(1)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1881/2006 της Επιτροπής (2) καθορίζει τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα για ορισμένες μολύνουσες ουσίες, συμπεριλαμβανομένων των αλκαλοειδών τροπανίου, στα τρόφιμα.

(2)

Η ατροπίνη είναι το ρακεμικό μείγμα της (–)-υοσκυαμίνης και της (+)-υοσκυαμίνης, εκ των οποίων μόνο το εναντιομερές της (–)-υοσκυαμίνης εμφανίζει αντιχολινεργική δράση. Η διάκριση μεταξύ των εναντιομερών της υοσκυαμίνης δεν είναι πάντοτε εφικτή, για λόγους που σχετίζονται με τις μεθόδους ανάλυσης. Ωστόσο, δεδομένου ότι η σύνθεση των αλκαλοειδών τροπανίου στα φυτά οδηγεί σε παραγωγή (–)-υοσκυαμίνης και (–)-σκοπολαμίνης και όχι (+)-υοσκυαμίνης και (+)-σκοπολαμίνης, τα αποτελέσματα των αναλύσεων για την ατροπίνη και τη σκοπολαμίνη στα τρόφιμα φυτικής προέλευσης εκφράζουν την παρουσία (–)-υοσκυαμίνης και (–)-σκοπολαμίνης αντίστοιχα.

(3)

Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (στο εξής: Αρχή) εξέδωσε το 2013 γνώμη σχετικά με τα αλκαλοειδή τροπανίου στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (3). Η Αρχή καθόρισε μια ολική δόση αναφοράς οξείας έκθεσης (ΔΑΟΕ) ίση με 0,016 μg/kg σωματικού βάρους (σ.β.), η οποία εκφράζεται ως το άθροισμα της (–)-υοσκυαμίνης και της (–)-σκοπολαμίνης, με την παραδοχή ότι αυτές έχουν ισοδύναμη ισχύ. Η Αρχή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, με βάση τις περιορισμένες διαθέσιμες πληροφορίες, η διατροφική έκθεση των νηπίων θα μπορούσε να υπερβεί σημαντικά την ολική ΔΑΟΕ. Ως εκ τούτου, υπογράμμισε την ανάγκη για καλύτερο χαρακτηρισμό των αλκαλοειδών τροπανίου στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές, είτε αυτά απαντούν φυσικά είτε αποτελούν μολύνουσες ουσίες, και συνέστησε τη συγκέντρωση δεδομένων από αναλύσεις σχετικά με την παρουσία αλκαλοειδών τροπανίου στα δημητριακά και τους ελαιούχους σπόρους.

(4)

Με βάση τα συμπεράσματα που διατυπώνονται στη γνώμη, με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/239 της Επιτροπής (4) θεσπίστηκαν μέγιστα επίπεδα για την ατροπίνη και τη σκοπολαμίνη σε μεταποιημένες τροφές με βάση τα δημητριακά και σε παιδικές τροφές για βρέφη και μικρά παιδιά, οι οποίες περιέχουν κεχρί, σόργο, φαγόπυρο ή παράγωγα προϊόντα αυτών.

(5)

Η Αρχή δημοσίευσε πρόσκληση υποβολής προτάσεων για τη διερεύνηση των συγκεντρώσεων των αλκαλοειδών τροπανίου σε μια μεγάλη σειρά φυτικών προϊόντων διατροφής σε διάφορες περιοχές εντός της Ένωσης, σύμφωνα με τη σύσταση που διατύπωσε στη γνώμη της από το 2013. Τα ευρήματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στις 8 Δεκεμβρίου 2016 (5).

(6)

Στις 5 Φεβρουαρίου 2018 η Αρχή δημοσίευσε επιστημονική έκθεση σχετικά με την εκτίμηση της οξείας διατροφικής έκθεσης του πληθυσμού της Ένωσης σε αλκαλοειδή τροπανίου, λαμβάνοντας υπόψη νέα στοιχεία εμφάνισης (6). Σε αρκετές πληθυσμιακές ομάδες διαπιστώθηκε υπέρβαση της ΔΑΟΕ σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις οξείας έκθεσης. Ως εκ τούτου, η παρουσία αλκαλοειδών τροπανίου, ιδίως ατροπίνης και σκοπολαμίνης, συνιστά πηγή ανησυχίας για την υγεία.

(7)

Θα πρέπει συνεπώς να καθοριστούν ανώτατα όρια για τα εν λόγω αλκαλοειδή τροπανίου στα τρόφιμα που διαπιστώνεται ότι περιέχουν υψηλή συγκέντρωση τέτοιων αλκαλοειδών και που συνεισφέρουν σημαντικά στην έκθεση του πληθυσμού σε αυτά, ήτοι ορισμένα δημητριακά, προϊόντα που παράγονται από δημητριακά, και αφεψήματα βοτάνων. Όσον αφορά ειδικότερα τα δημητριακά και τα προϊόντα δημητριακών, οι ορθές γεωργικές πρακτικές και οι ορθές πρακτικές συγκομιδής ελαχιστοποιούν τη μόλυνση της καλλιέργειας από σπόρους ειδών που περιέχουν αλκαλοειδή τροπανίου, όπως το Datura stramonium. Σε περίπτωση μόλυνσης, οι σπόροι αυτοί μπορούν να απομακρυνθούν από ορισμένα δημητριακά με διαλογή και καθαρισμό. Δεν μπορούν όμως να αφαιρεθούν εύκολα από το σόργο, το κεχρί, τον αραβόσιτο και το φαγόπυρο. Δεδομένου ότι τα μέγιστα επίπεδα για τα τρόφιμα αυτά είναι υψηλότερα από τα επίπεδα που καθορίζονται για τα τρόφιμα για βρέφη και μικρά παιδιά, μπορεί να καθοριστεί ανώτατο επίπεδο για το άθροισμα της ατροπίνης και της σκοπολαμίνης για καθένα από τα τρόφιμα αυτά.

(8)

Επιπλέον, πρόσφατα στοιχεία παρακολούθησης δείχνουν ότι οι μεταποιημένες τροφές με βάση τα δημητριακά και οι παιδικές τροφές για βρέφη και μικρά παιδιά που περιέχουν αραβόσιτο ή παράγωγα προϊόντα αραβοσίτου μπορούν επίσης να εμφανίζουν μόλυνση από αλκαλοειδή τροπανίου. Είναι συνεπώς σκόπιμο να επεκταθούν και σε αυτά τα τρόφιμα τα υφιστάμενα μέγιστα επίπεδα για τις μεταποιημένες τροφές με βάση τα δημητριακά και τις παιδικές τροφές για βρέφη και μικρά παιδιά.

(9)

Ως εκ τούτου, ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1881/2006 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως.

(10)

Δεδομένου ότι ορθές γεωργικές πρακτικές και ορθές πρακτικές συγκομιδής θεσπίστηκαν ή εφαρμόστηκαν μόνο πρόσφατα, και προκειμένου να μπορέσουν οι υπεύθυνοι επιχειρήσεων τροφίμων να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό ενώ παράλληλα διασφαλίζεται η προστασία των ευάλωτων πληθυσμών, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί, για τρόφιμα άλλα από τα τρόφιμα για βρέφη και μικρά παιδιά που περιέχουν αραβόσιτο, εύλογη περίοδος έως ότου αρχίσουν να ισχύουν τα μέγιστα επίπεδα και μεταβατική περίοδος για όλα τα τρόφιμα που έχουν τεθεί νόμιμα σε κυκλοφορία στην αγορά πριν από την ημερομηνία εφαρμογής του κανονισμού.

(11)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της μόνιμης επιτροπής φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών,