(1)

Στις 2 Ιουνίου 2014 η Επιτροπή εξέδωσε τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 586/2014 (2) με τον οποίο θεσπίστηκε για πρώτη φορά παρέκκλιση από το άρθρο 4 παράγραφος 1 και το άρθρο 13 παράγραφοι 1 και 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006 για τη χρήση μηχανότρατων με ζευγαρωτά σκάφη («gangui») σε ορισμένα χωρικά ύδατα της Γαλλίας (Προβηγκία-Άλπεις-Κυανή Ακτή), με ισχύ έως τις 6 Ιουνίου 2017. Εγκρίθηκαν αρκετές παρατάσεις της εν λόγω παρέκκλισης, η τελευταία εκ των οποίων με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2022/2363 της Επιτροπής (3), η οποία θα λήξει στις 11 Μαΐου 2024.

(2)

Στις 27 Οκτωβρίου 2023 η Επιτροπή έλαβε αίτημα από τη Γαλλία για παράταση της παρέκκλισης έως τις 11 Μαΐου 2026. Η Γαλλία υπέβαλε επικαιροποιημένα επιστημονικά και τεχνικά δικαιολογητικά στοιχεία για την παράταση της παρέκκλισης, περιλαμβανομένων των εκθέσεων εφαρμογής, για το 2022 και το 2023, του σχεδίου διαχείρισης που εγκρίθηκε από τη Γαλλία στις 13 Μαΐου 2014 (4) σύμφωνα με το άρθρο 19 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006, εκτίμηση του αποτυπώματος της αλιείας με μηχανότρατες με ζευγαρωτά σκάφη («gangui») για το 2022 με χρήση των δεδομένων που διαβίβασαν οι πομποδέκτες VMS (στο εξής: δεδομένα VMS), εκτενή κοινωνικοοικονομική ανάλυση αυτού του τύπου αλιείας, καθώς και εκτίμηση κινδύνου των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της αλιείας.

(3)

Κατά την 74η σύνοδο της ολομέλειάς της, που πραγματοποιήθηκε κατά το διάστημα 13-17 Νοεμβρίου 2023, η Επιστημονική, Τεχνική και Οικονομική Επιτροπή Αλιείας (ΕΤΟΕΑ) (5) αξιολόγησε το αίτημα για παράταση της παρέκκλισης, καθώς και τα σχετικά δεδομένα και την έκθεση εφαρμογής. Η ΕΤΟΕΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα ισχύοντα μέτρα είναι αποτελεσματικά για τη μείωση του στόλου μηχανότρατων με ζευγαρωτά σκάφη («gangui») και των επιπτώσεών του στο περιβάλλον. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΤΟΕΑ επισήμανε ότι η αλιεία με μηχανότρατες με ζευγαρωτά σκάφη («gangui») πληροί τις απαιτήσεις που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1967/2006. Επιπλέον, η ΕΤΟΕΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, καθώς ο αριθμός των σκαφών gangui μειώθηκε σημαντικά από το 2014, από 36 σε 7 ενεργά σκάφη το 2022, οι επιπτώσεις της αλιείας συνέχισαν να μειώνονται με την πάροδο του χρόνου. Η ΕΤΟΕΑ αναγνώρισε επίσης ότι η αλιεία θα καταργηθεί σταδιακά εντός των επόμενων 10 ετών λόγω της μη ανανέωσης των αλιευτικών αδειών των αλιέων που εγκαταλείπουν την αλιεία.

(4)

Η παράταση της παρέκκλισης που ζητήθηκε από τη Γαλλία αφορά αλιευτικές δραστηριότητες σκαφών μέγιστου συνολικού μήκους 12 μέτρων και μέγιστης ισχύος κινητήρα 85 kW με συρόμενα δίχτυα βυθού, δραστηριότητες που κατά παράδοση ασκούνται σε εκτάσεις θαλάσσιας βλάστησης ποσειδωνίας της ωκεανίου (Posidonia oceanica), όπως απαιτείται από το άρθρο 4 παράγραφος 5 πρώτο εδάφιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006.

(5)

Ο εν λόγω τύπος αλιείας επηρεάζει λιγότερο από το 33 % των εκτάσεων βυθού που καλύπτονται από θαλάσσια βλάστηση ποσειδωνίας της ωκεανίου (Posidonia oceanica) εντός της ζώνης που καλύπτει το γαλλικό σχέδιο διαχείρισης και λιγότερο από το 10 % των εκτάσεων θαλάσσιας βλάστησης ποσειδωνίας της ωκεανίου (Posidonia oceanica) στα χωρικά ύδατα της Γαλλίας σύμφωνα με τα ανώτατα όρια που θεσπίστηκαν με το άρθρο 4 παράγραφος 5 πρώτο εδάφιο σημεία ii) και iii) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006.

(6)

Υπάρχουν ειδικοί γεωγραφικοί περιορισμοί λόγω του περιορισμένου μεγέθους της υφαλοκρηπίδας, όπως απαιτείται από το άρθρο 13 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006.

