51999PC0594

Πρόταση ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παραγωγή, την παρουσίαση και την πώληση των προϊόντων καπνού (ανασύνταξη)

(υποβληθείσα από την Επιτροπή)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1. εισαγωγή

Σκοπός της παρούσας πρότασης οδηγίας είναι να αναδιαμορφώσει τρεις υπάρχουσες οδηγίες για την εσωτερική αγορά που αφορούν την περιεκτικότητα των τσιγάρων σε πίσσα, τον καπνό μάσησης και την επισήμανση των προϊόντων καπνού και να ενημερώσει και να συμπληρώσει τις ισχύουσες διατάξεις λαμβάνοντας υπόψη τις νέες εξελίξεις που βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς, λαμβάνοντας ως βάση ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της δημόσιας υγείας.

2. Νομική βάση

Η παρούσα πρόταση βασίζεται στο άρθρο 95 της συνθήκης, λαμβάνοντας ως βάση ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της δημόσιας υγείας. Επίσης λαμβάνονται υπόψη τα προβλήματα δημόσιας υγείας που έχουν θιγεί από τα κράτη μέλη και τις επιστημονικές αρχές, τα οποία έχουν τεθεί υπόψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (άρθρο 95, παράγραφος 8).

3. πίσσα

Η παρούσα πρόταση επιδιώκει να συνεχιστεί η μείωση των επιπέδων πίσσας στα τσιγάρα που ξεκίνησε ήδη με την οδηγία του Συμβουλίου 90/239/EOK [1], και απαιτεί η περιεκτικότητα σε πίσσα των τσιγάρων που τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία, διατίθενται στην αγορά ή παράγονται στα κράτη μέλη να μην υπερβαίνει τα 10mg ανά τσιγάρο από τις 31 Δεκεμβρίου 2003 (ή 3 έτη από την ημερομηνία έκδοσης). Από αυτή την άποψη πρέπει να σημειωθεί ότι όσο υψηλότερη είναι η περιεκτικότητα σε πίσσα του καπνιζόμενου καπνού, τόσο αυξάνει ο κίνδυνος για καρκίνο των πνευμόνων. Ωστόσο, οι καπνιστές πρέπει να γνωρίζουν ότι όλα τα τσιγάρα είναι επιβλαβή για την υγεία. Είναι επομένως προτιμότερο για αυτούς να σταματήσουν το κάπνισμα παρά να στραφούν στα τσιγάρα χαμηλής περιεκτικότητας σε πίσσα, τα οποία δεν παύουν να περιέχουν άλλες επιβλαβείς ουσίες. Πάντως, η μείωση του κοινοτικού ανώτατου ορίου για την περιεκτικότητα σε πίσσα εξασφαλίζει ένα υψηλότερο επίπεδο προστασίας της δημόσιας υγείας σε σχέση με αυτό που θα υπήρχε διαφορετικά και δημιουργεί έναν κοινό κανόνα εφαρμόσιμο σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά.

[1] ΕΕ L 137, 30.5.1990, σ. 36.

Μια συνεχιζόμενη παρέκκλιση, η οποία λαμβάνει υπόψη συγκεκριμένες κοινωνικοοικονομικές δυσκολίες, παραχωρείται στην Ελληνική Δημοκρατία, με αποτέλεσμα την εφαρμογή ανώτατου ορίου 10mg στο εν λόγω κράτος μέλος μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2006 (ή 6 έτη από την ημερομηνία έκδοσης).

4. νικοτίνη

Από τις απαντήσεις στα ερωτηματολόγια που έστειλαν στα κράτη μέλη οι υπηρεσίες της Επιτροπής, (λεπτομέρειες των οποίων παρουσιάζονται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με την πρόοδο που επιτεύχθηκε σε σχέση με την προστασία της δημόσιας υγείας από τις επιβλαβείς συνέπειες της κατανάλωσης καπνού [2]), προέκυψε ότι σε αρκετά κράτη μέλη υπάρχει ήδη εθνική νομοθεσία που επιβάλλει ένα ανώτατο όριο στην περιεκτικότητα των τσιγάρων σε νικοτίνη, ενώ άλλα κράτη μέλη ζήτησαν να επιβληθεί ανώτατο όριο σε κοινοτικό επίπεδο. Αυτή η κατάσταση, όπου υπάρχουν διαφορετικές νομοθετικές απαιτήσεις εντός της εσωτερικής αγοράς, είναι σαφώς προβληματική καθώς πρόκειται για ένα προϊόν τόσο ευρέως εμπορεύσιμο, το οποίο επιπλέον επιφέρει τεράστιες αρνητικές συνέπειες στην υγεία των καταναλωτών (η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας υπολογίζει ότι οι θάνατοι που σχετίζονται με την κατανάλωση καπνού υπερβαίνουν τις 500.000 ετησίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση). Η αποτελεσματικότητα των εθνικών ανώτατων ορίων για τη νικοτίνη είναι χαμηλή ελλείψει κοινοτικών κανόνων. Αυτή η νομοθετική αδυναμία είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς η νικοτίνη είναι μια εθιστική ουσία που περιέχεται στα προϊόντα καπνού, η οποία προκαλεί εξάρτηση στους καπνιστές, περιορίζοντας την ικανότητά τους να σταματήσουν την κατανάλωση. Η παρούσα πρόταση απαιτεί επομένως η περιεκτικότητα σε νικοτίνη των τσιγάρων που τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία, που διατίθενται στην αγορά ή που παράγονται στα κράτη μέλη να μην υπερβαίνει το 1mg ανά τσιγάρο από τις 31 Δεκεμβρίου 2003 (ή 3 έτη από την ημερομηνία έκδοσης).

[2] COM(1999) 407 τελικό.

5. μονοξείδιο toy άνθρακα

Στη σύσταση που εξέδωσε τον Οκτώβριο του 1996 στο Ελσίνκι η επιτροπή εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου στον τομέα του καρκίνου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (βλ. το παράρτημα της ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επί του σημερινού και του προτεινόμενου ρόλου της Κοινότητας για την καταπολέμηση της κατανάλωσης καπνού [3]), εκτός από τη μείωση του ισχύοντος ανώτατου ορίου περιεκτικότητας των τσιγάρων σε πίσσα και τον καθορισμό ενός ανώτατου ορίου για την περιεκτικότητα των τσιγάρων σε νικοτίνη, συνιστάται να ληφθεί ένα παρόμοιο μέτρο και όσον αφορά την περιεκτικότητα των τσιγάρων σε μονοξείδιο του άνθρακα. Το μέτρο αυτό θεωρείται δικαιολογημένο βάσει των επιστημονικών δεδομένων που συνδέουν το μονοξείδιο του άνθρακα στα τσιγάρα με την επίπτωση και την εκδήλωση καρδιαγγειακών παθήσεων στους καπνιστές [4]. Πρέπει να σημειωθεί ότι, όπως έχει αναγνωριστεί σαφώς ότι ο καρκίνος αποτελεί συνέπεια του καπνίσματος, το ίδιο ισχύει και για τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Επιπλέον, το μονοξείδιο του άνθρακα μπορεί να περάσει τον πλακούντιο φραγμό και να επηρεάσει την ποσότητα οξυγόνου που λαμβάνουν τα έμβρυα στη μήτρα. Συμβάλλει έτσι στη γέννηση μωρών χαμηλού βάρους και σε εμβρυϊκές ανωμαλίες [5]. Αν και κανένα κράτος μέλος δεν επιβάλλει σήμερα ανώτατα όρια στην περιεκτικότητα σε μονοξείδιο του άνθρακα, αυτό συμβαίνει σε αρκετές τρίτες χώρες. Ωστόσο σε ορισμένα κράτη μέλη απαιτείται να αναφέρεται η περιεκτικότητά του. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η Σουηδία και η Φινλανδία είχαν θέσει όρια στην περιεκτικότητα σε μονοξείδιο του άνθρακα ή απαιτούσαν να αναγράφεται η περιεκτικότητά του στα τσιγάρα έως την προσχώρησή τους. Σύμφωνα με τη μέθοδο που ακολουθήθηκε για την πίσσα και τη νικοτίνη, και προκειμένου να εξασφαλιστεί ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της δημόσιας υγείας, θεωρείται απαραίτητο να καθοριστεί ένα ανώτατο όριο περιεκτικότητας των τσιγάρων σε μονοξείδιο του άνθρακα κατ' αναλογία με τα ανώτατα όρια που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3 παραπάνω. Αυτό το ανώτατο όριο θα μπορούσε να περιορίζει την περιεκτικότητα σε μονοξείδιο του άνθρακα σε 10mg ανά τσιγάρο κατ' ανώτατο όριο από τις 31 Δεκεμβρίου 2003 (ή 3 έτη από την ημερομηνία έκδοσης).

[3] COM(96) 609 τελικό.

[4] Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ. Οι συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία: καρδιαγγειακές παθήσεις. Έκθεση του γενικού διευθυντή, Rockville, Maryland 1984. (US Department of Health and Human Services. The Health Consequences of Smoking: Cardiovascular Disease. A report of the Surgeon General, Rockville, Maryland 1984).

[5] Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ: Μείωση των συνεπειών του καπνίσματος στην υγεία, 1989 (US Dep: Health and Human Services: Reducing the Health Consequences of Smoking; 1989).

6. πρότυπα μέτρησης

Τα συστήματα μέτρησης που προτείνονται για τα προαναφερθέντα ανώτατα όρια έχουν καθοριστεί από το διεθνή οργανισμό τυποποίησης (ISO) και αντικαθιστούν εκείνα που υποδεικνύονται σήμερα στις ισχύουσες οδηγίες της Κοινότητας 89/622/EOK [6],, 90/239/EOK [7], και 92/41/EOK [8] (τις οδηγίες περί πίσσας και επισήμανσης).

[6] ΕΕ L 359, 8.12.1989, σ. 1.

[7] ΕΕ L 137. 30.5.1990, σ. 36.

[8] ΕΕ L 158, 11.6.1992, σ. 30.

