51994AC0760

Γνωμοδότηση για την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την αντιμετώπιση κινδύνων σοβαρών ατυχημάτων σχετιζόμενων με επικίνδυνες ουσίες (1) (94/C 295/18)

Στις 14 Μαρτίου 1994, και σύμφωνα με το άρθρο 130 Ρ, παράγραφος 1, της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει της γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την ανωτέρω πρόταση.

Το τμήμα περιβάλλοντος, δημόσιας υγείας και κατανάλωσης, στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, επεξεργάστηκε τη γνωμοδότησή του στις 3 Mαΐου 1994 με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. Pellarini.

Κατά την 316η σύνοδο ολομελείας της (συνεδρίαση της 2ας Ιουνίου 1994), η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε ομόφωνα την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Γενικές παρατηρήσεις

1.1. H OKE εγκρίνει την πρωτοβουλία της Επιτροπής για τη θέσπιση νέας οδηγίας για την αντιμετώπιση κινδύνων σοβαρών ατυχημάτων, προσαρμόζοντας και εκσυγχρονίζοντας τις ενδείξεις και τις υποχρεώσεις που περιλαμβάνονται στην προηγούμενη οδηγία αριθ. 82/501/ΕΟΚ (2) και στις μεμονωμένες διαδοχικές τροποποιήσεις (87/216/ΕΟΚ, 88/610/ΕΟΚ και 91/692/ΕΟΚ).

1.2. Πράγματι, η οδηγία «Seveso» του 1982 που υπήρξε η πρώτη θετική ένδειξη που προέβλεψε για τη λήψη μέτρων σε κοινοτικό επίπεδο, χρήζει σήμερα τροποποιήσεων, βάσει του απολογισμού μιας και παραπάνω δεκαετίας εφαρμογής, προκειμένου τα μέτρα για την πρόληψη σοβαρών ατυχημάτων να γίνονται ολοένα και πιο αποτελεσματικά, πιο αυστηρά και πιο λειτουργικά και να είναι καλύτερα εναρμονισμένα μεταξύ των κρατών μελών ώστε να εξασφαλίζεται ορθότερη εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας.

1.3. `Οντως, η ΟΚΕ διαπιστώνει ότι η οδηγία 82/510/ΕΟΚ εφαρμόστηκε κατά τρόπο ανομοιογενή και ετεροχρονισμένο στα διάφορα κράτη μέλη και ότι είναι ανάγκη να αποφευχθεί η επανάληψη παρόμοιων διαφορών στο μέλλον, που δημιουργούν ατυχείς στρεβλώσεις του ανταγωνισμού καθώς και ανισότητες στο βαθμό προστασίας της υγείας και του περιβάλλοντος.

1.4. Παρά την υιοθέτηση των σχετικών μέτρων, κατά την περίοδο εφαρμογής της οδηγίας στην ΕΟΚ διαπιστώθηκαν άνω των 130 μεγάλων ατυχημάτων με σοβαρότατες συχνά συνέπειες για το περιβάλλον, την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων και των πληθυσμών, καθώς και για αυτή την ίδια την οικονομία των συγκεκριμένων ζωνών.

1.5. Η ΟΚΕ υπογραμμίζει ότι και σ`αυτόν τον ειδικό τομέα οι προληπτικές δράσεις είναι οι πλέον κατάλληλες για τη διαφύλαξη και προστασία της ποιότητας του περιβάλλοντος, της υγείας των εργαζομένων και των πολιτών και της ίδιας της οικονομίας. Αυτό άλλωστε συνάδει με τη νομική βάση που υιοθετήθηκε, το άρθρο 130 P, καθώς και με το πνεύμα του νέου προγράμματος υπέρ του περιβάλλοντος και της βιώσιμης αναπτύξεως, που, μεταξύ άλλων, τονίζει τη συμμετοχή όλων των τομέων της κοινωνίας υπό το πνεύμα της κατανομής των ευθυνών.

1.6. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι οι τροποποιήσεις που πρέπει να επέλθουν και τα νέα μέτρα που πρέπει να ληφθούν οφείλουν να είναι ακριβή και λειτουργικά, χωρίς γραφειοκρατικές διαδικασίες ή εφαρμογές που ενέχουν τον κίνδυνο να αυξήσουν τις δυσκολίες και τις δαπάνες ενώ δεν συμβάλλουν σημαντικά στον περιορισμό των ζημιών που προκαλούνται από τα σοβαρά ατυχήματα.

2. Γενικές παρατηρήσεις επί του περιεχομένου της οδηγίας

2.1. Ορισμοί

2.1.1. Η ΟΚΕ εκτιμά την ακρίβεια και τη σαφήνεια των ορισμών που περιέχονται στην πρόταση και τα παραρτήματα, πράγμα το οποίο ανταποκρίνεται άλλωστε στο αίτημα που διετύπωνε στο σημείο 1.20 της γνωμοδότησης που υιοθετήθηκε στις 26 Μαρτίου 1980 (3).

2.1.2. Η αναφορά στις οδηγίες 67/548/ΕΟΚ, 88/379/ΕΚ και 78/631/ΕΟΚ σε ό,τι αφορά τις ταξινομήσεις στο Παράρτημα Ι παρέχει ένα σαφές πλαίσιο που θα προσαρμοσθεί σταδιακά στην τεχνική πρόοδο σύμφωνα με τις ισχύουσες διαδικασίες.

2.2. Πεδίο εφαρμογής: γενικά

2.2.1. Η ΟΚΕ εγκρίνει τις προτεινόμενες τροποποιήσεις που καθιστούν σαφέστερες τις δραστηριότητες που εμπίπτουν στο σχετικό πεδίο εφαρμογής.

2.2.2. Είναι πράγματι ορθό να καταργηθεί η διαφορά μεταξύ αποθήκευσης και παραγωγής που περιέχεται στα παραρτήματα ΙΙ και ΙΙΙ της οδηγίας 82/501/EOK. Πολλές μονάδες αποθήκευσης συνδέονται με την παραγωγή, πράγμα το οποίο έχει προκαλέσει ερμηνευτικές δυσκολίες σε πολλούς παραγωγούς καθώς και στις αρμόδιες αρχές.

2.2.3. Επιπλέον, είναι ορθή η κατάργηση του κανόνα των 500 μέτρων εντός των οποίων οι παρασκευαστές βάσει του άρθρου 5 παράγραφος 4 της οδηγίας 82/501/EOK, έπρεπε να συγκεντρώνουν τις ποσότητες των επικίνδυνων ουσιών, ανεξαρτήτως των δυνατοτήτων προκλήσεως σοβαρών ατυ-χημάτων.

2.2.4. `Εγκυρη είναι επίσης και η πρόταση περί απαλλαγής ή περιορισμού των πληροφοριών που απαιτείται να αναφέρονται στην έκθεση ασφαλείας εφόσον η αρμόδια αρχή πειστεί ότι οι συγκεκριμένες ουσίες που υπάρχουν στη μονάδα δεν δημιουργούν κίνδυνο σοβαρού ατυχήματος (άρθρο 9, παρά-γραφος 6).

2.2.5. Σκόπιμη είναι και η αναφορά στα κριτήρια που θεσπίζονται από την οδηγία 67/548/ΕΟΚ που περιλαμβάνεται στο παράρτημα Ι, 2ο μέρος, που ταξινομεί τις επικίνδυνες ουσίες κατά κατηγορία τόσο για τους παρασκευαστές όσο και για τις αρμόδιες αρχές.

2.2.5.1. Η ΟΚΕ πιστεύει εντούτοις ότι οι ποσότητες των επικίνδυνων ουσιών που αναφέρονται στο παράρτημα Ι, μέρη 1 και 2 πρέπει να ελέγχονται εκ νέου διότι μπορεί να αποδειχθεί ότι είναι ιδιαίτερα μεγάλες σε ορισμένες περιπτώσεις.

2.3. Πεδίο εφαρμογής: ιδιαιτερότητες

2.3.1. Η ΟΚΕ κρίνει ορθή την πρόταση να διαιρεθούν οι εν λόγω δραστηριότητες σε δύο κατηγορίες κινδύνων, σύμφωνα με τις ποσότητες των επικίνδυνων ουσιών όπως ορίζεται στο παράρτημα Ι.

2.3.2. Κρίνει επίσης ορθό ότι τα προληπτικά μέτρα που θα πρέπει να σχεδιασθούν και να υιοθετηθούν θα πρέπει να κοινοποιηθούν στις αρμόδιες αρχές.

2.3.3. Η ΟΚΕ τονίζει ότι βάσει της οδηγίας 82/501/ΕΟΚ και των διαδοχικών τροπολογιών, παράλληλα με τους ισχύοντες νόμους, τους κανόνες καλής τεχνικής και την κοινή λογική, οι παρασκευαστές είναι υποχρεωμένοι ήδη να προβλέπουν τους διάφορους τύπους πιθανών κινδύνων, να υιοθετούν τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας και προλήψεως και είναι υπεύθυνοι για τις ζημίες που ενδέχεται να προκληθούν ένεκα αμελείας ή ανεπάρκειας των υιοθετημένων μέτρων.

2.3.4. Η ΟΚΕ επισημαίνει ότι η καινοτομία που εισάγεται με τις προτάσεις τροποποιήσεως συνίσταται περισσότερο στην επίτευξη ομοιογένειας της ποιότητας παρά στην επέκταση της ποσότητας των πληροφοριών που πρέπει να υποστούν επεξεργασία και να κοινοποιηθούν στις αρμόδιες αρχές.

2.3.5. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι η επίτευξη μιας παρόμοιας ομοιογένειας της ποιότητας είναι απαραίτητη προκειμένου η αρμόδια αρχή να μπορεί να προβαίνει σε έγκυρες αποφάσεις σε ό,τι αφορά τη χωροταξία και τα επίπεδα εκτάκτου ανάγκης εκτός των μονάδων λαμβανομένων υπόψη και των πιθανών «επιπτώσεων domino».

2.4. Δραστηριότητες που αποκλείονται

2.4.1. Η ΟΚΕ παραπονείται και πάλι για το γεγονός ότι έχουν αποκλεισθεί ορισμένες δραστηριότητες όπως βεβαίωνε στην προαναφερθείσα γνωμοδότηση του 1980 σημείο 2.5.

2.4.2. Επισημαίνει, επίσης, ότι ορισμένες δραστηριότητες βάσει της σημερινής διατυπώσεως αποκλείονται για λόγους που δεν είναι πολύ σαφείς και υποβάλλει προτάσεις για περαιτέρω τροποποίηση.

2.5. Χωροταξία

2.5.1. Η ΟΚΕ επικροτεί τις υποδείξεις σχετικά με την πολιτική στον τομέα της χωροταξίας (άρθρο 12, παράγραφος 1), να λαμβάνεται δηλαδή υπόψη η ανάγκη διαχωρισμού σε μακροπρόθεσμη βάση των μονάδων που υπόκεινται στην παρούσα οδηγία από τις κατοικημένες περιοχές, τις περιοχές μεγάλης προσέλευσης του κοινού και από τις περιοχές ιδιαίτερης φυσικής ευαισθησίας ή ενδιαφέροντος. Οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να προσπαθήσουν υπεύθυνα να ελαχιστοποιήσουν τους κινδύνους που μπορεί να προκαλέσουν αποφάσεις της αρμοδιότητάς τους σχετικά με νέες βιομηχανικές εγκαταστάσεις ή κατοικίες.

2.5.2. Η ΟΚΕ φρονεί, ωστόσο, ότι τα τεχνικά μέτρα που λαμβάνονται στο εσωτερικό των μονάδων και έχουν ανάλογο αποτέλεσμα με το διαχωρισμό των εν λόγω μονάδων από τις κατοικημένες, κλπ., περιοχές αποτελούν αποδεκτές εναλλακτικές λύσεις του φυσικού διαχωρισμού. Η πρόβλεψη αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις υπάρχουσες μονάδες.

2.6. Πληροφόρηση των εργαζομένων και εσωτερικά σχέδια εκτάκτου ανάγκης

2.6.1. Μολονότι εγκρίνει τα όσα αναφέρονται σχετικά με το σύστημα διαχείρισης που προβλέπεται στο άρθρο 6.1, η ΟΚΕ επισημαίνει με ανησυχία ότι εξαφανίσθηκαν από το κείμενο της προτάσεως τα όσα αναφέρονταν σχετικά με την ενημέρωση, την εκπαίδευση και τον εξοπλισμό των εξαρτημένων εργαζομένων και εκείνων που έχουν πρόσβαση στη μονάδα για λόγους εργασίας που αναφέρονται στο άρθρο 4 της οδηγίας 82/501/ΕΟΚ.

2.6.2. Η ΟΚΕ ζητεί επιμόνως να συμπεριληφθούν και πάλι στο κείμενο, επειδή δεν πιστεύει ότι επαναλαμβάνονται οι υποχρεώσεις που περιλαμβάνονται στην οδηγία 89/391/ΕΟΚ για την υγεία και την ασφάλεια στον τόπο εργασίας (1), και τούτο για τους εξής λόγους:

α) η οδηγία 89/391/ΕΟΚ υποχρεώνει τους εργοδότες να ενημερώνουν τους εργαζομένους και/ή τους εκπροσώπους τους, καθώς και τους εργοδότες εργολαβικών εταιρειών (άρθρο 10) να λαμβάνουν συγκεκριμένα μέτρα σε περίπτωση σοβαρών και άμεσων κινδύνων (άρθρο 8, παρά-γραφος 3) 7

β) στην εξεταζόμενη περίπτωση η ενημέρωση - εκτός από την εκπαίδευση και τον εξοπλισμό - αποτελεί σήμερα απαραίτητη προϋπόθεση για όλους τους εργαζομένους (χωρίς να υπάρχει δυνατότητα περιορισμού στους εκπροσώπους τους όπως επισημαίνεται στην οδηγία 89/391/ΕΟΚ) 7

γ) η ενημέρωση, η εκπαίδευση και ο εξοπλισμός χρησιμεύουν ειδικότερα για τη συνεχή και αδιάλειπτη πρόληψη έναντι των κινδύνων και όχι μόνον για να ξέρει κανείς πώς θα συμπεριφερθεί σε περίπτωση σοβαρών και άμεσων κινδύνων 7

δ) αλλά και για άλλες συγκεκριμένες δραστηριότητες η Κοινότητα έχει υιοθετήσει ειδικές οδηγίες εκτός από την οδηγία 89/391/ΕΟΚ (π.χ. για τις καρκινογόνες ουσίες, οδηγία αριθ. 90/394/ΕΟΚ, για τους βιντεοτερματικούς η οδηγία αριθ. 90/270/ΕΟΚ, για τα βαρέα φορτία η οδηγία αριθ. 90/269/ΕΟΚ, για τους βιολογικούς παράγοντες η οδηγία αριθ. 90/679/ΕΟΚ).

2.6.3. Η ΟΚΕ υπογραμμίζει ότι πολλά εκ των σοβαρών ατυχημάτων συνέβησαν σε εόρτιες, προεόρτιες, νυχτερινές ώρες ή κατά τις παύσεις για το γεύμα. Τούτο ίσως να οφείλεται σε μία ψυχολογική «ελάττωση» της υποκειμενικής ή αντικειμενικής προσοχής για την τήρηση των προληπτικών μέτρων και την ασφάλεια κατά τις περιόδους κατά τις οποίες δεν εκτελούνται πλήρως οι συγκεκριμένες δραστηριότητες καθώς το προσωπικό αποτελείται μόνο από εκείνους που εκτελούν βάρδια.

2.6.4. Είναι, εντούτοις, απαραίτητο όχι μόνο να καταρτισθούν και να υιοθετηθούν αντικειμενικά και υποκειμενικά μέτρα προλήψεως και ασφάλειας αλλά να διενεργείται σοβαρότατος έλεγχος για την εφαρμογή τους μέσω συγκεκριμένου συστήματος διαχείρισης και σχετικών διαδικασιών.

2.6.5. Η ΟΚΕ επικροτεί τα όσα διατυπώνονται σχετικά με τα εσωτερικά προγράμματα έκτακτης ανάγκης. Διερωτάται ωστόσο γιατί δεν προβλέπεται η υποχρέωση προσδιορισμού και κοινοποίησης προς τις αρμόδιες αρχές των λεπτομερειών και της συχνότητας των ασκήσεων για τις καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης που πραγματοποιούνται σε όλες σχεδόν τις μονάδες. Η ΟΚΕ ζητεί την καθιέρωση της παροχής των πληροφοριών αυτών οι οποίες δεν συνεπάγονται κόστος και μπορούν να παράσχουν σπουδαίες εγγυήσεις στις αρμόδιες αρχές και στον ίδιο τον πληθυσμό.

2.7. Ενημέρωση του πληθυσμού και εξωτερικά προγράμματα εκτάκτου ανάγκης

2.7.1. Η ΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για τη βελτίωση της ενημέρωσης του πληθυσμού, δεδομένου ότι ανέκαθεν επέμενε στη σημασία της ενεργού συμμετοχής των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο όχι μόνο στο εσωτερικό των μονάδων αλλά και σε όλη την περιοχή.

2.7.2. Θεωρεί ότι στην πρόταση εξισορροπούνται επαρκώς η διαφάνεια της ενημέρωσης που αποσκοπεί στην ασφάλεια με την τήρηση του απόρρητου χαρακτήρα των βιομηχανικών στοιχείων.

2.7.3. Εντούτοις, για να καταστεί ομοιογενής η ενημέρωση και να αποφευχθούν διαμάχες ως προς την ποσότητα και την ποιότητα των πληροφοριών που εμπίπτουν στο απόρρητο, η ΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να εξετάσει κατά πόσο είναι σκόπιμη η δημιουργία «ενός δελτίου πληροφοριών» για τους πολίτες σε όλα τα κράτη μέλη.

2.8. Ελάχιστες ποσότητες ουσιών (παράρτημα I)

2.8.1. Σε γενικές γραμμές η ΟΚΕ συμφωνεί με τα κριτήρια για τον καθορισμό των ελαχίστων ποσοτήτων.

2.8.2. Η ΟΚΕ επισημαίνει εντούτοις ότι μόνο 10 καρκινογόνων ουσιών (εκτός των διοξίνων) η ελάχιστη ποσότητα σε τόνους είναι 0,001 7 όλων των άλλων η ελάχιστη ποσότητα είναι κατά 5 000 φορές υψηλότερη (εάν εκτός από καρκινογόνες είναι και πολύ τοξικές) ή 50 000 φορές υψηλότερη (εάν είναι και τοξικές).

2.8.3. Η ΟΚΕ θεωρεί για το λόγο αυτό χρήσιμο να προστεθεί στο τέλος του 1ου μέρους του παραρτήματος Ι μία άλλη κατηγορία με τις ουσίες οι οποίες είναι ταυτοχρόνως καρκινογόνες και πολύ τοξικές ή τοξικές.

3. Ειδικές παρατηρήσεις

3.1. Τίτλος της οδηγίας

3.1.1. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι βάσει των παρατηρήσεων που αναπτύχθηκαν προηγουμένως, θα πρέπει στην αρχή του τίτλου να παρεμβληθεί η λέξη «πρόληψη».

3.2. Αιτιολογικές σκέψεις

3.2.1. Προτείνεται να προστεθεί η παρακάτω αιτιολογική σκέψη:

«Εκτιμώντας ότι καλό θα ήταν να υπάρξει μεγαλύτερη ολοκλήρωση μεταξύ των απαντήσεων αυτής της οδηγίας και της πρόληψης των επαγγελματικών κινδύνων και της προστασίας της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων στον τόπο εργασίας όπως προβλέπεται στην οδηγία 89/391/EOK, τα κράτη μέλη θα έπρεπε να προβλέπουν ότι οι εκπρόσωποι των εργαζομένων που έχουν συγκεκριμένα καθήκοντα σε θέματα προστασίας της ασφάλειας και της υγείας, πρέπει επίσης να μπορούν να συμβάλλουν με ενημέρωση και διαβούλευση, στην εφαρμογή μέτρων προστασίας και βελτίωσης της διαχείρισης των κινδύνων σοβαρών ατυχημάτων που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία.»

3.3. `Αρθρο 4

3.3.1. Η ΟΚΕ λυπάται για το γεγονός ότι πρέπει να εξαιρεθούν οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις και εκφράζει την αμηχανία της για τις εξαιρέσεις που προβλέπονται από τις περιπτώ-σεις γ), δ) και ε).

3.3.2. Η μεταφορά για την οποία γίνεται λόγος στην περίπτωση γ) θα μπορούσε να αποκλεισθεί μόνο εντός των χρονικών ορίων που απαιτούνται για τις μετατοπίσεις από χώρο αποθήκευσης σε χώρο αποθήκευσης. Πράγμα το οποίο θα αποτελούσε εγγύηση κατά των ακατάλληλων αποθηκεύσεων επικίνδυνων ουσιών κοντά σε σταθμούς, λιμένες, αμαξοστάσια, δηλαδή σε τόπους που παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο και ανεπαρκή ή και καθόλου μέτρα ενημέρωσης και ασφάλειας.

3.3.3. Για τη μεταφορά μέσω αγωγών, η οποία αναφέρεται στην περίπτωση δ) απαιτείται προσήκουσα κοινοτική νομοθεσία.

3.3.4. Στην περίπτωση ε) θα πρέπει να διαγραφεί η τελευταία φράση: «συμπεριλαμβανομένης της προπαρασκευής των εξορυχθέντων υλών προς πώληση», η διατύπωση της οποίας δεν υπήρχε στην οδηγία 82/501/ΕΟΚ, και η οποία είναι εξαιρετικά αμφίσημη και θα μπορούσε να προκαλέσει αμφισβητήσεις για απαράδεκτες εξαιρέσεις δραστηριοτήτων όπως η διύλιση ή η πυρόλυση (εφόσον συνδέεται με τη γεώτρηση).

3.4. `Αρθρο 5

3.4.1. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι είναι χρήσιμο να διευκρινισθεί με ακριβέστερο τρόπο απ`ό,τι προβλεπόταν στην οδηγία 89/391/ΕΟΚ η απαίτηση περί ενημέρωσης, εκπαίδευσης και εξοπλισμού για λόγους ασφαλείας όλων των εργαζομένων. Προτείνεται επίσης να προστεθεί στο τέλος του σημείου 5.1 και μετά τη λέξη «το περιβάλλον», η εξής φράση: «καθώς και να ενημερώνει, να εκπαιδεύει και να εξοπλίζει για λόγους ασφαλείας τα άτομα που εργάζονται στον τόπο εργασίας». Η διατύπωση αυτή είναι η ίδια με αυτή που περιλαμβάνεται στο άρθρο 4 της οδηγίας 82/501/ΕΟΚ.

3.4.2. Επίσης, δέον να ορισθεί ότι σε ό,τι αφορά τους κινδύνους μεγάλων ατυχημάτων, τα μέτρα που πρόκειται να ληφθούν, πρέπει να ανταποκρίνονται στο καλύτερο επίπεδο της διαθέσιμης τεχνολογίας ασφαλείας.

3.5. `Αρθρο 6

3.5.1. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι ένα σύστημα διαχείρισης της ασφάλειας και των σχετικών διαδικασιών θα πρέπει να περιλαμβάνει τις λεπτομέρειες εφαρμογής και τη συχνότητα της ενημέρωσης των εργαζομένων και της εκτέλεσης των κανονικών ασκήσεων των προγραμμάτων εκτάκτου ανάγκης. Η ΟΚΕ, προτείνει συνεπώς να γίνουν οι εξής προσθήκες στο άρθρο 6.1:

- στο σημείο γ) να προστεθούν τα εξής: «συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που προκύπτουν από ακατάλληλη χρήση»,

- μετά το σημείο δ), να προστεθούν τα εξής: «οι λεπτομέρειες εφαρμογής της ενημέρωσης, εκπαίδευσης και εξοπλισμού των εργαζομένων και εκείνων που έχουν πρόσβαση στο συγκεκριμένο χώρο για λόγους εργασίας»,

- μετά το σημείο στ), να προστεθούν τα εξής: «οι τρόποι εφαρμογής και η συχνότητα των ασκήσεων συναγερμού στα πλαίσια των προγραμμάτων εκτάκτου ανάγκης».

3.5.2. Η ΟΚΕ είναι πεπεισμένη ότι χρειάζεται να ζητηθεί από τους παρασκευαστές να ληφθούν χρήσιμα μέτρα για την πρόληψη και την ασφάλεια και να αποφευχθούν άχρηστες επαναλήψεις που συνεπάγονται δαπάνες και δυσκολίες. Δεδο-μένου ότι οι πληροφορίες για τις οποίες γίνεται λόγος στο σημείο 6.3 δεν αποτελούν παρά τη σύνθεση των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στο «έγγραφο» το οποίο υποχρεούνται να συντάσσουν οι αρμόδιοι κατά την έννοια του άρθρου 6.1, η ΟΚΕ προτείνει το εν λόγω έγγραφο να συνάπτεται στη γραπτή κοινοποίηση προκειμένου να μη δημιουργούνται προβλήματα ως προς την ορθή εκτέλεσή του.

3.6. `Αρθρο 8

3.6.1. Η ΟΚΕ επικροτεί την καινοτομία της οδηγίας σχετικά με την επισήμανση των ομάδων γειτονικών μονάδων όπου η πιθανότητα σοβαρού ατυχήματος είναι αυξημένη.

3.6.2. Η οδηγία επιβάλλει ορθώς την ανάληψη της υποχρεώσεως αυτής από την αρμόδια αρχή. Η ΟΚΕ εγκρίνει την επιλογή αυτή και θα ήταν αντίθετη με τη θέσπιση συνυπευθυνότητας από πλευράς αρμοδίων προσώπων για την επισήμανση, δεδομένου ότι δεν έχουν κανένα δικαίωμα λήψεως πληροφοριών από πλευράς γειτονικών κατασκευαστών, οι οποίοι πολλές φορές ενδέχεται να είναι έμμεσοι ή άμεσοι ανταγωνιστές στην αγορά.

3.6.3. Η ΟΚΕ θεωρεί ορθή την υποχρέωση ανταλλαγής πληροφοριών για λόγους ασφαλείας μεταξύ γειτονικών αρμοδίων προσώπων όπως ορίζεται από το άρθρο 8.2 σημείο β). Εντούτοις, επισημαίνει ότι ενδέχεται να προκύψουν δυσκολίες λόγω της τεχνικής επιφυλακτικότητας και καλεί την Επιτροπή να εξεύρει μία διατύπωση που να αίρει τις δυσκολίες αυτές.

3.6.4. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις που προσδιορίζονται από τα κράτη μέλη για τα οποία γίνεται λόγος στο άρθρο 8.3. θα πρέπει να κοινοποιούνται εκ των προτέρων προκειμένου να καθίστανται γνωστά και στα αρμόδια πρόσωπα και στον πληθυσμό και όχι μόνο στην Επιτροπή όπως για άλλους λόγους προβλέπεται στο άρθρο 9 σημείο 7.

3.7. `Αρθρο 9

3.7.1. Η ΟΚΕ επισημαίνει ότι οι μονάδες που εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου αυτού παρουσιάζουν θεωρητικώς και μόνο αυξημένο κίνδυνο σοβαρού ατυχήματος. Πράγματι, εάν υιοθετηθούν τα ευρύτερα και ικανοποιητικά μέτρα προλήψεως και ασφάλειας, οι πιθανότητες προκλήσεως ατυχήματος ενδέχεται να είναι χαμηλότερες από εκείνες των μονάδων που δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 9.