(7)

Η ανάλυση κινδύνου των αλιευτικών δραστηριοτήτων που επηρεάζουν τον τόπο Natura 2000 «Rade d’Hyères», η οποία διενεργήθηκε από τις γαλλικές αρχές, εκτίμησε ότι υπάρχει μέτριος κίνδυνος υπονόμευσης των στόχων διατήρησης των εκτάσεων θαλάσσιας βλάστησης ποσειδωνίας της ωκεανίου (Posidonia oceanica) που συνδέονται με την αλιεία με μηχανότρατες με ζευγαρωτά σκάφη («gangui»).

(8)

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι αλιευτικές δραστηριότητες με μηχανότρατες με ζευγαρωτά σκάφη («gangui») σε εκτάσεις θαλάσσιας βλάστησης ποσειδωνίας έχουν μειωθεί και ότι οι γαλλικές αρχές απαγόρευσαν τις αλιευτικές δραστηριότητες από τον πυρήνα του εθνικού πάρκου «Port Cros» προκειμένου να προστατεύσουν τις εκτάσεις θαλάσσιας βλάστησης ποσειδωνίας της ωκεανίου (Posidonia oceanica). Επιπλέον, η ΕΤΟΕΑ διαπίστωσε ότι το ποσοστό της αλιευτικής δραστηριότητας με μηχανότρατες με ζευγαρωτά σκάφη («gangui») στις εκτάσεις θαλάσσιας βλάστησης ποσειδωνίας μειώθηκε από 21 % σε 17,2 % εντός της περιοχής που καλύπτεται από το σχέδιο διαχείρισης και από 7,6 % σε 6,1 % στα χωρικά ύδατα της Γαλλίας, πολύ κάτω από τα όρια που καθορίζονται στο άρθρο 4 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006.

(9)

Η αλιεία δεν έχει σημαντική επίπτωση στο θαλάσσιο περιβάλλον.

(10)

Η αλιεία με μηχανότρατες με ζευγαρωτά σκάφη («gangui») στοχεύει σε μια ποικιλία ειδών τα οποία αντιστοιχούν σε μια οικόθεση. Η σύνθεση των αλιευμάτων αυτού του τύπου αλιείας, ιδίως όσον αφορά την ποικιλία των ειδών που αλιεύονται, δεν επιτυγχάνεται με κανένα άλλο αλιευτικό εργαλείο. Συνεπώς, ο εν λόγω τύπος αλιείας δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με άλλα εργαλεία.

(11)

Το αίτημα αφορά σκάφη που διαθέτουν ιστορικό αλιείας για πάνω από πέντε έτη, τα οποία δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο του γαλλικού σχεδίου διαχείρισης, σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006.

(12)

Η παράταση της παρέκκλισης που ζήτησε η Γαλλία αφορά περιορισμένο αριθμό εννέα αδειοδοτημένων σκαφών που προσδιορίζονται στο σχέδιο διαχείρισης και στα οποία αντιστοιχεί συνολική προσπάθεια 434 kW, εκ των οποίων μόνο τα επτά δραστηριοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2023. Αυτό αντιστοιχεί σε μείωση της αλιευτικής προσπάθειας κατά 75 % όσον αφορά τον αριθμό των αδειοδοτημένων σκαφών σε σύγκριση με το 2014, έτος κατά το οποίο η παρέκκλιση αφορούσε τα 36 αδειοδοτημένα σκάφη που προσδιορίζονται στο γαλλικό σχέδιο διαχείρισης που εγκρίθηκε. Τα εν λόγω σκάφη συμπεριλαμβάνονται σε κατάλογο που κοινοποιήθηκε στην Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006.

(13)

Επιπλέον, το σχέδιο διαχείρισης που εγκρίθηκε από τη Γαλλία εγγυάται ότι δεν θα υπάρξει καμία μελλοντική αύξηση της αλιευτικής προσπάθειας, όπως απαιτείται από το άρθρο 13 παράγραφος 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006. Οι άδειες αλιείας θα εκδίδονται μόνο για τα εννέα συγκεκριμένα σκάφη, στα οποία αντιστοιχεί συνολική προσπάθεια 434 kW και στα οποία έχει ήδη χορηγηθεί άδεια αλιείας από τη Γαλλία.

(14)

Ειδικότερα, σύμφωνα με το γαλλικό σχέδιο διαχείρισης, η άδεια αλιείας με μηχανότρατες με ζευγαρωτά σκάφη («gangui») ακυρώνεται στις περιπτώσεις που το αδειοδοτημένο σκάφος αντικαθίσταται ή όταν ο πλοίαρχος μεταβιβάσει το σκάφος ή συνταξιοδοτηθεί. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η εν λόγω διάταξη θα επιφέρει τη σταδιακή κατάργηση αυτού του τύπου αλιείας, γεγονός που εξίσου οδηγεί σε αντίστοιχη μείωση των επιπτώσεων της αλιείας στα αποθέματα.

(15)

Η αιτούμενη παρέκκλιση είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις του άρθρου 8 παράγραφος 1 και του παραρτήματος IX μέρος Β τμήμα I του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6) σχετικά με τα μεγέθη ματιών των συρόμενων αλιευτικών εργαλείων, δεδομένου ότι αφορά μηχανότρατες που αλιεύουν με ελάχιστο μέγεθος ματιών 40 mm και δεδομένου ότι στη συνάρθρωση διχτυών τύπου «gangui» το ελάχιστο άνοιγμα τετράγωνων ματιών είναι 40 mm.

(16)

Οι συναφείς αλιευτικές δραστηριότητες δεν παρεμποδίζουν τις δραστηριότητες σκαφών που χρησιμοποιούν άλλα εργαλεία εκτός των διχτυών τράτας, γρι-γρι ή παρόμοιων συρόμενων διχτυών, σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 9 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006.

(17)

Η δραστηριότητα των μηχανότρατων με ζευγαρωτά σκάφη («gangui») ρυθμίζεται στο γαλλικό σχέδιο διαχείρισης ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα αλιεύματα των ειδών που αναφέρονται στο παράρτημα IX μέρος Α του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1241 περιορίζονται στο ελάχιστο, όπως απαιτείται από το άρθρο 13 παράγραφος 9 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006.

(18)

Οι μηχανότρατες με ζευγαρωτά σκάφη («gangui») δεν στοχεύουν στην αλίευση κεφαλόποδων, όπως απαιτείται από το άρθρο 13 παράγραφος 9 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006.

(19)

Το γαλλικό σχέδιο διαχείρισης θεσπίζει σχέδιο παρακολούθησης, όπως προβλέπεται στο άρθρο 4 παράγραφος 5 πέμπτο εδάφιο και στο άρθρο 13 παράγραφος 9 τρίτο εδάφιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006. Περιλαμβάνει επίσης μέτρα για την καταγραφή των αλιευτικών δραστηριοτήτων, ώστε να πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1224/2009 του Συμβουλίου (7).

(20)

Ως εκ τούτου, η παράταση της παρέκκλισης που ζητήθηκε από τη Γαλλία πληροί τους όρους του άρθρου 4 παράγραφος 5 και του άρθρου 13 παράγραφοι 5 και 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006 και θα πρέπει να εγκριθεί.

(21)

Οι γαλλικές αρχές θα πρέπει να υποβάλουν εγκαίρως έκθεση στην Επιτροπή σύμφωνα με το σχέδιο παρακολούθησης που προβλέπεται στο γαλλικό σχέδιο διαχείρισης. Η διάρκεια της παράτασης της παρέκκλισης θα πρέπει να είναι περιορισμένη, ώστε να διασφαλιστεί η ταχεία λήψη διορθωτικών μέτρων διαχείρισης σε περίπτωση που από την έκθεση της Επιτροπής προκύψει ότι η κατάσταση διατήρησης των υπό εκμετάλλευση αποθεμάτων είναι κακή, ενώ παράλληλα θα προσφέρει περιθώριο ενίσχυσης της επιστημονικής βάσης με σκοπό τη βελτίωση του σχεδίου διαχείρισης.

(22)

Στις 4 Μαρτίου 2024 η Επιτροπή έλαβε από τη Γαλλία αίτημα για τον περιορισμό της παράτασης της παρέκκλισης που ζητήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2023 σε ένα έτος, με τη δέσμευση να μην ζητήσει παράταση της εν λόγω παρέκκλισης και να θέσει σε εφαρμογή σχέδιο το 2024 για την οριστική παύση των ενεργών μηχανότρατων με ζευγαρωτά σκάφη («gangui») από τον εν λόγω τύπο αλιείας.

(23)

Δεδομένου ότι η παρέκκλιση που χορηγήθηκε με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2022/2363 θα λήξει στις 11 Μαΐου 2024, προκειμένου να διασφαλιστεί η νομική συνέχεια, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμόζεται από την 12η Μαΐου 2024. Για λόγους ασφάλειας δικαίου, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει επειγόντως.

(24)

H αναδρομική αυτή εφαρμογή δεν θίγει την αρχή της ασφάλειας δικαίου και της προστασίας της θεμιτής προσδοκίας, δεδομένου ότι ο εν λόγω τύπος αλιείας καλύπτεται συνεχώς από το γαλλικό σχέδιο διαχείρισης.

(25)

O παρών κανονισμός δεν προδικάζει τη θέση της Επιτροπής όσον αφορά τη συμμόρφωση της δραστηριότητας που καλύπτεται από την παρούσα παρέκκλιση με άλλες νομοθετικές πράξεις της ΕΕ, ιδίως με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου (8).

(26)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της επιτροπής αλιείας και υδατοκαλλιέργειας,

α)

φέρουν αριθμό νηολογίου ο οποίος μνημονεύεται στο σχέδιο διαχείρισης που εγκρίθηκε από τη Γαλλία σύμφωνα με το άρθρο 19 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006·

β)

διαθέτουν ιστορικό αλιείας στον εν λόγω τύπο αλιείας για πάνω από πέντε έτη και δεν θα επιφέρουν μελλοντικά αύξηση της καταβαλλόμενης αλιευτικής προσπάθειας·

γ)

διαθέτουν άδεια αλιείας και δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο του σχεδίου διαχείρισης που εγκρίθηκε από τη Γαλλία σύμφωνα με το άρθρο 19 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1967/2006.