7. aλλες επιβλαβείς ουσίες

Εκτός από τη μέτρηση της περιεκτικότητας των τσιγάρων σε πίσσα, νικοτίνη και μονοξείδιο του άνθρακα, προτείνεται επίσης στα κράτη μέλη να απαιτήσουν από τους καπνοβιομηχάνους ή από τους εισαγωγείς καπνού να πραγματοποιήσουν και άλλες παρόμοιες δοκιμές, τις οποίες θα καθορίσουν οι αρμόδιες εθνικές αρχές προκειμένου να υπολογιστεί, ξεχωριστά για την κάθε μάρκα, η παραγωγή άλλων ουσιών που προέρχονται από τα προϊόντα καπνού. Σκοπός της διάταξης αυτής είναι να επιτρέψει στα κράτη μέλη τον έλεγχο ορισμένων ουσιών που υπάρχουν στα προϊόντα καπνού πριν ή μετά την καύση τους, όπως είναι η παραγωγή και η παρουσία συγκεκριμένων χημικών ενώσεων, οι οποίες ενδέχεται να είναι πολύ σημαντικές από την άποψη της δημόσιας υγείας. Η πρόταση προβλέπει την προστασία, από πλευράς των κρατών μελών, του εμπορικού απορρήτου των πληροφοριών και των τοξικολογικών δεδομένων που υποβάλλονται σύμφωνα με αυτές τις διατάξεις.

8. επισημανση

Οι ισχύουσες κοινοτικές διατάξεις σχετικά με την επισήμανση [9] είναι βασικά δύο ειδών: πρώτον, η περιεκτικότητα των τσιγάρων σε πίσσα και σε νικοτίνη αναγράφεται ήδη υποχρεωτικά στη συσκευασία των τσιγάρων. Δεύτερον, έχει καθοριστεί μια σειρά προειδοποιητικών ετικετών, οι οποίες προειδοποιούν τους καταναλωτές για τις επιπτώσεις της χρήσης του καπνού στην υγεία. Οι προειδοποιήσεις αυτές είναι τυπωμένες σε όλες τις συσκευασίες προϊόντων καπνού.

[9] Οδηγία 89/622/EΟΚ (ΕΕ L 359, 8.12.1989, σ. 1) όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 92/41/EΟΚ (ΕΕ L 158, 11.6.1992, σ. 30).

9. __________

Όσον αφορά το πρώτο θέμα προτείνεται να διατηρηθεί η αναγραφή της ποσότητας της πίσσας και της νικοτίνης και να προστεθεί η ένδειξη της ποσότητας του μονοξειδίου του άνθρακα. Με τον τρόπο αυτό οι καταναλωτές θα ενημερώνονται καλύτερα για τα τρία κύρια επιβλαβή συστατικά των τσιγάρων. Τα τσιγάρα είναι τα μόνα προϊόντα καπνού για τα οποία ισχύει σήμερα η απαίτηση να δηλώνονται οι περιεκτικότητες και αυτό θα εξακολουθήσει να ισχύει στην παρούσα πρόταση. Πράγματι, δεν έχει ακόμα αναπτυχθεί διεθνώς καμία τυποποιημένη μέθοδος μέτρησης της ποσότητας της πίσσας, της νικοτίνης και του μονοξειδίου του άνθρακα για τα προϊόντα καπνού εκτός από τα τσιγάρα, αν και έχει πραγματοποιηθεί κάποιο έργο όσον αφορά τα στριφτά τσιγάρα και τα πούρα, που υποδεικνύει ότι τα προϊόντα αυτά μπορεί στην πραγματικότητα να περιέχουν μεγαλύτερες ποσότητες πίσσας, νικοτίνης και μονοξειδίου του άνθρακα από τα βιομηχανικά τσιγάρα. Δεν είναι, όμως εφικτό προς το παρόν να επιβληθεί η αναγραφή της ποσότητας στα προϊόντα καπνού εκτός από τα τσιγάρα, ελλείψει μιας διεθνώς αναγνωρισμένης μεθόδου μέτρησης.

10. __________

Όσον αφορά το δεύτερο θέμα της παραγράφου 8, σχετικά με τα προειδοποιητικά μηνύματα για την υγεία, στην παρούσα πρόταση προβλέπεται να ληφθεί υπόψη τόσο η εμπειρία από την εφαρμογή των εν ισχύ κοινοτικών διατάξεων [10], όσο και τα νέα συναφή επιστημονικά δεδομένα που αφορούν τους τομείς που καλύπτουν τα προειδοποιητικά μηνύματα και την ιδιοσυγκρασία και το προφίλ των καπνιστών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, προκειμένου να βελτιωθεί η παρουσίαση, η επίδραση, η ορατότητα, η κατανόηση και το περιεχόμενο των προειδοποιήσεων για την υγεία που απευθύνονται στους καταναλωτές προϊόντων καπνού.

[10] Αξιολόγηση των προειδοποιητικών κειμένων στις συσκευασίες των τσιγάρων. Τμήμα ανθρωπιστικών επιστημών, Στοκχόλμη 1997. (Evaluation of warning texts on cigarette packets. Dept. of Human Sciences, Stockholm, 1997).

11. __________

Έτσι, όσον αφορά τις απαιτήσεις σχετικά με την εκτύπωση των προειδοποιήσεων αυτών, προτείνεται να χρησιμοποιηθούν μαύρα ψηφία σε άσπρο φόντο περιβαλλόμενο από μαύρο περίγραμμα. Αυτό αποσκοπεί στην αποφυγή των δυσκολιών που αντιμετωπίζονται αρκετά συχνά κατά την εφαρμογή των εν ισχύ κοινοτικών κανόνων με την εκτύπωση των προειδοποιήσεων επάνω σε φόντο που δεν δημιουργεί οπτική αντίθεση.

12. __________

Το μέγεθος των προειδοποιήσεων θα αυξηθεί σύμφωνα με την παρούσα πρόταση ώστε να περιλαμβάνει μια τυποποιημένη προειδοποίηση στη μπροστινή πλευρά (που επιλέγεται ανάμεσα σε δύο) και μια επιπλέον προειδοποίηση στην πίσω πλευρά της συσκευασίας (που επιλέγεται ανάμεσα σε πέντε) και ειδικά για τα τσιγάρα την ένδειξη της ποσότητας της πίσσας, της νικοτίνης και του μονοξειδίου του άνθρακα.

13. __________

Το περιεχόμενο των προειδοποιήσεων για την υγεία αναθεωρήθηκε σε αυτήν την πρόταση για να επιστήσει την προσοχή των καταναλωτών στη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στο κάπνισμα και ορισμένες ασθένειες και τον ιδιαίτερο κίνδυνο της κατανάλωσης καπνού κατά την εγκυμοσύνη. Επίσης εφιστάται η προσοχή στην εθιστική φύση του καπνίσματος.

14. καπνός μασησησ και καπνός χωρισ καυση

Όσον αφορά τον καπνό μάσησης σημειώνεται ότι στην πράξη προσχώρησής της η Σουηδία εξαιρείται από το νόμο σχετικά με τη διάθεση στην αγορά του καπνού μάσησης [11]. Η παρούσα πρόταση δεν έχει σκοπό να μεταβάλει την απαλλαγή αυτή. Όσον αφορά όμως τις προειδοποιήσεις για την υγεία που αναγράφονται στα προϊόντα αυτά και όσον αφορά άλλα προϊόντα καπνού χωρίς καύση (π.χ. ταμπάκος για εισπνοή), η επιστημονική άποψη δεν υποστηρίζει πλέον μια ισχυρή προειδοποίηση όπως αυτήν που καθορίζεται σήμερα στην οδηγία 92/41/EOK ("προκαλεί καρκίνο"). Προτείνεται λοιπόν να αντικατασταθεί η προειδοποίηση αυτή από μία γενικότερη. Η νέα προειδοποίηση θα εκφράζει καλύτερα τους αποδεδειγμένους κινδύνους για την υγεία που προέρχονται από τα εν λόγω προϊόντα, που καταναλώνονται σε πολύ μικρές ποσότητες στην κοινοτική αγορά, χωρίς να αναφέρεται σε άλλα προϊόντα, τα οποία υπόκεινται σε μια ισχύουσα οδηγία που απαγορεύει την τοποθέτησή τους στην αγορά, στην περίπτωση που αποδεικνύεται υψηλός κίνδυνος για ορισμένες μορφές καρκίνου του στόματος και που τα προϊόντα αυτά διευκολύνουν το ξεκίνημα του καπνίσματος με τη μύηση και τον εθισμό των χρηστών στη νικοτίνη [12].

[11] Που ορίζονται ως "όλα τα προϊόντα προορίζονται για λήψη από το στόμα" εξαιρουμένων εκείνων που προορίζονται για κάπνισμα ή μάσημα, που αποτελούνται πλήρως ή εν μέρει από καπνό με τη μορφή σκόνης, λεπτών σωματιδίων ή κάθε συνδυασμός αυτών των μορφών - κυρίως αυτά που συσκευάζονται σε φακελάκια μιας δόσης ή σε πορώδη φακελάκια - ή σε μορφή που θυμίζει τρόφιμα (σημερινός ορισμός στην οδηγία 92/41/EOK).

[12] - Μακρόχρονη χρήση καπνού χωρίς καύση, G. Bolinder, Στοκχόλμη 1997 (Long-term use of smokeless tobacco, G. Bolinder, Stockholm 1997). - Αλλαγές που προκαλεί ο ταμπάκος εισπνοής που συνδέονται με τη χρήση υγρού ταμπάκου εισπνοής ασυσκεύαστου ή συσκευασμένου σε φακελάκια μιας χρήσης, Malmo, 1991.(Snuff induced changes associated with the use of loose and portion bag packed Swedish moist snuff, Malmo, 1991) - Καπνός χωρίς καύση, Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρία 1988 (Smokeless tobacco, American Cancer Society, 1988). - Οι συνέπειες της χρήσης του καπνού χωρίς καύση στην υγεία, Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ, 1986 (Health consequences of using smokeless tobacco, US Dept. of Health and Human Sciences, 1986).

15. __________

Τα προϊόντα που αναφέρονται παραπάνω στην παράγραφο 14 δεν αφορούν τα νόμιμα προϊόντα για το σταμάτημα του καπνίσματος, τα οποία μπορεί να περιέχουν νικοτίνη, και που υπόκεινται σε διαδικασίες φαρμακευτικής έγκρισης στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (π.χ. επιδερμικά αυτοκόλλητα, ψεκαστήρες και τσίκλες νικοτίνης).

16. Συμπληρωματικές πληροφορίες για τα προϊόντα

Η προαναφερθείσα έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την πρόληψη του καπνίσματος [13], εντοπίζει ένα σημαντικό τομέα όπου υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στους νόμους και τους κανονισμούς των κρατών μελών που αφορούν τις πρόσθετες ουσίες που μπορούν να ενσωματωθούν στα προϊόντα καπνού. Αρκετά κράτη μέλη έχουν σήμερα μάλλον αυστηρές διατάξεις σχετικά με το θέμα αυτό. Άλλα εφαρμόζουν εκ των πραγμάτων αυτές τις διατάξεις. Άλλα πάλι δεν έχουν κανέναν εθνικό κανονισμό σχετικά με τις πρόσθετες ουσίες. Τέλος, ένα κράτος μέλος εφαρμόζει τους κανόνες που θεσπίζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Ο έλεγχος των πρόσθετων ουσιών στην εσωτερική αγορά χαρακτηρίζεται επομένως από εξαιρετική αβεβαιότητα, εάν λάβουμε υπόψη το μεγάλο αριθμό των καταναλωτών που εμπλέκονται και το γεγονός ότι τα προϊόντα καπνού όλο και περισσότερο παράγονται σε ένα κράτος αλλά καταναλώνονται σε άλλο, γεγονός που δυσκολεύει τον έλεγχο. Επομένως η παρούσα πρόταση προβλέπει όλοι οι καπνοβιομήχανοι και οι εισαγωγείς προϊόντων καπνού να υποβάλουν έναν κατάλογο με τα συστατικά εκτός του καπνού, συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων ουσιών και των ποσοτήτων τους, που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή των προϊόντων καπνού τους ανά μάρκα. Ο κατάλογος αυτός θα συνοδεύεται από μια δήλωση που θα αναφέρει τους λόγους για τους οποίους συμπεριλαμβάνονται στα προϊόντα τους τα συστατικά αυτά. Για να διευκολύνεται η αξιολόγηση του αντικτύπου στην υγεία αυτών των συστατικών εκτός του καπνού, προτείνεται ακόμα τα κράτη μέλη να λαμβάνουν τοξικολογικά δεδομένα σχετικά με αυτά τα συστατικά εκτός του καπνού πριν και μετά την καύση και να απαιτούν από τους καπνοβιομηχάνους και τους εισαγωγείς να αποδείξουν ότι τα εν λόγω συστατικά είναι ασφαλή για την υγεία του καταναλωτή όταν χρησιμοποιούντα όπως προβλέπεται στα προϊόντα καπνού τους.

[13] Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 8ης Σεπτεμβρίου 1999 (COM(1999) 407 τελικό).

17. __________

Προκειμένου να εξασφαλιστεί το εμπορικό απόρρητο των πληροφοριών σχετικά με την παραγωγή της κάθε μάρκας προϊόντων καπνού, προβλέπεται τα κράτη μέλη να παρέχουν την κατάλληλη προστασία στις πληροφορίες που λαμβάνουν.

18. περιγραφη των προϊόντων

Η σημερινή περιγραφή ορισμένων προϊόντων καπνού μπορεί να οδηγήσει τους καταναλωτές στην εσφαλμένη εντύπωση ότι ορισμένα είναι λιγότερο επικίνδυνα για την υγεία από άλλα. Αυτό αφορά, ειδικότερα, τη χρήση όρων όπως "low tar" (χαμηλή ποσότητα πίσσας), "light" (ελαφρά), "ultra light" (εξαιρετικά ελαφρά), "mild" (ελαφρά) κτλ. Οι καπνιστές που μπορεί διαφορετικά να είχαν προσπαθήσει να κόψουν το κάπνισμα, μπορεί να στραφούν στα προϊόντα αυτά θεωρώντας τα εσφαλμένα ως πιο υγιεινά, ενώ στην πραγματικότητα εξακολουθούν να θέτουν σε σημαντικό κίνδυνο την υγεία τους, ιδίως επειδή προκειμένου να λάβουν τη συνηθισμένη τους δόση σε νικοτίνη αναγκάζονται να εισπνεύσουν βαθύτερα. Η παρούσα πρόταση προβλέπει την απαγόρευση αυτών των όρων εκτός εάν τους επιτρέπουν ρητά τα κράτη μέλη, τα οποία ενημερώνουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τις προϋποθέσεις για παρόμοια έγκριση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

19. Διεθνείς συστάσεις

Τα μέτρα αυτά ταυτίζονται με τις συστάσεις της συμβουλευτικής επιτροπής για την πρόληψη του καρκίνου [14] της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της παγκόσμιας συνέλευσης υγείας της ΠΟΥ [15]. Τα προτεινόμενα μέτρα λαμβάνουν επίσης υπόψη τη γνώμη της επιτροπής καταναλωτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μια κοινωνικά υπεύθυνη κοινοτική πολιτική σχετικά με τον καπνό, η οποία εγκρίθηκε στις 14.6.98.

[14] COM(96) 609 τελικό - παράρτημα.

[15] Καπνός ή υγεία, έκθεση, Γενεύη, 1997, σελ. 49 (Tobacco or Health, a status report, Geneva 1997, σ. 49).

20. Αναθεώρησεις και υποβολή έκθεσεων

Είναι σαφές ότι τα επιστημονικά δεδομένα σχετικά με τον καπνό και την κατανάλωσή του εξελίσσονται συνεχώς. Επιπλέον, τα τεχνικά στοιχεία που αφορούν την παραγωγή των προϊόντων αυτών πρέπει να εξακολουθήσουν να αναθεωρούνται όσον αφορά π.χ. τις μεθόδους μέτρησης της ποσότητας της πίσσας, της νικοτίνης και του μονοξειδίου του άνθρακα, των πρόσθετων ουσιών και των συστατικών εκτός του καπνού, καθώς επίσης και των νέων ή τροποποιημένων προϊόντων που εισέρχονται στην αγορά, εξασφαλίζοντας ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της δημόσιας υγείας και λαμβάνοντας υπόψη τα νέα επιστημονικά δεδομένα και την προστασία και ενημέρωση των καταναλωτών. Μια διαδικασία αναθεώρησης και ανταλλαγής πληροφοριών είναι επομένως πολύ σημαντική προκειμένου να εξασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Άρα προκειμένου να διασφαλιστούν η διαφάνεια και η ταχεία κυκλοφορία των πληροφοριών με σκοπό την αρμονική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς προτείνεται, η Επιτροπή να υποβάλει ανά διετία στο Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος προτεινόμενου κειμένου και εάν είναι αναγκαίο να υποβάλει περαιτέρω προτάσεις για την προσαρμογή του στις εξελίξεις στον τομέα των προϊόντων καπνού λαμβάνοντας υπόψη τις νέες εξελίξεις που βασίζονται στα επιστημονικά δεδομένα, χρησιμοποιώντας ως βάση ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της δημόσιας υγείας (άρθρο 95).

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να συμβουλεύεται επίσης την αρμόδια επιστημονική επιτροπή για τα θέματα που ανήκουν στους τομείς που καλύπτει το παρόν κείμενο.

21. Συμπέρασμα

Το παρόν σχέδιο πρότασης οδηγίας έχει σκοπό να αναδιαμορφώσει τις ισχύουσες οδηγίες σχετικά με την περιεκτικότητα των τσιγάρων σε πίσσα, τον καπνό μάσησης και τη σήμανση των προϊόντων καπνού. Οι τροποποιήσεις και οι προσθήκες που προτείνονται σε σχέση με τα κείμενα των οδηγιών εν ισχύ αναγνωρίζονται από το υπογραμμισμένο κείμενο και από τη λέξη "νέα" στον πίνακα συσχετισμού. Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης διατάξεις για την εναρμόνιση των νομικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών όσον αφορά την ποσότητα νικοτίνης και μονοξειδίου του άνθρακα στα τσιγάρα, την περιγραφή των προϊόντων καπνού και τη χρήση των συστατικών εκτός του καπνού. Προβλέπει τέλος ένα μηχανισμό αναθεώρησης μέσω μιας διαδικασίας υποβολής εκθέσεων για να λάβει υπόψη ιδίως τις νέες επιστημονικές εξελίξεις εφόσον επηρεάζουν την εδραίωση και τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

Πρόταση

ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παραγωγή, την παρουσίαση και την πώληση των προϊόντων καπνού

(ανασύνταξη)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 95,

την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής [16],

[16] EE C

τη γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής [17],

[17] EE C

τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών [18],

[18] EE C

ενεργώντας σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στο άρθρο 251 της Συνθήκης

Εκτιμώντας τα εξής:

(1) Η οδηγία 89/622/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 13ης Νοεμβρίου 1989 για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με τη σήμανση των προϊόντων καπνού [19] τροποποιήθηκε σημαντικά με την οδηγία 92/41/ΕΟΚ [20]. Επειδή πρόκειται να γίνουν περαιτέρω τροποποιήσεις στις εν λόγω οδηγίες καθώς και στην οδηγία 90/239/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 17ης Μαΐου 1990 για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με τη μέγιστη περιεκτικότητα των τσιγάρων σε πίσσα [21] οι εν λόγω οδηγίες θα πρέπει να αναδιατυπωθούν για λόγους σαφήνειας.

[19] EE L 359, 8.12.1989, σ. 1.

[20] EE L 158, 11.6.1992, σ. 30.

[21] EE L 137, 30.5.1990, σ. 36.

