18.8.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 272/32

(1)

Στις 26 Μαρτίου 2010 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε με την πρόταση της Επιτροπής να δρομολογηθεί νέα στρατηγική για την ανάπτυξη και την απασχόληση —με την ονομασία «Ευρώπη 2020»— που να βασίζεται σε ενισχυμένο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Η στρατηγική επικεντρώνεται στους νευραλγικούς τομείς στους οποίους απαιτείται δράση ώστε να ενισχυθεί το δυναμικό βιώσιμης ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης.

(2)

Στις 14 Ιουλίου 2015, το Συμβούλιο, βάσει των προτάσεων της Επιτροπής, εξέδωσε σύσταση σχετικά με τους γενικούς προσανατολισμούς της οικονομικής πολιτικής των κρατών μελών και της Ένωσης και, στις 21 Οκτωβρίου 2010, απόφαση σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών (2). Οι δυο τους συναποτελούν τις «ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές» τις οποίες τα κράτη μέλη κλήθηκαν να λάβουν υπόψη στις εθνικές οικονομικές πολιτικές και τις πολιτικές απασχόλησης.

(3)

Στις 8 Ιουλίου 2014 το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση (3) σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Τσεχικής Δημοκρατίας για το 2014 και διατύπωσε τη γνώμη του σχετικά με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης της Τσεχικής Δημοκρατίας για το 2014.

(4)

Στις 28 Νοεμβρίου 2014 η Επιτροπή εξέδωσε την ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης, δίνοντας το εναρκτήριο λάκτισμα για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο του 2015 για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Την ίδια ημέρα, βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4), η Επιτροπή εξέδωσε την έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης, στην οποία η Τσεχική Δημοκρατία δεν προσδιορίζεται ως ένα από τα κράτη μέλη για τα οποία θα διενεργηθεί εμπεριστατωμένη επισκόπηση.

(5)

Στις 18 Δεκεμβρίου 2014 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τις προτεραιότητες για την τόνωση των επενδύσεων, την εντατικοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την υλοποίηση υπεύθυνης και ευνοϊκής για την ανάπτυξη δημοσιονομικής εξυγίανσης.

(6)

Στις 26 Φεβρουαρίου 2015 η Επιτροπή δημοσίευσε την έκθεσή της για την Τσεχική Δημοκρατία για το 2015. Στην έκθεση αυτή αξιολογήθηκε η πρόοδος της Τσεχικής Δημοκρατίας όσον αφορά την αντιμετώπιση των ειδικών ανά χώρα συστάσεων που είχαν εγκριθεί στις 8 Ιουλίου 2014.

(7)

Στις 30 Απριλίου 2015 η Τσεχική Δημοκρατία υπέβαλε το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για το 2015 και το πρόγραμμα σύγκλισης για το 2015. Προκειμένου να ληφθεί υπόψη η διασύνδεσή τους, τα δύο προγράμματα αξιολογήθηκαν ταυτοχρόνως.

(8)

Η Τσεχική Δημοκρατία υπάγεται επί του παρόντος στο προληπτικό σκέλος του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης. Με το πρόγραμμα σύγκλισης του 2015, η κυβέρνηση σχεδιάζει τη σταδιακή βελτίωση του ονομαστικού ελλείμματος στο 1,9 % του ΑΕΠ το 2015 και περαιτέρω σε 0,6 % του ΑΕΠ το 2018. Η κυβέρνηση δηλώνει την πρόθεσή της να επιτύχει τον μεσοπρόθεσμο στόχο —διαρθρωτικό έλλειμμα 1 % του ΑΕΠ— το 2018, αλλά σύμφωνα με το εκ νέου υπολογισθέν διαρθρωτικό ισοζύγιο (5), ο στόχος αυτός αναμένεται να επιτευχθεί έως το 2016. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σύγκλισης, ο δείκτης δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ αναμένεται να ανέλθει στο 41 % περίπου το 2015 και να μειωθεί σταδιακά σε 40,2 % το 2018. Το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο στηρίζονται οι προβλέψεις του προϋπολογισμού είναι ρεαλιστικό και τα μέτρα για τη στήριξη των σχεδιαζόμενων στόχων για το έλλειμμα από το 2016 και μετά είναι επαρκώς καθορισμένα. Ωστόσο, υπάρχει ο κίνδυνος ότι ο αντίκτυπος από τα σχεδιαζόμενα μέτρα όσον αφορά τα έσοδα μπορεί να είναι χαμηλότερος από τον αναμενόμενο. Με βάση τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2015, ο δείκτης αναφοράς για τις δαπάνες προβλέπεται να επιτευχθεί μέχρι το 2015. Το 2016 αναμένεται ορισμένη απόκλιση, δεδομένου ότι η καθαρή αύξηση των δαπανών υπερβαίνει το ποσοστό αναφοράς κατά 0,3 % του ΑΕΠ. Ως εκ τούτου, θα χρειασθούν περαιτέρω μέτρα το 2016.

