(1)

Στις 17 Δεκεμβρίου 2019 η Επιτροπή υιοθέτησε την ετήσια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία σηματοδότησε την έναρξη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2020 για το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Στην εν λόγω στρατηγική ελήφθη δεόντως υπόψη ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων που διακηρύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή στις 17 Νοεμβρίου 2017. Στις 17 Δεκεμβρίου 2019, βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2), η Επιτροπή ενέκρινε επίσης την έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης, στην οποία η Ουγγαρία δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των κρατών μελών για τα οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί εμπεριστατωμένη επισκόπηση.

(2)

Η έκθεση χώρας του 2020 για την Ουγγαρία δημοσιεύτηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2020. Στην έκθεση αξιολογήθηκαν η πρόοδος της Ουγγαρίας όσον αφορά την εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων που εκδόθηκαν από το Συμβούλιο στις 9 Ιουλίου 2019 (3) («ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019»), η συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις που είχαν εκδοθεί κατά τα προηγούμενα έτη καθώς και η πρόοδος της Ουγγαρίας ως προς την επίτευξη των εθνικών στόχων της στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020».

(3)

Στις 11 Μαρτίου 2020, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε επισήμως παγκόσμια πανδημία την έξαρση της νόσου COVID-19. Η πανδημία συνιστά σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας για τους πολίτες, τις κοινωνίες και τις οικονομίες. Ασκεί έντονη πίεση στα εθνικά συστήματα υγείας, διαταράσσει τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, προκαλεί αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές, σοκ στην καταναλωτική ζήτηση και αρνητικές επιπτώσεις σε διάφορους τομείς. Απειλεί τις θέσεις εργασίας και τα εισοδήματα των πολιτών καθώς και τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων. Η πανδημία προκάλεσε μεγάλο οικονομικό σοκ, το οποίο έχει ήδη επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις στην Ένωση. Στις 13 Μαρτίου 2020 η Επιτροπή υιοθέτησε ανακοίνωση με την οποία ζητούσε συντονισμένη οικονομική αντίδραση στην κρίση, με τη συμμετοχή όλων των φορέων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.

(4)

Αρκετά κράτη μέλη έχουν κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή έχουν λάβει μέτρα έκτακτης ανάγκης. Τυχόν μέτρα έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να είναι αυστηρά αναλογικά, αναγκαία, περιορισμένα χρονικά και σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Θα πρέπει να υπόκεινται σε δημοκρατικό έλεγχο και σε έλεγχο από ανεξάρτητη δικαστική αρχή.

(5)

Στις 20 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή υιοθέτησε ανακοίνωση για την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η γενική ρήτρα διαφυγής, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, στο άρθρο 6 παράγραφος 3, στο άρθρο 9 παράγραφος 1 και στο άρθρο 10 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου και στο άρθρο 3 παράγραφος 5 και στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1467/97 του Συμβουλίου (4), διευκολύνει το συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών σε περιόδους σοβαρής οικονομικής κάμψης. Στην ανακοίνωσή της τής 20ής Μαρτίου 2020, η Επιτροπή θεώρησε ότι, δεδομένης της αναμενόμενης σοβαρής οικονομικής κάμψης λόγω της πανδημίας COVID-19, οι συνθήκες επέτρεπαν την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής και ζήτησε από το Συμβούλιο να επικυρώσει το εν λόγω συμπέρασμα. Στις 23 Μαρτίου 2020 οι υπουργοί Οικονομικών των κρατών μελών συντάχθηκαν με την εκτίμηση της Επιτροπής και συμφώνησαν ότι η σοβαρή κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας απαιτεί αποφασιστική, φιλόδοξη και συντονισμένη αντίδραση. Η ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής επιτρέπει την προσωρινή απόκλιση από την πορεία προσαρμογής για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου, εφόσον δεν τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών μεσοπρόθεσμα. Σε ό,τι αφορά το διορθωτικό σκέλος, το Συμβούλιο μπορεί επίσης να αποφασίσει, μετά από σύσταση της Επιτροπής, να υιοθετήσει αναθεωρημένη δημοσιονομική πορεία. Η γενική ρήτρα διαφυγής δεν αναστέλλει τις διαδικασίες του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να αποκλίνουν από τις δημοσιονομικές υποχρεώσεις που θα ίσχυαν κανονικά, ενώ δίνει παράλληλα στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο τη δυνατότητα να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για το συντονισμό των πολιτικών στο πλαίσιο του συμφώνου.

(6)

Απαιτείται συνεχής δράση για τον περιορισμό και τον έλεγχο της εξάπλωσης της πανδημίας COVID-19, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των εθνικών συστημάτων υγείας, το μετριασμό των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας μέσω μέτρων στήριξης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών και τη διασφάλιση κατάλληλων συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας στο χώρο εργασίας με σκοπό την επανέναρξη της οικονομικής δραστηριότητας. Η Ένωση θα πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως τα διάφορα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της για να στηρίξει τις προσπάθειες των κρατών μελών σε αυτούς τους τομείς. Παράλληλα, τα κράτη μέλη και η Ένωση θα πρέπει να συνεργαστούν για να προετοιμάσουν τα αναγκαία μέτρα για την επάνοδο των κοινωνιών και των οικονομιών μας στην ομαλότητα και στη βιώσιμη ανάπτυξη, με την ενσωμάτωση, μεταξύ άλλων, της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού, καθώς και για να αντλήσουν διδάγματα από την κρίση.

(7)

Η κρίση λόγω της νόσου COVID-19 ανέδειξε την ευελιξία που παρέχει η εσωτερική αγορά για την προσαρμογή σε έκτακτες καταστάσεις. Ωστόσο, για να εξασφαλιστεί η ταχεία και ομαλή μετάβαση στη φάση ανάκαμψης και η ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, υπηρεσιών και εργαζομένων, τα έκτακτα μέτρα που εμποδίζουν την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς θα πρέπει να καταργηθούν μόλις παύσουν να είναι πλέον απαραίτητα. Η τρέχουσα κρίση κατέδειξε την ανάγκη για σχέδια ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων στον τομέα της υγείας. Βελτιωμένες στρατηγικές προμηθειών, διαφοροποιημένες αλυσίδες εφοδιασμού και στρατηγικά αποθέματα βασικών προμηθειών συγκαταλέγονται στα κύρια στοιχεία για την ανάπτυξη ευρύτερων σχεδίων ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων.

