52001DC0742

EΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ - Έκθεση για την εφαρμογή της απόφασης αριθ. 1336/97/EK σχετικά με σύνολο των προσανατολισμών για τα διευρωπαϊκά δίκτυα στον τομέα των τηλεπικοινωνιών

(υποβληθείσα από την Επιτροπή)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. Εισαγωγη

1.1. Μελέτες αναφοράς

2. Στόχοι του ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες

3. Παρεχομενη Υποστηριξη

4. Εφαρμογη του Προγραμματοσ

5. Τα Αποτελεσματα που επετευχθησαν με την Κοινοτικη Υποστηριξη

5.1. Η εστίαση της υποστήριξης στις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων

5.2. Αξιολόγηση των προτάσεων

5.2.1. Η γνώμη των αξιολογητών

5.3. Η κατατομή των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα

5.4. Τα έργα

5.5. Αποτελέσματα των έργων

5.5.1. Δράσεις υποστήριξης

6. Αξιολογηση του Προγραμματοσ

7. Αξιολογηση των Επιπτωσεων στην Κοινωνικη Προνοια και την Κοινωνια

8. Συστασεισ

8.1. Η μελλοντική εξέλιξη του προγράμματος

8.2. Συμπεράσματα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

1. Εισαγωγη

Το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες είναι ένα κοινοτικό πρόγραμμα το οποίο υποστηρίζει τα διευρωπαϊκά τηλεπικοινωνιακά δίκτυα και υπηρεσίες. Το πρόγραμμα καθιερώθηκε το 1993 βάσει των άρθρων 154-156 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Βάσει των ως άνω άρθρων επιβάλλεται να επιτευχθεί ανάπτυξη των διευρωπαϊκών δικτύων σε τρεις τομείς: μεταφορές, τηλεπικοινωνίες και ενέργεια. Στους τομείς αυτούς συγκροτήθηκαν προγράμματα δυνάμει κοινών δημοσιονομικών κανονισμών [1] που διευκρινίζουν τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες για τη χορήγηση κοινοτικής ενίσχυσης. Οι κανονισμοί τροποποιήθηκαν το 1999 [2]. Με την τροποποίησή τους καθιερώθηκαν νέες μορφές ενίσχυσης και παροχής δημοσιονομικών πόρων για την περίοδο 2000-2006 ύψους 4600 εκατομμυρίων EUR.

[1] Κανονισμός (EK) αριθ. 2236/95 του Συμβουλίου της 18ης Σεπτεμβρίου 1995 περί καθορισμού των γενικών κανόνων για τη χορήγηση κοινοτικής ενίσχυσης στον τομέα των διευρωπαϊκών δικτύων.

[2] Κανονισμός (EK) αριθ. 1655/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Ιουλίου 1999 για την τροποποίηση του κανονισμού (EΚ) αριθ. 2236/95 περί καθορισμού των γενικών κανόνων για τη χορήγηση κοινοτικής χρηματοδοτικής ενίσχυσης στον τομέα των διευρωπαϊκών δικτύων.

Επιπλέον, των κοινών δημοσιονομικών κανονισμών, έκαστο πρόγραμμα ορίζεται από επιμέρους κατευθυντήριες γραμμές. Οι κατευθυντήριες γραμμές για τα διευρωπαϊκά τηλεπικοινωνιακά δίκτυα εγκρίθηκαν τον Ιούνιο 1997 [3], καλύπτοντας τους στόχους και τις προτεραιότητες του προγράμματος. Οι τομείς που υποστηρίζει το πρόγραμμα ("έργα κοινού ενδιαφέροντος") αναφέρονται στο παράρτημα Ι.

[3] Απόφαση αριθ. 1336/97/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Ιουνίου 1997 σχετικά με σύνολο προσανατολισμών για τα διευρωπαϊκά δίκτυα στον τομέα των τηλεπικοινωνιών.

Η παρούσα έκθεση αξιολογεί το πρόγραμμα κατόπιν των πρώτων τριών ετών λειτουργίας από τη στιγμή που εγκρίθηκαν οι κατευθυντήριες γραμμές [4] το 1997 και ως τον Ιούνιο του 2000. Το άρθρο 14 των κατευθυντήριων γραμμών καθιστά υποχρεωτική τη σύνταξη έκθεσης κάθε τριετία με τις εξής πληροφορίες:

[4] Κατά την περίοδο που προηγήθηκε των νέων προσανατολισμών, από το 1993 έως το 1998, υποστηρίχθηκαν δράσεις που αφορούσαν την ανάπτυξη του Euro-ISDN ως διευρωπαϊκού δικτύου ("TEN-ISDN"). Κατά την περίοδο αυτή αναλήφθηκαν μελέτες και έργα στο πλαίσιο των προσανατολισμών για το Euro-ISDN (απόφαση αριθ. 2717/95/EΚ) και η χορηγηθείσα κοινοτική ενίσχυση παρασχέθηκε δυνάμει του δημοσιονομικού κανονισμού ΤΕΝ. Τις προπαρασκευαστικές και κατατοπτευτικές μελέτες (1993-94) ακολούθησαν αρχικές μελέτες με περιορισμένα στοιχεία εφαρμογής (1995) και, εν συνεχεία, μελέτες σκοπιμότητας και οι αρχικές εφαρμογές πλήρους κλίμακας (1996-97).

* αξιολόγηση των αποτελεσμάτων που επετεύχθησαν για την κοινοτική στήριξη στους διάφορους τομείς των έργων εν σχέση προς τους συνολικούς στόχους

* αξιολόγηση των κοινωνικών επιπτώσεων της καθιέρωσης των εφαρμογών μετά από την χρησιμοποίησή τους.

Κατά την εκτέλεση της ανεξάρτητης αξιολόγησης για την παρούσα έκθεση, 58 έργα είχαν χρηματοδοτηθεί κατόπιν προσκλήσεων υποβολής προτάσεων το 1998 και το 1999, εκ των οποίων εννέα είχαν ήδη ολοκληρωθεί. Ως εκ τούτου, η παρούσα έκθεση αξιολογεί τα αναμενόμενα προϊόντα καθώς και τα ήδη επιτευχθέντα αποτελέσματα από τα έργα.

Εκτός της έκθεσης αξιολόγησης του προγράμματος, το άρθρο 14 των κατευθυντήριων γραμμών επιβάλλει την υποβολή των καταλλήλων προτάσεων και την αναθεώρηση του παραρτήματος Ι βάσει των τεχνικών εξελίξεων και της κτηθείσας πείρας. Παράλληλα με την παρούσα έκθεση υποβάλλεται πρόταση αναθεώρησης του παραρτήματος Ι που απορρέει εν μέρει από τα συμπεράσματα της παρούσας αξιολόγησης.

1.1. Μελέτες αναφοράς

Η έκθεση αυτή βασίζεται σε δυο αρχικές πηγές:

* την ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες [5] που εκτελέστηκε από τον Μάιο στον Νοέμβριο του 2000 από ανεξάρτητο, εξωτερικό φορέα. Η μελέτη αυτή αναφέρεται εφεξής ως εξωτερική αξιολόγηση.

[5] Ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος TEN-Telecom, Τελική έκθεση, PLS RAMBΨLL Management A/S, http://europa.eu.int/information_society/programmes/evaluation/index_en.htm

tentelecom.

* την ειδική έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου αριθ. 9/2000 [6] όσον αφορά τα διευρωπαϊκά δίκτυα (ΤΕΝ) - τηλεπικοινωνίες.

[6] Ειδική έκθεση 9/2000 του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με τα διευρωπαϊκά δίκτυα (TEN) - τηλεπικοινωνίες, συνοδευόμενη από τις απαντήσεις της Επιτροπής, http://www.eca.eu.int/EN/reports_opinions.htm.

Επιπλέον, η έκθεση διαμορφώνεται στο πλαίσιο:

* Της πρωτοβουλίας eEυρώπη με την οποία καθορίζονται οι στόχοι και οι προτεραιότητες της υποστήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την κοινωνία της πληροφορίας.

* Άλλων κοινοτικών προγραμμάτων, όπως για παράδειγμα το Πέμπτο πρόγραμμα πλαίσιο και της πρότασης της Επιτροπής για ένα έκτο πρόγραμμα πλαίσιο (2002-2006) καθώς και τα eΠεριεχόμενο, IDA, και άλλα TEN.

