(1)

Στις 17 Δεκεμβρίου 2019, η Επιτροπή υιοθέτησε την ετήσια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία σηματοδότησε την έναρξη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2020 για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Ελήφθη δεόντως υπόψη ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων, όπως διακηρύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή στις 17 Νοεμβρίου 2017. Στις 17 Δεκεμβρίου 2019, βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011, η Επιτροπή εξέδωσε και την έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης, στην οποία οι Κάτω Χώρες συγκαταλέγονται μεταξύ των κρατών μελών για τα οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί εμπεριστατωμένη επισκόπηση. Την ίδια ημερομηνία, η Επιτροπή εξέδωσε επίσης σύσταση για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ.

(2)

Η έκθεση χώρας του 2020 για τις Κάτω Χώρες δημοσιεύθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2020. Στην έκθεση αξιολογήθηκε η πρόοδος των Κάτω Χωρών όσον αφορά την εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων που εκδόθηκαν από το Συμβούλιο στις 9 Ιουλίου 2019 (3) («ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019»), η συνέχεια που δόθηκε στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις οι οποίες είχαν εκδοθεί κατά τα προηγούμενα έτη και η πρόοδος των Κάτω Χωρών ως προς την επίτευξη των εθνικών στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Επιπλέον, η έκθεση περιελάμβανε εμπεριστατωμένη επισκόπηση δυνάμει του άρθρου 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν επίσης στις 26 Φεβρουαρίου 2020. Με βάση την ανάλυσή της, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι Κάτω Χώρες εμφανίζουν μακροοικονομικές ανισορροπίες. Συγκεκριμένα, το υψηλό ιδιωτικό χρέος και το μεγάλο πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών είναι πηγές ανισορροπιών και έχουν διασυνοριακό αντίκτυπο.

(3)

Στις 11 Μαρτίου 2020, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε επισήμως παγκόσμια πανδημία την έξαρση της νόσου COVID-19. Πρόκειται για σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας για τους πολίτες, τις κοινωνίες και τις οικονομίες. Ασκεί έντονη πίεση στα εθνικά συστήματα υγείας, διαταράσσει τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, προκαλεί αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές, σοκ στην καταναλωτική ζήτηση και αρνητικές επιπτώσεις σε διάφορους τομείς. Απειλεί τις θέσεις εργασίας και τα εισοδήματα των πολιτών καθώς και τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων. Η πανδημία προκάλεσε μεγάλο οικονομικό σοκ, το οποίο έχει ήδη επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις στην Ένωση. Στις 13 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή υιοθέτησε ανακοίνωση με την οποία ζητούσε συντονισμένη οικονομική αντίδραση στην κρίση με τη συμμετοχή όλων των φορέων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.

(4)

Πολλά κράτη μέλη έχουν κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή έχουν λάβει μέτρα έκτακτης ανάγκης. Τα μέτρα έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να είναι απολύτως αναλογικά, αναγκαία, χρονικώς περιορισμένα και σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Θα πρέπει να υπόκεινται σε δημοκρατικό έλεγχο και σε έλεγχο από ανεξάρτητη δικαστική αρχή.

(5)

Στις 20 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή υιοθέτησε ανακοίνωση για την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η γενική ρήτρα διαφυγής, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, στο άρθρο 6 παράγραφος 3, στο άρθρο 9 παράγραφος 1 και στο άρθρο 10 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου και στο άρθρο 3 παράγραφος 5 και στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1467/97 του Συμβουλίου (4), διευκολύνει τον συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών σε περιόδους σοβαρής οικονομικής κάμψης. Στην ανακοίνωσή της τής 20ής Μαρτίου 2020, η Επιτροπή θεώρησε ότι, δεδομένης της αναμενόμενης σοβαρής οικονομικής κάμψης λόγω της πανδημίας COVID-19, οι συνθήκες επέτρεπαν την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής και ζήτησε από το Συμβούλιο να επικυρώσει το εν λόγω συμπέρασμα. Στις 23 Μαρτίου 2020, οι υπουργοί Οικονομικών των κρατών μελών συντάχθηκαν με την εκτίμηση της Επιτροπής και συμφώνησαν ότι η σοβαρή κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας απαιτεί αποφασιστική, φιλόδοξη και συντονισμένη αντίδραση. Η ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής επιτρέπει προσωρινή απόκλιση από την πορεία προσαρμογής για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου, εφόσον δεν τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών μεσοπρόθεσμα. Σε ό,τι αφορά το διορθωτικό σκέλος, το Συμβούλιο μπορεί επίσης να αποφασίσει, μετά από σύσταση της Επιτροπής, να υιοθετήσει αναθεωρημένη δημοσιονομική πορεία. Η γενική ρήτρα διαφυγής δεν αναστέλλει τις διαδικασίες του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να αποκλίνουν από τις δημοσιονομικές υποχρεώσεις που θα ίσχυαν κανονικά, ενώ δίνει παράλληλα στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο τη δυνατότητα να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για τον συντονισμό των πολιτικών στο πλαίσιο του συμφώνου.

(6)

Απαιτείται συνεχής δράση για τον περιορισμό και τον έλεγχο της εξάπλωσης της πανδημίας COVID-19, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των εθνικών συστημάτων υγείας, τον μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας μέσω μέτρων στήριξης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών και τη διασφάλιση κατάλληλων συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας στο χώρο εργασίας με σκοπό την επανέναρξη της οικονομικής δραστηριότητας. Η Ένωση θα πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως τα διάφορα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της για να στηρίξει τις προσπάθειες των κρατών μελών σε αυτούς τους τομείς. Παράλληλα, τα κράτη μέλη και η Ένωση θα πρέπει να συνεργαστούν για να προετοιμάσουν τα αναγκαία μέτρα για την επάνοδο των κοινωνιών και των οικονομιών μας στην ομαλότητα και στη βιώσιμη ανάπτυξη, με την ενσωμάτωση, μεταξύ άλλων, της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού, καθώς και για να αντλήσουν διδάγματα από την κρίση.

(7)

Η κρίση λόγω της νόσου COVID-19 ανέδειξε την ευελιξία που παρέχει η εσωτερική αγορά για την προσαρμογή σε έκτακτες καταστάσεις. Ωστόσο, για να εξασφαλιστεί η ταχεία και ομαλή μετάβαση στη φάση ανάκαμψης και η ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, υπηρεσιών και εργαζομένων, τα έκτακτα μέτρα που εμποδίζουν την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς θα πρέπει να καταργηθούν μόλις παύσουν να είναι πλέον απαραίτητα. Η τρέχουσα κρίση κατέδειξε την ανάγκη για σχέδια ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων στον τομέα της υγείας. Βελτιωμένες στρατηγικές προμηθειών, διαφοροποιημένες αλυσίδες εφοδιασμού και στρατηγικά αποθέματα βασικών προμηθειών συγκαταλέγονται στα κύρια στοιχεία για την ανάπτυξη ευρύτερων σχεδίων ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων.

(8)

Ο ενωσιακός νομοθέτης έχει ήδη τροποποιήσει τα σχετικά νομοθετικά πλαίσια μέσω των κανονισμών (ΕΕ) 2020/460 (5) και (ΕΕ) 2020/558 (6) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για να δώσει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να κινητοποιήσουν όλους τους αχρησιμοποίητους πόρους από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις έκτακτες επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19. Οι τροποποιήσεις αυτές θα παράσχουν πρόσθετη ευελιξία, καθώς και απλουστευμένες και εξορθολογισμένες διαδικασίες. Για να αμβλυνθούν οι πιέσεις στις ταμειακές ροές, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να επωφεληθούν από ποσοστό συγχρηματοδότησης 100 % από τον προϋπολογισμό της Ένωσης για το λογιστικό έτος 2020-2021. Οι Κάτω Χώρες παροτρύνονται να αξιοποιήσουν πλήρως αυτές τις δυνατότητες για να βοηθήσουν τα άτομα και τους τομείς που πλήττονται περισσότερο.

(9)

Οι Κάτω Χώρες υπέβαλαν το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του 2020 στις 28 Απριλίου 2020 και το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020 στις 29 Απριλίου 2020. Τα δύο προγράμματα αξιολογήθηκαν ταυτοχρόνως προκειμένου να ληφθεί υπόψη η διασύνδεσή τους.

(10)

Οι Κάτω Χώρες υπάγονται επί του παρόντος στο προληπτικό σκέλος του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και υπόκεινται στον κανόνα για το χρέος.

(11)

Στο πρόγραμμα σταθερότητας του 2020, η κυβέρνηση προβλέπει επιδείνωση του ονομαστικού ισοζυγίου: από πλεόνασμα 1,7 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) το 2019 σε πλεόνασμα 0,1 % του ΑΕΠ το 2020. Το πλεόνασμα προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω σε 0,0 % του ΑΕΠ το 2023. Ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης ως προς το ΑΕΠ, μετά τη μείωσή του σε 48,6 % του ΑΕΠ το 2019, αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω σε 46,3 % το 2020 σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας του 2020. Ωστόσο, το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο στηρίζονται αυτές οι δημοσιονομικές προβλέψεις δεν φαίνεται πλέον ρεαλιστικό, το δε Πρόγραμμα Σταθερότητας του 2020 δεν λαμβάνει υπόψη σημαντικό μέρος των μέτρων που ανακοίνωσαν οι Κάτω Χώρες για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19. Το εαρινό μνημόνιο για τον προϋπολογισμό (7) περιλαμβάνει επικαιροποίηση των δημοσιονομικών προβλέψεων. Βάσει του εαρινού μνημονίου για τον προϋπολογισμό, το ονομαστικό ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να επιδεινωθεί και να εμφανίσει έλλειμμα της τάξης του 11,8 % του ΑΕΠ το 2020, ενώ ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης ως προς το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί σε 65,2 % το 2020. Οι μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προοπτικές επηρεάζονται από τη μεγάλη αβεβαιότητα που οφείλεται στην πανδημία COVID-19.

(12)

Ως απάντηση στην πανδημία COVID-19 και στο πλαίσιο συντονισμένης ενωσιακής προσέγγισης, οι Κάτω Χώρες έλαβαν εγκαίρως δημοσιονομικά μέτρα για την αύξηση της ικανότητας του συστήματος υγείας τους, την αναχαίτιση της πανδημίας και την ανακούφιση των ατόμων και των τομέων που έχουν πληγεί ιδιαίτερα. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020 και το εαρινό μνημόνιο για τον προϋπολογισμό, τα εν λόγω δημοσιονομικά μέτρα αντιστοιχούν σε 2,7 % του ΑΕΠ. Τα μέτρα περιλαμβάνουν ενίσχυση των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, βοήθεια έκτακτης ανάγκης υπέρ των τομέων που βρίσκονται σε δυσχερή θέση, στήριξη του εισοδήματος των αυτοαπασχολούμενων και των εργαζομένων. Επιπλέον, οι Κάτω Χώρες ανακοίνωσαν μέτρα τα οποία, χωρίς να έχουν άμεση δημοσιονομική επίπτωση, θα συμβάλουν στην παροχή στήριξης της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Τα εν λόγω μέτρα περιλαμβάνουν αναβολές καταβολής φόρων εισοδήματος εταιρειών (4,6 % έως 5,9 % του ΑΕΠ), καθώς και δανειακές εγγυήσεις (1,8 % του ΑΕΠ). Συνολικά, τα μέτρα που έλαβαν οι Κάτω Χώρες συνάδουν με τις κατευθυντήριες γραμμές που προσδιορίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 13ης Μαρτίου 2020. Η πλήρης εφαρμογή των μέτρων έκτακτης ανάγκης και των υποστηρικτικών δημοσιονομικών μέτρων, και στη συνέχεια η επανεστίαση των δημοσιονομικών πολιτικών στην επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών θέσεων όταν το επιτρέψουν οι οικονομικές συνθήκες, θα συμβάλουν στη διατήρηση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας μεσοπρόθεσμα.

(13)

Με βάση τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2020 και εάν οι πολιτικές παραμείνουν αμετάβλητες, προβλέπεται ότι το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης των Κάτω Χωρών θα είναι -6,3 % του ΑΕΠ το 2020 και -3,5 % του ΑΕΠ το 2021. Η διαφορά των 5,5 εκατοστιαίων μονάδων μεταξύ των προβλέψεων του εαρινού μνημονίου για τον προϋπολογισμό και των προβλέψεων της Επιτροπής οφείλεται σε διαφορετική λογιστική αντιμετώπιση των αναβολών καταβολής φόρων (4,6 % έως 5,9 % του ΑΕΠ), οι οποίες, σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2020, δεν καταλογίζονται ως μείωση των εσόδων το 2020. Ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να ανέλθει σε 62,1 % του ΑΕΠ το 2020 και σε 57,6 % το 2021.

(14)

Στις 20 Μαΐου 2020, η Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση που συντάχθηκε σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 3 της Συνθήκης λόγω της προβλεπόμενης υπέρβασης από τις Κάτω Χώρες του ορίου του 3 % του ΑΕΠ για το έλλειμμα το 2020. Συνολικά, από την ανάλυση της Επιτροπής προκύπτει ότι το κριτήριο του ελλείμματος, όπως ορίζεται στη Συνθήκη και στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1467/97, δεν έχει πληρωθεί.

(15)

Μετά τη σημαντική ανάπτυξη που σημειώθηκε τα τελευταία έτη, η πανδημία COVID-19 έθεσε απότομα τέλος σε έξι συναπτά έτη οικονομικής επέκτασης στις Κάτω Χώρες. Εφέτος, η ολλανδική οικονομία αναμένεται να γνωρίσει τη μεγαλύτερη συρρίκνωση στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας. Όλες οι συνιστώσες της ζήτησης, εκτός από τη δημόσια κατανάλωση, αναμένεται να μειωθούν σημαντικά κατά το τρέχον έτος, ενώ το δεύτερο τρίμηνο προβλέπεται ότι θα σημειωθούν οι χαμηλότερες επιδόσεις στους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας. Το 2021, η οικονομία είναι πιθανόν να ανακάμψει σε ποσοστό πολύ υψηλότερο από τη βάσει της τάσης ανάπτυξη, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη σταδιακή εξομάλυνση της οικονομικής δραστηριότητας και την ανάκαμψη της εγχώριας ζήτησης και του παγκόσμιου εμπορίου σε σχέση με τα χαμηλά επίπεδα που είχαν σημειωθεί. Ωστόσο, τα επίπεδα οικονομικής δραστηριότητας αναμένεται να παραμείνουν κάτω από τα επίπεδα του 2019. Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2020, η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί σε 5,9 % το 2020, κυρίως λόγω της υποχρεωτικής διακοπής λειτουργίας των επιχειρήσεων και της απότομης συνολικής μείωσης της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά στη συνέχεια θα μειωθεί και, το 2021, θα φθάσει το 5,3 %. Τα μέτρα για την προστασία της απασχόλησης, ιδίως το μεταβατικό μέτρο έκτακτης ανάγκης για τη διατήρηση της απασχόλησης και τη στήριξη του πρόσθετου εισοδήματος για τους αυτοαπασχολούμενους, αναμένεται να συμβάλουν στον περιορισμό των απωλειών θέσεων εργασίας. Παρά ταύτα, η επιδείνωση της αγοράς εργασίας αναμένεται να επιταχυνθεί κατά τους προσεχείς μήνες, καθώς οι επιχειρήσεις σε βαρέως πληττόμενους τομείς μειώνουν αναπόφευκτα το εργατικό δυναμικό τους, ιδίως τους εργαζομένους με ευέλικτες και προσωρινές συμβάσεις.

(16)

Ανταποκρινόμενη στις αιφνίδιες οικονομικές επιπτώσεις και στην κατάρρευση της ζήτησης σε συγκεκριμένους τομείς, η κυβέρνηση ενέκρινε ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων έκτακτης ανάγκης ώστε να αποφευχθούν οι διαρθρωτικές ζημίες στην οικονομία. Αυτή η στιβαρή πολιτική αντίδραση αφορά τους τομείς που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση COVID-19 και επικεντρώνεται στην προστασία της απασχόλησης και στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, στην άμεση οικονομική αντιστάθμιση για τους κλάδους που έχουν πληγεί σοβαρά, καθώς και στην αναβολή της καταβολής φόρων και δανειακών εγγυήσεων ώστε να στηριχθεί η ροή πιστώσεων προς τον ιδιωτικό τομέα. Θα πρέπει, συνεπώς, να αποτρέψει τα προσωρινά προβλήματα ρευστότητας να μετατραπούν σε ζητήματα αφερεγγυότητας. Επιπλέον, οι αυτόματοι σταθεροποιητές θα πρέπει να μειώσουν το βάθος της κάμψης της οικονομίας. Η κεντρική τράπεζα έχει επίσης μειώσει τα συστημικά κεφαλαιακά αποθέματα για τις μεγαλύτερες τράπεζες, αναβάλλει δε τη λήψη μέτρου για την εισαγωγή κατώτατου συντελεστή στάθμισης κινδύνου για τα ενυπόθηκα δάνεια, απελευθερώνοντας έτσι το τραπεζικό κεφάλαιο και παρέχοντας στις τράπεζες τη δυνατότητα να επεκτείνουν σημαντικά τον δανεισμό σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

(17)

Το σύστημα υγείας εμφανίζει συγκριτικά ικανοποιητικές επιδόσεις όσον αφορά τη συμβολή του στη συνολική υγεία του πληθυσμού και τη διασφάλιση της προσβασιμότητας των υπηρεσιών υγείας. Στο πλαίσιο της άμεσης αντιμετώπισης της κρίσης COVID-19, οι Κάτω Χώρες έθεσαν σε εφαρμογή στρατηγική ελέγχου που περιλαμβάνει γενικά μέτρα για τη δημόσια υγεία και θέσπισαν ειδικά μέτρα για τη χρηματοδότηση της υγείας. Ωστόσο, η εκδήλωση της πανδημίας COVID-19 έθεσε σε δοκιμασία την ανθεκτικότητα του συστήματος υγείας. Στο πλαίσιο αυτό, επανήλθαν στο προσκήνιο προϋπάρχουσες ανησυχίες. Η αντιμετώπιση υφιστάμενων ελλείψεων, ιδίως όσον αφορά το νοσηλευτικό προσωπικό και την πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη, θα μπορούσε να αποβεί επωφελής για την ικανότητα του εργατικού δυναμικού. Η συνολική διακυβέρνηση των συστημάτων υγείας και η ικανότητά τους να διασφαλίζουν ολοκληρωμένη παροχή υπηρεσιών σε ολόκληρο τον κύκλο της περίθαλψης θα μπορούσαν να βελτιωθούν με την περαιτέρω ενίσχυση της διακυβέρνησης των δεδομένων και την κλιμάκωση της ανάπτυξης εργαλείων ηλεκτρονικής υγείας. Ως εκ τούτου, με την αντιμετώπιση αυτών των διαρθρωτικών προκλήσεων, η πανδημία COVID-19 ανέδειξε την ανάγκη να συνεχιστεί η βελτίωση της ανθεκτικότητας του συστήματος υγείας και της ετοιμότητάς του να αντεπεξέρχεται σε κρίσεις.

(18)

Παρά το γεγονός ότι το 2019 και στις αρχές του 2020 η αγορά εργασίας εξακολούθησε να βελτιώνεται και να καταγράφει ικανοποιητικές συνολικά επιδόσεις, η κρίση COVID-19 μείωσε την οικονομική ανάπτυξη, αναμένεται δε να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της ανεργίας. Ελήφθησαν πρωτοφανή οικονομικά μέτρα για την προστασία των θέσεων εργασίας και των μέσων διαβίωσης των ανθρώπων, καθώς και για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων για τους αυτοαπασχολούμενους, τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και τις μεγάλες εταιρείες. Για να διατηρηθεί η απασχόληση, οι εργοδότες που αναμένουν απώλεια του 20 % τουλάχιστον των εσόδων τους εξαιτίας της κρίσης COVID-19, μπορούν να ζητήσουν περιθώριο (έως 90 % του μισθολογικού κόστους της επιχείρησης, ανάλογα με την απώλεια του κύκλου εργασιών) που τους επιτρέπει να καταβάλλουν τις αποδοχές των εργαζομένων τους επί ένα τρίμηνο που έλαβε επιπλέον παράταση ενός τετραμήνου. Οι αυτοαπασχολούμενοι θα μπορούν να προσφύγουν σε ταχεία διαδικασία που θα τους επιτρέψει να υποβάλουν αίτηση συμπληρωματικής εισοδηματικής στήριξης μέχρι του ποσού του κατώτατου κοινωνικού μισθού, η οποία θα τους βοηθήσει να καλύψουν το κόστος διαβίωσής τους για ένα τρίμηνο, το οποίο επίσης έλαβε παράταση ενός τετραμήνου.

(19)

Ο μετριασμός των επιπτώσεων της κρίσης COVID-19 στην απασχόληση και στον κοινωνικό τομέα για εκείνους που επλήγησαν περισσότερο θα πρέπει να αποτελέσει μέρος της στρατηγικής ανάκαμψης. Παρά τη δέσμη μέτρων που ελήφθησαν για τη διατήρηση της απασχόλησης, εκείνοι που επλήγησαν περισσότερο είναι οι άνθρωποι που βρίσκονται σε λιγότερο ευνοϊκή θέση στην αγορά εργασίας ή/και σε ευάλωτη κοινωνική κατάσταση. Η ανεργία αυξήθηκε, ιδίως για τα άτομα που εργάζονται με ευέλικτες συμβάσεις, όπως οι νέοι, οι προσωρινά απασχολούμενοι και τα άτομα με μεταναστευτικό υπόβαθρο. Η κρίση COVID-19 ανέδειξε επίσης σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά την πρόσβαση σε επαρκή κοινωνική προστασία για τους αυτοαπασχολούμενους που είναι πιο συχνά υποασφαλισμένοι (ή και ανασφάλιστοι) έναντι ασθενείας, αναπηρίας, ανεργίας και γήρατος.

(20)

Τεράστια σημασία έχει η στήριξη της ρευστότητας προς τις επιχειρήσεις μέσω δανείων και εγγυήσεων, με έμφαση στις ΜΜΕ. Οι ενδιάμεσοι φορείς θα πρέπει να μεριμνήσουν για την αποτελεσματική και ταχεία κατανομή της στήριξης της ρευστότητας στις επιχειρήσεις, με παράλληλη διατήρηση της ανθεκτικότητάς τους. Η παροχή της δυνατότητας αναβολής της καταβολής φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και η επιτάχυνση των συμβατικών πληρωμών από τις δημόσιες αρχές μπορούν να συμβάλουν περαιτέρω στη βελτίωση των ταμειακών ροών των ΜΜΕ. Οι νεοφυείς και οι επεκτεινόμενες επιχειρήσεις ενδέχεται να χρειαστούν ειδική στήριξη, π.χ. με τη μορφή συμμετοχής δημόσιων οργανισμών και παροχής κινήτρων στις εταιρείες επιχειρηματικού κεφαλαίου να αυξήσουν τις επενδύσεις τους σε αυτές τις επιχειρήσεις. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να αποφευχθούν οι βεβιασμένες πωλήσεις ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στρατηγικής σημασίας. Σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο προσωρινό πλαίσιο για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης για τη στήριξη της οικονομίας στην τρέχουσα πανδημία COVID-19 (8), στήριξη ιδίων ή οιονεί ιδίων κεφαλαίων θα πρέπει να εξασφαλίζεται για όλες τις επιχειρήσεις (9) και όχι μόνο για εκείνες που πληρούν τον ορισμό της Επιτροπής για τις ΜΜΕ. Θα πρέπει επίσης να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την παροχή πρόσβασης και αποτελεσματικών ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών σε ιδιώτες και επιχειρήσεις.

(21)

Για τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης, θα είναι σημαντικό να επισπευσθούν ώριμα έργα δημόσιων επενδύσεων και να προωθηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις, μεταξύ άλλων μέσω σχετικών μεταρρυθμίσεων. Η στοχευμένη πολιτική δράση, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων στους τομείς με τις ισχυρότερες προοπτικές για αύξηση της δυνητικής ανάπτυξης για την ευρύτερη οικονομία, μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που εντάθηκαν εξαιτίας της πρόσφατης κρίσης COVID-19. Ειδικότερα, οι επενδύσεις σε Ε & Α, οι οποίες ενσωματώνονται στους κορυφαίους τομείς με προσανατολισμό σε συγκεκριμένη αποστολή και στην πολιτική καινοτομίας (10), καθώς και το ανθρώπινο κεφάλαιο, μπορούν να συμβάλουν στη στήριξη της μακροπρόθεσμης αύξησης της παραγωγικότητας και στη διατήρηση ισχυρής ικανότητας καινοτομίας. Αυτό ισχύει ιδίως για τις νεοφυείς, τις επεκτεινόμενες επιχειρήσεις και τις καινοτόμες ΜΜΕ, που είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Οι επενδύσεις σε πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της συμφωνίας των Κάτω Χωρών για το κλίμα και του εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προώθηση της ενεργειακής μετάβασης μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην επίτευξη ευρύτερων κοινωνικών στόχων, μεταξύ των οποίων και η ανάγκη να εξασφαλιστεί βιώσιμη και αποδοτική από πλευράς πόρων οικονομική ανάπτυξη. Τέλος, απαιτούνται επενδύσεις σε νέες κατοικίες για να αντιμετωπιστεί η τρέχουσα έλλειψη στέγης. Ο προγραμματισμός του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, που αποτελεί αντικείμενο πρότασης της Επιτροπής, για την περίοδο 2021-2027, θα μπορούσε να βοηθήσει τις Κάτω Χώρες να αντιμετωπίσουν ορισμένες από τις προκλήσεις που δημιουργεί η μετάβαση σε κλιματικά ουδέτερη οικονομία, ιδίως στις περιοχές που καλύπτονται από το παράρτημα Δ της έκθεσης χώρας του 2020. Με τον τρόπο αυτό, οι Κάτω Χώρες θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν όσο το δυνατόν καλύτερα το εν λόγω Ταμείο.

(22)

Οι τεχνικές και ψηφιακές δεξιότητες και οι ειδικευμένοι επαγγελματίες είναι ζωτικής σημασίας για την ικανότητα καινοτομίας της ολλανδικής οικονομίας και για την αύξηση της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς παραγωγικότητας. Η επένδυση σε βασικές ή/και ψηφιακές δεξιότητες, στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένων των ευκαιριών για αναβάθμιση των δεξιοτήτων και επανειδίκευση για όλους, παραμένει επίσης ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας, ιδίως για την ενίσχυση της απασχολησιμότητας των ατόμων που βρίσκονται στο περιθώριο της αγοράς εργασίας (συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών και των ατόμων με αναπηρία), με παράλληλη προώθηση των ίσων ευκαιριών και της ενεργού ένταξης.

(23)

Παρά το γεγονός ότι οι Κάτω Χώρες έχουν λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση πρακτικών επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού μέσω της εφαρμογής διεθνών και ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών που είχαν συμφωνηθεί προηγουμένως, τα υψηλά επίπεδα των πληρωμών μερισμάτων, δικαιωμάτων και τόκων που πραγματοποιούνται μέσω της χώρας υποδηλώνουν ότι οι επιχειρήσεις που επιδίδονται σε επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό χρησιμοποιούν τους φορολογικούς κανόνες της. Μεγάλο ποσοστό των άμεσων ξένων επενδύσεων διακρατείται από οντότητες ειδικού σκοπού. Η μη παρακράτηση φόρου επί εξερχομένων πληρωμών δικαιωμάτων και τόκων (που πραγματοποιούν δηλαδή μόνιμοι κάτοικοι της Ένωσης προς μόνιμους κατοίκους τρίτων χωρών) μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την πλήρη αποφυγή των φόρων επί αυτών των πληρωμών, εάν δεν υπόκεινται σε φορολογία ούτε στην περιοχή δικαιοδοσίας στην οποία υπάγεται ο αποδέκτης τους. Η νεοεγκριθείσα μεταρρύθμιση για την υπό όρους παρακράτηση φόρου στην πηγή για τα δικαιώματα εκμετάλλευσης και τις πληρωμές τόκων σε περιοχές δικαιοδοσίας με χαμηλή φορολογία ή περιοχές δικαιοδοσίας που περιλαμβάνονται στον ενωσιακό κατάλογο μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας, και η οποία θα εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2021, αποτελεί θετικό βήμα προς τη μείωση του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. Η αποτελεσματικότητα της μεταρρύθμισης θα πρέπει να παρακολουθείται εκ του σύνεγγυς.

(24)

Ορισμένα ολλανδικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν προσφάτως εμπλακεί σε υποθέσεις νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Οι υποθέσεις αυτές καθιστούν φανερό ότι, παρά τις πρόσφατες προσπάθειες, υπάρχει ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης της εποπτείας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, καθώς και διερεύνησης και δίωξης υποθέσεων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Εκτός του χρηματοπιστωτικού τομέα, ο ανοικτός χαρακτήρας της ολλανδικής οικονομίας σε άμεσες ξένες επενδύσεις και οι σύνθετες νομικές δομές της χώρας ενέχουν επίσης σημαντικούς κινδύνους για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Η απόκλιση που παρατηρείται ανάμεσα στη μικρή αναφορά ασυνήθων συναλλαγών από μέρους των παρόχων υπηρεσιών σε καταπιστεύματα και επιχειρήσεις και των φοροτεχνικών συμβούλων, αφενός, και στην έκθεσή τους σε μεγάλο κίνδυνο, αφετέρου, απαιτεί ανάλογη εποπτεία. Λόγω της εκτεταμένης παρουσίας πολύπλοκων νομικών δομών, η εύρυθμη λειτουργία του μητρώου πραγματικών δικαιούχων είναι καίριας σημασίας για την αποφυγή της κατάχρησης αυτών των οντοτήτων, αλλά το μητρώο δεν έχει ακόμη συσταθεί.

(25)

Ενώ οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις που καθορίζονται στην παρούσα σύσταση («ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2020») επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 και στη διευκόλυνση της οικονομικής ανάκαμψης, οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019 κάλυπταν επίσης μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων διαρθρωτικών προκλήσεων. Οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019 εξακολουθούν να ισχύουν και θα συνεχιστεί η παρακολούθησή τους καθ’ όλη τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του επόμενου έτους. Αυτό περιλαμβάνει τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019 σχετικά με τις οικονομικές πολιτικές που σχετίζονται με τις επενδύσεις. Όλες οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019 θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για τον στρατηγικό προγραμματισμό της χρηματοδότησης της πολιτικής συνοχής μετά το 2020, μεταξύ άλλων για μέτρα μετριασμού και στρατηγικές εξόδου από την παρούσα κρίση.

(26)

Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο παρέχει το πλαίσιο για συνεχή συντονισμό της οικονομικής πολιτικής και της πολιτικής για την απασχόληση στην Ένωση, ο οποίος μπορεί να συμβάλει σε μια βιώσιμη οικονομία. Στα εθνικά τους προγράμματα μεταρρυθμίσεων για το 2020, τα κράτη μέλη προέβησαν σε εκτίμηση της προόδου που έχει πραγματοποιηθεί όσον αφορά την εφαρμογή των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών. Με τη διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής των ειδικών ανά χώρα συστάσεων του 2020, οι Κάτω Χώρες θα συμβάλουν στην πρόοδο ως προς την επίτευξη των ΣΒΑ και στην κοινή προσπάθεια να διασφαλιστεί η ανταγωνιστική βιωσιμότητα στην Ένωση.

(27)

Ο στενός συντονισμός μεταξύ των οικονομιών στην οικονομική και νομισματική ένωση έχει καθοριστική σημασία για την επίτευξη ταχείας ανάκαμψης από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19. Ως κράτος μέλος με νόμισμα το ευρώ, οι Κάτω Χώρες θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι πολιτικές τους εξακολουθούν να συνάδουν προς τις συστάσεις του 2020 για τη ζώνη του ευρώ και να συντονίζονται με τις συστάσεις για τα άλλα κράτη μέλη με νόμισμα το ευρώ, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την πολιτική καθοδήγηση από την Ευρωομάδα.

(28)

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2020, η Επιτροπή προέβη σε ολοκληρωμένη ανάλυση της οικονομικής πολιτικής των Κάτω Χωρών και τη δημοσίευσε στην έκθεση του 2020 για τη χώρα. Επίσης αξιολόγησε το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020, το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του 2020 και τη συνέχεια που δόθηκε στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις προς τις Κάτω Χώρες κατά τα προηγούμενα έτη. Η Επιτροπή έλαβε υπόψη όχι μόνο τη συνάφειά τους για την άσκηση βιώσιμης δημοσιονομικής και κοινωνικοοικονομικής πολιτικής στις Κάτω Χώρες, αλλά και τη συμμόρφωσή τους με τους κανόνες και τις κατευθύνσεις της Ένωσης, δεδομένης της ανάγκης ενδυνάμωσης της συνολικής οικονομικής διακυβέρνησης της Ένωσης, μέσω της συνεκτίμησης στοιχείων σε ενωσιακό επίπεδο κατά τη διαμόρφωση μελλοντικών εθνικών αποφάσεων.

(29)

Υπό το πρίσμα της εν λόγω αξιολόγησης, το Συμβούλιο εξέτασε το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020 και η γνώμη του (11) αποτυπώνεται ιδίως στη σύσταση 1 κατωτέρω.

(30)

Υπό το πρίσμα της εμπεριστατωμένης επισκόπησης της Επιτροπής και της εν λόγω αξιολόγησης, το Συμβούλιο εξέτασε το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του 2020 και το πρόγραμμα σταθερότητας του 2020. Στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2020 λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας COVID-19 και διευκόλυνσης της οικονομικής ανάκαμψης, ως απαραίτητου πρώτου βήματος για να καταστεί δυνατή η προσαρμογή των ανισορροπιών. Οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2020 που αφορούν άμεσα την αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών τις οποίες εντόπισε η Επιτροπή βάσει του άρθρου 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 αποτυπώνονται στη σύσταση 3,

1.

2.

3.

4.