Με βάση την αξιολόγηση του προγράμματος σύγκλισης και λαμβάνοντας υπόψη τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2015, το Συμβούλιο φρονεί ότι η Τσεχική Δημοκρατία αναμένεται, σε γενικές γραμμές, να συμμορφωθεί με τις διατάξεις του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης. Τα κύρια στοιχεία του τρέχοντος δημοσιονομικού πλαισίου είναι σε εφαρμογή. Ωστόσο, το πεδίο εφαρμογής του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού προγραμματισμού και του αριθμητικού δημοσιονομικού κανόνα είναι περιορισμένο και η εφαρμογή ήταν ασθενής. Ένα σχέδιο δέσμης μεταρρυθμίσεων έχει τροποποιηθεί και καθυστερήσει πολλές φορές και η έκδοσή του επί του παρόντος προγραμματίζεται για το 2015. Η Τσεχική Δημοκρατία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη δημοσιονομική διατηρησιμότητα, οφειλόμενες σε μεγάλο βαθμό στις προβλεπόμενες αυξήσεις των δαπανών για συντάξεις και υγειονομική περίθαλψη. Σημειώθηκε κάποια βελτίωση της προοπτικής για το συνταξιοδοτικό σύστημα ως αποτέλεσμα ευνοϊκότερων δημογραφικών προβλέψεων. Η σταδιακή αύξηση της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης έχει νομοθετηθεί αλλά η αλλαγή που έχει προγραμματιστεί μεσοπρόθεσμα είναι υπερβολικά αργή. Επί του παρόντος συζητούνται αλλαγές στο ισχύον σύστημα τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των συντάξεων, αλλά δεν έχουν ακόμα θεσπιστεί μέτρα. Αν και έχουν ληφθεί ορισμένα μέτρα για τη βελτίωση της αποδοτικότητας ως προς το κόστος και της διακυβέρνησης του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, η πρόοδος που έχει σημειωθεί στον τομέα αυτόν είναι περιορισμένη. Οι δείκτες που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση της απόδοσης του νοσοκομειακού τομέα δείχνουν ότι η ιατρική περίθαλψη δεν παρέχεται πάντοτε κατά τρόπο οικονομικά αποδοτικό, ενώ η κατανομή των πόρων παρεμποδίζεται από συνεχιζόμενες δυσκολίες για την ανάπτυξη ενός συστήματος επιστροφής των δαπανών που πραγματοποιούνται από νοσοκομεία. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι οι ιατροί γενικής ιατρικής δεν εκπληρώνουν επαρκώς τον του ρόλο τους ως ρυθμιστών της πρόσβασης των ασθενών στα νοσοκομεία. Οι συμβάσεις δημόσιων προμηθειών στον τομέα της περίθαλψης εμφανίζουν υψηλό ποσοστό ενδείξεων παρατυπιών, γεγονός που υποδηλώνει ανεπαρκή καθοδήγηση και εποπτεία.

(9)

Οι κύριες προκλήσεις στον τομέα της φορολογίας είναι η μείωση της φοροδιαφυγής και το να καταστεί η είσπραξη των φόρων λιγότερο δαπανηρή και λιγότερο χρονοβόρα, τόσο για τους φορολογούμενους όσο και για τις αρχές. Η Τσεχική Δημοκρατία έχει εντοπίσει τη φορολογική συμμόρφωση και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής ως προτεραιότητες, και λαμβάνει ορισμένα μέτρα στους εν λόγω τομείς. Θεσπίστηκαν διάφορα μέτρα το 2015, όσον αφορά τόσο την άμεση όσο και την έμμεση φορολογία, και έχουν προγραμματιστεί περαιτέρω μέτρα για το 2016. Το κόστος της συμμόρφωσης παραμένει, ωστόσο, πολύ υψηλό. Η τυποποίηση των φορολογικών βάσεων για τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και τις εισφορές ασφάλισης υγείας θα συμβάλει στην απλούστευση του φορολογικού συστήματος, αλλά η τροποποίηση αυτή δεν έχει εφαρμοστεί, και επί του παρόντος δεν υπάρχουν σχέδια για την αντιμετώπιση του ζητήματος. Οι εργασίες για την απλούστευση των φορολογικών δηλώσεων και την αύξηση της χρησιμοποίησης προσυμπληρωμένων εντύπων δεν είναι συστηματικές. Αντί να απλουστεύσει το σύστημα ΦΠΑ, η Τσεχική Δημοκρατία εισήγαγε έναν τρίτο συντελεστή ΦΠΑ το 2014. Περιορισμένη πρόοδος έχει σημειωθεί στη μείωση των ανισοτήτων στη φορολογική μεταχείριση μεταξύ μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων. Τα φορολογικά έσοδα στην Τσεχική Δημοκρατία εξακολουθούν να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη φορολόγηση της εργασίας και οι εργαζόμενοι με χαμηλά εισοδήματα, ιδίως αυτοί που δεν έχουν παιδιά, αντιμετωπίζουν σχετικά υψηλή φορολογική επιβάρυνση της εργασίας. Μέτρα που τίθενται σε ισχύ το 2015 μειώνουν κάπως τη φορολόγηση της εργασίας για συγκεκριμένες ομάδες, αλλά θα έχουν περιορισμένο συνολικό αντίκτυπο. Οι φόροι ακίνητης περιουσίας και οι περιβαλλοντικοί φόροι (πλην των καυσίμων) παραμένουν χαμηλοί, πράγμα που δείχνει ότι υπάρχουν δυνατότητες για μετατόπιση της φορολογικής επιβάρυνσης από την εργασία.