2. Στόχοι του ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες

Οι αρχικοί στόχοι του ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες ορίζονται στο άρθρο 2 των προσανατολισμών του προγράμματος.

Η Κοινότητα θα υποστηρίξει τη διασύνδεση των δικτύων όσον αφορά την υποδομή των τηλεπικοινωνιών, τη δημιουργία και την ανάπτυξη διαλειτουργικών υπηρεσιών και εφαρμογών καθώς και την πρόσβαση σε αυτές με τους εξής στόχους:

* Να διευκρινιστεί η μετάβαση προς την κοινωνία της πληροφορίας για όλους (π.χ. λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη των ατόμων με ειδικές ανάγκες και των ηλικιωμένων και προάγοντας παράλληλα την κοινωνική συμπερίληψη).

* Να ενισχυθεί η οικονομική και κοινωνική συνοχή, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης να συνδεθούν οι νησιωτικές, οι ηπειρωτικές και περιφερειακές περιοχές με τις κεντρικές περιφέρειες της Κοινότητας.

* Να τονωθούν νέες δραστηριότητες που να οδηγούν στη δημιουργία θέσεων εργασίας.

* Να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, και ιδίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, και να ενισχυθεί η εσωτερική αγορά.

Εν προκειμένω τονίζεται ότι στόχο του προγράμματος αποτελεί η προαγωγή μιας κοινωνίας των πληροφοριών για όλους και προβλέπεται η παροχή χρηματοοικονομικής ενίσχυσης σε σειρά στρατηγικών τομέων που διαρθρώνονται σε τρία επίπεδα: εφαρμογές, γενικές υπηρεσίες και βασικά δίκτυα. Οι τομείς προσδιορίζονται στο παράρτημα Ι των προσανατολισμών του προγράμματος και διευκρινίζονται περαιτέρω στα προγράμματα εργασίας ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες.

3. Παρεχομενη Υποστηριξη

Το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες παρέχει υποστήριξη όσον αφορά την τεχνική και εμπορική σκοπιμότητα, επικύρωση και υλοποίηση των έργων. Από την άποψη αυτή, το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί κατά τρόπο που να υποστηρίζει την έναρξη παροχής καινοτόμων υπηρεσιών βάσει τεχνολογίας εγνωσμένης αξίας. Το πρόγραμμα υποστηρίζει υπηρεσίες κοινωφελούς χαρακτήρα που δεν θεωρούνται ανταγωνιστικές προς τις εμπορικές υπηρεσίες.

Οι τεχνικές και εμπορικές δραστηριότητες που αφορούν την σκοπιμότητα και την επικύρωση είναι δυνατό να χρηματοδοτηθούν έως ποσοστό 50% του κόστους τους. Η υλοποίηση χρηματοδοτείται ως κατά 10% του συνολικού επενδυτικού κόστους. Η χρηματοδότηση παρέχεται ως επιμερισμός δαπανών, επιδοτήσεις του επιτοκίου των δανείων, συμβολές στις εισφορές που είναι απαραίτητες ως εγγυήσεις δανείων και άμεσες χορηγίες επενδυτικού χαρακτήρα.

Η συμβολή της Επιτροπής σε οιοδήποτε των ως άνω έργων περιορίζεται σε 10% του συνολικού επενδυτικού κόστους κάθε έργου που περιλαμβάνει μελέτες σκοπιμότητας.

Επιπλέον, το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες μπορεί να χρηματοδοτήσει και να υποστηρίξει δράσεις που αποσκοπούν στην ανάπτυξη του κατάλληλου περιβάλλοντος για τη δημιουργία μιας κοινωνίας περιβάλλοντος για όλους (παράρτημα ΙΙ των προσανατολισμών του προγράμματος). Οι δράσεις αυτές είναι δυνατό να περιλαμβάνουν τη δημιουργία κοινής συναινέσεως σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο καθώς και τον συντονισμό δραστηριοτήτων με συναφή κοινοτικά και εθνικά προγράμματα.

4. Εφαρμογη του Προγραμματοσ

Ο προϋπολογισμός ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες για την περίοδο 1998-2000 ανήλθε σε 92,8 εκατομμύρια EUR. Τα έξοδα κατά την περίοδο αυτή περιγράφονται κατωτέρω.

Συνολικά οικονομικά δεδομένα για το πρόγραμμα ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες (εκατομ. EUR)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

*Συμπεριλαμβανομένης της δημοσιονομικής μεταφοράς 1,6 εκατομμυρίων EUR από τη γραμμή TEN-Ενέργεια

Κατά την περίοδο της εξωτερικής αξιολόγησης, είχαν ολοκληρωθεί 9 έργα, 46 παρέμεναν ανοικτά (ήτοι υπό εκτέλεση) και 3 είχαν λήξει. Περαιτέρω 35 έργα από την πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων κατά το 2000 (2000/1) τελούσαν εισέτι υπό διαπραγμάτευση.

Προκειμένου να βελτιωθεί η εκτέλεση των πληρωμών, το πρόγραμμα υιοθέτησε μια προενεργό προσέγγιση σύμφωνα με την οποία αποστέλλονται προηγουμένως προειδοποιήσεις για τις εκθέσεις και τις απαιτήσεις οφειλομένων και υπενθυμίζονται στους συμμέχοντες οι συμβατικές τους υποχρεώσεις όσον αφορά τα υποστηρικτικά έγγραφα, πριν από την υποβολή των απαιτήσεων. Η εν λόγω προσέγγιση μειώνει τόσο τις καθυστερημένες απαιτήσεις πληρωμών, όσο και τις καθυστερήσεις στην καταβολή των πληρωμών και μπορεί να οδηγήσει σε διορθώσεις στην εκτέλεση των πληρωμών.

5. Τα Αποτελεσματα που επετευχθησαν με την Κοινοτικη Υποστηριξη

5.1. Η εστίαση της υποστήριξης στις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων

Το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες επιλέγει έργα προς υποστήριξη σε ανταγωνιστική βάση δυνάμει των προτάσεων που υποβάλλονται κατόπιν αντίστοιχων προσκλήσεων. Σε έκαστη πρόσκληση υποβολής προτάσεων διευκρινίζονται σε ποιους από τους τομείς είναι δυνατό να υποβληθούν προτάσεις. Ο κάτωθι πίνακας συνοψίζει τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων που εκδόθηκαν κατά την περίοδο 1998-2000.

Προσκλήσεις υποβολής προτάσεων

1998/1: Τηλεπικοινωνιακά δίκτυα

3.2.1: Ανάπτυξη και διαλειτουργικότητα δορυφορικών δικτύων

3.2.2: Ανάπτυξη και διαλειτουργικότητα κινητών δικτύων

3.2.3: Ανάπτυξη και διαλειτουργικότητα ενός παγκοσμίου δικτύου

1998/2: Γενικές υπηρεσίες και εφαρμογές

1: Διευρωπαϊκές γενικές τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες

1.1: Γενικές υπηρεσίες βάσει του Διαδικτύου

1.2: Υπηρεσίες υποστήριξης του ηλεκτρονικού εμπορίου

1.3: Πλατφόρμες εξωδικτύων/ενδοδικτύων για μικρομεσαίες επιχειρήσεις

2: Διευρωπαϊκές τηλεπικοινωνιακές εφαρμογές

2.1: Εκπαίδευση και επιμόρφωση

2.2: Πρόσβαση στην ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά

2.3: Εφαρμογές και υπηρεσίες για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις

2.4: Μεταφορές και κινητικότητα

2.5: Διαχείριση περιβάλλοντος και εκτάκτων καταστάσεων

2.6: Υγεία

2.7: Ενημερωτικό δίκτυο για τις πόλεις και τις περιφέρειες

Κυλιόμενη πρόσκληση 1998/3 για την υποστήριξη και τον συντονισμό δράσεων

Ανάλυση της αγοράς και παρακολούθηση της τεχνολογίας

Προπαρασκευαστικές τομεακές συνεδριάσεις στους τομείς εφαρμογής που καλύπτονται από το πρόγραμμα ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες

Συντονισμός και υποστήριξη

Ευαισθητοποίηση και διάδοση

1999/1 Γενικές υπηρεσίες και εφαρμογές

1 Διευρωπαϊκά γενικά τηλεπικοινωνιακά δίκτυα

1.1 Γενικές υπηρεσίες βάσει του Διαδικτύου

1.2 Υπηρεσίες υποστήριξης του ηλεκτρονικού εμπορίου

1.3 Υπηρεσίες υποστήριξης πολυμέσων

1.4 Υποστήριξη της κινητικότητας

2 Διευρωπαϊκές τηλεπικοινωνιακές εφαρμογές

(όπως και το 1998/2) // 2000/1: Γενικές υπηρεσίες και εφαρμογές

1: Διευρωπαϊκές γενικές τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες

1.1 Γενικές υπηρεσίες πληροφοριών

1.2 Υπηρεσίες για τη βιομηχανία και το εμπόριο

1.3 Νέες μέθοδοι πρόσβασης, κινητικότητας και σύγκλισης

2: Διευρωπαϊκές τηλεπικοινωνιακές εφαρμογές

2.1 Εκπαίδευση και επιμόρφωση

2.2 Πρόσβαση στην πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης

2.3 Εφαρμογές και υπηρεσίες για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις

2.4 Μεταφορές και κινητικότητα

2.5 Διαχείριση περιβάλλοντος και εκτάκτων καταστάσεων

2.6 Υγεία

2.7 Πληροφοριακά δίκτυα για τις πόλεις και τις περιφέρειες

2000/2: Γενικές υπηρεσίες και εφαρμογές

1: Διευρωπαϊκές γενικές τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες

1.1 Γενικές υπηρεσίες πληροφοριών

1.2 Υπηρεσίες για τη βιομηχανία και το εμπόριο

1.3 Νέες μέθοδοι πρόσβασης, κινητικότητας και σύγκλισης

2: Διευρωπαϊκές τηλεπικοινωνιακές εφαρμογές

2.1 Εκπαίδευση και επιμόρφωση

2.2 Πρόσβαση στη πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης

2.3 Εφαρμογές και υπηρεσίες για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις

2.4 Μεταφορές και κινητικότητα

2.5 Διαχείριση περιβάλλοντος και έκτακτων καταστάσεων

2.6 Υγεία

2.7 Δίκτυα πληροφοριών για τις πόλεις και τις περιφέρειες

2.8 Νέες μέθοδοι εργασίας και υπηρεσίες για την αγορά εργασίας

(πηγή: εξωτερική αξιολόγηση)

Από τον ως άνω πίνακα προκύπτει ότι τα βασικά δίκτυα καλύφθηκαν αποκλειστικά και μόνο από την πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων μετά από την εισαγωγή των νέων προσανατολισμών, βάσει των απόψεων της διαχειριστικής επιτροπής. Όλες οι επόμενες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων καλύπτουν τις γενικές υπηρεσίες και εφαρμογές εξαιρουμένης της συμπληρωματικής κυλιόμενης πρόσκλησης για την υποστήριξη και τον συντονισμό των δράσεων που είχαν δημοσιευθεί το 1998.

Στον κάτωθι πίνακα αναφέρεται ο αριθμός των υποβληθεισών προτάσεων.

Υποβληθείσες προτάσεις ανά πρόσκληση κατά την περίοδο 1998-2000

Πρόσκληση //

προτάσεις

1998/1 // 18

1998/2 // 132

1998/3 // 11

1999/1 // 53

2000/1 // 92

2000/2 // 123

5.2. Αξιολόγηση των προτάσεων

Κατά την αξιολόγηση των προτάσεων για τη χρηματοδότηση το προσωπικό του ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες επικουρείται από εξωτερικούς αξιολογητές. Τα κριτήρια αξιολόγησης, που εφαρμόζουν οι αξιολογητές, βασίζονται στο παράρτημα ΙΙ των προσανατολισμών για το πρόγραμμα. Τα κριτήρια αυτά αναφέρονται πρωτίστως στην οικονομική και χρηματοοικονομική βιωσιμότητα των έργων, τις κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις τους και τον διευρωπαϊκό τους χαρακτήρα.

Οι προτάσεις εξετάζονται από ομάδες τριών αξιολογητών σύμφωνα με την πείρα τους. Οι αξιολογητές διατυπώνουν χωριστή γνώμη και βαθμολογία για έκαστη των προτάσεων και στη συνέχεια συναντώνται προκειμένου να καταλήξουν σε βαθμολογία κοινής αποδοχής. Εν συνεχεία πραγματοποιούνται δύο ολομέλειες: κατά πρώτον για να απορριφθούν οι προτάσεις χαμηλότερης βαθμολογίας και εν συνεχεία για να εξεταστούν οι βαθμολογίες που έχουν αποδοθεί στις υπόλοιπες. Κατά την ολοκλήρωση της δεύτερης ολομέλειας, οι προτάσεις κατατάσσονται με γνώμονα την προτεραιότητα χρηματοδότησης.

5.2.1. Η γνώμη των αξιολογητών

Οι δεκαεννέα αξιολογητές που συμμετέχουν στην αξιολόγηση της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων 2000/1 και της κυλιόμενης πρόσκλησης υποβολής προτάσεων 1998/3 κλήθηκαν να εκφράσουν την άποψή τους για τη διαδικασία αξιολόγησης. Ο ορισμός ειδικών επιτροπών για συγκεκριμένους τομείς θεωρήθηκε ιδιαίτερα θετικό στοιχείο. Κρίθηκε ότι οι επιτροπές αυτές διευκολύνουν τις εποικοδομητικές προσωπικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των εμπειρογνωμόνων οδηγώντας σε αποφάσεις που βασίζονται σε ουσιαστική συναίνεση και στη δίκαιη βαθμολόγηση των προτάσεων. Επιφυλάξεις εκφράστηκαν όσον αφορά το σύντομο χρόνο που διατίθεται για εξοικείωση με τις επιμέρους προτάσεις, τη γενικότητα ορισμένων αξιολογικών κριτηρίων και το ενδεχόμενο να υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις για τα έργα που βρίσκονται στο ενδιάμεσο επιμέρους τομέων.

Η διαδικασία αξιολόγησης επί του παρόντος επανεξετάζεται προκειμένου να βελτιωθεί εν γένει και να καταστούν αυστηρότερα τα κριτήρια αξιολόγησης. Το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες θα διευκρινίσει ιδιαίτερα τους ορισμούς των συνολικών επενδυτικών δαπανών που επιτρέπονται για ένα έργο.

5.3. Η κατατομή των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα

Στο πλαίσιο της εξωτερικής αξιολόγησης πραγματοποιήθηκε μελέτη από την οποία προέκυψε ότι περισσότεροι από 50% των συμμετεχόντων προέρχονταν από ιδιωτικές επιχειρήσεις, 5% από δημόσιες επιχειρήσεις, 10% από δημόσιες διοικήσεις και 18% από ερευνητικούς φορείς. Οι συμμετέχουσες ιδιωτικές επιχειρήσεις περιλαμβάνουν πολλές από τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής καθώς και από μικρότερες εταιρείες. Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες (66%) αντιπροσωπεύουν οργανισμούς που είναι παρόντες σε ένα κράτος μέλος ενώ 9% οργανισμούς που είναι παρόντες και στα 15 κράτη μέλη. Το 57% των συμμετοχών είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το 23% των συμμετεχόντων οργανισμών έχουν κύκλο εργασιών που υπερβαίνει τα 150 εκατομμύρια EUR.

Περίπου το ήμισυ των 58 έργων που εξετάστηκαν έλαβαν χρηματοδότηση από άλλες πηγές κατά τα προηγούμενα στάδια του έργου. Οι πλέον κοινές πηγές χρηματοδότησης ήταν το ESPRIT (8), οι τηλεματικές εφαρμογές (6) και το πρόγραμμα ACTS (5). Οι συμμετέχοντες που εξετάστηκαν από την εξωτερική αξιολόγηση δήλωσαν στην πλειοψηφία τους ότι το έργο τους δεν θα είχε αρχίσει εάν δεν είχε λάβει χρηματοδότηση από το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες.

5.4. Τα έργα

Από τα 58 έργα που έτυχαν υποστήριξης με τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων το 1998 και το 1999, ένα χρηματοδοτήθηκε για άμεση υλοποίηση, 55 για σκοπιμότητα και επικύρωση και δύο ως δράσεις υποστήριξης [7]. Αυτά τα αριθμητικά δεδομένα είναι ανάλογα προς τους αριθμούς των προτάσεων που ελήφθησαν για χρηματοδότηση σε έκαστο στάδιο και αποδεικνύουν ότι οι περισσότερες προτάσεις αφορούσαν την τεχνική και εμπορική σκοπιμότητα και επικύρωση.

[7] Από την πρόσκληση 2001-1, επιλέχθηκαν 36 έργα εκ των οποίων 4 ήταν έργα υπό προς άμεση υλοποίηση. Η επιλογή των προτάσεων από την πρόσκληση 2000-2 βρίσκεται στο τελικό στάδιο.

Αυτό ενδεχομένως εν μέρει οφείλεται στα σχετικά επίπεδα χρηματοδότησης για κάθε κατηγορία: 50% για τη σκοπιμότητα και την επικύρωση συγκριτικά με το 10% για την ανάπτυξη (οι δράσεις υποστήριξης χρηματοδοτούνται κατά 100%).

5.5. Αποτελέσματα των έργων

Από τα 58 έργα που επιλέχθηκαν για υποστήριξη κατά το 1998 και 1999 μόνο εννέα είχαν ήδη ολοκληρωθεί όταν άρχισε η εξωτερική αξιολόγηση. Από την άποψη αυτή, τα κύρια προϊόντα των έργων ήταν σχέδια επιχειρήσεων, με την υποστήριξη ανάλυσης της αγοράς, τεχνικές μελέτες και πρότυπες πειραματικές εφαρμογές.

Από τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τις ετήσιες εξετάσεις των έργων προκύπτει ότι συνολικά, η τεχνική ποιότητα των έργων είναι ικανοποιητική ενώ τα σχέδια επιχειρήσεων θεωρήθηκαν σχετικά ασθενή σε ορισμένους τομείς.

(Ως εκ τούτου, το έργο υποστήριξης του σχεδιασμού επιχειρήσεων χρηματοδοτήθηκε από το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες ως δράση υποστήριξης, με αφετηρία τον Ιανουάριο του 2000, προκειμένου να παρασχεθεί αρωγή στον τομέα αυτό. Οι όμιλοι επιχειρήσεων παραπέμπονται επίσης στο πρόγραμμα LIFT [8] για πρόσθετες πληροφορίες.)

[8] LIFT (Σύνδεση της καινοτομίας της οικονομίας και της τεχνολογίας) πρόκειται για δωρεάν υπηρεσία που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καινοτομία και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Επικουρεί τις μικρές επιχειρήσεις κατά την κατάστρωση των επιχειρηματικών σχεδίων τους και την προσέλκυση επενδύσεων.

Από τα εννέα έργα που ολοκληρώθηκαν, έξι όμιλοι επιχειρήσεων, που αναφέρονται στον κατωτέρω πίνακα, ανταποκρίθηκαν στην εξωτερική αξιολόγηση. Όπως προκύπτει από τον κάτωθι πίνακα, τρία έργα είτε αναπτύχθηκαν πρόσφατα είτε αναμένεται να τεθούν σε εφαρμογή στο άμεσο μέλλον.

Κατάσταση υλοποίησης των ολοκληρωθέντων έργων

Έργο // Κατάσταση (Οκτώβριος 2000)

ENINFO

Ολοκληρώθηκε:

Απρίλιος 2000 // Κατά τη διάρκεια του έργου αναπτύχθηκε πρότυπη πειραματική υπηρεσία (περιβαλλοντικές πληροφορίες με βάση το Διαδίκτυο για τον τομέα των χημικών), αλλά η αντίστοιχη αγορά θεωρήθηκε ότι λόγω μικρού μεγέθους δεν θα ήταν επικερδής.

HERMES

Ολοκληρώθηκε:

Αύγουστος 2000 // Η μελέτη σκοπιμότητας απέδειξε ότι η αγορά ήταν ανώριμη για ταχυδρομικές υπηρεσίες υβριδικού ταχυδρομείου επί του παρόντος, αλλά ότι διαθέτει μεγάλο μακροπρόθεσμο δυναμικό. Το έργο δεν θα υλοποιηθεί στο άμεσο μέλλον.

HORTONET

Ολοκληρώθηκε:

Φεβρουάριος 2000 // Από το έργο προέκυψαν θετικά αποτελέσματα. Καθιερώθηκε πρότυπη πειραματική εφαρμογή. Αναμένεται ότι θα καταστεί δυνατή η εμπορικά βιώσιμη επιχειρησιακή λειτουργία (πολυμεσικό δίκτυο περιπατητικών δραστηριοτήτων σε δημόσιους κήπους, 150 κήποι σε 15 χώρες) εντός 2-3 ετών. Χορηγήθηκε υποστήριξη IST για περαιτέρω ανάπτυξη της αντίστοιχης επιχειρηματικής έννοιας/περιεχομένου με στόχο τη βελτίωση των εκπαιδευτικών και πολιτιστικών πτυχών.

TESSYN

Ολοκληρώθηκε:

Μάρτιος 2000 // Έχει εκτελεστεί μελέτη σκοπιμότητας καθώς και μελέτη για την αγορά ενώ παράλληλα έχει αξιολογηθεί το δυναμικό υλοποίησης. Επί του παρόντος δεν θα ήταν δυνατό να υλοποιηθεί έως το έτος 2008 ή το 2010 δεδομένου ότι η εκτέλεσή του εξαρτάται από την ολοκλήρωση του GALILEO και την περαιτέρω ανάπτυξη του συστήματος TESSYN. Τα αποτελέσματα της μελέτης ωστόσο χρησιμοποιούνται για την προώθηση πιο συγκεκριμένων μελετών όσον αφορά τον σχεδιασμό της υλοποίησης των έργων.

THEN

Ολοκληρώθηκε:

Mάρτιος 2000 // Από τη μελέτη σκοπιμότητας προέκυψε ότι η διευρωπαϊκή αγορά τηλεϊατρικής δεν ήταν ώριμη, εντούτοις ο όμιλος άρχισε την υλοποίηση υπηρεσιών σε μία εθνική αγορά (Ιταλία). Το δίκτυο επαφών στη περιφέρεια της Μεσογείου (Τυνησία) αναπτύσσεται, και άλλες υπηρεσίες (σπουδές εξ αποστάσεως για ιατρικό προσωπικό) αναμένεται να περιληφθούν στο συγκεκριμένο επιχειρηματικό εγχείρημα.

TTT-NET

Ολοκληρώθηκε:

1ο τρίμηνο 2000 // Το έργο αφορά την προπαρασκευή της υλοποίησης της νέας γενεάς τηλεφωνικών συστημάτων IP. Αποφασίστηκε το έργο να εγκαινιαστεί σε δύο στάδια, αρχίζοντας με το TTT-NET για την εξασφάλιση της βασικής διαλειτουργικότητας. Το έργο ήταν επιτυχές και κατά το στάδιο 2, οι TTT-SERVICES, εφαρμόστηκε αμέσως μετά την ολοκλήρωση του TTT-NET. Το TTT-SERVICES είναι στρατηγικής σημασίας για την ευρωπαϊκή βιομηχανία και αναμένεται ότι η υλοποίησή του θα υλοποιηθεί στο πολύ άμεσο μέλλον.

(πηγή: εξωτερική αξιολόγηση)

Μετά από την έναρξη κοινής πρωτοβουλίας το 1997 της ΓΔ για την Κοινωνία των Πληροφοριών και της ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής, συγχρηματοδοτήθηκαν δεκαπέντε έργα από τον προϋπολογισμό του ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας των πληροφοριών που διατίθενται τοπικά για τον τουρισμό και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσω κρίσιμης μάζας διαλειτουργικών και αξιόπιστων πληροφοριών. Τον Απρίλιο του 2000 πραγματοποιήθηκε τεχνική αξιολόγηση των έργων με την βοήθεια εξωτερικών εμπειρογνωμόνων. Η αξιολόγηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα έργα συνέβαλαν ουσιαστικά στην ανάληψη πρωτοπόρων δράσεων με στόχο την eEυρώπη, ολοκληρώνοντας τις τοπικές δράσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σεβόμενα παράλληλα την αρχή της επικουρικότητας.

Δεκατρία έργα που συγχρηματοδοτήθηκαν από το πρόγραμμα ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες και την ομάδα γενικών καθηκόντων για τα εκπαιδευτικά πολυμέσα εξετάστηκαν τον Οκτώβριο του 1999. Από την επισκόπηση αυτών προέκυψε ότι έχει επιτευχθεί τεχνική πρόοδος καθώς και ότι συνέβαλαν στους στόχους του ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες. Η πλειοψηφία των έργων που εξετάστηκαν είχαν καταλήξει σε θετικά αποτελέσματα αξιολογούμενα και με τα δύο ως άνω κριτήρια.

5.5.1. Δράσεις υποστήριξης

Κατά το 1998, μια κυλιόμενη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για δράσεις υποστήριξης και συντονισμό (1998/3) δημοσιεύθηκε, για τα εξής θέματα: ανάλυση αγοράς και παρακολούθηση της τεχνολογίας, προπαρασκευαστικού χαρακτήρα τομεακές συναντήσεις στους τομείς εφαρμογής που καλύπτονται από το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες. συντονισμός και υποστήριξη. ευαισθητοποίηση και διάδοση. Συνεπεία της ως άνω πρόσκλησης, χρηματοδοτήθηκαν δύο έργα:

- Το TELECOM 2000 ασχολείται με προπαρασκευαστικού χαρακτήρα τομεακές διοργανώσεις στους τομείς που καλύπτονται από το πρόγραμμα, προάγει τη συνεργασία μεταξύ των έργων του προγράμματος και τονώνει την ευαισθητοποίηση όσον αφορά το πρόγραμμα μέσω σεμιναρίων και ενημερωτικών ημερίδων για το πρόγραμμα.

- Το έργο TUSAM παρακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις στην αγορά των τηλεπικοινωνιών ως πηγή στρατηγικής καθοδήγησης για το πρόγραμμα. Το έργο οδηγεί στην εκπόνηση εκθέσεων πληροφοριών ανά διετία. Η δομή των εκθέσεων έχει ως εξής: Μέρος A - Επισκόπηση των εξελίξεων της αγοράς στα διευρωπαϊκά δίκτυα. Μέρος B - Επισκόπηση των εξελίξεων στις διευρωπαϊκές τηλεπικοινωνιακές εφαρμογές στους κύριους τομείς του προγράμματος. Τακτικές ενημερώσεις παρέχονται στις εξαμηνιαίες εκθέσεις που περιλαμβάνουν συνοπτικά άρθρα σχετικά με τις γενικές διευρωπαϊκές εξελίξεις και τις εξελίξεις σε επιμέρους κλάδους εφαρμογών του ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες.

6. Αξιολογηση του Προγραμματοσ

Από την εξωτερική αξιολόγηση προέκυψε ότι πολλά από τα υποστηριζόμενα έργα διαθέτουν το απαραίτητο δυναμικό προκειμένου να συμβάλλουν ουσιαστικά στους στόχους του ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες και της Κοινότητας σχετικά με την επιτάχυνση της ανάπτυξης των δραστηριοτήτων σε νέους τομείς ταχύρρυθμης εξέλιξης που οδηγούν στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων της Κοινότητας, ιδίως μάλιστα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Οι συμβολές ενδέχεται να είναι άμεσες, δεδομένου ότι η υποστήριξη εστιάζεται στο σκέλος των εφαρμογών.

Εξαιρουμένης της πρώτης πρόσκλησης υποβολής προτάσεων, δεν υπήρξε υποστήριξη για έργα στο σκέλος που αφορούσε τα βασικά δίκτυα. Αυτό είναι αποτέλεσμα του περιορισμένου προϋπολογισμού που προβλέπεται για το πρόγραμμα και της γνώμης της επιτροπής διαχείρισης. Στον τομέα αυτό παρασχέθηκε υποστήριξη εκ μέρους των Διαρθρωτικών Ταμείων στις περιφέρειες που συγκεντρώνουν τα απαραίτητα προσόντα και από την ΕΤΕ. Η ΕΤΕ θα εξακολουθήσει να υποστηρίζει την ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιακών δικτύων στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Καινοτομία 2000 [9] παρέχοντας επενδυτικά δάνεια.

[9] Πρωτοβουλία Καινοτομία 2000: ενεργός προαγωγή της ευρωπαϊκής οικονομίας που βασίζεται στη γνώση και την καινοτομία, http://www.eib.org/pub/divers/i2i_en.pdf.

Εν γένει, η χρηματοδοτική ζήτηση από το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες υπερέβη τα αντιστοίχως διατιθέμενα ποσά σε ετήσια βάση. Κατά την πλέον πρόσφατη πρόσκληση, ο αριθμός των προτάσεων αυξήθηκε περίπου κατά 25%.

Στον κάτωθι πίνακα αναφέρεται η αναλογία μεταξύ των προτάσεων που ελήφθησαν και προτάσεων που εγκρίθηκαν.

Αναλογία εγκριθεισών προς τις υποβληθείσες προτάσεις

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

* έργα που εκτελέστηκαν κατά την αξιολόγηση

7. Αξιολογηση των Επιπτωσεων στην Κοινωνικη Προνοια και την Κοινωνια

Δεδομένου του περιορισμένου αριθμού των ολοκληρωμένων έργων, η αξιολόγηση των επιπτώσεων στην κοινωνία και την κοινωνική πρόνοια ως επί το πλείστον βασίζεται στα αναμενόμενα αποτελέσματα ως αυτά προκύπτουν από τις ετήσιες επισκοπήσεις των έργων.

Οι εκθέσεις από τις ετήσιες επισκοπήσεις του Νοεμβρίου 1999 και του Οκτωβρίου 2000 απέδειξαν ότι αναμένονται επιπτώσεις σε σειρά τομέων [10]. Ο κατάλογος που ακολουθεί τονίζει ορισμένα από τα αναμενόμενα οφέλη από τα έργα που εξετάστηκαν με γνώμονα τους στόχους του προγράμματος.

[10] Η αξιολόγηση της επίτευξης των στόχων πραγματοποιήθηκε για συνολικά 39 από τα 56 υπό εκτέλεση έργα TEN-Telecom, εξαιρουμένων των μέτρων υποστήριξης.

Κύριος στόχο του προγράμματος αποτελεί να διευκολυνθεί η μετάβαση προς την καθολική κοινωνία των πληροφοριών. Από την άποψη αυτή, η μεγαλύτερη πρόσβαση στην κοινωνία των πληροφοριών αναμένεται από τις γενικές υπηρεσίες, ιδίως φωνής μέσω των IP από έργα όπως το TTT-υπηρεσίες και VIP-TEN, που παρέχουν χαμηλού κόστους υπηρεσίες αξιοποιώντας την ήδη υφιστάμενη υποδομή. Όσον αφορά το σκέλος των εφαρμογών, το έργο για τα δίκτυα στα αστικά κέντρα και τις περιφέρειες, E-GAP, επικεντρώνεται στην παροχή νέων μεθόδων αλληλεπίδρασης μεταξύ τοπικών και περιφερειακών διοικήσεων και πολιτών.

Σύμφωνα με τον στόχο της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι δορυφορικές υπηρεσίες όπως αυτές που προβλέπει το έργο DEMON είναι δυνατό να μειώσουν τους φραγμούς που περιορίζουν σε αρχικό στάδιο την πρόσβαση στις υπηρεσίες ευρείας ζώνης. Τα έργα που αφορούν το σκέλος των εφαρμογών ενδέχεται να εξασφαλίσουν οφέλη για συγκεκριμένους τομείς, π.χ. CLISME (που αποτελεί ένα διαχειριστικό όργανο για τα δίκτυα μεταφορικών εταιρειών) και το Digital Market (που αφορά τα δίκτυα εμπορικής διαπραγμάτευσης για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις τοπικές δημόσιες αρχές στα αστικά κέντρα).

Οι συμβολές για την καταπολέμηση της κοινωνικής περιθωριοποίησης αναμένονται από έργα που παρέχουν υπηρεσίες διαλογικού χαρακτήρα και επικοινωνίας στους πολίτες, παραδείγματος χάρη από έργα τα οποία διευκολύνουν την επικοινωνία με τις τοπικές διοικήσεις (E-GAP) και έργα που αναπτύσσουν τη ζήτηση για δημόσιες μεταφορές υψηλής ανταπόκρισης (SIPTS).

8. Συστασεισ

Δεδομένων των επιδόσεων του προγράμματος μετά από τρία έτη επιχειρησιακής εφαρμογής, οι κάτωθι συστάσεις καλύπτουν τις μελλοντικές στρατηγικές για την ανάπτυξη του προγράμματος. Οι τομείς που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα ορίζονται στο παράρτημα Ι των προσανατολισμών για το πρόγραμμα. Πρόταση αναθεώρησης του παραρτήματος Ι, όπου προσδιορίζονται οι τομείς που τυγχάνουν της υποστήριξης του ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες, έχει υποβληθεί από κοινού με την παρούσα έκθεση περιλαμβάνοντας και μνημόνιο το οποίο εξηγεί την αναθεώρηση.

8.1. Η μελλοντική εξέλιξη του προγράμματος

Στην ειδική έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου και στην εξωτερική αξιολόγηση διατυπώνονταν ορισμένες συστάσεις όσον αφορά τις επιπτώσεις για τη μελλοντική εξέλιξη του ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες.

Η ειδική έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου εξέτασε την ανάπτυξη και την υλοποίηση της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά το πρόγραμμα ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες καθώς και τα συναφή μέτρα εκ μέρους των Διαρθρωτικών Ταμείων και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων κατά την περίοδο 1993 έως 1998. Η έκθεση ως επί το πλείστον εξέτασε τις προπαρασκευαστικές δράσεις που αναλήφθηκαν πριν από την έγκριση των νέων κατευθυντήριων γραμμών για το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες (απόφαση αριθ. 1336/97/EK). Η έκθεση περιείχε τις εξής συστάσεις:

* την ανάγκη να αποφευχθεί η περιττή αλληλοεπικάλυψη με το πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα και με άλλες πηγές κοινοτικής χρηματοδότησης,

* την καθιέρωση αυστηρότερων διαδικασιών παρακολούθησης των έργων.

Η εξωτερική αξιολόγηση κάλυψε την εφαρμογή των προσανατολισμών για το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες (απόφαση αριθ. 1336/97/EK) από την δημοσίευση προσκλήσεων υποβολής προτάσεων από το 1998 έως το 2000 και τις χρηματοοικονομικές πιστώσεις από το 1998 έως το 1999. Η αξιολόγηση περιείχε τις κάτωθι παρατηρήσεις:

* επιβάλλεται να εντατικοποιηθεί η προβολή του προγράμματος στην αγορά,

* η αξιολόγηση τόνισε τον μικρό αριθμό έργων υλοποίησης που υποστηρίχθηκαν από το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες.

Βάσει των προσανατολισμών από τις δύο ως άνω πηγές και την πείρα που συγκεντρώθηκε κατά την εφαρμογή του προγράμματος μετά από τους νέους προσανατολισμούς προτείνονται οι κάτωθι δράσεις:

1) Αύξηση του αριθμού των έργων υλοποίησης

Μελλοντικά, το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια να ενθαρρύνει περισσότερο τα έργα υλοποίησης προκειμένου να αυξηθούν οι επιπτώσεις του προγράμματος και να αναπτυχθεί διαφορετική κατατομή συγκριτικά προς το IST, υπάρχει πρόθεση να αυξηθεί ο αριθμός των έργων άμεσης υλοποίησης μέσω του αριθμού των πρωτοβουλιών.

* Θα καθιερωθεί διαδικασία αξιολόγησης σε δύο στάδια όσον αφορά τα έργα άμεσης υλοποίησης προκειμένου να καταστεί ευκολότερο, προσιτότερο οικονομικά και ταχύτερο για τους ομίλους επιχειρήσεων να υποβάλουν ανάλογα έργα στην Επιτροπή για υποστήριξη μειώνοντας το κόστος εισόδου στο στάδιο της αξιολόγησης των έργων. Ένα νέο προκαταρκτικό στάδιο θα προστεθεί ώστε ο εκάστοτε όμιλος να έχει μόνο την υποχρέωση να υποβάλει σύντομη και σαφή πρόταση. Σε περίπτωση που η πρόταση εκτιμηθεί θετικά από ανεξάρτητους αξιολογητές, ο όμιλος θα κληθεί να υποβάλει πλήρη πρόταση. Η αλλαγή αυτή βασίζεται στη θετική πείρα που συγκεντρώθηκε από παρεμφερή μηχανισμό που χρησιμοποιήθηκε στην δραστηριότητα για τις ολοκληρωμένες εφαρμογές ψηφιακών τόπων (IADS) του Τετάρτου προγράμματος πλαισίου ΕΤΑ. Από την πείρα προκύπτει ότι μια διαδικασία αξιολόγησης σε δύο στάδια δεν συνεπάγεται απαραίτητα μεγαλύτερη διάρκεια από την ισχύουσα σήμερα αξιολόγηση σε ένα στάδιο.

* Το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες θα καθιερώσει πιο συχνές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων, με αντίστοιχο χρονοδιάγραμμα καθορισμένο εκ των προτέρων, προκειμένου να προσελκύσει περισσότερα έργα άμεσης υλοποίησης. Υπολογίζεται ότι θα υπάρξουν δύο προσκλήσεις υποβολής προτάσεων ετησίως. Το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ της δημοσίευσης μιας πρόσκλησης υποβολής προτάσεων και της υπογραφής μιας σύμβασης θα μειωθεί ώστε να μην υπερβαίνει τους εννέα μήνες. Η προπαρασκευή ενός έργου άμεσης υλοποίησης είναι αρκετά χρονοβόρα και ως εκ τούτου δεν θα ήταν εφικτό να υποχρεωθεί ένας όμιλος να περιμένει επιπλέον για μεγάλο χρονικό διάστημα για την επόμενη πρόσκληση υποβολής προτάσεων. Επιπλέον, εάν ένας όμιλος έχει συγκεντρώσει υποστήριξη από άλλες χρηματοοικονομικές πηγές, ενδέχεται η υποστήριξη αυτή να εξαρτάται από την έγκαιρη υλοποίηση του έργου.

* Ως προκύπτει από τον περιορισμένο αριθμό έργων άμεσης υλοποίησης, το μέγιστο επίπεδο υποστήριξης που προβλέπεται σήμερα δεν αποτελεί επαρκές κίνητρο για την καθιέρωση διευρωπαϊκών υπηρεσιών. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υφίστανται εγγενείς φραγμοί λόγω διαφορετικών διοικητικών συστημάτων, γλωσσών και παραδόσεων που θα πρέπει να υπερκεραστούν προκειμένου να επιτευχθεί η προσαρμογή των υπηρεσιών στις τοπικές προϋποθέσεις σε πολλά από τα κράτη μέλη. Το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες προτείνει την τροποποίηση του άρθρου 5 παράγραφος 3 του δημοσιονομικού κανονισμού TEN ((EK) αριθ. 2236/95-1655/99) για αύξηση του μεγίστου επιπέδου υποστήριξης από 10% σε 20% σε περιπτώσεις που υφίστανται σοβαροί φραγμοί.

* Οι προσανατολισμοί για το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες διευκρινίζουν δύο είδη δραστηριότητας που μπορεί να τύχουν κοινοτικής υποστήριξης: (i) τεχνική και εμπορική σκοπιμότητα/επικύρωση και (ii) άμεση εφαρμογή. Επί του παρόντος, αυτοί οι τύποι δραστηριοτήτων αντιμετωπίζονται χωριστά: με αποτέλεσμα ένας όμιλος επιχειρήσεων ο οποίος υποβάλλει αίτηση για υποστήριξη ανταποκρινόμενος σε πρόταση υποβολής προτάσεων να δύναται να το πράξει είτε για λόγους τεχνικής και εμπορικής σκοπιμότητας/επικύρωσης είτε για άμεση υλοποίηση. Ο διαχωρισμός των δραστηριοτήτων τοιουτοτρόπως έχει ως αποτέλεσμα τη διάρρηξη του επιχειρηματικού κύκλου και παρεμποδίζει την υλοποίηση των υπηρεσιών. Το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες προτείνει να δοκιμαστεί ένα είδος σύμβασης που να συνδυάζει και τις δύο δραστηριότητες. Με βάση τη σύμβαση αυτή, κάθε όμιλος θα έχει τη δυνατότητα να φέρει σε πέρας την επικύρωση μιας υπηρεσίας και, εφόσον υπάρξει θετικό αποτέλεσμα, να περάσει στην υλοποίηση της υπηρεσίας δίχως να χρειάζεται να υποβάλει εκ νέου αίτηση για περαιτέρω χρηματοδότηση ανταποκρινόμενος σε άλλη πρόσκληση υποβολής προτάσεων. (Σε περίπτωση αρνητικού συμπεράσματος, θα διακόπτεται η κοινοτική υποστήριξη.)

Ο συνδυασμός των δραστηριοτήτων κατά τον τρόπο αυτό θα αντανακλά τον φυσικό επιχειρηματικό κύκλο και θα ενθαρρύνει την έγκαιρη και απρόσκοπτη υλοποίηση υπηρεσιών υψηλής ποιότητας.

2) Αύξηση του αριθμού των έργων στα οποία συμμετέχουν δημόσιες διοικήσεις

Το πρόγραμμα καλείται να τονίσει τον στόχο της καθολικότητας από κοινωνική σκοπιά της κοινωνίας της πληροφορίας επιταχύνοντας την υιοθέτηση των δημοσίων υπηρεσιών υπέρ των πολιτών με επίκεντρο τους τομείς στους οποίους διαθέτει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Σύμφωνα με τους προσανατολισμούς του προγράμματος, το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες θα ενθαρρύνει περισσότερα έργα όσον αφορά τη δημόσια διοίκηση σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο καθώς και σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την παροχή υπηρεσιών υψηλής κοινωνικής αξίας. Η υποστήριξη θα παρασχεθεί προς καινοτόμα συστήματα και υπηρεσίες που οδηγούν σε αποτελεσματικότερη δημόσια διοίκηση σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο συμπεριλαμβανομένης της αναδιάρθρωσης των διοικητικών διαδικασιών κατά τρόπο που να διευκολύνεται η διαλειτουργικότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Προκειμένου να επιτευχθεί η κινητοποίηση των παραγόντων του δημοσίου τομέα, ήτοι των χρηστών, των φορέων παροχής υπηρεσιών και των δημοσίων διοικήσεων θα συγκροτηθεί άτυπη συμβουλευτική ομάδα με τίτλο Συμβουλευτική Ομάδα Ενδιαφερομένων (StAG), στην οποία θα συμμετέχουν χρήστες, φορείς παροχής υπηρεσιών, δημόσιοι υπάλληλοι και κατασκευαστές υλικού και λογισμικού. Εφόσον είναι απαραίτητο, θα διαμορφωθούν επίσης ειδικές ομάδες συμβουλευτικού χαρακτήρα για επιμέρους τομείς που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα ως αυτοί αναφέρονται στο παράρτημα Ι των κατευθύνσεων του προγράμματος (απόφαση αριθ. 1336/97/EK).

3) Διασύνδεση και διαλειτουργικότητα των δικτύων

Θα παρασχεθεί υποστήριξη υπέρ της διασύνδεσης και της διαλειτουργικότητας των δικτύων που είναι απαραίτητες για την επιχειρησιακή εφαρμογή κάθε κοινωφελούς υπηρεσίας. Αυτό θα αντικαταστήσει την γενικότερη υποστήριξη για βασικά δίκτυα στο σημερινό παράρτημα Ι.

4) Συντονισμός με άλλους παράγοντες

Με στόχο να εξασφαλιστεί η χρηστή αξιοποίηση των δημοσίων ταμείων, το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες θα επιδιώξει τον συντονισμό με το πρόγραμμα IST, ιδίως, σε ό,τι αφορά την υποστήριξη των πρακτικών μέτρων και των πρότυπων πειραματικών δράσεων προκειμένου τα αντίστοιχα προγράμματα να καταστούν συμπληρωματικά. Θα είναι ιδιαίτερα σημαντικό να πραγματοποιηθεί διάκριση μεταξύ των δύο προγραμμάτων όσον αφορά τους τύπους των υποστηριζόμενων δραστηριοτήτων και τους τομείς που καλύπτει. Μελλοντικά, το προσωπικό του ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες θα συμμετάσχει στις αξιολογήσεις του IST προκειμένου να μεγιστοποιηθούν οι αντίστοιχες συνεργίες.

Το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες θα επιδιώξει το συντονισμό μέσω διαπραγματευτικών ομάδων με άλλους αντίστοιχους παράγοντες εντός της Επιτροπής, παραδείγματος χάρη τα άλλα προγράμματα TEN, τα Διαρθρωτικά Ταμεία, το πρόγραμμα για την ανταγωνιστική και αειφόρο ανάπτυξη, το πρόγραμμα IDA και το πρόγραμμα Socrates ώστε να αυξηθούν οι συνέργιες και να αποφευχθούν οι περιττές αλληλεπικαλύψεις. Η ενθάρρυνση περισσοτέρων έργων άμεσης υλοποίησης θα συμβάλει στην ελαχιστοποίηση του βαθμού των αλληλεπιδράσεων.

Το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες θα αναπτύξει ενεργετικότερη σχέση με την ΕΤΕ όσον αφορά τη συγχρηματοδότηση των έργων. Επί του παρόντος η ΕΤΕ εκπροσωπείται στις συνεδριάσεις της Επιτροπής του ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες ως παρατηρητής. Θα προταθεί η ίδρυση ομάδας εργασίας για την εξέταση πιθανών σεναρίων και διαδικασιών πρακτικής εφαρμογής για συμπληρωματική χρηματοδότηση στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Καινοτομία 2000. Καταρχήν, η ομάδα εργασίας θα λάβει υπόψη της στο μέτρο του δυνατού τα παραρτήματα που αναφέρονται στο μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του προγράμματος πλαισίου για την έρευνα και της ΕΤΕ, με στόχο να καταλήξει σε χωριστό μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες και ΕΤΕ.

Βάσει των προτεραιοτήτων της πρωτοβουλίας Καινοτομία 2000, υπάρχει δυνατότητα σύμπραξης μεταξύ ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες και ΕΤΕ στους τομείς των "νέων δικτύων πληροφοριών και τεχνολογίας των επικοινωνιών" καθώς και της "διάδοσης της καινοτομίας".

5) Η διοίκηση του προγράμματος και η παρακολούθηση των έργων

Οι διαδικασίες παρακολούθησης των έργων θα καταστούν αυστηρότερες μελλοντικά και θα παρασχεθούν σαφέστερες κατευθυντήριες γραμμές σε ό,τι αφορά τις επιτρεπτές δαπάνες ιδίως:

* Θα πραγματοποιηθούν περισσότερες επιτόπιες τεχνικές και χρηματοοικονομικές επιθεωρήσεις προκειμένου να αποφευχθούν περιπτώσεις παρατυπιών αναλόγων προς εκείνες που αναφέρονται στην ειδική έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Είναι πιθανό το πρόγραμμα να καθιερώσει πιστοποιητικά ελέγχου κατά το πρότυπο του προγράμματος IST.

* Ο καλύτερος καθορισμός των χρηματοοικονομικών πόρων θα επιδιωχθεί συμπεριλαμβάνοντας το συνολικό κοινοτικό κόστος του έργου. Οι ορισμοί θα διευκρινίζουν τα όρια μεταξύ δαπανών επικύρωσης και υλοποίησης, τις επενδυτικές δαπάνες που θεωρούν επιλέξιμες και κατά πόσον κάποια έσοδα μπορούν να αφαιρεθούν από το αρχικό επιχειρησιακό κόστος. Στις μελλοντικές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων, θα ισχύσει για τα έργα ένας σταθερός συντελεστής γενικών εξόδων 60%, εν αντιθέσει με τον συντελεστή πραγματικών δαπανών που ισχύει σήμερα, ο οποίος είναι κατά μέσο όρο 62%. Τα γενικά έξοδα θα αποτελούν επομένως ένα ποσοστό των άμεσα διαθέσιμων δαπανών και δεν πρέπει να προκύπτουν από τους συνολικούς λογαριασμούς του οργανισμού. Θα είναι πολύ απλούστερο για τον συμμετέχοντα να κάνει υπολογισμούς και για την Επιτροπή να κάνει εξακριβώσεις. Το μέτρο αυτό τυγχάνει της υποστήριξης της επιτροπής διαχείρισης του προγράμματος.

