EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 32017D0503

Απόφαση (ΕΕ) 2017/503 της Επιτροπής, της 8ης Νοεμβρίου 2016, σχετικά με το καθεστώς ενισχύσεων SA.39621 2015/C (πρώην 2015/NN) [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2016) 7086] (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ )

C/2016/7086

ΕΕ L 83 της 29.3.2017, p. 116–156 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

Legal status of the document In force

ELI: http://data.europa.eu/eli/dec/2017/503/oj

29.3.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 83/116


ΑΠΌΦΑΣΗ (ΕΕ) 2017/503 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ

της 8ης Νοεμβρίου 2016

σχετικά με το καθεστώς ενισχύσεων SA.39621 2015/C (πρώην 2015/NN)

[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2016) 7086]

(Το κείμενο στη γαλλική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 108 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο,

Έχοντας υπόψη τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, και ιδίως το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο α),

Αφού κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σύμφωνα με τις διατάξεις των προαναφερθέντων άρθρων (1) και έλαβε υπόψη αυτές τις παρατηρήσεις,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

1.   ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

(1)

Με επιστολή της 13ης Νοεμβρίου 2015 (η «απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας»), η Επιτροπή ανακοίνωσε στις γαλλικές αρχές την απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το μέτρο αυτό.

(2)

Οι γαλλικές αρχές υπέβαλαν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με την εν λόγω κοινοποίηση, με επιστολή της 17ης Δεκεμβρίου 2015.

(3)

Η απόφαση της Επιτροπής για την κίνηση της διαδικασίας δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 2 Φεβρουαρίου 2016 (2). Η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με το επίμαχο μέτρο.

(4)

Η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις από τους ενδιαφερομένους και τις διαβίβασε στις γαλλικές αρχές, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να τις σχολιάσουν. Τα σχόλια των γαλλικών αρχών υποβλήθηκαν με επιστολή της 24ης Μαΐου 2016.

(5)

Στις 2 Μαΐου 2016 η Επιτροπή απέστειλε ερωτηματολόγιο στις γαλλικές αρχές, οι οποίες απάντησαν με επιστολές της 21ης Ιουνίου και 15ης Ιουλίου 2016. Στις 27 Ιουλίου η Επιτροπή απέστειλε νέο ερωτηματολόγιο στις γαλλικές αρχές, οι οποίες απάντησαν στις 9 Σεπτεμβρίου 2016.

2.   ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ

(6)

Ο μηχανισμός περιγράφεται λεπτομερώς στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας. Στις επόμενες ενότητες γίνεται συνοπτική περιγραφή του.

2.1.   Γενική λειτουργία του μηχανισμού

(7)

Ο νόμος αριθ. 2010-1488 της 7ης Δεκεμβρίου 2010 σχετικά με τη νέα οργάνωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (νόμος αποκαλούμενος «NOME») θέσπισε υποχρέωση για τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, τους φορείς διαχείρισης δικτύου για τις απώλειες, καθώς και τους καταναλωτές για τις καταναλώσεις εκτός σύμβασης παροχής («προμηθευτές») να συμβάλλουν στην ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια στη Γαλλία σε συνάρτηση με την κατανάλωση ισχύος και ενέργειας των πελατών τους ή αυτών των ιδίων. Για να ανταποκριθούν σε αυτή την υποχρέωση, ο καθένας από αυτούς θα πρέπει να δικαιολογεί κάθε έτος έναν ορισμένο όγκο εγγυήσεων δυναμικότητας σε σχέση με την κατανάλωση των καταναλωτών του ή αυτού του ιδίου κατά την περίοδο αιχμής.

(8)

Οι προμηθευτές λαμβάνουν εγγυήσεις δυναμικότητας είτε απευθείας για τα μέσα που έχουν στην κυριότητά τους (εγκαταστάσεις παραγωγής ή δυναμικότητες απόκρισης στη ζήτηση), είτε πρέπει να τις αποκτήσουν σε αποκεντρωμένη αγορά από αυτούς που διαθέτουν τα μέσα αυτά (δηλαδή από φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας, άλλους προμηθευτές, εμπόρους, καταναλωτές που είναι προμηθευτές των ιδίων κ.λπ.).

(9)

Οι φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας παραγωγής ή απόκρισης στη ζήτηση («φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας» ή «φορείς εκμετάλλευσης»), από την πλευρά τους, υποχρεούνται να λαμβάνουν πιστοποίηση της δυναμικότητάς τους από τον φορέα διαχείρισης του δημόσιου δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας («RTE»). Οι φορείς εκμετάλλευσης θα λαμβάνουν από τον διαχειριστή του RTE εγγυήσεις δυναμικότητας ανάλογα με την προβλεπόμενη συμβολή των εγκαταστάσεών τους στη μείωση του κινδύνου ανεπάρκειας κατά τις περιόδους αιχμής της κατανάλωσης.

(10)

Οι εγγυήσεις δυναμικότητας είναι εμπορεύσιμες και μεταβιβάσιμες. Η αγορά εγγυήσεων δυναμικότητας εκ μέρους των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας από τους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας, για να τηρήσουν τη νομική τους υποχρέωση, θα οργανώνεται στο πλαίσιο μιας αποκεντρωμένης αγοράς εγγυήσεων δυναμικότητας. Η γενική λειτουργία του μηχανισμού απεικονίζεται στο σχήμα 1.

Σχήμα 1

Γενική λειτουργία του μηχανισμού

Image

Πηγή: Επιστολή των γαλλικών αρχών της 2ας Φεβρουαρίου 2015.

2.2.   Υποχρεώσεις δυναμικότητας

2.2.1.   Υποχρεώσεις των προμηθευτών

(11)

Ο υπολογισμός της ισχύος αναφοράς ενός προμηθευτή, δηλαδή η υποχρέωση δυναμικότητάς του, βασίζεται στις ακόλουθες αρχές:

1)

συνυπολογισμός της καταγραφείσας κατανάλωσης κατά την περίοδο αιχμής (PP1) κατά το έτος παράδοσης («ΕΠ», το οποίο είναι πάντοτε το ημερολογιακό έτος),

2)

διόρθωση αφενός της ευαισθησίας της κατανάλωσης στη θερμοκρασία (ευαισθησία στη θερμοκρασία) και

3)

αφετέρου, διόρθωση της ισχύος απόκρισης στη ζήτηση της πιστοποιημένης ενεργοποιημένης δυναμικότητας κατά την περίοδο PP1.

(12)

Ο διαχειριστής του δικτύου μεταφοράς ορίζει κάθε έτος τις ημέρες PP1 που επηρεάζουν την υποχρέωση δυναμικότητας των προμηθευτών του εδάφους της μητροπολιτικής χώρας, βασιζόμενος στις προβλέψεις της εθνικής κατανάλωσης της επόμενης ημέρας (την ημέρα Η-1). Ο αριθμός ημερών της περιόδου PP1 πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 10 και 15 για κάθε έτος παράδοσης και οι ώρες που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της υποχρέωσης δυναμικότητας είναι τα διαστήματα ωρών (07.00-15.00 και 18.00-20.00) των ημερών της περιόδου PP1 που έχουν επιλεγεί. Ο αριθμός ωρών αιχμής της περιόδου PP1 κυμαίνεται συνεπώς μεταξύ 100 και 150 ωρών ετησίως. Οι ημέρες PP1 κοινοποιούνται στους προμηθευτές την προηγούμενη ημέρα (Η-1) πριν από τις 10.30.

(13)

Η υποχρέωση δεν καθορίζεται με εκ των προτέρων κανονιστική ρύθμιση, αλλά με βάση τα δεδομένα των μετρήσεων, με σκοπό να αποδοθεί σε κάθε καταναλωτή η πραγματική συμβολή του στον κίνδυνο ανεπάρκειας. Για να υπολογιστεί η συμβολή του κάθε καταναλωτή στον κίνδυνο ανεπάρκειας βάσει της ευαισθησίας του στη θερμοκρασία, η διαπιστωθείσα κατά το έτος παράδοσης κατανάλωσή του προσαρμόζεται με σκοπό την προσομοίωση ενός κύματος ψύχους η δριμύτητα του οποίου αντιστοιχεί στον κίνδυνο έναντι του οποίου προσπαθεί να προστατευθεί το σύστημα (δεκαετές κύμα ψύχους) και να τηρηθεί με αυτόν τον τρόπο το κριτήριο της ασφάλειας του εφοδιασμού που καθορίζεται από τις γαλλικές αρχές. Το κριτήριο της ασφάλειας του εφοδιασμού καθορίστηκε με το διάταγμα αριθ. 2006-1170 της 20ής Σεπτεμβρίου 2006 και αντιστοιχεί σε αναμενόμενη ανεπάρκεια 3 ωρών κατά μέσο όρο ετησίως.

(14)

Οι παράμετροι που θα καθορίζουν την πραγματική ανάγκη σε εγγυήσεις δυναμικότητας κατά το έτος παράδοσης θα δημοσιεύονται τέσσερα έτη πριν από το έτος παράδοσης και θα παραμένουν σταθερές καθ' όλη τη διάρκεια ενός οικονομικού έτους, ώστε οι συναλλαγές να πραγματοποιούνται σε ένα πλαίσιο πάγιας ρύθμισης και να διασφαλίζεται ότι η αξία του προϊόντος δεν θα τροποποιείται με εξωτερική παρέμβαση στην αγορά. Η συγκεκριμένη υποχρέωση του κάθε προμηθευτή υπολογίζεται στη συνέχεια μετά από ένα έτος παράδοσης, με την εφαρμογή αυτών των παραμέτρων.

(15)

Οι δυναμικότητες απόκρισης στη ζήτηση μπορούν να λαμβάνονται υπόψη με δύο διαφορετικές μεθόδους: είτε με τη μείωση της ποσότητας της υποχρέωσης δυναμικότητας ενός προμηθευτή μέσω της μείωσης της κατανάλωσης («σιωπηρή δυναμικότητα απόκρισης στη ζήτηση»), είτε με πιστοποίηση της δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση («ρητή δυναμικότητα απόκρισης στη ζήτηση»). Οι υποχρεώσεις ως προς τα δύο είδη δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση είναι διαφορετικές: οι «σιωπηρές δυναμικότητες» απόκρισης στη ζήτηση πρέπει να ενεργοποιούνται πράγματι κατά τις ώρες PP1, ενώ οι «ρητές δυναμικότητες» απόκρισης στη ζήτηση πρέπει να ενεργοποιούνται κατά τις ώρες PP2.

(16)

Τέλος, οι γαλλικές αρχές έχουν προβλέψει ότι οι εγγυήσεις δυναμικότητας θα σχετίζονται με το προϊόν ARENH (3) για τους εναλλακτικούς προμηθευτές, το οποίο, κατά την άποψή τους, θα συμβάλει στη μείωση της συγκέντρωσης της αγοράς εγγυήσεων δυναμικότητας.

2.2.2.   Υποχρεώσεις των φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας και βασικές αρχές πιστοποίησης

(17)

Ο φορέας εκμετάλλευσης κάθε μονάδας παραγωγής (ο μηχανισμός είναι τεχνολογικά ουδέτερος) που είναι συνδεδεμένη στο δημόσιο δίκτυο μεταφοράς ή στο δημόσιο δίκτυο διανομής πρέπει να υποβάλει αίτηση πιστοποίησης στον φορέα διαχείρισης του RTE. Ο φορέας εκμετάλλευσης κάθε μονάδας παραγωγής (ο μηχανισμός είναι τεχνολογικά ουδέτερος) που είναι συνδεδεμένη στο δημόσιο δίκτυο μεταφοράς ή στο δημόσιο δίκτυο διανομής πρέπει να υποβάλει αίτηση πιστοποίησης στον φορέα διαχείρισης του RTE. Κάθε εγκατάσταση απόκρισης στη ζήτηση, ανεξάρτητα από το δίκτυο σύνδεσής της, μπορεί να υποβάλει αίτηση πιστοποίησης στον φορέα διαχείρισης του RTE. Αυτός, λοιπόν, που διενεργεί την πρώτη εκτίμηση του όγκου της δυναμικότητας που μπορεί να είναι διαθέσιμη κατά τις περιόδους αιχμής κατανάλωσης («PP2») σε ένα συγκεκριμένο έτος παράδοσης είναι ο φορέας εκμετάλλευσης δυναμικότητας.

(18)

Ο αριθμός ημερών της περιόδου PP2 για ένα έτος παράδοσης κυμαίνεται μεταξύ 10 και 25. Εξάλλου, οι ημέρες της περιόδου PP1 είναι αναγκαστικά και ημέρες της περιόδου PP2. Οι ημέρες της περιόδου PP2 που δεν είναι και ημέρες της περιόδου PP1 επιλέγονται μια ημέρα για την επομένη από τον διαχειριστή του RTE βάσει κριτηρίων πίεσης που ασκείται στο σύστημα ηλεκτροδότησης. Τα σχετικά διαστήματα ωρών είναι τα ίδια με αυτά των ημερών της περιόδου PP1. Ο αριθμός ωρών αιχμής της περιόδου PP2 κυμαίνεται συνεπώς μεταξύ 100 και 250 ωρών ετησίως.

(19)

Το πιστοποιημένο επίπεδο υπολογίζεται στη συνέχεια από το RTE με βάση τα υποβληθέντα δεδομένα και τις μεθόδους υπολογισμού που προβλέπονται στη νομική βάση του μηχανισμού. Συνεπώς, εφαρμόζονται διορθώσεις ώστε να ληφθούν για παράδειγμα υπόψη ο πιθανός αριθμός διαδοχικών ημερών ενεργοποίησης της πιστοποιημένης δυναμικότητας ή η πραγματική συμβολή στη μείωση του κινδύνου ανεπάρκειας μιας μονάδας της οποίας η πρωτογενής πηγή ενέργειας αντιμετωπίζει ένα απρόβλεπτο καιρικό φαινόμενο.

(20)

Στη συνέχεια, ο φορέας εκμετάλλευσης μπορεί να τροποποιήσει τις προβλέψεις του για τη διαθεσιμότητα του όλου μηχανισμού, περιλαμβανομένης και αυτής κατά το έτος παράδοσης, χάρη σε έναν μηχανισμό επανεξισορρόπησης. H επανεξισορρόπηση αντιστοιχεί σε «νέα πιστοποίηση» της δυναμικότητας και επιτρέπει στον φορέα εκμετάλλευσης να προσαρμόζει τις προβλέψεις του σε συνάρτηση με τη γνωστοποίηση νέων στοιχείων σχετικά με τη δυναμικότητα. Η επανεξισορρόπηση μπορεί να γίνεται προς τα πάνω ή προς τα κάτω.

(21)

Αυτό το σύστημα υποβολής δηλώσεων συμπληρώνεται με σύστημα ελέγχου δυναμικότητας: βασίζεται στην αρχή ότι κάθε πιστοποιημένη μονάδα πρέπει να ενεργοποιείται τουλάχιστον μία φορά ετησίως. Πρόκειται για τυχαίους ελέγχους για κάθε μονάδα χωρίς προειδοποίηση του φορέα εκμετάλλευσης. Μία μονάδα δεν μπορεί να ελέγχεται περισσότερες από τρεις φορές σε μία περίοδο παράδοσης.

(22)

Οι ακριβείς τρόποι πιστοποίησης διαφέρουν ανάλογα με το είδος της κάθε μονάδας:

1)

η πιστοποίηση μιας υφιστάμενης μονάδας παραγωγής μπορεί να αρχίσει τέσσερα έτη πριν από την περίοδο παράδοσης και η υποβολή αίτησης πιστοποίησης είναι υποχρεωτική τρία έτη πριν από την έναρξη του έτους παράδοσης·

2)

η πιστοποίηση μιας υπό κατασκευή μονάδας παραγωγής μπορεί να γίνει μετά την υπογραφή της πρώτης διευθέτησης της υπογραφείσας σύμβασης σύνδεσης και μέχρι δύο μήνες πριν από την έναρξη της περιόδου παράδοσης· και

3)

οι δυναμικότητες απόκρισης στη ζήτηση μπορούν να πιστοποιούνται μέχρι δύο μήνες πριν από την έναρξη της περιόδου παράδοσης.

(23)

Ο υπεύθυνος του πεδίου πιστοποίησης («ΥΠΠ») είναι το νομικό πρόσωπο που έχει την οικονομική ευθύνη για τις αποκλίσεις μεταξύ των φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας του πεδίου αρμοδιότητάς του. Οι φορείς εκμετάλλευσης μπορεί να είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι για το πεδίο πιστοποίησής τους ή να συνάπτουν σύμβαση με έναν ΥΠΠ. Οι ΥΠΠ έχουν τη δυνατότητα να «συσσωρεύουν» τις δυναμικότητες εντός του πεδίου αρμοδιότητάς τους.

(24)

Για την οικονομική διευθέτηση των αποκλίσεων, ο διαχειριστής του RTE κοινοποιεί σε κάθε ΥΠΠ την απόκλιση στο πεδίο πιστοποίησής του το αργότερο την 1η Δεκεμβρίου του έτους παράδοσης +2.

2.3.   Συναλλαγές για εγγυήσεις δυναμικότητας

(25)

Όλες οι εγγυήσεις δυναμικότητας είναι καταχωρισμένες στο μητρώο των εγγυήσεων δυναμικότητας που τηρείται από τον διαχειριστή του δικτύου RTE. Κάθε προμηθευτής και κάθε φορέας εκμετάλλευσης δυναμικότητας είναι υποχρεωμένος να τηρεί λογαριασμό στο μητρώο των εγγυήσεων δυναμικότητας του RTE. Οι καθετοποιημένες επιχειρήσεις είναι, συνεπώς, υποχρεωμένες να τηρούν δύο λογαριασμούς σε αυτό το μητρώο, έναν για τις δραστηριότητες παραγωγής τους και έναν για τις δραστηριότητές τους εμπορικής εκμετάλλευσης.

(26)

Η κατοχή μιας εγγύησης δυναμικότητας προκύπτει από την καταχώρισή της, από τον διαχειριστή του RTE, στον λογαριασμό του κατόχου της στο μητρώο των εγγυήσεων δυναμικότητας. Κάθε εγγύηση δυναμικότητας είναι αριθμημένη ώστε να είναι αφενός εφικτή η διαχείρισή της και, αφετέρου, η ιχνηλασιμότητα των συναλλαγών. Η εγγύηση ισχύει για ένα έτος παράδοσης. Η εγγύηση δυναμικότητας, η μονάδα της οποίας είναι 0,1 MW (4), υφίσταται εφόσον εκδοθεί: ένας φορέας που είναι κάτοχος μιας εγγύησης δυναμικότητας δεν διατρέχει κανένα κίνδυνο σε σχέση με την υποκείμενη δυναμικότητα από την οποία αυτή προέρχεται.

(27)

Οι μεταφορές εγγυήσεων δυναμικότητας μεταξύ φορέων (έκδοση και μεταβίβαση) πραγματοποιούνται με τη μεταβίβαση αυτών των εγγυήσεων στο συναφές μητρώο δυναμικότητας, κατόπιν αιτήματος των δύο μερών (εκχωρών και δικαιούχος). Οι πραγματικές μεταβιβάσεις κυριότητας υλοποιούνται με την καταχώριση μιας εγγύησης δυναμικότητας στον λογαριασμό του δικαιούχου φορέα.

(28)

Οι συναλλαγές για τις εγγυήσεις δυναμικότητας μπορούν να πραγματοποιούνται με εξωχρηματιστηριακή συναλλαγή ή σε οργανωμένες αγορές.

(29)

Οι συναλλαγές για τις εγγυήσεις δυναμικότητας μπορούν να πραγματοποιούνται καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου από την πιστοποίηση μέχρι την προθεσμία μεταβίβασης των εγγυήσεων δυναμικότητας. Όπως εξηγείται στην αιτιολογική σκέψη 23, ο διαχειριστής του RTE κοινοποιεί σε κάθε προμηθευτή την ποσότητα της υποχρέωσης δυναμικότητας το αργότερο την 1η Δεκεμβρίου του έτους παράδοσης +2. Η τελική προθεσμία μεταβίβασης είναι μετά από 15 ημέρες.

(30)

Οι προμηθευτές οι οποίοι κατά την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας κοινοποίησης της υποχρέωσης έχουν πλεόνασμα εγγυήσεων δυναμικότητας σε σχέση με την υποχρέωσή τους οφείλουν να πραγματοποιούν δημόσια προσφορά πώλησης πριν από την προθεσμία μεταβίβασης των εγγυήσεων δυναμικότητας.

(31)

Πέντε ημέρες μετά την προθεσμία μεταβίβασης των εγγυήσεων δυναμικότητας, ο διαχειριστής του RTE υπολογίζει, για κάθε προμηθευτή, τη διαφορά μεταξύ του μεγέθους της υποχρέωσης δυναμικότητας του προμηθευτή και του μεγέθους των εγγυήσεων δυναμικότητας που είναι καταχωρισμένα στον λογαριασμό του προμηθευτή στο μητρώο των εγγυήσεων δυναμικότητας, καθώς και την αντίστοιχη οικονομική διευθέτηση.

2.4.   Οικονομική διευθέτηση των αποκλίσεων

(32)

Ο μηχανισμός προβλέπει την απόδοση ευθύνης για τις αποκλίσεις μεταξύ των πραγματικών ποσοτήτων και των προβλέψεων.

(33)

Το σύνολο των οικονομικών διευθετήσεων αντιστοιχεί σε διευθετήσεις των αποκλίσεων που πραγματοποιούνται με τρόπο πολύ παρόμοιο με αυτόν που ισχύει για τον τομέα της ενέργειας (επανεξισορρόπηση ή balancing) και βασίζεται στην αρχή ότι οι προμηθευτές και οι ΥΠΠ καταβάλλουν το τίμημα μιας οικονομικής διευθέτησης σε περίπτωση αρνητικής διαφοράς ή εισπράττουν τίμημα οικονομικής διευθέτησης σε περίπτωση θετικής διαφοράς. Σε περίπτωση αρνητικής διαφοράς, οι τελικοί καταναλωτές θα ωφεληθούν στο σύνολό τους από μείωση τιμής μέσω του τιμολογίου TURPE (τιμολόγιο χρήσης του δημόσιου δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας) (5).

(34)

Η τιμή διευθέτησης που εφαρμόζεται για ένα δεδομένο έτος παράδοσης εξαρτάται από ορισμένα κριτήρια:

1)

όταν δεν υπάρχει σοβαρή απειλή για την ασφάλεια του εφοδιασμού, η τιμή οικονομικής διευθέτησης βασίζεται εξολοκλήρου στην τιμή της αγοράς (δηλαδή στον αριθμητικό μέσο όρο των τιμών της δυναμικότητας που έχουν οριστεί στις δημοπρασίες που πραγματοποιήθηκαν πριν από το έτος παράδοσης). Για τη διευθέτηση των αρνητικών αποκλίσεων, στην τιμή αυτή προστίθεται ένας συντελεστής κινήτρου (ο συντελεστής k) για τη διασφάλιση του κινήτρου προσφυγής στην αγορά εγγυήσεων αντί της αναμονής της οικονομικής διευθέτησης (για τις θετικές αποκλίσεις ο συντελεστής αφαιρείται από αυτήν)· και

2)

όταν η ασφάλεια εφοδιασμού απειλείται σοβαρά (συνολική απόκλιση κατώτερη από ένα κατώτατο όριο που καθορίζεται από τον διαχειριστή του RTE· έχει οριστεί σε 2 GW κάτω από τη συνολική υποχρέωση για τα δύο πρώτα έτη παράδοσης), η τιμή διευθέτησης των αποκλίσεων παραπέμπει σε μια προκαθορισμένη τιμή (Padmin). Αυτή η προκαθορισμένη τιμή αντιπροσωπεύει ένα ανώτατο όριο της τιμής της δυναμικότητας στην αγορά.

(35)

Μετά τον υπολογισμό των διαφόρων διευθετήσεων των αποκλίσεων, οι ΥΠΠ και οι προμηθευτές με αρνητικές αποκλίσεις καταβάλλουν στο αντίστοιχο ταμείο τους το ποσό που οφείλουν, οι δε ΥΠΠ και οι προμηθευτές με θετικές αποκλίσεις εισπράττουν από το αντίστοιχο ταμείο τους το οφειλόμενο σε αυτούς ποσό. Εντούτοις, το ποσό των θετικών διευθετήσεων είναι το πολύ ίσο, για ένα δεδομένο έτος παράδοσης, με το ποσό των πληρωμών που πραγματοποιούνται για τις αρνητικές οικονομικές διευθετήσεις. Τα ενδεχόμενα υπόλοιπα που παραμένουν στο ταμείο για τη διευθέτηση των αποκλίσεων ανακατανέμονται εξολοκλήρου στους χρήστες του δημόσιου δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, δηλαδή στο σύνολο των τελικών χρηστών.

(36)

Δεν υπάρχουν χρηματοοικονομικές ροές μεταξύ του ταμείου για τη διευθέτηση των αποκλίσεων των ΥΠΠ και του ταμείου για τη διευθέτηση των αποκλίσεων των προμηθευτών. Δεν υπάρχει, συνεπώς, καμία χρηματοοικονομική ροή μεταξύ των φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας και των προμηθευτών στο πλαίσιο της διευθέτησης των αποκλίσεων.

(37)

Ο διαχειριστής του RTE ασκεί τη διοικητική, λογιστική και χρηματοοικονομική διαχείριση των ταμείων σε σχέση με τις αποκλίσεις («ταμείο για τη διευθέτηση των αποκλίσεων μεταξύ των υπευθύνων του πεδίου πιστοποίησης» και «ταμείο για τη διευθέτηση της επανεξισορρόπησης της δυναμικότητας των προμηθευτών») σύμφωνα με τους κανόνες της ιδιωτικής λογιστικής. Με αυτή την ιδιότητα είναι υπεύθυνος για την τιμολόγηση και την είσπραξη των ποσών που οφείλουν οι ΥΠΠ και οι προμηθευτές, καθώς και για τη διαπίστωση των ενδεχόμενων αθετήσεων πληρωμής.

(38)

Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (CRE), εθνική ρυθμιστική αρχή του τομέα της ενέργειας, είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο της διευθέτησης των αποκλίσεων των προμηθευτών (άρθρο 7 του διατάγματος αριθ. 2012-1405 που κωδικοποιήθηκε με το άρθρο R. 335-12 του κώδικα της ενέργειας) και μπορεί να επιβάλει διοικητική κύρωση σε περίπτωση αθέτησης νομικής υποχρέωσης καταβολής του αντιτίμου για τις αποκλίσεις. Η κύρωση πρέπει να είναι αναλογική και δεν μπορεί να υπερβαίνει για ένα έτος παράδοσης τα 120 000 ευρώ ανά MW ισχύος (άρθρο L. 335-7 του κώδικα της ενέργειας).

2.5.   Εθνική νομική βάση

(39)

Τα νομοθετικά και κανονιστικά κείμενα που διέπουν τον μηχανισμό δυναμικότητας είναι:

1)

ο νόμος αριθ. 2010-1488 της 7ης Δεκεμβρίου 2010 σχετικά με τη νέα οργάνωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που κωδικοποιήθηκε ιδίως στα άρθρα L. 335-1 έως L. 335-7 και L. 321-16 έως L. 321-17 του κώδικα της ενέργειας·

2)

το διάταγμα αριθ. 2012-1405 της 14ης Δεκεμβρίου 2012 σχετικά με τη συμβολή των προμηθευτών στην ασφάλεια του εφοδιασμού σε ηλεκτρική ενέργεια και με τη δημιουργία μηχανισμού υποχρέωσης δυναμικότητας στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, που προβλέπεται στο άρθρο L. 335-6 και κωδικοποιήθηκε στα άρθρα του κανονιστικού μέρους του κώδικα της ενέργειας R. 335-1 έως D. 335-54·

3)

η απόφαση της 22ας Ιανουαρίου 2015 για τον καθορισμό των κανόνων του μηχανισμού διαχείρισης δυναμικότητας που ελήφθη κατ' εφαρμογή του άρθρου 2 του διατάγματος αριθ. 2012-1405 της 14ης Δεκεμβρίου 2012 σχετικά με τη συμβολή των προμηθευτών στην ασφάλεια εφοδιασμού σε ηλεκτρική ενέργεια και με τη δημιουργία μηχανισμού υποχρέωσης δυναμικότητας στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας· και

4)

το παράρτημα της απόφασης της 22ας Ιανουαρίου 2015: Κανόνες του μηχανισμού δυναμικότητας.

(40)

Λαμβανομένων υπόψη των διορθωτικών μέτρων που πρότεινε η Γαλλία μετά τις αιτιάσεις της Επιτροπής στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας, τα κείμενα αυτά θα τροποποιηθούν ή θα συμπληρωθούν, ώστε να αποτυπώσουν όλα τα διορθωτικά μέτρα που περιγράφονται στο τμήμα 3 της παρούσας απόφασης.

2.6.   Δικαιούχοι

(41)

Οι δικαιούχοι του μηχανισμού είναι οι κάτοχοι δυναμικότητας οι οποίοι λαμβάνουν εγγυήσεις δυναμικότητας από το κράτος (μέσω του διαχειριστή του RTE) και έχουν τη δυνατότητα να τις μεταπωλούν.

2.7.   Στόχος του μηχανισμού: ασφάλεια του εφοδιασμού

(42)

Ο δείκτης που επέλεξε η Γαλλία για την αξιολόγηση του κινδύνου διαταραχής της ισορροπίας μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας είναι η προβλεπόμενη διάρκεια της ανεπάρκειας για λόγους ανισορροπίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης [Loss Of Load Expectation (LOLE)]. Για τη Γαλλία, οι γαλλικές αρχές πρόκριναν πρόβλεψη ανεπάρκειας μέσης διάρκειας τριών ωρών ετησίως.

(43)

Οι γαλλικές αρχές εξήγησαν ότι, για πολλά χρόνια η περίοδος αιχμής της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος στη Γαλλία είναι ο χειμώνας. Το γαλλικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας χαρακτηρίζεται πράγματι από μεγάλη ευαισθησία της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος στη θερμοκρασία, η οποία συνεπάγεται κορύφωση της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος κατά τα χειμερινά κύματα ψύχους. Όπως φαίνεται στο σχήμα 2, αυτή η ευαισθησία στη θερμοκρασία αυξάνεται αδιάκοπα κατά τα τελευταία έτη, ιδίως λόγω της αύξησης της κατανάλωσης σε σχέση με την ηλεκτρική θέρμανση, αλλά και με νέες χρήσεις της ηλεκτρικής ενέργειας που συμπίπτουν συχνά με την αιχμή της κατανάλωσης τις βραδινές ώρες.

(44)

Η αύξηση της αιχμής είναι ταχύτερη από την αύξηση της γενικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Εξάλλου, η αιχμή κατανάλωσης στη Γαλλία χαρακτηρίζεται από έντονη μεταβλητότητα και οι αποκλίσεις στην κατανάλωση μπορεί να είναι ιδιαίτερα μεγάλες (μέχρι 20 GW μεταξύ δύο ετών). Ο έλεγχος της αιχμής κατανάλωσης αποτελεί συνεπώς κομβικό ζήτημα, ιδίως στο πλαίσιο της μετατόπισης των χρήσεων ενέργειας προς την ηλεκτρική.

Σχήμα 2

Διαχρονικές αιχμές κατανάλωσης στη Γαλλία

Image

Πηγή: RTE — Προβλεπόμενο ισοζύγιο προσφοράς — ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στη Γαλλία το 2014, σ. 33.

(45)

Σύμφωνα με τον διαχειριστή του RTE, από την άποψη της προσφοράς, η Ευρώπη χαρακτηρίζεται από στασιμότητα της ζήτησης και σημαντική πλεονάζουσα ικανότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, λόγω διαφόρων παραγόντων. Από το 2008, η οικονομική κρίση περιόρισε τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας. Ταυτόχρονα, η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας «εκτός αγοράς» που επιδοτούνται και επωφελούνται από κατά προτεραιότητα πρόσβαση στο ηλεκτρικό δίκτυο είναι ταχεία. Επιπλέον, οι ευρωπαϊκοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα παρουσιάζουν ισχυρή ανάκαμψη της δραστηριότητάς τους η οποία συνδέεται με τη μείωση της τιμής αυτού του καυσίμου, λόγω της αύξησης της παραγωγής του αμερικανικού ενδοσχισταργιλικού αερίου, γεγονός που οδήγησε σε μαζικές εξαγωγές της πλεονάζουσας παραγωγής άνθρακα από τις Ηνωμένες Πολιτείες προς την Ευρώπη. Τέλος, παρατηρείται πολύ έντονη μείωση της αποδοτικότητας και, κατ' επέκταση, της δραστηριότητας των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο το φυσικό αέριο, που είναι πλέον λιγότερο ανταγωνιστικές από τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα.

(46)

Σε αυτό το πλαίσιο, οι απρόβλεπτες κλιματικές συνθήκες δημιουργούν αβεβαιότητα ως προς την αμοιβή της δυναμικότητας αιχμής που απαιτείται για την κάλυψη αυτής της αιχμής κατανάλωσης. Ακραίες αιχμές της κατανάλωσης εμφανίζονται σπάνια, διαρκούν ορισμένες ώρες στη διάρκεια ενός έτους, σε ορισμένα έτη μάλιστα δεν συμβαίνουν καν, όταν οι θερμοκρασίες είναι ήπιες.

(47)

Ο γαλλικός μηχανισμός δυναμικότητας σχεδιάστηκε ως ένας τρόπος αντιμετώπισης αυτού του ζητήματος και διασφάλισης της τήρησης του κριτηρίου ασφάλειας του εφοδιασμού που έχει καθοριστεί από τις δημόσιες αρχές. Προσπαθεί να αποτελέσει ταυτόχρονα μέσο τροποποίησης της συμπεριφοράς των καταναλωτών που οδηγεί σε κορύφωση της κατανάλωσης (προσέγγιση από την πλευρά της ζήτησης) και να προσελκύσει επαρκείς επενδύσεις σε εγκαταστάσεις παραγωγής και σε δυναμικότητα απόκρισης στη ζήτηση (προσέγγιση από την πλευρά της προσφοράς).

2.8.   Προϋπολογισμός

(48)

Η αξία των εγγυήσεων δυναμικότητας δεν καθορίζεται διοικητικά: καθορίζεται από την αγορά. Οι συναλλαγές πραγματοποιούνται ελεύθερα από τους φορείς του μηχανισμού με βάση τις προβλέψεις τους, τη στρατηγική τους σχετικά με την κάλυψη, καθώς και με βάση τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους.

(49)

Παρά τον αποκεντρωμένο χαρακτήρα του μηχανισμού που καθιστά δύσκολη την εκτίμηση του προϋπολογισμού, έχει γίνει μια εκτίμηση βάσει παραδοχής ότι η συνολική υποχρέωση δυναμικότητας για τη ζήτηση στη Γαλλία κυμαίνεται μεταξύ 80 000 και 95 000 MW με διατήρηση του συντελεστή ασφάλειας στο 0,93. Η ζήτηση θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη της κατανάλωσης στη μητροπολιτική Γαλλία, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων ελέγχου της ζήτησης που θα εφαρμόζουν οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, με αποτέλεσμα τη μείωση της ατομικής υποχρέωσης του καθενός. Βάσει των ανωτέρω, τα ακαθάριστα έσοδα που εισπράττουν οι φορείς εκμετάλλευσης στην αγορά της δυναμικότητας θα μπορούσαν να κυμαίνονται από 0 ευρώ/kW έως 30 ευρώ/kW κατά την περίοδο από το 2017 έως το 2026, με τις μεγαλύτερες εισπράξεις τα έτη κατά τα οποία θα είναι αναγκαία η κατασκευή νέων μέσων παραγωγής.

2.9.   Διάρκεια

(50)

Το πρώτο έτος παράδοσης αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 2017. Κατά παρέκκλιση από τον γενικό κανόνα βάσει του οποίου οι πιστοποιήσεις γίνονται τέσσερα έτη πριν από το έτος παράδοσης, η πιστοποίηση για το πρώτο έτος παράδοσης (2017) άρχισε την 1η Απριλίου 2015. Επί του παρόντος, αν και οι γαλλικές αρχές δεν προβλέπουν ημερομηνία λήξης του μηχανισμού, ο διαχειριστής του RTE και η ρυθμιστική αρχή θα πραγματοποιούν, ωστόσο, ετήσια αξιολόγηση, όπως ορίζει η γαλλική νομοθεσία. Αυτή η αξιολόγηση μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα, ανάλογα με την περίπτωση, είτε την αναθεώρηση του μηχανισμού (π.χ. για τη συμμόρφωσή του προς τις τελευταίες αλλαγές της ευρωπαϊκής νομοθεσίας), είτε τον τερματισμό του μηχανισμού, εφόσον κριθεί ότι δεν είναι πλέον αναγκαίος. (6)

2.10.   Σώρευση

(51)

Όσον αφορά τις εγκαταστάσεις με σύμβαση υποχρέωσης αγοράς (ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές) ή επιλέξιμες για συμπληρωματική αμοιβή, τα άρθρα L. 121-24 και L. 335-5 του κώδικα της ενέργειας προβλέπουν ότι το κέρδος από την πώληση των εγγυήσεων δυναμικότητας θα εκπίπτει από τις συνολικές δαπάνες τους για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας, περιλαμβανομένων των λοιπών κρατικών ενισχύσεων για τη χρηματοδότηση του μηχανισμού στήριξης με υποχρέωση αγοράς. Συμμετρικά, οι παραγωγοί δεν θα υπόκεινται σε διευθέτηση των αποκλίσεων σε περίπτωση που η πραγματική δυναμικότητα είναι μικρότερη από την πιστοποιηθείσα για τις απρόβλεπτες καταστάσεις που αφορούν τη διαθεσιμότητα του πρωτογενούς πόρου (7).

3.   ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΛΟΓΩΝ ΠΟΥ ΟΔΗΓΗΣΑΝ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

3.1.   Ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ

(52)

Στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή είχε ήδη αποφανθεί, στην αιτιολογική σκέψη 143, ότι το μέτρο συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, για τους ακόλουθους λόγους.

3.1.1.   Καταλογισμός στο κράτος και χρηματοδότηση με κρατικούς πόρους

(53)

Στην απόφασή της για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή έκρινε ότι μπορούσε να συναχθεί η ύπαρξη μεταφοράς κρατικών πόρων όχι μόνο σε περίπτωση απευθείας μεταφοράς χρημάτων από τον κρατικό προϋπολογισμό ή από μια κρατική οντότητα, αλλά ακόμη και στην περίπτωση που τα κεφάλαια για τη στήριξη του μηχανισμού προέρχονταν μεν από ίδια κεφάλαια των επιχειρήσεων, υπό την προϋπόθεση όμως ότι i) το κράτος παραιτείται από την είσπραξη των κρατικών πόρων που πρέπει να συλλέγονται και/ή ότι ii) τα χρησιμοποιούμενα χρηματοοικονομικά μέσα παραμένουν υπό τον έλεγχο του Δημοσίου, χωρίς ωστόσο να ανήκουν κατ' ανάγκη σε μόνιμη βάση στην ιδιοκτησία του Δημοσίου.

(54)

Όσον αφορά το πρώτο στοιχείο, το γαλλικό κράτος αποποιείται δημόσιους πόρους, εφόσον χορηγεί δωρεάν τα πιστοποιητικά δυναμικότητας στους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας, αντί να τα πωλεί [όπως στις υποθέσεις NOx (8) και πράσινα πιστοποιητικά στη Ρουμανία (9)].

(55)

Όσον αφορά το δεύτερο σημείο, τα χρηματοοικονομικά μέσα για τη στήριξη του μηχανισμού παραμένουν υπό τον έλεγχο του κράτους [όπως και στις υποθέσεις Vent de Colère (10) και Essent (11)] εφόσον: i) τα κεφάλαια τροφοδοτούνται με υποχρεωτικές συνεισφορές που επιβάλλονται από το κράτος και, κατά συνέπεια, καταλογίζονται σε αυτό· ii) το κράτος καθορίζει τις παραμέτρους (κριτήριο της ασφάλειας του εφοδιασμού και μέθοδος για τον προσδιορισμό της αγοραίας τιμής αναφοράς που καθορίζει την τιμή διευθέτησης των αποκλίσεων) οι οποίες επηρεάζουν την τιμή της συνολικής δυναμικότητας και τη συνολική ποσότητα των πιστοποιητικών, παρόλο που αυτή δεν καθορίζεται από το κράτος· iii) η ρυθμιστική αρχή ενέργειας (CRE) εξουσιοδοτείται να επιβάλει κυρώσεις στους προμηθευτές που δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους ως προς τη διευθέτηση των αποκλίσεων· και iv), ο διαχειριστής του δικτύου μεταφοράς, RTE, έχει οριστεί από το κράτος για να διαχειρίζεται το ταμείο διευθέτησης των αποκλίσεων.

3.1.2.   Επιλεκτικό πλεονέκτημα

(56)

Κατά την άποψη της Επιτροπής, η απόφαση Altmark (12) δεν εφαρμόζεται στην προκειμένη περίπτωση, εφόσον η υποχρέωση παροχής δημόσιας υπηρεσίας δεν είναι σαφώς καθορισμένη. Οι υποχρεώσεις του μηχανισμού είναι πολλές και διαφέρουν ανάλογα με τα συμβαλλόμενα μέρη (φορείς εκμετάλλευσης σταθμών παραγωγής, φορείς παροχής υπηρεσιών απόκρισης στη ζήτηση, προμηθευτές). Όσον αφορά την υποχρέωση που βαρύνει τους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας, η υποχρέωση πιστοποίησης δεν είναι σαφώς προσδιορισμένη, καθώς: i) είναι προαιρετική για τις δυναμικότητες απόκρισης στη ζήτηση και ii) οι φορείς εκμετάλλευσης των υφιστάμενων εγκαταστάσεων παραγωγής έχουν τη δυνατότητα επιλογής του επιπέδου δυναμικότητας που πιστοποιούν.

(57)

Η εκχώρηση των εγγυήσεων δυναμικότητας συνιστά, συνεπώς, πλεονέκτημα και όχι την αντιστάθμιση μιας υποχρέωσης παροχής δημόσιας υπηρεσίας. Το πλεονέκτημα αυτό είναι επιλεκτικό, λόγω του ότι ο μηχανισμός προβλέπει την παροχή ενίσχυσης σε φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας και όχι σε άλλους τομείς της οικονομίας.

3.1.3.   Επιπτώσεις στον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών

(58)

Κατά την άποψη της Επιτροπής, ο μηχανισμός δυναμικότητας θα μπορούσε να επηρεάσει τον ανταγωνισμό με τους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας που είναι εγκατεστημένοι στο εξωτερικό (και, κατά συνέπεια, να επηρεάσει και τις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών) εφόσον φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας που είναι εγκατεστημένοι στη Γαλλία θα αποκτούσαν πλεονέκτημα το οποίο δεν θα μπορούσαν να αποκτήσουν οι φορείς εκμετάλλευσης που είναι εγκατεστημένοι στο εξωτερικό, ελλείψει δυνατότητας πιστοποίησής τους.

3.2.   Στόχος κοινού ενδιαφέροντος και αναγκαιότητα

(59)

Η ανησυχία των γαλλικών αρχών όσον αφορά την επάρκεια της δυναμικότητας παραγωγής σχετίζεται αποκλειστικά με τη ζήτηση αιχμής η οποία εκδηλώνεται σε σχετικά μικρά χρονικά διαστήματα έντονου ψύχους, λόγω της ιδιαίτερα μεγάλης εξάρτησης της Γαλλίας από την ηλεκτρική θέρμανση.

(60)

Στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας εκφράζονταν αμφιβολίες ως προς την αναγκαιότητα του μέτρου για τους εξής λόγους:

1)

η αξιολόγηση της επάρκειας της δυναμικότητας παραγωγής Scenario Outlook and Adequacy Forecast του Ευρωπαϊκού δικτύου διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΔΔΣΜ-ηλ) (13) εντοπίζει πρόβλημα ασφάλειας του εφοδιασμού μόνο από το 2025·

2)

φαίνεται ότι η Γαλλία δεν διερεύνησε άλλες λύσεις εκτός από τον μηχανισμό δυναμικότητας, όπως τιμολόγια που θα παρείχαν κίνητρα για τη μείωση της κατανάλωσης την περίοδο αιχμής, και

3)

παρά την εφαρμογή ενός κανονιστικού πλαισίου ευνοϊκού για την ικανοποίηση της κατανάλωσης, το οποίο επέτρεψε στους ανεξάρτητους φορείς απόκρισης στη ζήτηση να υποκαταστήσουν τις υπηρεσίες απόκρισης στη ζήτηση που παρείχε διαχρονικά ο παραδοσιακός προμηθευτής, το RTE δεν αναμένει σημαντική καθαρή αύξηση των δυναμικοτήτων απόκρισης στη ζήτηση στη Γαλλία κατά την περίοδο 2014-2019.

3.3.   Καταλληλότητα της ενίσχυσης

(61)

Στην απόφασή της για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή έκρινε ότι υπήρχε κίνδυνος ο μηχανισμός να εισαγάγει διάκριση μεταξύ των διάφορων δυναμικοτήτων απόκρισης στη ζήτηση. Ειδικότερα, στον μηχανισμό μπορούν να συμμετάσχουν δύο είδη υπηρεσιών δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση: αφενός, η σιωπηρή δυναμικότητα, που συνίσταται σε μείωση της υποχρέωσης δυναμικότητας των προμηθευτών μέχρι τη δυναμικότητα που προκύπτει από την περικοπή φορτίου πελατών κατά τις ώρες αιχμής από 10 έως 15 ημέρες ετησίως· και, αφετέρου, η ρητή δυναμικότητα, που απαιτεί από τους (μεγάλους) καταναλωτές ή τους φορείς συγκέντρωσης να πιστοποιούν την ικανότητά τους για μείωση της κατανάλωσης και να διαθέτουν αυτή τη δυναμικότητα (χωρίς αυτή να μειώνεται κατ' ανάγκη) κατά τις ώρες αιχμής από 10 έως 25 ημέρες ετησίως.

(62)

Επιπλέον, στην απόφασή της για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή επέκρινε το ότι ο μηχανισμός δεν ήταν ανοικτός σε όλες τις τεχνολογίες που θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην ασφάλεια του εφοδιασμού, ιδίως στις διασυνδέσεις και/ή τις αλλοδαπές μονάδες δυναμικότητας.

(63)

Η Επιτροπή είχε υπογραμμίσει επίσης τον κίνδυνο οι νέες μονάδες παραγωγής να μη μπορούν να συμμετάσχουν στον μηχανισμό, κυρίως λόγω της έλλειψης ενδείξεων αξιόπιστων τιμών για τις εγγυήσεις δυναμικότητας. Ειδικότερα, η Επιτροπή εξέφρασε ανησυχίες ως προς τα ακόλουθα:

1)

η σχετικά μικρή διάρκεια ισχύος των εγγυήσεων δυναμικότητας δεν θα μπορούσε να αποτελέσει αξιόπιστο μήνυμα για την τιμή·

2)

οι προμηθευτές, και κυρίως οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά, θα δυσκολευτούν να προβλέψουν αρκετά έγκαιρα την εξέλιξη των πελατολογίων τους·

3)

τα κίνητρα για την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των φορέων της αγοράς πριν από το έτος παράδοσης θα είναι ανεπαρκή και

4)

το ανώτατο όριο στην τιμή διευθέτησης των αποκλίσεων δεν αντανακλά το κόστος ενός νεοεισερχόμενου στην αγορά («cost of new entry», εφεξής «CONE»).

3.4.   Αναλογικότητα

(64)

Στην απόφασή της για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή είχε προσδιορίσει τον κίνδυνο ότι ο μηχανισμός θα μπορούσε να οδηγήσει σε υπεραντιστάθμιση ορισμένων φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας, που οφείλεται κυρίως στα ακόλουθα στοιχεία:

1)

στον κίνδυνο υπερεκτίμησης της κατανάλωσης εκ μέρους των προμηθευτών· ο κίνδυνος αυτός είναι υπαρκτός εάν οι ατομικές υποχρεώσεις δυναμικότητας των προμηθευτών δεν είναι αρκούντως σαφείς·

2)

στην πιθανή έλλειψη διαφάνειας ως προς τον καθορισμό της τιμής της δυναμικότητας, ιδίως λόγω του δυνητικά μεγάλου αριθμού εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών, καθώς και των ενδοομιλικών συναλλαγών, γεγονός που θα μπορούσε να στρεβλώσει το μήνυμα για την τιμή και να προκαλέσει υπεραντιστάθμιση·

3)

στην περιορισμένη συμμετοχή στον μηχανισμό (αποκλεισμός των διασυνοριακών μονάδων δυναμικότητας και διάκριση μεταξύ των διαφόρων φορέων απόκρισης στη ζήτηση)·

4)

στην ισχύ της EDF στην αγορά και, κατ' επέκταση, στην πιθανότητα να αυξήσει τεχνητά την αξία των εγγυήσεων δυναμικότητας ως πωλητής, εφαρμόζοντας πολιτική εμπορικής εκμετάλλευσης με χαμηλότερες τιμές. Συναφώς, η Επιτροπή είχε επισημάνει συγκεκριμένα τρεις κινδύνους: τον κίνδυνο κατακράτησης δυναμικότητας, τον κίνδυνο κατακράτησης εγγυήσεων και τον κίνδυνο «συμπίεσης των περιθωρίων κέρδους».

3.5.   Αποφυγή αρνητικών επιπτώσεων στον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές

(65)

Στην απόφασή της για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή επισήμανε ορισμένα προβλήματα σε σχέση με πιθανές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού, τόσο σε επίπεδο παραγωγής όσο και σε επίπεδο προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.

(66)

Η Επιτροπή εξέφρασε τις ανησυχίες της όσον αφορά την ύπαρξη μεγάλης ασυμμετρίας στην πληροφόρηση. Οι μεγάλοι προμηθευτές με κάθετη οργάνωση, και ιδίως εκείνοι που δραστηριοποιούνται ήδη στη γαλλική αγορά, μπορούν να αποκομίσουν πλεονέκτημα λόγω του ότι έχουν καλύτερη γνώση της αγοράς, ιδίως όσον αφορά τη διαθεσιμότητα δυναμικότητας, τις ανάγκες εφοδιασμού και τις τιμές. Είναι, κατά συνέπεια, σε θέση να κάνουν πιο αξιόπιστες προβλέψεις και να μπορούν να εκπληρώνουν καλύτερα τις υποχρεώσεις που επιβάλλει ο μηχανισμός.

(67)

Επίσης, εξαιτίας της ασυμμετρίας της πληροφόρησης, οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά θα έχουν μάλλον μεγαλύτερη δυσκολία να εκτιμήσουν τον μελλοντικό αριθμό πελατών τους, ενώ η εκτίμηση αυτή έχει καθοριστική σημασία για τον υπολογισμό της ανάγκης εγγυήσεων δυναμικότητας.

(68)

Η Επιτροπή διατύπωσε επίσης φόβους ως προς τη δυνατότητα δέσμευσης δυναμικότητας από κατεστημένους φορείς με δεσπόζουσα θέση στην αγορά.

(69)

Η Επιτροπή είχε επίσης επισημάνει τον κίνδυνο ένας κατεστημένος φορέας με δεσπόζουσα θέση να έχει τη δυνατότητα να δεσμεύσει εγγυήσεις δυναμικότητας.

(70)

Εξάλλου, η Επιτροπή είχε επισημάνει τον κίνδυνο πρακτικών εξοντωτικής τιμολόγησης (συμπίεση των περιθωρίων κέρδους, επιθετική τιμολόγηση) εκ μέρους του κατεστημένου φορέα με δεσπόζουσα θέση στην αγορά.

(71)

Η Επιτροπή υπογράμμισε ότι η έλλειψη ενδείξεων ως προς τη διαμόρφωση των τιμών μακροπρόθεσμα, όσον αφορά τη δυναμικότητα, υπάρχει κίνδυνος να δημιουργήσει ή να ενισχύσει τα εμπόδια για την είσοδο των νέων παραγωγών. Οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις που πραγματοποιούν οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά μπορεί να απαιτούν έναν συγκεκριμένο βαθμό προβλεψιμότητας των τιμών για χρονικό διάστημα ορισμένων ετών, τον οποίο δεν μπορούν να εξασφαλίσουν πιστοποιημένες εγγυήσεις διάρκειας ενός έτους.

(72)

Η Επιτροπή είχε εξάλλου επαναλάβει τη θέση της ότι ο ανταγωνισμός στον εν λόγω μηχανισμό ήταν περιορισμένος εξαιτίας του αποκλεισμού ορισμένων τύπων φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας από τον μηχανισμό (διασυνοριακές μονάδες παραγωγής, άσκηση διακρίσεων μεταξύ των φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση).

4.   ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΩΝ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ

(73)

Εκτός από το γαλλικό κράτος, τον διαχειριστή του RTE και τη ρυθμιστική αρχή ενέργειας, κατά την περίοδο των διαβουλεύσεων σχετικά με την απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας η Επιτροπή έλαβε 18 απαντήσεις από ενδιαφερόμενα μέρη. Ένας ενδιαφερόμενος απάντησε μετά το πέρας της προθεσμίας.

(74)

Οι διάφορες παρατηρήσεις ομαδοποιούνται κατωτέρω σε θεματική βάση. Θα εξεταστούν κατά την αξιολόγηση του μέτρου, αλλά χωρίς να γίνεται ρητή αναφορά.

4.1.   Ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ

(75)

Οι απόψεις των ενδιαφερομένων όσον αφορά τον χαρακτηρισμό του μηχανισμού ως ενίσχυσης διίστανται. Οι μισοί από αυτούς που απάντησαν θεωρούν ότι το μέτρο συνιστά κρατική ενίσχυση, είτε ρητά είτε έμμεσα, χωρίς να αντιδρούν στην αιτιολόγηση της Επιτροπής ως προς αυτό· οι άλλοι μισοί θεωρούν ότι ο μηχανισμός δεν συνιστά κρατική ενίσχυση, για τους ακόλουθους λόγους.

(76)

Δύο ενδιαφερόμενα μέρη αναφέρονται ρητά στην απόφαση αριθ. 369417 της 9ης Οκτωβρίου 2015 του γαλλικού Συμβουλίου Επικρατείας [προσφυγή από την Association Nationale des Opérateurs Détaillants en Énergie ή ANODE (14)], στην οποία το Συμβούλιο Επικρατείας έκρινε ότι ο προτεινόμενος μηχανισμός δυναμικότητας δεν είχε τα χαρακτηριστικά κρατικής ενίσχυσης. Ομοίως, για την ίδια υπόθεση, οι γαλλικές αρχές παρέπεμψαν στα συμπεράσματα του Συμβουλίου Επικρατείας (15).

(77)

Τα επιχειρήματα των γαλλικών αρχών σχετικά με τον χαρακτηρισμό του μέτρου ως κρατικής ενίσχυσης πρέπει να συσχετισθούν με τα επιχειρήματα που έχουν ήδη αναφερθεί στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας.

(78)

Οι γαλλικές αρχές επέλεξαν να συμμετάσχουν στη διαδικασία διεξοδικής έρευνας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χωρίς να επανέλθουν σε αυτά τα στοιχεία και επικεντρώνονται στην πρόταση μέτρων που επιτρέπουν τη διασφάλιση της συμβατότητας του μηχανισμού δυναμικότητας με την εσωτερική αγορά, ανεξάρτητα από το ζήτημα του χαρακτηρισμού τους ως κρατικής ενίσχυσης. Για λόγους πληρότητας, ωστόσο, τα επιχειρήματα της Γαλλίας σχετικά με τον χαρακτηρισμό ως κρατική ενίσχυση παρατίθενται στη συνέχεια.

4.1.1.   Καταλογισμός στο κράτος και χρηματοδότηση με κρατικούς πόρους

4.1.1.1.   Παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων

(79)

Δύο φορείς συγκέντρωσης δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση, δύο καθετοποιημένες εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής και η Union française de l'électricité θεωρούν ότι το μέτρο δεν χρηματοδοτείται με κρατικούς πόρους. Ειδικότερα, οι εν λόγω ενδιαφερόμενοι θεωρούν ότι τα σχετικά κεφάλαια μεταφέρονται απευθείας και αποκλειστικά μεταξύ ιδιωτικών φορέων· ο διαχειριστής του RTE δεν κατέχει ούτε διαθέτει κεφάλαια διευθέτησης των αποκλίσεων.

(80)

Επιπλέον, κατά την άποψη αυτών των ενδιαφερομένων, οι εφαρμοστέοι κανόνες για τη διαχείριση αυτών των πόρων θα μπορούσαν να συγκριθούν με τους κανόνες που ορίζουν τη διαχείριση των «αποκλίσεων-προσαρμογής» στο πλαίσιο του αρμόδιου για την εξισορρόπηση στην αγορά ενέργειας μηχανισμού.

(81)

Η EDF επαναλαμβάνει ότι ο ρόλος του γαλλικού κράτους σε σχέση με τον μηχανισμό περιορίζεται στον καθορισμό πλαισίου ειδικής ρύθμισης εντός του οποίου δραστηριοποιούνται μόνον ιδιωτικοί φορείς. Κατά την EDF, με τη θέσπιση μηχανισμού δυναμικότητας, το γαλλικό κράτος ασκεί πράγματι τις δημόσιες εξουσίες του και ενεργεί ως ρυθμιστής της αγοράς.

(82)

Κατά την EDF, ο μηχανισμός δυναμικότητας διαφέρει σαφώς και από το επίμαχο σύστημα στην υπόθεση Επιτροπή κατά Κάτω Χωρών («NOx») (16), με το οποίο το ολλανδικό κράτος είχε χορηγήσει πραγματικά «δικαιώματα ρύπανσης» που επέτρεπαν την αποφυγή πληρωμής προστίμων και αποκτούσαν αγοραία αξία ήδη από τη στιγμή της χορήγησής τους από το κράτος. Τα πιστοποιητικά δεν έχουν, συνεπώς, καμία αξία στη σχέση μεταξύ του γαλλικού κράτους και των φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας.

4.1.1.2.   Παρατηρήσεις της Γαλλίας

(83)

Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, η τιμή των εγγυήσεων δυναμικότητας και, κατά συνέπεια, τα έσοδα που θα μπορούσαν να αποκομίσουν οι φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας από την πώληση πιστοποιητικών τους, δεν καθορίζεται από το κράτος. Το κράτος δεν παρεμβαίνει ούτε στην ποσότητα των προϊόντων που προσφέρονται στην αγορά. Αντιθέτως, σε έναν αποκεντρωμένο μηχανισμό, η τιμή και η ποσότητα των πιστοποιητικών καθορίζονται από την αγορά. Οι χρηματοοικονομικές ροές που σχετίζονται με τον μηχανισμό δυναμικότητας διεξάγονται, συνεπώς, μεταξύ φορέων ιδιωτικού δικαίου και κατά κανέναν τρόπο υπό τον έλεγχο του κράτους.

(84)

Επιπλέον, οι γαλλικές αρχές θεωρούν ότι οι χρηματοοικονομικές ροές που σχετίζονται με την πληρωμή της διευθέτησης των αποκλίσεων είναι τελείως οριακές στα πλαίσια του μηχανισμού (λαμβανομένων υπόψη των κινήτρων επανεξισορρόπησης στην αγορά προηγούμενου σταδίου) και δεν θα μπορούσαν να εκληφθούν ως πόροι που ανήκουν στο κράτος ή ελέγχονται από αυτό. Η διευθέτηση των αποκλίσεων που προβλέπεται στον μηχανισμό δυναμικότητας ακολουθεί ένα ταυτόσημο μοντέλο με αυτό που ισχύει σήμερα στην Ευρώπη για τη διευθέτηση των αποκλίσεων στην αγορά της ενέργειας (electricity balancing settlement mechanisms).

(85)

Οι γαλλικές αρχές υποστηρίζουν ακόμη ότι ο μηχανισμός προσομοιάζει περισσότερο με τον μηχανισμό που εξετάζεται στην υπόθεση PreussenElektra (17) παρά με τους μηχανισμούς που εξετάζονται στις υποθέσεις Vent de Colère (18) και Essent (19). Όπως συμβαίνει στην υπόθεση PreussenElektra, και σε αντίθεση με τα προβλεπόμενα στην υπόθεση Vent de Colère, ο μηχανισμός δυναμικότητας δεν προβλέπει μηχανισμό αντιστάθμισης για τους προμηθευτές. Επίσης, σε αντίθεση με την υπόθεση Essent i) οι χρηματοοικονομικές ροές εξακολουθούν πάντοτε να ανήκουν σε ιδιώτες (προμηθευτές και φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας)· ii) οι χρηματοοικονομικές ροές δεν απορρέουν από κάποιον φόρο. Η ύπαρξη κρατικών πόρων επιδέχεται ακόμη μεγαλύτερη αμφισβήτηση καθώς, σε αντίθεση με τη νομολογία στην υπόθεση PreussenElektra, δεν έχει οριστεί καμία ελάχιστη τιμή αγοράς για τις εγγυήσεις δυναμικότητας.