(8)

Ο ενωσιακός νομοθέτης έχει ήδη τροποποιήσει τα σχετικά νομοθετικά πλαίσια μέσω των κανονισμών (ΕΕ) 2020/460 (5) και (ΕΕ) 2020/558 (6) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για να δώσει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να κινητοποιήσουν όλους τους αχρησιμοποίητους πόρους από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις έκτακτες επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19. Οι τροποποιήσεις αυτές θα παράσχουν πρόσθετη ευελιξία καθώς και απλουστευμένες και εξορθολογισμένες διαδικασίες. Για να αμβλυνθούν οι πιέσεις στις ταμειακές ροές, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να επωφεληθούν από ποσοστό συγχρηματοδότησης 100 % από τον προϋπολογισμό της Ένωσης για τη λογιστική χρήση 2020-2021. Η Ουγγαρία ενθαρρύνεται να αξιοποιήσει πλήρως αυτές τις δυνατότητες για να βοηθήσει τα άτομα και τους τομείς που πλήττονται περισσότερο.

(9)

Οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 ενδέχεται να είναι άνισα κατανεμημένες στις διάφορες περιφέρειες λόγω διαφορετικών προτύπων εξειδίκευσης, ιδίως σε περιφέρειες που υστερούν σε βασικούς πόρους ή εξαρτώνται σημαντικά από τομείς οι οποίοι βασίζονται σε επιχειρηματικές δραστηριότητες με διά ζώσης επαφή με τους καταναλωτές. Αυτό το ενδεχόμενο συνεπάγεται σημαντικό κίνδυνο διεύρυνσης των περιφερειακών ανισοτήτων στο εσωτερικό της Ουγγαρίας, η οποία θα επιδεινώσει την ήδη παρατηρούμενη τάση διεύρυνσης των ανισοτήτων μεταξύ των αστικών και των αγροτικών περιοχών. Σε συνδυασμό με τον κίνδυνο να αποδυναμωθεί προσωρινά η διαδικασία σύγκλισης μεταξύ των κρατών μελών, η τρέχουσα κατάσταση απαιτεί στοχευμένες απαντήσεις πολιτικής.

(10)

Στις 5 Μαΐου 2020, η Ουγγαρία υπέβαλε το εθνικό της πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του 2020 και, στις 4 Μαΐου 2020, το οικείο πρόγραμμα σύγκλισης του 2020. Τα δύο προγράμματα αξιολογήθηκαν ταυτοχρόνως προκειμένου να ληφθεί υπόψη η διασύνδεσή τους.

(11)

Η Ουγγαρία υπάγεται επί του παρόντος στο προληπτικό σκέλος του συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και υπόκειται στον κανόνα για το χρέος.

(12)

Στις 14 Ιουνίου 2019, το Συμβούλιο συνέστησε στην Ουγγαρία να διασφαλίσει ότι ο ονομαστικός ρυθμός αύξησης των καθαρών πρωτογενών δημόσιων δαπανών (7) δεν θα υπερβεί το 3,3 % το 2019, ποσοστό που αντιστοιχεί σε ετήσια διαρθρωτική προσαρμογή ύψους 1,0 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ). Η συνολική αξιολόγηση της Επιτροπής επιβεβαιώνει ότι υπάρχει σημαντική απόκλιση από τη συνιστώμενη πορεία προσαρμογής για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου το 2019, καθώς και τη διετία 2018 και 2019 συνολικά. Ωστόσο, λαμβανομένης υπόψη της ενεργοποίησης της γενικής ρήτρας διαφυγής, δεν είναι απαραίτητο να ληφθούν περαιτέρω μέτρα στο πλαίσιο της διαδικασίας σημαντικής απόκλισης για την Ουγγαρία.

(13)

Στο πρόγραμμα σύγκλισης του 2020, η κυβέρνηση αναμένει ότι το ονομαστικό ισοζύγιο θα επιδεινωθεί από έλλειμμα 2,0 % του ΑΕΠ το 2019 σε έλλειμμα 3,8 % του ΑΕΠ το 2020. Το έλλειμμα προβλέπεται να μειωθεί σε 2,7 % του ΑΕΠ το 2021 και να φθάσει σταδιακά στο 1,0 % του ΑΕΠ μέχρι το 2024. Μετά από μείωση στο 66,3 % του ΑΕΠ το 2019, ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης ως προς το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί σε 72,6 % το 2020 σύμφωνα με το πρόγραμμα σύγκλισης του 2020. Οι μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προοπτικές επηρεάζονται από τη μεγάλη αβεβαιότητα που οφείλεται στην πανδημία COVID-19. Υπάρχουν κίνδυνοι που συνοδεύουν τις δημοσιονομικές προβλέψεις, συγκεκριμένα κίνδυνοι που συνδέονται με υψηλότερες από τις προβλεπόμενες δαπάνες (σύμφωνα με παλαιότερες τάσεις υψηλών δαπανών στο τέλος του έτους), καθώς και με δυνητικά χαμηλότερα από τα προβλεπόμενα έσοδα, καθώς η πρόβλεψη φαίνεται να βασίζεται σε σχετική άνοδο των εσόδων.

(14)

Ως απάντηση στην πανδημία COVID-19 και στο πλαίσιο συντονισμένης ενωσιακής προσέγγισης, η Ουγγαρία έλαβε εγκαίρως δημοσιονομικά μέτρα για την αύξηση της δυναμικότητας εντατικής θεραπείας του συστήματος υγείας της, την ανάσχεσης της πανδημίας και την ανακούφιση των ατόμων και των τομέων που έχουν πληγεί ιδιαίτερα. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σύγκλισης του 2020, τα εν λόγω δημοσιονομικά μέτρα ισοδυναμούν με το 2,8 % του ΑΕΠ το 2020 και χρηματοδοτούνται εξολοκλήρου με ανακατανομή δαπανών εντός του προϋπολογισμού, αποθεματικά και νέους φόρους. Περιλαμβάνουν μέτρα που αποσκοπούν στη στήριξη της αγοράς εργασίας, φορολογικές ελαφρύνσεις για τις επιχειρήσεις και δαπάνες που σχετίζονται με την κατάσταση ιατρικής έκτακτης ανάγκης. Έχουν ανακοινωθεί πρόσθετα μέτρα για τη στήριξη της ανάκαμψης (1,4 % του ΑΕΠ) και για τη στήριξη της αγοράς εργασίας (0,4 % του ΑΕΠ), αλλά δεν έχουν ακόμη εξειδικευθεί. Επιπλέον, η Ουγγαρία θέσπισε μέτρα τα οποία, χωρίς να έχουν άμεση δημοσιονομική επίπτωση, θα συμβάλουν στην παροχή στήριξης της ρευστότητας για τις επιχειρήσεις, και τα οποία εκτιμώνται από το πρόγραμμα σύγκλισης του 2020 σε 1,5 % του ΑΕΠ. Οι αρχές εξετάζουν πρόσθετα μέτρα ύψους 0,3 % του ΑΕΠ, όπως, για παράδειγμα, προγράμματα εγγύησης πιστώσεων και δάνεια με εγγύηση του Δημοσίου. Οι συνολικές δημοσιονομικές επιπτώσεις των δημοσιονομικών μέτρων που αναφέρονται στο πρόγραμμα σύγκλισης του 2020 διαφέρουν από αυτές που περιλαμβάνονται στις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2020, δεδομένου ότι μόνο όσες εξειδικεύθηκαν επαρκώς αξιολογήθηκαν και ελήφθησαν υπόψη από την Επιτροπή. Συνολικά, τα μέτρα που έλαβε η Ουγγαρία συνάδουν με τις κατευθυντήριες γραμμές που προσδιορίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 13ης Μαρτίου 2020. Η πλήρης εξειδίκευση και έκδοση όλων των ανακοινωθέντων μέτρων έκτακτης ανάγκης και των υποστηρικτικών δημοσιονομικών μέτρων, και στη συνέχεια η επανεστίαση των δημοσιονομικών πολιτικών στην επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών θέσεων όταν το επιτρέψουν οι οικονομικές συνθήκες, θα συμβάλουν στη διατήρηση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας μεσοπρόθεσμα.

(15)

Με βάση τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2020 και εάν οι πολιτικές παραμείνουν αμετάβλητες, το ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης της Ουγγαρίας προβλέπεται να διαμορφωθεί στο -5,2 % του ΑΕΠ το 2020 και στο -4,0 % του ΑΕΠ το 2021. Ο δείκτης χρέους της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να ανέλθει στο 75,0 % του ΑΕΠ το 2020.

(16)

Στις 14 Ιουνίου 2019, το Συμβούλιο διαπίστωσε, σύμφωνα με το άρθρο 121 παράγραφος 4 της Συνθήκης, ότι το 2018 υπήρξε στην Ουγγαρία σημαντική παρατηρηθείσα απόκλιση από την πορεία προσαρμογής για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου. Λόγω της διαπιστωθείσας σημαντικής απόκλισης, στις 14 Ιουνίου 2019, το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση (8) με την οποία συνέστησε στην Ουγγαρία να λάβει τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει ότι ο ονομαστικός ρυθμός αύξησης των καθαρών πρωτογενών δημόσιων δαπανών δεν θα υπερβεί το 3,3 % το 2019 και το 4,7 % το 2020, ποσοστό που αντιστοιχεί σε ετήσια διαρθρωτική προσαρμογή ύψους 1,0 % και 0,75 % του ΑΕΠ. Στις 5 Δεκεμβρίου 2019, το Συμβούλιο εξέδωσε την απόφαση (ΕΕ) 2019/2172 (9), με την οποία διαπιστώνεται ότι η Ουγγαρία δεν είχε λάβει αποτελεσματικά μέτρα για να ανταποκριθεί στη σύσταση του Συμβουλίου της 14ης Ιουνίου 2019, και εξέδωσε αναθεωρημένη σύσταση (10) στις 5 Δεκεμβρίου 2019. Στη σύσταση της 5ης Δεκεμβρίου 2019, το Συμβούλιο κάλεσε την Ουγγαρία να λάβει τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει ότι ο ονομαστικός ρυθμός αύξησης των καθαρών πρωτογενών δημόσιων δαπανών δεν θα υπερβεί το 4,7 % το 2020, ποσοστό που αντιστοιχεί σε ετήσια διαρθρωτική προσαρμογή ύψους 0,75 % του ΑΕΠ το 2020. Με βάση τη συνολική αξιολόγηση της Επιτροπής και λαμβανομένης υπόψη της ενεργοποίησης της γενικής ρήτρας διαφυγής για το 2020, η οποία επιτρέπει την προσωρινή απόκλιση από την πορεία προσαρμογής για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου, η Ουγγαρία θεωρείται ότι έχει λάβει αποτελεσματικά μέτρα για να ανταποκριθεί στη σύσταση της 5ης Δεκεμβρίου 2019.

(17)

Στις 20 Μαΐου 2020, η Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση που συντάχθηκε σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 3 της Συνθήκης λόγω της αναμενόμενης από την Ουγγαρία υπέρβασης του ορίου του 3 % του ΑΕΠ για το έλλειμμα το 2020. Συνολικά, από την ανάλυση της Επιτροπής προκύπτει ότι το κριτήριο του ελλείμματος, όπως ορίζεται στη Συνθήκη και στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1467/97, δεν έχει πληρωθεί.

(18)

Στις 11 Μαρτίου 2020, η κυβέρνηση κήρυξε κατάσταση κινδύνου. Στις 12 Μαρτίου, τα σύνορα έκλεισαν για τους ταξιδιώτες, με εξαίρεση τους παλιννοστούντες πολίτες, τους κατοίκους του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, καθώς και τους τακτικούς διασυνοριακούς εργαζομένους. Συνέχισε να επιτρέπεται η διαμετακόμιση εμπορευμάτων. Στις 16 Μαρτίου 2020, οι εγκαταστάσεις προσχολικής εκπαίδευσης, τα σχολεία και τα πανεπιστήμια έκλεισαν και η διδασκαλία άρχισε να γίνεται μέσω διαδικτύου. Από τις 17 Μαρτίου 2020, τα μη αναγκαία καταστήματα υποχρεώθηκαν να κλείνουν στις 3 μ.μ. και τα εστιατόρια επιτρεπόταν να παραμένουν ανοικτά μόνο για φαγητό σε πακέτο. Στις 28 Μαρτίου 2020, επιβλήθηκε μερική απαγόρευση κυκλοφορίας, σύμφωνα με την οποία οι πολίτες μπορούσαν να απομακρυνθούν από τον τόπο κατοικίας τους μόνο για δεόντως αιτιολογημένους λόγους και με την προϋπόθεση να διατηρούν απόσταση από άλλα άτομα. Πριν από την έξαρση της νόσου COVID-19, η ουγγρική οικονομία βρισκόταν σε πορεία σταδιακής επιβράδυνσης έπειτα από αρκετά έτη αξιοσημείωτης ανάπτυξης. Το 2019 το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 4,9 %. Μετά την έξαρση του ιού, τα μέτρα ανάσχεσης τέθηκαν σε εφαρμογή σχετικά γρήγορα, και οι επίσημοι αριθμοί των κρουσμάτων έχουν μέχρι στιγμής παραμείνει περιορισμένοι. Ωστόσο, η παγκόσμια ύφεση, αφενός, αναμένεται να πλήξει ιδιαίτερα έντονα τις εξαγωγές, λόγω του κυρίαρχου ρόλου των εξαιρετικά κυκλικών βιομηχανιών, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και, αφετέρου, αναμένεται να πλήξει επίσης τον τουρισμό και τις μεταφορές, τομείς οι οποίοι επηρεάζονται από περιορισμούς στις μετακινήσεις. Σε γενικές γραμμές, τον Μάρτιο προβλέπεται να αρχίσει βαθιά ύφεση και, στη συνέχεια, προβλέπεται σταδιακή οικονομική ανάκαμψη από το δεύτερο εξάμηνο του έτους, με βάση την παραδοχή σταδιακής άρσης των μέτρων ανάσχεσης. Η ανεργία είναι πιθανόν να σημειώσει γρήγορη αύξηση, λόγω της ευελιξίας της αγοράς εργασίας. Οι οικονομικές επιδόσεις του 2020 θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια της περιόδου εγκλεισμού καθώς και από την αντίδραση στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής. Στις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2020 αναφέρεται μείωση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 7 % το 2020, ακολουθούμενη από ανάκαμψη κατά 6 % το 2021.

(19)

Από τα μέσα Μαρτίου, η κυβέρνηση ανακοίνωσε διάφορες δέσμες μέτρων για τον μετριασμό των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της κρίσης λόγω της νόσου COVID-19. Η κεντρική τράπεζα έχει θεσπίσει μέτρα για την παροχή ρευστότητας στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Παραδείγματα άλλων μέτρων ενίσχυσης της ρευστότητας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις αποτελούν: α) η αναστολή πληρωμών δανείων και συμβάσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020 για επιχειρήσεις και νοικοκυριά και β) η θέσπιση ανώτατου ορίου επιτοκίου για καταναλωτικές πιστώσεις. Κατά τη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης των μέτρων αυτών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ανθεκτικότητα του τραπεζικού τομέα. Περαιτέρω μέτρα που αφορούν κυρίως τους τομείς που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση, όπως ο τουρισμός και οι υπηρεσίες, περιλαμβάνουν προσωρινές φορολογικές μειώσεις και απαλλαγές, επιδοτήσεις επενδύσεων, ανάπτυξη υποδομών, επιδοτούμενα και εγγυημένα δάνεια, καθώς και προγράμματα κεφαλαίου. Για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας, η κυβέρνηση δρομολόγησε δύο τύπους μέτρων για την αγορά εργασίας. Προβλέπεται ένα σύστημα μειωμένου ωραρίου εργασίας που καλύπτει έως και 70 % της απώλειας μισθών για 3 μήνες υπό ορισμένες προϋποθέσεις και μια ειδική επιδότηση μισθού για το προσωπικό έρευνας και ανάπτυξης (Ε & Α). Η κυβέρνηση επίσπευσε κατά ένα τρίμηνο μια ήδη προγραμματισμένη περικοπή των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και ανακοίνωσε εφάπαξ συμπλήρωμα των μισθών στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Συνολικά, ενώ ο σκοπός των δημοσιονομικών μέτρων είναι η στήριξη των επιχειρήσεων και η διατήρηση των θέσεων εργασίας, το πεδίο εφαρμογής και η εμβέλειά τους παραμένουν περιορισμένα σε σύγκριση με τα μέτρα που ελήφθησαν στην πλειονότητα των άλλων κρατών μελών. Επιπλέον, τα δημοσιονομικά μέτρα πρόκειται να χρηματοδοτηθούν από ανακατανομές σε κεφάλαια του προϋπολογισμού και νέες αυξήσεις φόρων και, συνεπώς, αναμένεται να έχουν περιορισμένες επιπτώσεις από άποψη μακροοικονομικής σταθεροποίησης.

(20)

Διάφορες πτυχές των αποτελεσμάτων από την άποψη της υγείας παρέμειναν χειρότερες σε σύγκριση με τα περισσότερα κράτη μέλη, γεγονός που αντικατοπτρίζει, ιδίως, τον μεγάλο επιπολασμό παραγόντων κινδύνου στον πληθυσμό και την περιορισμένη αποτελεσματικότητα της παροχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Το μερίδιο του δημοσίου στις δαπάνες για την υγεία στην Ουγγαρία ήταν σημαντικά χαμηλότερο από τον μέσο όρο της Ένωσης. Ενώ οι ιατρικές ανάγκες που δεν καλύπτονται κυμαίνονται σε χαμηλό επίπεδο, ο αριθμός των ούγγρων πολιτών που εξαρτώνται από άμεσες ιδιωτικές δαπάνες υπερβαίνει τον μέσο όρο της ΕΕ και οι εν λόγω πολίτες ωθούνται ολοένα και περισσότερο σε ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας. Η κατάσταση αυτή αυξάνει τον κίνδυνο οικονομικής δυσχέρειας για τα ουγγρικά νοικοκυριά και επηρεάζει την κοινωνική ισότητα και τα αποτελέσματα στον τομέα της υγείας. Απαιτούνται πρόσθετες επενδύσεις και συνολικές μεταρρυθμίσεις για τον εξορθολογισμό της χρήσης των πόρων στο πλαίσιο του συστήματος υγείας, τη μείωση των ανισοτήτων όσον αφορά την πρόσβαση και την αύξηση της ποιότητας της περίθαλψης. Οι υπηρεσίες προληπτικής και πρωτοβάθμιας περίθαλψης υποχρηματοδοτούνται και οι δυνατότητές τους για βελτίωση της ποιότητας, της προσβασιμότητας και της οικονομικής αποδοτικότητας του συστήματος υγείας εξακολουθούν να μην αξιοποιούνται επαρκώς. Παρότι ότι οι αρχές έχουν αρχίσει να καταβάλλουν προσπάθειες με στόχο τη μείωση της σημαντικής έλλειψης εργαζομένων στον τομέα της υγείας στην Ουγγαρία, οι περιφερειακές ανισότητες στην κατανομή του προσωπικού υγειονομικής περίθαλψης εξακολουθούν να παρεμποδίζουν την πρόσβαση σε περίθαλψη σε ορισμένες περιοχές ενώ ορισμένες ευπαθείς ομάδες, όπως οι περιθωριοποιημένοι Ρομά, αλλά και τα άτομα με αναπηρία, αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα εμπόδια. Ενόψει της διαταραχής της ζήτησης για τα συστήματα υγείας η οποία οφείλεται στην πανδημία COVID-19, απαιτείται ταχεία δράση για την αντιμετώπιση των εν λόγω διαρθρωτικών προκλήσεων και την αύξηση της ανθεκτικότητας του ουγγρικού συστήματος υγείας.