(2) Υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παραγωγή, την παρουσίαση και την πώληση των προϊόντων καπνού. Η παραγωγή αυτή, η παρουσίαση και η πώληση ξεπερνούν τα σύνορα των κρατών μελών και οι εν λόγω διαφορές είναι πιθανό να θέσουν εμπόδια στη διακίνηση μεταξύ των κρατών μελών των προϊόντων καπνού, καθώς επίσης και να στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό, εμποδίζοντας με τον τρόπο αυτό τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

(3) Τα εμπόδια αυτά πρέπει να εκλείψουν και για το σκοπό αυτό πρέπει να προσεγγίσουν οι κανόνες που αφορούν την παραγωγή, την παρουσίαση και την πώληση των προϊόντων καπνού, επιτρέποντας όμως στα κράτη μέλη να προβάλουν, υπό ορισμένους όρους, τις αξιώσεις που θεωρούν απαραίτητες για να εξασφαλίσουν την προστασία της υγείας των ατόμων.

(4) Σύμφωνα με το άρθρο 95, παράγραφος 3 της συνθήκης, στις προτάσεις της που προβλέπονται στην παράγραφο 1 σχετικά με την υγεία, την ασφάλεια, την προστασία του περιβάλλοντος και την προστασία των καταναλωτών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να λάβει ως βάση ένα υψηλό επίπεδο προστασίας.

(5) Η οδηγία 90/239/EOK καθιέρωσε τη μέγιστη επιτρεπτή περιεκτικότητα σε πίσσα των τσιγάρων που διατίθεται στην αγορά στα κράτη μέλη από τις 31 Δεκεμβρίου 1992. Η καρκινογόνος φύση της πίσσας καθιστά απαραίτητη την περαιτέρω μείωση των επιπέδων πίσσας στα τσιγάρα.

(6) Η οδηγία 89/622/EOK καθιέρωσε την παρουσία μιας γενικής προειδοποίησης στις ατομικές συσκευασίες όλων των προϊόντων καπνού καθώς και πρόσθετων προειδοποιήσεων αποκλειστικά για τα τσιγάρα και από το 1992 επέκτεινε την απαίτηση για πρόσθετες προειδοποιήσεις και σε άλλα προϊόντα καπνού.

(7) Η οδηγία 89/622/EOK απαγόρευσε την πώληση στα κράτη μέλη ορισμένων τύπων καπνού μάσησης. Το άρθρο 151 της πράξης προσχώρησης της Αυστρίας, Φινλανδίας και Σουηδίας παρέχει στη Σουηδία παρέκκλιση από τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας όσον αφορά το θέμα αυτό.

(8) Έχει αποδειχθεί ότι τα τσιγάρα παράγουν ποσότητες μονοξειδίου του άνθρακα που είναι επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία και ικανές να συμβάλουν στην πρόκληση καρδιακών παθήσεων και άλλων ασθενειών. Οι διαφορές στους κανόνες σχετικά με το μονοξείδιο του άνθρακα ενδέχεται να θέσουν εμπόδια στο εμπόριο και να εμποδίσουν την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

(9) Υπάρχουν διαφορές μεταξύ των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με τη μέγιστη επιτρεπτή ποσότητα νικοτίνης στα τσιγάρα. Οι διαφορές αυτές ενδέχεται να θέσουν εμπόδια στο εμπόριο και να εμποδίσουν την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Τα κράτη μέλη και οι επιστημονικές αρχές έχουν θίξει συγκεκριμένα προβλήματα που αφορούν τη δημόσια υγεία σε έναν τομέα που έχει αποτελέσει ήδη αντικείμενο προγενέστερων μέτρων εναρμόνισης, τα οποία εξετάστηκαν από την Επιτροπή.

(10) Τα εμπόδια αυτά θα πρέπει να αρθούν και για το σκοπό αυτό η θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία, η διάθεση στην αγορά και η ελεύθερη διακίνηση των τσιγάρων πρέπει να υποβάλλονται σε κοινούς κανόνες όσον αφορά τα μέγιστα επίπεδα νικοτίνης και μονοξειδίου του άνθρακα.

(11) Το μέγεθος της εσωτερικής αγοράς προϊόντων καπνού και η αυξανόμενη τάση των καπνοβιομηχάνων να συγκεντρώνουν την παραγωγή τους για το σύνολο της Κοινότητας σε έναν μικρό μόνο αριθμό παραγωγικών εγκαταστάσεων στα κράτη μέλη απαιτούν η νομοθετική δράση για την επίτευξη της ομαλής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς των προϊόντων καπνού να γίνεται σε κοινοτικό και όχι σε εθνικό επίπεδο.

(12) Κατά την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας πρέπει να προβλεφθεί ο καθορισμός προθεσμιών που επιτρέπουν αφενός να ολοκληρωθεί με τη μέγιστη αποτελεσματικότητα η διαδικασία μεταστροφής που άρχισε ήδη με την οδηγία 90/239/EOK και αφετέρου την προσαρμογή των καταναλωτών και των καπνοβιομηχάνων σε προϊόντα με χαμηλότερη ποσότητα πίσσας, νικοτίνης και μονοξειδίου του άνθρακα.

(13) Στην οδηγία 90/239/EOK παραχωρήθηκε στην Ελλάδα παρέκκλιση όσον αφορά την προθεσμία για την εφαρμογή των μέγιστων ποσοτήτων πίσσας. Η παρέκκλιση αυτή ισχύει ακόμα.

(14) Έχει αποδειχθεί πως τα προϊόντα καπνού περιέχουν και εκπέμπουν πολλές επιβλαβείς ουσίες και γνωστές καρκινογόνες ουσίες επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία όταν καίγονται. Ο καταναλωτής έχει δικαίωμα να ενημερώνεται για την παρουσία αυτών των ουσιών κατά την αγορά ή την κατανάλωση του προϊόντος και να λαμβάνει αυτές τις πληροφορίες κατά τρόπο σαφή, ευανάγνωστο και κατανοητό. Μια από τις αποτελεσματικότερες μεθόδους παρουσίασης αυτών των πληροφοριών είναι μέσω των προειδοποιητικών ετικετών στη συσκευασία των προϊόντων καπνού.

(15) Η εμπειρία από την εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με την επισήμανση της οδηγίας 89/622/EOK κατέδειξε ότι οι απαιτήσεις που ορίζονται σε αυτές είναι ανεπαρκείς για να επιτύχουν το στόχο τους, ιδίως εάν λάβουμε υπόψη την επικίνδυνη και εθιστική φύση των προϊόντων καπνού και την πολυπλοκότητα και ποσότητα των πληροφοριών που πρέπει να δοθούν.

(16) Η παρουσίαση των προειδοποιητικών ετικετών και της περιεκτικότητας εξακολουθεί να διαφέρει ανάμεσα στα κράτη μέλη. Κατά συνέπεια οι καταναλωτές σε ένα κράτος μέλος πιθανόν να ενημερώνονται καλύτερα ως προς τους κινδύνους των προϊόντων καπνού από ό,τι σε κάποιο άλλο. Οι διαφορές αυτές είναι απαράδεκτες και ενδέχεται να θέτουν φραγμούς στο εμπόριο και να εμποδίζουν τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς όσον αφορά τα προϊόντα καπνού. Είναι ανάγκη να ενισχυθεί και να διασαφηνιστεί η ισχύουσα νομοθεσία. Θα πρέπει εξάλλου να εξασφαλιστεί υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας.

(17) Επομένως τα εμπόδια αυτά θα πρέπει να εκλείψουν και για το σκοπό αυτό η θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία, η διάθεση στην αγορά και η ελεύθερη διακίνηση των προϊόντων καπνού θα πρέπει να υποβάλεται σε σαφέστερους και ισχυρότερους κανόνες σχετικά με τις προειδοποιήσεις και την περιεκτικότητα.

(18) Σε ορισμένα κράτη μέλη δεν υπάρχει νομοθεσία ούτε ισχύουν εθελοντικές συμφωνίες όσον αφορά τα συστατικά και τις πρόσθετες ουσίες που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή των προϊόντων καπνού. Αρκετά κράτη μέλη στα οποία υπάρχει τέτοια νομοθεσία ή εθελοντικές συμφωνίες δεν λαμβάνουν πληροφορίες από τους καπνοβιομηχάνους σχετικά με τις ποσότητες αυτών των συστατικών και των πρόσθετων ουσιών στην κάθε μάρκα συγκεκριμένων προϊόντων καπνού.

(19) Η έλλειψη αυτή πληροφοριών μαζί με την έλλειψη τοξικολογικών δεδομένων δεν επιτρέπει στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών να αξιολογήσουν αποτελεσματικά την τοξικότητα και τους κινδύνους στους οποίους θέτουν την υγεία του καταναλωτή τα προϊόντα καπνού. Αυτό είναι ασυμβίβαστο με την υποχρέωση της Κοινότητας να εξασφαλίζει ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας.

(20) Η Κοινότητα και τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση να εξασφαλίσουν ότι τα δικαιώματα εμπορικής και πνευματικής ιδιοκτησίας των καπνοβιομηχάνων προστατεύονται βάσει του εθνικού και διεθνούς δικαίου. Επομένως προβλέπεται η εμπιστευτική επεξεργασία των δεδομένων που αφορούν τα προϊόντα, εφόσον αυτό συμβιβάζεται με το δημόσιο συμφέρον.

(21) Η τεχνική και επιστημονική πρόοδος στον τομέα των προϊόντων καπνού απαιτούν μια τακτική επαναξιολόγηση των διατάξεων της παρούσας οδηγίας και της εφαρμογής της στα κράτη μέλη. Επομένως προβλέπεται μια τακτική διαδικασία υποβολής εκθέσεων από την Επιτροπή.

(22) Η οδηγία 89/552/EOK του Συμβουλίου [22] όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 97/36/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [23] απαγορεύει όλες τις μορφές τηλεοπτικής διαφήμισης των τσιγάρων και των άλλων προϊόντων καπνού. Η οδηγία 98/43/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [24] ρυθμίζει την άμεση και έμμεση διαφήμιση των προϊόντων καπνού, συμπεριλαμβανομένης της χορηγίας.

[22] ΕΕ L 298, 17.10.1989, σ. 23.

[23] ΕΕ L 202, 30.7.1997, σ. 60.

[24] EE L 213, 6.7.1998, σ. 9.