(86)

Εξάλλου, σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, η μεταβίβαση εγγυήσεων δυναμικότητας δεν θα μπορούσε να εκληφθεί ως αποποίηση δημόσιου πόρου. Πράγματι, το Δημόσιο δεν αποποιείται κανέναν δημόσιο πόρο, εφόσον η αγοραία αξία των πιστοποιητικών εγγύησης μπορεί να προέρχεται i) είτε από την εγγενή αξία του υποκειμένου που καλύπτουν, ii) είτε από τη σπανιότητα της έκδοσής τους. Αυτά τα δύο στοιχεία εκφεύγουν της εξουσίας του κράτους και διαφοροποιούν τη συγκεκριμένη υπόθεση από τις υποθέσεις NOx και Πράσινα πιστοποιητικά στη Ρουμανία, στις οποίες τα πιστοποιητικά μπορούσαν αντίστοιχα να πωλούνται στις δημοπρασίες ή είχαν ελάχιστη αξία.

(87)

Τέλος, στην υπόθεση που αφορά τη Ρουμανία, ο νόμος υποχρεώνει ρητά τους προμηθευτές να μετακυλίσουν το κόστος απόκτησης των πράσινων πιστοποιητικών στους καταναλωτές τους. Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) είχε αναπτύξει παρόμοιο σκεπτικό στην υπόθεση Vent de Colère, διότι οι προμηθευτές ενεργούσαν απλώς ως χρηματοοικονομικοί διαμεσολαβητές [η συνεισφορά στη δημόσια υπηρεσία ηλεκτρικής ενέργειας (20) επέτρεπε τη διασφάλιση της αντιστάθμισης των πρόσθετων δαπανών τους]. Αντιστρόφως, στην περίπτωση του γαλλικού μηχανισμού, οι προμηθευτές έχουν πλήρη ελευθερία επιλογής του τρόπου μετακύλισης του κόστους τους στους καταναλωτές. Κανένας μηχανισμός δεν εξασφαλίζει στους προμηθευτές την αντιστάθμιση των πρόσθετων δαπανών που συνδέονται με την αγορά των εγγυήσεων δυναμικότητας.

4.1.2.   Επιλεκτικό πλεονέκτημα

4.1.2.1.   Παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων

(88)

Από κοινού με την EDF, μια επιχείρηση που δραστηριοποιείται κυρίως στη Γαλλία στον τομέα της χονδρικής πώλησης θεωρεί ότι ο μηχανισμός συνιστά υποχρέωση παροχής δημόσιας υπηρεσίας, παραπέμποντας σε απόφαση της Επιτροπής στην υπόθεση N475/2003 σχετικά με πρόσκληση υποβολής προσφορών για τη νέα μονάδα παραγωγής στην Ιρλανδία (21).

(89)

Κατά την EDF, εφόσον η πράξη πιστοποίησης αντιστοιχεί σε ανάληψη υποχρέωσης για διαθεσιμότητα, συνιστά την αντιστάθμιση για την παροχή υπηρεσίας από τους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας και όχι κάποιο εικαζόμενο πλεονέκτημα που παρέχεται δωρεάν.

(90)

Εξάλλου, η EDF και μια άλλη καθετοποιημένη επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας θεωρούν ότι ο μηχανισμός δυναμικότητας δεν παρέχει κανένα επιλεκτικό πλεονέκτημα στους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας. Κατά την άποψή τους, οι διάφοροι φορείς που συμμετέχουν στον μηχανισμό βρίσκονται στην ίδια ακριβώς πραγματική και νομική κατάσταση και έχουν απολύτως ίση μεταχείριση: αμείβονται με τον ίδιο τρόπο, ανεξάρτητα από την εφαρμοζόμενη τεχνολογία. Κανένας φορέας εκμετάλλευσης δεν θα μπορεί συνεπώς να αποκομίζει πλεονέκτημα λόγω της ιδιαιτερότητας των μέσων παραγωγής του.

(91)

Η EDF θεωρεί ότι είναι λανθασμένος ο ισχυρισμός ότι το υποτιθέμενο πλεονέκτημα είναι επιλεκτικό για τον λόγο ότι ο μηχανισμός δυναμικότητας «προβλέπει ενίσχυση στους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας και όχι σε άλλους τομείς της οικονομίας». Με τον ισχυρισμό αυτό, η Επιτροπή παραβλέπει τα χαρακτηριστικά του μηχανισμού δυναμικότητας, που καλύπτει όλο το φάσμα της αγοράς και είναι τεχνολογικά ουδέτερος («market-wide» και «technology neutral»), όπως ακριβώς προβλέπει η νομολογία του ΔΕΕ που εκτιμά την επιλεκτικότητα ενός μέτρου σε σχέση με άλλες επιχειρήσεις που βρίσκονται σε παρόμοια πραγματική και νομική κατάσταση.

4.1.2.2.   Παρατηρήσεις της Γαλλίας

(92)

Καταρχάς, οι γαλλικές αρχές υποστηρίζουν ότι η χορήγηση πιστοποιητικών στο πλαίσιο του μηχανισμού δυναμικότητας αποτελεί την αντιστάθμιση για την ανάληψη δέσμευσης διαθεσιμότητας κατά τις ώρες μεγάλης κατανάλωσης ή πίεσης στο σύστημα ηλεκτρισμού.

(93)

Δεύτερον, οι γαλλικές αρχές εκτιμούν ότι η υποχρέωση παροχής δημόσιας υπηρεσίας είναι σαφώς καθορισμένη. Όσον αφορά τις αποκρίσεις στη ζήτηση, ο προαιρετικός χαρακτήρας της πιστοποίησής τους διευκολύνει τη συμμετοχή τους στον μηχανισμό δυναμικότητας. Όσον αφορά τις εγκαταστάσεις παραγωγής, το δηλωτικό σκέλος της διαδικασίας πιστοποίησης δεν θέτει υπό αμφισβήτηση τον ακριβή χαρακτήρα της υποχρέωσης παροχής δημόσιας υπηρεσίας: η ρυθμιστική αρχή ενέργειας θα είναι σε θέση να επιβάλει τις αναγκαίες κυρώσεις σε περίπτωση χειραγώγησης της αγοράς, ιδίως αν ένας φορέας δηλώσει δυναμικότητα χαμηλότερη από την πραγματική του με σκοπό να ασκήσει πίεση για αύξηση των τιμών των εγγυήσεων δυναμικότητας.

(94)

Εφόσον ο μηχανισμός δυναμικότητας είναι τεχνολογικά ουδέτερος, οι αρχές θεωρούν ότι δεν παρέχει κανένα επιλεκτικό πλεονέκτημα για μια συγκεκριμένη τεχνολογία παραγωγής ή απόκρισης στη ζήτηση.

(95)

Σύμφωνα με τη Γαλλία, η άποψη της Επιτροπής, που φαίνεται να θεωρεί ότι ο μηχανισμός δυναμικότητας είναι επιλεκτικός στον βαθμό που απευθύνεται αποκλειστικά στους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας (και όχι σε άλλους τομείς της οικονομίας), θα σήμαινε ότι κάθε τομεακό μέτρο θα ήταν από τη φύση του επιλεκτικό.

4.1.3.   Επιπτώσεις στον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών

4.1.3.1.   Παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων

(96)

Κανένας ενδιαφερόμενος δεν τοποθετήθηκε επί του συγκεκριμένου ζητήματος

4.1.3.2.   Παρατηρήσεις της Γαλλίας

(97)

Οι γαλλικές αρχές θεωρούν ότι ο μηχανισμός δυναμικότητας δεν θα έχει επίπτωση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και στις συναλλαγές με τις γειτονικές χώρες, η οποία θα συνεχίσει να λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο. Πιο συγκεκριμένα, εκτιμούν ότι η αγορά δυναμικότητας δεν θα τροποποιήσει την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στις αγορές τοις μετρητοίς.

4.2.   Στόχος κοινού ενδιαφέροντος και αναγκαιότητα

4.2.1.   Παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων

(98)

Οι ενδιαφερόμενοι φορείς είναι γενικά της άποψης ότι ο μηχανισμός είναι αναγκαίος και θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της οργάνωσης της αγοράς. Μόνο τρεις ενδιαφερόμενοι αμφισβητούν την αναγκαιότητα του μέτρου, για τους εξής λόγους:

1)

η ανάλυση της επάρκειας των παραγωγικών ικανοτήτων που πραγματοποίησε ο διαχειριστής του δικτύου RTE το 2015 δεν προβλέπει κανένα πρόβλημα ανεπάρκειας·

2)

υπάρχει σήμερα πλεονάζουσα δυναμικότητα στη Γαλλία, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι, για το έτος 2017, η ποσότητα της πιστοποιημένης δυναμικότητας είναι μεγαλύτερη από την αναγκαία για την αντιμετώπιση μιας αιχμής κατανάλωσης· και

3)

η κατανάλωση μειώθηκε κατά τα τελευταία έτη και η αιχμή της κατανάλωσης είναι σταθερή (ο διαχειριστής του RTE είχε προβλέψει αύξηση της αιχμής κατανάλωσης).

4.2.2.   Παρατηρήσεις της Γαλλίας

4.2.2.1.   Σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού

(99)

Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, έχει καθοριστεί δείκτης ασφάλειας του εφοδιασμού και, στις τελευταίες μελέτες του διαχειριστή του RTE, είχε προσδιοριστεί κίνδυνος ανεπάρκειας: στο τελευταίο ισοζύγιο προβλέψεων του RTE που καταρτίστηκε πριν από την έναρξη ισχύος του μηχανισμού (το 2014) στη μελέτη του σεναρίου αναφοράς για τον χειμώνα 2016-2017 προβλέπεται έλλειμμα περιθωρίου 2 GW. Αυτό το περιθώριο ήταν μειωμένο στα 200 MW στο ισοζύγιο προβλέψεων του 2015 για τον χειμώνα 2017-2018, αλλά αυτό αποδίδεται στον αντίκτυπο της θέσπισης του μηχανισμού. Οι αναλύσεις αυτές επιβεβαιώθηκαν από τις αναλύσεις του Pentalateral Energy Forum.

(100)

Αντιθέτως, η μελέτη επάρκειας που πραγματοποίησε το ΕΔΔΣΜ-ηλ (η έκθεση Scenario Outlook and Adequacy Forecast) βασιζόταν σε μια προσδιοριστική μέθοδο: η αιχμή κατανάλωσης που οφείλεται στα κύματα ψύχους και στην ευαισθησία στη θερμοκρασία δεν είχε μοντελοποιηθεί στην αξιολόγηση. Αυτά τα διαφορετικά αποτελέσματα οφείλονται στις μεθοδολογικές διαφορές. Η εφαρμογή της μεθόδου-στόχου την οποία προσπαθεί να θέσει σε εφαρμογή το ΕΔΔΣΜ-ηλ θα επιφέρει μείωση των αποκλίσεων μεταξύ αυτών των διαφορετικών προβλέψεων. Ως προς αυτό, η Mid-Term Adequacy Forecast που δημοσιεύτηκε το 2016 από το ΕΔΔΣΜ-ηλ (22), η οποία είναι η πρώτη έκδοση που βασίζεται σε μέθοδο πιθανοτήτων, είναι συνεπής με τα αποτελέσματα της μελέτης του PLEF και του RTE.

(101)

Σε αντίθεση με όσα φαίνεται να υπονοεί η Επιτροπή, ο γαλλικός μηχανισμός δυναμικότητας δεν σχεδιάστηκε με σκοπό την επίλυση ενός δυνητικού προβλήματος οικονομικής ζημίας (missing money), αλλά για τη διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού του γαλλικού συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας (ιδίως στην αιχμή της κατανάλωσης), αμείβοντας τη διαθεσιμότητα των μέσων τα οποία δεν μπορούν να αμειφθούν ικανοποιητικά μόνο από την αγορά της ενέργειας.

(102)

Η Γαλλία εφαρμόζει διάφορα, συμπληρωματικά προς τον μηχανισμό δυναμικότητας, μέτρα: έργα διασυνδέσεων· αναθεωρήσεις των ρυθμιζόμενων τιμολογίων και τιμολογίων χρήσης των δημόσιων δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να αντικατοπτρίζουν καλύτερα τις τυχόν ελλείψεις· ανάπτυξη της δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση (ενδεικτικά, χάρη στην εξέλιξη του ρυθμιστικού πλαισίου των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας για να διευκολυνθεί η συμμετοχή των φορέων απόκρισης στη ζήτηση σε όλους τους μηχανισμούς, κατάργηση των τεχνικών εμποδίων και των εμποδίων του ανταγωνισμού στη συγκέντρωση της δυναμικότητας, εγκατάσταση ευφυών μετρητών)· ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κ.λπ.

(103)

Στο μεταξύ, ο διαχειριστής του RTE δημοσίευσε αξιολόγηση της επάρκειας των μονάδων παραγωγής για το 2016. Σύμφωνα με τις γαλλικές αρχές, το τελευταίο ισοζύγιο προβλέψεων του RTE δεν τροποποιεί την ανάλυση των γαλλικών αρχών. Αντιθέτως, την επιβεβαιώνει καταδεικνύοντας ακόμη μία φορά ότι η ασφάλεια του εφοδιασμού της Γαλλίας εξαρτάται από το μέλλον ορισμένων θερμοηλεκτρικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής (ιδίως μονάδων συνδυασμένου κύκλου φυσικού αερίου) και της απόκρισης στη ζήτηση, ήτοι των κλάδων παραγωγής με τη μεγαλύτερη ευαισθησία στην εφαρμογή του μηχανισμού δυναμικότητας.

Σχήμα 3

Δείκτες ανεπάρκειας βάσει «θερμικά υψηλού» και «θερμικά χαμηλού» σεναρίου

 

2016-17

2017-18

2018-19

2019-20

2020-21

«Υψηλό θερμικό»σενάριο

Αναμενόμενη ανεπάρκεια ενέργειας

2,0 GWh

14 GWh

2,5 GWh

2,7 GWh

0,8 GWh

Αναμενόμενη απώλεια φορτίου

0h 45

0h 30

1h 00

0h 45

0h 15

Περιθώριο ή έλλειμμα δυναμικότητας

4 700 MW

5 400 MW

3 600 MW

3 700 MW

6 600 MW

«Χαμηλό θερμικό»σενάριο

Αναμενόμενη ανεπάρκεια ενέργειας

8,6 GWh

13,4 GWh

26,5 GWh

26,2 GWh

7,6 GWh

Αναμενόμενη απώλεια φορτίου

2h 30

3h 45

6h 45

6h 15

2h 15

Περιθώριο ή έλλειμμα δυναμικότητας

600 MW

– 700 MW

– 2 500 MW

– 2 400 MW

900 MW

Πηγή: RTE, Bilan prévisionnel 2016

(104)

Σύμφωνα με το RTE, από τα θερμικά σενάρια που παρουσιάζονται στο ισοζύγιο προβλέψεων του 2016 (βλέπε σχήμα 3), ελλείψει μηχανισμού δυναμικότητας θα πρέπει να προκριθεί το «θερμικά χαμηλό» σενάριο. Το «θερμικά χαμηλό» σενάριο περιλαμβάνει το κλείσιμο ορισμένων μονάδων, και ιδίως εκείνων οι φορείς εκμετάλλευσης των οποίων έχουν αναβάλει το κλείσιμό τους, εν αναμονή της έναρξης εφαρμογής του μηχανισμού δυναμικότητας. Αντίθετα, το «θερμικά υψηλό» σενάριο αντιστοιχεί στη διατήρηση όλων των υφιστάμενων μονάδων, ανεξάρτητα από οικονομικές παραμέτρους: σύμφωνα με τις αρχές, οι πιθανότητες υλοποίησής του είναι ελάχιστες.

(105)

Συνεπώς, κατά το «θερμικά χαμηλό» σενάριο, η ασφάλεια εφοδιασμού απειλείται ήδη από τον χειμώνα 2017-2018 εάν ληφθεί ως σημείο αναφοράς ένας συνήθης χειμώνας. Εξάλλου, πάντοτε με γνώμονα το «θερμικά χαμηλό» σενάριο, ο διαχειριστής του RTE υπολόγισε την πιθανότητα ανεπάρκειας με προσομοίωση χειμώνα ακραίας δριμύτητας και κύμα ψύχους για τους πέντε επόμενους χειμώνες. Τα αποτελέσματα αυτού του υπολογισμού παρατίθενται στο σχήμα 4.

Σχήμα 4

Αναμενόμενη ανεπάρκεια σε χειμώνα ακραίας δριμύτητας (σε ώρες)

 

2016-17

2017-18

2018-19

2019-20

2020-21

Αναμενόμενη ανεπάρκεια

5-15

8-21

16-36

14-34

5-13

Πηγή: RTE.

(106)

Από τον υπολογισμό προκύπτει ότι η αναμενόμενη ανεπάρκεια θα υπερέβαινε κάθε φορά το κριτήριο ανεπάρκειας που επέλεξαν οι γαλλικές αρχές, δηλαδή αναμενόμενη ανεπάρκεια μέσης διάρκειας τριών ωρών ετησίως. Πρέπει να επισημανθεί ότι ο σκοπός του γαλλικού μηχανισμού δυναμικότητας είναι, συγκεκριμένα, να εξασφαλιστεί κάλυψη κατά τους χειμώνες με ακραίες συνθήκες.

4.2.2.2.   Σχετικά με τις άλλες αιτιάσεις που διατύπωσε η Επιτροπή στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας

(107)

Η Επιτροπή ανέφερε, στην αιτιολογική σκέψη 164 της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας, ότι η Αρχή Ανταγωνισμού είχε προτείνει την εφαρμογή ενός ωρο-εποχιακού τιμολογίου χρήσης των δημόσιων δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας (TURPE), κάνοντας ιδίως διάκριση μεταξύ των ωρών αιχμής και των ωρών χαμηλής ζήτησης, με σκοπό να προτρέψει μείωση της ζήτησης των βιομηχανικών καταναλωτών σε περίοδο αιχμής. Η Γαλλία επιβεβαίωσε ότι το TURPE είναι πλέον προσαρμοσμένο ωρολογιακά και εποχικά, με τιμές διαφοροποιημένες ανάλογα με τις εποχές, τις ημέρες της εβδομάδας και/ή τις ώρες της ημέρας.

(108)

Τέλος, στην αιτιολογική σκέψη 153 της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή έκρινε ότι οι συντελεστές μείωσης της ονομαστικής ισχύος (στο προαιρετικό σύστημα κανονιστικής πιστοποίησης) δεν ήταν επαρκώς σαφείς. Η Γαλλία εξήγησε ότι, σε αυτό το προαιρετικό σύστημα κανονιστικής πιστοποίησης, το πιστοποιημένο επίπεδο δυναμικότητας (ΠΕΔ) αντιστοιχεί στη μέση παρεχόμενη ισχύ από την εγκατάσταση κατά τις ώρες της περιόδου PP2 για το σύνολο των καταγεγραμμένων ετών πολλαπλασιαζόμενη επί τον συντελεστή συνεισφοράς του κλάδου παραγωγής (ή συντελεστή μείωσης ονομαστικής ισχύος). Οι εν λόγω συντελεστές συνεισφοράς (85 % για την υδροηλεκτρική ενέργεια που παράγεται με ροή ύδατος, 70 % για την αιολική ενέργεια και 25 % για την ηλιακή ενέργεια) αποτυπώνουν το γεγονός ότι, για τις εγκαταστάσεις των κλάδων παραγωγής πλεονάζουσας θερμότητας, η μέση διαθεσιμότητα κατά τις ώρες της περιόδου PP2 δεν αντανακλά πλήρως τη συνεισφορά αυτών των εγκαταστάσεων στη μείωση του κινδύνου ανεπάρκειας εξαιτίας: i) της συσχέτισης μεταξύ της διαθεσιμότητας της εγκατάστασης και των στιγμών έντασης του συστήματος (το οποίο δεν ισχύει για μια κατά παραγγελία δυναμικότητα) και ii) ενός μη σταθερού προφίλ διαθεσιμότητας κατά τις ώρες της περιόδου PP2 (η κατά παραγγελία δυναμικότητα έχει σταθερό προφίλ διαθεσιμότητας), το ποίο έχει αντίκτυπο, διότι η συνάρτηση πιθανότητας ανεπάρκειας κατά τις ώρες PP2 δεν είναι ομοιόμορφη. Οι συντελεστές συνεισφοράς για τα έτη παράδοσης 2017, 2018 και 2019 έχουν υπολογιστεί εφαρμόζοντας σενάρια του ισοζυγίου προβλέψεων εφοδιασμού του RTE βάσει πολυάριθμων στατιστικών σειρών.

4.3.   Καταλληλότητα της ενίσχυσης

4.3.1.   Διάκριση μεταξύ δυναμικοτήτων απόκρισης στη ζήτηση

4.3.1.1.   Παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων

(109)

Τα περισσότερα ενδιαφερόμενα μέρη παραπέμπουν στην εικαζόμενη διάκριση μεταξύ της σιωπηρής και της ρητής δυναμικότητας με σκοπό την απόκριση στη ζήτηση. Οι περισσότεροι από αυτούς (πέντε) θεωρούν ότι ο μηχανισμός είναι πιο ευνοϊκός για τη ρητή δυναμικότητα απόκρισης στη ζήτηση, λόγω της επιβεβλημένης υποχρέωσης ενεργοποίησης στη σιωπηρή, η οποία εκλαμβάνεται ως μάλλον επιβαρυντική. Δύο ενδιαφερόμενα μέρη παρατήρησαν ότι, σύμφωνα με το προκριθέν κριτήριο της ασφάλειας εφοδιασμού, η ρητή δυναμικότητα θα πρέπει να ενεργοποιείται μόνο μία φορά ανά δέκα έτη (εφόσον ο μηχανισμός σχεδιάστηκε για δεκαετή χειμερινή περίοδο αιχμής). Θεωρούν, συνεπώς, ότι το σύνολο των ωρών της περιόδου PP2 (διαθεσιμότητα ρητής δυναμικότητας) θα έπρεπε να είναι δέκα φορές μεγαλύτερο από τις ώρες της περιόδου PP1 (πραγματική μείωση της σιωπηρής δυναμικότητας). Δύο ενδιαφερόμενοι που έχουν αντίθετη γνώμη, επισημαίνουν ότι, κατά την άποψή τους, οι όροι σιωπηρής δυναμικότητας είναι ευνοϊκότεροι, διότι οι φορείς εκμετάλλευσης ρητής δυναμικότητας επιβαρύνονται με το κόστος της πιστοποίησης. Δύο ενδιαφερόμενοι θεωρούν ότι οι γαλλικές αρχές έχουν επιτύχει ορθή ισορροπία ανάμεσα στις υποχρεώσεις των δύο τύπων φορέων δυναμικότητας.

4.3.1.2.   Παρατηρήσεις της Γαλλίας

(110)

Η Γαλλία υποστήριξε τη θέση της επισημαίνοντας τις διαφορετικές υποχρεώσεις των δύο τύπων φορέων δυναμικότητας. Ισχυρίζεται ότι απαιτούνται διαφορετικοί όροι ακριβώς για να είναι εφικτή η συμμετοχή στον μηχανισμό των δύο τύπων δυναμικότητας. Συγκεκριμένα, εφόσον η απαιτούμενη αντιστάθμιση για δυναμικότητα που αξιοποιείται έμμεσα είναι μεγαλύτερη (ενεργοποίηση έναντι διαθεσιμότητας), είναι λογικό ο οικείος αριθμός ημερών (ημέρες της περιόδου PP1) να είναι μικρότερος από τον αριθμό ημερών κατά τις οποίες πρέπει να είναι διαθέσιμος ένας φορέας με ρητή δυναμικότητα.

(111)

Ορισμένα ενδιαφερόμενα μέρη εξέφρασαν ανησυχία ότι η διάρκεια της περιόδου PP2, αν και μεγαλύτερη της περιόδου PP1, θα μπορούσε δυνητικά να είναι υποτιμημένη. Οι γαλλικές αρχές θεωρούν ότι ο υπολογισμός των περιόδων PP1 και PP2 είναι ένα σύνθετο ζήτημα, για την επίλυση του οποίου απαιτείται συμβιβαστική προσέγγιση. Ο διαχειριστής του RTE εκπόνησε μελέτες για να καταλήξει σε μια ικανοποιητική συμβιβαστική λύση, τα αποτελέσματα των οποίων παρουσιάστηκαν στην έκθεση Rapport d'accompagnement de la proposition de règles du mécanisme de capacité (2014).

(112)

Εν κατακλείδι, για να καταγραφούν οι ώρες της μέγιστης κατανάλωσης (βλέπε σχήμα 5 κατωτέρω) και για να είναι παράλληλα δυνατό να διαπιστωθεί η συμβολή των καταναλωτών στη μείωση του κινδύνου ανεπάρκειας με δυνατότητα διακοπής της παροχής, οι γαλλικές αρχές προέκριναν για την περίοδο PP1 διάρκεια 100-150 ωρών.

Σχήμα 5

Συσχετισμός ανεπάρκειας και ωρών μεγαλύτερης κατανάλωσης

Image

Πηγή: RTE, Rapport d'accompagnement de la proposition de règles du mécanisme de capacité (2014), σ. 139.

(113)

Κατά τη Γαλλία, η περίοδος PP2 θα πρέπει ασφαλώς να είναι μεγαλύτερη από την περίοδο PP1 (εφόσον η έννοια της ενεργοποίησης είναι περισσότερο απαιτητική από την έννοια της διαθεσιμότητας), χωρίς ωστόσο η περίοδος PP2 να είναι υπερβολικά μεγάλη, ώστε να μην προκαλείται αδικαιολόγητο μειονέκτημα σε ορισμένους κλάδους παραγωγής, ιδίως για τη δυναμικότητα απόκρισης στη ζήτηση. Από την ίδια μελέτη του RTE προκύπτει ότι το 99 % των ωρών ανεπάρκειας περιλαμβάνεται στις 300 ώρες με τη μεγαλύτερη κατανάλωση και, ως εκ τούτου, μια στοχευμένη περίοδος PP2, διάρκειας 100 έως 300 ωρών με τη μεγαλύτερη κατανάλωση αποτελούσε εύλογη επιλογή για την ορθή εκτίμηση της συνεισφοράς των ρητών δυναμικοτήτων στη μείωση του κινδύνου ανεπάρκειας.

(114)

Από αυτό το χρονικό διάστημα των 100 έως 300 ωρών, οι γαλλικές αρχές επέλεξαν τον αριθμό των 250 ωρών. Πράγματι, ο αριθμός αυτός επιτρέπει i) την κάλυψη του 99 % περίπου των ωρών ανεπάρκειας (βλέπε σχήμα 5) και δεν συνεπάγεται υποβάθμιση της κάλυψης του κινδύνου ανεπάρκειας σε σχέση με το ανώτατο όριο των 300 ωρών που έχει επιλεγεί, ii) την αύξηση της διαθεσιμότητας των ρητών δυναμικοτήτων σε σχέση με τους άλλους κλάδους παραγωγής (23). Συνεπώς, για να εξασφαλιστεί όμοιο επίπεδο ασφάλειας εφοδιασμού, οι γαλλικές αρχές επέλεξαν ανώτατη τιμή 250 ωρών για την περίοδο PP2, με σκοπό τη μεγιστοποίηση της συνεισφοράς των ρητών δυναμικοτήτων απόκρισης για ίδιο επίπεδο κάλυψης του κινδύνου ανεπάρκειας.

(115)

Η πρόβλεψη μιας περιόδου PP2 δεκαπλάσιας διάρκειας από αυτήν της περιόδου PP1 θα συνεπαγόταν διαθεσιμότητα των μέσων παραγωγής και δυναμικότητας απόκρισης για 1 000 έως 1 500 ώρες. Λόγω των περιορισμών ως προς τη διαθεσιμότητα της δυναμικότητας απόκρισης για μεγάλα χρονικά διαστήματα, η επέκταση της υποχρέωσης διαθεσιμότητας θα είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της δυνατότητας αξιοποίησης αυτής της δυναμικότητας στον συναφή μηχανισμό. Δυναμικότητα απόκρισης στη ζήτηση βιομηχανικών χρηστών ύψους 100 MW που μπορεί να καταστεί διαθέσιμη για διάστημα εκατό ωρών, αλλά όχι χιλίων ωρών, θα μπορούσε να αποτιμηθεί ως θερμοηλεκτρική ή θερμική παραγωγή 20 MW, ενώ οι μελέτες καταδεικνύουν ότι η συνεισφορά της στη μείωση του κινδύνου ανεπάρκειας είναι συγκρίσιμη με θερμοηλεκτρική ή θερμική παραγωγή 90 MW. Για τον λόγο αυτό, και για τη διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση και των παραγωγών, οι γαλλικές αρχές αποφάσισαν να μην προκρίνουν περίοδο PP2 δεκαπλάσιας διάρκειας από αυτήν της περιόδου PP1 και να προβλέψουν μια στοχοθετημένη περίοδο PP2.

(116)

Εξάλλου, οι γαλλικές αρχές υπενθυμίζουν ότι ο μηχανισμός δυναμικότητας προβλέπει έλεγχο της διαθεσιμότητας της δυναμικότητας (ελλείψει αυτόματης ενεργοποίησης), που εξασφαλίζει ότι δεν υπάρχει απροσδόκητο όφελος μεταξύ δέσμευσης διαθεσιμότητας και δέσμευσης ενεργοποίησης.

(117)

Οι γαλλικές αρχές είναι, ωστόσο, πρόθυμες να καθορίσουν και άλλες τιμές πέραν αυτών που έχουν προκριθεί στους κανόνες, θεωρούν ωστόσο ότι το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο εξασφαλίζει ισορροπία μεταξύ ανεξάρτητων φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας και προμηθευτών. Θεωρούν, συνεπώς, ότι η αναλογία PP1/PP2 θα πρέπει να διατηρηθεί ως έχει για τα πρώτα έτη παράδοσης. Η τιμή της μπορεί να επανεξεταστεί, σε περίπτωση που προκύψουν μη πρόσφορες ενδείξεις και το αποτέλεσμα της αξιολόγησης θα μπορούσε να ενταχθεί στην αξιολόγηση της λειτουργίας της αγοράς δυναμικότητας.

4.3.2.   Αποκλεισμός της διασυνοριακής δυναμικότητας

4.3.2.1.   Παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων

(118)

Οι παρατηρήσεις που ελήφθησαν με αφορμή την απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας διακρίνονται από ευρεία συναίνεση μεταξύ των φορέων της αγοράς υπέρ της σταδιακής απελευθέρωσης του γαλλικού μηχανισμού (ήτοι χωρίς να διακυβευθεί η έναρξη του μηχανισμού τον Ιανουάριο του 2017) στις διασυνοριακές δυναμικότητες.

4.3.2.2.   Παρατηρήσεις και προτεινόμενα διορθωτικά μέτρα από τη Γαλλία

(119)

Στην απάντησή της η Γαλλία πρότεινε τον ρητό συνυπολογισμό των αλλοδαπών δυναμικοτήτων βάσει ενός υβριδικού μοντέλου, το οποίο αμείβει τόσο τις διασυνδέσεις όσο και τις αλλοδαπές δυναμικότητες παραγωγής και απόκρισης στη ζήτηση. Βάσει αυτής της πρότασης, η σημαντικότερη αμοιβή θα παρέχεται είτε στις διασυνδέσεις είτε στις αλλοδαπές δυναμικότητες, ανάλογα με τις ελλείψεις.

(120)

Σύμφωνα με την πρόταση, οι αλλοδαπές δυναμικότητες παραγωγής και απόκρισης στη ζήτηση θα πρέπει να αποκτήσουν άδειες διασύνδεσης ώστε να μπορούν να πιστοποιηθούν και, στη συνέχεια, να παρέχουν τις εγγυήσεις δυναμικότητάς τους στη γαλλική αγορά δυναμικότητας.

(121)

Οι άδειες θα χορηγούνται για τα σύνορα με κάθε χώρα, βάσει της συνεισφοράς των κρατών μελών που συνορεύουν με τη Γαλλία στην ασφάλεια του εφοδιασμού της. Οι άδειες αυτές θα τίθενται στη συνέχεια σε δημοπρασία «στη βάση συνόρων με κάθε κράτος μέλος» Όλες οι δυναμικότητες παραγωγής και απόκρισης στη ζήτηση όμορης χώρας συνδεδεμένης με τη Γαλλία μέσω δεδομένης διασύνδεσης θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στη δημοπρασία για τις άδειες διασύνδεσης που αντιστοιχούν στη συγκεκριμένη διασύνδεση. Οι δημοπρασίες θα πραγματοποιούνται το έτος παράδοσης — 1 (εφεξής «ΕΠ-1»). Ο μηχανισμός αυτός δεν απαγορεύει την ταυτόχρονη συμμετοχή των δυναμικοτήτων που είναι συμβεβλημένες με τον γαλλικό μηχανισμό σε άλλους μηχανισμούς δυναμικότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε αυτό το πλαίσιο, θα είναι συνεπώς αναγκαίο να καθοριστούν, σε συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα κράτη, οι λεπτομέρειες ελέγχου και αξιολόγησης της παρεχόμενης υπηρεσίας.

(122)

Αφού λάβουν οι αλλοδαπές δυναμικότητες παραγωγής ή απόκρισης στη ζήτηση άδειες διασύνδεσης, μπορούν να πιστοποιούνται και να αποκτούν εγγυήσεις δυναμικότητας. Ακολούθως θα μπορούν να πωλούν αυτές τις εγγυήσεις δυναμικότητας στη γαλλική αγορά δυναμικότητας.

(123)

Οι γαλλικές αρχές δεσμεύονται να θέσουν σε εφαρμογή μονομερώς την προαναφερθείσα λύση «υβριδικού μοντέλου», ήτοι να ενσωματώσουν στο κανονιστικό τους πλαίσιο τη ρητή δυνατότητα συμμετοχής των εγκαταστάσεων των όμορων κρατών μελών στον γαλλικό μηχανισμό δυναμικότητας, με την επιφύλαξη μιας επαρκούς για τις διασυνδέσεις δυναμικότητας διαμετακόμισης. Το εν λόγω κανονιστικό πλαίσιο θα προβλέπει επίσης τη συμφωνία των διαχειριστών των συστημάτων μεταφοράς (24) (ΔΣΜ) των οικείων κρατών μελών, υπό μορφή πρωτοκόλλου συνεργασίας, η οποία θα επιτρέπει την καθιέρωση μιας διαδικασίας πιστοποίησης και ελέγχων που είναι αναγκαίοι για την εφαρμογή του μηχανισμού.

(124)

Ελλείψει υπογραφής τέτοιου πρωτοκόλλου από ορισμένους ΔΣΜ των οικείων κρατών μελών, οι γαλλικές αρχές δεσμεύονται να θέσουν σε εφαρμογή διαδικασία διασφάλισης που θα επιτρέπει την πρόβλεψη ρητής συμμετοχής της δυναμικότητας άλλων χωρών στον μηχανισμό δυναμικότητας και την οριστική έξοδο από το μοντέλο της έμμεσης συμμετοχής. Η εν λόγω διαδικασία διασφάλισης θα συνίσταται σε ρητή συμμετοχή των διασυνδέσεων (λύση που μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή χωρίς τη συνδρομή των άλλων κρατών μελών και επιτρέπει την αποτύπωση της αξίας την οποία εισφέρουν οι δυναμικότητες διασύνδεσης στην ασφάλεια εφοδιασμού της Γαλλίας).

(125)

Η υλοποίηση αυτών των δεσμεύσεων απαιτεί την αναθεώρηση του διατάγματος του 2012, που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Επικρατείας μετά από γνωμοδότηση του ανώτατου συμβουλίου ενέργειας, του εθνικού συμβουλίου αξιολόγησης των προτύπων, της ρυθμιστικής αρχής ενέργειας και της αρχής ανταγωνισμού. Οι γαλλικές αρχές θεωρούν ότι δεν μπορεί να προβλεφθεί έκδοση του διατάγματος πριν από τα τέλη του 2017 και, στη συνέχεια, αναθεώρηση των κανόνων εφαρμογής του. Οι γαλλικές αρχές θεωρούν ότι αυτό το στάδιο θα μπορούσε να διαρκέσει περίπου 6 μήνες. Το υποβληθέν από τις γαλλικές αρχές χρονοδιάγραμμα βασίζεται, συνεπώς, σε μια προσαρμογή του κανονιστικού πλαισίου το 2018, ώστε να εφαρμοστεί στην πράξη για το έτος παράδοσης 2019.

4.3.3.   Απουσία ενδείξεων για νέες επενδύσεις

4.3.3.1.   Παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων

(126)

Η Επιτροπή έχει λάβει πολλές απαντήσεις για το ζήτημα αυτό και οι απόψεις που διατυπώθηκαν παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις.

(127)

Οι περισσότεροι ενδιαφερόμενοι (επτά) συμφωνούν ότι ο μηχανισμός δεν μπορεί, με την αρχική του μορφή, να ενθαρρύνει νέες επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής. Ως συνήθεις λόγοι αναφέρονται κυρίως η απουσία μηνύματος για μια αντιπροσωπευτική τιμή αρκετά πριν από το έτος παράδοσης, ο καθορισμός ανώτατης τιμής της δυναμικότητας στα 40 000 ευρώ/MW (που προκύπτει από το ανώτατο όριο που εφαρμόζεται στον μηχανισμό διευθέτησης των αποκλίσεων) και η απουσία μακροπρόθεσμων συμβάσεων.

(128)

Τα ενδιαφερόμενα μέρη στην πλειονότητά τους επιβεβαίωσαν είτε ότι ο μηχανισμός ήταν υπερβολικά περίπλοκος είτε ότι τουλάχιστον δημιουργούσε δυσκολία στους προμηθευτές, και ιδίως στους νεοεισερχόμενους, να εκτιμήσουν τα μελλοντικά χαρτοφυλάκιά τους. Ένας ενδιαφερόμενος τόνισε ότι ένας μηχανισμός δυναμικότητας με κεντρική οργάνωση θα μπορούσε να αποφύγει αυτού του είδους τα προβλήματα.

(129)

Δύο (κατεστημένοι) παραγωγοί δεν συμμερίζονται αυτήν την άποψη και θεωρούν ότι ο μηχανισμός θα επιτρέψει την προσέλκυση επενδύσεων, ιδίως λόγω της προθεσμίας των τεσσάρων ετών πριν από το έτος παράδοσης, της δυνατότητας της αγοράς να αναπτύξει προϊόντα μακροπρόθεσμα, καθώς και του μηνύματος για τις τιμές το οποίο κρίνουν αξιόπιστο. Εκτιμούν, επιπλέον, ότι ο μηχανισμός προβλέπει επαρκείς προφυλάξεις για τη διασφάλιση της διαφάνειας των υποχρεώσεων δυναμικότητας, ιδίως χάρη στην τακτική δημοσίευση, από τον διαχειριστή του RTE, των προβλέψεων σχετικά με το συνολικό επίπεδο των εγγυήσεων δυναμικότητας που απαιτούνται για κάθε έτος παράδοσης.

(130)

Δύο άλλα ενδιαφερόμενα μέρη (εναλλακτικοί παραγωγοί) επισημαίνουν ότι κύριος στόχος του μηχανισμού είναι η διατήρηση της λειτουργίας των υφιστάμενων δυναμικοτήτων αντί της παροχής κινήτρων για νέες επενδύσεις.

4.3.3.2.   Παρατηρήσεις και προτεινόμενα διορθωτικά μέτρα από τη Γαλλία

Απουσία μακροπρόθεσμων συμβάσεων

(131)

Μετά τις απαντήσεις των τρίτων μερών, οι γαλλικές αρχές δεσμεύτηκαν να θέσουν σε εφαρμογή έναν μηχανισμό πολυετών συμβάσεων, με στόχο να ευνοηθούν οι επενδύσεις σε νέες δυναμικότητες. Όλες οι νέες δυναμικότητες (25) θα είναι επιλέξιμες για τον μηχανισμό, εφόσον δεν διαθέτουν ήδη κάποιον μηχανισμό υποστήριξης.

(132)

Για να υπάρξει επαρκής προθεσμία εφαρμογής των νέων έργων, θα διοργανωθεί μια πρώτη δημοπρασία εγγυήσεων δυναμικότητας στην πλατφόρμα EPEX το ΕΠ-4. Οι πιθανές νέες δυναμικότητες θα πρέπει να υποβάλουν τις προσφορές τους στον διαχειριστή του RTE το τελευταίο τρίμηνο του ΕΠ-4. Οι προσφορές πρέπει να προτείνουν κυρίως μία τιμή και μία ποσότητα.

(133)

Η ανταγωνιστικότητα της τιμής συγκρίνεται στη συνέχεια με μια «αρχική τιμή αναφοράς» πέραν της οποίας οι προσφορές δεν θα λαμβάνονται υπόψη. Η αρχική τιμή αναφοράς θα είναι μια σταθμισμένη τιμή (26) της δυναμικότητας που προκύπτει όχι μόνον από τη δημοπρασία που διενεργείται το ΕΠ-4 για το έτος παράδοσης ΕΠ, αλλά και από τις δημοπρασίες που διενεργούνται κατά τη διάρκεια αυτού του ίδιου έτους για τα έτη παράδοσης ΕΠ-2 και ΕΠ-1, όπως αποδεικνύεται στο σχήμα 6.

Σχήμα 6

Πρόταση σύνθεσης της αρχικής τιμής αναφοράς

Image

Πηγή: Επιστολή των γαλλικών αρχών της 9ης Σεπτεμβρίου 2016.

(134)

Η αρχική τιμή αναφοράς δεν θα είναι συνεπώς εκ των προτέρων γνωστή στους φορείς της αγοράς και θα καθοριστεί από τα αποτελέσματα της αγοράς.

(135)

Όσον αφορά τις ποσότητες που θα οριστούν στις συμβάσεις, οι γαλλικές αρχές θα εφαρμόσουν μια καμπύλη ζήτησης που θα επιτρέπει να λαμβάνονται υπόψη μόνο οι ποσότητες των προσφορών που είναι πράγματι ανταγωνιστικές μακροπρόθεσμα. Η καμπύλη ζήτησης θα καταρτίζεται σε ετήσια βάση από τον διαχειριστή του RTE και θα εγκρίνεται από τη ρυθμιστική αρχή ενέργειας, θα πρέπει δε να αντικατοπτρίζει τη νέα δυναμικότητα για το κοινωνικό σύνολο. Στην πραγματικότητα θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι ο μηχανισμός πολυετών συμβάσεων θα έχει πράγματι θετικό αντίκτυπο για τους καταναλωτές.

(136)

Για τις δυναμικότητες που θα επιλεγούν θα συνάπτεται επταετής σύμβαση επί διαφοράς συγκρίσιμη, ως προς τη λειτουργία της, με συμπληρωματική αμοιβή («feed-in premium»), το οποίο σημαίνει ότι κάθε απόκλιση μεταξύ τιμής προσφοράς και αγοραίας τιμής αναφοράς θα επιφέρει είτε επιστροφή της διαφοράς (εάν η αγοραία τιμή αναφοράς είναι ανώτερη από την τιμή προσφοράς) είτε είσπραξη (εάν η αγοραία τιμή αναφοράς είναι χαμηλότερη από την τιμή προσφοράς). Παρ' όλα αυτά, για να δοθεί κίνητρο στους φορείς της αγοράς να προσπαθήσουν να μεγιστοποιήσουν τα έσοδά τους, για τα έσοδα από την πώληση εγγυήσεων σε τιμή υψηλότερη από την τιμή της προσφοράς ο επενδυτής δεν θα επιστρέφει τη διαφορά (μεταξύ της τιμής πώλησης και της τιμής προσφοράς).

(137)

Οι γαλλικές αρχές προτίθενται, εξάλλου, να θεσπίσουν περιβαλλοντικά κριτήρια ώστε να παρέχεται προτεραιότητα στους παραγωγούς χαμηλών εκπομπών άνθρακα, υπό μορφή i) περιβαλλοντικής προτεραιότητας, σε περίπτωση ισοδύναμων τεχνικών και οικονομικών παραμέτρων και ii) επιβολής ανώτατου ορίου στις εκπομπές οι οποίες ενδέχεται να προκύψουν από ένα στοιχείο ενεργητικού που θα επωφελούνταν από το ειδικό πλαίσιο για τις νέες δυναμικότητες. Τα περιβαλλοντικά κριτήρια, όπως το επίπεδο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, θα καθοριστούν στους κανόνες και θα μπορεί να προκρίνεται, κατά περίπτωση, η πλέον συμφέρουσα από περιβαλλοντική άποψη προσφορά. Εξάλλου, οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις θα εξακολουθήσουν να υπόκεινται στην ισχύουσα περιβαλλοντική νομοθεσία, ευρωπαϊκή και γαλλική· αυτό θα απαιτήσει, ενδεχομένως, για τις εγκαταστάσεις αυτές την πραγματοποίηση επενδύσεων συμμόρφωσης.

(138)

Οι γαλλικές αρχές δεσμεύονται να θέσουν σε εφαρμογή τον μηχανισμό επιλογής δυναμικότητας για το 2019, σε συνδυασμό με μια πρώτη πραγματική συμμετοχή των δυναμικοτήτων που θα επιλεγούν για το έτος παράδοσης 2023. Επίσης, δεσμεύονται να θέσουν σε εφαρμογή ήδη από το 2019 έναν μεταβατικό μηχανισμό πολυετών συμβάσεων που επιτρέπουν την κάλυψη της περιόδου 2020 έως 2023. Ενδεικτικά, αυτό θα σήμαινε ότι το 2019 θα τεθεί σε εφαρμογή ένας «μόνιμος» μηχανισμός για το έτος παράδοσης 2023, αλλά και ένας μεταβατικός μηχανισμός για τα έτη παράδοσης 2020, 2021 και 2022.

Δυσκολία των προμηθευτών να προβλέψουν πολύ έγκαιρα την εξέλιξη του χαρτοφυλακίου πελατών τους

(139)

Οι γαλλικές αρχές εκτιμούν ότι οι τακτικές προβλέψεις του RTE θα παρέχουν επαρκή βοήθεια στους προμηθευτές, ώστε να τους επιτρέπουν να προβλέπουν το οριστικό επίπεδο της υποχρέωσης δυναμικότητάς τους. Αναφέρουν ακόμη ότι οι προμηθευτές έχουν τη δυνατότητα, τουλάχιστον κατά τα πρώτα έτη εφαρμογής του μηχανισμού, να εξισορροπούν τις δυναμικότητές τους χωρίς οικονομική επιβάρυνση μέχρι το τέλος του έτους παράδοσης.

(140)

Με την επιφύλαξη των ανωτέρω, και συμπληρωματικά προς αυτές τις προφυλάξεις, οι γαλλικές αρχές προτείνουν την εισαγωγή διατάξεων στους κανόνες του μηχανισμού δυναμικότητας για την πλαισίωση των εναλλακτικών προμηθευτών όσον αφορά τον υπολογισμό της υποχρέωσης δυναμικότητάς τους. Επί του παρόντος, οι κανόνες προβλέπουν ότι ο διαχειριστής του RTE κοινοποιεί σε κάθε προμηθευτή ένα προσωρινό επίπεδο υποχρέωσης ένα έτος μετά το έτος παράδοσης και, στη συνέχεια, ένα οριστικό επίπεδο υποχρέωσης δύο έτη μετά το έτος παράδοσης. Επιπλέον, το RTE ανέπτυξε μέσα πλαισίωσης που επιτρέπουν την ενημέρωση των φορέων σχετικά με το επίπεδο υποχρέωσης πριν από τη λήξη των προθεσμιών. Η Γαλλία προτείνει τη θεσμοθέτηση της υποχρέωσης του διαχειριστή του RTE να συνδράμει τους προμηθευτές στον υπολογισμό των υποχρεώσεών τους, ιδίως με τη διάθεση μέσων που επιτρέπουν στους εναλλακτικούς προμηθευτές να προβλέπουν καλύτερα την υποχρέωση δυναμικότητάς τους και με την εγγραφή προκαθορισμένων χρονοθυρίδων στους κανόνες, κατά τη διάρκεια των οποίων οι προμηθευτές θα χρησιμοποιούν αυτά τα μέσα για να προβλέπουν την υποχρέωσή τους. Οι προμηθευτές θα έχουν επίσης τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν αυτά τα μέσα, εφόσον το ζητήσουν, ακόμη και πέραν των εν λόγω χρονοθυρίδων που εγγράφονται στους κανόνες.

Δυνητική απουσία κινήτρων για την επίτευξη ισορροπίας των φορέων πριν από το έτος παράδοσης

(141)

Επιπλέον, οι γαλλικές αρχές έχουν αναλάβει τη δέσμευση να αναθεωρούν τους τρόπους επανεξισορρόπησης, ώστε να παρέχουν κίνητρο στους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας να πιστοποιούνται με τον πλέον δίκαιο τρόπο. Πιο συγκεκριμένα, οι δαπάνες επανεξισορρόπησης που εφαρμόζονται στους φορείς της αγοράς υπολογίζονται σε συνάρτηση με την ποσότητα επανεξισορρόπησης κάθε φορέα:

1)

όταν το άθροισμα των επανεξισορροπήσεων είναι κατώτερο από 1 GW (άθροισμα των απόλυτων τιμών), η επανεξισορρόπηση πριν από το έτος παράδοσης δεν επιβαρύνεται οικονομικά·

2)

όταν το άθροισμα των επανεξισορροπήσεων είναι ανώτερο από 1 GW (άθροισμα των απόλυτων τιμών), οι επανεξισορροπήσεις πριν από το έτος παράδοσης γίνονται με χρέωση.

(142)

Η προοδευτική εξέλιξη των δαπανών επανεξισορρόπησης, κατά περίπτωση, φαίνεται στο παρακάτω σχήμα 7 (έτος παράδοσης: 2020), με τιμή μονάδας αυξανόμενη όσο πλησιάζει το έτος παράδοσης.

Σχήμα 7

Παρουσίαση του νέου πλαισίου που προτείνεται για τις επανεξισορροπήσεις για το έτος 2020 με k = 0,2

Image

Πηγή: Επιστολή των γαλλικών αρχών της 9ης Σεπτεμβρίου 2016.

(143)

Οι φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας οφείλουν στο εξής να να αποκαθιστούν την ισορροπία τους εντός σύντομου χρονικού διαστήματος, όπως καθορίζεται στους κανόνες, σε περίπτωση που επισυμβαίνουν σημαντικά γεγονότα τα οποία προκαλούν μη διαθεσιμότητα των μέσων σε σχέση με τις προβλέψεις τους για τη διαθεσιμότητα, όπως η παύση λειτουργίας, το οριστικό κλείσιμο, βλάβη που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της διαθεσιμότητας για μεγάλο χρονικό διάστημα κ.λπ. (27).

(144)

Οι γαλλικές αρχές προτείνουν επίσης τροποποίηση του μηχανισμού διευθέτησης των αποκλίσεων για την έτι πλέον αποθάρρυνση των φορέων της αγοράς να παρουσιάζουν άλλοτε αρνητικές και άλλοτε θετικές αποκλίσεις. Ειδικότερα, ο συντελεστής κινήτρου «k», που εφαρμόζεται στις ανισορροπίες, θα διπλασιαστεί (είχε καθοριστεί στο 0,1 στο διάταγμα της 22ας Ιανουαρίου 2015, αλλά θα αυξηθεί σε 0,2) και θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο για τις αρνητικές διαφορές που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο 1 GW, θα παρέχει δε μικρότερη αμοιβή για τις θετικές διαφορές που επίσης υπερβαίνουν το ανώτατο όριο 1 GW (το ακριβές επίπεδο των ορίων θα καθοριστεί από τις αρμόδιες αρχές με βάση την αποκατάσταση της ισορροπίας της αγοράς, αλλά δεν θα υπερβαίνει σε καμία περίπτωση το 1 GW). Οι τροποποιήσεις αυτές παρουσιάζονται στο σχήμα 8.

Σχήμα 8

Παρουσίαση της πρότασης διευθέτησης των αποκλίσεων με την επίπτωση της τιμής κατωφλίου του 1 GW, με συντελεστή k = 0,2

Image

Πηγή: Επιστολή των γαλλικών αρχών της 9ης Σεπτεμβρίου 2016.

Το ανώτατο όριο της τιμής διευθέτησης των αποκλίσεων δεν αντανακλά το CONE

(145)

Επιπροσθέτως, οι γαλλικές αρχές αναλαμβάνουν τη δέσμευση να αυξήσουν σταδιακά την προκαθορισμένη τιμή (που είναι ένα ανώτατο όριο της τιμής των αποκλίσεων και, ως εκ τούτου, έμμεσα της τιμής των εγγυήσεων δυναμικότητας), σύμφωνα με το ακόλουθο χρονοδιάγραμμα:

1)

το 2017, προκαθορισμένη τιμή 20 000 ευρώ/MW ώστε οι φορείς εκμετάλλευσης να έχουν τη δυνατότητα να ελέγξουν τη λειτουργία της αγοράς με περιορισμένους κινδύνους, λόγω της καθυστερημένης εφαρμογής του μηχανισμού στην πράξη·

2)

το 2018 και 2019, προκαθορισμένη τιμή 40 000 ευρώ/MW·

3)

από το 2020, προκαθορισμένη τιμή 60 000 ευρώ/MW, ώστε να είναι σε θέση ο μηχανισμός δυναμικότητας να εκπέμπει, κατά περίπτωση, σήματα σχετικά με τις τιμές που να αντιστοιχούν σε ανάγκες για νέες δυναμικότητες, σε μια αγορά που θα πρέπει να έχει επιτύχει έως τότε επαρκές επίπεδο ωριμότητας.

(146)

Εξάλλου, οι γαλλικές αρχές δεσμεύονται για τα έτη παράδοσης 2021 και επόμενα να προσαρμόζουν σε ετήσια βάση την προκαθορισμένη τιμή, ώστε να αντιστοιχεί στην τιμή CONE, ιδίως στο κόστος μιας μονάδας φυσικού αερίου τύπου CCG (σταθμοί αεριοποίησης συνδυασμένου κύκλου) ή ανοικτού κύκλου, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του διαχειριστή του δημόσιου δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και την έγκρισή της από τη ρυθμιστική αρχή. Η εν λόγω προσαρμογή της τιμής δεν πραγματοποιείται αναγκαστικά με διαδικασία πλήρους αναθεώρησης των κανόνων του μηχανισμού δυναμικότητας.

(147)

Το χρονοδιάγραμμα αυτό επιτρέπει i) να συμπέσει η ενδεχόμενη αύξηση της προκαθορισμένης τιμής με την έναρξη της ισχύος του μηχανισμού των πολυετών συμβάσεων για τις νέες δυναμικότητες και ii) να ερωτηθούν οι φορείς της αγοράς ταυτόχρονα για την αύξηση της προκαθορισμένης τιμής και για τη θέσπιση του μηχανισμού των πολυετών συμβάσεων για τις νέες δυναμικότητες (28).

(148)

Συμπληρωματικά προς τα προηγούμενα και σε όσα αναφέρονται στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή είχε εκφράσει στις συζητήσεις με τις γαλλικές αρχές τους φόβους της ως προς το ότι η διαφορά μεταξύ της τιμής ARENH και της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά της ενέργειας μπορεί να αποτελέσει επίσης σιωπηρό ανώτατο όριο για τις τιμές δυναμικότητας, δεδομένου ότι το προϊόν ARENH περιλαμβάνει τις εγγυήσεις δυναμικότητας.

(149)

Οι γαλλικές αρχές απάντησαν ότι:

1)

η ποσότητα των εγγυήσεων δυναμικότητας σε σχέση με το προϊόν ARENH είναι αρκούντως χαμηλή σε σύγκριση με το σύνολο της αγοράς δυναμικότητας και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να επηρεάσει την τιμή των άλλων εγγυήσεων δυναμικότητας· και

2)

η τρέχουσα διαφορά είναι περίπου ίση με 10 ευρώ/MWh, που αντιστοιχεί σε τιμή δυναμικότητας 87 600 ευρώ/MW. Εφόσον η προκαθορισμένη τιμή της δυναμικότητας έχει καθοριστεί σε 20 000 ευρώ/MW/ετησίως, 40 000 ευρώ/MW/ετησίως και 60 000 ευρώ/MW/ετησίως για τα έτη 2017, 2018-2019 και 2020, το ARENH δεν είναι επί του παρόντος ανταγωνιστικό προϊόν (29).

(150)

Οι γαλλικές αρχές δεσμεύονται, ωστόσο, στο πλαίσιο μιας μελλοντικής αξιολόγησης της λειτουργίας της αγοράς, να μελετήσουν τη σκοπιμότητα χρηματιστικοποίησης («financiariser») του σκέλους δυναμικότητας του προϊόντος ARENH (30), με σκοπό να αποτραπεί το ενδεχόμενο το εν λόγω προϊόν να διαταράξει την ελεύθερη διαμόρφωση των τιμών στην αγορά δυναμικότητας.

4.3.4.   Άλλες αιτιάσεις της Επιτροπής

(151)

Στην αιτιολογική σκέψη 182 της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή είχε αναφέρει ότι η Γαλλία έπρεπε να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους ορισμένες από τις προτάσεις για τη βελτίωση του μηχανισμού που υπέδειξε η αρχή ανταγωνισμού στη γνωμοδότησή της αριθ. 12-A-09 της 12ης Απριλίου 2012 δεν είχαν ληφθεί υπόψη.

(152)

Οι γαλλικές αρχές εξήγησαν ότι, εκτιμώντας τις προταθείσες τροποποιήσεις (ήτοι υποχρέωση των παραγωγών να δηλώνουν την προβλεπόμενη διαθεσιμότητα των μονάδων παραγωγής τους με βάση τη διαχρονική διαθεσιμότητα αυτών των εγκαταστάσεων και εφαρμογή μηχανισμού για τη ρητή συμμετοχή των διασυνοριακών δυναμικοτήτων), μόνο δύο από τις προτάσεις της αρχής ανταγωνισμού δεν ελήφθησαν υπόψη:

1)

να προβλεφθεί ότι δεν θα χορηγούνται πιστοποιητικά στις εγκαταστάσεις που είναι υποχρεωμένες να πραγματοποιούν αγορές (ανανεώσιμες), στον βαθμό που οι τιμές επαναγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγουν αυτές οι μονάδες καλύπτουν ήδη το σύνολο του κόστους αυτών των μονάδων· και

2)

να μην επωμίζονται οι εναλλακτικοί προμηθευτές τη χρηματοδότηση της μεταβατικής πρόσκλησης υποβολής προτάσεων.

(153)

Όσον αφορά την πρώτη πρόταση που δεν υιοθετήθηκε, οι γαλλικές αρχές εξήγησαν ότι είχαν προκρίνει την πιστοποίηση των εγκαταστάσεων που είναι υποχρεωμένες να πραγματοποιούν αγορές ώστε να τηρηθεί ο χαρακτήρας «market-wide» του μηχανισμού δυναμικότητας. Από την άλλη, προς αποφυγή ενδεχόμενης συσσώρευσης αμοιβών για τις εγκαταστάσεις που είναι υποχρεωμένες να πραγματοποιούν αγορές, αποφασίστηκε ότι οι υπόχρεοι αγοραστές θα ήταν υπεύθυνοι για την πιστοποίηση αυτών των εγκαταστάσεων και κάτοχοι των εγγυήσεων των συνδεδεμένων δυναμικοτήτων, ενώ τα έσοδα από την πώληση των δυναμικοτήτων θα αφαιρούνται από την αποζημίωση των υπόχρεων αγοραστών.

(154)

Όσον αφορά τη δεύτερη πρόταση που δεν υιοθετήθηκε, οι αρχές διευκρίνισαν ότι αποφασίστηκε να μην πραγματοποιηθεί η μεταβατική πρόσκληση υποβολής προτάσεων· οι εναλλακτικοί προμηθευτές δεν θα επωμιστούν συνεπώς κανένα κόστος. Θα επωμιστούν, ωστόσο, το κόστος αυτού του μηχανισμού στο μέλλον, καθώς ο υφιστάμενος μηχανισμός διασφάλισης θα καταργηθεί και θα αντικατασταθεί με τον μηχανισμό πολυετών συμβάσεων μετά την αναθεώρηση του διατάγματος.

