52000IR0253

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για τις "Περιφερειακές συνέπειες της ευρωπαϊκής γεωργικής και αγροτικής πολιτικής (πολιτική αξιολόγηση)"

(2001/C 357/07)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

έχοντας υπόψη την απόφαση που έλαβε στις 13 Ιουνίου 2000 με βάση το άρθρο 265 (πέμπτο εδάφιο) της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας να εκδώσει γνωμοδότηση με θέμα "Περιφερειακές συνέπειες της ευρωπαϊκής γεωργικής και αγροτικής πολιτικής (πολιτική αξιολόγηση)" και να αναθέσει την προετοιμασία σχετικών εργασιών στην επιτροπή 2·

έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης που υιοθέτησε η επιτροπή 2 στις 20 Απριλίου 2001 (CdR 253/2000 rév.4) [Εισηγητές: ο κ. Endlein πρόεδρος αγροτικού διαμερίσματος (Landrat), Πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Διαμερισμάτων της Γερμανίας (Landkreistag), Διαμέρισμα Νοrtheim (D/PSE) και ο κ. Van Gelder Βασιλικός Επίτροπος της Επαρχίας της Ζηλανδίας, (NL/PΡΕ)]·

έχοντας υπόψη το ερωτηματολόγιο με βάση το οποίο καταρτίσθηκε η παρούσα γνωμοδότηση και στο οποίο απάντησαν τα μέλη της ομάδας εργασίας της επιτροπής 2, ομάδα που απαρτίζεται από εκπροσώπους των 15 κρατών μελών (CDR 253/2001 rév. 4 παράρτημα)·

υιοθέτησε κατά την 39η σύνοδο ολομέλειας της 13ης και 14ης Ιουνίου 2001 (συνεδρίαση της13ης Ιουνίου) την ακόλουθη γνωμοδότηση.

Η Επιτροπή των Περιφερειών

1. ήδη κατά το σχεδιασμό των πολιτικών θα πρέπει να προβλέπεται η αξιολόγησή τους σε όλα τα επίπεδα, να διευκρινίζεται η στιγμή και ο τρόπος της αξιολόγησης αλλά και να προσδιορίζονται τα κριτήρια που θα χρησιμοποιηθούν.

2. προκειμένου να μη δημιουργηθεί μια στρεβλωμένη εικόνα των επιπτώσεων που έχει η πολιτική, θα πρέπει, για λόγους μεθοδολογίας, η αξιολόγηση να είναι ολοκληρωμένη. Αυτό συνεπάγεται ότι όλοι οι ενδιαφερόμενοι πολιτικοί παράγοντες θα επιλέγουν μία προσέγγιση η οποία θα επιτρέπει την αξιολόγηση όλων των επιπτώσεων του συνόλου των πολιτικών που επηρεάζουν την ανάπτυξη της υπαίθρου και των αγροτικών περιοχών, ώστε η αξιολόγηση να μην δείξει μόνο τις επιπτώσεις για την οικονομία και τον περιβάλλον αλλά επίσης για τον κοινωνικό, πολιτιστικό και περιβαλλοντικό τομέα, για το τεχνικό τοπίο και τις περιβαλλοντικές υποδομές. Θα ήταν γι' αυτό χρήσιμο να συγκεντρωθούν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με περισσότερες μεταβλητές από αυτές που διατίθενται επί του παρόντος.

3. σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, ένα μεγάλο μέρος των πληροφοριών πρέπει να συγκεντρωθεί από τα κράτη μέλη, από τα αμέσως κατώτερα του εθνικού επίπεδα διακυβέρνησης καθώς και από ερευνητικούς οργανισμούς που λειτουργούν σε τοπικό επίπεδο και αυτό μέσω μιας ολοκληρωμένης και συγχρόνως περιορισμένης προσέγγισης του προβλήματος.

4. προκειμένου να μπορούν να αναλυθούν συνοπτικά οι πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν κατ' αυτόν τον τρόπο, είναι απαραίτητο να υπάρξει σαφήνεια και αυτό προϋποθέτει τη δημιουργία ισχυρής κεντρικής διαχείρισης τόσο όσον αφορά τη μεθοδολογία όσο και τη συγκέντρωση των πληροφοριών. Η διαχείριση αυτή θα πρέπει να διασφαλίζεται οπωσδήποτε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Έχει καθοριστική σημασία τα κράτη μέλη και άλλοι πολιτικοί παράγοντες αρμόδιοι για την αγροτική γεωργική πολιτική, να παράσχουν ανεπιφύλακτα την συνεργασία τους για τη δημιουργία παρόμοιου (μόνιμου) συστήματος αξιολόγησης. Η ΕΤΠ, μολονότι αναγνωρίζει ότι η δημιουργία παρόμοιου συστήματος αξιολόγησης αποτελεί στόχο μεγάλης εμβέλειας, θεωρεί ότι είναι απαραίτητη τη δημιουργία του συστήματος αυτού για την σωστή αξιολόγηση της πολιτικής.

5. προκειμένου να δημιουργηθεί παρόμοιο σύστημα αξιολόγησης, στηριζόμενο στη συμπληρωματικότητα των ενδιαφερόμενων υπηρεσιών, παράλληλα με την πολύτιμη συμβολή των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χρειάζεται η συναίνεση των ενδιαφερόμενων παραγόντων υπό την αιγίδα μιας κεντρικής διαχείρισης σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνιστάται γι' αυτό όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση επιτύχει τη συνεργασία όλων των παραγόντων κατά τη σύσταση παρόμοιου συστήματος αξιολόγησης μέσω συμποσίων, συνεδρίων και παρόμοιων εκδηλώσεων.

6. δεδομένου ότι δεν είναι δυνατόν να συσταθεί σύντομα παρόμοιο σύστημα αξιολόγησης και να προσφέρει άμεσα αποτελέσματα, η ΕΤΠ δηλώνει την πρόθεσή της να καταρτίσει, τρία έτη μετά την έκδοση της παρούσας οδηγίας, έκθεση σχετικά με τη συνέχεια που δόθηκε στην έρευνα αυτή, εφαρμόζοντας την ίδια μέθοδο εργασίας. Η εν λόγω έκθεση θα συμπεριλαμβάνει την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του προγράμματος περιφερειακής ανάπτυξης το οποίο είναι ακόμη πολύ πρόσφατο ώστε να μπορούν να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις του.

7. Η ΕΤΠ συνιστά σε όλες τις αρμόδιες αρχές να δώσουν απόλυτη προτεραιότητα στα πλαίσια των πολιτικών τους κατά τα επόμενα έτη στη διατήρηση του τοπίου ως στοιχείου της πολυλειτουργικής γεωργίας που συμβάλλει στην ολοκλήρωση κατά την έννοια του ευρωπαϊκού γεωργικού προτύπου, στις πρόσθετες δυσχέρειες των νησιωτικών περιοχών, στη χρήση της τηλεματικής στις αγροτικές περιοχές, στην ποιότητα ζωής των κατοίκων των αγροτικών περιοχών συμπεριλαμβανομένων των οικογενειών των αγροτών, ιδιαίτερα στη αειφόρο βελτίωση των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, έτσι ώστε οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις των νέων αγροτών να αποβούν βιώσιμες.

8. Συμπληρωματικά προς τις συστάσεις που διατυπώνει στα σημεία 1 έως 4, η ΕΤΠ κρίνει σκόπιμο να συμπεριλαμβάνονται συστηματικά κανόνες αξιολόγησης σε κάθε πρόγραμμα που καταρτίζεται ή προσαρμόζεται. Επίσης, η ΕΤΠ επισημαίνει ότι είναι σκόπιμο να καθοριστεί μια τυπολογία των αγροτικών ζωνών σε ολόκληρη την ΕΕ, προκειμένου να πραγματοποιηθεί μια πιο αντικειμενική ταξινόμησή τους και, συνακόλουθα, μια διαφοροποιημένη αξιολόγησή τους.

9. Επίσης, η ΕΤΠ συνιστά να αξιοποιούνται περισσότερο και καλύτερα οι ειδικές γνώσεις που διαθέτουν οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, τόσο κατά την κατάρτιση όσο και κατά την υλοποίηση, εφαρμογή και αξιολόγηση σχεδίων και προγραμμάτων. "Στις εν λόγω ειδικές γνώσεις πρέπει επίσης να συμπεριλαμβάνονται και ερευνητικές ικανότητες και η αξιολόγηση πρέπει να υλοποιείται επιστημονικά".

10. Τέλος, η ΕΤΠ επισημαίνει και πάλι ότι τα προγράμματα Leader αξιολογήθηκαν στα πλαίσια της έρευνάς της, ομόφωνα, θετικά. Κατά συνέπεια, προτείνει να εξετασθεί η δυνατότητα επέκτασης των προγραμμάτων όχι τόσο χρονικά, όσο με σκοπό τη διεύρυνση των δυνατοτήτων εφαρμογής τους. Θεωρεί, επίσης, σκόπιμο να εξετασθεί κατά πόσο οι θετικές εμπειρίες που αποκτήθηκαν σχετικά με τη μέθοδο των προγραμμάτων μπορούν να αξιοποιηθούν και σε άλλα προγράμματα.

11. Η διεύρυνση της ΕΕ απαιτεί μια προνοητική πολιτική για τις ως επί το πλείστον αγροτικές περιφέρειες στα σύνορα με τις υποψήφιες χώρες. Αυτό που προέχει είναι να χρησιμοποιηθούν με συγκεκριμένο τρόπο οι δυνατότητες που υφίστανται στα πλαίσια των πολιτικών της ΕΕ. Ένα ειδικό πρόγραμμα ενισχύσεων για τις μεθοριακές περιοχές, σε συμφωνία με τις πρωτοβουλίες του Συμβουλίου της ΕΕ, θα πρέπει για ένα περιορισμένο διάστημα να συμπληρώσει τα μέτρα για την αειφόρο οικονομική και κοινωνική ενίσχυση των περιοχών αυτών.

Βρυξέλλες, 13 Ιουνίου 2001.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Jos Chabert