(23) Το ψήφισμα του Συμβουλίου της 26ης Νοεμβρίου 1996 για τη μείωση του καπνίσματος στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα [25] κάλεσε την Επιτροπή να λάβει ιδιαίτερα υπόψη στις πολιτικές της σε διάφορους τομείς, στο μέτρο που έχουν σχέση με τον καπνό ή τα προϊόντα καπνού, την επιβλαβή επίδραση του καπνίσματος στην υγεία και την ποιότητα ζωής των πολιτών της Κοινότητας. Το ίδιο ψήφισμα του Συμβουλίου κάλεσε την Επιτροπή να εξετάσει περαιτέρω τα πιθανά μέτρα που θα μπορούσαν να ληφθούν από την Κοινότητα και τα κράτη μέλη προς την κατεύθυνση της ελάττωσης του καπνίσματος.

[25] ΕΕ C 374, 11.12.1996, σ. 4.

(24) Η ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τον παρόντα και προτεινόμενο κοινοτικό ρόλο στην καταπολέμηση της κατανάλωσης καπνού [26] ζήτησε την περαιτέρω αναθεώρηση των μέγιστων επιτρεπόμενων ορίων πίσσας και νικοτίνης, υποστήριξε την αναθεώρηση των σημερινών απαιτήσεων σχετικά με τις προειδοποιητικές ετικέτες και ζήτησε να γίνουν ενέργειες για τον ορισμό του χαρακτηρισμού "low tar" (χαμηλή ποσότητα πίσσας) θεωρώντας ότι παρόμοιοι χαρακτηρισμοί μπορεί να παραπλανήσουν τους καταναλωτές υποτιμώντας τους κινδύνους για την υγεία των προϊόντων αυτών. Η ανακοίνωση σημείωσε την έλλειψη οποιασδήποτε κοινοτικής νομοθεσίας για την αξιολόγηση ή τη ρύθμιση της τοξικότητας και των συνεπειών στην υγεία που οφείλονται στη χρήση πρόσθετων ουσιών στα προϊόντα καπνού. Υπάρχει κοινοτική νομοθεσία για τις πρόσθετες ουσίες και τα συστατικά που αφορά ένα ευρύ φάσμα άλλων προϊόντων που ενδέχεται να έχουν συνέπειες στην υγεία των καταναλωτών.

[26] COM(96) 609 τελικό.

(25) Η χρήση όρων όπως "low tar" (χαμηλή ποσότητα πίσσας) στη συσκευασία των τσιγάρων μπορεί να παραπλανήσει τους καταναλωτές, δημιουργώντας την εντύπωση ότι τα προϊόντα αυτά είναι εγγενώς ασφαλέστερα από άλλα είδη τσιγάρων. Οι εθνικοί κανόνες για τον ορισμό των τσιγάρων αυτών δεν απεικονίζονται στο κοινοτικό δίκαιο οδηγώντας σε πιθανά εμπόδια για την εσωτερική αγορά και σε έλλειψη μέτρων που να εξασφαλίζουν ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της δημόσιας υγείας από την άποψη αυτή. Ορισμένοι καπνιστές λαμβάνουν μεγαλύτερες ποσότητες πίσσας από εκείνες που αναγράφονται στα πακέτα των τσιγάρων "low tar" (χαμηλής ποσότητας πίσσας) εξαιτίας των καπνιστικών τους συνηθειών.

(26) Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Νοεμβρίου 1997 σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής απαιτεί οποιαδήποτε ουσία προστίθεται στον καπνό να μην είναι τοξική και αποδεδειγμένα να μην έχει καμία επιβλαβή επίδραση στην υγεία πριν ή μετά την καύση. Η έκθεση υποστήριξε τις πρωτοβουλίες που απέβλεπαν στο να γίνουν πιο εμφανείς και ευανάγνωστες οι προειδοποιήσεις για την υγεία τυπώνοντάς τις με μαύρα ψηφία σε λευκό φόντο.

(27) Στη Σύσταση από τη διάσκεψη συναίνεσης του Ελσίνκι για τον καπνό [27], η επιτροπή εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου στον τομέα του καρκίνου συνέστησε στην Κοινότητα να λάβει μέτρα για τη ρύθμιση της τοξικότητας και των επιβλαβών επιδράσεων στην υγεία των συστατικών των τσιγάρων, συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων ουσιών και έκρινε ότι πρέπει να καθοριστεί ένα ανώτατο όριο για την ποσότητα νικοτίνης στα τσιγάρα το συντομότερο δυνατόν. Η επιτροπή εμπειρογνωμόνων στον τομέα του καρκίνου συνέστησε την ενίσχυση των διατάξεων περί επισήμανσης των τσιγάρων, προτείνοντας οι προειδοποιητικές ετικέτες να γίνουν πιο εμφανείς και να παρέχουν στους καταναλωτές ακριβείς πληροφορίες σχετικά με το κάπνισμα και τις συνέπειές του στην υγεία.

[27] COM(96) 609 τελικό, παράρτημα.

(28) Η παρούσα οδηγία δεν θα πρέπει να επηρεάσει τις υποχρεώσεις των κρατών μελών όσον αφορά τις προθεσμίες για τη μεταφορά στην εθνική νομοθεσία και την εφαρμογή των οδηγιών που αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙΙ.

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Άρθρο 1

Σκοπός

Σκοπός της παρούσας οδηγίας είναι η προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την περιεκτικότητα σε πίσσα των τσιγάρων και τις προειδοποιήσεις που αφορούν την υγεία που αναγράφονται στα πακέτα των προϊόντων καπνού, καθώς και η προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την περιεκτικότητα σε μονοξείδιο του άνθρακα και νικοτίνη και τα συστατικά των προϊόντων καπνού λαμβάνοντας ως βάση ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Για το σκοπό της παρούσας οδηγίας ορίζονται ως:

1. «Προϊόντα καπνού»: τα προϊόντα που προορίζονται για κάπνισμα, εισπνοή, μύζηση ή μάσημα, εφόσον αποτελούνται έστω εν μέρει από καπνό.

2. «Πίσσα»: το ακατέργαστο άνυδρο προϊόν συμπύκνωσης του καπνού που δεν περιέχει νικοτίνη.

3. «Νικοτίνη»: τα νικοτινικά αλκαλοειδή.

4. «Καπνός που λαμβάνεται από το στόμα»: όλα τα προϊόντα που προορίζονται για λήψη από το στόμα, εξαιρουμένων εκείνων που προορίζονται για κάπνισμα ή μάσημα, που αποτελούνται εξολοκλήρου ή εν μέρει από καπνό, με τη μορφή σκόνης ή λεπτών σωματιδίων ή κάθε συνδυασμός αυτών των μορφών - κυρίως αυτά που συσκευάζονται σε φακελάκια μιας δόσης ή σε πορώδη φακελάκια - ή σε μορφή που θυμίζει τρόφιμα.

5. «Συστατικό»: οποιαδήποτε ουσία, εκτός από τα φυσικά φύλλα καπνού ή τα μέρη του φυτού, που χρησιμοποιούνται ως πρόσθετες ουσίες κατά την παραγωγή ή την επεξεργασία ενός προϊόντος καπνού και εξακολουθούν να υπάρχουν στο τελικό προϊόν, έστω και με αλλαγμένη μορφή.

Άρθρο 3

Τσιγάρα: επίπεδα πίσσας, νικοτίνης και μονοξειδίου του άνθρακα

1. Η περιεκτικότητα σε πίσσα των τσιγάρων που τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία, διατίθενται στην αγορά ή παράγονται στα κράτη μέλη δεν θα υπερβαίνει τα 10mg ανά τσιγάρο από τις 31 Δεκεμβρίου 2003.

2. Η περιεκτικότητα σε νικοτίνη των τσιγάρων που τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία, διατίθενται στην αγορά ή παράγονται στα κράτη μέλη δεν θα υπερβαίνει τα 1,0mg ανά τσιγάρο από τις 31 Δεκεμβρίου 2003.

3. Η περιεκτικότητα σε μονοξείδιο του άνθρακα των τσιγάρων που τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία, διατίθενται στην αγορά ή παράγονται στα κράτη μέλη δεν θα υπερβαίνει τα 10mg ανά τσιγάρο από τις 31 Δεκεμβρίου 2003.

Άρθρο 4

Παρέκκλιση

Στο πλαίσιο προσωρινής παρέκκλισης για την Ελλάδα, οι οριακές τιμές της περιεκτικότητας σε πίσσα και η ημερομηνία εφαρμογής είναι 10mg πίσσας από τις 31 Δεκεμβρίου 2006.

Η παρέκκλιση αυτή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δικαιολογήσει ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα της Κοινότητας.

Άρθρο 5

Μέθοδοι μέτρησης

1. Οι περιεκτικότητες σε πίσσα, νικοτίνη και μονοξείδιο του άνθρακα που αναφέρονται στο άρθρο 3, παράγραφοι 1, 2 και 3 που πρέπει να αναγράφονται στα πακέτα των τσιγάρων μετρούνται βάσει των μεθόδων ISO 4387 για την πίσσα, ISO 10315 για τη νικοτίνη και ISO 8454 για το μονοξείδιο άνθρακα.

Η ακρίβεια των ενδείξεων στα πακέτα ελέγχεται σύμφωνα με το πρότυπο ISO 8243.

2. Τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτούν οι δοκιμές που αναφέρονται στην παράγραφο 1 να πραγματοποιούνται σε εργαστήριο δοκιμών εγκεκριμένο για το σκοπό από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών.

3. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να απαιτούν από τους καπνοβιομηχάνους ή τους εισαγωγείς καπνού να πραγματοποιήσουν οποιεσδήποτε άλλες παρόμοιες δοκιμές τις οποίες μπορούν να επιβάλουν οι αρμόδιες εθνικές αρχές προκειμένου να υπολογιστεί η ποσότητα άλλων ουσιών που παράγονται από τα προϊόντα καπνού τους ανά μάρκα. Μπορούν επίσης να απαιτήσουν οι δοκιμές αυτές να πραγματοποιούνται στα εγκεκριμένα εργαστήρια δοκιμών που καθορίζονται στην παράγραφο 2.

4. Τα αποτελέσματα όλων των δοκιμών που πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 3 κοινοποιούνται ετησίως στις αρμόδιες εθνικές αρχές.

5. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να προστατεύσουν το εμπορικό απόρρητο όλων των στοιχείων και των πληροφοριών που υποβάλλονται σύμφωνα με τις απαιτήσεις αυτού του άρθρου.

6. Τα κράτη μέλη διαβιβάζουν όλα τα στοιχεία και τις πληροφορίες που υποβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο αυτό στην Επιτροπή το αργότερο έως τις 31 Μαΐου κάθε έτους.

Άρθρο 6

Επισήμανση

1. Οι περιεκτικότητες των τσιγάρων σε πίσσα, νικοτίνη και μονοξείδιο του άνθρακα τυπώνονται σε μια πλευρά του πακέτου τσιγάρων στην επίσημη γλώσσα ή τις γλώσσες του κράτους μέλους όπου το προϊόν κυκλοφορεί στην αγορά, έτσι ώστε να καλύπτεται τουλάχιστον το 10% της αντίστοιχης επιφάνειας.

Το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 12% για τις χώρες με δύο επίσημες γλώσσες και σε 15% για τις χώρες με τρεις επίσημες γλώσσες.

2. Κάθε ατομική συσκευασία προϊόντων καπνού, εκτός από τα προϊόντα καπνού που δεν προορίζεται για κάπνισμα και τα προϊόντα καπνού μάσησης, φέρει μια από τις ακόλουθες γενικές προειδοποιήσεις:

- "Το κάπνισμα σκοτώνει"

- "Το κάπνισμα μπορεί να σκοτώσει"

Κάθε ατομική συσκευασία προϊόντων καπνού, εκτός από τα προϊόντα καπνού μάσησης και καπνού που δεν προορίζεται για κάπνισμα, φέρει μια πρόσθετη προειδοποίηση που λαμβάνεται αποκλειστικά από το παράρτημα Ι.

Τα προϊόντα καπνού μάσησης, όπου επιτρέπεται να κυκλοφορήσουν στην αγορά σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9, και τα προϊόντα καπνού που δεν προορίζεται για κάπνισμα φέρουν την προειδοποίηση του παραρτήματος ΙΙ. Αυτή η προειδοποίηση τοποθετείται στην πιο ορατή επιφάνεια του ατομικού πακέτου και σε οποιαδήποτε εξωτερική συσκευασία χρησιμοποιείται στη λιανική πώληση του προϊόντος. Τα κράτη μέλη έχουν δικαίωμα να καθορίσουν τη θέση της προειδοποίησης επάνω στην επιφάνεια αυτή ανάλογα με τις γλωσσικές απαιτήσεις.

3. Η γενική προειδοποίηση που αναφέρεται στην παράγραφο 2, πρώτο εδάφιο τυπώνεται στην πιο ορατή επιφάνεια του ατομικού πακέτου και σε οποιαδήποτε εξωτερική συσκευασία χρησιμοποιείται στη λιανική πώληση του προϊόντος. Τα κράτη μέλη έχουν δικαίωμα να καθορίσουν τη θέση της προειδοποίησης επάνω στην επιφάνεια αυτή ανάλογα με τις γλώσσες σύνταξης.

Η προειδοποίηση που αναφέρεται στην παράγραφο 2, δεύτερο εδάφιο τυπώνεται στην άλλη πιο ορατή επιφάνεια του ατομικού πακέτου και σε οποιαδήποτε εξωτερική συσκευασία χρησιμοποιείται στη λιανική πώληση του προϊόντος. Τα κράτη μέλη έχουν δικαίωμα να καθορίσουν τη θέση της προειδοποίησης επάνω στις επιφάνειες αυτές ανάλογα με τις γλώσσες σύνταξης.

4. Το προειδοποιητικό κείμενο και οι ενδείξεις της περιεκτικότητας που απαιτούνται σύμφωνα με το άρθρο αυτό:

- τυπώνονται με έντονα μαύρα στοιχεία τύπου Helvetica σε άσπρο φόντο. Ανάλογα με τις γλώσσες σύνταξης, τα κράτη μέλη έχουν δικαίωμα να καθορίσουν το μέγεθος των στοιχείων, υπό τον όρο ότι το μέγεθος των στοιχείων που καθορίζεται στη νομοθεσία τους είναι τέτοιο ώστε να καλύπτεται όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας που διατίθεται στο απαιτούμενο κείμενο,

- γράφονται με μικρά γράμματα εκτός από το αρχικό γράμμα του μηνύματος,

- τοποθετούνται στο κέντρο της περιοχής όπου πρέπει να τυπωθεί το κείμενο και παράλληλα προς το επάνω άκρο του πακέτου,

- περιβάλλονται από μαύρο περίγραμμα πάχους τουλάχιστον 3mm και όχι μεγαλύτερου από 4mm το οποίο δεν ενοχλεί από καμία άποψη την ανάγνωση του κειμένου της προειδοποίησης ή των πληροφοριών που παρέχονται,

- γράφονται στην επίσημη γλώσσα ή τις επίσημες γλώσσες του κράτους μέλους στην αγορά του οποίου κυκλοφορεί το προϊόν.

5. Η εκτύπωση των κειμένων, όπως ορίζει το παρόν άρθρο, απαγορεύεται να γίνεται στην κάτω πλευρά ή επάνω στη φορολογική ταινία των ατομικών πακέτων. Τα κείμενα που ορίζει το άρθρο αυτό είναι μόνιμα στερεωμένα, ανεξίτηλα και δεν κρύβονται, καλύπτονται ή διακόπτονται με κανένα τρόπο από άλλο κείμενο ή εικονογραφικό θέμα, ούτε κατά το άνοιγμα του πακέτου.

6. Η γενική προειδοποίηση που απαιτείται σύμφωνα με την παράγραφο 2, πρώτο εδάφιο και η προειδοποίηση για τα προϊόντα καπνού που δεν προορίζονται για κάπνισμα και καπνού μάσησης που αναφέρονται στην παράγραφο 2, τρίτο εδάφιο του παρόντος άρθρου, καλύπτουν τουλάχιστον το 25% της εξωτερικής επιφάνειας της αντίστοιχης πλευράς του ατομικού πακέτου καπνού επάνω στο οποίο τυπώνεται. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 27% για τις χώρες με δύο επίσημες γλώσσες και σε 30% για τις χώρες με τρεις επίσημες γλώσσες.

7. Η πρόσθετη προειδοποίηση που αναφέρεται στην παράγραφο 2, δεύτερο εδάφιο καλύπτει τουλάχιστον το 25% της εξωτερικής επιφάνειας της αντίστοιχης πλευράς του ατομικού πακέτου στο οποίο τυπώνεται. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 27% για τις χώρες με δύο επίσημες γλώσσες και σε 30% για τις χώρες με τρεις επίσημες γλώσσες.

Οι προειδοποιήσεις αυτές εναλλάσσονται με τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η διαδοχική εμφάνιση της κάθε προειδοποίησης σε ίση ποσότητα ατομικών πακέτων με αποδεκτή απόκλιση 5%.

Άρθρο 7

Συμπληρωματικές πληροφορίες για τα προϊόντα

1. Τα κράτη μέλη το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2003 απαιτούν από όλους τους καπνοβιομηχάνους και τους εισαγωγείς προϊόντων καπνού να τους υποβάλλουν έναν κατάλογο όλων των συστατικών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή των προϊόντων καπνού τους ανά μάρκα και των ποσοτήτων τους. Αυτός ο κατάλογος συνοδεύεται από δήλωση που εξηγεί τους λόγους για τους οποίους συμπεριλαμβάνονται τα συστατικά αυτά στα προϊόντα καπνού τους.

Τα κράτη μέλη απαιτούν επίσης από τους καπνοβιομηχάνους και τους εισαγωγείς να παράσχουν πλήρη στοιχεία όσον αφορά αυτά τα συστατικά εκτός του καπνού πριν από και μετά την καύση και να αποδείξουν ότι τα εν λόγω συστατικά είναι ασφαλή για την υγεία των καταναλωτών όταν χρησιμοποιούνται όπως πρέπει στα προϊόντα καπνού τους. Αυτές οι πληροφορίες μαζί με όσες αναφέρονται παραπάνω στο πρώτο εδάφιο του παρόντος άρθρου, υποβάλλονται σε ετήσια βάση με έναρξη την ημερομηνία που αναφέρεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου.

2. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την προστασία του εμπορικού απορρήτου όλων των στοιχείων και των πληροφοριών που υποβάλλονται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.

3. Τα κράτη μέλη παρέχουν στην Επιτροπή όλα τα τοξικολογικά δεδομένα και τις πληροφορίες που υποβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο αυτό το αργότερο έως τις 31 Μαΐου κάθε έτους.

Άρθρο 8

Περιγραφή των προϊόντων

1. Η χρήση των όρων "low tar" (χαμηλή ποσότητα πίσσας), "light" (ελαφρά), "ultra light" (εξαιρετικά ελαφρά), "mild" (ελαφρά) ή οποιοιδήποτε άλλοι παρόμοιοι όροι που έχουν στόχο ή άμεσο ή έμμεσο αποτέλεσμα τη δημιουργία της εντύπωσης ότι ένα συγκεκριμένο προϊόν καπνού είναι λιγότερο επιβλαβές από άλλα απαγορεύεται, εκτός εάν οι όροι αυτοί έχουν επιτραπεί ρητά από τα κράτη μέλη όπου διατίθεται στην αγορά ή παράγονται τα εν λόγω προϊόντα.

2. Τα κράτη μέλη που επιτρέπουν τη χρήση τέτοιων όρων ενημερώνουν σχετικά την Επιτροπή μαζί με τις προϋποθέσεις για την άδεια αυτή. Η Επιτροπή παρουσιάζει τις πληροφορίες αυτές στην έκθεσή της η οποία αναφέρεται στο άρθρο 10.

Άρθρο 9

Καπνός μάσησης

Τα κράτη μέλη απαγορεύουν την κυκλοφορία στην αγορά του καπνού που λαμβάνεται από το στόμα, με την επιφύλαξη του άρθρου 151 της πράξης προσχώρησης της Αυστρίας, Φινλανδίας και Σουηδίας.

Άρθρο 10

Έκθεση

Το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2005 και στη συνέχεια ανά διετία η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και εάν είναι αναγκαίο, υποβάλλει περαιτέρω προτάσεις για την προσαρμογή της στις εξελίξεις στον τομέα των προϊόντων καπνού στο βαθμό που είναι απαραίτητο για την καθιέρωση και τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, λαμβάνοντας υπόψη τις τυχόν νέες εξελίξεις που βασίζονται σε επιστημονικά στοιχεία.

Άρθρο 11

Εισαγωγή, πώληση και κατανάλωση προϊόντων καπνού

1. Τα κράτη μέλη δεν μπορούν λόγω του περιορισμού της ποσότητας της πίσσας, της νικοτίνης ή του μονοξειδίου του άνθρακα των τσιγάρων, της επισήμανσης ή άλλων απαιτήσεων της παρούσας οδηγίας, να απαγορεύσουν ή να περιορίσουν την εισαγωγή, την πώληση και την κατανάλωση προϊόντων καπνού που συμμορφώνονται με την παρούσα οδηγία.

2. Η παρούσα οδηγία δεν επηρεάζει κατά τα άλλα το δικαίωμα των κρατών μελών να θεσπίζουν, σύμφωνα με τη συνθήκη, πιο αυστηρούς κανόνες σχετικά με την εισαγωγή, την πώληση και την κατανάλωση προϊόντων καπνού που κρίνουν απαραίτητους για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Άρθρο 12

Ενσωμάτωση

1. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 13, όσον αφορά τις προθεσμίες μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και εφαρμογής, τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις απαραίτητες νομικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για τη συμμόρφωση με την παρούσα οδηγία το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2001 και ενημερώνουν αμέσως την Επιτροπή σχετικά.

Όταν τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις εν λόγω διατάξεις, οι τελευταίες αυτές περιέουν παραπομπή στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρόμοια παραπομπή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Ο τρόπος της παραπομπής καθορίζεται από τα κράτη μέλη.

2. Τα ήδη υπάρχοντα προϊόντα κατά τις ημερομηνίες έναρξης ισχύος της παρούσας οδηγίας τα οποία δεν συμμορφώνονται με αυτήν την οδηγία μπορούν να εξακολουθήσουν να πωλούνται για δύο ακόμα έτη.

3. Τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τις εθνικές νομοθετικές διατάξεις που θεσπίζουν στον τομέα που καλύπτει η παρούσα οδηγία.

Άρθρο 13

Κατάργηση

Οι οδηγίες 89/622/EOK, 90/239/EOK και 92/41/EOK καταργούνται με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων των κρατών μελών σχετικά με τις προθεσμίες για την μεταφορά στην εθνική τους νομοθεσία και την εφαρμογή των οδηγιών που αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙΙ.

Οι παραπομπές στις καταργηθείσες οδηγίες διαβάζονται ως παραπομπές στην παρούσα οδηγία σύμφωνα με τον πίνακα συσχετισμού του παραρτήματος IV.

Άρθρο 14

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από την δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Άρθρο 15

Αποδέκτες

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

Βρυξέλλες,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο

H Πρόεδρος Ο Πρόεδρος

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

Προϊόντα καπνού εκτός του καπνού που δεν προορίζεται για καύση και του καπνού μάσησης

Επιπλέον προειδοποιήσεις για την υγεία που πρέπει να συμπεριληφθούν στους εθνικούς καταλόγους σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο

1. Οι καπνιστές πεθαίνουν πρόωρα.

2. Το κάπνισμα προκαλεί καρδιαγγειακές παθήσεις και εγκεφαλικά επεισόδια.

3. Το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο.

Επιπλέον προειδοποιήσεις ανάμεσα στις οποίες μπορούν να επιλέξουν τα κράτη μέλη

1. Το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη βλάπτει την υγεία του μωρού σας.

2. Προστατέψτε τα παιδιά: μην τα αναγκάζετε να αναπνέουν τον καπνό σας.

3. Ο γιατρός σας μπορεί να σας βοηθήσει να κόψετε το κάπνισμα.

4. Το κάπνισμα είναι εθιστικό.

5. Το σταμάτημα του καπνίσματος μειώνει τον κίνδυνο για σοβαρές ασθένειες.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ

Προϊόντα καπνού μάσησης και καπνού που δεν προορίζεται για καύση

Ο καπνός που δεν προορίζεται για καύση (ή ο καπνός μάσησης, ανάλογα με την περίπτωση) μπορεί να βλάψει την υγεία σας.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ

Προθεσμίες για τη μεταφορά και την εφαρμογή των καταργηθέντων οδηγίων

(που αναφέρονται στο άρθρο 13)

Οδηγία Προθεσμίες για τη μεταφορά Προθεσμίες για την εφαρμογή

89/622/ΕΟΚ (ΕΕ L 359, 8.12.1989, σ. 1) 1 Ιουλίου 1990 31 Δεκεμβρίου 1991

31 Δεκεμβρίου 1992

31 Δεκεμβρίου 1993

90/239/ΕΟΚ (ΕΕ L 137, 30.5.1990, σ. 36) 18 Νοεμβρίου 1991 31 Δεκεμβρίου 1992 [28]

[28] Για όλα τα κράτη μέλη εκτός από την Ελληνική Δημοκρατία.

31 Δεκεμβρίου 1997 [29]

[29] Το ίδιο.

31 Δεκεμβρίου 1992 [30]

[30] Η εξαίρεση ισχύει μόνον για την Ελληνική Δημοκρατία.

31 Δεκεμβρίου 1998 [31]

[31] Το ίδιο.

31 Δεκεμβρίου 2000 [32]

[32] Το ίδιο.

31 Δεκεμβρίου 2006 [33]

[33] Το ίδιο.

92/41/ΕΟΚ (ΕΕ L 158, 11.6.1992, σ. 30) 1 Ιουλίου 1992 1 Ιουλίου 1992

1 Ιανουαρίου 1994

31 Δεκεμβρίου 1994

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙV

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΩΝ

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

ΕΝΤΥΠΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΥ Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΜΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ(ΜΜΕ)

ΤΙΤΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Σχέδιο πρότασης ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ περί έγκρισης μέτρων για την εναρμόνιση και την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την επεξεργασία, την προβολή και την πώληση προϊόντων καπνού, "αναδιατύπωση." (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ).

Η ΠΡΟΤΑΣΗ

1. Λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, αυτό το σχέδιο πρότασης οδηγίας στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς έχει ως στόχο την αναδιατύπωση των τριών υφισταμένων οδηγιών για την εσωτερική αγορά σχετικά με την περιεκτικότητα των τσιγάρων σε πίσσα, του καπνού για μάσημα και την επισήμανση των προϊόντων καπνού, και την ενημέρωση και συμπλήρωση αυτών των διατάξεων ενόψει των νέων εξελίξεων που βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, με στόχο την επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας της δημόσιας υγείας.

Κύριος στόχος της πρότασης είναι να μειωθούν περισσότερο τα επίπεδα περιεκτικότητας των τσιγάρων σε πίσσα που είχαν ήδη εισαχθεί από την οδηγία 90/239/EΟΚ, να εισαχθούν κοινοτικά ανώτατα όρια για την περιεκτικότητα σε νικοτίνη και σε μοξείδιο του άνθρακα των τσιγάρων, να απαιτείται η δήλωση των συστατικών εκτός του καπνού (πρόσθετες ύλες) στα προϊόντα του καπνού και να επιτραπεί η χρήση ορισμένων όρων για την περιγραφή των προϊόντων.

Ιδίως, τα προτεινόμενα μέτρα δεν υπερβαίνουν τα αναγκαία για την επίτευξη των στόχων της συνθήκης όρια, ειδικότερα το άρθρο 95 της συνθήκης, σεβόμενα πλήρως τις αρχές που καθορίζονται στο πρωτόκολλο σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και αναλογικότητας που επισυνάπτεται στη Συνθήκη.

Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

2. Ποιος θίγεται από την πρόταση;

- Οι τομείς των επιχειρήσεων που θίγονται από την πρόταση θα είναι καταρχήν οι παραγωγοί και οι εισαγωγείς τσιγάρων. Ορισμένες διατάξεις ισχύουν επίσης για άλλα προϊόντα καπνού εκτός από τα τσιγάρα, τα οποία αντιστοιχούν ωστόσο σε λιγότερο από το 10% της συνολικής κατανάλωσης καπνού.

- Ο συνολικός όγκος πωλήσεων των επεξεργασμένων προϊόντων καπνού συγκεντρώνεται κυρίως σε μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες παραγωγής τσιγάρων. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου περιορίζονται γενικά σε διαφορετικά από τα τσιγάρα προϊόντα (π.χ. καπνός για εισπνοή (ταμπάκος), καπνός πίπας, καπνός για στριφτά τσιγάρα).

- Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου δεν είναι γεωγραφικά συγκεντρωμένες σε μία περιοχή της Κοινότητας.

3. Τι πρέπει να κάνουν οι επιχειρήσεις για να συμμορφωθούν με την πρόταση αυτή;

Σε πολλές διατάξεις (ανώτατα όρια περιεκτικότητας σε πίσσα, νικοτίνη και σε μονοξείδιο του άνθρακα), προτείνεται μια επέκταση των διατάξεων των ήδη υφισταμένων οδηγιών. Προβλέπεται η χρήση των προτύπων μέτρησης ISO .

Στην περίπτωση των πρόσθετων υλών, πρέπει να υποβληθεί στα κράτη μέλη μια δήλωση σχετικά με τα συστατικά εκτός του καπνού και τα στοιχεία τους. Αυτές οι πληροφορίες μπορούν φυσικά να ζητηθούν από τους παραγωγούς των εν λόγω πρόσθετων υλών. Ο κανονισμός για την περιγραφή των προϊόντων θα αφορά μόνον ορισμένες εταιρείες οι οποίες χρησιμοποιούν τους αντίστοιχους όρους για τα προϊόντα τους. Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να υποβληθεί αίτηση για τη χορήγηση άδειας από τις αρχές των κρατών μελών.

Σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν υποβληθεί προτάσεις ή έχουν συναφθεί ήδη προαιρετικές συμφωνίες μεταξύ των αρχών των κρατών μελών και της βιομηχανίας.

4. Ποιες οικονομικές συνέπειες ενδέχεται να έχει η πρόταση;

- Οι οικονομικές συνέπειες της πρότασης θεωρούνται θετικές για την απασχόληση, εφόσον το κείμενο θα εναρμονίσει και θα προσεγγίσει τις κανονιστικές διατάξεις της εσωτερικής αγοράς, οδηγώντας σε μεγαλύτερη διαφάνεια και ασφάλεια για τους οικονομικούς παράγοντες. Προς το παρόν, για παράδειγμα, κάθε κράτος μέλος εφαρμόζει ένα διαφορετικό νομοθετικό καθεστώς για τις πρόσθετες ύλες στον καπνό, μία κατάσταση η οποία θα διασαφηνιστεί και θα απλοποιηθεί με την πρόταση αυτή. Σε μια πιο γενική συνάρτηση, θα ήταν μάλλον χρήσιμη η παραπομπή στην έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας του 1999 [34]:

[34] Curbing the epidemic World Bank Washington 1999.

"Οι ισχυρισμοί ότι οι έλεγχοι του καπνού συνεπάγονται τεράστιες απώλειες θέσεων εργασίας βασίζονται συνήθως σε μελέτες που χρηματοδοτούνται από την καπνοβιομηχανία και εκτιμούν τον αριθμό θέσεων εργασίας που έχουν σχέση με τον καπνό σε κάθε τομέα, τις αμοιβές που συνδέονται με αυτές τις θέσεις εργασίας, τα φορολογικά έσοδα που προέρχονται από τις πωλήσεις καπνού, και τη συμβολή του καπνού στο εμπορικό ισοζύγιο της χώρας, όπου είναι σημαντικό. Αυτές οι μελέτες εκτιμούν επίσης την πολλαπλασιαστική επίδραση που έχουν τα εισοδήματα από την καλλιέργεια και την επεξεργασία καπνού στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων σε άλλους οικονομικούς τομείς. Ωστόσο, οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για αυτές τις μελέτες αποδοκιμάζονται. Πρώτον, οι μελέτες αυτές αξιολογούν τη μικτή συμβολή του καπνού στην απασχόληση και στην οικονομία. Δεν λαμβάνουν σχεδόν ποτέ υπόψη το γεγονός ότι αν οι άνθρωποι σταματήσουν να δαπανούν τα χρήματά τους στον καπνό, συνήθως τα δαπανούν για άλλα πράγματα, δημιουργώντας έτσι εναλλακτικές θέσεις εργασίας εις αντάλλαγμα. Δεύτερον, οι μέθοδοί τους υπερτιμούν τον αντίκτυπο των μέτρων για τη μείωση της ζήτησης, επειδή συνήθως οι εκτιμήσεις τους για ορισμένες μεταβλητές, όπως είναι οι τάσεις όσον αφορά το κάπνισμα και οι τάσεις μηχανοποίησης της παραγωγής τσιγάρων, είναι στατικές.

Ανεξάρτητες μελέτες σχετικά με τον αντίκτυπο του καπνού σε επιμέρους οικονομίες καταλήγουν σε διαφορετικά πορίσματα. Αντί να εξετάζουν τη μικτή οικονομική συμβολή του καπνού στην οικονομία, οι ανεξάρτητες μελέτες εκτιμούν την καθαρή συμβολή, δηλαδή, το όφελος της οικονομίας από όλες τις δραστηριότητες που έχουν σχέση με τον καπνό, αφού λάβουν υπόψη την υποκαταστατική επίδραση των εναλλακτικών θέσεων εργασίας που θα μπορούσαν να δημιουργηθούν από τα χρήματα που δεν δαπανούνται στον καπνό. Τα συμπεράσματα αυτών των μελετών είναι ότι οι πολιτικές ελέγχου του καπνού έχουν μάλλον λίγη ή όχι αρνητική επίδραση στη συνολική απασχόληση, εξαιρουμένων πολύ λίγων καπνοπαραγωγικών χωρών. Σε μία μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο διαπιστώθηκε ότι οι θέσεις εργασίας θα αυξάνονταν κατά άνω των 100 000 αντίστοιχων θέσεων εργασίας το 1990, εάν οι πρώην καπνιστές δαπανούσαν τα χρήματά τους σε πολυτελή αγαθά και εάν η μείωση των φορολογικών εσόδων που οφείλεται σε μέτρα απαλλαγής από τους φόρους για τη μείωση της ζήτησης, εξισωνόταν με τη φορολόγηση άλλων αγαθών ή υπηρεσιών. Μία μελέτη στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής απέδειξε ότι ο αριθμός των θέσεων εργασίας θα αυξανόταν κατά 20 000 μεταξύ του 1993 και 2000, εάν εξαλειφόταν η εγχώρια κατανάλωση. Ενώ θα σημειώνονταν καθαρές απώλειες θέσεων εργασίας στις καπνοπαραγωγικές περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών, το εθνικό σύνολο θα αυξανόταν επειδή τα χρήματα που θα εξοικονομούνταν από τις αγορές καπνού θα επενδύονταν σε άλλους τομείς της οικονομίας. Φυσικά, η μεταβατική περίοδος μπορεί να είναι δύσκολη για τη βιομηχανία και να δημιουργήσει βραχυπρόθεσμα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα. Αλλά οι οικονομίες διανύουν πολλές μεταβατικές περιόδους και αυτή δεν θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη."

- Όσον αφορά τις επενδύσεις και τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων, η πρόταση θα αυξήσει τη νομική βεβαιότητα και σαφήνεια των κανονισμών σε όλη την εσωτερική αγορά και έτσι θα συμβάλει στη διευκόλυνση των επενδύσεων και στη δημιουργία επιχειρήσεων στον εν λόγω τομέα εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της δημόσιας υγείας (άρθρο 95 της συνθήκης).

- Παρομοίως, η ανταγωνιστική θέση των επιχειρήσεων θα βελτιωθεί σημαντικά με τη διασάφηση και την εναρμόνιση των κανονιστικών διατάξεων σε επίπεδο εσωτερικής αγοράς. Έτσι θα είναι ευκολότερο να επιτευχθούν σημαντικές οικονομίες κάτω από αυτές τις περιστάσεις.

5. Η πρόταση δεν περιέχει συγκεκριμένες διατάξεις οι οποίες λαμβάνουν υπόψη την κατάσταση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, εφόσον οι διατάξεις αυτές δεν περιέχονταν στις προγενέστερες οδηγίες οι οποίες πρόκειται να αναδιατυπωθούν με την πρόταση αυτή (89/622/ΕΟΚ, 90/239/ΕΟΚ, 92/41/ΕΟΚ). Επειδή οι νέες διατάξεις που προτείνονται αποτελούν σε μεγάλο βαθμό μία επέκταση των υφισταμένων διατάξεων, δεν φαίνεται αναγκαία μια ιδιαίτερη δικαιολογία για διατάξεις ειδικές για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ

6. Μεταξύ των ενδιαφερομένων οικονομικών τομέων , των κυβερνητικών αρχών, των διεθνών οργανισμών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων πραγματοποιήθηκαν αναλυτικές διαβουλεύσεις.

Ειδικότερα, πραγματοποιήθηκαν διαβουλεύσεις με τον Όμιλο Ευρωπαϊκών Επιχειρήσεων Καπνού, τη Συνομοσπονδία Παραγωγών Τσιγάρων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ε.Π.Ε., SEITA, Philip Morris, Imperial Tobacco, RJ. Reynolds, Rothmans, την Ευρωπαϊκή Ένωση Παραγωγών Πούρων, την Ευρωπαϊκή Ένωση Καπνιστού Καπνού.

Επίσης έλαβαν χώρα συζητήσεις με τα υπουργεία των κρατών μελών (UK, IRL, LUX, NL, F, ESP, IT, SW, FIN, B). Όσον αφορά τις ΜΚΟ πραγματοποιήθηκαν συζητήσεις με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, το Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης, το Διεθνές Κέντρο Αντικαρκινικής Έρευνας, της Διεθνούς Αντικαρκινικής Ένωσης.

Ορισμένες από τις μεγάλες επιχειρήσεις καπνού αμφισβητούν τη νομική βάση της πρότασης της Επιτροπής με το επιχείρημα ότι τα μέτρα δεν ανταποκρίνονται στο άρθρο 95. Το επιχείρημα αυτό παραβλέπει το γεγονός ότι οι τρεις οδηγίες που πρέπει να αναδιατυπωθούν αποτελούν μέτρα της εσωτερικής αγοράς.

Οι επιχειρήσεις εξέφρασαν την προθυμία να προσφέρουν υποστήριξη για τη βελτίωση των προειδοποιητικών ενδείξεων ως μέσων για την ενημέρωση των καταναλωτών. Ωστόσο, προτιμούν η βελτίωση αυτή της ενημέρωσης των καταναλωτών να αποτελεί μέρος ενός αναλυτικού διαλόγου με τα κράτη μέλη και την Επιτροπή, παρά να επιτευχθεί μέσω μιας τροποποίησης της οδηγίας.

Όσον αφορά τις πρόσθετες ύλες, οι επιχειρήσεις παρατηρούν ότι η σημερινή νομοθετική κατάσταση (π.χ.: 15 διαφορετικοί εθνικοί κανονισμοί) επαρκούν, και ότι υπάρχουν ήδη αποτελεσματικοί έλεγχοι. Αυτό αντιτίθεται στην πραγματική κατάσταση που περιγράφεται στην έρευνα της Επιτροπής σχετικά με το θέμα αυτό (βλέπε έκθεση της Επιτροπής στις 8.9.1999 COM(99) 407 τελικό.16 και άλ.).

Οι ΜΚΟ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε πρόσφατη έκθεσή του (ΕΕ C14, 19.1.1998, σ. 197) καθώς και οι αρχές των κρατών μελών εξέφρασαν την προθυμία να υποστηρίξουν σθεναρά το προτεινόμενο μέτρο (Συμπεράσματα του Συμβουλίου που πρόκειται να εγκριθούν στις 18 Νοεμβρίου 1999).