3.7.2. Κατά τη γνώμη της ΟΚΕ η έννοια αυτή θα πρέπει να διευκρινισθεί για την ορθή ενημέρωση του πληθυσμού και την επιβράβευση των αρμοδίων προσώπων που υιοθετούν περαιτέρω μέτρα εκτός από εκείνα που απαιτούνται κατά το ελάχιστον από την οδηγία ή από τους κανόνες καλής τεχνικής.

3.7.3. Επικροτείται η διατύπωση της παραγράφου 1, μολονότι θεωρείται σκόπιμο να παρεμβληθεί η παραπομπή στα προγράμματα εκτάκτου ανάγκης εντός του στοιχείου δ).

3.7.4. Η ΟΚΕ συμφωνεί με τα διάφορα χρονικά διαστήματα που προβλέπονται στην παράγραφο 3 για την αποστολή της έκθεσης ασφαλείας. Εντούτοις, οι προβλεπόμενοι χρόνοι στην δεύτερη περίπτωση για τις υπάρχουσες μονάδες φέρουν ως ημερομηνία αποστολής της έκθεσης ασφαλείας την 1η Ιανουαρίου 1998. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι είναι δυνατόν να μειωθεί το χρονικό διάστημα κατά το ήμισυ (από 2 σε 1 έτος) λαμβανομένης υπόψη της μεγάλης πλειοψηφίας των μονάδων που εμπίπτουν ήδη στο πεδίο εφαρμογής της ισχύουσας οδηγίας 82/501/ΕΟΚ.

3.7.5. Η ΟΚΕ εγκρίνει την περιοδική επανεξέταση της έκθεσης ασφαλείας και ζητεί να κατέλθει σε 3 έτη η 5ετής επανεξέταση που προβλέπεται στην πρώτη περίπτωση της παραγρά-φου 5.

3.7.6. Κατά την άποψη της ΟΚΕ, το άρθρο 9, παράγρα-φος 5, δεύτερη περίπτωση, πρέπει να τροποποιηθεί ως εξής: «οποτεδήποτε, κατόπιν ρητού και αιτιολογημένου αιτήματος της αρμόδιας αρχής». Με αυτόν τον τρόπο, θα αποφευχθούν αδικαιολόγητα αιτήματα επανεξέτασης από αρχές που επιδεικνύουν υπερβολικό ζήλο και θα διευκολυνθούν οι πιθανές προσφυγές ενάντια σε τέτοια αιτήματα.

3.7.7. Η ΟΚΕ συμφωνεί με την κατά το δυνατόν απλοποίηση της έκθεσης ασφαλείας που προβλέπεται στην παράγραφο 6, εφόσον υπάρχουν αποδείξεις ότι οι συγκεκριμένες ουσίες δεν μπορούν να προκαλέσουν κινδύνους σοβαρών ατυχημάτων. Η ΟΚΕ τονίζει ότι η δυνατότητα αυτή αποτελεί ένα καλό κίνητρο για την επιβράβευση των αρμοδίων προσώπων που υιοθετούν εκτενή μέτρα ασφαλείας μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες ατυχημάτων.

3.7.8. Προκειμένου να αποφευχθεί ενδεχόμενη σύγχυση, με αρνητικές επιπτώσεις, η ΟΚΕ συνιστά να τροποποιηθεί το άρθρο 9, παράγραφος 5, τρίτη περίπτωση, με την προσθήκη, στο τέλος, των εξής:

«... κινδύνων που αφορούν στην πρόληψη και τη συγκεκριμένη μονάδα και που ενδέχεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην πρόληψη και στον έλεγχο των κινδύνων σοβαρών ατυχημάτων».

3.8. `Αρθρο 11

3.8.1. H κατάρτιση και η πλήρης γνώση και αποτελεσματικότητα των εσωτερικών και εξωτερικών σχεδίων εκτάκτου ανά-γκης αποτελεί πρωταρχικό μέσο για την πρόληψη σημαντικών ατυχημάτων και συνεπώς για τον περιορισμό των σχετικών επιπτώσεων πάνω στον άνθρωπο, το περιβάλλον και την οικονομία των συγκεκριμένων περιοχών.

3.8.2. Η ΟΚΕ επισημαίνει ότι το άρθρο 11 εφαρμόζεται μόνο για τις μονάδες που εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 9 και όχι σε όλα όσα εμπίπτουν στις διατάξεις της οδηγίας. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι τα εσωτερικά σχέδια εκτάκτου ανάγκης πρέπει να προβλέπονται σε όλες τις μονάδες, πράγμα που δεν συνεπάγεται επιπρόσθετες δαπάνες για τα αρμόδια πρόσωπα, αντιθέτως δε παρέχει τη δυνατότητα πραγματοποίησης οικονομιών επί των βλαβών που πρέπει να επανορθωθούν σε περίπτωση ατυχήματος, δεδομένου ότι τα έγκυρα σχέδια εκτάκτου ανάγκης συνεπάγονται την εμφανή μείωση των προκαλούμενων ζημιών. Διαφορετική μπορεί να είναι η ένδειξη για τα εξωτερικά σχέδια εκτάκτου ανάγκης στην περίπτωση κατά την οποία μόνο τα σοβαρά ατυχήματα που μπορούν να επαληθευθούν στις μονάδες που εμπίπτουν στο άρθρο 9 μπορούν να έχουν συνέπειες και στην περιοχή εκτός των ίδιων των μονάδων αυτών.

3.8.3. Η ΟΚΕ προτείνει συνεπώς οι διατάξεις του στοιχείου α) του άρθρου 11 παράγραφος 1 να εφαρμόζονται για όλες τις μονάδες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, ενώ οι διατάξεις του στοιχείου β) να ισχύουν μόνο για τις μονάδες που εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 9.

3.8.4. Η ΟΚΕ αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στη συμμετοχή των εργαζομένων και των πολιτών στην εκπόνηση των εξωτερικών σχεδίων εκτάκτου ανάγκης. Έτσι θα αυξηθούν οι σχετικές γνώσεις και θα περιορισθούν περισσότερο οι ενδεχόμενες ζημίες.

3.8.5. Η ΟΚΕ επικροτεί την παράγραφο 6 και ζητεί να ολοκληρωθεί με τη δυνατότητα να καταστεί δημόσια κοινοποίηση με σκοπό την επιβράβευση των αρμοδίων προσώπων που έχουν λάβει μέτρα προλήψεως και ασφάλειας τόσο υψηλού επιπέδου ώστε να μην υφίσταται πλέον κίνδυνος σοβαρών ατυχημάτων.

3.9. `Αρθρο 12

3.9.1. Η ΟΚΕ συμμερίζεται πλήρως την αρχή ότι μεταξύ των στόχων της πολιτικής χωροταξίας πρέπει να συγκαταλέγεται η πρόληψη σοβαρών ατυχημάτων και ο περιορισμός των συνεπειών τους, και επίσης να υπάρχει διαχωρισμός σε μακροπρόθεσμη βάση των μονάδων που υπόκεινται στην οδηγία και των κατοικημένων περιοχών και περιοχών φυσικής ευαισθησίας ή ενδιαφέροντος.

3.10. `Αρθρο 13

3.10.1. Η ΟΚΕ πιστεύει ότι η πληροφόρηση του κοινού και η διαφάνεια αποτελούν βασικές αρχές, διότι η «πληροφόρηση συνιστά ήδη πρόληψη». Τα πληροφορημένα άτομα μπορούν πράγματι να υιοθετήσουν τη συμπεριφορά που απαιτείται για να περιορισθούν οι ζημίες σε περίπτωση ατυχήματος, να αποφευχθεί ο πανικός και οι εσφαλμένες συμπεριφορές που είναι πολλές φορές πιο επιζήμιες ή πιο επικίνδυνες.

3.10.2. Η ΟΚΕ προτείνει ότι οι πληροφορίες και τα ελάχιστα στοιχεία που προβλέπονται στο παράρτημα IV μπορούν να λάβουν τη μορφή ενός «ενημερωτικού δελτίου για τους πολίτες» με απλή γλώσσα και ομοιόμορφα για όλα τα κράτη μέλη.

3.11. `Αρθρο 16

3.11.1. Λόγω της αναγνωρισμένης ευθύνης της διαχείρισης για το σχεδιασμό και την οργάνωση όλων των δραστηριοτήτων στο εσωτερικό της μονάδας, η ΟΚΕ θεωρεί ότι οι λέξεις «σχεδιασμός, διοργάνωση» οι οποίες αναφέρονται στις αρμόδιες αρχές ενέχουν τον κίνδυνο να δημιουργήσουν σύγχυση. Καλεί λοιπόν την Επιτροπή να επανεξετάσει τη διατύπωση του άρθρου αυτού.

3.12. `Αρθρο 17

3.12.1. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι οι προβλεπόμενες διατάξεις είναι και ακριβείς και σημαντικές και ότι ως τέτοιες θα χρησιμεύσουν πολύ για να διαπιστωθεί κατά πόσο είναι δυνατόν να επιτευχθούν τα ίδια αποτελέσματα με τη λήψη το ίδιο αποτελεσματικών μέτρων αλλά με λιγότερες κυρώσεις για τις εργασιακές δραστηριότητες.

3.12.2. Η ΟΚΕ επισημαίνει πράγματι ότι η απαγόρευση των δραστηριοτήτων είναι ένα μέτρο που πλήττει τα αρμόδια πρόσωπα και εμμέσως τους εργαζόμενους και την οικονομία. Το μέτρο αυτό πρέπει εντούτοις να χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση άμεσου κινδύνου.

3.12.3. Η ΟΚΕ ζητεί συνεπώς να προβλεφθεί η υποχρέωση ακροάσεως του αρμόδιου προσώπου σε μόνιμη και προληπτική βάση και τη δυνατότητα υιοθετήσεως εναλλακτικών μέτρων για τις δύο περιπτώσεις που προβλέπονται στη δεύτερη περίπτωση του άρθρου 17, παράγραφος 1. Συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά την πρώτη περίπτωση (μη υποβολή της κοινοποίησης εντός της καθορισμένης προθεσμίας) η καθυστέρηση μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες που δεν συνεπάγονται ωστόσο άμεσους κινδύνους. Εδώ θα έπρεπε να τιμωρηθεί περισσότερο η ατομική συμπεριφορά του αρμόδιου προσώπου και όχι η εν λόγω βιομηχανική δραστηριότητα. Αλλά και στην περίπτωση 2 (μη κατάρτιση εξωτερικού σχεδίου εκτάκτου ανάγκης) δεν γίνεται κατανοητή η επιβολή κυρώσεων στη δραστηριότητα λόγω ευθύνης τρίτου (αρμόδια αρχή) στην περίπτωση κατά την οποία το αρμόδιο πρόσωπο έχει ανταποκριθεί στα καθήκοντά του.

3.12.4. Η ΟΚΕ, ωστόσο, θεωρεί ότι στην τελευταία φράση του άρθρου 17.1, η λέξη «ζητήσει» πρέπει να αντικατασταθεί από τη λέξη «αποκτήσει». Τούτο θα μπορούσε να εξαλείψει κάθε ασάφεια από το δικαίωμα του αρμοδίου προσώπου να λάβει αποζημίωση.

3.13. `Αρθρο 18

3.13.1. Η ΟΚΕ, επικροτεί το σύστημα και ταυτοχρόνως τονίζει ότι είναι σκόπιμο τα άτομα που είναι επιφορτισμένα με τις επιθεωρήσεις να έχουν διαβουλεύσεις και με τους εκπροσώπους των εργαζομένων.

3.14. `Αρθρο 23

3.14.1. Να προστεθούν τα κάτωθι στο τέλος του άρθρου 23:

«Κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου μεταξύ της κατάργησης της οδηγίας 82/501/ΕΟΚ και της υποχρέωσης υποβολής νέας έκθεσης για την ασφάλεια, νέου σχεδίου εκτάκτου ανάγκης, κλπ. για υφιστάμενες μονάδες, θα πρέπει να συνεχίσουν να ισχύουν οι υφιστάμενες εκθέσεις για την ασφάλεια, τα σχέδια εκτάκτου ανάγκης, κλπ.»

4. Παραρτήματα της οδηγίας

4.1. Η ΟΚΕ επιβεβαιώνει τη θετική της κρίση ως προς το παράρτημα Ι και τη διαίρεση αυτού σε δύο κατηγορίες (σύμφωνα με την ποσότητα των επικίνδυνων ουσιών που προβλέπεται στις στήλες 2 και 3).

4.2. Η ΟΚΕ επισημαίνει όμως ότι στα πλαίσια της σημερινής διατύπωσης, εφόσον οι ουσίες είναι ταυτοχρόνως παρούσες στο μέρος 1 (ονομαστικώς) και στο μέρος 2 (κριτήρια), τότε θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ποσότητες που αναφέρονται στο μέρος 1.

4.3. Η ΟΚΕ εγκρίνει το λεπτομερή κατάλογο μόνο εφόσον οι ποσότητες που αναφέρονται στο μέρος 1 είναι χαμηλότερες από εκείνες του μέρους 2, σύμφωνα με το γενικό κανόνα που προβλέπει τη μέγιστη δυνατή προφύλαξη.

4.4. Η ΟΚΕ πιστεύει ότι μεμονωμένες εξαιρέσεις στην κατάταξη μπορούν να προβλεφθούν μόνο για τις ουσίες εκείνες για τις οποίες μολονότι εμπίπτουν σε μία από τις κατηγορίες του μέρους 2, μπορεί να αποδειχθεί ότι υφίσταται μικρός κίνδυνος σοβαρού ατυχήματος με συγκεκριμένη τεχνικο-επιστημονική αιτιολόγηση.

4.5. Η ΟΚΕ πιστεύει επίσης ότι θα πρέπει να προβλεφθεί μία ελάχιστη ποσότητα για τις ουσίες που είναι ταυτοχρόνως καρκινογόνες (ή προκαλούν μετάλλαξη) και πολύ τοξικές (ή τοξικές). Υπενθυμίζεται ότι κατά το ατύχημα του Seveso, απελευθερώθηκε συνολική ποσότητα διοξίνης 0,0004 - 0,0005 τόνων περίπου, και ότι είναι δύσκολο να κατανοηθεί γιατί η ποσότητα των ουσιών που είναι συγχρόνως καρκινογόνες και πολύ τοξικές (τοξικές) και οι οποίες προβλέπονται στην οδηγία να είναι 5(50) τόνων.

4.6. Η ΟΚΕ προτείνει να τροποποιηθεί το πρώτο μέρος του παραρτήματος Ι με την προσθήκη των εξής ουσιών μεταβάλλοντας ανάλογα με τον αυξημένο κίνδυνο τις ποσότητες για τη στήλη 2 και 3:

- καρκινογόνες με R45 (1η και 2η τάξη) και ταυτοχρόνως πολύ τοξικές (Τ+) ή τοξικές (Τ),

- καρκινογόνες (3η τάξη) ή που προκαλούν μετάλλαξη με R40 και ταυτοχρόνως πολύ τοξικές (Τ+) ή (Τ).

4.7. Επιπλέον, προτείνεται η εμπεριστατωμένη εξέταση των οριακών τιμών για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (συμπεριλαμβανομένου του προπανίου και του βουτανίου). Αφενός, πρόκειται για λίαν εύφλεκτες ουσίες σύμφωνα με το μέρος 2, αριθ. 8, και αφετέρου είναι αρκετά διαδεδομένη η κατάλληλη αποθήκευσή τους στην οικονομική ζωή και την τεχνολογία. Ενδεχόμενη ουσιώδης μείωση των εν ισχύ μέχρι τώρα οριακών τιμών θα είχε σημαντικές επιπτώσεις. Με βάση τις στατιστικές ατυχημάτων και ζημιών πρέπει να εξετασθεί αν ορισμένη μείωση των οριακών τιμών θεωρείται αναγκαία και δικαιολογημένη.

4.8. `Οσον αφορά το στοιχείο β) του Παραρτήματος 2.5 η ΟΚΕ φρονεί ότι ενδεχόμενη αλλαγή του ονόματος των αρμοδίων προσώπων απαιτεί απλή κοινοποίηση δίχως να καθιστά απαραίτητη την αλλαγή της εκθέσεως ασφαλείας για την οποία γίνεται λόγος στο άρθρο 9.

Βρυξέλλες, 2 Ιουνίου 1994.

Η Πρόεδρος της

Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Susanne TIEMANN

(1) ΕΕ αριθ. C 106 της 14. 4. 1994, σ. 4.

(2) ΕΕ αριθ. L 230 της 5. 8. 1982, σ. 1.

(3) ΕΕ αριθ. C 182 της 21. 7. 1980, σ. 25.

(4) ΕΕ αριθ. L 183 της 29. 6. 1989, σ. 1.