51998AC0962

Γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την «Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: "η παγκοσμιοποίηση και η κοινωνία των πληροφοριών - Η ανάγκη για ενισχυμένο διεθνή συντονισμό"»

(98/C 284/03)

Στις 6 Φεβρουαρίου 1998, και σύμφωνα με το άρθρο 198 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, η Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την ανωτέρω ανακοίνωση.

To τμήμα βιομηχανίας, εμπορίου, βιοτεχνίας και υπηρεσιών, στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 3 Ιουνίου 1998 με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. Burani.

Κατά την 356η σύνοδο ολομέλειας (συνεδρίαση της 1ης Ιουλίου 1998), η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 143 ψήφους υπέρ και 2 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Εισαγωγή

1.1. Συνεχίζοντας τη δράση εμβάθυνσης της προβληματικής σχετικά με την κοινωνία των πληροφοριών (), η Επιτροπή εξετάζει στο εν λόγω έγγραφο τις πτυχές της επικοινωνίας που έχει γίνει «σφαιρική» λόγω της απεριόριστης ενημέρωσης, και χρειάζεται εναρμονισμένα σε παγκόσμιο επίπεδο τεχνικά και νομοθετικά πλαίσια.

1.2. Τα προβλήματα δεν είναι καθόλου απλά στο ευρωπαϊκό επίπεδο, ήδη: γίνονται ακόμα πιο δύσκολα όταν υπεισέρχεται στο παιχνίδι η «παγκοσμιοποίηση». Οι πτυχές ενδογενούς πολυπλοκότητας - ο τεχνικός χαρακτήρας του θέματος, η ποικιλία των κλάδων που θα πρέπει να πλαισιωθούν, οι διαφορετικές εμπειρίες και ανάγκες των παραγόντων - γίνονται ακόμη πιο σύνθετες λόγω του αυξημένου αριθμού διεθνών οργανισμών οι οποίοι με διάφορους τίτλους έχουν - ή θεωρούν ότι έχουν - αρμοδιότητα στο ζήτημα αυτό.

1.3. Η ανακοίνωση έχει ως στόχο να παρουσιάσει ():

- την αναγκαιότητα δημιουργίας ενός διεθνούς πλαισίου που θα διευκολύνει την ανάπτυξη του παγκόσμιου ηλεκτρονικού εμπορίου 7

- μία προκαταρκτική ανάλυση των τεχνικών, εμπορικών και νομοθετικών εμποδίων που δεν ευνοούν την ανάπτυξη αυτού του πλαισίου 7

- μία πρόταση για άμεση δράση προκειμένου να συντονισθούν οι πρωτοβουλίες που αποβλέπουν στην εξάλειψη των κυριότερων εμποδίων 7

- μία πρόταση για διεθνή Χάρτη προκειμένου να συμφωνήσουν τα ενδιαφερόμενα μέρη.

2. Οι νέες προκλήσεις

2.1. Η ανακοίνωση υπενθυμίζει την κατάσταση: η Ευρωπαϊκή Ένωση συμβάλλει στο διεθνές επίπεδο στην ανάπτυξη των συμφωνιών σε διάφορα επίπεδα: PMC, ITA (συμφωνία για τους δεσμούς των προϊόντων της τεχνολογίας των πληροφοριών), κ.λπ. 7 βρίσκονται υπό εξέλιξη πολυάριθμες πρωτοβουλίες και ρυθμιστικές δράσεις σε εθνικό επίπεδο, τόσο στις ευρωπαϊκές χώρες όσο και σε άλλα τμήματα του κόσμου. Η συνοχή και ο συντονισμός των πρωτοβουλιών καθίστανται επιτακτικά. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προβούν σε κριτική ανάλυση των πολιτικών τους προκειμένου να προσαρμοσθούν στις νέες απαιτήσεις «χωρίς για το λόγο αυτό να απαρνηθούν τις εθνικές ή περιφερειακές παραδόσεις και πολιτισμούς».

2.2. Εάν η Ένωση δράσει «ταχύτατα και αποφασιστικά» θα συμβάλει στον προσδιορισμό ενός νέου πανοράματος, και με την έννοια αυτή θα απευθύνει ένα μήνυμα στη διεθνή κοινότητα. Η Επιτροπή προτείνει, συνεπώς, προτάσεις για τα κατάλληλα μέτρα που θα επιτρέψουν να προσδιορισθούν τα πεδία στα οποία είναι αναγκαία η ενισχυμένη διεθνής συνεργασία, και υπογραμμίζει ότι εφεξής ήλθε ο καιρός να επιδιωχθεί μία διεθνής συμφωνία για τις διαδικασίες που θα πρέπει να ακολουθηθούν στο μέλλον προκειμένου να δημιουργηθεί μία πραγματική παγκόσμια αγορά χωρίς σύνορα.

2.3. Η ΟΚΕ υπενθυμίζει ότι πολλές από τις προηγούμενες, πρόσφατες ή όχι ανακοινώσεις, έχουν επισημάνει από καιρό την αναγκαιότητα διεθνούς συνεργασίας και επείγοντος συντονισμού στο ευρωπαϊκό επίπεδο. Η επανάληψη σήμερα δίνει την εντύπωση στον μη ενημερωμένο αναγνώστη ότι μικρή πρόοδος έχει συντελεσθεί προς την κατεύθυνση αυτή 7 με άλλα λόγια, ότι από τη στιγμή της επισήμανσης έως σήμερα έχει χαθεί σημαντικός χρόνος. Ανεξάρτητα όμως από τις εκφράσεις που χρησιμοποιούνται, αυτή η εντύπωση επιβεβαιώνεται και στους ενημερωμένους αναγνώστες, από τις θεωρήσεις που δίνονται στη συνέχεια. Στο μεταξύ διάφορα κράτη μέλη έχουν αναλάβει μεμονωμένες και όχι συντονισμένες πρωτοβουλίες.

2.4. Τα προβλήματα νομικού χαρακτήρα είναι ιδιαίτερα έντονα στις κοινοτικές αρχές και στις ενδιαφερόμενες πλευρές, όπως επίσης τα προβλήματα της τυποποίησης, τη κρυπτογράφησης, των ηλεκτρονικών επιχειρήσεων, του ανταγωνισμού, της φορολογίας. Με εξαίρεση την τελευταία αυτή πτυχή - τη φορολογία - όλες οι άλλες έχουν πλέον πολύ γνωστά χαρακτηριστικά για τον πρόσθετο λόγο ότι οι ενδιαφερόμενες πλευρές συνεχώς συμμετέχουν στις διαβουλεύσεις. Για να επιταχυνθούν οι χρόνοι, η Επιτροπή θα πρέπει να γνωστοποιήσει το συντομότερο δυνατό για τα διάφορα προβλήματα, που θα αποτελέσει έτσι τη βάση για τις συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που πρέπει επειγόντως να εφαρμοσθούν.

3. Η ανάγκη για διαλειτουργικές τεχνικές λύσεις

3.1. Η ανακοίνωση υπογραμμίζει ότι στο παρελθόν η συνεργασία μεταξύ αρχών, χρηστών και οργανισμών τυποποίησης λειτούργησε σε διάφορα πεδία, όπως είναι οι τηλεπικοινωνίες, η κινητή τηλεφωνία, κ.λπ. Στο επίπεδο των τεχνολογιών, βρισκόμαστε ενώπιον μιας αποφασιστικής στροφής: αντί για ένα επίσημο και θεσμικό πλαίσιο, αναπτύσσεται μία αυθόρμητη αυτορρύθμιση όπως είναι αυτή του Internet, που έχει δημιουργήσει τη δική της κοινότητα, τους δικούς της κανόνες και τους δικούς της οργανισμούς.

3.2. Η Επιτροπή δεν εκφράζει επικριτική άποψη ως προς το φαινόμενο αυτό, και περιορίζεται να διαπιστώσει ότι η κοινότητα Internet υιοθετεί ανοικτές προδιαγραφές (πρωτόκολλα) που σέβονται τις αρχές της διαλειτουργικότητας και του ανταγωνισμού 7 προσθέτει, ωστόσο, ότι τα μέτρα που αποβλέπουν στην ενθάρρυνση της συνέχισης και της ανάπτυξης του Internet θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ήδη υπάρχουσα «ανοικτή» προσέγγιση. Από την πλευρά της, η ΟΚΕ παρατηρεί ότι χρειάζεται να υπάρξει έλεγχος ώστε η αυτορρύθμιση να μην εισαγάγει διακρίσεις κοινωνικού χαρακτήρα ή αποκλεισμούς εις βάρος συγκεκριμένων κατηγοριών χρηστών. Όσον αφορά όμως τους ανηλίκους, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή ώστε με την αυτορρύθμιση να μην μπορούν να αναζητούν ανήθικο ή πορνογραφικό υλικό.

3.3. Η ΟΚΕ κρίνει ότι οι παρατηρήσεις αυτές προσφέρουν τη βάση για προβληματισμό: το Internet γεννήθηκε από προκαθορισμένες αρχικές προδιαγραφές και αναπτύχθηκε χωρίς ειδικούς κανόνες, που οι αρχές που δεν ήταν σε θέση να υπαγορεύσουν έγκαιρα, λόγω της βραδύτητας των διαδικασιών λήψεως αποφάσεων. Ευτυχώς για όλους η αυτορρύθμιση έλαβε υπόψη τους θεμελιώδεις γενικούς κανόνες που βρίσκονται στη βάση της διεθνούς συμβίωσης: διαλειτουργικότητα, έλλειψη διακρίσεων, σεβασμός των κανόνων ανταγωνισμού.

3.4. Από τις διαπιστώσεις αυτές θα πρέπει να προκύψει ένα συμπέρασμα ή κυρίως ένα δίδαγμα: η τεχνολογική πρόοδος δεν μπορεί να πλαισιωθεί σε λεπτομερείς κανόνες που αναγκαστικά βασίζονται στο παρελθόν: αρκούν ορισμένα σταθερά σημεία ως προς τις γενικές αρχές και αποτελεσματικός έλεγχος των συμπεριφορών που αποκλίνουν. Οι διεθνείς συμφωνίες με την έννοια αυτή δεν θα πρέπει να είναι δύσκολο να υλοποιηθούν όσον αφορά το περιεχόμενο και τις προθεσμίες: γίνονται όμως δύσκολες αν δεν καταπολεμήσει κανείς την τάση λεπτομερούς ρύθμισης ενός θέματος συνεχούς και ταχείας εξέλιξης.

4. Μέτρα για την εξασφάλιση της πρόσβασης στην αγορά και για τον ανταγωνισμό

4.1. Στα θέματα της πρόσβασης στην αγορά, η ανακοίνωση αναφέρει ένα σημαντικό εμπόδιο, το κόστος των τηλεπικοινωνιών όπως στην παράγραφο 2.1 αναγνωρίζεται ότι έχουν ήδη προκύψει «ισχυρές μειώσεις της τιμής» που οφείλονται στην πτώση του κόστους και στο μεγαλύτερο ανταγωνισμό.

4.2. Το ζήτημα αυτό δεν είναι ασήμαντο: το κόστος των τηλεπικοινωνιών είναι «υπέρμετρα» υψηλό και, συνεπώς, μπορεί να σταματήσει την πρόοδο, και να αποβεί εις βάρος της Ευρώπης από τη σκοπιά του ανταγωνισμού με τις Ηνωμένες Πολιτείες ή είναι «λογικά» υψηλό χωρίς να αποθαρρύνει την πρόσβαση των λιγότερο ευνοημένων και χωρίς αισθητό αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα.

4.3. Η ανακοίνωση αναφέρει το πρόβλημα, για το οποίο γίνεται λόγος στο προηγούμενο σημείο, στο δεύτερο τμήμα του κεφαλαίου, όταν θίγει έμμεσα το ζήτημα του ανταγωνισμού: οι τιμές των υπερατλαντικών επικοινωνιών ισοδυναμούν σήμερα με το 1,5 % των τιμών που ίσχυαν πριν 60 χρόνια, και έως το 2010 θα έχουν μειωθεί ακόμη κατά τα 7 αυτό θα επιτρέψει στις ΜΜΕ και τους καταναλωτές να εισέλθουν σε μία αγορά που δεν θα προορίζεται αποκλειστικά για τις μεγάλες επιχειρήσεις.

4.4. Η ΟΚΕ έχει ήδη προειδοποιήσει στις διάφορες προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της για τον κίνδυνο που συγκροτούν οι εύκολοι ενθουσιασμοί: από τη μία πλευρά οι ΜΜΕ μπορούν να αποκτήσουν πλεονεκτήματα από την κοινωνία των πληροφοριών, αλλά ενδέχεται να χάσουν πλεονεκτήματα έναντι των πιο ικανών και έμπειρων ανταγωνιστών τους 7 από την άλλη πλευρά, οι καταναλωτές θα πρέπει να έχουν επίγνωση των κινδύνων που διατρέχουν σε μία παγκόσμια αγορά στην οποία η προστασία τους δεν εξασφαλίζεται με ενιαίο τρόπο ακόμη.

4.5. Δεν υπάρχει αμφιβολία ωστόσο ότι τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από τη μείωση των τιμών των τηλεπικοινωνιών ξεπερνούν κατά πολύ τις ενδεχόμενες δυσχέρειες και κινδύνους. Εν πάση περιπτώσει όσον αφορά τη σημερινή κατάσταση η ΟΚΕ κρίνει ότι θα πρέπει να επιστήσει την προσοχή των αρχών σε ένα γεγονός που βρίσκεται μπροστά στα μάτια όλων μας: οι τιμές των τηλεπικοινωνιών ποικίλλουν αισθητά από τη μία χώρα στην άλλη και μεταξύ των διαφόρων φορέων της ίδιας χώρας. Η κατάσταση αυτή, καρπός ενός επωφελούς ανταγωνισμού για όλους τους χρήστες, πρέπει να κριθεί θετικά 7 η ΟΚΕ παρατηρεί ωστόσο ότι τα τέλη των διαφόρων μέτρων (πάγια και κινητή τηλεφωνία, συνδέσεις με Internet κ.λπ.) συχνά διαρθρώνονται κατά περίπτωση: πολύπλοκη κατάσταση που καθιστά δύσκολη τη σύγκρισή τους. Καθίσταται συνεπώς δύσκολο για τους καταναλωτές και τις ΜΜΕ να πραγματοποιούν επιλογές με γνώση των δεδομένων.

4.6. Η ΟΚΕ έχει πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι δεν αποτελεί καθήκον των αρχών να ρυθμίζουν τις τιμές, οι οποίες θα πρέπει να αφεθούν στο παιχνίδι του ελεύθερου ανταγωνισμού 7 ωστόσο, στα καθήκοντά τους υπεισέρχεται η διασφάλιση του σεβασμού των αρχών της διαφάνειας (που μεταξύ των άλλων συνεπάγεται τη δυνατότητα πραγματοποίησης συγκρίσεως κόστους και παροχών) και των κανόνων και θέματα του ανταγωνισμού και των κυρίαρχων θέσεων.

5. Ανάπτυξη συνεκτικού νομικού πλαισίου 7 τα θεμελιώδη στοιχεία του

5.1. Η αναγκαιότητα δημιουργίας ενός διεθνούς νομικού πλαισίου έχει ήδη αναφερθεί στις διάφορες άλλες ανακοινώσεις της Επιτροπής, στην πιο πρόσφατη σχετικά με την «κατοχύρωση της ασφάλειας και της εμπιστοσύνης στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες» () η Επιτροπή υπογράμμισε την επιτακτικότητα της επίτευξης λύσεων στα θέματα της πιστοποίησης των υπογραφών.

5.2. Το νομικό πλαίσιο σχετικά με το σύνολο της ηλεκτρονικής επικοινωνίας είναι ευρύτατο και αφορά μία ποικιλία πτυχών των οποίων η Επιτροπή επιχειρεί μία μη εξαντλητική καταγραφή: η εφαρμογή του ΦΠΑ, οι συγκρούσεις νομοθετικής και τεχνικής αρμοδιότητας, το δικαίωμα εργασίας, το συγγραφικό δικαίωμα, η προστασία των δεδομένων και των σημάτων, τα δικαιώματα των καταναλωτών, η εγκυρότητα των συμβάσεων, η καταπολέμηση της νοθείας και της εγκληματικότητας κ.λπ. Δεν αναφέρεται, όμως σίγουρα δεν έχει μικρότερη σημασία το πρόβλημα του περιεχομένου των επικοινωνιών, ειδικότερα στα θέματα της προστασίας των ανηλίκων (). Η ΟΚΕ παρατηρεί ότι, σε γενικές γραμμές, το νομικό πλαίσιο δεν πρέπει να υποκαθιστά την αυτορρύθμιση 7 πρέπει ωστόσο να θεσπίσει τα «όρια» εντός του οποίου μπορεί να εκφραστεί η θέληση των πλευρών.

