51994PC0572

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη διευκόλυνση της άσκησης του επαγγέλματος του δικηγόρου σε μόνιμη βάση σε άλλο κράτος μέλος από εκείνο στο οποίο αποκτήθηκε ο επαγγελματικός τίτλος (95/C 128/06) (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) COM(94) 572 τελικό - 94/0299(COD)

(Υποβλήθηκε από την Επιτροπή στις 30 Μαρτίου 1995)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως τα άρθρα 49 και 57 παράγραφος 1 και παράγραφος 2, πρώτη και τρίτη φράση,

την πρόταση της Επιτροπής,

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 189 Β της συνθήκης,

Εκτιμώντας:

1. ότι, δυνάμει του άρθρου 78 Α της συνθήκης, η εσωτερική αγορά περιλαμβάνει ένα χώρο χωρίς εσωτερικά σύνορα και ότι, σύμφωνα με το άρθρο 3 στοιχείο γ) της συνθήκης, η εξάλειψη, μεταξύ των κρατών μελών, των εμποδίων στην ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και των υπηρεσιών αποτελεί έναν από τους στόχους της Κοινότητας 7 ότι για τους υπηκόους των κρατών μελών συνεπάγεται ειδικότερα τη δυνατότητα άσκησης ανεξάρτητης ή έμμισθης επαγγελματικής δραστηριότητας σε ένα κράτος μέλος διαφορετικό από εκείνο όπου έχουν αποκτήσει τα επαγγελματικά τους προσόντα 7

2. ότι ένας δικηγόρος με πλήρη ιδιότητα σε ένα κράτος μέλος δύναται εφεξής να ζητά την αναγνώριση του διπλώματός του για να εγκατασταθεί σε άλλο κράτος μέλος, προκειμένου να ασκήσει το επάγγελμα του δικηγόρου υπό τον επαγγελματικό τίτλο του πρώτου κράτους μέλους σύμφωνα με την οδηγία 89/48/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Δεκεμβρίου 1988 σχετικά με ένα γενικό σύστημα αναγνώρισης των διπλωμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που πιστοποιούν επαγγελματική εκπαίδευση ελάχιστης διάρκειας τριών ετών (1) 7 ότι η οδηγία αυτή έχει ως στόχο την πλήρη επαγγελματική ένταξη στο κράτος μέλος υποδοχής του διακινούμενου δικηγόρου και δεν αποβλέπει ούτε στο να τροποποιήσει τους επαγγελματικούς κανόνες που εφαρμόζονται σ' αυτό ούτε να εξαιρέσει τον εν λόγω δικηγόρο από την εφαρμογή τους 7

3. ότι αν ορισμένοι διακινούμενοι δικηγόροι μπορούν να ενταχθούν ταχέως στο επάγγελμα στο κράτος μέλος υποδοχής, ιδίως επιτυγχάνοντας στη δοκιμασία επάρκειας όπως προβλέπεται από την οδηγία 89/48/ΕΟΚ, άλλοι μπορούν να επιτύχουν αυτή την ένταξη μετά από μια περίοδο επαγγελματικής άσκησης στο κράτος μέλος υποδοχής με βάση τον επαγγελματικό τίτλο καταγωγής τους 7

4. ότι αυτή η περίοδος που μπορεί να φθάσει κατ' ανώτατο όριο μία πενταετία, πρέπει να επιτρέπει στο διακινούμενο δικηγόρο να ενταχθεί στο επάγγελμα είτε αυτοδικαίως, αν το άσκησε πραγματικά και μόνιμα για μία τριετία σε θέματα δικαίου του κράτους μέλους υποδοχής, συμπεριλαμβανομένου του κοινοτικού δικαίου, είτε, σε αντίθετη περίπτωση, αφού υποβληθεί σε απλουστευμένη δοκιμασία επάρκειας ή ανάλογης διαδικασίας, αν αποδείξει επαγγελματική πείρα σε θέματα δικαίου του εν λόγω κράτους μέλους υποδοχής 7

5. ότι μια ενέργεια στο θέμα αυτό δικαιολογείται σε κοινοτικό επίπεδο όχι μόνο επειδή, σε σχέση με το γενικό σύστημα αναγνώρισης, προσφέρει στους δικηγόρους μια νέα λύση που τους επιτρέπει, μετά από μια μεταβατική περίοδο, την άσκηση του επαγγέλματός τους σε μόνιμη βάση στο κράτος μέλος υποδοχής, αλλά και επειδή, παρέχοντας στους δικηγόρους τη δυνατότητα να ασκούν το επάγγελμα προσωρινά με τον επαγγελματικό τίτλο καταγωγής, ανταποκρίνεται στις ανάγκες των χρηστών του δικαίου οι οποίοι, λόγω του συνεχώς αυξανόμενου αριθμού των υποθέσεων που απορρέουν κυρίως από την εσωτερική αγορά, αναζητούν νομικές συμβουλές κατά τις διασυνοριακές συναλλαγές στις οποίες συχνά εμπλέκονται το διεθνές δίκαιο, το κοινοτικό και τα εθνικά δίκαια 7

6. ότι μια ενέργεια σε κοινοτικό επίπεδο δικαιολογείται και για το λόγο ότι μόνον ορισμένα κράτη μέλη επιτρέπουν ήδη, στο έδαφός τους, την άσκηση δραστηριοτήτων υπό άλλη μορφή πλην της παροχής υπηρεσιών, από δικηγόρους που έρχονται από άλλα κράτη μέλη και ασκούν το επάγγελμα βάσει του τίτλου καταγωγής 7 ότι, εντούτοις, η δυνατότητα αυτή, στα κράτη μέλη όπου υπάρχει, υπόκειται σε πολύ διαφορετικές προϋποθέσεις όσον αφορά, για παράδειγμα, το πεδίο δραστηριότητας και την υποχρέωση εγγραφής στις αρμόδιες αρχές 7 ότι οι διαφορετικές αυτές καταστάσεις εκφράζονται με ανισότητες και στρεβλώσεις του ανταγωνισμού μεταξύ των δικηγόρων των κρατών μελών και αποτελούν εμπόδιο για την ελεύθερη κυκλοφορία 7 ότι, μόνο μια οδηγία που θεσπίζει τους όρους άσκησης του επαγγέλματος του δικηγόρου, υπό μορφών άλλων από αυτών της παροχής υπηρεσιών και υπό τον επαγγελματικό τίτλο του κράτους μέλους καταγωγής, είναι ικανή να επιλύσει τα προβλήματα αυτά και να προσφέρει σε όλα τα κράτη μέλη τις ίδιες δυνατότητες στους δικηγόρους και τους χρήστες του δικαίου 7

7. ότι η παρούσα οδηγία, σύμφωνα με τους σκοπούς της, αποφεύγει να ρυθμίσει αμιγώς εσωτερικές καταστάσεις και δεν θίγει τους εθνικούς επαγγελματικούς κανόνες παρά μόνο στο μέτρο που αυτό χρειάζεται για να επιτύχει ουσιαστικά το στόχο της 7 ότι δεν παραβλάπτει τους εθνικούς κανόνες που διέπουν την πρόσβαση στο επάγγελμα του δικηγόρου και την άσκησή του υπό τον επαγγελματικό τίτλο του κράτους μέλους υποδοχής 7

8. ότι οι δικηγόροι που εμπίπτουν στις διατάξεις της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να υποβληθούν στην υποχρέωση να εγγράφονται στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους υποδοχής, ώστε να εξασφαλίζεται έτσι η τήρηση των επαγγελματικών και δεοντολογικών κανόνων του κράτους μέλους υποδοχής εκ μέρους των δικηγόρων 7 ότι το αποτέλεσμα της εγγραφής αυτής όσον αφορά τις δικαστικές περιφέρειες, τους βαθμούς και τους τύπους δικαιοδοσίας των δικαστηρίων ενώπιον των οποίων οι δικηγόροι μπορούν να ασκούν το επάγγελμα, καθορίζεται από τη νομοθεσία που διέπει τους δικηγόρους του κράτους μέλους υποδοχής 7

9. ότι οι δικηγόροι που δεν έχουν ακόμη ενταχθεί πλήρως στο επάγγελμα στο κράτος μέλος υποδοχής είναι υποχρεωμένοι να εργάζονται σ' αυτό υπό τον επαγγελματικό τους τίτλο καταγωγής, ώστε να γίνεται σωστή ενημέρωση των πελατών και να υπάρχει δυνατότητα διάκρισης μεταξύ των εν λόγω δικηγόρων και των δικηγόρων του κράτους μέλους υποδοχής που ασκούν δραστηριότητες υπό τον επαγγελματικό τίτλο του κράτους αυτού 7

10. ότι πρέπει να επιτρέπεται στους δικηγόρους που εμπίπτουν στις διατάξεις της παρούσας οδηγίας να παρέχουν νομικές συμβουλές, ιδίως σε θέματα δικαίου του κράτους μέλους καταγωγής, του κοινοτικού και διεθνούς δικαίου, καθώς και του δικαίου του κράτους μέλους υποδοχής 7 ότι αυτό επιτρεπόταν ήδη από την οδηγία 77/249/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 22ας Μαρτίου 1977 περί διευκολύνσεως της πραγματικής ασκήσεως της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών από δικηγόρους (2), όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την πράξη προσχώρησης της Αυστρίας, της Φινλανδίας και της Σουηδίας 7 ότι πρέπει, ωστόσο, να προβλεφθεί, όπως στην οδηγία 77/249/ΕΟΚ, η δυνατότητα να μην συμπεριληφθούν στις δραστηριότητες των δικηγόρων που εργάζονται υπό τον επαγγελματικό τους τίτλο καταγωγής στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία, ορισμένες πράξεις στον τομέα των ακινήτων και των κληρονομιών 7 ότι η παρούσα οδηγία δεν επηρεάζει καθόλου τις διατάξεις κράτους μέλους σύμφωνα με τις οποίες ορισμένες δραστηριότητες προορίζονται αποκλειστικά για επαγγέλματα διαφορετικά από εκείνο του δικηγόρου 7 ότι πρέπει επίσης να προβλεφθεί, όπως στην οδηγία 77/249/ΕΟΚ, η δυνατότητα του κράτους μέλους υποδοχής να απαιτεί από το δικηγόρο που εργάζεται υπό τον επαγγελματικό τίτλο καταγωγής του, να συμπράττει με αυτόχθονα δικηγόρο για την εκπροσώπηση ή υπεράσπιση ενός πελάτη ενώπιον των δικαστηρίων 7 ότι η υποχρέωση σύμπραξης εφαρμόζεται σύμφωνα με την ερμηνεία που έδωσε σχετικά το ευρωπαϊκό δικαστήριο, ιδίως με την απόφασή του της 25ης Φεβρουαρίου 1988 στην υπόθεση 427/85 (3) (Επιτροπή κατά Γερμανίας) 7

11. ότι πρέπει να προστεθεί στον πίνακα των επαγγελματικών τίτλων ο τίτλος του procuratore legale για την Ιταλία, δεδομένου ότι τώρα αυτός ασκεί τις ίδιες δραστηριότητες με έναν avvocato 7

12. ότι ο δικηγόρος που εγγράφεται υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής στο κράτος μέλος υποδοχής πρέπει να παραμένει εγγεγραμμένος στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής, προκειμένου να διατηρήσει την ιδιότητα του δικηγόρου και να ευεργετηθεί από τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας 7 ότι, για το λόγο αυτό, είναι απαραίτητη η στενή συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων οργάνων, ιδίως στο πλαίσιο πιθανών πειθαρχικών διαδικασιών 7

13. ότι οι δικηγόροι που εμπίπτουν στις διατάξεις της παρούσας οδηγίας δύνανται, ανεξάρτητα από την ιδιότητα του έμμισθου ή ανεξάρτητου δικηγόρου στο κράτος μέλος καταγωγής, να ασκούν το επάγγελμα υπό την ιδιότητα του έμμισθου στο κράτος μέλος υποδοχής και εφόσον το εν λόγω κράτος μέλος παρέχει τη δυνατότητα αυτή στους ημεδαπούς δικηγόρους 7

14. ότι, αν η παρούσα οδηγία επιτρέπει στους δικηγόρους να ασκούν μεταβατικά το επάγγελμα σε ένα άλλο κράτος μέλος υπό τον επαγγελματικό τους τίτλο καταγωγής, αυτό αποβλέπει στο να τους διευκολύνει να ασκούν πλήρως το επάγγελμα σύμφωνα με την οδηγία 89/48/ΕΟΚ 7 ότι δυνάμει των άρθρων 48 και 52 της συνθήκης ΕΚ, όπως έχουν ερμηνευθεί από το δικαστήριο, το κράτος μέλος υποδοχής είναι πάντα υποχρεωμένο να λαμβάνει υπόψη του την επαγγελματική πείρα που έχει αποκτηθεί στο έδαφός του 7 ότι, μετά από τριετή πραγματική και μόνιμη δραστηριότητα στο κράτος μέλος υποδοχής σε θέματα δικαίου του εν λόγω κράτους μέλους, συμπεριλαμβανομένου του κοινοτικού δικαίου, είναι λογικό να τεκμαίρεται ότι οι δικηγόροι αυτοί έχουν αποκτήσει τα προσόντα που απαιτούνται για την πλήρη ένταξή τους στο δικηγορικό επάγγελμα του κράτους μέλους υποδοχής και επομένως ότι πρέπει να υπάρξει η πλήρης απαλλαγή από αντισταθμιστικά μέτρα 7 ότι, αν η πραγματική και μόνιμη δραστηριότητα επί μία τριετία στο κράτος μέλος υποδοχής δεν έχει ασκηθεί σε θέματα του δικαίου του κράτους μέλους υποδοχής, συμπεριλαμβανομένου του κοινοτικού δικαίου, τα αντισταθμιστικά μέτρα πρέπει να περιορίζονται σε δοκιμασία επάρκειας σχετικά με το δικονομικό δίκαιο και τους κανόνες δεοντολογίας του κράτους μέλους υποδοχής 7

15. ότι οι δικηγόροι που ασκούν το επάγγελμα με τον επαγγελματικό τους τίτλο καταγωγής πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν μαθήματα ή σεμινάρια που διοργανώνονται στο κράτος μέλος υποδοχής, για να αποκτήσουν ή να εμβαθύνουν τις γνώσεις τους στο δίκαιο του εν λόγω κράτους μέλους, συμπεριλαμβανομένων και των επαγγελματικών και δεοντολογικών κανόνων 7

16. ότι οι οικονομικές και επαγγελματικές εξελίξεις στην Κοινότητα δείχνουν ότι η δυνατότητα συλλογικής άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος καθίσταται πραγματικότητα 7 ότι η άσκηση του επαγγέλματος υπό συλλογική μορφή στο κράτος μέλος καταγωγής δεν πρέπει να αποτελεί πρόσχημα για την παρεμβολή εμποδίων και κωλυμάτων στην εγκατάσταση των δικηγόρων που είναι μέλη της ομάδας αυτής στο κράτος μέλος υποδοχής 7 ότι, ωστόσο, πρέπει να επιτρέπεται στα κράτη μέλη να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να επιτύχουν το θεμιτό στόχο της εξασφάλισης της ανεξαρτησίας του επαγγέλματος 7 ότι πρέπει να προβλεφθούν ορισμένες εγγυήσεις σε όλα τα κράτη μέλη που επιτρέπουν την άσκηση του επαγγέλματος υπό συλλογική μορφή,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Άρθρο 1

Αντικείμενο, πεδίο εφαρμογής και ορισμοί

1. Η παρούσα οδηγία έχει ως στόχο να διευκολύνει την άσκηση σε μόνιμη βάση του επαγγέλματος του δικηγόρου με την ιδιότητα του ελεύθερου επαγγελματία ή του εμμίσθου σε άλλο κράτος μέλος από εκείνο στο οποίο αποκτήθηκαν τα επαγγελματικά προσόντα.

2. Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας νοείται ως:

α) «δικηγόρος» κάθε πρόσωπο, υπήκοος ενός κράτους μέλους, που δύναται να ασκεί τις δραστηριότητές του υπό έναν από τους ακόλουθους επαγγελματικούς τίτλους:

- Βέλγιο: Avocat/Advocaat/Rechtsanwalt

- Δανία: Advokat

- Γερμανία: Rechtsanwalt

- Ελλάδα: Δικηγόρος

- Ισπανία: Abogado

- Γαλλία: Avocat

- Ιρλανδία: Barrister, Solicitor

- Ιταλία: Avvocato, Procuratore legale

- Λουξεμβούργο: Avocat

- Κάτω Χώρες: Advocaat

- Πορτογαλία: Advogado

- Ηνωμένο Βασίλειο: Advocate, Barrister, Solicitor 7

β) «κράτος μέλος καταγωγής» το κράτος μέλος στο οποίο ο δικηγόρος έχει αποκτήσει το δικαίωμα να φέρει έναν από τους επαγγελματικούς τίτλους που αναφέρονται στο στοιχείο α), προτού ασκήσει το επάγγελμα του δικηγόρου σε άλλο κράτος μέλος 7

γ) «κράτος μέλος υποδοχής» το κράτος μέλος στο οποίο ο δικηγόρος ασκεί επάγγελμα σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας 7

δ) «επαγγελματικός τίτλος καταγωγής» ο επαγγελματικός τίτλος του κράτους μέλους στο οποίο ο δικηγόρος έχει αποκτήσει το δικαίωμα να φέρει τον τίτλο αυτό προτού ασκήσει το επάγγελμα του δικηγόρου στο κράτος μέλος υποδοχής 7

ε) «ομάδα» κάθε ένωση προσώπων, με ή χωρίς νομική προσωπικότητα, που έχει συσταθεί σύμφωνα με τη νομοθεσία ενός κράτους μέλους, στο πλαίσιο της οποίας οι δικηγόροι ασκούν τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες συλλογικά και υπό κοινή επωνυμία.

3. Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται τόσο στους δικηγόρους που ασκούν το επάγγελμα ως ελεύθεροι επαγγελματίες, όσο και στους δικηγόρους που ασκούν το επάγγελμα ως έμμισθοι στο κράτος μέλος καταγωγής και, υπό την επιφύλαξη του άρθρου 8, στο κράτος μέλος υποδοχής.

4. Η άσκηση του επαγγέλματος του δικηγόρου, κατά την έννοια της παρούσας οδηγίας, δεν αναφέρεται στην παροχή υπηρεσιών που αποτελούν αντικείμενο της οδηγίας 77/249/ΕΟΚ.

Άρθρο 2

Δικαίωμα προσωρινής άσκησης του επαγγέλματος υπό τον επαγγελματικό τίτλο καταγωγής

Κάθε δικηγόρος έχει το δικαίωμα να ασκεί, επί μία πενταετία, σε κάθε άλλο κράτος μέλος υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής, τις δραστηριότητες του δικηγόρου όπως καθορίζονται από το άρθρο 5. Η οριστική άσκηση του επαγγέλματος στο κράτος μέλος υποδοχής υπόκειται στις διατάξεις του άρθρου 10.

Άρθρο 3

Εγγραφή στην αρμόδια αρχή

1. Ο δικηγόρος που επιθυμεί να ασκεί επάγγελμα σε άλλο κράτος μέλος από εκείνο στο οποίο απέκτησε τον επαγγελματικό του τίτλο είναι υποχρεωμένος να εγγραφεί στην αρμόδια αρχή του οικείου κράτους μέλους.

2. Η αρμόδια αρχή του κράτους μέλους υποδοχής προβαίνει σε εγγραφή του δικηγόρου κατόπιν προσκομίσεως του πιστοποιητικού εγγραφής του στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής. Μπορεί να απαιτήσει να μην έχουν παρέλθει περισσότεροι από τρεις μήνες από την ημερομηνία έκδοσης του πιστοποιητικού από την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής. Ενημερώνει την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής για τη σχετική εγγραφή.

3. Για την εφαρμογή της παραγράφου 1 στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία, οι δικηγόροι που εργάζονται υπό επαγγελματικό τίτλο διαφορετικό από εκείνους του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας εγγράφονται είτε στην αρμόδια αρχή για το επάγγελμα του «barrister» ή του «advocate», είτε στην αρμόδια αρχή για το επάγγελμα του «solicitor».

Για την εφαρμογή της παραγράφου 1 στο Ηνωμένο Βασίλειο, την αρμόδια αρχή στην Ιρλανδία για έναν «barrister» είναι εκείνη του επαγγέλματος του «barrister» ή του «advocate», και για ένα «solicitor», εκείνη του επαγγέλματος του «solicitor».

Για την εφαρμογή της παραγράφου 1 στην Ιρλανδία, το αρμόδιο όργανο για έναν «barrister» ή έναν «advocate» του Ηνωμένου Βασιλείου είναι εκείνο του επαγγέλματος του «barrister», και για έναν «solicitor» του Ηνωμένου Βασιλείου, εκείνο του επαγγέλματος του «solicitor».

4. Όταν η αρμόδια αρχή του κράτους μέλους υποδοχής δημοσιεύει τα ονόματα των δικηγόρων που είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα της, δημοσιεύει και τα ονόματα των δικηγόρων που είναι εγγεγραμμένοι δυνάμει της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 4

Προσωρινή άσκηση επαγγέλματος υπό τον επαγγελματικό τίτλο καταγωγής

1. Ο δικηγόρος που ασκεί επάγγελμα στο κράτος μέλος υποδοχής υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής είναι υποχρεωμένος να το πράττει υπό τον τίτλο αυτό, που είναι διατυπωμένος στη γλώσσα ή σε μία από τις επίσημες γλώσσες του κράτους μέλους καταγωγής.

2. Το κράτος μέλος υποδοχής δύναται να ζητήσει από τον δικηγόρο που εργάζεται υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής να αναφέρει την επωνυμία του επαγγελματικού οργάνου του κράτους μέλους καταγωγής στο οποίο ανήκει ή την ονομασία του δικαστηρίου στο οποίο επιτρέπεται να παρίσταται κατ' εφαρμογή της νομοθεσίας του κράτους μέλους καταγωγής. Το κράτος μέλος υποδοχής μπορεί επίσης να ζητήσει από το δικηγόρο που εργάζεται υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής να αναφέρει την εγγραφή του στην αρμόδια αρχή του εν λόγω κράτους μέλους.

3. Σε περίπτωση που υπάρχει κίνδυνος σύγχυσης με τον επαγγελματικό τίτλο του κράτους μέλους υποδοχής, οι αρμόδιες αρχές δύνανται να ζητήσουν από το δικηγόρο να αναφέρει το κράτος μέλος καταγωγής.

Άρθρο 5

Τομέας δραστηριότητας

1. Υπό την επιφύλαξη των διατάξεων των παραγράφων 2 και 3, ο δικηγόρος που ασκεί επάγγελμα υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής ασκεί τις ίδιες δραστηριότητες με το δικηγόρο που ασκεί επάγγελμα υπό τον επαγγελματικό τίτλο του κράτους μέλους υποδοχής και μπορεί, ειδικότερα, να παράσχει νομικές συμβουλές σε θέματα δικαίου του κράτους μέλους καταγωγής του, κοινοτικού και διεθνούς δικαίου καθώς και του δικαίου του κράτους μέλους υποδοχής.

2. Τα κράτη μέλη που επιτρέπουν σε συγκεκριμένη κατηγορία δικηγόρων να συντάσσουν, στο έδαφός τους, επίσημα έγγραφα βάσει των οποίων παρέχεται η εξουσία διαχείρισης της περιουσίας προσώπων που έχουν αποβιώσει ή τα οποία αναφέρονται στην κτήση ή μεταβίβαση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων, έγγραφα των οποίων η σύνταξη σε άλλα κράτη μέλη ανατίθεται αποκλειστικά σε επαγγέλματα διαφορετικά από εκείνα του δικηγόρου, δύνανται να αποκλείσουν από τις δραστηριότητες αυτές τους δικηγόρους που ασκούν επάγγελμα υπό επαγγελματικό τίτλο καταγωγής ο οποίος έχει χορηγηθεί σε κάποιο από τα εν λόγω κράτη μέλη.

3. Για την άσκηση των δραστηριοτήτων εκπροσώπησης και υπεράσπισης ενός πελάτη ενώπιον της δικαιοσύνης και στο μέτρο που το δίκαιο του κράτους μέλους υποδοχής απαιτεί την υποχρεωτική παράστση ενός δικηγόρου, το εν λόγω κράτος μέλος μπορεί να επιβάλει στους δικηγόρους που ασκούν επάγγελμα υπό τους επαγγελματικούς τους τίτλους καταγωγής να συμπράττουν είτε με ένα δικηγόρο που μπορεί να παρίσταται ενώπιον του δικαστηρίου που επελήφθη της υποθέσεως και ο οποίος θα είναι υπεύθυνος, εάν χρειαστεί, έναντι του δικαστηρίου αυτού, είτε με «avouι» ή «procuratore», που μπορεί να παρίσταται ενώπιον του εν λόγω δικαστηρίου.

Άρθρο 6

Ισχύοντες επαγγελματικοί και δεοντολογικοί κανόνες

1. Ανεξάρτητα από τους επαγγελματικούς και δεοντολογικούς κανόνες στους οποίους υπόκειται στο κράτος μέλος καταγωγής του ο δικηγόρος που ασκεί επάγγελμα υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής, υπόκειται στους επαγγελματικούς και δεοντολογικούς κανόνες και του κράτους μέλους υποδοχής για όλες τις δραστηριότητες που ασκεί στο έδαφός του.

2. Πρέπει να εξασφαλιστεί η κατάλληλη εκπροσώπηση των δικηγόρων που ασκούν επάγγελμα υπό τον επαγγελματικό τους τίτλο καταγωγής στα επαγγελματικά σωματεία του κράτους μέλους υποδοχής. Ελάχιστη έκφραση αυτής της εκπροσώπησης είναι το δικαίωμα ψήφου κατά τις εκλογές για την ανάδειξη των οργάνων τους.

3. Το κράτος μέλος υποδοχής δύναται να υποχρεώσει τον δικηγόρο που ασκεί επάγγελμα υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής, είτε να συνάψει ασφάλεια επαγγελματικής ευθύνης, είτε να εγγραφεί σε ταμείο επαγγελματικών εγγυήσεων, σύμφωνα με τους κανόνες τους οποίους το κράτος αυτό ορίζει για τις επαγγελματικές δραστηριότητες που ασκούνται στο έδαφός του. Εντούτοις, ο δικηγόρος που ασκεί επάγγελμα υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής απαλλάσσεται από την υποχρέωση αυτή σε περίπτωση που αποδείξει ότι καλύπτεται από ασφάλεια ή εγγύηση που έχει συναφθεί σύμφωνα με τους κανόνες του κράτους μέλους καταγωγής και είναι ισοδύναμη από άποψη τόσο όρων όσο και έκτασης της κάλυψης. Όταν η ισοδυναμία είναι μόνο μερική, το αρμόδιο όργανο του κράτους μέλους υποδοχής δύναται να απαιτήσει τη σύναψη ασφάλειας ή συμπληρωματικής εγγύησης για να καλυφθούν τα στοιχεία που δεν καλύπτονται ήδη από την ασφάλεια ή την εγγύηση που έχει συναφθεί σύμφωνα με τους κανόνες του κράτους μέλους καταγωγής.

Άρθρο 7

Πειθαρχικές διαδικασίες

1. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του δικηγόρου που ασκεί επάγγελμα υπό τον επαγγελματικό τίτλο καταγωγής με τις υποχρεώσεις του στο κράτος μέλος υποδοχής, εφαρμόζονται οι δικονομικοί κανόνες, οι κυρώσεις και τα ένδικα μέσα που προβλέπονται στο κράτος μέλος υποδοχής.

2. Πριν κινηθεί η πειθαρχική διαδικασία κατά δικηγόρου, η αρμόδια αρχή του κράτους μέλους υποδοχής ενημερώνει σχετικά, το συντομότερο δυνατό, την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής, παρέχοντάς της όλες τις χρήσιμες πληροφορίες.

3. Υπό την επιφύλαξη του αποφασιστικού δικαιώματος της αρμόδιας αρχής του κράτους μέλους υποδοχής, το κράτος αυτό συνεργάζεται, καθ' όλη τη διάρκεια της πειθαρχικής διαδικασίας, με το αρμόδιο όργανο του κράτους μέλους καταγωγής. Ειδικότερα, το κράτος μέλος υποδοχής λαμβάνει τα απαιτούμενα μέτρα ώστε το αρμόδιο όργανο του κράτους μέλους καταγωγής να μπορέσει να διατυπώσει τα επιχειρήματά του ενώπιον της αρμόδιας για την εκδίκαση της προσφυγής αρχής.

4. Το αρμόδιο όργανο του κράτους μέλους καταγωγής αποφασίζει για τη συνέχεια που πρέπει να δοθεί, κατ' εφαρμογή των ιδίων αυτού διαδικαστικών και ουσιαστικών κανόνων, στην απόφαση η οποία έχει ληφθεί από το αρμόδιο όργανο του κράτους μέλους υποδοχής κατά του δικηγόρου που ασκεί επάγγελμα υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής.

5. Χωρίς να αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την απόφαση του αρμόδιου οργάνου του κράτους μέλους υποδοχής, η προσωρινή ή οριστική αφαίρεση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος από το αρμόδιο όργανο του κράτους μέλους καταγωγής, συνεπάγεται αυτεπάγγελτα για τον ενδιαφερόμενο δικηγόρο την προσωρινή ή οριστική απαγόρευση ασκήσεως του επαγγέλματος υπό τον τίτλο καταγωγής στο κράτος μέλος υποδοχής.

Άρθρο 8

Άσκηση του επαγγέλματος με την ιδιότητα του εμμίσθου

Ο δικηγόρος που είναι εγγεγραμμένος στο κράτος μέλος υποδοχής υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής μπορεί να εργάζεται υπό την ιδιότητα του έμμισθου δικηγόρου σε άλλο δικηγόρο, σε ένωση ή εταιρεία δικηγόρων, ή σε εταιρεία του δημοσίου ή ιδιωτική εταιρεία, εφόσον το κράτος μέλος υποδοχής το επιτρέπει στους δικηγόρους που είναι εγγεγραμμένοι υπό τον επαγγελματικό τίτλο αυτού του κράτους μέλους.

Άρθρο 9

Αιτιολογία και ένδικα μέσα

Οι αποφάσεις σχετικά με την απόρριψη της εγγραφής που αναφέρεται στο άρθρο 3 ή σχετικά με την ανάκληση της εγγραφής αυτής, καθώς και οι αποφάσεις επιβολής πειθαρχικών κυρώσεων, πρέπει να αιτιολογούνται.

Κατά των αποφάσεων αυτών μπορεί να ασκηθεί προσφυγή βάσει του εσωτερικού δικαίου.

Άρθρο 10

Εξομοίωση με δικηγόρο του κράτους μέλους υποδοχής

1. Ο δικηγόρος που ασκεί επάγγελμα υπό τον επαγγελματικό τίτλο καταγωγής και αποδεικνύει τριετή τουλάχιστον πραγματική και μόνιμη επαγγελματική δραστηριότητα σε θέματα του δικαίου του κράτους μέλους υποδοχής, συμπεριλαμβανομένου του κοινοτικού δικαίου, απαλλάσσεται της δοκιμασίας επάρκειας η οποία μπορεί ενδεχομένως να απαιτηθεί κατ' εφαρμογή του άρθρου 4 παράγραφος 1 στοιχείο β) της οδηγίας 89/48/ΕΟΚ για την προσχώρησή του στο επάγγελμα του δικηγόρου στο κράτος μέλος υποδοχής και την εκεί άσκησή του υπό τον επαγγελματικό τίτλο που ισχύει για το οικείο επάγγελμα στο εν λόγω κράτος μέλος.

Εναπόκειται στον ενδιαφερόμενο δικηγόρο να αποδείξει την πραγματική και μόνιμη άσκηση αυτής της δραστηριότητας επί μία τουλάχιστον τριετία σε θέματα δικαίου του κράτους μέλους υποδοχής. Προς το σκοπό αυτό υποβάλλει στην αρμόδια αρχή υποδοχής κάθε χρήσιμη πληροφορία και έγγραφο, ιδίως σχετικά με τον αριθμό και τη φύση των υποθέσεων που χειρίστηκε. Ως «πραγματική και μόνιμη δραστηριότητα» νοείται η πραγματική άσκηση της δραστηριότητας χωρίς άλλη διακοπή εκτός από εκείνες που απορρέουν από την καθημερινή ζωή.

2. Ο δικηγόρος που ασκεί επάγγελμα υπό τον επαγγελματικό τίτλο καταγωγής και αποδεικνύει τριετή τουλάχιστον πραγματική και μόνιμη επαγγελματική δραστηριότητα σε θέματα του δικαίου του κράτους μέλους υποδοχής, μπορεί να υποβληθεί, δυνάμει του άρθρου 4 παράγραφος 1 στοιχείο β) της οδηγίας 89/48/ΕΟΚ, σε δοκιμασία επάρκειας περιοριζόμενη μόνον στο δικονομικό δίκαιο και τους κανόνες δεοντολογίας του κράτους μέλους υποδοχής.

3. Ο δικηγόρος που ασκεί επάγγελμα υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής μπορεί να ζητήσει, ανά πάσα στιγμή διαρκούσης της πενταετίας που αναφέρεται στο άρθρο 2, την αναγνώριση του διπλώματός του σύμφωνα με την οδηγία 89/48/ΕΟΚ με σκοπό να προσχωρήσει οριστικά στο επάγγελμα του δικηγόρου στο κράτος μέλος υποδοχής και να ασκήσει το επάγγελμα με τον επαγγελματικό τίτλο του εν λόγω κράτους μέλους.

4. Η αρμόδια αρχή, όταν κρίνει τις αιτήσεις, λαμβάνει υπόψη τη συμμετοχή του αιτούντος σε μαθήματα ή σεμινάρια σχετικά με το δίκαιο του κράτους μέλους υποδοχής, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματικών και δεοντολογικών κανόνων.

5. Οι εκπρόσωποι της αρμόδιας αρχής που είναι επιφορτισμένοι με την εξέταση της αιτήσεως εξασφαλίζουν το απόρρητο των πληροφοριών που έχουν στη διάθεσή τους.

6. Ο δικηγόρος που προσχώρησε στο επάγγελμα στο κράτος μέλος υποδοχής σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που προβλέπονται από τις παραγράφους 1 έως 5 έχει δικαίωμα να χρησιμοποιεί, παράλληλα με τον επαγγελματικό τίτλο του κράτους μέλους υποδοχής, τον επαγγελματικό τίτλο καταγωγής σε μια από τις επίσημες γλώσσες του κράτους καταγωγής.

Άρθρο 11

Συλλογική άσκηση του επαγγέλματος

Όταν στο κράτος μέλος υποδοχής επιτρέπεται η άσκηση του επαγγέλματος συλλογικά, το επάγγελμα πρέπει να ασκείται σύμφωνα με τις ακόλουθες προϋποθέσεις.

1. Ένας ή περισσότεροι δικηγόροι που ασκούν το επάγγελμα υπό τον επαγγελματικό τους τίτλο καταγωγής σε ένα κράτος μέλος υποδοχής και που είναι μέλη της ιδίας ομάδας στο κράτος μέλος καταγωγής, μπορούν να ασκούν τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες στο πλαίσιο ενός υποκαταστήματος ή πρακτορείου της ομάδας τους στο κράτος μέλος υποδοχής. Ωστόσο, όταν οι θεμελιώδεις κανόνες που διέπουν τη λειτουργία της ομάδας αυτής στο κράτος μέλος καταγωγής δεν συμβιβάζονται με τους θεμελιώδεις κανόνες που απορρέουν από τις νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις του κράτους μέλους υποδοχής, οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται εφόσον η τήρησή τους δικαιολογείται από το γενικό συμφέρον της προστασίας των πελατών και των τρίτων.

2. Κάθε κράτος μέλος παρέχει σε δύο ή περισσότερους δικηγόρους, που προέρχονται από την ίδια ομάδα ή κατάγονται από το ίδιο κράτος και ασκούν επάγγελμα υπό τον επαγγελματικό τους τίτλο καταγωγής στο έδαφός του, τη δυνατότητα να υιοθετήσουν μια συλλογική μορφή άσκησης του επαγγέλματος. Εάν το κράτος μέλος υποδοχής επιτρέπει διαφορετικές συλλογικές μορφές άσκησης του επαγγέλματος στους δικηγόρους του, οι ίδιες συλλογικές μορφές πρέπει να είναι προσιτές και στους προαναφερόμενους δικηγόρους. Οι όροι σύμφωνα με τους οποίους οι δικηγόροι αυτοί ασκούν τις δραστηριότητές τους συλλογικά στο κράτος μέλος υποδοχής διέπονται από τις νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις του εν λόγω κράτους μέλους.

3. Το κράτος μέλος υποδοχής λαμβάνει επίσης τα μέτρα που απαιτούνται για να καταστεί δυνατή η άσκηση του επαγγέλματος και συλλογικά:

α) μεταξύ πολλών δικηγόρων που ασκούν επάγγελμα υπό τον επαγγελματικό τους τίτλο καταγωγής και προέρχονται από διαφορετικά κράτη μέλη 7

β) μεταξύ ενός ή περισσότερων δικηγόρων που αναφέρονται στο στοιχείο α) και ενός ή περισσότερων δικηγόρων του κράτους μέλους υποδοχής.

Οι προϋποθέσεις σύμφωνα με τις οποίες οι δικηγόροι αυτοί ασκούν τις δραστηριότητές τους συλλογικά στο κράτος μέλος υποδοχής διέπονται από τις νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις του εν λόγω κράτους μέλους.

4. Ο δικηγόρος που επιθυμεί να εγκατασταθεί σε ένα κράτος υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής ενημερώνει το αρμόδιο όργανο του κράτους μέλους υποδοχής για το γεγονός ότι είναι μέλος ομάδας στο κράτος μέλος καταγωγής του, και παρέχει όλες τις χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την ομάδα αυτή.

5. Κατά παρέκκλιση από τις προηγούμενες παραγράφους, το κράτος μέλος υποδοχής που απαγορεύει την άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος από ομάδα η οποία ελέγχεται από άτομα ξένα προς το επάγγελμα, δύναται να αρνηθεί σε ένα δικηγόρο που είναι εγγεγραμμένος υπό τον επαγγελματικό του τίτλο καταγωγής να ασκεί στο έδαφός του επάγγελμα υπό την ιδιότητα του μέλους της ομάδας αυτής, εάν το δικαίωμα λήψης αποφάσεων στην ομάδα αυτή ασκείται κατά πλειοψηφία από πρόσωπα μη έχοντα την ιδιότητα του δικηγόρου.

Άρθρο 12

Επωνυμία της ομάδας

Ανεξάρτητα από τις προϋποθέσεις σύμφωνα με τις οποίες οι δικηγόροι που ασκούν επάγγελμα υπό τον επαγγελματικό τους τίτλο καταγωγής ασκούν το επάγγελμά τους στο κράτος μέλος υποδοχής, δύνανται να αναφέρουν την επωνυμία της ομάδας στην οποία ανήκουν στο κράτος μέλος καταγωγής. Το κράτος μέλος υποδοχής μπορεί να απαιτήσει να αναφέρεται, εκτός από την επωνυμία αυτή, και η νομική μορφή της ομάδας στο κράτος μέλος καταγωγής ή και τα ονόματα των μελών της ομάδας που ασκούν το επάγγελμα στο κράτος μέλος υποδοχής.

Άρθρο 13

Συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων οργάνων του κράτους μέλους υποδοχής και καταγωγής

Για να διευκολυνθεί η εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και να αποφευχθούν τυχόν καταστρατηγήσεις των διατάξεών της με μοναδικό σκοπό τη μη εφαρμογή των κανόνων που ισχύουν στο κράτος μέλος υποδοχής, η αρμόδια αρχή του εν λόγω κράτους καθώς και εκείνη του κράτους μέλους καταγωγής συνεργάζονται στενά και παρέχουν αμοιβαία συνδρομή. Εξασφαλίζουν επίσης το απόρρητο των πληροφοριών που ανταλλάσσουν.

Άρθρο 14

Ορισμός των αρμοδίων αρχών

Τα κράτη μέλη ορίζουν, το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 1996, τις αρμόδιες αρχές που δύνανται να δεχθούν τις αιτήσεις και να λάβουν τις αποφάσεις που αναφέρονται στην παρούσα οδηγία. Πληροφορούν σχετικά τα άλλα κράτη μέλη και την Επιτροπή.

Άρθρο 15

Ενημέρωση στο εθνικό δίκαιο

1. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν προς την παρούσα οδηγία το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 1996. Ενημερώνουν αμέσως την Επιτροπή σχετικά.

Όταν τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις εν λόγω διατάξεις οι τελευταίες αυτές περιέχουν παραπομπή στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρόμοια παραπομπή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Ο τρόπος της παραπομπής καθορίζεται από τα κράτη μέλη.

2. Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείμενο των βασικών διατάξεων εσωτερικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία.

Άρθρο 16

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Άρθρο 17

Παραλήπτες

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

(1) ΕΕ αριθ. L 19 της 24. 1. 1989, σ. 16.

(2) ΕΕ αριθ. L 78 της 26. 3. 1977, σ. 17.

(3) Συλλογή 1988, σ. 1123.