4.4.   Αναλογικότητα

4.4.1.   Υπερεκτίμηση της κατανάλωσης

4.4.1.1.   Παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων

(155)

Οι παρατηρήσεις των τρίτων μερών για το θέμα αυτό περιλαμβάνονται στο τμήμα 4.3.3.1 κατωτέρω.

Παρατηρήσεις της Γαλλίας

(156)

Οι παρατηρήσεις της Γαλλίας για το θέμα αυτό παρουσιάστηκαν στην αιτιολογική σκέψη 139 ανωτέρω.

(157)

Παρά τα εν λόγω σχόλια, οι γαλλικές αρχές προτείνουν να είναι ο διαχειριστής του RTE υποχρεωμένος να συνδράμει τους εναλλακτικούς προμηθευτές στον υπολογισμό των υποχρεώσεων δυναμικότητάς τους, όπως εξηγείται στην αιτιολογική σκέψη 140.

4.4.2.   Έλλειψη διαφάνειας κατά τον καθορισμό της τιμής της δυναμικότητας

4.4.2.1.   Παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων

(158)

Η μεγάλη πλειονότητα των ενδιαφερομένων (δεκατρείς) επικρίνει την έλλειψη διαφάνειας των εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών, και ειδικότερα των ενδοομιλικών συναλλαγών, ενώ αρκετοί από αυτούς θεωρούν ότι οι περισσότερες συναλλαγές θα έπρεπε να πραγματοποιούνται με αυτόν τον τρόπο. Ένας ενδιαφερόμενος υπογράμμισε ότι ένας μηχανισμός δυναμικότητας με κεντρική οργάνωση θα μπορούσε να συμβάλει στην αποφυγή αυτού του είδους των προβλημάτων.

(159)

Ο κατεστημένος φορέας εκτιμά ότι ο μηχανισμός, με τη σημερινή του μορφή, παρέχει επαρκείς εγγυήσεις για τη διασφάλιση της διαφάνειας των συναλλαγών (των ενδοομιλικών συμπεριλαμβανομένων), και ιδίως:

1)

η υποχρέωση τήρησης χωριστών λογαριασμών στο μητρώο των εγγυήσεων δυναμικότητας (έναν λογαριασμό για τον φορέα εκμετάλλευσης και ένα για τους προμηθευτές)· και

2)

η υποχρέωση διαφάνειας έναντι της ρυθμιστικής αρχής ενέργειας και η επιτήρηση από αυτήν των εσωτερικών συναλλαγών.

4.4.2.2.   Παρατηρήσεις της Γαλλίας

(160)

Οι γαλλικές αρχές επισημαίνουν επίσης τις εγγυήσεις που έδωσε ο κατεστημένος φορέας (αναφέρονται στην αιτιολογική σκέψη 160). Διευκρινίζουν ακόμη ότι, λαμβανομένης υπόψη της αναγκαιότητας προσαρμογής των προμηθευτών στην εξέλιξη της πελατείας τους, κρίνεται σκόπιμο να διατηρηθεί η δυνατότητα των εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών μεταξύ των φορέων της αγοράς, συμπληρωματικά προς τις περιοδικές δημοπρασίες. Ένας μηχανισμός αδιάκοπων συναλλαγών θα εγγυάτο αυτήν την ευελιξία, καθώς και τη διαφάνεια των συναλλαγών και των τιμών, θα επέτρεπε δε τη μείωση της ασυμμετρίας πληροφόρησης μεταξύ των φορέων της αγοράς. Εντούτοις, η συμμετοχή σε έναν τέτοιο μηχανισμό θα ήταν οικονομικά επαχθής, ιδίως για τους σχετικά μικρούς προμηθευτές. Οι γαλλικές αρχές προτείνουν, συνεπώς, τη διατήρηση των εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών σε συνδυασμό με μια οργανωμένη αγορά στην οποία η τιμή της κάθε συναλλαγής θα δημοσιοποιείται.

(161)

Προτείνουν, ωστόσο, να προβλεφθούν επίσης πρόσθετες εγγυήσεις με σκοπό την αύξηση της διαφάνειας και της αντιπροσωπευτικότητας των συναλλαγών δυναμικότητας.

(162)

Ο μηχανισμός προβλέπει ήδη τη δημοσιοποίηση των τιμών των δημοπρασιών στον τόπο διαπραγμάτευσης που θα τεθεί σε λειτουργία από τον EPEX Spot. Για να διασφαλιστεί επίπεδο διαφάνειας ισοδύναμο με ενός τόπου διαπραγμάτευσης για τις εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές, οι γαλλικές αρχές προτείνουν να δοθεί σε όλους τους φορείς πρόσβαση στο μητρώο των εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών (με ανωνυμία), διασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη διαφάνεια των ποσοτήτων και των τιμών, αλλά και την ανωνυμία των φορέων. Τα ενδιαφερόμενα μέρη θα μπορούν συνεπώς να λαμβάνουν υπόψη αυτές τις πληροφορίες στη στρατηγική αγορών και πωλήσεών τους στις οργανωμένες δημοπρασίες.

(163)

Επιπλέον, οι δημοπρασίες θα ενισχυθούν. Οι γαλλικές αρχές δεσμεύονται να αυξήσουν τη ρευστότητα των οργανωμένων δημοπρασιών, αυξάνοντας σε 15 τον αριθμό των δημοπρασιών κατά τη διάρκεια των 4 ετών πριν από το πρώτο έτος παράδοσης, δηλαδή κατά μία επιπλέον δημοπρασία το έτος παράδοσης ΕΠ-4, κατά 4 το ΕΠ-3, κατά επιπλέον 4 το ΕΠ-2 και, τέλος, κατά 6 δημοπρασίες το ΕΠ-1 (στο αρχικό σχήμα του μηχανισμού, οι γαλλικές αρχές είχαν προβλέψει μόνο 10 δημοπρασίες κατά τα 3 έτη πριν από το έτος παράδοσης).

(164)

Επιπροσθέτως, οι γαλλικές αρχές δεσμεύονται να υποχρεώσουν, στο κανονιστικό πλαίσιο, ορισμένους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας να προσφέρουν στην αγορά τα πιστοποιητικά τους με βάση το ακόλουθο σχήμα:

1)

ΕΠ-4: για το 25 % του επιπέδου πιστοποιημένης δυναμικότητας·

2)

ΕΠ-3: για την ανώτατη ποσότητα μεταξύ του 25 % του επιπέδου πιστοποιημένης δυναμικότητας και του 25 % της ποσότητας των πιστοποιητικών δυναμικότητας που δεν έχουν πωληθεί·

3)

ΕΠ-2: για την ανώτατη ποσότητα μεταξύ του 25 % του επιπέδου πιστοποιημένης δυναμικότητας και του 50 % της ποσότητας των πιστοποιητικών δυναμικότητας που δεν έχουν πωληθεί·

4)

ΕΠ-1: για την ανώτατη ποσότητα μεταξύ του 25 % του επιπέδου πιστοποιημένης δυναμικότητας και του 100 % της ποσότητας των πιστοποιητικών δυναμικότητας που δεν έχουν πωληθεί.

(165)

Η υποχρέωση αυτή θα εφαρμόζεται στους υπευθύνους των πεδίων πιστοποίησης οι οποίοι κατέχουν δυναμικότητα που υπερβαίνει το κατώτατο όριο των 3 GW.

4.4.3.   Αποκλεισμός ορισμένων τύπων φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας του μηχανισμού

(166)

Οι παρατηρήσεις των τρίτων μερών και τα σχόλια των γαλλικών αρχών σχετικά με την πιθανή διάκριση μεταξύ των διαφόρων τύπων δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση εξετάζονται στο τμήμα 4.3.1.

(167)

Οι παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων μερών και οι προτάσεις των γαλλικών αρχών για την άρση του αποκλεισμού, ιδίως των διασυνοριακών δυναμικοτήτων και των νέων επενδύσεων, περιγράφονται στο τμήμα 4.3.3.

4.4.4.   Η ισχύς της EDF στην αγορά

4.4.4.1.   Κίνδυνος κατακράτησης δυναμικότητας (ισχύος)

Παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων

(168)

Οι τρεις στους τέσσερις ενδιαφερόμενους που υπέβαλαν σχετικές παρατηρήσεις στο πλαίσιο της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας κάνουν ειδική αναφορά στον κίνδυνο κατακράτησης δυναμικότητας στους κόλπους του γαλλικού μηχανισμού.

(169)

Μια ένωση γάλλων βιομηχανικών καταναλωτών εκφράζει φόβους μήπως η EDF έχει συμφέρον να ωθεί προς τα άνω την αγοραία τιμή αναφοράς (ΑΤΑ) και να πωλεί την πλεονάζουσα ισχύ μετά το έτος παράδοσης, δεδομένου ότι:

1)

σε αυτή την περίπτωση, η χρηματική ποινή που θα καταβάλει η EDF για τη διευθέτηση των αποκλίσεων θα αντισταθμιστεί σε μεγάλο βαθμό από τα έσοδα που αποκομίζονται με μια σχετικά υψηλή ΑΤΑ· και

2)

η ΑΤΑ θα χρησιμοποιείται για την τιμολόγηση του κόστους της δυναμικότητας στη συντριπτική πλειονότητα των καταναλωτών και θα μετακυλίεται, συνεπώς, σε αυτούς.

(170)

Ένας εναλλακτικός προμηθευτής παρατήρησε ότι, εκτός του ότι οι δημοπρασίες που θα οργανώνονται δεν θα είναι μάλλον πολύ αντιπροσωπευτικές των συναλλαγών που εκτελούνται στο πλαίσιο του μηχανισμού (οι προμηθευτές θα προσπαθούν να επιλέγουν διμερείς συναλλαγές για να αποφεύγουν τις προκαταβολικές πληρωμές τοις μετρητοίς), το γεγονός ότι η ΑΤΑ δεν θα λαμβάνει υπόψη τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια και μετά τη λήξη του έτους παράδοσης θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω αποδυνάμωση της αποτρεπτικής ισχύος του μηχανισμού διευθέτησης των αποκλίσεων και την ενθάρρυνση των στρατηγικών κατακράτησης εκ μέρους των κατόχων δυναμικότητας.

(171)

Για να ενθαρρυνθούν περαιτέρω οι φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας να μην κατακρατούν δυναμικότητα, ο εν λόγω εναλλακτικός προμηθευτής προτείνει τρία διορθωτικά μέτρα:

1)

αναθεώρηση του εύρους ανοίγματος της αγοραίας τιμής αναφοράς·

2)

ενίσχυση του αποτρεπτικού χαρακτήρα του μηχανισμού διευθέτησης των αποκλίσεων· και

3)

κατάργηση του μηχανισμού διασφάλισης («fall back tender»), εφόσον αυτός μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για τους φορείς εκμετάλλευσης να υιοθετήσουν στρατηγική κατακράτησης δυναμικότητας.

(172)

Η ένωση των εναλλακτικών προμηθευτών και παραγωγών AFIEG επικρίνει την επιλογή της δωρεάν επανεξισορρόπησης των δυναμικοτήτων πριν από το έτος παράδοσης, διότι επιτρέπει, κατά την άποψή τους, τη χειραγώγηση της διαθεσιμότητας των πυρηνικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και την πρόκληση τεχνητών ελλείψεων ή πλεονάζουσας δυναμικότητας.

Παρατηρήσεις της Γαλλίας

(173)

Λαμβανομένων υπόψη των προαναφερθεισών παρατηρήσεων των φορέων της αγοράς στο πλαίσιο της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας, οι γαλλικές αρχές εξέφρασαν τη βούλησή τους να βελτιώσουν τον μηχανισμό ώστε να περιορίσουν στο ελάχιστο κάθε κίνδυνο κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης στην αγορά.

(174)

Συγκεκριμένα, δεσμεύονται να υποχρεώσουν τους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας να πιστοποιούν εκ των προτέρων με ακρίβεια το σύνολο της διαθέσιμης δυναμικότητάς τους, έχουν δε περιορίσει τις δυνατότητές τους για πιστοποίηση σε ένα καθορισμένο πρόγραμμα πιστοποιήσεων με βάση τις διαχρονικές τιμές αναφοράς (βλέπε σχήμα 9). Κάθε απόκλιση από το συγκεκριμένο φάσμα πρέπει να αιτιολογείται στον διαχειριστή του RTE και στη ρυθμιστική αρχή.

Σχήμα 9

Παρουσίαση του προγράμματος πιστοποιήσεων

Image

Πηγή: Επιστολή των γαλλικών αρχών της 9ης Σεπτεμβρίου 2016.

(175)

Επιπλέον, οι γαλλικές αρχές έχουν αναλάβει τη δέσμευση να αναθεωρούν τους τρόπους επανεξισορρόπησης ώστε να παρέχουν κίνητρο στους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας να πιστοποιούνται με τον πλέον δίκαιο τρόπο. Προτείνουν την επιβολή κυρώσεων για κάθε σημαντική συσσώρευση εξισορρόπησης (η οποία υπερβαίνει το ανώτατο όριο του 1 GW· το συγκεκριμένο όριο θα καθοριστεί από τις αρμόδιες αρχές με βάση την αποκατάσταση της ισορροπίας της αγοράς, αλλά δεν θα υπερβαίνει σε καμία περίπτωση το 1 GW) που παρατηρείται πριν από το έτος παράδοσης. Η ποινή, που έχει αποτρεπτικό χαρακτήρα για να μη πιστοποιούν οι φορείς εκμετάλλευσης μικρότερη ή μεγαλύτερη από την πραγματική τους δυναμικότητα, αυξάνεται προοδευτικά μέχρι τη στιγμή της διευθέτησης των αποκλίσεων. Οι φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας οφείλουν επίσης να αποκαθιστούν την ισορροπία τους μόλις πληροφορηθούν κάποιο γεγονός που προκαλεί έλλειψη διαθεσιμότητας των μέσων παραγωγής (παύση λειτουργίας, οριστικό κλείσιμο, βλάβη που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της διαθεσιμότητας για μεγάλο χρονικό διάστημα κ.λπ.) σε σχέση με τις προβλέψεις διαθεσιμότητάς τους.

(176)

Οι γαλλικές αρχές προτείνουν επίσης τροποποίηση του μηχανισμού διευθέτησης των αποκλίσεων για την έτι πλέον αποθάρρυνση των φορέων της αγοράς να παρουσιάζουν άλλοτε αρνητικές και άλλοτε θετικές αποκλίσεις. Ειδικότερα, ο συντελεστής κινήτρου «k», που εφαρμόζεται στις ανισορροπίες, θα διπλασιαστεί και θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο για τις αρνητικές διαφορές που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο 1 GW, θα παρέχει δε μικρότερη αμοιβή για τις θετικές διαφορές που επίσης υπερβαίνουν το ανώτατο όριο 1 GW (το ακριβές επίπεδο των ορίων θα καθοριστεί από τις αρμόδιες αρχές με βάση την αποκατάσταση της ισορροπίας της αγοράς, αλλά δεν θα υπερβαίνει σε καμία περίπτωση το 1 GW).

(177)

Απαντώντας στην αιτίαση ενός εναλλακτικού προμηθευτή, σύμφωνα με τον οποίο ο μηχανισμός διασφάλισης μπορεί να ενθαρρύνει τους φορείς εκμετάλλευσης να υιοθετήσουν στρατηγική κατακράτησης δυναμικότητας, οι γαλλικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι αυτός ο μηχανισμός διασφάλισης θα καταργηθεί πράγματι και θα αντικατασταθεί με τον μηχανισμό πολυετών συμβάσεων (περιγράφεται στις αιτιολογικές σκέψεις 131 έως 138 της παρούσας απόφασης).

(178)

Τέλος, όπως εξηγείται στις αιτιολογικές σκέψεις 146 και 147, οι γαλλικές αρχές προτείνουν αύξηση της μέγιστης ποσότητας αντιστάθμισης των αποκλίσεων των τιμών που εφαρμόζονται σε περίπτωση σοβαρής απειλής για την ασφάλεια του εφοδιασμού (ήτοι συνολικής αρνητικής διαφοράς που υπερβαίνει τα 2 GW). Προτείνεται αυτό το ανώτατο όριο (της προκαθορισμένης τιμής ή Padmin) να αυξηθεί σταδιακά από 20 000 ευρώ/MW το 2017 σε 40 000 ευρώ/MW το 2018 και το 2019 και, τελικά, σε 60 000 ευρώ/MW το 2020. Από το έτος παράδοσης 2021 και μετά, οι γαλλικές αρχές θα προσαρμόζουν σε ετήσια βάση την προκαθορισμένη τιμή, ώστε να ευθυγραμμίζεται με τιμή αντίστοιχη του κόστους ενός νεοεισερχόμενου στην αγορά (CONE), ιδίως του κόστους μιας μονάδας φυσικού αερίου τύπου CCG ή ανοικτού κύκλου, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του διαχειριστή του δημόσιου δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, εγκεκριμένης από τη ρυθμιστική αρχή.

4.4.5.   Κίνδυνος κατακράτησης εγγυήσεων

4.4.5.1.   Παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων

(179)

Τέσσερα ενδιαφερόμενα μέρη εκφράζουν ιδιαίτερη ανησυχία για τον κίνδυνο κατακράτησης εγγυήσεων δυναμικότητας ή, σε κάθε περίπτωση, για έλλειψη ρευστότητας στην αγορά των εγγυήσεων.

(180)

Η ένωση των εναλλακτικών προμηθευτών και παραγωγών AFIEG παρατήρησε ότι ο μηχανισμός που υποχρεώνει τους φορείς της αγοράς που έχουν πλεόνασμα εγγυήσεων μετά το έτος παράδοσης (αλλά πριν από τη διευθέτηση των αποκλίσεων) να πωλούν αυτό το πλεόνασμα σε δημοπρασίες δεν θα είναι επαρκής για να αποτρέπει τις κατακρατήσεις εγγυήσεων πριν από το έτος παράδοσης (περίοδος που λαμβάνεται υπόψη για τον καθορισμό της ΑΤΑ).

(181)

Εκτός από τις προτάσεις που αποσκοπούν στην αύξηση των κινήτρων για αποκατάσταση της ισορροπίας πριν από το έτος παράδοσης (αναθεώρηση της βάσης υπολογισμού της ΑΤΑ και ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος του μηχανισμού διευθέτησης των αποκλίσεων), τα ενδιαφερόμενα μέρη προτείνουν δύο μέτρα για τη βελτίωση της πρόσβασης στις εγγυήσεις δυναμικότητας:

1)

να υποχρεωθεί η EDF να μεταπωλήσει τις εγγυήσεις της με κάποιον τρόπο (π.χ. μέσω ενός «προγράμματος μεταβίβασης εγγυήσεων», επιβάλλοντας σε αυτήν ρόλο «ειδικού διαπραγματευτή»)· ή

2)

να βελτιωθεί το προϊόν ARENH: α) με τη θέσπιση ενός ARENH δυναμικότητας. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει το ARENH να χωριστεί σε δύο προϊόντα: σε ένα προϊόν δυναμικότητας και σε ένα προϊόν «ενέργειας»· κάθε προμηθευτής είναι ελεύθερος να επιλέξει αδιακρίτως το ένα από τα δύο προϊόντα ή να επιλέξει και τα δύο προϊόντα ταυτόχρονα· και/ή β) με την προς τα άνω αναθεώρηση της ποσότητας των δυναμικοτήτων που καλύπτονται από το «ενεργειακό» προϊόν ARENH (εγγύηση 1,15 ανά MW του προϊόντος ARENH). Ως προς αυτό το θέμα, οι γαλλικές αρχές επέμειναν στο γεγονός ότι οι προμηθευτές υποχρεούνται να προβαίνουν σε δημόσια προσφορά πώλησης για όλες τις εγγυήσεις που είναι πλεονάζουσες σε σχέση με τις εσωτερικές τους ανάγκες. Εκτιμούν ότι αυτό θα συμβάλει στην αποτροπή κάθε δυνητικής κατακράτησης εγγυήσεων. Επιπλέον, μέρος των εγγυήσεων δυναμικότητας που κατέχει ο κατεστημένος φορέας θα μεταβιβαστεί αυτόματα στους εναλλακτικούς προμηθευτές διαμέσου του προϊόντος ARENH, ενώ η ρυθμιστική αρχή θα συνεχίσει να ασκεί έλεγχο για την αποτροπή ενδεχόμενης κατάχρησης ισχύος στην αγορά.

4.4.5.2.   Παρατηρήσεις της Γαλλίας

(182)

Αφού έλαβαν υπόψη τις ανησυχίες, οι γαλλικές αρχές δεσμεύτηκαν να αναθεωρήσουν τον μηχανισμό κατά τρόπο που οι φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας θα υποχρεώνονται να προσφέρουν ορισμένες ελάχιστες εγγυήσεις σε κάθε δημοπρασία που διενεργείται πριν από το έτος παράδοσης, όπως εξηγείται στις αιτιολογικές σκέψεις 165 και 166. Επιπροσθέτως, θα πραγματοποιούνται πρόσθετες δημοπρασίες, όπως εξηγείται στην αιτιολογική σκέψη 164.

4.4.6.   Κίνδυνος συμπίεσης των περιθωρίων κέρδους από τον δεσπόζοντα κατεστημένο φορέα

4.4.6.1.   Παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων

(183)

Παραπέμποντας σε γνωμοδότηση της αρχής ανταγωνισμού του 2012, δύο ενδιαφερόμενοι εξέφρασαν ανησυχίες περί διεπιδοτήσεων μεταξύ του κλάδου παραγωγής και του κλάδου εμπορίας του κατεστημένου φορέα (δηλαδή πώληση εγγυήσεων δυναμικότητας στους ανταγωνιστές σε τιμή υψηλότερη από την τιμή εσωτερικής μεταβίβασης μεταξύ του τμήματος παραγωγής και του εμπορικού τμήματος, με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό των ανταγωνιστών από την αγορά της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας). Αυτή η διεπιδότηση θα μπορούσε, κατά την άποψή τους, να προκαλέσει «συμπίεση των περιθωρίων κέρδους» ενός εναλλακτικού προμηθευτή χωρίς μέσα παραγωγής, εφόσον θα ήταν αναγκασμένος να αγοράζει εγγυήσεις στην αγορά για να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις δυναμικότητάς του.

4.4.6.2.   Παρατηρήσεις της Γαλλίας

(184)

Όσον αφορά την πιθανότητα άσκησης πρακτικών εξοντωτικής τιμολόγησης (συμπίεση των περιθωρίων κέρδους, επιθετική τιμολόγηση), οι γαλλικές αρχές υπενθύμισαν ότι η αρχή ανταγωνισμού έχει ήδη ασκήσει έλεγχο και επιβάλει κυρώσεις για τέτοιες πρακτικές που παραβιάζουν τους κανόνες ανταγωνισμού.

(185)

Για να διευκολυνθεί ο εντοπισμός παρόμοιων πρακτικών, οι αρχές θα ενισχύσουν τους κανόνες, υποχρεώνοντας τις καθετοποιημένες επιχειρήσεις να κοινοποιούν στη ρυθμιστική αρχή ενέργειας τη μέθοδο συνυπολογισμού της τιμής των εγγυήσεων δυναμικότητας στις προσφορές τους.

(186)

Θα διευκρινίσουν επίσης με μεγαλύτερη σαφήνεια στους κανόνες τους ότι οι καθετοποιημένες επιχειρήσεις υποχρεούνται να δηλώνουν μία τιμή για κάθε ενδοομιλική συναλλαγή που αφορά εγγυήσεις δυναμικότητας. Με τον τρόπο αυτό θα διορθώνονται οι ελλείψεις στη νομοθεσία που επιτρέπουν τη δωρεάν μεταβίβαση εγγυήσεων.

(187)

Τέλος, οι γαλλικές αρχές δεσμεύτηκαν να χορηγήσουν στους φορείς της αγοράς πλήρη πρόσβαση στο μητρώο των εγγυήσεων δυναμικότητας, στο οποίο θα καταχωρούνται οι εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές, με πλήρη διασφάλιση της ανωνυμίας των μερών της κάθε συναλλαγής.

4.5.   Αποφυγή αρνητικών επιπτώσεων στον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές

4.5.1.   Εμπόδια εισόδου νέων μονάδων παραγωγής

(188)

Οι παρατηρήσεις των τρίτων μερών και τα σχόλια και τα διορθωτικά μέτρα των γαλλικών αρχών σχετικά με τη συμμετοχή νέων μονάδων παραγωγής στον γαλλικό μηχανισμό δυναμικότητας εξετάζονται στο τμήμα 4.3.3.

(189)

Στην απάντησή τους στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας, της 17ης Δεκεμβρίου 2015, οι γαλλικές αρχές ανέφεραν ότι ο προτεινόμενος μηχανισμός δεν έχει προβλεφθεί κατ' ανάγκη για να προσελκύσει νέες μαζικές επενδύσεις που θα αυξήσουν τη συνολική παραγωγική ικανότητα, αλλά μάλλον για να εξασφαλιστεί η διαθεσιμότητα της αναγκαίας δυναμικότητας, π.χ. για την αντιμετώπιση ενός κύματος ψύχους τον χειμώνα.

(190)

Οι γαλλικές αρχές αναγνώρισαν, ωστόσο, ότι έπρεπε ο μηχανισμός να επιτρέψει τον ανταγωνισμό μεταξύ των νέων μονάδων παραγωγής και της υφιστάμενης ικανότητας παραγωγής, καθώς και την αναγκαιότητα ύπαρξης σταθερότερου πλαισίου για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά, το οποίο θα διευκολύνει αυτόν τον ανταγωνισμό. Για την επίλυση αυτού του προβλήματος προτάθηκαν δύο νέα στοιχεία:

1)

Όπως περιγράφεται στις αιτιολογικές σκέψεις 146 έως 148, προβλέπεται η σταδιακή αύξηση της προκαθορισμένης τιμής, σε ένα πρώτο στάδιο από 20 000 ευρώ/MW για το έτος παράδοσης 2017 σε 40 000 ευρώ/MW για τα έτη παράδοσης 2018 και 2019 και, τέλος, σε 60 000 ευρώ/MW για το έτος παράδοσης 2020. Από το έτος παράδοσης (ΕΠ) 2021 και μετά, οι γαλλικές αρχές θα αναθεωρούν σε ετήσια βάση αυτή την προκαθορισμένη τιμή, ώστε να ευθυγραμμιστεί με τιμή αντίστοιχη του κόστους ενός νεοεισερχόμενου στην αγορά (CONE), ιδίως του κόστους μιας μονάδας φυσικού αερίου τύπου CCG ή ανοικτού κύκλου, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του διαχειριστή του δημόσιου δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που εγκρίνονται από τη ρυθμιστική αρχή· και

2)

καθιέρωση ενός πολυετούς καθεστώτος συμβάσεων επί διαφοράς (ΣΕΔ) ειδικά για τις νέες μονάδες παραγωγής, όπως περιγράφεται στις αιτιολογικές σκέψεις 131 έως 138.

4.5.2.   Διάκριση μεταξύ σιωπηρής και ρητής δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση

(191)

Οι παρατηρήσεις των τρίτων μερών και τα σχόλια των γαλλικών αρχών σχετικά με το θέμα αυτό εξετάστηκαν/αναπτύχθηκαν στο τμήμα 4.3.1.

4.5.3.   Ρητή συμμετοχή των αλλοδαπών μονάδων δυναμικότητας

(192)

Οι παρατηρήσεις των τρίτων μερών και τα σχόλια και τα διορθωτικά μέτρα των γαλλικών αρχών σχετικά με τη ρητή συμμετοχή αλλοδαπών μονάδων δυναμικότητας εξετάζονται στο τμήμα 4.3.2.

(193)

Όπως αναφέρεται στις αιτιολογικές σκέψεις 119 έως 125, απαντώντας στις ανησυχίες της Επιτροπής και των τρίτων μερών, οι γαλλικές αρχές πρότειναν ένα υβριδικό μοντέλο που προβλέπει τη χορήγηση αδειών διασύνδεσης που θα επιτρέπουν, οριστικά, τη συμμετοχή μονάδων παραγωγής και εκμετάλλευσης δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση που είναι εγκατεστημένες στα όμορα κράτη μέλη της Γαλλίας. Κατά την άποψή τους, η προσέγγιση αυτή συνάδει με τις βασικές αρχές που απαριθμούνται στο παράρτημα 2 του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που επισυνάπτεται στην τομεακή έρευνα για τους μηχανισμούς δυναμικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

4.5.4.   Ασυμμετρία πληροφόρησης μεταξύ του δεσπόζοντος κατεστημένου φορέα και των υφιστάμενων και μελλοντικών ανταγωνιστών του

4.5.4.1.   Δυσκολία των προμηθευτών να προβλέψουν πολύ έγκαιρα την εξέλιξη του χαρτοφυλακίου πελατών τους

Παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων

(194)

Οι παρατηρήσεις των τρίτων μερών για το θέμα αυτό περιλαμβάνονται στο τμήμα 4.3.3.1 κατωτέρω.

Παρατηρήσεις της Γαλλίας

(195)

Οι παρατηρήσεις της Γαλλίας για το θέμα αυτό παρουσιάστηκαν στην αιτιολογική σκέψη 139 ανωτέρω.

(196)

Όπως εξηγείται στην αιτιολογική σκέψη 140 ανωτέρω, η τελευταία πρόταση των γαλλικών αρχών προβλέπει τη διευκόλυνση των προμηθευτών ώστε να εκτιμήσουν ακριβέστερα τον μελλοντικό αριθμό πελατών τους και να εντάξουν ρητά αυτήν την πλαισίωση στους κανόνες τους.

4.5.4.2.   Έλλειψη διαφάνειας κατά τον καθορισμό της τιμής της δυναμικότητας

Παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων

(197)

Οι παρατηρήσεις των τρίτων μερών για το θέμα αυτό περιλαμβάνονται στις αιτιολογικές σκέψεις 159 και 160 ανωτέρω.

Παρατηρήσεις της Γαλλίας

(198)

Όπως εξηγείται στο τμήμα 4.4.2 ανωτέρω, σκοπός της τελευταίας πρότασης σχετικά με το θέμα αυτό είναι να παρασχεθεί στους προμηθευτές ευελιξία που θα επιτρέπει τις εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές εξασφαλίζοντας τη ρευστότητα στον τόπο των οργανωμένων συναλλαγών, καθώς και τη διαφάνεια των εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών.

5.   ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ

5.1.   Ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ

(199)

Στην αιτιολογική σκέψη 143 της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή είχε ήδη αποφανθεί ότι το μέτρο συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

5.1.1.   Καταλογισμός στο κράτος και χρηματοδότηση με κρατικούς πόρους

(200)

Αναφορικά με την ύπαρξη κρατικών πόρων στον γαλλικό μηχανισμό δυναμικότητας, οι γαλλικές αρχές χορηγούν δωρεάν τις εγγυήσεις δυναμικότητας στους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας. Ταυτόχρονα, δημιουργούν μια αγορά για τις εν λόγω εγγυήσεις επιβάλλοντας υποχρεωτική ποσόστωση στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, συνδέοντας τις ποσοστώσεις αυτές με τις αιχμές της ζήτησης των πελατών τους. Ως εκ τούτου, προκαλούν ζήτηση για τα πιστοποιητικά και καθορίζουν την αξία που τους αντιστοιχεί. Επιπλέον, αντί να πωλεί τα πιστοποιητικά στους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας ή να τα θέτει σε δημοπρασία, το κράτος τους τα παρέχει δωρεάν και, ως εκ τούτου, παραιτείται από την είσπραξη κρατικών πόρων.

(201)

Ούτε οι γαλλικές αρχές, ούτε τα ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη υπέβαλαν επιχειρήματα που να αμφισβητούν αυτή την ανάλυση.

(202)

Αντιθέτως, η Επιτροπή εξέδωσε στο μεταξύ και άλλη απόφαση που επιβεβαιώνει τον χαρακτηρισμό ως κρατική ενίσχυση ενός συστήματος επιδοτήσεων μέσω πιστοποιητικών εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (31). Πρέπει να επισημανθεί ότι, σε αυτή την περίπτωση, καμία ελάχιστη τιμή δεν ήταν εγγυημένη για τα εν λόγω πράσινα πιστοποιητικά.

(203)

Επιπλέον, δεν είναι ορθό να γίνεται διάκριση μεταξύ της παρούσας υπόθεσης και της υπόθεσης των πράσινων πιστοποιητικών στη Ρουμανία προβάλλοντας το επιχείρημα ότι ο γαλλικός μηχανισμός παρέχει στους προμηθευτές τη δυνατότητα να μετακυλήσουν ή μη στους καταναλωτές το κόστος απόκτησης των εγγυήσεων δυναμικότητας. Πράγματι, τουλάχιστον τα ρυθμιζόμενα τιμολόγια ενσωματώνουν υποχρεωτικά την τιμή των εγγυήσεων δυναμικότητας, βάσει του άρθρου R 337-19 του διατάγματος αριθ. 2015-1823 της 30ής Δεκεμβρίου 2015 σχετικά με την κωδικοποίηση του κανονιστικού μέρους του κώδικα της ενέργειας. Επιπλέον, οι γαλλικές αρχές υποστήριξαν ότι η αγοραία τιμή (η ΑΤΑ, που χρησιμοποιείται για τη διευθέτηση των αποκλίσεων) πρέπει να είναι ο μέσος όρος των τιμών που προκύπτουν από τις διάφορες δημοπρασίες που διοργανώνονται (και δεν μπορεί, συνεπώς, να λαμβάνει υπόψη τις τιμές των εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών), ακριβώς για να διασφαλιστεί η δυνατότητα αναπαραγωγής της αγοραίας τιμής αναφοράς. Αυτή επιτρέπει την αναπαραγωγή της ΑΤΑ στις συμβάσεις πωλήσεων των προμηθευτών έναντι των πελατών τους και, κατά την άποψη των γαλλικών αρχών, αυτό επιθυμούν οι περισσότεροι φορείς. Αυτό επιβεβαιώνει ότι ένα μεγάλο μέρος των προμηθευτών, αν όχι όλοι, θα μετακυλήσουν το κόστος της αγοράς των εγγυήσεων στους πελάτες τους.

(204)

Εξάλλου, ο μηχανισμός δυναμικότητας, όπως σχεδιάστηκε αρχικά από τις γαλλικές αρχές, προέβλεπε έναν «εφεδρικό μηχανισμό», δηλαδή μια διαδικασία υποβολής προσφορών που θα χρησίμευε ως επιλογή αναδίπλωσης για τις δημόσιες αρχές την οποία θα εφάρμοζαν σε περίπτωση ανάγκης για νέες δυναμικότητες ή σε περίπτωση που η αγορά δυναμικότητας δεν θα παρείχε κίνητρο για την κατασκευή τους. Αυτή η δυνατότητα άμεσης παρέμβασης του κράτους στην αγορά επιβεβαιώνει έτι πλέον τον χαρακτηρισμό του μηχανισμού ως κρατική ενίσχυση.

(205)

Επιπροσθέτως, ορισμένες τροποποιήσεις που επέφερε η Γαλλία στον μηχανισμό δυναμικότητας, μετά τις παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων μερών σχετικά με τις αμφιβολίες που εξέφρασε η Επιτροπή στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας, πρέπει να χαρακτηριστούν αυτοτελώς ως κρατική ενίσχυση. Το ίδιο ισχύει για τις πολυετείς συμβάσεις, με τις οποίες το κράτος εγγυάται για περίοδο 7 ετών συγκεκριμένο επίπεδο εσόδων από τη δυναμικότητα για τους δικαιούχους των συμβάσεων. Ο ρόλος του κράτους σε αυτό τον μηχανισμό είναι καθοριστικός: το κράτος είναι αυτό που υποχρεώνει τον διαχειριστή του RTE να συνάπτει συμβάσεις για νέες δυναμικότητες, υπό την προϋπόθεση ότι είναι ανταγωνιστικές, και μέσω των εν λόγω συμβάσεων αυτές οι νέες δυναμικότητες θα έχουν την εξασφάλιση απολαβής μιας σταθερής τιμής για τη δυναμικότητά τους για περίοδο 7 ετών.

5.1.2.   Επιλεκτικό πλεονέκτημα

(206)

Όσον αφορά το επιχείρημα που προέβαλε η EDF, καθώς και μια επιχείρηση που δραστηριοποιείται κυρίως στη Γαλλία στο τμήμα της αγοράς της χονδρικής πώλησης, ότι ο μηχανισμός συνιστά υποχρέωση παροχής δημόσιας υπηρεσίας, εφόσον η αμοιβή της δυναμικότητας αποτελεί την αντιστάθμιση για την παροχή υπηρεσίας από τους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας, η Επιτροπή θεωρεί ότι το επιχείρημα αυτό έχει ήδη απαντηθεί στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας. Υπενθυμίζεται ότι η Επιτροπή έκρινε ότι η υπηρεσία δεν μπορεί να παρέχεται ούτε να αξιοποιείται από την αγορά. Οι γαλλικές αρχές αναγκάστηκαν όντως να δημιουργήσουν μια αγορά επιβάλλοντας στους διάφορους φορείς της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας υποχρεώσεις διαθεσιμότητας και διακράτησης εγγυήσεων δυναμικότητας, με σκοπό την εκμετάλλευση της διαθεσιμότητας. Πράγματι, χάρη στη δημιουργία αυτής της αγοράς δυναμικότητας, οι φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας θα εισπράξουν κεφάλαια τα οποία δεν θα εισέπρατταν διαφορετικά και θα αποκομίσουν πλεονέκτημα το οποίο δεν θα είχαν αποκομίσει χωρίς την αγορά που δημιούργησαν οι αρχές.

(207)

Έτσι, το επιχείρημα που προέβαλε η EDF και μια άλλη καθετοποιημένη επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας, ότι ο μηχανισμός δυναμικότητας δεν παρέχει κανένα επιλεκτικό πλεονέκτημα στους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας, εφόσον όλοι οι φορείς που συμμετέχουν στον μηχανισμό βρίσκονται ακριβώς στην ίδια πραγματική και νομική κατάσταση και τυγχάνουν απολύτως ίσης μεταχείρισης, έχει ήδη απαντηθεί στην ίδια απόφαση για την κίνηση διαδικασίας. Υπενθυμίζεται ότι η Επιτροπή θεωρεί ότι το πλεονέκτημα είναι επιλεκτικό, εφόσον ο μηχανισμός προβλέπει τη χορήγηση ενίσχυσης στους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας και όχι σε άλλους τομείς της οικονομίας.

(208)

Εφόσον οι γαλλικές αρχές δεν έχουν προβάλει άλλα επιχειρήματα, η Επιτροπή διατηρεί την αξιολόγηση και τα συμπεράσματα που διατυπώνονται στην απόφαση για την κίνηση διαδικασίας (στα οποία παραπέμπει η παρούσα απόφαση), ότι δηλαδή ο μηχανισμός παρέχει επιλεκτικό πλεονέκτημα στους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας.

5.1.3.   Επιπτώσεις στον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών

(209)

Οι γαλλικές αρχές επανέλαβαν το επιχείρημά τους ότι ο μηχανισμός δυναμικότητας δεν θα έχει αντίκτυπο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο ελήφθη υπόψη από την Επιτροπή στην απόφασή της για την κίνηση της διαδικασίας. Υπενθυμίζεται ότι η Επιτροπή είχε αποφανθεί ότι ο μηχανισμός είχε την ικανότητα να επηρεάσει τις συναλλαγές μεταξύ κρατών μελών και να νοθεύσει τον ανταγωνισμό, εφόσον οι γαλλικοί φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας θα αποκτούσαν πλεονέκτημα το οποίο δεν θα μπορούσαν να αποκτήσουν οι αλλοδαποί ανταγωνιστές τους, εφόσον δεν έχουν δικαίωμα να συμμετάσχουν στη γαλλική αγορά δυναμικότητας.

(210)

Πρέπει να επισημανθεί ότι τα προταθέντα από τη Γαλλία διορθωτικά μέτρα συνίστανται ακριβώς στη ρητή συμμετοχή των διασυνοριακών δυναμικοτήτων στον γαλλικό μηχανισμό. Η συμμετοχή αυτή περιορίζεται, ωστόσο, στο ωφέλιμο δυναμικό διασύνδεσης (δηλαδή μετά την εφαρμογή των συντελεστών μείωσης ονομαστικής ισχύος) της Γαλλίας με τις γειτονικές της χώρες. Επίσης, δεν είναι βέβαιο ότι αυτές οι διασυνοριακές δυναμικότητες θα λαμβάνουν ίση αμοιβή με αυτήν που λαμβάνουν οι γαλλικές δυναμικότητες για την παρεχόμενη υπηρεσία, λόγω του πρόσθετου κόστους που επωμίζονται για να συμμετάσχουν στον γαλλικό μηχανισμό, που σχετίζεται με την απόκτηση και εξαγορά αδειών διασύνδεσης.

(211)

Ως εκ τούτου, επιβεβαιώνονται η αξιολόγηση και τα συμπεράσματα της Επιτροπής στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας (στα οποία παραπέμπει η παρούσα απόφαση), ότι δηλαδή το πλεονέκτημα ως προς την αμοιβή της δυναμικότητας, το οποίο παρέχεται στους γαλλικούς φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας, μπορεί εν δυνάμει να επηρεάσει τις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών και να νοθεύσει τον ανταγωνισμό.

5.1.4.   Συμπέρασμα για την ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης

(212)

Για τους ανωτέρω λόγους, η Επιτροπή εμμένει στη θέση της ότι ο γαλλικός μηχανισμός δυναμικότητας συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

5.2.   Νομιμότητα της ενίσχυσης

(213)

Με την έναρξη της πρώτης πιστοποίησης των παρόχων δυναμικότητας, την 1η Απριλίου 2015, οι γαλλικές αρχές άρχισαν να χορηγούν άυλα περιουσιακά στοιχεία στους δικαιούχους. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι γαλλικές αρχές άρχισαν να εφαρμόζουν το εν λόγω μέτρο ενίσχυσης, κατά την έννοια του άρθρου 108 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ.

(214)

Επιπλέον, οι γαλλικές αρχές δεν ανέστειλαν τις ενδεχόμενες συναλλαγές για εγγυήσεις δυναμικότητας μετά την έκδοση της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας.

(215)

Δεδομένου ότι η Επιτροπή δεν είχε λάβει οριστική απόφαση σχετικά με αυτό το μέτρο πριν από την ημερομηνία την οποία οι γαλλικές αρχές άρχισαν να εφαρμόζουν τον μηχανισμό, η Γαλλία ενήργησε κατά παράβαση της υποχρέωσής της βάσει του άρθρου 108 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ.

5.3.   Συμβατότητα με την εσωτερική αγορά

(216)

Για την αξιολόγηση του κατά πόσον ένα μέτρο ενίσχυσης μπορεί να θεωρηθεί συμβατό με την εσωτερική αγορά, η Επιτροπή εν γένει αναλύει κατά πόσον ο σχεδιασμός του μέτρου ενίσχυσης εξασφαλίζει ότι ο θετικός αντίκτυπος της ενίσχυσης για την επίτευξη ενός στόχου κοινού ενδιαφέροντος υπερβαίνει τις αρνητικές επιπτώσεις που ενδέχεται να επιφέρει στις συναλλαγές και τον ανταγωνισμό.

(217)

Ο κύριος στόχος του μέτρου είναι η ασφάλεια του εφοδιασμού σε ηλεκτρική ενέργεια. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή ανέλυσε το μέτρο βάσει του τμήματος 3.9 των κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας (2014-2020) («ΚΓΕΠΕ»), που αφορά τις ενισχύσεις για επάρκεια παραγωγής.

(218)

Η ανάλυση της Επιτροπής στην παρούσα απόφαση θα περιοριστεί αυστηρά στα σημεία για τα οποία η Επιτροπή είχε εκφράσει αμφιβολίες στην απόφαση για την κίνηση διαδικασίας.

5.3.1.   Στόχος κοινού ενδιαφέροντος και αναγκαιότητα

5.3.1.1.   Σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού

(219)

Όπως εξηγείται στην αιτιολογική σκέψη 149 της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας, η Γαλλία εξήγησε ότι, κατά τα τελευταία έτη, η αιχμή της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας παρουσιάζει αύξηση (από 79 590 MW το 2001 σε 102 100 MW το 2012), ενώ η μέση ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας παρέμεινε σταθερή. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μεγάλη ευαισθησία του γαλλικού συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας στη θερμοκρασία: μεγάλη χρήση ηλεκτρικής θέρμανσης στα κτίρια κατοικιών και υπηρεσιών.

(220)

Επιπλέον, σύμφωνα με τη Γαλλία, οι υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις παραγωγής (συνήθως οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύση φυσικού αερίου) έχουν καταστεί λιγότερο ανταγωνιστικές κατά τα τελευταία έτη για διάφορους λόγους (βλέπε αιτιολογική σκέψη 45). Παρά το γεγονός αυτό, οι εν λόγω μονάδες, και κυρίως οι υπερσύγχρονες, είναι αναγκαίες για την κάλυψη των ακραίων αιχμών κατανάλωσης που περιγράφονται στο τμήμα 5.3.1.1. Εντούτοις, λόγω της σπάνιας και απρόβλεπτης επέλευσης αυτών των αιχμών κατανάλωσης, οι φορείς της αγοράς αποφεύγουν να επενδύσουν σε νέες μονάδες παραγωγής.

(221)

Για τους ανωτέρω λόγους, και όπως συνάγεται από τους υπολογισμούς του RTE που αναφέρονται στην αιτιολογική σκέψη 105, το γαλλικό κριτήριο της ανεπάρκειας διάρκειας τριών ωρών κατά μέσον όρο ετησίως υπάρχει κίνδυνος να μην ικανοποιείται πλέον σε περίπτωση κύματος ψύχους (μία φορά κάθε δέκα έτη στη Γαλλία).

(222)

Σε σχέση με την αιτιολογική σκέψη 154 της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας, η Γαλλία απέδειξε ότι οι μελέτες της επάρκειας του RTE ήταν πιο πρόσφατες και αναλυτικές από τις παλαιότερες προσδιοριστικές μελέτες του ΕΔΔΣΜ-ηλ. Ενδεικτικά, λαμβάνουν υπόψη την επισφαλή κατάσταση ορισμένων υφισταμένων μονάδων παραγωγής και τον κίνδυνο κλεισίματός τους («θερμικά χαμηλό» σενάριο· βλέπε σχήμα 3). Για τους λόγους αυτούς, υπάρχουν ενδεχομένως διαφορές μεταξύ των παλαιών μελετών του διαχειριστή του RTE για την επάρκεια και των μελετών του ΕΔΔΣΜ-ηλ.

(223)

Συναφώς, η Γαλλία έχει λάβει εξάλλου υπόψη τα συμπεράσματα της Mid-Term Adequacy Forecast (ενδιάμεσης πρόβλεψης της επάρκειας) που δημοσιεύθηκε το 2016 από το ΕΔΔΣΜ-ηλ, της πρώτης έκδοσης η οποία βασίζεται σε μια μέθοδο πιθανοτήτων (βλέπε αιτιολογική σκέψη 100). Βάσει του σεναρίου αναφοράς για το έτος 2020, η αναμενόμενη ανεπάρκεια στη Γαλλία είναι ελαφρώς χαμηλότερη από τον στόχο της ασφάλειας του εφοδιασμού που καθορίστηκε από τις δημόσιες αρχές. Αυτό δεν ισχύει, ωστόσο, στη μελέτη που πραγματοποιήθηκε με το GRARE, που βασίζεται στον μεγαλύτερο αριθμό προσομοιώσεων Monte-Carlo (2 100), η οποία εκτιμά τη διάρκεια της αναμενόμενης ανεπάρκειας στη Γαλλία μεταξύ 5 και 20 ωρών (P95). Εξάλλου, πρέπει να επισημανθεί ότι το σύνολο των μελετών που πραγματοποιήθηκαν για το έτος 2020 βασίζεται στις ακόλουθες υποθέσεις: i) στην πλήρη διαθεσιμότητα των εκτός λειτουργίας μονάδων, υπόθεση αισιόδοξη κατά το ΕΔΔΣΜ-ηλ και ii) στο ότι ο γαλλικός μηχανισμός δυναμικότητας θα είναι ενεργός κατά τα έτη 2017 έως 2020. Από αυτά μπορεί να συναχθεί ότι οι πλέον πρόσφατες μελέτες του ΕΔΔΣΜ-ηλ δεν αντικρούουν, αλλά επιβεβαιώνουν τα συμπεράσματα των γαλλικών αρχών ως προς την ανάγκη του μηχανισμού.

(224)

Οι μελέτες του RTE λαμβάνουν επίσης υπόψη τα πλέον πρόσφατα δεδομένα για την αιχμή της κατανάλωσης και, κατ' επέκταση, τον αντίκτυπο των εναλλακτικών μέτρων που έχουν ληφθεί για την αύξηση της δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση (όπως ζήτησε η Επιτροπή στην αιτιολογική σκέψη 163 της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας). Δείχνουν, ωστόσο, σαφώς ότι, χωρίς κρατική παρέμβαση, κατά τα επόμενα έτη υπάρχει κίνδυνος υπέρβασης του ανώτατου επιπέδου ανεπάρκειας που έχει οριστεί για τη Γαλλία.

(225)

Η συντριπτική πλειονότητα των ενδιαφερόμενων μερών συμφωνεί με την αναγκαιότητα (καθώς και την επείγουσα ανάγκη) δημιουργίας μηχανισμού δυναμικότητας στη Γαλλία. Ορισμένοι από αυτούς έχουν υποβάλει τα σχέδια χρηματοδότησής τους για να αποδείξουν την ύπαρξη προβλήματος «missing money» στη Γαλλία, σε αντίθεση με την εκτίμηση της αρχής ανταγωνισμού στη γνωμοδότησή της του 2012 (παραπομπή στην αιτιολογική σκέψη 158 της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας).

(226)

Πράγματι, η ανάλυση του RTE για την επάρκεια δυναμικότητας στο ισοζύγιο προβλέψεων του 2015 για τον εφοδιασμό ήταν πιο αισιόδοξη από την πρόβλεψη του 2014 (έτος έναρξης της ισχύος του μηχανισμού δυναμικότητας), αλλά η Γαλλία εξήγησε ότι η βελτίωση αυτή εξηγείται από το μήνυμα που έδωσε η θέσπιση του μηχανισμού (χάρη στην εφαρμογή του μηχανισμού, ορισμένες μονάδες ανακάλεσαν την πρόθεσή τους να κλείσουν).

(227)

Εξάλλου, η Γαλλία δεν αμφισβητεί την ύπαρξη πλεονάζουσας ικανότητας στη Γαλλία σήμερα, χωρίς αυτό να αποκλείει, ωστόσο, την απειλή της ασφάλειας του εφοδιασμού τα επόμενα έτη, και ειδικότερα εάν αναγκαστούν να κλείσουν τελικά πολλές μονάδες παραγωγής. Οι μελέτες του RTE επιβεβαιώνουν την ύπαρξη προβλήματος απώλειας εσόδων και αναφέρουν ότι ο κίνδυνος κλεισίματος μονάδων είναι υπαρκτός, το οποίο τεκμηριώνεται εξάλλου στις αιτιολογικές σκέψεις 43, 44 και 46.

5.3.1.2.   Σχετικά με τις άλλες αιτιάσεις που διατύπωσε η Επιτροπή:

(228)

Όσον αφορά την πρόταση να εφαρμοστούν διαφοροποιημένες τιμές χρήσης των δικτύων ανάλογα με τις εποχές, τις ημέρες της εβδομάδας και/ή τις ώρες της ημέρας, η Γαλλία επιβεβαίωσε ότι το τιμολόγιο «TURPE» καθορίζεται πλέον βάσει ωραρίου και εποχής.

(229)

Η Γαλλία έχει εξηγήσει, εξάλλου, ικανοποιητικά τους συντελεστές μείωσης ονομαστικής ισχύος που εφαρμόζονται στις ανανεώσιμες πηγές, όπως ζήτησε η Επιτροπή στην αιτιολογική σκέψη 153 της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας. Φαίνεται μάλλον αισιόδοξη η συνεισφορά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ασφάλεια του εφοδιασμού και δεν εγείρουν ανησυχίες για υποεκτίμηση των διαθέσιμων δυναμικοτήτων. Σε κάθε περίπτωση, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν το γενικό καθεστώς, βάσει της ελεγχόμενης αυτής πιστοποίησης.

5.3.1.3.   Συμπέρασμα ως προς τον στόχο κοινού ενδιαφέροντος και την αναγκαιότητα του μέτρου

(230)

Για τους ανωτέρω λόγους, η Επιτροπή θεωρεί ότι ο μηχανισμός ο οποίος εξυπηρετεί τον στόχο κοινού ενδιαφέροντος, ήτοι της διασφάλισης της ασφάλειας εφοδιασμού σε ηλεκτρική ενέργεια, είναι πράγματι αναγκαίος στη Γαλλία. Επιπλέον, ο μηχανισμός δεν είναι αντίθετος προς τον στόχο που έχουν καθορίσει οι ΚΓΕΠΕ για τη σταδιακή κατάργηση των ζημιογόνων για το περιβάλλον επιδοτήσεων, παραδείγματος χάριν διευκολύνοντας τη διαχείριση της ζήτησης (232), αυξάνοντας τις δυναμικότητες διασύνδεσης (194), εντάσσοντας στον μηχανισμό τη συμβολή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (230) και παρέχοντας προτεραιότητα στους παραγωγούς χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών (137).

5.3.2.   Καταλληλότητα της ενίσχυσης

5.3.2.1.   Διάκριση μεταξύ διαφόρων ειδών δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση

(231)

Η Γαλλία δεν αμφισβητεί τη διαφορετική μεταχείριση μεταξύ της αποκαλούμενης ρητής δυναμικότητας και σιωπηρής δυναμικότητας με σκοπό την απόκριση στη ζήτηση. Αντιθέτως, θεωρεί ότι απαιτούνται διαφορετικοί όροι ακριβώς για να είναι εφικτή η ισότιμη συμμετοχή στον μηχανισμό των δύο ειδών δυναμικότητας. Η Γαλλία χρειάστηκε να επιτύχει σωστή ισορροπία μεταξύ των υποχρεώσεων ενεργοποίησης και διαθεσιμότητας δυναμικοτήτων δύο ειδών, χωρίς ωστόσο να περιορίσει τις δυνατότητες συμμετοχής στον μηχανισμό δυναμικότητας.

(232)

Συμφωνώντας με τη Γαλλία, η Επιτροπή θεωρεί, ειδικότερα, ότι είναι λογικό ο αριθμός ημερών τον οποίο αφορά η υποχρέωση σιωπηρής δυναμικότητας (ημέρες της περιόδου PP1) να είναι μικρότερος από τον αριθμό ημερών κατά τις οποίες πρέπει να είναι διαθέσιμος ένας φορέας εκμετάλλευσης ρητής δυναμικότητας, εφόσον η απαιτούμενη αντιστάθμιση σιωπηρής δυναμικότητας είναι μεγαλύτερη (ενεργοποίηση έναντι διαθεσιμότητας).

(233)

Η Επιτροπή αποδέχεται ότι ο αριθμός ωρών της περιόδου PP2 θα πρέπει να παραμείνει στοχευμένος, ώστε να μην αποκλείονται από τον μηχανισμό οι ρητές δυναμικότητες, ή για να μην περιορίζεται η συμβολή τους σε μεγαλύτερο από τον αναγκαίο βαθμό.

(234)

Όπως εξηγείται στις αιτιολογικές σκέψεις 111 έως 115, ο διαχειριστής του RTE συνέταξε εμπεριστατωμένη μελέτη για τον προσδιορισμό των ωρών των περιόδων PP1 και PP2, ώστε ο υπολογισμός αυτός να βασίζεται στον αντίκτυπο που θα μπορούσαν να έχουν οι δυναμικότητες στον εντοπισμό των ανεπαρκειών. Από τη μελέτη αυτή προέκυψε ότι το 94 % των ωρών ανεπάρκειας μπορούσε να εντοπιστεί εντός των 100 ωρών ετησίως με τη μεγαλύτερη κατανάλωση (για τον λόγο αυτό η περίοδος PP1 αντιπροσωπεύει τις 100-150 ώρες με τη μεγαλύτερη κατανάλωση) και το 99 % των ωρών ανεπάρκειας περιλαμβάνεται στις 300 ώρες με τη μεγαλύτερη κατανάλωση [για τον λόγο αυτό η περίοδος PP2 καλύπτει διάστημα από 100 έως 300 ωρών (32) με τη μεγαλύτερη κατανάλωση].

(235)

Επιπλέον, το επιχείρημα ορισμένων τρίτων μερών ότι οι ρητές δυναμικότητες πρέπει να ενεργοποιούνται μόνο σε περιόδους κύματος ψύχους (δηλαδή μία φορά κάθε δέκα έτη) δεν δικαιολογείται, κατά την άποψή μας, διότι όλες οι δυναμικότητες ενεργοποιούνται πράγματι τουλάχιστον μία φορά ανά έτος παράδοσης στο πλαίσιο δοκιμαστικού ελέγχου.

(236)

Για τους λόγους αυτούς, η Επιτροπή εκτιμά ότι η Γαλλία πέτυχε σωστή ισορροπία ανάμεσα στις διάφορες υποχρεώσεις δυναμικοτήτων απόκρισης στη ζήτηση, χωρίς ωστόσο να περιορίζεται η συμμετοχή τους στον μηχανισμό. Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη την πρόταση της Γαλλίας να αξιολογήσει στο μέλλον την αναλογία PP1/PP2 και να επανεξετάσει την αναγκαιότητά της.

(237)

Το μέτρο είναι, συνεπώς, επαρκώς ευέλικτο και παρέχει επαρκή και κατάλληλα κίνητρα στους διαφόρους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση, όπως απαιτεί η παράγραφος 226 των ΚΓΕΠΕ.

5.3.2.2.   Αποκλεισμός της διασυνοριακής δυναμικότητας

(238)

Για να αρθούν οι αμφιβολίες της Επιτροπής ως προς αυτό το ζήτημα, οι γαλλικές αρχές πρότειναν έναν μηχανισμό που επιτρέπει τη «ρητή» συμμετοχή στον γαλλικό μηχανισμό των διασυνοριακών μονάδων παραγωγής και εκμετάλλευσης δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση. Η πρόταση αυτή θέτει ως προϋπόθεση τη σύναψη συμφωνιών συνεργασίας με τους διαχειριστές συστήματος μεταφοράς (ΔΣΜ) των όμορων χωρών στις οποίες είναι εγκατεστημένες οι συμμετέχουσες μονάδες παραγωγής. Για να αποτραπεί το ενδεχόμενο σιωπηρής συμμετοχής διασυνοριακών μονάδων δυναμικότητας χωρίς να υπάρχει τέτοια συμφωνία, οι γαλλικές αρχές πρότειναν την πιστοποίηση των σχετικών διασυνδέσεων, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν απευθείας στον μηχανισμό (33).

(239)

Το προταθέν από τη Γαλλία διορθωτικό μέτρο, που περιγράφεται στις αιτιολογικές σκέψεις 119 έως 124 της παρούσας απόφασης, είναι συνεπώς σύμφωνο με την παράγραφο 226 των εν λόγω ΚΓΕΠΕ. Η Επιτροπή εμμένει στην άποψη ότι ο προγραμματισμός της εφαρμογής αυτού του διορθωτικού μέτρου, όπως προτείνεται στην αιτιολογική σκέψη 125, πρέπει να νοείται ως ακριβής προγραμματισμός, καθώς και ότι η Γαλλία θα πρέπει να ενημερώνει την Επιτροπή για τα διάφορα στάδια της εφαρμογής αυτού του διορθωτικού μέτρου.

5.3.2.3.   Απουσία ενδείξεων για νέες επενδύσεις

Απουσία μακροπρόθεσμων συμβάσεων

(240)

Μετά τις επιφυλάξεις που εξέφρασε η Επιτροπή στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας, η Γαλλία πρότεινε μηχανισμό που επιτρέπει την πραγματική συμμετοχή των νέων δυναμικοτήτων στον μηχανισμό δυναμικότητας που περιγράφεται στις αιτιολογικές σκέψεις 131 έως 138 της παρούσας απόφασης. Ο μηχανισμός αυτός συνίσταται στη σύναψη πολυετών συμβάσεων με νέες ανταγωνιστικές δυναμικότητες.

(241)

Η Επιτροπή έχει ήδη αποφανθεί ότι συμβάσεις μεγαλύτερης διάρκειας θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν για την προσέλκυση νέων επενδύσεων, ιδίως νεοεισερχόμενων φορέων, με σκοπό να διευκολυνθεί η πρόσβασή τους στη χρηματοδότηση (34).

(242)

Η Γαλλία εξήγησε ότι μια επταετής διάρκεια σύμβασης για τις νέες επενδύσεις αποσκοπούσε στο να εξασφαλιστεί περίπου το 50 % του κόστους επενδύσεων των νέων μονάδων. Το μέτρο αυτό θα συνέβαλλε στη μείωση του συντελεστή απόδοσης που απαιτούν οι διαχειριστές και οι χρηματοδότες αυτών των επενδυτικών σχεδίων και θα διευκόλυνε την εξωτερική χρηματοδότηση. Πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι η διάρκεια της σύμβασης είναι μικρότερη από τη διάρκεια των 20 ετών που προκρίθηκε για το έργο Landivisiau στη Βρετάνη και των 15 ετών για τον μηχανισμό δυναμικότητας στη Μεγάλη Βρετανία. Αν και είναι δύσκολο να καθοριστεί ένα ορθό και ακριβές σημείο αναφοράς για τη διάρκεια των συμβάσεων δυναμικότητας, πρέπει να επισημανθεί ότι οι μικρότερες διάρκειες των συμβάσεων παρουσιάζουν το πλεονέκτημα ότι παρέχουν μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά μακροπρόθεσμα και ότι αποφεύγεται ο εγκλωβισμός ως προς την επιλογή τεχνολογιών (lock-in effect).

(243)

Η Επιτροπή εκτιμά ότι η Γαλλία έχει επιτύχει σωστή ισορροπία ανάμεσα στα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της προβλεπόμενης διαφορετικής διάρκειας των συμβάσεων, καθώς και ότι η προκριθείσα διάρκεια παρέχει ικανοποιητική διασφάλιση των επενδύσεων μακροπρόθεσμα, αποφεύγοντας παράλληλα τον κίνδυνο τεχνολογικού «εγκλωβισμού» που θα μπορούσαν να προκαλέσουν οι μεγαλύτερες διάρκειες.

Δυσκολία των προμηθευτών να προβλέψουν πολύ έγκαιρα την εξέλιξη του χαρτοφυλακίου πελατών τους

(244)

Στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή είχε εκφράσει αμφιβολίες ως προς τη δυνατότητα των προμηθευτών, και ιδίως των νεοεισερχομένων στην αγορά, να προβλέψουν με ακρίβεια και αρκετά έγκαιρα την εξέλιξη του πελατολογίου τους και, με αυτόν τον τρόπο, να δώσουν στην αγορά ένα αξιόπιστο μήνυμα για τις τιμές όσον αφορά τις ανάγκες του συστήματος σε δυναμικότητα.

(245)

Οι αμφιβολίες αυτές, που επιβεβαιώθηκαν εξάλλου από αρκετά τρίτα μέρη, έχουν αρθεί σε τρία επίπεδα. Καταρχάς, η Γαλλία πρότεινε να είναι υποχρέωση του διαχειριστή του RTE να συνδράμει τους εναλλακτικούς προμηθευτές να κάνουν ακριβέστερες προβλέψεις των υποχρεώσεων δυναμικότητάς τους. Δεύτερον, ο μηχανισμός επιτρέπει μεγαλύτερη διαφάνεια και αυξημένη ρευστότητα της αγοράς των πιστοποιητικών. Τρίτον, ο μηχανισμός αυτός επιτρέπει προσαρμογή του χαρτοφυλακίου των πιστοποιητικών των μικρών προμηθευτών, για την εξισορρόπηση αυτών των χαρτοφυλακίων τόσο κατά τη διάρκεια του έτους παράδοσης όσο και εκ των υστέρων.

(246)

Αυτό το διορθωτικό μέτρο θα βοηθήσει τους εναλλακτικούς παραγωγούς να εκτιμούν εκ των προτέρων με μεγαλύτερη ακρίβεια τις υποχρεώσεις τους σε εγγυήσεις δυναμικότητας. Συνδράμοντας τους προμηθευτές να εκτιμήσουν ακριβέστερα τις ανάγκες τους σε δυναμικότητα, αυτό το διορθωτικό μέτρο θα εξασφαλίσει μια πιο συγκεκριμένη τιμή της δυναμικότητας και, σε περίπτωση ανάγκης, θα αποτελέσει κίνητρο για επενδύσεις σε νέες δυναμικότητες.

Δυνητική απουσία κινήτρων για την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των φορέων της αγοράς πριν από το έτος παράδοσης (ΕΠ)

(247)

Μετά την επιφύλαξη που διατύπωσε η Επιτροπή σχετικά με τη δυνητική ανεπάρκεια των κινήτρων για τους φορείς της αγοράς να αποκαταστήσουν την ισορροπία τους πριν από το έτος παράδοσης (ΕΠ), οι γαλλικές αρχές έχουν προτείνει την αυτόματη επιβολή κυρώσεων για κάθε αισθητή σωρευτική επανεξισορρόπηση πριν από το έτος παράδοσης. Επιπλέον, οι γαλλικές αρχές πρότειναν τον διπλασιασμό του συντελεστή κινήτρου «k» που εφαρμόζεται στις ανισορροπίες, καθώς και επιπλέον αύξηση της ποινής για τη διευθέτηση των αποκλίσεων (σε σχέση με εν εξελίξει συναλλαγή) για τις ανισορροπίες που υπερβαίνουν ένα ανώτατο όριο 1 GW (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 141 και 143). Σε αυτά προστίθεται ο προγενέστερος κανόνας βάσει του οποίου, από την έναρξη του ΕΠ, κάθε επανεξισορρόπηση γίνεται επί πληρωμή.

(248)

Τα διορθωτικά μέτρα που προτείνει η Γαλλία έχουν έναν κοινό στόχο: να δοθεί κίνητρο στους φορείς του μηχανισμού να είναι σε κατάσταση ισορροπίας πριν από την έναρξη του ΕΠ, και οπωσδήποτε πριν από τη διευθέτηση των αποκλίσεων. Αυτό θα αποτελέσει κίνητρο για τους φορείς να εκτελούν το μεγαλύτερο μέρος των αναγκαίων συναλλαγών πριν από το ΕΠ και θα αυξήσει την αντιπροσωπευτικότητα της ΑΤΑ (που χρησιμοποιείται για τη διευθέτηση των αποκλίσεων και για την ανατιμολόγηση των καταναλωτών). Συνεπώς, το μήνυμα για τις τιμές που προκύπτει από τις συναλλαγές για τις εγγυήσεις δυναμικότητας θα είναι κατά την άποψή μας πιο αντιπροσωπευτικό και αξιόπιστο, ο δε μηχανισμός θα είναι πιο αξιόπιστος για να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις σε περίπτωση ανάγκης.

Το ανώτατο όριο της τιμής διευθέτησης των αποκλίσεων δεν αντανακλά το CONE

(249)

Ανταποκρινόμενες στην κριτική της Επιτροπής ότι το ανώτατο όριο στις τιμές διευθέτησης των αποκλίσεων δεν αντανακλά το CONE, οι γαλλικές αρχές δεσμεύτηκαν να αυξήσουν σταδιακά την προκαθορισμένη τιμή (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 146 και 147), ώστε να ευθυγραμμιστεί τελικά από το ΕΠ 2021, με τιμή που αντιστοιχεί στο κόστος ενός νεοεισερχόμενου στην αγορά (CONE).

(250)

Αυτό το διορθωτικό μέτρο ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς και τις απαιτήσεις της Επιτροπής, ήτοι να ευθυγραμμιστεί το έμμεσο ανώτατο όριο με τις τιμές της δυναμικότητας, που είναι η προκαθορισμένη τιμή, και με το κόστος ενός νεοεισερχόμενου στην αγορά. Συνεπώς, σε περίπτωση ανάγκης, μπορούν να πραγματοποιηθούν νέες επενδύσεις.

(251)

Οι αρχές έχουν διαβεβαιώσει, εξάλλου, την Επιτροπή ότι η διαφορά μεταξύ του ARENH και της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά δεν συνιστά έμμεσο ανώτατο όριο για τις τιμές της δυναμικότητας (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 149 έως 151). Ειδικότερα, έχουν εξηγήσει ότι η ποσότητα των εγγυήσεων δυναμικότητας σε σχέση με το προϊόν ARENH είναι επαρκώς χαμηλή σε σύγκριση με το σύνολο της αγοράς δυναμικότητας και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να επηρεάσει την τιμή των άλλων εγγυήσεων δυναμικότητας. Επιπλέον, η τρέχουσα διαφορά καθιστά το προϊόν ARENH μη ανταγωνιστικό επί του παρόντος. Η Επιτροπή λαμβάνει, ωστόσο, υπόψη ότι οι γαλλικές αρχές θα μελετήσουν, στο πλαίσιο μελλοντικής αξιολόγησης του μηχανισμού, τη σκοπιμότητα χρηματιστικοποίησης του σκέλους δυναμικότητας του προϊόντος ARENH, με σκοπό να αποτραπεί το ενδεχόμενο το προϊόν αυτό να διαταράξει την ελεύθερη διαμόρφωση των τιμών στην αγορά δυναμικότητας, εάν συντρέξει περίπτωση.

Συμπέρασμα σχετικά με τις ενδείξεις για νέες επενδύσεις

(252)

Τα διάφορα διορθωτικά μέτρα που προτάθηκαν από τη Γαλλία για την ενθάρρυνση νέων επενδύσεων είναι, συνεπώς, σύμφωνα με την παράγραφο 226 των ΚΓΕΠΕ. Η Γαλλία θα θέσει, ιδίως, σε εφαρμογή μέτρα για να διασφαλιστεί η συμμετοχή των διασυνοριακών δυναμικοτήτων και για να δοθεί κίνητρο για νέες επενδύσεις, το οποίο θα εξασφαλίσει το άνοιγμα του μηχανισμού σε μεγάλο αριθμό δυνητικών φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας.

5.3.2.4.   Άλλες αιτιάσεις της Επιτροπής

(253)

Οι γαλλικές αρχές έχουν διευκρινίσει, προς ικανοποίηση της Επιτροπής, τους λόγους για τους οποίους είχαν υιοθετήσει, κατά περίπτωση, τις διάφορες προτάσεις βελτίωσης του μηχανισμού που διατύπωσε η αρχή ανταγωνισμού.

5.3.2.5.   Συμπέρασμα ως προς την καταλληλότητα του μέτρου

(254)

Από τις προηγούμενες αιτιολογικές σκέψεις συνάγεται ότι το μέτρο είναι όντως κατάλληλο για την επίτευξη ενός καθορισμένου στόχου κοινού συμφέροντος.

5.3.3.   Χαρακτήρας κινήτρου

(255)

Η Επιτροπή είχε ήδη αποφανθεί στην αιτιολογική σκέψη 184 της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας ότι ο μηχανισμός μπορούσε να έχει τον απαιτούμενο χαρακτήρα κινήτρου. Εμμένει σε αυτήν την άποψη.

5.3.4.   Αναλογικότητα

5.3.4.1.   Υπερεκτίμηση της κατανάλωσης

(256)

Στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή είχε εντοπίσει κίνδυνο υπερεκτίμησης της κατανάλωσης από τους προμηθευτές, και ειδικότερα όταν οι ατομικές υποχρεώσεις δυναμικότητας των προμηθευτών δεν είναι αρκετά σαφείς.

(257)

Από τις παρατηρήσεις της Επιτροπής στις αιτιολογικές σκέψεις 245 έως 247 συνάγεται ότι οι γαλλικές αρχές έχουν προβλέψει μέτρα για να βοηθήσουν τους προμηθευτές στον σαφέστερο υπολογισμό των υποχρεώσεων δυναμικότητάς τους.

(258)

Αυτό το διορθωτικό μέτρο αποκρίνεται στις αιτιάσεις που διατύπωσε η Επιτροπή στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας.

5.3.4.2.   Έλλειψη διαφάνειας κατά τον καθορισμό της τιμής της δυναμικότητας

(259)

Στο αρχικό σχήμα του μηχανισμού δυναμικότητας, οι διάφοροι φορείς είχαν ελάχιστη γνώση για τις εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές, καθώς η ενημέρωσή τους εξαρτιόταν από τη δημοσίευση από το CRE σε τακτά διαστήματα των δεδομένων για τον όγκο των συναλλαγών για εγγυήσεις δυναμικότητας και των μέσων τιμών των συναλλαγών. Επιπλέον, για την αποτροπή των καταχρήσεων και της έλλειψης διαφάνειας, οι αρχές είχαν υποχρεώσει τις καθετοποιημένες επιχειρήσεις να τηρούν χωριστούς λογαριασμούς στο μητρώο των εγγυήσεων δυναμικότητας (έναν λογαριασμό για τους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας και έναν λογαριασμό για τους προμηθευτές).

(260)

Μετά τις ανησυχίες που εξέφρασε η Επιτροπή για την έλλειψη διαφάνειας στις εμπορικές συμφωνίες στο πλαίσιο του μηχανισμού, οι γαλλικές αρχές πρότειναν διορθωτικά μέτρα για τη βελτίωση της διαφάνειας σε όλες τις συναλλαγές και για όλους τους φορείς. Καταρχάς, προτείνουν να δοθεί σε όλους τους φορείς πρόσβαση στο μητρώο των εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών (ανωνυμοποιημένες), διασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη διαφάνεια ως προς τις ποσότητες και τις τιμές, με ταυτόχρονη διασφάλιση της ανωνυμίας των συναλλασσομένων (βλέπε αιτιολογική σκέψη 163). Δεύτερον, προτείνουν την ενίσχυση των οργανωμένων δημοπρασιών, αυξάνοντας τον αριθμό τους σε 15 κατά τα 4 έτη πριν από το πρώτο έτος παράδοσης και υποχρεώνοντας ορισμένους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας (τους ΥΠΠ > 3 GW) να προσφέρουν στην αγορά τα πιστοποιητικά τους βάσει συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 164 και 165).

(261)

Η προτεινόμενη από τις γαλλικές αρχές προσέγγιση παρέχει στους προμηθευτές σχετική ευελιξία επιτρέποντας τις εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές και διασφαλίζοντας παράλληλα σχετική διαφάνεια σε αυτές τις συναλλαγές.

(262)

Η ελεύθερη πρόσβαση στο μητρώο των συναλλαγών (με τήρηση της ανωνυμίας) επιτρέπει τη διασφάλιση της διαφάνειας των εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών και εγγυάται την εξάλειψη της ασυμμετρίας πληροφόρησης μεταξύ του δεσπόζοντος φορέα, που θα είναι ο κύριος πωλητής, και των ανταγωνιστών του. Επιτρέπει επίσης στους φορείς της αγοράς να λαμβάνουν υπόψη στην κατάρτιση των προσφορών τους στην αγορά τοις μετρητοίς τις τιμές στις οποίες εκτελούνται οι εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές και εξασφαλίζει μεγαλύτερη συνεκτικότητα μεταξύ των δύο αγορών. Από αυτή την άποψη, ενισχύει επίσης τον έλεγχο από τη ρυθμιστική αρχή επιτρέποντας την άμεση αποκάλυψη απόπειρας χειραγώγησης της τιμής εκ μέρους ενός φορέα σε περίπτωση που υιοθετήσει ριζικά διαφορετική συμπεριφορά στην οργανωμένη αγορά και στην αγορά των εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών.

(263)

Επιπλέον, η ενίσχυση των οργανωμένων δημοπρασιών θα εξασφαλίσει επαρκή ρευστότητα από αυτές τις δημοπρασίες και θα ενισχύσει την αντιπροσωπευτικότητα της αγοραίας τιμής αναφοράς (της τιμής της δυναμικότητας που χρησιμοποιείται από τους περισσότερους προμηθευτές για τις πωλήσεις τους, αλλά και ως αξία αναφοράς για τον μηχανισμό διευθέτησης των αποκλίσεων).

(264)

Αυτό το διορθωτικό μέτρο συμβάλλει, συνεπώς, στην πρόληψη του κινδύνου μιας «οικονομικής παρακράτησης» των εγγυήσεων δυναμικότητας από τους μεγαλύτερους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας, στην προώθηση της διαφάνειας στην αγορά, την αύξηση της ρευστότητας της οργανωμένης αγοράς και τη διευκόλυνση της εποπτείας της αγοράς από τη ρυθμιστική αρχή.

(265)

Η εισαγωγή ενός «διπλού περιορισμού» για τα έτη ΕΠ-3, ΕΠ-2 και ΕΠ-1 εξαλείφει τον κίνδυνο χειραγώγησης της αγοράς από τις καθετοποιημένες επιχειρήσεις. Πράγματι, αυτές θα μπορούσαν να μειώσουν τεχνητά, με εσωτερικές μεταβιβάσεις, τον αριθμό των πιστοποιητικών τους που δεν έχουν πωληθεί. Με την εισαγωγή περιορισμού στο επίπεδο πιστοποιημένης δυναμικότητας, οι γαλλικές αρχές εγγυώνται ότι οι καθετοποιημένες επιχειρήσεις θα είναι υποχρεωμένες, ακόμη κι αν πραγματοποιούν ενδοομιλικές μεταβιβάσεις, να εξασφαλίζουν ορισμένη ρευστότητα στην οργανωμένη αγορά τοις μετρητοίς.

(266)

Η επιλογή να καθοριστεί περιορισμός στην πιστοποιημένη δυναμικότητα σε 25 % εγγυάται ότι οι καθετοποιημένες επιχειρήσεις, και ιδίως ο φορέας με δεσπόζουσα θέση στην αγορά, θα διαθέσουν το σύνολο ή μέρος των πιστοποιητικών τους στην οργανωμένη αγορά τοις μετρητοίς και δεν θα μπορούν να παρακάμψουν αυτόν τον όρο μέσω των ενδοομιλικών τους μεταβιβάσεων. Το εν λόγω διορθωτικό μέτρο εξομοιώνεται με λύση του τύπου market-making.

(267)

Η εφαρμογή ορίου (σε GW) στον περιορισμό προσφοράς ορισμένων ποσοτήτων εγγυήσεων δυναμικότητας στις οργανωμένες δημοπρασίες θα έχει ως αποτέλεσμα την ανάληψη του ρόλου του ειδικού διαπραγματευτή (market maker) στο πλαίσιο του μηχανισμού από τους μεγαλύτερους φορείς της αγοράς, και κυρίως από τον κατεστημένο φορέα, διασφαλίζοντας ανά πάσα στιγμή τη ρευστότητα στις δημοπρασίες.

(268)

Διασφαλίζοντας τη ρευστότητα της αγοράς, οι γαλλικές αρχές ανταποκρίθηκαν με τον τρόπο αυτόν στις αιτιάσεις που διατύπωσε η Επιτροπή στην αιτιολογική σκέψη 200 της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας.

(269)

Γενικότερα, με αυτά τα διορθωτικά μέτρα, οι γαλλικές αρχές ικανοποίησαν τις ανησυχίες της Επιτροπής σχετικά με την έλλειψη διαφάνειας του μηχανισμού καθορισμού των τιμών, που διατύπωσε στην απόφασή της για την κίνηση της διαδικασίας.

5.3.4.3.   Αποκλεισμός από τον μηχανισμό ορισμένων τύπων φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας

(270)

Στην απόφασή της για την κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή είχε αποφανθεί ότι ο κίνδυνος αποκλεισμού ορισμένων φορέων από των μηχανισμό, π.χ. ορισμένων φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση (λόγω πιθανής διάκρισης μεταξύ τους), αλλοδαπών φορέων ή και νέων μονάδων παραγωγής, θα μπορούσε να προκαλέσει κίνδυνο υπεραντιστάθμισης των φορέων που μπορούν να συμμετάσχουν στον μηχανισμό, λόγω μειωμένης ανταγωνιστικής πίεσης.

(271)

Όπως εξηγείται στα τμήματα 5.3.2.1, 5.3.2.2 και 5.3.2.3 αντίστοιχα, οι γαλλικές αρχές ανέλαβαν τη δέσμευση να λάβουν επαρκή μέτρα για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική συμμετοχή στον διαγωνισμό των διαφόρων προαναφερθέντων φορέων. Αυτό θα εξασφαλίσει τον ανταγωνισμό στο εσωτερικό του μηχανισμού και θα οδηγήσει σε μια τιμή της δυναμικότητας που αποκλείει την υπεραντιστάθμιση.

(272)

Για να είναι σύμφωνοι με τις ΚΓΕΠΕ, οι προτεινόμενοι μηχανισμοί για τη συμμετοχή των διασυνοριακών δυναμικοτήτων και για τη σύναψη πολυετών συμβάσεων για τις νέες μονάδες παραγωγής πρέπει να είναι αναλογικοί.

(273)

Ο μηχανισμός εισδοχής διασυνοριακών δυναμικοτήτων περιγράφεται στις αιτιολογικές σκέψεις 119 έως 124 της παρούσας απόφασης. Αφού λάβουν οι αλλοδαπές μονάδες άδειες διασύνδεσης, θα συμμετέχουν απευθείας στη γαλλική αγορά των εγγυήσεων δυναμικότητας και, στον βαθμό που η εν λόγω αγορά κριθεί ότι δεν παρέχει υπεραντιστάθμιση, το ίδιο θα ισχύει για την πώληση εγγυήσεων από τις αλλοδαπές μονάδες. Στο πλαίσιο του μηχανισμού που έχει τεθεί σε εφαρμογή τη συμμετοχή των αλλοδαπών μονάδων, οι δυναμικότητες διασύνδεσης θα μπορούν επίσης να λαμβάνουν αμοιβή από την πώληση αδειών διασύνδεσης. Δεδομένου ότι μπορεί να εκτιμηθεί ότι η συμμετοχή σε αυτές τις δημοπρασίες θα είναι πολύ σημαντική (εφόσον μπορεί να συμμετάσχει η συνολική δυναμικότητα απόκρισης στη ζήτηση και η δυναμικότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του διασυνδεδεμένου όμορου κράτους μέλους), λαμβανομένης ιδίως υπόψη της ποσότητας των αδειών που μπορεί να αναμένεται ότι θα διατεθεί στη δημοπρασία, μπορεί να θεωρηθεί ότι οι εν λόγω δημοπρασίες δεν θα επιφέρουν καμία υπεραντιστάθμιση. Ο μηχανισμός αυτός είναι συνεπώς αναλογικός.

(274)

Ο μηχανισμός που προτείνεται από τις γαλλικές αρχές για τη συμμετοχή νέας δυναμικότητας στη γαλλική αγορά δυναμικότητας περιγράφεται στις αιτιολογικές σκέψεις 131 έως 138 της παρούσας απόφασης. Όσον αφορά την αναλογικότητα αυτού του μηχανισμού, η Επιτροπή φρονεί ότι αποκλείει κάθε υπεραντιστάθμιση προς όφελος των νέων δυναμικοτήτων. Ειδικότερα, οι προσφορές τους θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να είναι χαμηλότερες από την αρχική τιμή αναφοράς, που και η ίδια αντιστοιχεί στη μέση τιμή η οποία προκύπτει από τις διάφορες διαδικασίες διαγωνισμών (προτείνεται να υπολογίζεται ως η σταθμισμένη τιμή της δυναμικότητας που προκύπτει από τη δημοπρασία η οποία διεξάγεται το ΕΠ-4, αλλά και από τις εν εξελίξει δημοπρασίες των ετών ΕΠ-2 και ΕΠ-1). Το γεγονός ότι η ακριβής αρχική τιμή αναφοράς δεν θα είναι γνωστή στους προμηθευτές νέων δυναμικοτήτων κατά τον χρόνο υποβολής των προσφορών τους, εκτιμάται ότι θα εξασφαλίζει ότι οι προσφορές αυτές θα είναι όσο το δυνατόν χαμηλότερες και, ως εκ τούτου, ανταγωνιστικές. Δεδομένου ότι οι συμμετέχοντες δεν θα γνωρίζουν εάν θα έχουν ήδη υποβληθεί άλλες προσφορές για τις νέες δυναμικότητες τη χρονική στιγμή που θα υποβάλουν τις δικές τους προσφορές, οι περιορισμοί ως προς την ποσότητα για τις νέες δυναμικότητες θα αποτελούν κίνητρο για τους προσφέροντες να προτείνουν όσο το δυνατό χαμηλότερες τιμές για τις επενδύσεις. Για τους ανωτέρω λόγους, η Επιτροπή εκτιμά ότι ο κίνδυνος υπεραντιστάθμισης θα είναι μηδενικός όσον αφορά τις νέες επενδύσεις. Ο μηχανισμός αυτός είναι συνεπώς αναλογικός.

5.3.4.4.   Η ισχύς της EDF στην αγορά

(275)

Όπως εξηγείται στην αιτιολογική σκέψη 64 σημείο 4, η ανησυχία της Επιτροπής ως προς το ότι η EDF θα μπορούσε να χειραγωγήσει εύκολα τις τιμές της δυναμικότητας προς όφελός της συνδεόταν με τρεις κινδύνους που σχετίζονται ειδικότερα με τον μηχανισμό (ορισμένοι εξ αυτών μπορούν να προσδιοριστούν συγκεκριμένα για όλους τους φορείς):

1)

κίνδυνος κατακράτησης δυναμικότητας·

2)

κίνδυνος κατακράτησης εγγυήσεων δυναμικότητας· και

3)

κίνδυνος συμπίεσης των περιθωρίων κέρδους.

Κίνδυνος κατακράτησης δυναμικότητας (ισχύος)

(276)

Η Γαλλία πρότεινε τρεις κατηγορίες τροποποιήσεων του μηχανισμού για να αποφευχθεί όσο το δυνατόν περισσότερο ο κίνδυνος κατακράτησης δυναμικότητας:

1)

υποχρέωση των φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας να πιστοποιούν τις διαθέσιμες δυναμικότητές τους σε ένα καθορισμένο πρόγραμμα πιστοποιήσεων με βάση τις διαχρονικές τιμές αναφοράς·

2)

επιβολή υποχρεώσεων επανεξισορρόπησης σε σύντομο χρονικό διάστημα καθορισμένο στους κανόνες, σε περίπτωση σημαντικών γεγονότων (όπως: παύση λειτουργίας, οριστικό κλείσιμο, βλάβη που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της διαθεσιμότητας για μεγάλο χρονικό διάστημα κ.λπ.) και επιβολή πληρωμής για κάθε σωρευτική επανεξισορρόπηση που υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο ανώτατο όριο (1 GW) πριν από το έτος παράδοσης· και

3)

τροποποίηση του μηχανισμού διευθέτησης των αποκλίσεων: ο συντελεστής κινήτρου «k» θα διπλασιαστεί και θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο για τις αρνητικές διαφορές που υπερβαίνουν ένα ανώτατο όριο του 1 GW και θα παρέχει μικρότερη αμοιβή για τις θετικές διαφορές που επίσης υπερβαίνουν ένα ανώτατο όριο του 1 GW. Επιπλέον, η προκαθορισμένη τιμή θα αυξηθεί προοδευτικά από 20 000 ευρώ/MW το 2017 σε 40 000 ευρώ/MW το 2018 και 2019, σε 60 000 ευρώ/MW το 2020 και, στη συνέχεια, θα προσαρμόζεται σε ετήσια βάση ώστε να ευθυγραμμίζεται με τιμή που αντιστοιχεί στο CONE.

(277)

Το πρώτο διορθωτικό μέτρο μπορεί να εξασφαλίσει ότι οι φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας που διαθέτουν μεγάλο χαρτοφυλάκιο δυναμικοτήτων δεν θα είναι σε θέση να χειραγωγούν την αγορά, στο πλαίσιο του «προγράμματος» πιστοποιήσεων. Επιπλέον, αυτό το διορθωτικό μέτρο επιτρέπει τον ευκολότερο εντοπισμό από τις ρυθμιστικές αρχές των ύποπτων συμπεριφορών σε σχέση με το υφιστάμενο πλαίσιο.

(278)

Το δεύτερο διορθωτικό μέτρο αναμένεται να ενισχύσει τα κίνητρα που παρέχονται στους φορείς της αγοράς για να δώσουν, στο πλαίσιο του «προγράμματος» πιστοποιήσεων, την καλύτερη δυνατή εκτίμηση του επιπέδου διαθεσιμότητας των εγκαταστάσεών τους. Όσον αφορά το μέτρο που επιβάλλει την καταβολή τιμήματος για τις σημαντικές επανεξισορροπήσεις πριν από το ΕΠ, οι γαλλικές αρχές έχουν προτείνει να καταστεί αυτό το μέτρο ασύμμετρο και η καταβολή τιμήματος για εξισορροπήσεις που επηρεάζουν τις εξελίξεις των επιπέδων πιστοποίησης να εφαρμόζεται μόνο στους φορείς που έχουν πραγματοποιήσει σημαντικές ποσότητες επανεξισορροπήσεων. Η αιτιολόγηση της εφαρμογής του συγκεκριμένου μέτρου στο σύνολο των φορέων συνίσταται στο ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν εμπόδιο στον ανταγωνισμό, διότι θα ήταν εκ των πραγμάτων πολύ πιο περιοριστικό για τους φορείς που διαθέτουν χαμηλή ποσότητα δυναμικότητας σε σχέση με τον δεσπόζοντα φορέα που θα μπορούσε να πολλαπλασιάσει αυτές τις αποκλίσεις. Η θέσπιση ενός τέτοιου ορίου (σε επίπεδο που θα καθοριστεί, αλλά δεν θα υπερβαίνει το 1 GW) επιτρέπει συνεπώς i) τη διατήρηση της ευελιξίας του υφιστάμενου μηχανισμού για την πλειονότητα των φορέων, αλλά ταυτόχρονα ii) την κατάργηση της δυνατότητας των φορέων που κατέχουν μεγάλο χαρτοφυλάκιο δυναμικοτήτων να χειραγωγούν την αγορά με την πραγματοποίηση πολλών «μικρών» επανεξισορροπήσεων.

(279)

Το τρίτο διορθωτικό μέτρο θα συμβάλει στην ενίσχυση των κινήτρων που παρέχονται σε όλους τους φορείς της αγοράς για να ανταλλάσσουν τα πιστοποιητικά τους στην αγορά της δυναμικότητας, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση μιας αγοραίας τιμής αναφοράς που αντανακλά πραγματικά την αξία της δυναμικότητας, και να μην μπορούν να επιλέγουν μεταξύ συναλλαγής στην αγορά και sourcing στο πλαίσιο της διευθέτησης των αποκλίσεων.

(280)

Η Επιτροπή εκτιμά ότι το σύνολο αυτών των διορθωτικών μέτρων επιτρέπει, αν όχι την πλήρη εξάλειψη του κινδύνου κατακράτησης δυναμικότητας, τουλάχιστον τον περιορισμό του στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό. Εξυπακούεται ότι ο έλεγχος της αγοράς από τις γαλλικές ρυθμιστικές αρχές συμπληρώνει αυτά τα κίνητρα που έχουν ενταχθεί στον μηχανισμό.

Κίνδυνος κατακράτησης εγγυήσεων

(281)

Για την αποτροπή του κινδύνου κατακράτησης εγγυήσεων, οι γαλλικές αρχές δεσμεύτηκαν να αυξήσουν τον αριθμό των δημοπρασιών που πραγματοποιούνται πριν από το έτος παράδοσης και να υποχρεώσουν τους φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας να προσφέρουν ορισμένες ελάχιστες εγγυήσεις σε κάθε δημοπρασία που διενεργείται.

(282)

Αυτά τα διορθωτικά μέτρα προστίθενται στα διορθωτικά μέτρα που εφαρμόζονται ήδη, όπως η δυνατότητα των προμηθευτών να λαμβάνουν εγγυήσεις δυναμικότητας εφοδιαζόμενοι το προϊόν ARENH. Σε σχέση με αυτό, οι γαλλικές αρχές πρότειναν να εξεταστεί, στο πλαίσιο μιας μελλοντικής αξιολόγησης της λειτουργίας της αγοράς, η σκοπιμότητα χρηματιστικοποίησης του σκέλους δυναμικότητας του προϊόντος ARENH, με σκοπό να αποτραπεί το ενδεχόμενο το προϊόν αυτό να διαταράξει την ελεύθερη διαμόρφωση των τιμών στην αγορά δυναμικότητας. Το εν λόγω διορθωτικό μέτρο αποκρίνεται εν μέρει στις προτάσεις αναθεώρησης του μηχανισμού ARENH που υπέβαλαν ορισμένα ενδιαφερόμενα μέρη, οι οποίες παρατίθενται στην αιτιολογική σκέψη 182 της παρούσας απόφασης.

(283)

Το σύνολο αυτών των διορθωτικών μέτρων των γαλλικών αρχών θα πρέπει να συμβάλει στο να περιοριστεί στο ελάχιστο η δυναμικότητα και το συμφέρον των μεγάλων φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας, και ιδίως του κατεστημένου φορέα, να κατακρατούν εγγυήσεις δυναμικότητας. Επίσης, με τον τρόπο αυτό θα διασφαλιστεί η ρευστότητα των δημοπρασιών εγγυήσεων.

(284)

Η Επιτροπή εκτιμά, συνεπώς, ότι οι δεσμεύσεις αυτές συνιστούν ένα σύνολο διορθωτικών μέτρων ανάλογων των ζητημάτων ρευστότητας που έθιξε η Επιτροπή στην απόφαση για την κίνηση της διαδικασίας.

Κίνδυνος συμπίεσης των περιθωρίων κέρδους από τον δεσπόζοντα κατεστημένο φορέα

(285)

Η Επιτροπή είχε επισημάνει, στην αιτιολογική σκέψη 194 της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας, τον κίνδυνο οι διεπιδοτήσεις μεταξύ του κλάδου παραγωγής και του κλάδου εμπορίας του κατεστημένου φορέα (δηλαδή η πώληση εγγυήσεων δυναμικότητας στους ανταγωνιστές σε τιμή υψηλότερη από την τιμή εσωτερικής μεταβίβασης μεταξύ του τμήματος παραγωγής και του εμπορικού τμήματος, με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό των ανταγωνιστών από την αγορά της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας).

(286)

Για τη διευκόλυνση του εντοπισμού τέτοιων πρακτικών και την αποτροπή τους, οι αρχές θα αποκαταστήσουν την ισχύουσα ρύθμιση που επιτρέπει τη δωρεάν μεταβίβαση εγγυήσεων. Μετά από αυτήν την κανονιστική αλλαγή, οι προμηθευτές δεν θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να μεταβιβάζουν εγγυήσεις δυναμικότητας με μηδενικό κόστος από το τμήμα παραγωγής προς στο εμπορικό τμήμα. Η κανονιστική ρύθμιση θα πρέπει να προβλέπει ότι οι εσωτερικές μεταβιβάσεις μιας καθετοποιημένης επιχείρησης πραγματοποιούνται σε τιμή αντιπροσωπευτική των τιμών που προκύπτουν από τις συνεδριάσεις οργανωμένης αγοράς. Για τον σκοπό αυτό, εάν η τιμή που προκύπτει από την (τις) συνεδρίαση(-εις) οργανωμένης αγοράς δεν είναι γνωστή την ημερομηνία της εσωτερικής μεταβίβασης, οι καθετοποιημένες επιχειρήσεις θα έχουν τη δυνατότητα να δηλώνουν μια τιμή προσαρμοσμένη στις τιμές των συνεδριάσεων οργανωμένης αγοράς. Ενδεικτικά, μια καθετοποιημένη επιχείρηση θα μπορεί να δηλώνει ότι μια εσωτερική μεταβίβαση είναι ίση με την αγοραία τιμή αναφοράς πριν από τον επίσημο καθορισμό της τιμής της από τη ρυθμιστική αρχή ενέργειας.

(287)

Από την άλλη πλευρά, οι φορείς της αγοράς θα έχουν πλήρη πρόσβαση στο μητρώο των συναλλαγών των εγγυήσεων δυναμικότητας. Η αγορά θα ασκεί κάποιον έλεγχο στις εξωχρηματιστηριακές μεταβιβάσεις, εφόσον αυτές οι μεταβιβάσεις (ανώνυμες) θα είναι δημόσιες. Όπως εξηγείται στην αιτιολογική σκέψη 263, το μέτρο αυτό εγγυάται τη διαφάνεια της εξωχρηματιστηριακής αγοράς.

(288)

Οι γαλλικές αρχές έχουν συνεπώς απαντήσει στις αιτιάσεις της Επιτροπής όσον αφορά τους κινδύνους συμπίεσης των περιθωρίων κέρδους από τον κατεστημένο φορέα.

5.3.4.5.   Συμπέρασμα ως προς την αναλογικότητα του μέτρου

(289)

Λαμβανομένων υπόψη των διαφόρων διορθωτικών μέτρων που πρότεινε η Γαλλία, η Επιτροπή θεωρεί ότι ο αναθεωρημένος μηχανισμός είναι ανάλογος του στόχου του.

5.3.5.   Αποφυγή αρνητικών επιπτώσεων στον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές

5.3.5.1.   Εμπόδια εισόδου των νέων μονάδων παραγωγής

(290)

Για την επίλυση των προβλημάτων συμμετοχής των νέων μονάδων παραγωγής στον μηχανισμό, όπως τα προσδιόρισε η Επιτροπή στην απόφασή της για την κίνηση της διαδικασίας, οι γαλλικές αρχές ανέλαβαν τη δέσμευση να επιφέρουν τις ακόλουθες τροποποιήσεις στον μηχανισμό:

1)

την καθιέρωση ενός πολυετούς καθεστώτος συμβάσεων επί διαφοράς (ΣΕΔ) ειδικά για τις νέες μονάδες παραγωγής, όπως περιγράφεται στις αιτιολογικές σκέψεις 131 έως 138,

2)

όπως περιγράφεται στις αιτιολογικές σκέψεις 146 έως 148, την προοδευτική αύξηση της προκαθορισμένης τιμής σε βάθος χρόνου, ώστε να ευθυγραμμιστεί τελικά με την τιμή CONE.

(291)

Τα εν λόγω διορθωτικά μέτρα συμβάλλουν στην εξάλειψη των εμποδίων εισόδου νέων φορέων δυναμικότητας στην αγορά.

5.3.5.2.   Διάκριση μεταξύ σιωπηρής και ρητής δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση

(292)

Όπως εξηγείται στην αιτιολογική σκέψη 237, η Επιτροπή εκτιμά ότι η Γαλλία πέτυχε σωστή ισορροπία ανάμεσα στις διάφορες υποχρεώσεις δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση, χωρίς ωστόσο να περιορίζεται η συμμετοχή τους στον μηχανισμό. Μολονότι η συμμετοχή των δύο τύπων δυναμικότητας στον μηχανισμό δεν είναι ίση, η Επιτροπή θεωρεί ότι αυτή η διαφοροποίηση είναι αναγκαία για τη βέλτιστη συμμετοχή των δύο τύπων δυναμικότητας απόκρισης στη ζήτηση.

5.3.5.3.   Ρητή συμμετοχή των αλλοδαπών δυναμικοτήτων

(293)

Όπως αναφέρεται στις αιτιολογικές σκέψεις 119 έως 125, απαντώντας στις ανησυχίες της Επιτροπής και των τρίτων μερών, οι γαλλικές αρχές πρότειναν ένα υβριδικό μοντέλο χορήγησης αδειών διασύνδεσης οι οποίες θα επιτρέπουν, οριστικά, τη συμμετοχή των αλλοδαπών μονάδων παραγωγής.

(294)

Όπως εξηγείται στην αιτιολογική σκέψη 239, οι γαλλικές αρχές έχουν προτείνει πρόσφορο διορθωτικό μέτρο που επιτρέπει τη ρητή συμμετοχή διασυνοριακών δυναμικοτήτων στον μηχανισμό. Ως εκ τούτου, αυτή η αιτίαση της Επιτροπής έχει διευθετηθεί.

(295)

Η λύση για τη ρητή συμμετοχή των διασυνοριακών μονάδων που επέλεξε η Γαλλία επιτρέπει επιπλέον την αμοιβή των διασυνδέσεων σε περίπτωση έλλειψης αυτού του στοιχείου ενεργητικού. Η προκριθείσα λύση διευθετεί συνεπώς τον κίνδυνο αποσύνδεσης των αγορών που προσδιόρισε η Επιτροπή στην αιτιολογική σκέψη 206 της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας (35).

5.3.5.4.   Ασυμμετρία πληροφόρησης μεταξύ του δεσπόζοντος κατεστημένου φορέα και των υφιστάμενων και μελλοντικών ανταγωνιστών του

(296)

Όπως εξηγείται στις αιτιολογικές σκέψεις 245 έως 247 και στο τμήμα 5.3.4.1, η Επιτροπή είχε εντοπίσει τον κίνδυνο να αντιμετωπίσουν οι εναλλακτικοί προμηθευτές, και ιδίως οι νεοεισερχόμενοι, δυσκολίες στην εκτίμηση των ατομικών τους υποχρεώσεων δυναμικότητας. Από τις παρατηρήσεις της Επιτροπής σε αυτές τις αιτιολογικές σκέψεις συνάγεται ότι οι γαλλικές αρχές έχουν προβλέψει επαρκή μέτρα για να βοηθήσουν τους προμηθευτές να υπολογίζουν σαφέστερα τις υποχρεώσεις δυναμικότητάς τους.

(297)

Επιπλέον, στο αρχικό σχήμα του μηχανισμού δυναμικότητας, οι διάφοροι φορείς είχαν ελάχιστη γνώση για τις εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές, με αποτέλεσμα να μην έχουν πλήρη εικόνα της τιμής της δυναμικότητας. Η Γαλλία πρότεινε διορθωτικά μέτρα με σκοπό τη βελτίωση της διαφάνειας σε όλες τις συναλλαγές για όλους τους φορείς, όπως περιγράφεται στο τμήμα 5.3.4.2. Εκτιμάται ότι τα μέτρα αυτά παρέχουν σε όλους τους φορείς πρόσβαση στο μητρώο των εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών (ανωνυμοποιημένες) και ενισχύουν τις οργανωμένες δημοπρασίες.

(298)

Αυτά τα διορθωτικά μέτρα στο σύνολό τους έχουν ως αποτέλεσμα οι άλλοι φορείς της αγοράς, πέραν του κατεστημένου φορέα, να έχουν αφενός καλύτερη εικόνα των υποχρεώσεων δυναμικότητάς τους και αφετέρου των ποσοτήτων και των τιμών των συναλλαγών. Τα εν λόγω μέτρα θα βελτιώσουν σε μεγάλο βαθμό τη διαφάνεια του μηχανισμού επανεξισορρόπησης και την ασυμμετρία πληροφόρησης υπέρ του κατεστημένου φορέα ο οποίος, στο πλαίσιο του μηχανισμού θα είναι ο μεγαλύτερος φορέας τόσο στην πλευρά των φορέων εκμετάλλευσης δυναμικότητας όσο και στην πλευρά των προμηθευτών.

5.3.5.5.   Προτεραιότητα στους παραγωγούς χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών

(299)

Όσον αφορά τις νέες δυναμικότητες, η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι γαλλικές αρχές προτίθενται να θεσπίσουν περιβαλλοντικά κριτήρια ώστε να παρέχεται προτεραιότητα στους παραγωγούς χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών (βλέπε αιτιολογική σκέψη 137).

(300)

Οι διατάξεις αυτές είναι σύμφωνες με τις ΚΓΕΠΕ (36), οι οποίες δίνουν έμφαση στην αναγκαιότητα των μέτρων παροχής προτεραιότητας στους φορείς παραγωγής που χρησιμοποιούν τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, σε περίπτωση ισοδύναμων τεχνικών και οικονομικών παραμέτρων.

5.3.5.6.   Συμπέρασμα σχετικά με τις δυνητικές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και τις επιπτώσεις στις συναλλαγές εντός της ΕΕ

(301)

Για τους ανωτέρω λόγους, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο μηχανισμός δεν μπορεί πλέον να νοθεύσει τον ανταγωνισμό και να επηρεάσει τις συναλλαγές εντός της ΕΕ.

5.3.5.7.   Χρονικός ορίζοντας εφαρμογής

(302)

Λαμβανομένων υπόψη ότι ο γαλλικός μηχανισμός είναι ο πρώτος αποκεντρωμένος μηχανισμός δυναμικότητας που εγκρίνεται από την Επιτροπή στα πλαίσια του καθεστώτος των ΚΓΕΠΕ και ότι η αναγκαιότητα του μηχανισμού εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την εξέλιξη της αγοράς ενέργειας, η οποία βρίσκεται σε στάδιο ανάπτυξης σε συνθήκες απελευθέρωσης της αγοράς, η Επιτροπή θεωρεί ότι η έγκριση του μηχανισμού πρέπει να υπόκειται σε χρονικό περιορισμό. Η Επιτροπή θεωρεί ότι διάρκεια δέκα (10) ετών είναι εύλογη και συνάδει με τις προηγούμενες αποφάσεις (37).

6.   ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

(303)

Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η Γαλλική Δημοκρατία έθεσε παράνομα σε εφαρμογή μια αγορά δυναμικότητας στη Γαλλία, κατά παράβαση του άρθρου 108 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ. Εντούτοις, λαμβανομένων υπόψη των διαφόρων διορθωτικών μέτρων που προτάθηκαν από τη Γαλλία και περιγράφονται ανωτέρω, το μέτρο είναι σύμφωνο με τις ΚΓΕΠΕ.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Η αγορά δυναμικότητας που τέθηκε σε εφαρμογή από τη Γαλλική Δημοκρατία συνιστά κρατική ενίσχυση συμβατή με την εσωτερική αγορά, βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ.

Άρθρο 2

Η Επιτροπή εγκρίνει το καθεστώς ενισχύσεων που τέθηκε σε εφαρμογή μέσω της αγοράς δυναμικότητας για ανώτατη χρονική περίοδο δέκα ετών. Σε περίπτωση διατήρησής του, το εν λόγω μέτρο θα πρέπει να κοινοποιηθεί εκ νέου μετά την εν λόγω περίοδο.

Άρθρο 3

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στη Γαλλική Δημοκρατία.

Βρυξέλλες, 8 Νοεμβρίου 2016.

Για την Επιτροπή

Margrethe VESTAGER

Μέλος της Επιτροπής


(1)  Κρατική ενίσχυση SA.39621 (2015/C) (πρώην 2015/NN) — Μηχανισμός δυναμικότητας στη Γαλλία — Πρόσκληση για υποβολή παρατηρήσεων σύμφωνα με το άρθρο 108 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ C/46/2016 της 2ας Φεβρουαρίου 2016, σ. 35).

(2)  Βλέπε υποσημείωση 1.

(3)  Η ρυθμιζόμενη πρόσβαση στην παραδοσιακή πυρηνική ενέργεια (ARENH) είναι ένα δικαίωμα των προμηθευτών να αγοράζουν ηλεκτρική ενέργεια από την EDF σε ρυθμιζόμενη τιμή και για τις ποσότητες που καθορίζει η ρυθμιστική αρχή ενέργειας (CRE). Περισσότερες πληροφορίες για το προϊόν ARENH: https://clients.rte-france.com/lang/fr/clients_producteurs/services_clients/dispositif_arenh.jsp

(4)  Το πιστοποιημένο επίπεδο δυναμικότητας στρογγυλοποιείται στο 0,1 MW. Για τη συμμετοχή στην αγορά, επιτρέπεται η συνάθροιση δυναμικοτήτων ισχύος κατώτερων του 1 MW.

(5)  Το τιμολόγιο TURPE, που τέθηκε σε εφαρμογή με τον νόμο αριθ. 2000-108 της 10ης Φεβρουαρίου 2000, αποσκοπεί στην αμοιβή των διαχειριστών του δικτύου μεταφοράς και διανομής. Η μέθοδος υπολογισμού του TURPE και η εξέλιξή του καθορίζονται από τη ρυθμιστική αρχή ενέργειας (CRE).

(6)  Το άρθρο 20 του διατάγματος σχετικά με τον μηχανισμό δυναμικότητας προβλέπει την υποβολή ετήσιας έκθεσης από τη ρυθμιστική αρχή ενέργειας με βάση τις εργασίες του διαχειριστή του RTE σχετικά με τον μηχανισμό («Ένα έτος μετά τη δημοσίευση των κανόνων που διέπουν τον μηχανισμό δυναμικότητας, και στη συνέχεια κάθε έτος, η ρυθμιστική αρχή ενέργειας υποβάλλει στον αρμόδιο υπουργό έκθεση, η οποία βασίζεται στις εργασίες του φορέα διαχείρισης του δικτύου μεταφοράς σχετικά με την ένταξη του μηχανισμού δυναμικότητας στην ευρωπαϊκή αγορά. Η εν λόγω έκθεση περιέχει και πληροφορίες σχετικά με την εξέλιξη, στις γειτονικές χώρες, των κανονιστικών ρυθμίσεων για τη συμβολή των εμπλεκόμενων φορέων στην ασφάλεια εφοδιασμού σε ηλεκτρική ενέργεια. Αναλύει την αλληλεπίδραση μεταξύ του γαλλικού μηχανισμού δυναμικότητας και των μηχανισμών που εφαρμόζονται σε αυτές τις χώρες. Προτείνει, κατά περίπτωση, βελτιώσεις της λειτουργίας του μηχανισμού δυναμικότητας.»). Εξάλλου, η απόφαση για τη θέσπιση των κανόνων λειτουργίας του μηχανισμού προβλέπει 2 άρθρα σχετικά με τις εκθέσεις αξιολόγησης που πρέπει να συντάσσει ο διαχειριστής του RTE (επιπλέον της έκθεσης που προβλέπει το διάταγμα): Άρθρα 5 και 8 (σχετικά με τη διασυνοριακή διάσταση και τον δυναμικό αντίκτυπο του μηχανισμού).

(7)  Ενδεικτικά, εάν ένας παραγωγός αιολικής ενέργειας αντιμετωπίζει πρόβλημα συντήρησης/εγκατάστασης και δεν αποκαθιστά την ισορροπία του, θα υπόκειται σε διευθέτηση των αποκλίσεων. Αντιθέτως, σε περίπτωση νηνεμίας, δεν θα υπόκειται σε διευθέτηση των αποκλίσεων.

(8)  Υπόθεση C-279/08 P, Επιτροπή κατά Κάτω Χωρών [2011] ECLI:EU:C:2011:551.

(9)  SA.37177, Ρουμανία — Τροποποίηση του καθεστώτος στήριξης των πράσινων πιστοποιητικών με σκοπό την προώθηση της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

(10)  Υπόθεση C-262/12, Association Vent de Colère! Fédération nationale κ.λπ. κατά Ministre de l'écologie, du développement durable, des transports et du logement, Ministre de l'Économie, des Finances et de l'Industrie [2013] ECLI:EU:C:2013:851.

(11)  Συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-204/12 έως C-208/12, Essent Belgium NV κατά Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt [2014] ECLI:EU:C:2014:2192.

(12)  Υπόθεση C-280/00, Altmark Trans GmbH και Regierungspräsidium Magdeburg κατά Nahverkehrsgesellschaft Altmark GmbH [2003] ECLI:EU:C:2003:415.

(13)  Η Επιτροπή αναφερόταν στην έκδοση του 2015, διαθέσιμη στη διεύθυνση: https://www.entsoe.eu/Documents/SDC%20documents/SOAF/150630_SOAF_2015_publication_wcover.pdf

(14)  Η ANODE είναι η ένωση των εναλλακτικών προμηθευτών στη Γαλλία.

(15)  Απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας, ενάτου και δεκάτου υποτμήματος, 9 Οκτωβρίου 2015.

(16)  Υπόθεση C-279/08· βλέπε υποσημείωση 8. Η Επιτροπή παρέπεμψε σε αυτή την υπόθεση στην αιτιολογική σκέψη 108 της απόφασης για την κίνηση της διαδικασίας.

(17)  Υπόθεση C-379/98, PreussenElektra AG κατά Schhleswag AG, παρισταμένων των: Windpark Reußenköge III GmbH και Land Schleswig-Holstein [2001] ECLI:EU:C:2001:160.

(18)  Υπόθεση C-262/12· βλέπε υποσημείωση 10.

(19)  Συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-204/12 έως C-208/12· βλέπε υποσημείωση 11.

(20)  Η συνεισφορά στη δημόσια υπηρεσία ηλεκτρικής ενέργειας (ΣΔΥΗΕ) είναι εισφορά φορολογικού χαρακτήρα στους καταναλωτές ηλεκτρικού ρεύματος στη Γαλλία, με σκοπό την αποζημίωση των φορέων εκμετάλλευσης για τις πρόσθετες δαπάνες που συνεπάγονται οι υποχρεώσεις τις οποίες τους επιβάλλει ο νόμος για τη δημόσια υπηρεσία ηλεκτρικής ενέργειας.

(21)  http://ec.europa.eu/competition/state_aid/cases/137628/137628_485545_28_2.pdf

(22)  Διαθέσιμη στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.entsoe.eu/outlooks/maf/Pages/default.aspx

(23)  Στη συνοδευτική έκθεση των κανόνων, το RTE κατέδειξε ότι οι περισσότεροι κλάδοι παραγωγής δεν παρουσίαζαν ευαισθησία στην επιλογή της διάρκειας των 200, 250 ή 300 ωρών, αλλά αντιθέτως, ότι οι δυναμικότητας απόκρισης ήταν ευαίσθητες σε αυτήν την επιλογή και ότι η συνεισφορά τους στη μείωση του κινδύνου ανεπάρκειας επηρεαζόταν από μεγαλύτερο εύρος τιμών διαθεσιμότητας.

(24)  Σύμφωνα με το άρθρο 2 της οδηγίας 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενεργείας και για την κατάργηση της οδηγίας 2003/54/ΕΚ (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 55), ο διαχειριστής συστήματος μεταφοράς (ΔΣΜ) είναι «κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία, τη συντήρηση και, αν είναι αναγκαίο, την ανάπτυξη του συστήματος μεταφοράς σε μία δεδομένη περιοχή και, κατά περίπτωση, των διασυνδέσεών του με άλλα συστήματα, καθώς και για τη μακροπρόθεσμη ικανότητα του συστήματος να ανταποκρίνεται στην εύλογη ζήτηση μεταφοράς ηλεκτρικής ενεργείας».

(25)  Τα κριτήρια που εφαρμόζονται για τη διάκριση των επενδύσεων σε νέες δυναμικότητες από τις επενδύσεις συντήρησης ή παράτασης της διάρκειας ζωής των υφιστάμενων εγκαταστάσεων θα είναι εναρμονισμένα με τους ήδη υπάρχοντες ορισμούς στη γαλλική νομοθεσία, που επιτρέπουν τη διάκριση της «νέας δυναμικότητας» από τις επενδύσεις συντήρησης ή παράτασης της διάρκειας ζωής. Συναφώς, το άρθρο L. 311-1 του κώδικα της ενέργειας, στην εκδοχή του νόμου αριθ. 2015-992 σχετικά με την ενεργειακή μετάβαση για την ανάπτυξη της πράσινης ενέργειας, ορίζει: «Με την επιφύλαξη του άρθρου L. 311-6, η εκμετάλλευση κάθε νέας εγκατάστασης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας προϋποθέτει την απόκτηση διοικητικής άδειας. Ως νέες εγκαταστάσεις παραγωγής, κατά την έννοια του παρόντος άρθρου, θεωρούνται επίσης οι εγκαταστάσεις των οποίων η εγκατεστημένη ισχύς έχει αυξηθεί τουλάχιστον κατά 20 %, καθώς και εκείνες των οποίων η πηγή κύριας ενέργειας έχει τροποποιηθεί».

(26)  Η ακριβής στάθμιση θα καθοριστεί από τις γαλλικές αρχές μετά από διαβούλευση με την αγορά.

(27)  Κατά το παρελθόν, οι φορείς εκμετάλλευσης δυναμικότητας είχαν μόνο υποχρέωση κοινοποίησης ενός γεγονότος που προκαλούσε απόκλιση μεγαλύτερη από 100 MW σε σχέση με τις προβλέψεις διαθεσιμότητάς τους. Η κύρια διαφορά έγκειται στο ότι η δήλωση αυτή του φορέα εκμετάλλευσης δεν συνδυαζόταν κατ' ανάγκη με επανεξισορρόπηση (ο φορέας εκμετάλλευσης μπορούσε να αναμένει να αποκαταστήσει την ισορροπία του ή να μην αποκαταστήσει την ισορροπία του και να παρουσιάζει απόκλιση). Η μόνη περίπτωση που υπήρχε υποχρέωση επανεξισορρόπησης αφορούσε το οριστικό κλείσιμο. Επιπλέον, η διάταξη αυτή δεν προβλεπόταν από τη ρύθμιση, αλλά από τη σύμβαση πιστοποίησης· θα ενταχθεί πλέον στη ρύθμιση (σε κείμενο ανώτερου επιπέδου).

(28)  Στο πλαίσιο της διεξοδικής έρευνας για τον μηχανισμό δυναμικότητας, οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και οι γαλλικές αρχές έχουν πραγματοποιήσει πρώτες αναλύσεις σχετικά με τις ανάγκες χρηματοδότησης που συνδέονται με νέα επενδυτικά σχέδια για έργα του τύπου CCG (με βάση τα χρηματοοικονομικά στοιχεία του έργου Landivisiau και διάφορα στοιχεία που υπάρχουν στην οικονομική βιβλιογραφία). Από τις αναλύσεις αυτές συνάγεται ότι έσοδα της τάξης των 60 000 ευρώ/MW/ετησίως από την εκμετάλλευση δυναμικότητας είναι εύλογα, κατά τάξη μεγέθους, με νέες επενδύσεις σε έργα CCG, ωστόσο, για να εξασφαλιστεί η αποδοτικότητα των έργων, θα μπορούσε να εξεταστεί αύξηση της προκαθορισμένης τιμής. Πράγματι, με βάση τα υφιστάμενα χρηματοοικονομικά δεδομένα, η αποδοτικότητα των έργων εξασφαλίζεται μόνο για έσοδα δυναμικότητας παραπλήσια των 60 000 ευρώ/MW/ετησίως. Οι αναλύσεις αυτές πρέπει να συνεχιστούν ώστε να συναχθούν πιο ακριβή συμπεράσματα για τη δυνατότητα αύξησης της προκαθορισμένης τιμής και να εξασφαλιστεί με τον τρόπο αυτό ότι το επίπεδο της προκαθορισμένης τιμής μπορεί ταυτόχρονα να αποτελέσει μηχανισμό προφύλαξης για τους καταναλωτές και να μη συνιστά φραγμό εισόδου στην αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας.

(29)  Διαφορά μεταξύ της τιμής ARENH και αγοραίας τιμής της τάξης των 7 ευρώ/MWh θα οδηγούσε σε μια τιμή δυναμικότητας περίπου 60 000 ευρώ/MW/ετησίως, δηλαδή στην προκαθορισμένη τιμή. Με τιμή ARENH ίση με 42 ευρώ/MWh, θα έπρεπε η τιμή της ενέργειας να είναι υψηλότερη ή ίση με 35 ευρώ/MWh, έτσι ώστε η διαφορά μεταξύ τιμής ARENH και αγοραίας τιμής να μπορεί να αποτελεί σιωπηρό ανώτατο όριο για την τιμή της δυναμικότητας. Ωστόσο, κατά τις γαλλικές αρχές, οι προθεσμιακές τιμές μέχρι το 2019 δεν είναι αυτής της τάξης μεγέθους.

(30)  Η ένταξη του σκέλους της δυναμικότητας του ARENH σε χρηματοοικονομικό πλαίσιο («financiarisation») συνεπάγεται ότι η τιμή της δυναμικότητας θα αφαιρεθεί από την τιμή του ενεργειακού σκέλους του ARENH.

(31)  SA.37345 (2015/NN) — Polish certificates of origin system to support renewables and reduction of burdens arising from the renewables certificate obligation for energy intensive users.

(32)  Από αυτό το χρονικό διάστημα των 100 έως 300 ωρών, οι γαλλικές αρχές επέλεξαν τον αριθμό των 250 ωρών για τους λόγους που εξηγούνται στην αιτιολογική σκέψη 114.

(33)  Βλέπε υποσημείωση 24.

(34)  Απόφαση της Επιτροπής στην υπόθεση SA.35980 — GB capacity mechanism, C(2014) 5083 final, της 23ης Ιουλίου 2014, αιτιολογικές σκέψεις 129 και 139.

(35)  Σχετικά με την προσαρμογή του μηχανισμού στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, βλέπε παράγραφο 97 των ΚΓΕΠΕ.

(36)  Βλέπε παράγραφο 233 των ΚΓΕΠΕ.

(37)  Ενδεικτικά, βλέπε απόφαση της Επιτροπής στην υπόθεση SA.35980 — GB capacity mechanism, C(2014) 5083 final, της 23ης Ιουλίου 2014, αιτιολογική σκέψη 162.


Top