5.3. Η ΟΚΕ δεν μπορεί παρά να εκφράσει τη συμφωνία της ως προς την αναγκαιότητα αντιμετώπισης των εν λόγω προβλημάτων και της ταχύτατης επίλυσής τους. Για το λόγο αυτό, δηλώνει την αμηχανία της ενώπιον της δήλωσης ότι χρειάζεται να καταρτισθεί κατάλογος προτεραιότητας των εμποδίων στην ανάπτυξη της κοινωνίας των πληροφοριών. Η αμηχανία προκύπτει από δύο λόγους: κατά πρώτον, τα εμπόδια αυτά είναι πλέον αρκετά γνωστά στους νομοθέτες και τους παράγοντες 7 μπορούν να ποικίλλουν οι απόψεις σχετικά με τις λύσεις, υπάρχει όμως ομοφωνία σχετικά με τη φύση τους. Ο δεύτερος λόγος αφορά τη μέθοδο: ο καθορισμός προτεραιότητας επιτακτικότητας (και συνεπώς σημασίας) σημαίνει κατακερματισμό ενός συνολικού προβλήματος σε ένα μεγάλο αριθμό ξεχωριστών λύσεων.

5.4. Τόσο ως προς την έννοια όσο και από πρακτική άποψη η προσέγγιση που βασίζεται στις «προτεραιότητες» σε πρώτη θεώρηση φαίνεται αποδεκτή: τα προβλήματα όμως είναι διαφορετικής φύσεως και αφορούν διαφορετικούς κλάδους. Όμως παραγνωρίζεται η θεμελιώδης θεώρηση ότι ένα «νομικό πλαίσιο», αυτό καθεαυτό, δεν μπορεί να συγκροτηθεί με ξεχωριστά τμήματα και διαφορετικούς χρόνους. Το θέμα είναι από τη φύση του πολυκλαδικό, παρουσιάζει, όμως, στενές διασυνδέσεις μεταξύ των διαφόρων πλευρών.

5.5. Είναι συνεπώς αναγκαίο, σύμφωνα με την ΟΚΕ, να υπάρξει πολιτική βούληση για την οικοδόμηση, σε σχετικά σύντομες προθεσμίες, ενός συντονισμένου ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου που θα εμπνέεται από γενικότερες ενιαίες αρχές και το οποίο θα λαμβάνει υπόψη του όσα έχουν γίνει στα κράτη μέλη χωρίς όμως να επηρεάζεται επ'αυτού. Καταρχήν τίποτα δεν αντιτίθεται στο να εξετασθούν οι διάφορες πλευρές και να συζητηθούν ξεχωριστά και ταυτόχρονα από οργανισμούς και διαφορετικούς εμπειρογνώμονες με κεντρικό συντονισμό. Η ΟΚΕ κατανοεί ότι μία λύση του τύπου αυτού είναι εύκολο να εξαγγελθεί, αλλά δύσκολο να υλοποιηθεί: εμπόδιο σ' αυτό αποτελεί η ποικιλία των συμφερόντων που διακυβεύονται, αλλά ακόμη περισσότερο (βλ. το ακόλουθο σημείο 6.1) η πολυμέρεια των διεθνών οργανισμών και οι συνήθειες των παγιωμένων χρονικά διαπραγματευτικών διαδικασιών, που θα πρέπει να επανεξετασθούν και ελαφρυνθούν.

5.6. Η σκοπιμότητα ενός ευρωπαϊκού διακανονισμού προκύπτει από το γεγονός ότι το 90 % των εμπορικών συναλλαγών πραγματοποιείται σε διακοινοτικό επίπεδο. Υπενθυμίζεται εξάλλου ότι η κοινωνία των πληροφοριών είναι από τη φύση της σφαιρική, θα είναι αναγκαίο να συνταχθεί το ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο με ένα πνεύμα ρεαλισμού: όσο πιο λεπτομερές θα είναι, τόσο λιγότερες δυνατότητες θα έχει να αναγνωριστεί στο εξωτερικό. Με άλλα λόγια, οι κανόνες θα πρέπει να περιοριστούν στη θέσπιση παγκόσμια αναγνωρισμένων βασικών κανόνων. Φυσικά, αυτό δεν εμποδίζει να συνταχθούν πιο λεπτομερείς κανόνες που θα ισχύουν μόνο για τις σχέσεις μεταξύ φορέων παροχής, χρηστών και ευρωπαίων διαχειριστών.

6. Ενίσχυση του διεθνούς συντονισμού

6.1. Η Επιτροπή επισημαίνει την αναγκαιότητα του συντονισμού, η περιγραφή όμως των πρωτοβουλιών που εξελίσσονται ή έχουν προγραμματισθεί δεν μας καθησυχάζει. Για να αναφερθεί μόνο μία από τις πτυχές της κοινωνίας των πληροφοριών, το ηλεκτρονικό εμπόριο, υπενθυμίζονται τουλάχιστον 12 συμπόσια ή διασκέψεις που πραγματοποιήθηκαν από το 1995 έως τις αρχές του 1998 με πρωτοβουλία άλλων τόσων οργανισμών, κυβερνητικών ή μη. Εάν αληθεύει ότι «αρκετή εργασία έχει ήδη πραγματοποιηθεί στα πλαίσια του ΠΟΕ, ειδικότερα μέσω οι συμφωνίες GATT, GATS, και TRIP» η υλοποίηση ενός γενικού νομικού πλαισίου δεν θα πρέπει να είναι πολύ μακριά.

6.2. Η πραγματικότητα, ωστόσο, φαίνεται να είναι διαφορετική: η ελευθερία παροχής και πρόσβασης στις υπηρεσίες πληροφορίας δεν έχει κωδικοποιηθεί ακόμη 7 οι κανόνες του ανταγωνισμού, που συζητούνται από ομάδα εργασίας του ΠΟΕ, θα πρέπει «στο τέλος» να ενισχυθούν, είναι όμως γνωστό πόσο χρόνο χρειάζεται αυτό, και πόσες επιφυλάξεις θα πρέπει να ξεπερασθούν, πριν εκφρασθεί νομοθετικά μία συμφωνία ΠΟΕ. Η ίδια η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι «έχουν υλοποιηθεί σημαντικοί πρόοδοι, τα κοινά όμως σημεία και οι συμφωνίες που εγκρίθηκαν στα όργανα αυτά» (), περιορίζονται σε γενικές αρχές που δεν συμβιβάζονται αναγκαστικά ή δεν καλύπτουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία ενός πλαισίου γενικής αναφοράς. Το σχόλιο που μπορεί να κάνει κανείς στις δηλώσεις αυτές είναι ότι αν από τη μία πλευρά ο αριθμός των «επειγόντων» ζητημάτων αυξάνεται με το πέρασμα του χρόνου, από την άλλη οι μηχανισμοί που είναι διαθέσιμοι για την επίλυσή τους έχουν αποδειχτεί ότι δεν βρίσκονται στο ύψος των περιστάσεων.

6.3. Βασιζόμενη σε όσα αναφέρονται από την Επιτροπή, η ΟΚΕ παρατηρεί, ότι εάν αυτά είναι τα αποτελέσματα ετών συζητήσεων σε δεκάδες διαφορετικούς κύκλους, εκ μέρους εκατοντάδων κυβερνητικών και μη εμπειρογνωμόνων, σε ένα θέμα που είναι πλέον γνωστό και του οποίου τα προβλήματα βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από χρόνια, χρειάζεται σοβαρά να αναρωτηθεί κανείς για την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών διαβούλευσης και των μηχανισμών λήψεως διεθνών αποφάσεων. Η αγορά, και ειδικότερα οι ΜΜΕ και οι καταναλωτές, αντιμετωπίζει αυτή την κατάσταση με ανησυχία και απογοήτευση.

6.4. Εξεταζόμενος ξεχωριστά ο κάθε οργανισμός δικαιώνει την ύπαρξή του εκθέτοντας τα αποτελέσματα της δράσης του: υποστήριξη των επιμέρους συμφερόντων ή συντονισμός των διαφόρων συμφερόντων ή ακόμη και προσφορά ενός βήματος συζήτησης στις διάφορες πλευρές. Στο σύνολό τους όμως, αντίθετα, η υπερβολική πολυμέρεια - ή ο πληθωρισμός εάν θέλετε - των οργανισμών επιβαρύνει και δυσχεραίνει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Με γενικότερους όρους, θα πρέπει κανείς να αναρωτηθεί ως προς το κόστος που έχει για το κοινωνικό σύνολο η κάθε επιμέρους απόφαση.

6.5. Η ΟΚΕ έχει πλήρη επίγνωση του ανώφελου μιας πρότασης που τείνει να μειώσει τον αριθμό των διεθνών οργανισμών που ζουν από μία πλέον παγιωμένη πράξη που είναι αδύνατη να διασπασθεί. Επιθυμεί μόνο να επιστήσει την προσοχή των κοινοτικών ευρωπαϊκών και διεθνών αρχών στην αναγκαιότητα να επανεξετασθούν οι διαδικασίες σε μία οπτική μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας, ταχύτητας των αποφάσεων και συγκράτησης των δαπανών εις βάρος του φορολογουμένου. Είναι προφανές ότι μία τέτοια προσοχή θα πρέπει να επιδειχθεί και από ίδιες τις αρχές στις εσωτερικές τους διαδικασίες.

6.6. Οι παρατηρήσεις που αναφέρονται στα σημεία 6.4 και 6.5 έχουν γενικό χαρακτήρα και δεν αναφέρονται ειδικά στο θέμα που σχετίζεται με την παρούσα γνωμοδότηση. Όσον αφορά το υπό εξέταση θέμα, επισημαίνεται ότι η Επιτροπή προγραμματίζει να οργανώσει το 1998 στρογγυλή τράπεζα εμπειρογνωμόνων για να τους δοθεί έτσι η ευκαιρία να εκφράσουν τις απόψεις όλων των ενδιαφερόμενων πλευρών, όπως - ενδεχομένως - και διεθνή υπουργική διάσκεψη για να εξακριβωθούν οι προτεραιότητες που αναφέρθηκαν στο σημείο 5.3. Η ΟΚΕ εκφράζει την ευχή να ληφθούν υπόψη οι μεθοδολογικές υποδείξεις που διατυπώθηκαν στα σημεία 5.4 και 5.5, όπως επίσης εκφράζει την ευχή η συνέχιση των εργασιών να λάβει υπόψη της τις γενικές θεωρήσεις της γνωμοδότησης αυτής.

7. Ανάπτυξη μιας νέας μεθόδου συντονισμού: «Διεθνής Χάρτης»

7.1. Οι παρατηρήσεις της ΟΚΕ που αναφέρονται στο σημείο 6.5 - και μπορούν να θεωρηθούν ως προκλητικές - με έμμεσο τρόπο γίνονται αποδεκτές από την Επιτροπή (), η οποία λαμβάνοντας υπόψη την αύξηση του αριθμού των ενδιαφερόμενων οργανισμών διερωτάται με ποιο τρόπο αυτοί θα μπορέσουν «να εργασθούν από κοινού στο μέλλον». Συνεπώς, προωθείται η πρόταση να θεσπισθεί συμφωνία μεταξύ των πλευρών για «τον καλύτερο τρόπο ανάπτυξης κοινών προσεγγίσεων» και για την ανάπτυξη διαδικασιών συντονισμού μεταξύ των δημόσιων και ιδιωτικών συμφερόντων. Η συμφωνία αυτή - ή Χάρτης - δεν θα πρέπει να έχει δεσμευτικό χαρακτήρα, θα αναγνωρίσει την αξία των υπό εξέλιξη εργασιών και θα συμβάλει σε μεγαλύτερη ρυθμιστική «διαφάνεια».

7.2. Στην περίπτωση αυτή, επίσης η ΟΚΕ εκφράζει την αμηχανία της. Από μόνη της η πρόταση έχει σίγουρα νόημα, όμως η πολυπλοκότητα των διαδικασιών για την επίτευξη της κατάρτισης ενός «Χάρτη» θέτει επί τάπητος τα προβλήματα για τα οποία γίνεται λόγος: υπερβολική πολυμέρεια των πλευρών, συγκρούσεις αρμοδιοτήτων, μεγάλες προθεσμίες. Και όλα αυτά για να επιτευχθεί ως αποτέλεσμα μία (μη δεσμευτική) συμφωνία για μία διαδικασία που αποβλέπει στη βελτίωση του διεθνούς συντονισμού. Ο συντονισμός απαιτείται ήδη για να επιτευχθεί η κατάρτιση του Χάρτη: πόσος χρόνος θα απαιτηθεί προκειμένου οι προσπάθειες αυτές να αποδώσουν το αποτέλεσμα, που θεωρείται άλλωστε προκαταρκτικό σε σχέση με τα υπόλοιπα; Η ΟΚΕ εκφράζει την αμηχανία της όχι για την ίδια την πρόταση αλλά για τη δυνατότητα της επιτυχίας της σε τόσο σύντομο διάστημα.

8. Τα επόμενα βήματα

8.1. Το τελευταίο κεφάλαιο της ανακοίνωσης εκθέτει το πρόγραμμα της Επιτροπής για το άμεσο μέλλον:

- την επιδίωξη συμφωνίας με τα κράτη μέλη για τη διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθηθεί 7

- την πραγματοποίηση ανοικτής συζήτησης με τους διεθνείς εταίρους 7

- τη διοργάνωση στρογγυλής τραπέζης για την απόκτηση εκτενέστερης εικόνας των προβλημάτων 7

- την επιδίωξη ευρωπαϊκής «ενεργούς συνεισφοράς» για μία συμφωνία μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα

- την πρόσκληση σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να αποστείλουν τα σχόλιά τους έως τις 31.3.1998.

8.2. Η ΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για τις πρωτοβουλίες αυτές και ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει τις προσπάθειές της για την επίτευξη σε λογικά διαστήματα της πλαισίωσης αυτού του πολύπλοκου θέματος. Οι προσπάθειες αυτές έχουν καταστεί ακόμη πιο δύσκολες από μακροχρόνιες και δαπανηρές διαδικασίες, που δεν πρόκειται να αλλάξουν εάν δεν υπάρξει η σωστή αντίληψη του βασικού προβλήματος: η εξέλιξη των τεχνολογιών και των εφαρμογών τους προηγείται κατά πολύ των ρυθμίσεων. Η βελτίωση των διαδικασιών πρέπει να αποτελέσει τμήμα των προβληματισμών που οι διεθνείς και κοινωνικοί οργανισμοί θα πρέπει να προωθήσουν ως κύριο καθήκον έναντι του κοινωνικού συνόλου.

Βρυξέλλες, 1η Ιουλίου 1998.

Ο Πρόεδρος της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Tom JENKINS

() Βλ. ειδικότερα τις ανακοινώσεις: «Μία ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για το ηλεκτρονικό εμπόριο» [COM(97) 157 τελικό] 7 «Πληροφορίες παράνομου και βλαβερού περιεχομένου στο Ιnternet» [COM(96) 487 τελικό] 7 «Κατοχύρωση της ασφάλειας και της αξιοπιστίας των ηλεκτρονικών επικοινωνιών» [COM(97) 503 τελικό] 7 και «Πράσινο Βιβλίο: προστασία των ανηλίκων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας στο πλαίσιο των οπτικοακουστικών υπηρεσιών και της πληροφόρησης» [COM(96) 483].

() Βλ. σημείο 4 της ανακοίνωσης: Τα επόμενα βήματα.

() ΕΕ C 157 της 22.5.1998.

() ΕΕ C 287 της 22.9.1997 7 ΕΕ C 214 της 10.7.1998.

() ΟΟΣΑ, ΟΜΡΙ, IUT, UNCTAD, οργανισμοί που εν μέρει περιλαμβάνονται στους 12 που αναφέρονται στο σημείο 6.1.

() Βλ. ανακοίνωση, σημείο 3.3.