(1)

Σύμφωνα με το άρθρο 45 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011, οι ρουμανικές αρχές κοινοποίησαν στην Επιτροπή, στις 18 Νοεμβρίου 2019, εθνικό σχέδιο διατάγματος με το οποίο υποχρεώνονται οι οικονομικοί φορείς να ενημερώνουν τους καταναλωτές σχετικά με τη φρεσκότητα των ψαριών (στο εξής: σχέδιο διατάγματος).

(2)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 θεσπίζει τις γενικές αρχές, τις απαιτήσεις και τις υποχρεώσεις που διέπουν τις πληροφορίες για τα τρόφιμα και, ιδίως, για την επισήμανση των τροφίμων. Στο πλαίσιο αυτό, στο άρθρο 9 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 παρατίθενται οι ενδείξεις που πρέπει να παρέχονται σχετικά με τα τρόφιμα, σύμφωνα με τα άρθρα 10 έως 35 και με την επιφύλαξη των εξαιρέσεων που προβλέπονται στα εν λόγω άρθρα.

(3)

Το άρθρο 39 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 προβλέπει ότι, εκτός από τις υποχρεωτικές ενδείξεις που αναφέρονται στο άρθρο 9 παράγραφος 1 και στο άρθρο 10, τα κράτη μέλη μπορούν, σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 45, να θεσπίζουν μέτρα που να απαιτούν πρόσθετες υποχρεωτικές ενδείξεις για συγκεκριμένους τύπους ή κατηγορίες τροφίμων, για τουλάχιστον έναν από τους εξής λόγους: την προστασία της δημόσιας υγείας, την προστασία των καταναλωτών, την πρόληψη της απάτης ή την προστασία των δικαιωμάτων βιομηχανικής και εμπορικής ιδιοκτησίας, των αναγραφών προέλευσης και των ελεγχόμενων ονομασιών προέλευσης και την πρόληψη του αθέμιτου ανταγωνισμού.

(4)

Με τη θέσπιση εθνικών μέτρων που απαιτούν την ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τη φρεσκότητα των ψαριών, το σχέδιο διατάγματος θεσπίζει πρόσθετες υποχρεωτικές ενδείξεις για συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων κατά την έννοια του άρθρου 39 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να εξεταστεί η συμβατότητα του διατάγματος με τις προαναφερθείσες απαιτήσεις του εν λόγω κανονισμού και τις διατάξεις της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(5)

Το άρθρο 2 του κοινοποιημένου σχεδίου διατάγματος προβλέπει ότι οι οικονομικοί φορείς αναγράφουν μία από τις εξής τέσσερις ενδείξεις ακριβώς δίπλα στα άγρια ή εκτρεφόμενα, μη προσυσκευασμένα, ολόκληρα, νωπά ψάρια: α) αλιεύτηκαν πριν από 0-2 ημέρες β) αλιεύτηκαν πριν από 2-3 ημέρες γ) αλιεύτηκαν πριν από 3-4 ημέρες ή δ) αλιεύτηκαν πριν από 5 ημέρες και πλέον.

(6)

Οι ρουμανικές αρχές εξηγούν ότι το σχέδιο διατάγματος αποσκοπεί στο να εξασφαλίσει ότι οι καταναλωτές στη Ρουμανία είναι καλύτερα ενημερωμένοι σχετικά με το πόσο φρέσκα είναι τα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά, στη συγκεκριμένη περίπτωση τα ψάρια, καθώς και σχετικά με το ότι τα προϊόντα που τους προσφέρονται δεν έχουν επίπτωση για τη ζωή τους ή την υγεία τους. Οι ρουμανικές αρχές εξηγούν ότι οι επιθεωρήσεις που διεξήγαγε η Εθνική Αρχή Προστασίας των Καταναλωτών (ANPC) έδειξαν ότι, στο τμήμα των νωπών ψαριών, διατίθενται προϊόντα που δεν είναι στην πραγματικότητα φρέσκα, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο την υγεία των καταναλωτών που τα χρησιμοποιούν.

(7)

Κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής για παροχή διευκρινίσεων, οι ρουμανικές αρχές διευκρίνισαν, με επιστολή της 25ης Ιουνίου 2020, το πεδίο εφαρμογής του σχεδίου διατάγματος, καθώς και τις πληροφορίες που θα πρέπει να παρέχονται στους καταναλωτές, και επανέλαβαν τους λόγους για τη θέσπισή του.

(8)

Το άρθρο 1 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 προβλέπει ότι ο κανονισμός εφαρμόζεται με την επιφύλαξη των απαιτήσεων επισήμανσης που προβλέπονται σε ειδικές ενωσιακές διατάξεις που εφαρμόζονται σε συγκεκριμένα τρόφιμα.

(9)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1379/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2), της 11ης Δεκεμβρίου 2013, για την κοινή οργάνωση των αγορών των προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας θέτει κοινά πρότυπα εμπορίας για τα ψάρια, συμπεριλαμβανομένων και ειδικών διατάξεων για την ενημέρωση των καταναλωτών. Μεταξύ άλλων προβλέπει κανόνες για τις υποχρεωτικές και προαιρετικές πληροφορίες για τους καταναλωτές που πρέπει να αναγράφονται στα προϊόντα αλιείας και υδατοκαλλιέργειας τα οποία διατίθενται στην αγορά εντός της Ένωσης, ανεξάρτητα από την καταγωγή τους ή τη μέθοδο εμπορίας τους.

(10)

Το άρθρο 35 παράγραφος 1 στοιχεία α) έως ε) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1379/2013 καθορίζει τις πέντε υποχρεωτικές ενδείξεις που ισχύουν ειδικά για τα προϊόντα αλιείας και υδατοκαλλιέργειας. Σύμφωνα με το άρθρο 39 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1379/2013, η ημερομηνία αλίευσης των προϊόντων αλιείας ή η ημερομηνία συλλογής των προϊόντων υδατοκαλλιέργειας συνιστά ενημέρωση που μπορεί να πραγματοποιείται σε προαιρετική βάση, με την προϋπόθεση ότι παρέχεται κατά τρόπο σαφή και αδιαμφισβήτητο.

(11)

Οι πληροφορίες που απαιτούνται από το σχέδιο διατάγματος, ακόμη κι αν εκφράζονται διαφορετικά, ισοδυναμούν με την παροχή πληροφοριών σχετικά με την ημερομηνία αλίευσης ή την ημερομηνία συλλογής. Οι ενδείξεις του άρθρου 2 του σχεδίου διατάγματος δίνουν τη δυνατότητα στον καταναλωτή να υπολογίσει την ημερομηνία αλίευσης ή την ημερομηνία συλλογής. Εξυπηρετούν επίσης τον ίδιο σκοπό με αυτόν της ένδειξης της ημερομηνίας αλίευσης ή της ημερομηνίας συλλογής, συγκεκριμένα να ενημερώνουν τους καταναλωτές για τη φρεσκότητα των ψαριών.

(12)

Δεδομένου ότι η παροχή πληροφοριών σχετικά με την ημερομηνία αλίευσης ή την ημερομηνία συλλογής είναι εναρμονισμένη σε επίπεδο ΕΕ ως προαιρετική ένδειξη, τα κράτη μέλη δεν επιτρέπεται να απαιτούν ενδείξεις ως προς την ημερομηνία αλίευσης ή την ημερομηνία συλλογής ως συμπληρωματικές υποχρεωτικές πληροφορίες. Ένα τέτοιου είδους εθνικό μέτρο θα ήταν αντίθετο με τις διατάξεις της νομοθεσίας της ΕΕ.

(13)

Επιπροσθέτως, η προστασία της υγείας και η παροχή πληροφοριών στους καταναλωτές, που είναι οι λόγοι της θέσπισης του σχεδίου εθνικού μέτρου σύμφωνα με τις ρουμανικές αρχές, αποτελούν στόχους που εξυπηρετεί ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1379/2013. Αυτό τεκμηριώνεται με τις αιτιολογικές σκέψεις 20 και 21, το άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο γ) και το άρθρο 35 παράγραφος 1 στοιχείο ε) του εν λόγω κανονισμού.

(14)

Η νομοθεσία της ΕΕ διαθέτει τα μέσα στις αρμόδιες εθνικές αρχές για να προστατεύουν την ανθρώπινη υγεία και ασφάλεια και για να αποτρέπουν την παραπλάνηση των καταναλωτών ως προς τα χαρακτηριστικά των προϊόντων αλιείας που διατίθενται στην αγορά στο έδαφός τους.

(15)

Σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3), τρόφιμα τα οποία είναι μη ασφαλή δεν διατίθενται στην αγορά.

(16)

Το άρθρο 17 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 178/2002 ορίζει τη γενική υποχρέωση των αρμόδιων αρχών στα κράτη μέλη να παρακολουθούν και να επαληθεύουν τη συνολική και αποτελεσματική τήρηση των απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα σε όλα τα στάδια της τροφικής αλυσίδας.

(17)

Το άρθρο 17 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 178/2002 επιβάλλει στους υπευθύνους επιχειρήσεων τροφίμων την υποχρέωση να συμμετέχουν ενεργά στην εκπλήρωση των απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, με το να επαληθεύουν αν εκπληρώνονται οι απαιτήσεις αυτές. Οι υπεύθυνοι επιχειρήσεων τροφίμων έχουν την πρωταρχική νομική ευθύνη να εξασφαλίζουν συμμόρφωση με τη νομοθεσία για τα τρόφιμα και ιδίως για την ασφάλεια των τροφίμων.

(18)

Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 οι πληροφορίες για τα τρόφιμα δεν πρέπει να είναι παραπλανητικές, ως προς τα χαρακτηριστικά του τροφίμου και ιδίως τη φύση, την ταυτότητα, τις ιδιότητες, τη σύνθεση, την ποσότητα, τη διατηρησιμότητα, τη χώρα καταγωγής ή τον τόπο προέλευσης, τη μέθοδο παρασκευής ή παραγωγής του.

(19)

Δεδομένου ότι η νομοθεσία της ΕΕ διαθέτει τα μέσα στις αρμόδιες εθνικές αρχές για να προστατεύουν την ανθρώπινη υγεία και ασφάλεια και για να αποτρέπουν την παραπλάνηση των καταναλωτών ως προς τα χαρακτηριστικά των προϊόντων αλιείας που διατίθενται στην αγορά στο έδαφός τους, το εθνικό μέτρο δεν μπορεί να δικαιολογηθεί για τους λόγους αυτούς.

(20)

Με βάση τα παραπάνω, οι διατάξεις του σχεδίου διατάγματος που επιβάλλουν στους οικονομικούς φορείς την υποχρέωση να ενημερώνουν τους καταναλωτές σχετικά με τη φρεσκότητα των ψαριών θα ήταν αντίθετες με το άρθρο 39 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1379/2013.

(21)

Υπό το πρίσμα των παρατηρήσεων αυτών, η Επιτροπή εξέδωσε, στις 22 Σεπτεμβρίου 2020, αρνητική γνώμη σχετικά με το σχέδιο διατάγματος, σύμφωνα με το άρθρο 45 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011. Η Επιτροπή κοινοποίησε την αρνητική γνώμη στις ρουμανικές αρχές στις 23 Σεπτεμβρίου 2020.

(22)

Κατά συνέπεια, θα πρέπει να ζητηθεί από τις ρουμανικές αρχές να μη θεσπίσουν το κοινοποιημένο διάταγμα.

(23)

Τα μέτρα που προβλέπονται στην παρούσα απόφαση είναι σύμφωνα με τη γνώμη της μόνιμης επιτροπής φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών,