει περίπου 35000 τόνους ετησίως προς την Ιαπωνία. Οι επιδοτήσεις για εξαγωγές τυριού προς την Ιαπωνία ανέρχονται σε 25 εκατομμύρια ευρώ περίπου ετησίως. Τα κύρια είδη τυριού που εξάγονται είναι samsoe, maribo και μοτσαρέλα Δανίας, καθώς και γκούντα και steppenkäse Γερμανίας. Τα ποσοστά επιστροφής ποικίλλουν ανάλογα με το είδος τυριού και κυμαίνονται από 0,8 έως 1 ευρώ ανά kg.

72. Το μεγαλύτερο μέρος του τυριού που καταναλώνεται στην Ιαπωνία είναι είτε λιωμένο είτε τριμμένο. Η Ιαπωνία διαθέτει καθεστώς ποσοστώσεων για τις εισαγωγές τυριού που προορίζεται για μεταποίηση (μετατροπή σε λιωμένο τυρί). Το 1999, το κοινοτικό μερίδιο στην ποσόστωση ήταν 2150 τόνοι περίπου. Ορισμένα κοινοτικά τυριά που εισάγονται στην Ιαπωνία φέρουν την ένδειξη "μόνον βιομηχανία" στα τιμολόγια ή/και τις συσκευασίες. Μεγάλο μέρος των λοιπών κοινοτικών τυριών που εισάγονται στην Ιαπωνία προορίζονται για τρίψιμο. Για το 1997, οι σχετικές εισαγωγές εκτιμώνταν σε 19000 τόνους περίπου.

73. Έως το 2000(32), το προοίμιο των κανονισμών που καθόριζαν τα ποσοστά επιστροφής για τα γαλακτοκομικά προϊόντα ανέφερε πάντοτε ότι το ύψος της επιστροφής για τα τυριά υπολογιζόταν για προϊόντα που προορίζονταν για άμεση κατανάλωση. Η Επιτροπή δεν έχει αιτιολογήσει την κατάργηση της εν λόγω διάταξης. Εφόσον τα ποσοστά επιστροφής τόσο για τα λιωμένα όσο και για τα τριμμένα τυριά είναι χαμηλότερα από τα ποσοστά για τα τυποποιημένα κεφάλια τυριού, είναι αμφισβητήσιμο εάν το τυρί που προορίζεται ειδικά για τέτοιες χρήσεις θα πρέπει να τυγχάνει των ποσοστών που ισχύουν για το τυρί που προορίζεται για άμεση κατανάλωση.

74. Επίσης, διαπιστώθηκε διαφορά μεταξύ των ιαπωνικών στατιστικών σχετικά με τις εισαγωγές και των κοινοτικών στατιστικών σχετικά με τις εξαγωγές. Το 1999, οι ιαπωνικές στατιστικές παρουσίαζαν εισαγωγές τριμμένου τυριού από τη Γερμανία και την Ιρλανδία, οι οποίες δεν εμφανίζονται ούτε στις κοινοτικές στατιστικές σχετικά με τις εξαγωγές ούτε στις βάσεις δεδομένων σχετικά με την καταβολή των επιστροφών κατά την εξαγωγή. Η υπόθεση έχει υποβληθεί στην OLAF προς έρευνα.

Ουρουγουάη, Ουκρανία, Κροατία - διασαφήσεις εισαγωγής που δεν βεβαίωναν τη θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία

75. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα εμπορεύματα που επωφελούνται διαφοροποιημένων επιστροφών κατά την εξαγωγή τίθενται στην τρίτη χώρα προορισμού υπό καθεστώς ελεύθερης ζώνης ή τελωνειακής αποταμίευσης ή τελειοποίησης προς επανεξαγωγή. Καθώς ο κανονισμός προβλέπει ότι τα εμπορεύματα διατίθενται στην αγορά στον ίδιο προορισμό(33) έπειτα από αποθήκευση ή μεταποίηση, η θέση υπό καθεστώς ελεύθερης ζώνης, τελωνειακής αποταμίευσης, τελειοποίησης προς επανεξαγωγή ή προσωρινής εισαγωγής δεν αποτελεί επαρκή απόδειξη ότι τα εμπορεύματα διατέθηκαν στην αγορά στον δηλωθέντα προορισμό.

76. Οι αποδείξεις άφιξης που έγιναν δεκτές από τον δανικό οργανισμό πληρωμών για εξαγωγές τυριού στην Ουρουγουάη αποτελούσαν αντίγραφα διασαφήσεων εισαγωγής των τελωνειακών αρχών της Ουρουγουάης, που είχαν επικυρωθεί ως γνήσια από τον γενικό πρόξενο της Δανίας στην Ουρουγουάη. Εντούτοις, οι διασαφήσεις εισαγωγής περιέγραφαν την εισαγωγή ως προσωρινή και δεν αντιστοιχούσαν στο υπόδειγμα έγκυρων αποδείξεων που περιείχε ο φάκελος της Δανίας. Συνεπώς, δεν αποτελούσαν αποδεκτές αποδείξεις διάθεσης στην αγορά της Ουρουγουάης, είχαν ωστόσο γίνει δεκτές από τον δανικό οργανισμό πληρωμών.

77. Οι αχρεωστήτως καταβληθείσες επιστροφές κατά τα οικονομικά έτη 1997 και 1998 του ΕΓΤΠΕ ανέρχονται σε 268000 ευρώ περίπου. Την εποχή της κατάρτισης της παρούσας έκθεσης, οι δανικές αρχές δεν είχαν προβεί σε καμία ενέργεια ανάκτησης.

78. Στην Αυστρία, ο οργανισμός πληρωμών απέρριψε αποδείξεις άφιξης στην Ουκρανία και την Κροατία οι οποίες ανέφεραν τελειοποίηση προς επανεξαγωγή και τις επέστρεψε στους δικαιούχους. Αυτοί τροποποίησαν με ταχύτητα τα έγγραφα ώστε να εμφαίνουν θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία και τα υπέβαλαν εκ νέου στον οργανισμό πληρωμών. Οι τροποποιήσεις αυτές εντοπίστηκαν και ξεκίνησαν διαδικασίες ανάκτησης. Κατόπιν των παρατηρήσεων του Συνεδρίου, τα πρωτότυπα των αποδείξεων δεν επιστρέφονται πλέον στους δικαιούχους.

79. Επίσης, παρόμοιες περιπτώσεις εντόπισε ο ιταλικός οργανισμός πληρωμών σχετικά με εξαγωγές προς την Ουκρανία. Ωστόσο, στις εν λόγω περιπτώσεις απαιτήθηκε η υποβολή άλλων αποδείξεων.

Αλβανία - παράτυπες αποδείξεις άφιξης για εισαγωγές από την Ελλάδα

80. Οι ελληνικές αρχές, προκειμένου να επιλύσουν το πρόβλημα που δημιουργούσαν οι παράτυπες αποδείξεις άφιξης στον προορισμό στην Αλβανία, πρότειναν στην Επιτροπή να τακτοποιηθούν όλοι οι φάκελοι σχετικά με πληρωμές επιστροφών κατά την εξαγωγή που εκκρεμούσαν μεταξύ 1995 και 1998 (περίπου 820000 ευρώ) εφαρμόζοντας τον κανόνα που παρέχει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να απαλλάξουν τον εξαγωγέα από την παροχή αποδείξεων άφιξης, όταν για τη σχετική συναλλαγή υπάρχει διασάφηση εξαγωγής που θεμελιώνει δικαίωμα σε επιστροφή της οποίας το διαφοροποιημένο μέρος δεν υπερβαίνει τα 1000 ευρώ(34). Η Επιτροπή απέρριψε την πρόταση και, στη συνέχεια, οι ελληνικές αρχές ρύθμισαν τις υποθέσεις βάσει των πρωτότυπων εγγράφων που είχαν υποβληθεί. Κατόπιν της παρέμβασης του Συνεδρίου, η Επιτροπή ζήτησε από την OLAF να διενεργήσει έρευνα.

ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΚΙΒΩΤΙΩΝ

81. Κατά τη διάρκεια του ελέγχου, ζητήθηκε από τα κράτη μέλη να συγκεντρώσουν πληροφορίες σχετικά με την κίνηση επιλεγμένων εμπορευματοκιβωτίων, τα οποία μετέφεραν εμπορεύματα που δικαιούνταν επιστροφών κατά την εξαγωγή. Στόχος ήταν να επαληθευτεί εάν η περιγραφή και η ποσότητα των εμπορευμάτων σύμφωνα με την εταιρεία μεταφορών αντιστοιχούσαν σε αυτές που αναφέρονταν στην αίτηση επιστροφής, καθώς και εάν τα εμπορεύματα είχαν εκφορτωθεί από το εμπορευματοκιβώτιο στον προορισμό που είχε δηλωθεί στην αίτηση επιστροφής.

82. Ορισμένα κράτη μέλη (Γερμανία, Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία και Σουηδία) διαβίβασαν τις ζητηθείσες πληροφορίες. Εντούτοις, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θεώρησε ότι το Συνέδριο δικαιούνταν να ζητά από τα κράτη μέλη να συγκεντρώσουν και να διαβιβάσουν πληροφορίες που δεν διέθεταν για δική τους χρήση, οι Κάτω Χώρες δεν συγκέντρωσαν όλες τις πληροφορίες λόγω έλλειψης πόρων και η Δανία χρειάστηκε περισσότερους από τέσσερις μήνες για να παράσχει πληροφορίες που, επιπλέον, ήταν ελλιπείς.

83. Συνεπώς, την εποχή της κατάρτισης της παρούσας έκθεσης, η πτυχή αυτή του ελέγχου παρέμενε ατελής. Βάσει των πληροφοριών που είχαν διαβιβαστεί έως εκείνη τη στιγμή, 5 % περίπου των περιπτώσεων έχρηζαν παρακολούθησης από τα κράτη μέλη (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Αυστρία) διότι εκ πρώτης όψεως οι αριθμοί των εμπορευματοκιβωτίων ήταν λανθασμένοι ή οι λεπτομέρειες των κινήσεων δεν αντιστοιχούσαν σε αυτές που αναφέρονταν στην αίτηση επιστροφής.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

84. Διαπιστώθηκαν ορισμένες μείζονες αδυναμίες όσον αφορά την έγκριση και τον έλεγχο των εταιρειών εποπτείας, καθώς και το σύστημα έκδοσης αποδείξεων από τις πρεσβείες των κρατών μελών. Πολυάριθμες παρατυπίες και εικαζόμενες περιπτώσεις απάτης αποκαλύφθηκαν από την OLAF και κατόπιν πρωτοβουλίας της ΓΔ AGRI. Ορισμένες από αυτές αφορούν εταιρείες εποπτείας που είχαν λάβει έγκριση για την έκδοση αποδείξεων άφιξης. Ο έλεγχος του Συνεδρίου αποκάλυψε περαιτέρω εικαζόμενες περιπτώσεις παρατυπίας. Συνεπώς, το σύστημα των αποδείξεων άφιξης θεωρείται ελάχιστα αξιόπιστο(35) (βλέπε σημεία 17-80). Το συμπέρασμα αυτό δημιουργεί ακόμη περισσότερες ανησυχίες δεδομένου ότι η Επιτροπή εντόπισε σοβαρές αδυναμίες στους φυσικούς ελέγχους που διενεργούν τα κράτη μέλη σχετικά με την περιγραφή και την ποσότητα των εξαγόμενων εμπορευμάτων (βλέπε σημείο 8).

85. Εντούτοις, είναι σημαντικό να γίνει διάκριση μεταξύ της εγκυρότητας των αποδείξεων και της αυθεντικότητας της συναλλαγής. Δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία ότι η πλειονότητα των πράξεων που οδηγούν στην καταβολή επιστροφών δεν αποτελούν γνήσιες εμπορικές συναλλαγές. Το γεγονός αυτό θέτει υπό αμφισβήτηση την απαίτηση συστηματικής υποβολής αποδείξεων άφιξης. Το σύστημα είναι πολύπλοκο και δαπανηρό, παρέχει ελάχιστη ασφάλεια και η τήρηση του καθεστώτος επιβαρύνει με σημαντικό κόστος τόσο τις διοικητικές αρχές όσο και τις επιχειρήσεις. Η πλειονότητα των περιπτώσεων παρατυπίας και απάτης εντοπίστηκαν έπειτα από την αποδοχή των αποδείξεων από τους οργανισμούς πληρωμών.

86. Το Συνέδριο θεωρεί ότι για τα προϊόντα που επωφελούνται επιστροφών κατά την εξαγωγή θα ήταν προτιμότερο να εφαρμόζεται ενιαίο ποσοστό επιστροφής για κάθε προϊόν προς όλους τους προορισμούς. Ωστόσο, το Συνέδριο αναγνωρίζει ότι επί του παρόντος, για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανόμενων των ισχυουσών εμπορικών συμφωνιών, αυτό δεν είναι δυνατό.

87. Όσον αφορά το σύστημα ελέγχου της διάθεσης των εμπορευμάτων στην αγορά τρίτων χωρών, το Συνέδριο συνιστά τα εξής:

- θα πρέπει να απαιτούνται αποδείξεις άφιξης μόνον σε περιπτώσεις αμφιβολιών ή για προορισμούς υψηλού κινδύνου,

- θα πρέπει να υποβάλλονται στους οργανισμούς πληρωμών έγγραφα μεταφοράς και εμπορικά τιμολόγια για όλες τις αιτήσεις που υπερβαίνουν το ελάχιστο όριο(36),

- θα πρέπει να ενταθούν οι κατασταλτικοί έλεγχοι(37) σχετικά με τη διάθεση στην αγορά και να αναζητούνται πληροφορίες στις βάσεις δεδομένων σχετικά με τις φορτώσεις και τις κινήσεις των εμπορευματοκιβωτίων όσον αφορά τις πράξεις που επελέγησαν για κατασταλτικούς ελέγχους.

88. Εάν η απαίτηση για συστηματική υποβολή αποδείξεων άφιξης διατηρηθεί:

- οι διενεργητέοι έλεγχοι σχετικά με την έκδοση αποδείξεων από τις πρεσβείες των κρατών μελών θα πρέπει να είναι οι ίδιοι όπως και για τις εταιρείες εποπτείας (βλέπε σημεία 35-38),

- η Επιτροπή θα πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για την έγκριση των εταιρειών εποπτείας (βλέπε σημείο 26), όπως συμβαίνει ήδη με την επισιτιστική βοήθεια,

- η απόσυρση της έγκρισης μιας εταιρείας εποπτείας θα πρέπει να ισχύει για όλες τις εταιρείες που ανήκουν στον ίδιο όμιλο (βλέπε σημείο 26),

- θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο θέσπισης κυρώσεων για τις παράτυπες αποδείξεις άφιξης που εκδίδουν οι εταιρείες εποπτείας (βλέπε σημείο 17),

- η Επιτροπή θα πρέπει να είναι υπεύθυνη για την τήρηση και την ενημέρωση των φακέλων που περιέχουν τα υποδείγματα αποδείξεων άφιξης τα οποία μπορούν να γίνουν δεκτά, και θα πρέπει να συντονίζει τις επαληθεύσεις στις τρίτες χώρες (βλέπε σημείο 13).

89. Η Επιτροπή και η OLAF θα πρέπει να εξασφαλίσουν την επιμελή παρακολούθηση, σε όλα τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, των περιπτώσεων απάτης και παρατυπίας που εντοπίζονται.

90. Οι εικαζόμενες περιπτώσεις παρατυπίας που εντοπίζονται στην παρούσα έκθεση αφορούν ποσά άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ. Η Επιτροπή θα πρέπει να μεριμνήσει επίσης ώστε να ξεκινήσουν με ταχύτητα ενέργειες ανάκτησης για τις περιπτώσεις όπου αυτό δεν έχει ήδη πραγματοποιηθεί. Σε άλλες περιπτώσεις, όπως η αναστολή των διώξεων στην Ιταλία σχετικά με την εξαγωγή ζωντανών ζώων στο Λίβανο, η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο ανάληψης δράσης στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης των λογαριασμών.

91. Τέλος, δεν θα πρέπει να καταβάλλονται επιστροφές για προϊόντα που επωφελούνται μειωμένων δασμών κατά την εισαγωγή σε τρίτες χώρες και στην ΕΕ στο πλαίσιο εμπορικών συμφωνιών, όταν κατ' αυτόν τον τρόπο δημιουργείται η πιθανότητα κυκλικής εξαγωγής-επανεισαγωγής (βλέπε σημεία 59-64).

Η παρούσα έκθεση εγκρίθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο στο Λουξεμβούργο κατά τη συνεδρίασή του της 11ης και 12ης Ιουλίου 2001.

Για το Ελεγκτικό Συνέδριο

Jan O. Karlsson

Πρόεδρος

(1) Παρατηρήσεις που υποβλήθηκαν από την Επιτροπή στις υποθέσεις C-125/75 και C-89/83 του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

(2) Εξαιρουμένης της επισιτιστικής βοήθειας.

(3) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 800/1999 της Επιτροπής, αιτιολογική σκέψη 24 (ΕΕ L 102 της 17.4.1999).

(4) Άρθρο 16 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/1999 της Επιτροπής (ΕΕ L 102 της 17.4.1999).

(5) Άρθρο 20 παράγραφος 1 στοιχείο γ) σημείο i) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/1999 της Επιτροπής (ΕΕ L 102 της 17.4.1999).

(6) Πρόκειται για ελέγχους που διενεργούν οι οργανισμοί πληρωμών σχετικά με τις αποδείξεις άφιξης που υποβάλλουν οι εξαγωγείς πριν από την αποδέσμευση της εγγύησης. Επίσης, περιλαμβάνουν το σύστημα έγκρισης των εταιρειών εποπτείας για την έκδοση βεβαιώσεων εκφόρτωσης και διάθεσης στην κατανάλωση.

(7) Άρθρο 16 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/1999 της Επιτροπής (ΕΕ L 102 της 17.4.1999).

(8) Παραδείγματος χάρη, αξιόπιστο είναι ένα έγγραφο του οποίου τα δεδομένα έχουν εγγραφεί σε ένα λογιστικό σύστημα και το οποίο βεβαιώνει την τακτοποίηση οφειλής.

(9) VI/2705/93 αναθ. 7 της 26.10.1994.

(10) Κατόπιν των παρατηρήσεων του Συνεδρίου, η Αυστρία προέβη στην έναρξη διασταυρωμένων ελέγχων για τυχαία επιλογή τέτοιων αποδείξεων.

(11) Σημείο 9 της συνοπτικής έκθεσης σχετικά με τη δημοσιονομική εκκαθάριση των λογαριασμών του ΕΓΤΠΕ-Τμήμα Εγγυήσεων της 16ης Οκτωβρίου 2000.

(12) Απόφαση 2001/137ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 50 της 21.2.2001).

(13) Άρθρο 16 παράγραφος 1 στοιχείο α) και άρθρο 16 παράγραφος 2 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/1999 της Επιτροπής (ΕΕ L 102 της 17.4.1999).

(14) Η Δανία απάντησε στις παρατηρήσεις του Συνεδρίου αναφέροντας ότι δεν θεωρεί αιτιολογημένη τη διενέργεια φυσικών ελέγχων από τους υπαλλήλους της πρεσβείας τη στιγμή της εκφόρτωσης.

(15) Σύσκεψη της επιτροπής εμπορικών μηχανισμών της 12ης Σεπτεμβρίου 2000.

(16) Κατόπιν των παρατηρήσεων του Συνεδρίου, το Υπουργείο Εξωτερικών της Δανίας ανακοίνωσε ότι θα μεριμνήσει για την ενημέρωση του εγχειριδίου του για την προώθηση των εξαγωγών ("Quality Handbοοk for the Promotion of Exports"), καθώς και για τη σχολαστική τήρηση των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με την έκδοση αποδείξεων άφιξης από τις πρεσβείες.

(17) Κατόπιν των παρατηρήσεων του Συνεδρίου, οι γαλλικές αρχές ανακοίνωσαν ότι, από τον Φεβρουάριο του 2000 και εξής, οι αποδείξεις που εκδίδουν οι πρεσβείες θα γίνονται δεκτές μόνον ως ύστατη λύση.

(18) Ένα σημείωμα προς τις επιχειρήσεις παρουσιάζει τα έγγραφα που πρέπει να υποβάλλονται στην ιρλανδική πρεσβεία της Αιγύπτου για τη χορήγηση των απαιτούμενων πιστοποιητικών. Τα πιστοποιητικά αυτά υποτίθεται ότι αποτελούν θεωρήσεις των κύριων αποδείξεων, αλλά στην πράξη χρησιμοποιούνται ως δευτερεύουσες αποδείξεις, καθώς λαμβάνονται υπόψη τα καθαρά βάρη που αναφέρονται στα πιστοποιητικά της πρεσβείας και όχι στα αιγυπτιακά έγγραφα εισαγωγής.

(19) Στις εν λόγω περιπτώσεις, τα εμπορεύματα μεταφορτώθηκαν άνευ αδείας στη Δανία χωρίς τελωνειακό έλεγχο, μολονότι είχαν αποσταλεί από την Ισπανία απευθείας στη Ρωσία μέσα σε σφραγισμένα εμπορευματοκιβώτια. Επίσης, εμφανίζονται αντιφατικές πληροφορίες σε μία από τις διασαφήσεις εξαγωγής. Κατόπιν των παρατηρήσεων του Συνεδρίου, η Ισπανία προέβη στην έναρξη έρευνας σχετικά με τις εξαγωγές στη Ρωσία της εν λόγω εταιρείας.

(20) Απόφαση της Επιτροπής K (1999) αριθ. 2497 της 28ης Ιουλίου 1999.

(21) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2584/2000 της Επιτροπής της 24ης Νοεμβρίου 2000 σχετικά με τη θέσπιση συστήματος κοινοποίησης πληροφοριών για ορισμένες παραδόσεις βοείου και χοιρείου κρέατος, το οποίο μεταφέρεται οδικώς στο έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

(22) Κατά το πρώτο εξάμηνο του 1998, 14 από τα 25 φορτία από την Ιρλανδία που δικαιούνταν επιστροφών κατά την εξαγωγή παρουσίαζαν διαφορές στις ποσότητες.

(23) Οι επιστροφές κατά την εξαγωγή υπολογίζονται επί του καθαρού βάρους. Οι δασμοί κατά την εισαγωγή στην Αίγυπτο υπολογίζονται κατ' αξία και, επομένως, τα αιγυπτιακά τελωνεία δεν ελέγχουν το καθαρό βάρος. Ωστόσο, οι έλεγχοι που διενεργούν για τα μεικτά βάρη και τους αριθμούς των χαρτοκιβωτίων παρέχουν ενδείξεις των διαφορών στις ποσότητες. Η επίδραση των εν λόγω διαφορών στα καθαρά βάρη θα έπρεπε να υπολογίζεται από τους οργανισμούς πληρωμών.

(24) Οι διαφοροποιημένες επιστροφές καταβάλλονται με τον όρο ότι ο αιτών προβαίνει στη σύσταση εγγύησης. Η εγγύηση αυτή αποδεσμεύεται όταν ο αιτών υποβάλει ικανοποιητικές αποδείξεις άφιξης εντός δωδεκαμήνου από την ημερομηνία εξαγωγής.

(25) Βλέπε επίσης παρατηρήσεις στην ετήσια έκθεση του Συνεδρίου για το οικονομικό έτος 1996, σημεία 5.20-5.38 (ΕΕ C 348 της 18.11.1997).

(26) Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 2342/92 της Επιτροπής (ΕΕ L 227 της 11.8.1992, σ. 12).

(27) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2508/97 της Επιτροπής (ΕΕ L 345 της 16.12.1997, σ. 31).

(28) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1869/2000 της Επιτροπής (ΕΕ L 222 της 2.9.2000, σ. 8).

(29) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 823/96 της Επιτροπής (ΕΕ L 111 της 4.5.1996, σ. 9).

(30) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1315/96 της Επιτροπής (ΕΕ L 170 της 9.7.1996, σ. 20).

(31) Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην υπόθεση C-12/73 ισχύει στην περίπτωση αυτή. Ορίζει ότι: "Ένα προϊόν που δεν ήταν εμπορεύσιμο εντός της Κοινότητας υπό κανονικές συνθήκες και σύμφωνα με την περιγραφή που εμφανίζεται στην αίτηση επιστροφής δεν πληροί τα εν λόγω κριτήρια ποιότητας".

(32) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 74/2000 της Επιτροπής (ΕΕ L 10 της 14.1.2000, σ. 13).

(33) Άρθρο 15 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/1999 της Επιτροπής (ΕΕ L 102 της 17.4.1999). Βλέπε επίσης την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην υπόθεση C-74/98.

(34) Άρθρο 19 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3665/87 της Επιτροπής (ΕΕ L 351 της 14.12.1987, σ. 1).

(35) Βλέπε επίσης την ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος 1987, όπου το Συνέδριο κατέληγε στο συμπέρασμα ότι: "Εφόσον εφαρμόζονται διαφοροποιημένα ποσοστά επιστροφής, το Συνέδριο δυσκολεύεται να σκεφθεί κάποιο σύστημα ελέγχου των αποδείξεων άφιξης στον τόπο προορισμού το οποίο θα παρείχε επαρκή διασφάλιση από τις απόπειρες υποβολής ψευδούς δήλωσης" (ΕΕ C 316 της 12.12.1988).

(36) Άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/1999 της Επιτροπής (ΕΕ L 102 της 17.4.1999, σ. 11)

(37) Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 4045/89 του Συμβουλίου (ΕΕ L 388 της 30.12.1989, σ. 18).

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΚΥΡΙΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ

Άρθρο 16, παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/1999 της Επιτροπής

Οι ελάχιστοι όροι έγκρισης των εταιρειών που ειδικεύονται σε διεθνές επίπεδο στο θέμα του ελέγχου και της εποπτείας είναι οι ακόλουθοι:

α) οι εταιρείες ελέγχου και εποπτείας εγκρίνονται κατόπιν αιτήσεώς τους από τις αρμόδιες υπηρεσίες των κρατών μελών για μια περίοδο τριών ετών. Η έγκριση ισχύει για όλα τα κράτη μέλη·

β) κατά την κατάρτιση των κύριων και δευτερευουσών αποδείξεων που αναφέρονται στην παράγραφο 1, στοιχείο β) και στην παράγραφο 2, στοιχείο γ), οι εταιρείες ελέγχου και εποπτείας πρέπει να πραγματοποιούν όλους τους ελέγχους που είναι αναγκαίοι για να καθορισθεί η φύση, τα χαρακτηριστικά και η ποσότητα των προϊόντων που αναφέρονται στη βεβαίωση. Για κάθε βεβαίωση που χορηγείται, καταρτίζεται φάκελος στον οποίο περιγράφονται οι πραγματοποιηθείσες ενέργειες εποπτείας. Οι έλεγχοι πρέπει να πραγματοποιούνται επιτόπου κατά τη στιγμή της εισαγωγής, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις δεόντως αιτιολογημένες·

γ) οι εταιρείες ελέγχου και εποπτείας που αναφέρονται στην παράγραφο 1, στοιχείο β) και στην παράγραφο 2, στοιχείο γ) πρέπει να είναι ανεξάρτητες από τα μέρη που ενέχονται στη συναλλαγή η οποία αποτελεί αντικείμενο ελέγχου. Συγκεκριμένα, η εταιρεία ελέγχου και εποπτείας, που πραγματοποιεί την επιθεώρηση σχετικά με μια συγκεκριμένη συναλλαγή ή οποιαδήποτε θυγατρική που ανήκει στην ίδια οικονομική ομάδα με αυτή, δεν μπορεί να λάβει μέρος στη συναλλαγή ως εξαγωγέας, τελωνειακός, μεταφορέας, παραλήπτης, αποθηκευτής ή υπό οποιαδήποτε άλλη ιδιότητα ικανή να προκαλέσει σύγκρουση συμφερόντων·

δ) με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 8 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 729/70 και του άρθρου 3 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 4045/89 του Συμβουλίου(1), τα κράτη μέλη ελέγχουν τη δραστηριότητα των εταιρειών ελέγχου και εποπτείας σε κανονικά διαστήματα ή εφόσον υπάρχει βάσιμη αμφιβολία όσον αφορά την τήρηση των όρων της έγκρισης·

ε) τα κράτη μέλη αποσύρουν την έγκριση, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, εφόσον διαπιστωθεί ότι η εταιρεία ελέγχου και εποπτείας δεν παρέχει πλέον την εγγύηση της τήρησης των όρων της έγκρισης. Το σχετικό κράτος μέλος ενημερώνει, αμελλητί, τα άλλα κράτη μέλη και την Επιτροπή για την απόσυρση της έγκρισης. Η πληροφόρηση αυτή αποτελεί αντικείμενο ανταλλαγής απόψεων στο πλαίσιο όλων των σχετικών επιτροπών διαχείρισης. Η απόσυρση της έγκρισης ισχύει για όλα τα κράτη μέλη.

(1) ΕΕ L 388 της 30.12.1989, σ. 18.

Απαντησεις της επιτροπης

ΣΥΝΟΨΗ

I. Προκειμένου να γίνουν κατανοητοί οι λόγοι για τους οποίους οι επιστροφές κατά την εξαγωγή για τα βοοειδή και το γάλα είναι διαφοροποιημένες, καθώς επίσης και οι συνέπειες του γεγονότος αυτού από την άποψη της γενικής οικονομίας των τομέων, η Επιτροπή, προτού δώσει απαντήσεις στις επιμέρους παρατηρήσεις του Δικαστηρίου, επιθυμεί να διευκρινίσει με σαφήνεια τη λογική του ισχύοντος συστήματος, να παρουσιάσει οικονομικά στοιχεία και να τονίσει ότι οι διαφοροποιημένοι συντελεστές επιστροφών είναι πολύ περιορισμένοι.

- Η Επιτροπή θεωρεί ότι το παρόν σύστημα είναι πλήρως δικαιολογημένο για τους εξής λόγους:

- στις διαφοροποιημένες επιστροφές κατά την εξαγωγή εφαρμόζεται συντελεστής χαμηλότερος από αυτόν που ισχύει για τις γενικές επιστροφές, ώστε να μειώνεται το κόστος στον προϋπολογισμό του ΕΓΤΠΕ,

- οι διεθνείς υποχρεώσεις εμποδίζουν την ΕΕ να θεσπίζει μέτρα που θα είχαν επιπτώσεις στο επίπεδο τιμών στο εμπόριο (επιστροφές κατά την εξαγωγή καθώς επίσης και πώληση σε μειωμένες τιμές από τα αποθέματα της παρέμβασης) για το βόειο κρέας που εξάγεται στη Νότια Κορέα, την Ταϊβάν, την Ιαπωνία, τη Σιγκαπούρη και τη Μαλαισία (αυτές οι χώρες συγκαταλέγονται μεταξύ των σημαντικότερων χωρών εισαγωγής βοείου κρέατος στον κόσμο). Ομοίως, στον τομέα του γάλακτος οι διεθνείς συμφωνίες επιβάλλουν την υποχρέωση καταβολής επιστροφών με χαμηλότερους ή μηδενικούς συντελεστές, ώστε να τηρούνται οι διεθνείς υποχρεώσεις όσον αφορά την ποσότητα και τις δαπάνες. (π.χ. η ΕΕ κατάργησε τις επιστροφές για ορισμένους προορισμούς όσον αφορά το τυρί, ώστε να μειωθεί η ζήτηση για τις άδειες εξαγωγής με επιστροφή και να τηρηθούν τα όρια της GATT). Οι διεθνείς συμφωνίες, όμως, επιτρέπουν, επίσης, στην ΕΕ σε ορισμένες περιπτώσεις να καταβάλλει χαμηλότερες επιστροφές (π.χ. γαλακτοκομικά προϊόντα για τον Καναδά και τις ΗΠΑ),

- επιπλέον, η ΕΕ επιτρέπει ετήσια ποσόστωση εισαγωγών με προτιμησιακούς δασμούς ύψους 52100 τόνων βοείου κρέατος (βάρος χωρίς τα κόκαλα) από διάφορες χώρες ΑΚΕ [κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1706/98 του Συμβουλίου, άρθρο 4]). Για τους προορισμούς αυτούς, δεν χορηγείται καμία επιστροφή κατά την εξαγωγή.

Λόγω αυτών των γεγονότων, η συγκεκριμένη διαφοροποίηση μεταξύ των χωρών για τις οποίες μπορεί ή δεν μπορεί να χορηγηθεί επιστροφή φαίνεται να οδηγεί σε de facto διαφοροποίηση.

- Πρέπει, επίσης, να ληφθεί υπόψη το δημοσιονομικό κόστος του συστήματος:

- οι δαπάνες για τις επιστροφές κατά την εξαγωγή μειώθηκαν σημαντικά κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας και αυτή η τάση συνεχίζεται,

- το σύστημα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για τη σταθεροποίηση της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ και την ελαχιστοποίηση της ανάγκης να πραγματοποιηθούν αγορές από την παρέμβαση. Στη σημερινή κατάσταση ένας τόνος κρέατος (ισοδύναμο βάρους σφαγίων) που αγοράζεται από την παρέμβαση δημιουργεί κόστος για το ΕΓΤΠΕ 1900 ευρώ περίπου. Η επιστροφή κατά την εξαγωγή για την ίδια ποσότητα σφαγίων αρσενικών βοοειδών είναι ίση με 970 ευρώ. Από παρόμοιο παράδειγμα για τον τομέα του γάλακτος συνάγεται ότι, το Μάιο 2001, ένας τόνος αποβουτυρωμένου γάλακτος σε σκόνη δημιουργεί κόστος 500 ευρώ στην παρέμβαση, ενώ η ίδια ποσότητα μπορεί να διατεθεί με κόστος 50 ευρώ μέσω επιστροφών κατά την εξαγωγή.

- Στο 90 % περίπου της αξίας των συνολικών εξαγωγών βοείου κρέατος και γάλακτος εφαρμόζεται ο ίδιος συντελεστής επιστροφής. Για τις υπόλοιπες εξαγωγές εφαρμόζεται σημαντικά χαμηλότερος συντελεστής, ιδίως για τις εξαγωγές στις υποψήφιες χώρες. Για το 21 % περίπου της συνολικής ποσότητας τυριού και το 7 % του βοείου κρέατος που εξάγεται από την Κοινότητα δεν χορηγούνται επιστροφές.

II. Η Επιτροπή θεωρεί ότι το άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 800/1999 προβλέπει ότι το δικαίωμα για επιστροφή γεννάται κατά την έξοδο από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, εφόσον εφαρμόζεται ενιαίος συντελεστής επιστροφής για όλες τις τρίτες χώρες.

Σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις, όμως (σοβαρές αμφιβολίες), ο οργανισμός πληρωμών μπορεί να ζητήσει πριν από την καταβολή της επιστροφής, την προσκόμιση της απόδειξης εισαγωγής σε τρίτη χώρα ή επεξεργασίας ή ουσιώδους μεταποίησης.

III. Το σύστημα που έχει επιλεγεί για τις αποδείξεις άφιξης βασίζεται ιδίως σε έγγραφα τεκμηρίωσης δημόσιας αρχής, όπως τα τελωνειακά έγγραφα εισαγωγής. Το 1992, τέθηκε στη διάθεση των κρατών μελών κατάλογος των τελωνειακών εντύπων και σφραγίδων που ισχύουν σε 58 τρίτες χώρες. Η Επιτροπή υποστηρίζει την άποψη να εξεταστεί το ενδεχόμενο δημιουργίας καταλόγου για ορισμένες τουλάχιστον τρίτες χώρες, που να ενημερώνεται συνεχώς.

IV. Η Επιτροπή έχει αναλάβει συγκεκριμένο λογιστικό έλεγχο για τις αποδείξεις άφιξης που εκδίδονται από τις εταιρείες εποπτείας. Για τους λόγους που αναφέρονται στα σημεία 34 και 35, αυτός ο λογιστικός έλεγχος πραγματοποιήθηκε στη Γερμανία, η οποία αποτελεί εκ των πραγμάτων το μόνο κράτος μέλος που αποδέχεται τέτοια πιστοποιητικά σε μεγάλη κλίμακα. Η έρευνα οδήγησε σε δημοσιονομική διόρθωση ύψους 20 περίπου εκατομμυρίων ευρώ.

Είναι αλήθεια ότι η Επιτροπή αξιολογεί πάντοτε τις αποδείξεις άφιξης για συναλλαγές που επιλέγονται για έλεγχο στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης των λογαριασμών. Αυτή η αξιολόγηση έχει προκαλέσει και άλλες δημοσιονομικές διορθώσεις στο πλαίσιο προηγούμενων εκκαθαρίσεων.

V. Οι όροι έγκρισης για τις εταιρείες εποπτείας θα αξιολογηθούν κατά τη διάρκεια του τρέχοντος λογιστικού ελέγχου (που άρχισε τον Μάιο 2001) σχετικά με τις διαφοροποιημένες επιστροφές που πραγματοποιείται στο πλαίσιο της εκκαθάρισης των λογαριασμών. Όταν η Επιτροπή πληροφορήθηκε το γεγονός ότι ένα κράτος μέλος ανακάλεσε την έγκριση που είχε χορηγήσει σε εταιρεία ελέγχου που ανήκε σε ομάδα, ζήτησε από τα άλλα κράτη μέλη που είχαν εγκεκριμένες θυγατρικές εταιρείες αυτής της ομάδας στο έδαφός τους να ελέγξουν αν αυτές παρουσίαζαν τα ίδια προβλήματα.

VI. Όσον αφορά τις αποδείξεις των πρεσβειών, οι υπηρεσίες της Επιτροπής άρχισαν διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη, ώστε να εξευρεθεί ο καταλληλότερος τρόπος για εναρμονισμένη και ικανοποιητική προσέγγιση του θέματος.

VII. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρείχε το Δικαστήριο, το ποσό αφορά σε μεγάλο βαθμό πιθανές παρατυπίες που διαπιστώθηκαν σε κράτος μέλος κατά την περίοδο 1994-1996 (60 εκατομμύρια ευρώ) και παράτυπες εξαγωγές στο Ιράκ μετά την καθιέρωση του εμπορικού αποκλεισμού το 1991 (40 εκατομμύρια ευρώ περίπου). Οι περιπτώσεις εξετάζονται από την Επιτροπή και μελετώνται σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες. Για τις άλλες περιπτώσεις θα ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα από την Επιτροπή.

VIII. Η χαλάρωση των όρων για την προσκόμιση των αποδείξεων άφιξης με τον τρόπο που προτείνει το Δικαστήριο δεν είναι εφαρμόσιμη, δεδομένου ότι αν απαιτείται απόδειξη της άφιξης μόνο σε περιπτώσεις αμφιβολίας ή για τους προορισμούς υψηλού κινδύνου, δημιουργείται ενδεχόμενος κίνδυνος για απώλεια του ελέγχου κατά την εξαγωγή προς τις χώρες για τις οποίες δεν ισχύει επιστροφή κατά την εξαγωγή. Θα υποβάλει, επίσης, την Κοινότητα σε θεμελιώδη κριτική για τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ παρακολουθεί και ελέγχει το επιδοτούμενο εμπόριό της με τρίτες χώρες, λαμβανομένων ιδίως υπόψη των διεθνών υποχρεώσεων για μη χορήγηση επιστροφών κατά την εξαγωγή για συγκεκριμένες αγορές.

Επομένως, η χαλάρωση των απαιτήσεων για την προσκόμιση των αποδείξεων άφιξης μπορεί μόνο να δημιουργήσει έναν πιθανό κίνδυνο για τον κοινοτικό προϋπολογισμό

- Η Επιτροπή θα συζητήσει κατά προτεραιότητα με τις υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για τους εκ των υστέρων ελέγχους πώς να συμπεριλάβει στα προγράμματα λογιστικού ελέγχου την προσφυγή στις πληροφορίες των βάσεων δεδομένων για τις θαλάσσιες μεταφορές και τις μεταφορές με εμπορευματοκιβώτια.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

2. Η Επιτροπή θεωρεί ότι το άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 800/1999 προβλέπει ότι το δικαίωμα προς (μη διαφοροποιημένη) επιστροφή γεννάται κατά την έξοδο από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας. Ωστόσο, σε ειδικές περιπτώσεις που αποτελούν εξαίρεση [βλέπε άρθρο 20 παράγραφος 1 στοιχεία α), β) και γ)], ο οργανισμός πληρωμών ζητεί πριν από την καταβολή της (μη διαφοροποιημένης) επιστροφής απόδειξη του γεγονότος ότι τα προϊόντα εισήχθησαν σε τρίτη χώρα ή αποτέλεσαν αντικείμενο επεξεργασίας ή ουσιώδους μεταποίησης, εντός δώδεκα μηνών μετά την ημερομηνία εξαγωγής. Μετά την καταβολή της επιστροφής κατά την εξαγωγή, εφαρμόζονται διαφορετικοί κανόνες (βλέπε άρθρο 20 παράγραφος 4).