(21)

Οι κοινωνικοοικονομικές συνέπειες της έξαρσης της νόσου μπορεί να είναι σημαντικές και εκκρεμεί η αξιολόγηση του αντικτύπου του κυβερνητικού διατάγματος της 18ης Μαρτίου 2020, με το οποίο επιτρέπονται οι διμερώς συμφωνηθείσες παρεκκλίσεις από τον εργατικό κώδικα. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Επιτροπής, η ανεργία αναμένεται να ανέλθει στο 7,0 % το 2020 και να υποχωρήσει στο 6,1 % το 2021. Οι τομείς που υπέστησαν μέγιστο πλήγμα από την κρίση αντιπροσωπεύουν μεγάλο μερίδιο της ουγγρικής οικονομίας και απασχολούν εργατικό δυναμικό χαμηλής έως μέσης ειδίκευσης με ιδιαίτερα ευέλικτες συμβάσεις απασχόλησης. Έως τις αρχές του 2020, το συνολικό ποσοστό απασχόλησης συνέχισε να σημειώνει βελτίωση υπό συνθήκες έντονης οικονομικής επέκτασης, αλλά δεν έχουν ωφεληθεί εξίσου όλες οι ομάδες. Το χάσμα μεταξύ των ομάδων δεξιοτήτων και μεταξύ ανδρών και γυναικών ως προς την απασχόληση παρέμεινε μεγάλο σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ένωσης, το δε χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών οφείλεται εν μέρει στην περιορισμένη προσφορά ποιοτικών υπηρεσιών παιδικής φροντίδας. Παρά τη μείωσή του, το πρόγραμμα δημοσίων έργων, το οποίο δεν κατόρθωσε να οδηγήσει τους συμμετέχοντες σε απασχόληση στην πρωτογενή αγορά εργασίας, παρέμεινε σημαντικό. Υπάρχει περιθώριο ενίσχυσης άλλων πολιτικών ώστε να είναι καλύτερα στοχευμένες και να βοηθήσουν αποτελεσματικά ανέργους ή οικονομικά μη ενεργά άτομα να βρουν εργασία ή να έχουν πρόσβαση σε κατάρτιση. Η διάρκεια των παροχών ανεργίας είναι η μικρότερη στην ΕΕ, με ανώτατο όριο τους τρεις μήνες, πολύ χαμηλότερη από τη μέση διάρκεια χρόνου που απαιτείται για την εξεύρεση εργασίας ακόμη και σε ευνοϊκές οικονομικές συνθήκες. Σύμφωνα με τις αρχές του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, τα καθεστώτα και τα μέτρα κοινωνικής προστασίας πρέπει να προστατεύουν τα άτομα που κινδυνεύουν να χάσουν τη θέση εργασίας τους, καθώς και τους αυτοαπασχολούμενους και τους ανέργους. Τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας, στα οποία οι εργαζόμενοι λαμβάνουν εισοδηματική στήριξη από το κράτος για τις μη δεδουλευμένες ώρες, είναι ένας καλός τρόπος προστασίας της απασχόλησης. Όσο διαρκεί η πανδημία, τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας έχουν μέγιστη απόδοση αν η διαχείρισή τους είναι απλή και γρήγορη, και η επιλεξιμότητα δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένους τομείς ή τύπους επιχειρήσεων.

(22)

Παρόλο που η συνολική κατάσταση της φτώχειας στην Ουγγαρία βελτιώθηκε πριν από την κρίση, η τάση μπορεί γρήγορα να αντιστραφεί κατά τη διάρκεια της οικονομικής κάμψης. Οι εισοδηματικές ανισότητες αυξήθηκαν την τελευταία δεκαετία, εν μέρει λόγω αλλαγών στο σύστημα φορολογίας και παροχών. Ακόμη και πριν από την έξαρση της νόσου COVID-19, τόσο η σοβαρή υλική στέρηση όσο και οι υλικές και κοινωνικές στερήσεις ήταν μεγάλες, ιδίως στις πολύτεκνες οικογένειες και στον πληθυσμό των Ρομά. Η έλλειψη διαμερισμάτων κοινωνικής στέγασης της τοπικής αυτοδιοίκησης προς μίσθωση και η έλλειψη οικονομικής στήριξης των ενοικιαστών αποτελούν τροχοπέδη για την κινητικότητα. Οι παροχές ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος παρέμειναν αμετάβλητες σε ονομαστικούς όρους από το 2012 και συγκαταλέγονται στις χαμηλότερες της Ένωσης. Η πανδημία αναμένεται να πλήξει περισσότερο τις ευπαθείς ομάδες που δεν έχουν πρόσβαση σε περίθαλψη και βασικές υπηρεσίες και ζουν σε υπερπλήρη νοικοκυριά. Όταν ανακάμψουν οι οικονομίες, θα χρειαστούν μέτρα που θα δημιουργήσουν ευνοϊκές συνθήκες για την ενεργοποίηση και την ένταξη των εν λόγω ομάδων στην αγορά εργασίας. Ήδη πριν από την κρίση, τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα βρίσκονταν σε χαμηλότερα επίπεδα από τον μέσο όρο της Ένωσης και επηρεάζονταν σε μεγάλο βαθμό από το κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο των μαθητών. Τα ποσοστά πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου ήταν υψηλά, ιδίως μεταξύ των μαθητών Ρομά. Η χαμηλή συμμετοχή ευπαθών ομάδων σε ποιοτική εκπαίδευση αποτελεί χαμένη ευκαιρία για την ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Ο μισθός των εκπαιδευτικών είναι από τους χαμηλότερους στην ΕΕ. Ο μικρός αριθμός σπουδαστών που συμμετέχουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν συνάδει με την ισχυρή ζήτηση εργαζομένων υψηλής ειδίκευσης. Η απρόσμενη μετάβαση στην εξ αποστάσεως μάθηση είναι πιθανόν να αυξήσει ακόμη περισσότερο τις ανισότητες. Από τα στοιχεία των ετήσιων εθνικών εξετάσεων ικανοτήτων, προκύπτει ότι είναι δύσκολο η ψηφιακή εκπαίδευση να φθάσει σε πολλούς μαθητές εξαιτίας της έλλειψης ψηφιακών εργαλείων. Η εξ αποστάσεως μάθηση έχει αρνητικές επιδράσεις στους μαθητές που προέρχονται από μειονεκτικά περιβάλλοντα λόγω των υπερπλήρων νοικοκυριών και του χαμηλού εκπαιδευτικού επιπέδου των γονέων. Οι πρόσφατες και τρέχουσες επενδύσεις στην ψηφιοποίηση της εκπαίδευσης έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο και πρέπει να συνεχιστούν.

(23)

Στο πλαίσιο της κρίσης λόγω της νόσου COVID-19, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διασφαλιστούν η λειτουργία των υποδομών κρίσιμης σημασίας και η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά, καθώς και να παρακολουθείται και να διασφαλίζεται η ορθή λειτουργία των αλυσίδων εφοδιασμού σε συνεργασία με τις γειτονικές χώρες. Η Ουγγαρία είναι μια μικρή ανοικτή οικονομία με εντατικές διασυνοριακές εμπορευματικές μεταφορές. Επιπλέον, πολλοί Ούγγροι εργάζονται στο εξωτερικό και μετακινούνται σε εβδομαδιαία βάση για να εργαστούν. Η Ουγγαρία μπορεί επίσης να χρειαστεί εποχικούς μεθοριακούς εργαζόμενους στον τομέα της γεωργίας. Οι περιορισμοί στις μετακινήσεις που επιβάλλονται επί του παρόντος ενδέχεται να καθυστερήσουν την κυκλοφορία εμπορευμάτων και εργαζομένων, θα μπορούσαν όμως να μετριαστούν με την εξασφάλιση «πράσινων λωρίδων» στα σύνορα.

(24)

Στον κλάδο των υπηρεσιών, το λιανικό εμπόριο είναι ένας από τους πλέον πληγέντες τομείς, λόγω των μέτρων που ανέστειλαν πλήρως τη λειτουργία πολλών επιχειρήσεων ή περιόρισαν σημαντικά τις δραστηριότητές τους. Η ρυθμιστική ευελιξία θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανάκαμψη του λιανικού εμπορίου στον απόηχο της νόσου COVID-19. Η Ουγγαρία έχει τον μεγαλύτερο αριθμό νομοθετικά κατοχυρωμένων επαγγελμάτων στην ΕΕ. Οι επαγγελματικές υπηρεσίες θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διευκόλυνση της εξόδου από την κρίση και της ανάκαμψης μετά την κρίση. Επομένως, η διασφάλιση της ομαλής πρόσβασης στα επαγγέλματα και της άσκησής τους, μέσω του εξορθολογισμού των ρυθμιστικών τους πλαισίων και των σχετικών διοικητικών διαδικασιών, είναι ζωτικής σημασίας, ιδίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των μεμονωμένων επαγγελματιών, που επλήγησαν ιδιαιτέρως από την κρίση. Η στήριξη της ρευστότητας των επιχειρήσεων μέσω δανείων και εγγυήσεων, με έμφαση στις ΜΜΕ, είναι υψίστης σημασίας και η διανομή της στήριξης της ρευστότητας στις επιχειρήσεις πρέπει να υλοποιηθεί αποτελεσματικά και ταχέως από τους ενδιάμεσους φορείς. Κατά τη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης των μέτρων αυτών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ανθεκτικότητα του τραπεζικού τομέα. Η δυνατότητα αναβολής της καταβολής φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και η επιτάχυνση των συμβατικών πληρωμών από τις δημόσιες αρχές μπορούν επίσης να συμβάλουν στη βελτίωση των ταμειακών ροών των ΜΜΕ. Οι νεοφυείς και οι επεκτεινόμενες νέες επιχειρήσεις ενδέχεται να χρειάζονται ειδική στήριξη, παραδείγματος χάρη, παροχή κινήτρων σε επιχειρήσεις επιχειρηματικού κεφαλαίου για την αύξηση των επενδύσεών τους στις εν λόγω επιχειρήσεις. Τα εν λόγω μέτρα στήριξης θα συμβάλουν επίσης στην αποφυγή βεβιασμένων πωλήσεων στρατηγικά σημαντικών ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.

(25)

Η έρευνα και η καινοτομία αποτελούν κινητήρια δύναμη κρίσιμης σημασίας για μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα. Η Ουγγαρία έχει μέτριες επιδόσεις στον τομέα της καινοτομίας. Η έλλειψη εργαζομένων υψηλής ειδίκευσης αποτελεί βασικό εμπόδιο για την καινοτομία. Οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη (Ε & Α) αυξάνονται με αργούς ρυθμούς και προέρχονται κυρίως από τον επιχειρηματικό τομέα, ο οποίος χαίρει της μεγαλύτερης δημόσιας στήριξης σε επίπεδο Ένωσης. Ωστόσο, οι δαπάνες για Ε & Α στον δημόσιο τομέα παρουσίασαν μείωση την τελευταία δεκαετία. Οι επενδύσεις σε ΜΜΕ, καθώς και η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ του επιχειρηματικού, του ερευνητικού, του ακαδημαϊκού και του δημόσιου τομέα ενισχύουν την ικανότητα έρευνας και καινοτομίας της χώρας, η οποία απαιτείται για την αντιμετώπιση της κρίσης λόγω της νόσου COVID-19. Για την ανάκαμψη χρειάζονται επενδύσεις στον τομέα της δημόσιας έρευνας και καινοτομίας και ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για την έρευνα.

(26)

Για τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης, θα είναι σημαντικό να επισπευσθούν ώριμα έργα δημόσιων επενδύσεων και να προωθηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις, μεταξύ άλλων μέσω σχετικών μεταρρυθμίσεων. Το εθνικό σχέδιο της Ουγγαρίας για την ενέργεια και το κλίμα προσδιορίζει τις επενδυτικές ανάγκες για την επίτευξη της κλιματικής και ενεργειακής μετάβασης. Οι σχετικές επενδύσεις, σε συνδυασμό με επενδύσεις στην ψηφιοποίηση και στην πράσινη μετάβαση, θα καταστήσουν την ουγγρική οικονομία πιο βιώσιμη και ανθεκτική, όταν η χώρα ανακάμψει από την κρίση. Επί του παρόντος, η ενεργειακή απόδοση στον οικιακό τομέα είναι χαμηλή, γεγονός που συμβάλλει επίσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Οι συνεχείς παραβιάσεις των προτύπων ποιότητας του αέρα έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον. Οι κύριες πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι, μεταξύ άλλων, η καύση στερεών καυσίμων για οικιακή χρήση, οι εκπομπές από τη γεωργία και τις μεταφορές. Μόλις το 1 % της ακαθάριστης εγχώριας κατανάλωσης ενέργειας καλύπτεται από ανανεώσιμες πηγές χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, και η ιδιαίτερα ρυπογόνος βιομάζα συμβάλλει σε ποσοστό περίπου 10 %. Εκκινώντας από χαμηλό επίπεδο, οι ηλιακές εγκαταστάσεις παρουσιάζουν ταχεία αύξηση. Σύμφωνα με το εθνικό της σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα και τη μακροπρόθεσμη κλιματική ουδετερότητα, η Ουγγαρία προτίθεται να βασιστεί περισσότερο σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κυρίως στην ηλιακή ενέργεια. Στην τρέχουσα οικονομική κατάσταση, η ενεργειακή πολιτική μπορεί να δημιουργήσει πράσινη ανάπτυξη και να συμβάλει στην οικονομική ανάκαμψη. Η κυκλοφοριακή συμφόρηση αποτελούσε αυξανόμενη πρόκληση έως την έξαρση της πανδημίας COVID-19, καθώς συνεπάγεται αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις και αυξάνει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και την ατμοσφαιρική ρύπανση. Η διεύρυνση των δυνατοτήτων τηλεργασίας και η αύξηση της ελκυστικότητας των δημόσιων συγκοινωνιών θα μπορούσαν να συμβάλουν επίσης στον μετριασμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του τομέα των μεταφορών. Η κυκλική οικονομία βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο, η ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων δεν έχει αναπτυχθεί επαρκώς και τα οικονομικά μέσα δεν παρέχουν επαρκή κίνητρα. Η υγειονομική ταφή παραμένει η επικρατούσα μέθοδος διαχείρισης αποβλήτων. Η ποιότητα των υδάτων και η ύδρευση εξακολουθούν να εγείρουν ανησυχίες. Οι ψηφιακές δεξιότητες των Ούγγρων και η χρήση ψηφιακών τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες υπηρεσίες παραμένουν κάτω από τον μέσο όρο της Ένωσης. Θα πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την παροχή αποδοτικών ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών στους πολίτες και στις επιχειρήσεις. Ο προγραμματισμός του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, που αποτελεί αντικείμενο πρότασης της Επιτροπής, για την περίοδο 2021-2027, θα μπορούσε να βοηθήσει την Ουγγαρία να αντιμετωπίσει ορισμένες από τις προκλήσεις που δημιουργεί η μετάβαση σε κλιματικά ουδέτερη οικονομία, ιδίως στις περιοχές που καλύπτονται από το παράρτημα Δ της έκθεσης χώρας του 2020. Με τον τρόπο αυτό, η Ουγγαρία θα μπορέσει να αξιοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο το εν λόγω Ταμείο.

(27)

Η διάρκειά της κατάστασης κινδύνου που κηρύχθηκε στις 11 Μαρτίου 2020 δεν είναι προκαθορισμένη και η κυβέρνηση έχει τη διακριτική ευχέρεια να τη διατηρήσει ή να κηρύξει τη λήξη της. Τα συγκεκριμένα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση ισχύουν έως τη λήξη της «κατάστασης κινδύνου». Στις 30 Μαρτίου 2020, το ουγγρικό κοινοβούλιο ψήφισε νέο νόμο που επιτρέπει στην κυβέρνηση να αναστέλλει την εφαρμογή οποιουδήποτε νόμου με διάταγμα. Οι εξουσίες έκτακτης ανάγκης που ανατίθενται φαίνεται να είναι πιο εκτεταμένες από αυτές που έχουν εγκριθεί σε άλλα κράτη μέλη, δεδομένου του συνδυαστικού αποτελέσματος του ευρέος ορισμού των εξουσιών και της απουσίας σαφούς χρονικού ορίου. Ορισμένα μέτρα έκτακτης ανάγκης που έχουν εκδοθεί με βάση τις προαναφερόμενες εξουσίες εγείρουν ζητήματα αναγκαιότητας και αναλογικότητας και παρεμβαίνουν στις επιχειρηματικές δραστηριότητες και στη σταθερότητα του κανονιστικού περιβάλλοντος. Στα εν λόγω μέτρα περιλαμβάνονται η δυνατότητα παρέκκλισης από το εργατικό δίκαιο, η τοποθέτηση στρατιωτικών αξιωματικών συνδέσμων σε επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας και η υπαγωγή εισηγμένων επιχειρήσεων στην εποπτεία του κράτους. Στις 26 Μαΐου 2020, η κυβέρνηση κατέθεσε στο ουγγρικό κοινοβούλιο νομοσχέδιο για την κήρυξη της λήξης της κατάστασης κινδύνου από την κυβέρνηση και την κατάργηση του νόμου της 30ής Μαρτίου 2020 άμα τη λήξει της κατάστασης κινδύνου. Σύμφωνα με το ουγγρικό σύνταγμα, η απόφαση για τη λήξη της κατάστασης κινδύνου ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της κυβέρνησης. Η ενίσχυση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης θα έχει επίσης κρίσιμη σημασία για την αποτελεσματική εποπτεία των προαναφερόμενων μέτρων έκτακτης ανάγκης.

(28)

Η συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στις πρωτοβουλίες πολιτικής και στην υλοποίησή τους ήταν ανεπαρκής τα τελευταία έτη, γεγονός που υπονόμευσε την ποιότητα και την προβλεψιμότητα της χάραξης πολιτικής και αύξησε τις πιθανότητες σφαλμάτων πολιτικής. Οι διαβουλεύσεις και οι εκτιμήσεις επιπτώσεων έχουν παρακαμφθεί επανειλημμένως με την εφαρμογή ειδικών νομοθετικών διαδικασιών, όπως νομοσχέδια μεμονωμένων βουλευτών και επείγουσες διαδικασίες. Η συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών μειώθηκε περαιτέρω κατά τη διάρκεια του τρέχοντος συστήματος λήψης αποφάσεων με κυβερνητικά διατάγματα, υπό το πρίσμα ιδίως του κυβερνητικού διατάγματος της 18ης Μαρτίου 2020, με το οποίο επιτρέπονται οι διμερείς παρεκκλίσεις από τον εργατικό κώδικα.

(29)

Η έλλειψη ανταγωνισμού στις δημόσιες προμήθειες εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική πηγή ανησυχίας, δεδομένου ότι η διεύρυνση του ανοίγματος στον ανταγωνισμό αποτελεί την κυριότερη λύση για την αντιμετώπιση της κρίσης, την αναζωογόνηση του τομέα των μικρών επιχειρήσεων και την παροχή βοήθειας για την επανεκκίνηση της οικονομίας. Παρά τις νέες νομοθετικές αλλαγές και την ψηφιοποίηση των δημόσιων προμηθειών, σχεδόν το ήμισυ του συνόλου των δημόσιων διαγωνισμών καταλήγει σε διαδικασία με μία και μόνη προσφορά. Ο μεγάλος αριθμός μοναδικών προσφορών υπονομεύει την αποτελεσματικότητα του συστήματος δημοσίων προμηθειών. Ο επαγγελματισμός στον τομέα των δημόσιων προμηθειών θα μπορούσε να συμβάλει στη βελτίωση της συμμόρφωσης με τους κανόνες της Ένωσης και να καταστήσει δυνατή τη σύναψη στρατηγικών συμβάσεων δημόσιων προμηθειών. Βάσει ελέγχων της Επιτροπής για δημόσιες συμβάσεις σχετιζόμενες με έργα που συγχρηματοδοτήθηκαν από την Ένωση και πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία έτη, διαπιστώθηκαν συστημικές ανεπάρκειες και αδυναμίες στο σύστημα ελέγχου των δημόσιων συμβάσεων. Το 2019 η Επιτροπή επέβαλε στην Ουγγαρία δημοσιονομικές διορθώσεις ύψους περίπου 1 δισεκατ. EUR λόγω των προαναφερόμενων ανεπαρκειών.

(30)

Η αντιμετώπιση του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού είναι καίριας σημασίας για τη βελτίωση της αποδοτικότητας και της δικαιοσύνης των φορολογικών συστημάτων. Οι δευτερογενείς επιπτώσεις των στρατηγικών επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού μεταξύ των κρατών μελών απαιτούν συντονισμένη δράση των εθνικών πολιτικών για να συμπληρωθεί η νομοθεσία της Ένωσης. Η Ουγγαρία έχει λάβει μέτρα κατά του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού με την εφαρμογή διεθνών και ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών που έχουν ήδη συμφωνηθεί, πλην όμως η μη παρακράτηση φόρου στην πηγή στην Ουγγαρία επί εξερχόμενων εισοδημάτων προς υπεράκτια χρηματοπιστωτικά κέντρα μπορεί, ενδεχομένως, να παρέχει μια οδό διαφυγής κερδών από την Ένωση χωρίς την καταβολή του μεριδίου φόρων που τους αναλογεί. Παρότι οι εξερχόμενες ροές εισοδημάτων, όπως δικαιώματα εκμετάλλευσης, τόκοι και μερίσματα, προς υπεράκτια χρηματοπιστωτικά κέντρα ήταν σχετικά περιορισμένες την περίοδο 2013-2017, η Ουγγαρία καταγράφει κυμαινόμενες και σχετικά μεγάλες εισροές και εκροές κεφαλαίων μέσω οντοτήτων ειδικού σκοπού, γεγονός που υποδηλώνει πιθανή ευπάθεια σε πρακτικές επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού.

(31)

Ενώ οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις που καθορίζονται στην παρούσα σύσταση («ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2020») επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 και στη διευκόλυνση της οικονομικής ανάκαμψης, οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019 κάλυπταν επίσης μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων διαρθρωτικών προκλήσεων. Οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019 εξακολουθούν να ισχύουν και θα συνεχιστεί η παρακολούθησή τους καθ’ όλη τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του επόμενου έτους. Αυτό περιλαμβάνει τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019 σχετικά με τις οικονομικές πολιτικές που σχετίζονται με τις επενδύσεις. Όλες οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2019 θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για το στρατηγικό προγραμματισμό της χρηματοδότησης της πολιτικής συνοχής μετά το 2020, μεταξύ άλλων για μέτρα μετριασμού και στρατηγικές εξόδου από την παρούσα κρίση.

(32)

Η διαφθορά, η πρόσβαση σε δημόσιες πληροφορίες και η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης προκαλούσαν ανησυχίες ακόμη και πριν από την κρίση. Οι τομείς αυτοί είναι ακόμη πιο εκτεθειμένοι σε περαιτέρω επιδείνωση όσο διαρκεί η κατάσταση κινδύνου, καθώς οι μηχανισμοί ελέγχου έχουν αποδυναμωθεί. Οι διαδικασίες διερεύνησης και δίωξης φαίνονται λιγότερο αποτελεσματικές στην Ουγγαρία σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη. Δεν υπάρχει αποφασιστική συστηματική δράση για τη δίωξη της διαφθοράς σε υψηλό επίπεδο. Η λογοδοσία για αποφάσεις θέσης ερευνών στο αρχείο εξακολουθεί να αποτελεί πηγή ανησυχίας, διότι δεν υπάρχουν αποτελεσματικά ένδικα μέσα προσβολής των αποφάσεων της εισαγγελικής αρχής για μη άσκηση δίωξης εικαζόμενων εγκληματικών δραστηριοτήτων. Οι περιορισμοί στην πρόσβαση σε πληροφορίες εξακολουθούν να παρεμποδίζουν την καταπολέμηση της διαφθοράς. Οι πρακτικές που αποτρέπουν την πρόσβαση σε δημόσιες πληροφορίες μπορούν να αποθαρρύνουν τους πολίτες και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις από την άσκηση των συνταγματικών δικαιωμάτων τους.

(33)

Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο παρέχει το πλαίσιο για συνεχή συντονισμό της οικονομικής πολιτικής και της πολιτικής για την απασχόληση στην Ένωση, ο οποίος μπορεί να συμβάλει σε μια βιώσιμη οικονομία. Στα εθνικά τους προγράμματα μεταρρυθμίσεων για το 2020, τα κράτη μέλη έχουν συνεκτιμήσει την πρόοδο που έχει σημειωθεί ως προς την εφαρμογή των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών. Με τη διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής των ειδικών ανά χώρα συστάσεων του 2020, η Ουγγαρία θα συμβάλει στην πρόοδο ως προς την επίτευξη των ΣΒΑ και στην κοινή προσπάθεια να διασφαλιστεί η ανταγωνιστική βιωσιμότητα στην Ένωση.

(34)

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2020, η Επιτροπή προέβη σε ολοκληρωμένη ανάλυση της οικονομικής πολιτικής της Ουγγαρίας και τη δημοσίευσε στην έκθεση του 2020 για τη χώρα. Επίσης, αξιολόγησε το πρόγραμμα σύγκλισης του 2020, το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του 2020 και τη συνέχεια που δόθηκε στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις οι οποίες είχαν απευθυνθεί προς την Ουγγαρία κατά τα προηγούμενα έτη. Η Επιτροπή έλαβε υπόψη όχι μόνο τη συνάφειά τους για την άσκηση βιώσιμης δημοσιονομικής και κοινωνικοοικονομικής πολιτικής στην Ουγγαρία, αλλά και τη συμμόρφωσή τους με τους κανόνες και τις κατευθύνσεις της Ένωσης, δεδομένης της ανάγκης ενδυνάμωσης της συνολικής οικονομικής διακυβέρνησης της Ένωσης, μέσω της συνεκτίμησης στοιχείων σε ενωσιακό επίπεδο κατά τη διαμόρφωση μελλοντικών εθνικών αποφάσεων.

(35)

Υπό το πρίσμα της εν λόγω αξιολόγησης, το Συμβούλιο εξέτασε το πρόγραμμα σύγκλισης του 2020 και η γνώμη του (11) αποτυπώνεται ιδίως στη σύσταση 1 κατωτέρω,

1.

2.

3.

4.

5.