* Οι χρήστες καλούνται να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στα έργα άμεσης υλοποίησης καλούμενοι για παράδειγμα μέσω των ομάδων χρηστών να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα του έργου. Ο ρόλος των χρηστών θα ενισχυθεί επίσης στα σχέδια των επιχειρήσεων.

* Οι αρχικές επισκοπήσεις των έργων άμεσης υλοποίησης θα πραγματοποιηθούν πριν την απορρόφηση ουσιαστικών πόρων. Οι επιπτώσεις των ολοκληρωθέντων έργων θα αξιολογούνται σε αρχικό στάδιο.

* Προκειμένου να εξασφαλιστεί η στενότερη παρακολούθηση των επιπτώσεων της κοινοτικής χρηματοδότησης, θα καταστεί υποχρεωτικό τα έργα να παρέχουν αναδρομική ενημέρωση για τα αποτελέσματά τους όταν η περίοδος κοινοτικής ενίσχυσης λήξει.

Όσον αφορά την επιλογή των έργων, προτείνεται οι διαδικασίες να απλοποιηθούν με τον ίδιο τρόπο που έγινε στην περίπτωση του IAP (Internet Action Plan - Σχέδιο Δράσης για το Διαδίκτυο), του ηλεκτρονικού περιεχομένου (eContent) και του προγράμματος IST (Τεχνολογίες της Κοινωνίας των Πληροφοριών): η Επιτροπή εξουσιοδότησε τον επίτροπο που είναι αρμόδιος για θέματα Κοινωνίας της Πληροφορίας να εγκρίνει τις προτάσεις σχετικά με την επιλογή των έργων εξ ονόματος και με ευθύνη της Επιτροπής..

6) Συμμετοχή των χωρών που είναι υποψήφιες για προσχώρηση

Το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες θα εξετάσει το ενδεχόμενο να αυξηθεί η συμμετοχή των υποψηφίων χωρών παρέχοντας χρηματοοικονομική ενίσχυση προκειμένου να λειτουργήσει ως αποτελεσματικό μέσο ολοκλήρωσης των χωρών αυτών. Οι προσανατολισμοί του προγράμματος (άρθρο 13, απόφαση αριθ. 1336/97/ΕΚ του Συμβουλίου) ορίζουν ότι η συμμετοχή τρίτων χωρών επιτρέπεται εφόσον δεν συνεπάγει αύξηση της κοινοτικής συνδρομής. Το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες θα προτείνει τροποποίηση του άρθρου αυτού ώστε να επιτρέπεται η χρηματοοικονομική ενίσχυση προς τις υποψήφιες χώρες όπως και στην περίπτωση του προγράμματος IST.

7) Η διαμόρφωση μιας σαφούς κατατομής

Η ανατροφοδότηση εκ μέρους των εκπροσώπων των κρατών μελών και της βιομηχανίας απέδειξε ότι η εξωτερική αντίληψη του ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες είναι κάπως ασαφής. Οι ενδιαφερόμενοι και οι υποψήφιοι συμμετέχοντες δεν αντιλαμβάνονται εύκολα τον στόχο του προγράμματος ή τον τεχνολογικό τομέα που καλύπτει. Η ασάφεια αυτή ενδέχεται να επηρεάσει την προαγωγή του προγράμματος μεταξύ των αντιστοίχων παραγόντων. Προκειμένου να βελτιωθεί η σαφήνεια και η κατανόηση του προγράμματος, η Επιτροπή θα αποσαφηνίσει την ταυτότητα του ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες. Προς τούτο αναμένεται να υιοθετηθεί ένα σαφέστερο ακρωνύμιο, 'e-TEN', προκειμένου να επιτευχθεί περισσότερη ευθυγράμμιση προς την eEυρώπη και να αποδοθεί η δέουσα έμφαση σε αντίστοιχες εφαρμογές και υπηρεσίες.

8) Προβολή του προγράμματος

Η προβολή του προγράμματος θα αναβαθμιστεί προκειμένου να επιτευχθεί κλιμάκωση της ευαισθητοποίησης και να αυξηθεί ο αριθμός και η ποιότητα των μεγάλης κλίμακας έργων υλοποίησης με υψηλές κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις. Από την άποψη αυτή, το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες θα υιοθετήσει ενεργητικότερη στρατηγική, πραγματοποιώντας διαβουλεύσεις με τις δημόσιες αρχές, τους μη κυβερνητικούς οργανισμούς και τους συγκεκριμένους εμπορικούς εταίρους που συμμετέχουν στην παροχή κοινωφελών υπηρεσιών. Ο στόχος αυτός θα καλυφθεί από δράσεις υποστήριξης. Στόχος της δράσης θα είναι οι δημόσιες διοικήσεις και η βιομηχανία. Προκειμένου να διευκρινιστεί το πρόγραμμα στους πιθανούς υποψήφιους, θα απλοποιηθεί επίσης και ο οδηγός για την υποβολή προτάσεων.

8.2. Συμπεράσματα

Στόχος των προαναφερθέντων συστάσεων είναι να ενισχυθεί περαιτέρω το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες και παράλληλα να αντιμετωπιστούν οι πτυχές του προγράμματος που επιδέχονται βελτιώσεων, ως πρότειναν ανεξάρτητες πηγές και όπως διαπιστώθηκε κατά την εφαρμογή του προγράμματος.

Μεγαλύτερη έμφαση θα πρέπει να αποδοθεί στις δημόσιες υπηρεσίες ώστε να ενθαρρυνθούν οι υποψηφιότητες καθώς και οι υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις προκλήσεις της κοινωνίας της πληροφορίας και είναι προσαρμοσμένες στις απαιτήσεις των πολιτών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η ενθάρρυνση περισσοτέρων έργων άμεσης υλοποίησης θα ολοκληρώσει τον προσανατολισμό αυτό τονώντας την έναρξη επιχειρησιακών υπηρεσιών με άμεσα κοινωνικά οφέλη.

Η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου τόνισε την ανάγκη συντονισμού μεταξύ των κοινοτικών δράσεων στον τομέα των διευρωπαϊκών τηλεπικοινωνιακών δικτύων ώστε να αποφευχθούν οι περιττές αλληλεπικαλύψεις. Το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες θα κλιμακώσει το συντονισμό με άλλες δράσεις μέσω διαβουλεύσεων και αμοιβαίων συμφωνιών προκειμένου να αναπτυχθούν οι δέουσες συνεργίες και να λάβει το πρόγραμμα συμπληρωματική θέση ως προς τις δράσεις αυτές.

Θα αναπτυχθεί σαφέστερη κατατομή του προγράμματος μέσω της μείωσης των τομέων που καλύπτει, από 18 σε 7 (βλ. πρόταση αναθεώρησης του παραρτήματος I), και μέσω στρατηγικής στοχοθετημένης προβολής. Προς τούτο προβλέπεται να αλλάξει το όνομα του προγράμματος σε 'e-TEN' προκειμένου να συλλαμβάνει την έννοια των εφαρμογών και των υπηρεσιών και να μειωθεί η αναφορά στις τηλεπικοινωνιακές υποδομές.

Προκειμένου να επιτευχθεί ο προσανατολισμός του έργου προς τις δημόσιες υπηρεσίες, το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες θα καθιερώσει την αποτελεσματική συνεργασία, μέσω του StAG, συμπεριλαμβάνοντας μεταξύ των αντιστοίχων παραγόντων τις δημόσιες αρχές, τους μη κυβερνητικούς οργανισμούς και τους βιομηχανικούς εταίρους που συμμετέχουν στην παροχή υπηρεσιών γενικού ενδιαφέροντος. Θα αποδοθεί προτεραιότητα στον στόχο αυτό ώστε το πρόγραμμα να μπορέσει να εντοπίσει και να συμβάλει στην προβολή των υπηρεσιών που έχουν την μεγαλύτερη αξία για την κοινωνία.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

Έργα που υποστηρίχθηκαν από το ΤΕΝ-Τηλεπικοινωνίες το 1998 και 1999 [11]

[11] Τα δεδομένα όσον αφορά τη μέγιστη συνιστώμενη ενίσχυση δεν διατίθενται για 3 έργα στους τομείς 1.1, 2.3 και 3.2.1, αντιστοίχως. Τα ποσά και οι μέσοι όροι υπολογίστηκαν βάσει των έργων για τα οποία διατίθενται ανάλογα δεδομένα.

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

(πηγή: εξωτερική αξιολόγηση)