ΕΛΕΓΧΟΙ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ

7. Σε συνέχεια των συμπερασμάτων για τη Γερμανία αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί έρευνα σε όλα τα άλλα κράτη μέλη για να αξιολογηθούν οι αποδείξεις άφιξης που αυτά αποδέχονται (τελωνειακά έγγραφα εισαγωγής, αποδείξεις πρεσβειών κ.λπ.). Η έρευνα αυτή διενεργείται σήμερα.

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΑΦΙΞΗΣ

10. Στις αποδείξεις άφιξης στον προορισμό, συγκαταλέγονται πρωτεύουσες και δευτερεύουσες αποδείξεις. Σε περίπτωση που ο εξαγωγέας δεν διαθέτει την πρωτεύουσα απόδειξη (κατ' επιλογή του, τελωνειακό έγγραφο εισαγωγής ή βεβαίωση εκφόρτωσης και εισαγωγής που εκδίδει εταιρεία ελέγχου), μπορεί να την αντικαθιστά από άλλα έγγραφα (δευτερεύουσες αποδείξεις) που απαριθμούνται αποκλειστικά στο άρθρο 16 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/1999. Τα έγγραφα αυτά, που είναι στο σύνολό τους το ίδιο αξιόπιστα, παράγουν τα ίδια νομικά αποτελέσματα.

11. Μετά από σχετική αίτηση κράτους μέλους, η Επιτροπή έρχεται σε επαφή με τις αρχές των τρίτων χωρών και ζητεί να μάθει αν το έγγραφο που κοινοποίησε το κράτος μέλος μπορεί να θεωρηθεί έγκυρο στην τρίτη χώρα.

Η Επιτροπή συμφωνεί ότι ο έλεγχος των στοιχείων των αποδείξεων άφιξης αποτελεί αρμοδιότητα των επιμέρους κρατών μελών. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι απαιτήσεις που πρέπει να τηρούνται για αυτές τις αποδείξεις είναι οι ίδιες στο σύνολο της ΕΕ.

12. Η αξιολόγηση των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου των αποδείξεων άφιξης που εφαρμόζονται στα διάφορα κράτη μέλη αποτελεί τον κύριο στόχο της προσεχούς έρευνας για τις διαφοροποιημένες επιστροφές που διενεργείται στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης των λογαριασμών.

13. Η Επιτροπή εξετάζει από κοινού με τα κράτη μέλη το θέμα της τήρησης μητρώου που περιέχει τα είδη αποδείξεων άφιξης που έχουν τη δυνατότητα να αποδέχονται τα κράτη μέλη καθώς και τον τρόπο καλύτερου συντονισμού.

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ ΑΦΙΞΗΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ

16. Οι αποδείξεις άφιξης αποσκοπούν, ιδίως, στην καταπολέμηση των εκτροπών του εμπορίου. Η Επιτροπή πιστεύει ότι οι αυστηροί κανόνες του ισχύοντος συστήματος είναι αναγκαίοι για να διασφαλίσουν τον δέοντα έλεγχο.

ΕΓΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ

17. Όταν κάποιο κράτος μέλος αποφασίσει να ανακαλέσει την έγκριση που χορήγησε σε εταιρεία ελέγχου και εποπτείας, η Επιτροπή ενημερώνει σχετικά τα άλλα κράτη μέλη. Κοινοποιεί επίσης, εφόσον τους γνωρίζει, τους λόγους που οδήγησαν το κράτος μέλος σ' αυτή την ανάκληση. Ενδέχεται οι λόγοι αυτοί να έχουν σχέση με το οργανωτικό σύστημα της εταιρείας ελέγχου στο κράτος μέλος ή με τον έλεγχο που πραγματοποιεί η εν λόγω εταιρεία στην τρίτη χώρα εισαγωγής.

Εξάλλου, η Επιτροπή συζητά με τα κράτη μέλη το ενδεχόμενο να απαιτείται σύσταση εγγύησης για την έγκριση των εταιρειών εποπτείας.

18. Εξετάστηκε ο κίνδυνος σύγκρουσης συμφερόντων όσον αφορά τις εταιρείες ελέγχου και εποπτείας. Έγγραφο εργασίας που συνέταξε η Επιτροπή περιέχει τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές στις οποίες προβλέπεται, ιδίως, ότι η εταιρεία ελέγχου (ή κάθε άλλη θυγατρική εταιρεία που ανήκει στην ίδια οικονομική ομάδα) που παρεμβαίνει στο πλαίσιο του άρθρου 16 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/1999 σε πράξη εξαγωγής, δεν μπορεί να συμμετέχει στη σχετική πράξη ως εκτελωνιστής, μεταφορέας, διαμετακομιστής, αποταμιευτής κ.λπ. ή με οποιαδήποτε άλλη ιδιότητα που μπορεί να οδηγήσει σε σύγκρουση συμφερόντων.

19-23. Όπως αναφέρεται, μεταξύ άλλων στα σχόλια για τα σημεία V και 34, σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαθέτει η μονάδα εκκαθάρισης των λογαριασμών, μόνο η Γερμανία αποδέχτηκε σε μεγάλη κλίμακα de facto τα πιστοποιητικά εταιρειών εποπτείας. Έμποροι σε άλλα κράτη μέλη προσκόμισαν τέτοιες αποδείξεις σε εξαιρετικές μόνο περιπτώσεις· αυτοί προσκομίζουν συνήθως τελωνειακά έγγραφα εισαγωγής στους οργανισμούς πληρωμών. Ωστόσο, η Επιτροπή θα πραγματοποιήσει λογιστικό έλεγχο για τις διαφοροποιημένες επιστροφές και θα εξετάσει τις δημοσιονομικές διορθώσεις σε περίπτωση που εντοπιστούν σφάλματα των συστημάτων σχετικά με τον έλεγχο τέτοιων πιστοποιητικών.

25-28. Η Επιτροπή πρόκειται να εξετάσει σύστημα που επιβάλλει ανάληψη μεγαλύτερων ευθυνών από τις εταιρείες εποπτείας.

26. Η έγκριση και ο έλεγχος της λειτουργίας των εταιρειών εποπτείας στο σύστημα των αποδείξεων άφιξης στον προορισμό αποτελούσαν πάντοτε αρμοδιότητα των κρατών μελών. Κάποια στιγμή η Επιτροπή προέβλεψε την καθιέρωση έγκρισης σε κοινοτικό επίπεδο [κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 887/92]. Η διάταξη αυτή ουδέποτε εφαρμόστηκε και καταργήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2955/94. Από την κτηθείσα πείρα συνάγεται ότι, στην προκειμένη περίπτωση, τα κράτη μέλη είναι τα πλέον κατάλληλα να κρίνουν αν μπορεί να δοθεί έγκριση σε εταιρεία εποπτείας. Πράγματι, η Επιτροπή συζήτησε επί μακρόν το θέμα αυτό με τα κράτη μέλη ενόψει της σύνταξης εγγράφου που διανεμήθηκε το 1995. Το εν λόγω έγγραφο περιέχει τις κατευθυντήριες γραμμές για τη διαδικασία έγκρισης και ελέγχου των συγκεκριμένων εταιρειών από τα κράτη μέλη. Εξάλλου, για λόγους νομικής ασφάλειας, ορισμένες από τις κατευθυντήριες γραμμές του εγγράφου αυτού, ιδίως όσον αφορά τους όρους έγκρισης των εν λόγω εταιρειών, συμπεριλήφθηκαν στην οριζόντια νομοθεσία για τις επιστροφές [άρθρο 16 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/1999].

27-28. Τα προβλήματα που αναφέρθηκαν από το Δικαστήριο υποβλήθηκαν στην OLAF, η οποία πραγματοποιεί αυτή την περίοδο σχετική έρευνα.

29-30. Μόλις ενημερώθηκε για τα προβλήματα στη Γερμανία, η Επιτροπή απηύθυνε επιστολή σε όλα τα κράτη μέλη ζητώντας να μάθει πόσα πιστοποιητικά εταιρειών εποπτείας είχαν γίνει αποδεκτά από τους οργανισμούς πληρωμών κατά τη σχετική περίοδο. Προέκυψε ότι 7546 πιστοποιητικά είχαν γίνει αποδεκτά, από τα οποία 7280 στη Γερμανία (97 %) και 266 (3 %) σε όλα τα άλλα κράτη μέλη μαζί.

Αποφασίστηκε, συνεπώς, να συγκεντρωθούν οι έλεγχοι στη Γερμανία, δεδομένου ότι αυτή η χώρα είχε επιτρέψει μέχρι το τέλος του 1995, να εκδίδονται πρωτεύουσες αποδείξεις άφιξης από εταιρείες εποπτείας, ακόμα και αν αυτές δεν είχαν λάβει εγκαίρως οδηγίες από τον εξαγωγέα να είναι παρούσες τη στιγμή της εκφόρτωσης για να πραγματοποιήσουν έλεγχο. Δεν υπήρξε καμία ένδειξη ότι το ίδιο σφάλμα συστήματος υπήρξε σε άλλα κράτη μέλη.

Ο διορθωτικός συντελεστής που εφαρμόστηκε (σε πάνω από το 97 % των περιπτώσεων) ήταν ίσος με το 25 % των ενδεχόμενων δαπανών, και ισοδυναμούσε με 20 εκατομμύρια ευρώ. Ο συντελεστής αυτός είναι πολύ υψηλός και θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Η Επιτροπή, συνεπώς, θεωρεί ότι οι έλεγχοι είχαν πράγματι ως στόχο τις ενδεχόμενες δαπάνες. Επιπλέον, αποφασίστηκε να διενεργηθεί ο προαναφερθείς λογιστικός έλεγχος για τις διαφοροποιημένες επιστροφές, προκειμένου να εξεταστεί ποιες αποδείξεις άφιξης αποδέχονται άλλα κράτη μέλη (δεδομένου ότι οι εταιρείες εποπτείας δεν χρησιμοποιούνται συχνά από αυτές τις άλλες χώρες) και ποιοι έλεγχοι πραγματοποιούνται για αυτές τις αποδείξεις.

31. Η OLAF παρακολουθεί αυτές τις περιπτώσεις.

32. Η Επιτροπή προσπάθησε κατά τα παρελθόντα έτη να βρει τις κατάλληλες λύσεις για τα είδη αποδείξεων που πρέπει να επιλεγούν προκειμένου να αποδεικνύεται η άφιξη στον προορισμό. Για να διευκολυνθούν οι κοινοτικοί εξαγωγείς στην απόδειξη της εισαγωγής, η Επιτροπή όρισε με τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 887/92 ότι οι βεβαιώσεις που εκδίδουν οι εταιρείες εποπτείας (που ίσχυαν ήδη ως δευτερεύουσα απόδειξη), αποτελούν πρωτεύουσα απόδειξη ακριβώς όπως και τα τελωνειακά έγγραφα εισαγωγής.

Η Επιτροπή κρίνει χρήσιμο να διατηρηθεί αυτός ο τύπος πρωτεύουσας απόδειξης των εταιρειών εποπτείας, ώστε οι εξαγωγείς να διαθέτουν περισσότερες δυνατότητες ενέργειας και να μην εξαρτώνται αποκλειστικά από τους εισαγωγείς των τρίτων χωρών όσον αφορά τη χορήγηση της πρωτεύουσας απόδειξης εισαγωγής δεδομένου ότι, κανονικά, οι εισαγωγείς αυτοί έχουν, στο εμπορικό κύκλωμα, πρόσβαση στο τελωνειακό έγγραφο εισαγωγής.

ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΤΩΝ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ ΑΦΙΞΗΣ ΠΟΥ ΕΚΔΙΔΟΥΝ ΟΙ ΠΡΕΣΒΕΙΕΣ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ

35. Η νομική κατάσταση των πρεσβειών ή των προξενείων είναι διαφορετική από αυτή των εταιρειών εποπτείας. Ειδικές διατάξεις για τις εταιρείες εποπτείας παρατίθενται στην κοινοτική νομοθεσία [άρθρο 16 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/1999].

38. Τα θέματα αυτά θα εξεταστούν και κατά τη διάρκεια του προαναφερθέντος συγκεκριμένου λογιστικού ελέγχου των διαφοροποιημένων επιστροφών (βλέπε ανωτέρω σημείο 12). Η Επιτροπή επιθυμεί, επίσης, να επισημάνει ότι τα κράτη μέλη υποχρεούνται σαφώς να εγγυώνται την ορθότητα αυτών των αποδείξεων.

ΕΙΔΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ Ή/ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΥΠΙΩΝ ΠΟΥ ΕΝΤΟΠΙΣΤΗΚΑΝ ΣΕ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΠΡΟΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥΣ

Ιορδανία - παράκαμψη του εμπορικού αποκλεισμού του ΟΗΕ που αφορά προμήθειες προς το Ιράκ

40-42. Όσον αφορά την είσπραξη, η OLAF υποχρεούται να λάβει υπόψη τις αρχές του κοινοτικού δικαίου που εγγυώνται, μεταξύ άλλων, τα μέσα προσφυγής στα κατάλληλα νομικά όργανα, διοικητικά ή δικαστικά.

Ρωσία - παραποιημένες διασαφήσεις εισαγωγής

43. Κατά την έκτη συνδιάσκεψη των διευθυντών των οργανισμών πληρωμών της ΕΕ που πραγματοποιήθηκε στις 6 Μαΐου 1999, η OLAF (τότε UCLAF) κάλεσε κάθε ενδιαφερόμενο οργανισμό πληρωμών να έλθει σε επαφή μαζί της, ώστε να του γνωρίσει τους διαθέσιμους κωδικούς των ρωσικών τελωνείων.

47. Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της διότι το Δικαστήριο έλαβε υπόψη τις ενέργειες που ανέλαβε η Επιτροπή όσον αφορά το πρόβλημα της αποδοχής και του ελέγχου των αποδείξεων άφιξης για τις εξαγωγές στη Ρωσία.

Αίγυπτος - αντιμετώπιση των περιπτώσεων διαφοράς στις ποσότητες και επιστραφέντων προϊόντων

48. Δεν υπάρχει καμία διαφορά απόψεων μεταξύ της Επιτροπής και του Δικαστηρίου για τον τρόπο αντιμετώπισης των διαφορών μεταξύ του βάρους κατά την αναχώρηση και του βάρους στον προορισμό. Το αίτημα του Δικαστηρίου αφορά μόνο την παρακολούθηση των επιμέρους σχετικών υποθέσεων. Εφόσον οι παρατηρηθείσες διαφορές αφορούν δείγματα που λαμβάνονται από τις αρχές στην τρίτη χώρα (εφόσον αποδεικνύεται κάτι τέτοιο), το άρθρο 15 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/1999 επιτρέπει χορήγηση επιστροφής με βάση το βάρος των δειγμάτων.

Αυτές οι περιπτώσεις θα εξεταστούν κατά τη διάρκεια των λογιστικών ελέγχων για τις διαφοροποιημένες επιστροφές που θα πραγματοποιήσει η μονάδα εκκαθάρισης των λογαριασμών στο πλαίσιο των αποστολών της στην Ιρλανδία, τη Γερμανία και τη Γαλλία.

Μαρόκο - αιτιολόγηση του ποσοστού επιστροφής και των διαφορών στις ποσότητες

54-56. Ο κίνδυνος απορρόφησης από τα βοοειδή που προορίζονται για σφαγή των επιστροφών που προορίζονται για τα βοοειδή αναπαραγωγής που περιγράφεται από το Δικαστήριο διαπιστώθηκε από την Επιτροπή σε μια πραγματική υπόθεση στη Γερμανία κατά την ενοποίηση. Η Επιτροπή διενήργησε έρευνα για μια ογκώδη εξαγωγή στην Πολωνία βοοειδών, που δηλώθηκαν ως βοοειδή αναπαραγωγής. Με την έρευνα αποκαλύφθηκε ότι στην πραγματικότητα επρόκειτο για βοοειδή που προορίζονταν για σφαγή (γίνεται αναφορά στη συνοπτική έκθεση για την εκκαθάριση των λογαριασμών του 1991 σημείο 6.1.2).

Η έρευνα της Επιτροπής οδήγησε σε συμπεράσματα σχετικά με:

- την απουσία πιστοποιητικών προγόνων που εκδίδονται από τα επίσημα γενεαλογικά μητρώα και παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των ελέγχων ικανοτήτων και τα αποτελέσματα αξιολόγησης της γενετικής αξίας των ζώων, των γονέων τους και των προγόνων των γονέων τους,

- τα πιστοποιητικά υγείας για τα ζώα αναπαραγωγής που πληρούν τα κριτήρια των χωρών εισαγωγής,

- την απουσία κριτηρίων ηλικίας και, γενικά, την απουσία ελέγχου για τα εμπορικά στοιχεία (τιμή, όροι παράδοσης κ.λπ.).

Τα συμπεράσματα αυτής της έρευνας αποτέλεσαν τους λόγους για τον καθορισμό των όρων που πρέπει να πληρούνται προκειμένου να δικαιολογείται η επιστροφή για τα βοοειδή αναπαραγωγής. Οι όροι αυτοί καθορίζονται στο άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2342/92. Αυτή η περίπτωση αποδεικνύει ότι η Επιτροπή έχει αναλάβει τις απαραίτητες πρωτοβουλίες προκειμένου να υπάρξει λογική διαβεβαίωση ότι οι υψηλότερες επιστροφές χορηγούνται μόνο για τα γνήσια βοοειδή αναπαραγωγής. Επιπλέον, σε περιπτώσεις όπου υπάρχει αμφιβολία, είναι σκόπιμο να εφαρμόζεται το άρθρο 20 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/999 (αμφιβολίες για τον πραγματικό προορισμό). Επίσης, ο κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 4045/89 (εκ των υστέρων έλεγχοι λογιστικών εγγραφών) φαίνεται ότι αποτελεί κατάλληλο εργαλείο ελέγχου για τον έλεγχο της αλήθειας των στοιχείων για το εμπόριο βοοειδών αναπαραγωγής.

55. Η Επιτροπή θα λάβει τα κατάλληλα μέτρα.

57. Οι περιπτώσεις που αναφέρονται στο σημείο αυτό καταδεικνύουν τη σημασία του τελευταίου είδους ελέγχων και τη δυνατότητα εντοπισμού περιπτώσεων όπου τα ποσά των επιστροφών πρέπει να επιστραφούν.

Δεν χορηγούνται επιστροφές για ζώα που πέθαναν καθ' οδόν. Σε όλες τις περιπτώσεις, οι εξαγωγείς πρέπει να δηλώνουν τον αριθμό ζώων που έχουν εκτελωνιστεί στη χώρα εισαγωγής (άρθρο 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 615/1998).

Λίβανος - διαφορές στις ποσότητες - έλλειψη ομοιομορφίας στην παρακολούθηση από τα κράτη μέλη

58. Όσον αφορά τις εξαγωγές ζώντων βοοειδών στο Λίβανο με καταβολή επιστροφών, οι αρμόδιες ιταλικές αρχές κλήθηκαν να παράσχουν λεπτομερέστερα στοιχεία για τις διαπιστωθείσες παραβάσεις, τα ποσά των επιστροφών και τον αριθμό των εξαγωγών για τις οποίες είχαν εκδοθεί βεβαιώσεις εκφόρτωσης που περιείχαν εσφαλμένα στοιχεία. Όσον αφορά τη Γαλλία, το εν λόγω κράτος μέλος γνωστοποίησε για το έτος 2000 παρατυπίες για τρεις εταιρείες που αφορούσαν 1061 506,85 γαλλικά φράγκα. Αναμένονται στοιχεία και για άλλη παράβαση σχετικά με τέταρτη επιχείρηση.

Εσθονία - εμπορικές συμφωνίες που δημιουργούν τον κίνδυνο κυκλικής εξαγωγής-επανεισαγωγής

59. Η Επιτροπή δεν συμφωνεί με τη δήλωση του Δικαστηρίου ότι δεν πρέπει να καταβάλλονται επιστροφές κατά την εξαγωγή για το βούτυρο που προορίζεται για την Εσθονία, επειδή κατά την εισαγωγή του εσθονικού βουτύρου στην Κοινότητα επιβάλλεται μηδενικός δασμός.

Ωστόσο, η Επιτροπή προτίθεται να εξετάσει την κατάσταση λαμβάνοντας υπόψη τα σχόλια του Δικαστηρίου. Η παρούσα θέση της Επιτροπής είναι ότι οι τιμές γάλακτος στην Εσθονία συγκαταλέγονται μεταξύ των χαμηλότερων τιμών στις υποψήφιες χώρες π.χ. Εσθονία: 13 ευρώ/100 kg, Πολωνία: 24 ευρώ/100 kg, και συνεπώς οι τιμές εσθονικού βουτύρου πλησιάζουν την τιμή της παγκόσμιας αγοράς.

60. Στην περίπτωση της Εσθονίας, πρέπει να σημειωθεί ότι οι κανόνες που έχουν θεσπιστεί ικανοποιούν τους στόχους και ότι οι αρμόδιες αρχές εντός και εκτός της ΕΕ συνεργάζονται για να καταπολεμήσουν τις παρατυπίες. Οι εσθονικές αρχές ισχυρίζονται ότι δεν μπορούν να προσδιορίσουν την καταγωγή του βουτύρου που τίθεται σε ελεύθερη κυκλοφορία, ο ισχυρισμός αυτός, όμως, πρέπει να εξεταστεί βάσει των κτηνιατρικών πιστοποιητικών που πρέπει να εκδίδονται από τη χώρα καταγωγής και να συνοδεύουν ανά πάσα στιγμή τα προϊόντα για λόγους υγείας. Εξάλλου, η έρευνα για την ενδεχόμενη χρήση ισοτόπων, που βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο αλλά θα απαιτήσει τη συνεργασία τρίτων χωρών, θα επιτρέψει την επαλήθευση/ανίχνευση της καταγωγής του βουτύρου στο μέλλον.

62. Η Επιτροπή δεν συμφωνεί με το Δικαστήριο ότι στο πλαίσιο της συμφωνίας ελευθέρων συναλλαγών με την Εσθονία στον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων, οι επιστροφές κατά την εξαγωγή για το βούτυρο θα πρέπει να καταργηθούν, όπως αποφασίστηκε για το τυρί.

Εάν η Επιτροπή επρόκειτο να καταργήσει τις επιστροφές για το βούτυρο που εξάγεται στην Εσθονία θα έπρεπε να κάνει το ίδιο και για τα άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα που καλύπτονται από τη συμφωνία. Επομένως, θα απέκλειε τα γαλακτοκομικά προϊόντα της ΕΕ από την αγορά υποψήφιας χώρας και θα επέτρεπε σε άλλες χώρες να απορροφήσουν το μερίδιο της ΕΕ στην εν λόγω αγορά.

Η Επιτροπή πιστεύει ότι η ενθάρρυνση των συναλλαγών μεταξύ της ΕΕ και των υποψηφίων χωρών αποτελεί σημαντικό μεσοπρόθεσμο στόχο ενόψει της μελλοντικής προσχώρησης της Εσθονίας στην ενιαία αγορά. Η Επιτροπή δεν συμμερίζεται την άποψη ότι η ΕΕ θα πρέπει να αποκλειστεί από την εσθονική αγορά όπου κυριαρχούν χαμηλότερες τιμές, καταργώντας τις επιστροφές κατά την εξαγωγή.

Λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη τα σχόλια του Δικαστηρίου η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να ελέγχει στενά την κατάσταση και θα εξετάσει την άποψη του Δικαστηρίου ότι δεν θα έπρεπε να καταβάλλονται επιστροφές κατά την εξαγωγή για ορισμένα προϊόντα, όταν ο εισαγωγικός δασμός για τα εν λόγω προϊόντα είναι χαμηλότερος από τον κανονικό συντελεστή του εισαγωγικού δασμού ή μηδενικός.

Βόρεια Κορέα - αποδείξεις διείσδυσης στην αγορά

66-69. Επειδή η έρευνα συνεχίζεται, η OLAF θεωρεί ότι δεν είναι σκόπιμο να διατυπώσει σχόλια για τη συγκεκριμένη περίπτωση.

70. Η OLAF θα αποφανθεί για το εάν η συναλλαγή ήταν εμπορική συναλλαγή και για το εάν τα αγαθά ήταν μη εμπορεύσιμα υπό κανονικές συνθήκες.

Ιαπωνία - αιτιολόγηση των ποσοστών επιστροφής για τυρί που δεν προοριζόταν για άμεση κατανάλωση

71-74. Η Επιτροπή εξήγησε σαφώς τους λόγους που επέβαλαν την τροποποίηση του προοιμίου του κανονισμού για τις επιστροφές κατά την εξαγωγή στο σημείωμα που υπέβαλε στο Δικαστήριο στις 19 Φεβρουαρίου 2001 (AGR 004898). Δεν υπήρξε καμία διάταξη στα άρθρα του κανονισμού σχετικά με τη συγκεκριμένη φράση του προοιμίου. Το κείμενο ευθυγραμμίστηκε βάσει νομικών συμβουλών με διαγραφή της φράσης στο προοίμιο, επειδή η εφαρμογή της ήταν αδύνατη στην πράξη.

Οι υπηρεσίες της Επιτροπής συμμερίζονται την άποψη του Δικαστηρίου ότι οι επιστροφές που αφορούν το τυρί που προορίζεται για μεταποίηση, υπό κατάλληλες συνθήκες αγοράς, θα μπορούσαν θεωρητικά να είναι χαμηλότερες από εκείνες που καταβάλλονται για το φυσικό τυρί που είναι συσκευασμένο κατάλληλα για την άμεση κατανάλωση. Είναι ουσιαστικά αδύνατο να ελεγχθεί ο ειδικός προορισμός σε τρίτη χώρα. Οι επιστροφές καθορίζονται για να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ των εσωτερικών τιμών και των εξωτερικών τιμών λαμβανομένης υπόψη της γενικής κατάστασης στις αγορές. Από τη διαγραφή της φράσης στο προοίμιο, η κατάσταση της αγοράς και οι εξαγωγές τυριού της ΕΕ είναι τέτοιες, ώστε να δικαιολογούν τη διατήρηση του καθεστώτος όσον αφορά τις επιστροφές για τυρί, ανεξάρτητα από το εάν αυτό προορίζεται για μεταποίηση σε τρίτη χώρα ή για άμεση κατανάλωση. Η επιστροφή που καταβάλλεται για το τυρί συνδέεται στενά με την περιεκτικότητά του σε ξηρά ουσία. Η περιεκτικότητα σε ξηρά ουσία παραμένει αμετάβλητη ακόμη και όταν ο προορισμός σε τρίτη χώρα αλλάζει από την άμεση κατανάλωση στην επεξεργασία. Υπάρχουν, συνεπώς, ισχυροί λόγοι για τη μεταχείριση της εξαγόμενης ξηράς ουσίας γάλακτος με τον ίδιο τρόπο, ανεξάρτητα από τον προορισμό του τυριού σε τρίτη χώρα. Η Επιτροπή, ωστόσο, θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί και να μελετά το θέμα.

74. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα συνεργαστούν πλήρως με την OLAF για να διευκρινίσουν τις διαφορές μεταξύ των στοιχείων της ΕΕ για τις εξαγωγές και των ιαπωνικών στοιχείων για τις εισαγωγές. Η έρευνα συνεχίζεται.

Ουρουγουάη, Ουκρανία, Κροατία - διασαφήσεις εισαγωγής που δεν βεβαίωναν τη θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία

77-79. Σύμφωνα με το άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 595/91 τέτοιες παρατυπίες πρέπει να κοινοποιούνται στην OLAF.

80. Η OLAF μελετά αυτή την περίπτωση.

ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΚΙΒΩΤΙΩΝ

81-83. Στην προσπάθεια να εκφραστεί άποψη σχετικά με τη γνησιότητα των επιμέρους πράξεων εξαγωγής, είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν πληροφορίες που συγκεντρώνονται από βάσεις δεδομένων όπως η Lloyds (στον τομέα κίνησης σκαφών), ή εφόσον είναι εφικτό, πληροφορίες που λαμβάνονται από επιχειρήσεις εμπορευματοκιβωτίων.

Και τα δύο είδη ελέγχων μπορούν να εξασφαλίσουν στοιχεία για τη φυσική κίνηση κατά τη διάρκεια συγκεκριμένης περιόδου ναυλωμένου μέσου μεταφοράς ή ναυλωμένου εμπορευματοκιβωτίου.

Οι έλεγχοι αυτοί δεν παρέχουν σε καμία περίπτωση αποδεκτές αποδείξεις για το βάρος, τη φύση και τα χαρακτηριστικά των εξαγόμενων προϊόντων, ούτε αποδείξεις για την εισαγωγή των προϊόντων σε τρίτη χώρα.

Συνεπώς, παρά το γεγονός ότι η Επιτροπή αντιμετωπίζει θετικά την ιδέα της διερεύνησης των δυνατοτήτων για διενέργεια τέτοιων ελέγχων σε επιμέρους περιπτώσεις για τις οποίες, παραδείγματος χάριν, υπάρχουν υπόνοιες ότι διαπράχθηκαν παρατυπίες, θεωρεί ότι αυτοί οι έλεγχοι δεν είναι δυνατό να εφαρμόζονται σε όλες τις εξαγωγές.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

84. Η Επιτροπή συμφωνεί με τα συμπεράσματα του Δικαστηρίου ότι σε ορισμένες συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως ο τρόπος με τον οποίο οι εγκεκριμένες εταιρείες ελέγχου ασκούν τα καθήκοντά τους ή η απουσία της αναγκαίας διαβεβαίωσης για τη γνησιότητα άλλων αποδείξεων, έχουν διαπιστωθεί σημαντικές αδυναμίες. Για το λόγο αυτό, έχουν ήδη ληφθεί μέτρα προκειμένου να ενισχυθούν οι ισχύουσες διαδικασίες ή για να επιτραπεί η χρησιμοποίηση εναλλακτικών αποδείξεων. Η Επιτροπή θα συζητήσει με τα κράτη μέλη τα σημεία που θίγονται από το Δικαστήριο σχετικά.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει τους λογιστικούς ελέγχους της στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης των λογαριασμών προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο οικονομικός κίνδυνος για τις δαπάνες ΕΕ.

85. Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της επειδή, γενικά, το Δικαστήριο δεν αμφισβητεί τη γνησιότητα των σχετικών εμπορικών συναλλαγών.

86. Στο 90 % περίπου της αξίας των συνολικών εξαγωγών βοείου κρέατος και γάλακτος εφαρμόζεται ο ίδιος συντελεστής επιστροφής. Για τις υπόλοιπες εξαγωγές εφαρμόζεται σημαντικά χαμηλότερος συντελεστής, ιδίως για τις εξαγωγές στις υποψήφιες χώρες.

Η Επιτροπή θα μελετήσει σε ποιο τομέα είναι σκόπιμη και εφικτή η εφαρμογή συστήματος υποβολής προσφορών.

87. - Η χαλάρωση των όρων για την προσκόμιση των αποδείξεων άφιξης με τον τρόπο που προτείνει το Δικαστήριο δεν είναι εφαρμόσιμη, δεδομένου ότι αν απαιτείται απόδειξη της άφιξης μόνο σε περιπτώσεις αμφιβολίας ή για τους προορισμούς υψηλού κινδύνου, δημιουργείται ενδεχόμενος κίνδυνος για απώλεια του ελέγχου κατά την εξαγωγή προς τις χώρες για τις οποίες δεν ισχύει επιστροφή κατά την εξαγωγή. Θα υποβάλει, επίσης, την Κοινότητα σε θεμελιώδη κριτική για τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ παρακολουθεί και ελέγχει το επιδοτούμενο εμπόριό της με τρίτες χώρες, λαμβανομένων ιδίως υπόψη των διεθνών υποχρεώσεων για μη χορήγηση επιστροφών κατά την εξαγωγή για συγκεκριμένες αγορές.

Επομένως, η χαλάρωση των απαιτήσεων για την προσκόμιση των αποδείξεων άφιξης μπορεί μόνο να δημιουργήσει έναν πιθανό κίνδυνο για τον κοινοτικό προϋπολογισμό.

- Η Επιτροπή θεωρεί ότι η προσκόμιση εγγράφων μεταφοράς και εμπορικών τιμολογίων στην περίπτωση των διαφοροποιημένων επιστροφών δεν θα παρείχε επαρκείς διασφαλίσεις όσον αφορά την άφιξη στην τρίτη χώρα για την οποία καταβάλλεται η επιστροφή. Στο πλαίσιο, ωστόσο, της διοικητικής απλούστευσης της διαδικασίας προσκόμισης των αποδείξεων άφιξης, οι υπηρεσίες της Επιτροπής πρόκειται να εξετάσουν αν είναι δυνατό να αυξηθεί το επίπεδο των ποσών που αναφέρονται στο άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/1999.

- Η Επιτροπή θα συζητήσει με τις υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για τους εκ των υστέρων ελέγχους πώς είναι δυνατό να συμπεριληφθεί στα προγράμματα λογιστικού ελέγχου η χρησιμοποίηση των βάσεων δεδομένων για τις κινήσεις σκαφών και εμπορευματοκιβωτίων.

88. - Η ποιότητα των ελέγχων που διενεργούν τα κράτη μέλη θα εξεταστεί κατά τις προσεχείς αποστολές ελέγχου της εκκαθάρισης των λογαριασμών. Ο λογιστικός έλεγχος άρχισε το Μάιο 2001.

Η Επιτροπή υπενθύμισε στα κράτη μέλη στη δήλωση που προσκόμισε κατά τη συνεδρίαση της διαχειριστικής επιτροπής για τους μηχανισμούς των συναλλαγών της 12ης Σεπτεμβρίου 2000 ότι, για να γίνονται αποδεκτές ως δευτερεύουσα απόδειξη, οι βεβαιώσεις των πρεσβειών πρέπει να αναφέρουν την ποσότητα, τη φύση και τα χαρακτηριστικά των σχετικών προϊόντων. Επιπλέον, υπογραμμίστηκε ότι οι πρεσβείες οφείλουν να τηρούν φακέλους όλων των βεβαιώσεων που εκδίδουν που περιλαμβάνουν τα λαμβανόμενα μέτρα ελέγχου για την τεκμηρίωση όλων των εκδιδόμενων βεβαιώσεων.

- Η Επιτροπή δεν προτίθεται να αλλάξει το ισχύον σύστημα, επειδή πιστεύει ότι τα κράτη μέλη βρίσκονται πιο κοντά στην πραγματικότητα και είναι καταλληλότερα από την Επιτροπή για να κρίνουν αν μπορεί να δοθεί έγκριση σε εταιρεία ελέγχου. Αν υποχρεωνόταν η Επιτροπή να αναλάβει αυτή την ευθύνη, θα όφειλε να στηρίζεται στην πείρα και στις εκτιμήσεις των κρατών μελών των εν λόγω εταιρειών.

Στο πλαίσιο των εκ των υστέρων ελέγχων, εξάλλου, μπορεί να ελεγχθεί αν οι εν λόγω εταιρείες τήρησαν τις διατάξεις της κοινοτικής νομοθεσίας και τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής.

- Η Επιτροπή πρόκειται να εξετάσει από κοινού με τα κράτη μέλη την ιδέα που περιέχεται στην περίπτωση αυτή, αλλά θα πρέπει να διευκρινίσει δύο σημεία:

- τα δημοσιονομικά κριτήρια αποτελεσματικού ελέγχου ή υπαγωγής στην ίδια ομάδα,

- ποιο μέρος της εταιρείας εποπτείας αμφισβητείται. Οι επιπτώσεις των αδυναμιών που έχουν διαπιστωθεί είναι σημαντικότερες αν πρόκειται για θυγατρική εταιρεία εγκατεστημένη εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία προσφέρει τις υπηρεσίες της σε όλες τις θυγατρικές εταιρείες που είναι εγκατεστημένες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. αντιπροσωπεία της ομάδας στην Αγκόλα). Στην τελευταία περίπτωση, είναι βέβαιο ότι θα πρέπει να ανακληθεί η έγκριση από όλες τις θυγατρικές εταιρείες της Κοινότητας που ανήκουν στην ίδια ομάδα.

- Αν διαπιστωθεί ότι η εταιρεία εποπτείας εξέδωσε βεβαίωση που δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα, η πράξη αυτή και οι συνέπειες που απορρέουν από αυτή θα πρέπει να αποδοθούν στο δικαιούχο της επιστροφής [άρθρο 52 παράγραφος 4 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/1999]· συνεπώς, πραγματοποιείται επιστροφή του ποσού των επιστροφών κατ' εφαρμογή της κύρωσης που προβλέπεται στο άρθρο 51 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 800/1999.

Παράλληλα, η Επιτροπή πρόκειται να εξετάσει σύστημα για την ανάληψη μεγαλύτερων ευθυνών εκ μέρους των εταιρειών εποπτείας.

Η Επιτροπή πρόκειται να εξετάσει το συντομότερο τη δυνατότητα κατάρτισης και συνεχούς ενημέρωσης καταλόγου τελωνειακών εντύπων και σφραγίδων που χρησιμοποιούνται στις τρίτες χώρες ή σε ορισμένες τρίτες χώρες.

89. Τα τελευταία χρόνια, η μονάδα εκκαθάρισης των λογαριασμών ελέγχει εντατικά τις δαπάνες για τις επιστροφές κατά την εξαγωγή που δηλώνονται από τα κράτη μέλη, και έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές δημοσιονομικές διορθώσεις σε περιπτώσεις όπου διαπιστώθηκε ότι οι πληρωμές δεν είχαν πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τους κανόνες.

Αξιολογούνται πάντοτε οι αποδείξεις άφιξης για συναλλαγές που επιλέγονται για τον έλεγχο στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης των λογαριασμών και, όταν χρειάζεται, πραγματοποιούνται δημοσιονομικές διορθώσεις για προηγούμενες πράξεις εκκαθάρισης.

90. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρείχε το Δικαστήριο, το ποσό αφορά κυρίως πιθανές παρατυπίες που διαπιστώθηκαν σε κράτος μέλος κατά την περίοδο 1994-1996 (60 εκατομμύρια ευρώ) και παράτυπες εξαγωγές στο Ιράκ μετά την καθιέρωση του εμπορικού αποκλεισμού το 1991 (40 εκατομμύρια ευρώ περίπου). Οι περιπτώσεις εξετάζονται από την Επιτροπή και μελετώνται σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες. Για τις άλλες περιπτώσεις θα ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα από την Επιτροπή.

Μετά από έρευνα που διήρκεσε πέντε έτη κατά τη διάρκεια της οποίας εξετάστηκαν λεπτομερώς χιλιάδες πιστοποιητικά που εκδόθηκαν από τις εταιρείες εποπτείας, πραγματοποιήθηκε δημοσιονομική διόρθωση για τη Γερμανία ύψους 20 εκατομμυρίων ευρώ που αντιστοιχεί στο 25 % των ενδεχόμενων δαπανών. Η μονάδα εκκαθάρισης θα εξετάσει το 2001 και το 2002 ποιες διαδικασίες ελέγχου εφαρμόζονται για τις αποδείξεις άφιξης σε άλλα κράτη μέλη.

Για την Ιταλία πραγματοποιήθηκε δημοσιονομική διόρθωση 33 περίπου εκατομμυρίων ευρώ για έλλειψη ελέγχου. Όσον αφορά την απόρριψη ποινικής υπόθεσης από τα ιταλικά Δικαστήρια σχετικά με εξαγωγές ζώντων ζώων στο Λίβανο, πρέπει να παρατηρηθεί ότι τέτοιες υποθέσεις πρέπει να κοινοποιούνται στην OLAF.

91. Η Επιτροπή θα εξετάσει τη γνώμη του Δικαστηρίου σύμφωνα με την οποία οι επιστροφές κατά την εξαγωγή δεν πρέπει να καταβάλλονται για ορισμένα προϊόντα, όταν ο εισαγωγικός δασμός της ΕΕ που επιβάλλεται στα εν λόγω προϊόντα είναι χαμηλότερος από τον κανονικό δασμό ή μηδενικός. Η Επιτροπή θα εξετάσει το θέμα αυτό στο πλαίσιο της εξέτασης της κατάστασης Εσθονίας ΕΕ, όπως αναφέρεται στα σχόλιά της για το σημείο 59.