(10)

Το 2014 σημειώθηκε περιορισμένη πρόοδος όσον αφορά την επιτάχυνση της μεταρρύθμισης των νομοθετικά κατοχυρωμένων επαγγελμάτων, αλλά το ενδιάμεσο εθνικό σχέδιο δράσης του Απριλίου 2015 περιλαμβάνει μια σειρά συγκεκριμένων μέτρων και δράσεων που αποσκοπούν στη βελτίωση του κανονιστικού πλαισίου και την άρση αδικαιολόγητων και δυσανάλογων απαιτήσεων.

(11)

Οι προσπάθειες που καταβλήθηκαν τα τελευταία έτη για την αντιμετώπιση του προβλήματος της διαφθοράς αντιμετώπισαν σοβαρές καθυστερήσεις. Το πλέον πρόσφατο σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς κάλυπτε διάφορους τομείς προτεραιότητας. Περιλάμβανε νομοθετικές πράξεις σχετικά με τον δημοσιονομικό έλεγχο, τις εισαγγελικές αρχές, τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων, την προστασία των καταγγελλόντων, μια νέα πολιτική σχετικά με τη διαχείριση των κρατικών επιχειρήσεων και τροποποίηση του νόμου για την ελεύθερη πρόσβαση σε πληροφορίες. Ωστόσο, φαίνεται ότι ελάχιστες προσπάθειες καταβάλλονται για την έκδοση των εν λόγω πράξεων. Η θέσπιση και η εφαρμογή του νόμου περί δημόσιας διοίκησης και συναφών μέτρων δείχνουν ότι η Τσεχική Δημοκρατία αρχίζει να αντιμετωπίζει τα προβλήματα που αφορούν την αποτελεσματικότητα και σταθερότητα της δημόσιας διοίκησής της. Τόσο τα διοικητικά και τα ρυθμιστικά εμπόδια που αφορούν τον σχεδιασμό των επενδύσεων όσο και η έλλειψη διαφάνειας και η μεγάλη διάρκεια των διαδικασιών για την απόκτηση αδειών οικοδομών και χρήσης γης παρεμποδίζουν τις δημόσιες επενδύσεις. Οι δημόσιες συμβάσεις αποτέλεσαν το επίκεντρο μιας σειράς πρωτοβουλιών κατά τα τελευταία έτη, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με τη διαφάνεια. Ειδικότερα, οι δημόσιες συμβάσεις ακόμη δεν δημοσιεύονται σε ένα κεντρικό μητρώο. Η αποτελεσματικότητα των διαδικασιών δημόσιων συμβάσεων παρεμποδίζεται από την ανεπαρκή παροχή καθοδήγησης και κατάρτισης για τις δημοπρατούσες αρχές. Η εποπτεία του συστήματος εξακολουθεί να είναι ανεπαρκής.

(12)

Το συνολικό επίπεδο απασχόλησης είναι επί του παρόντος υψηλό, αλλά ορισμένες μειονεκτούσες ομάδες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στην αγορά εργασίας. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι γονείς με μικρά παιδιά, οι εργαζόμενοι χαμηλών προσόντων, τα άτομα με αναπηρίες και οι Ρομά. Έχουν ληφθεί ορισμένα μέτρα για την ενίσχυση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης. Το επίπεδο της απασχόλησης στους νέους αυξάνεται, ενώ και οι δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης επιδιώκουν να στοχεύουν ιδιαίτερα τις υπηρεσίες τους στους νέους. Οι γυναίκες με παιδιά δυσκολεύονται να συμμετέχουν στην αγορά εργασίας λόγω της έλλειψης οικονομικά προσιτών και ποιοτικών υπηρεσιών παιδικής μέριμνας και της περιορισμένης χρήσης των ρυθμίσεων ευελιξίας του χρόνου εργασίας. Έχουν ληφθεί μέτρα για την αύξηση της διαθεσιμότητας παιδικής μέριμνας, αλλά οι πολιτικές που υποστηρίζουν τις δημόσιες υπηρεσίες μέριμνας των παιδιών μικρότερης ηλικίας εξακολουθούν να είναι ανεπαρκείς.

(13)

Τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα στην Τσεχική Δημοκρατία έχουν βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν διαρθρωτικά προβλήματα. Η συμμετοχή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αυξήθηκε ταχύτατα, αλλά έχουν προκύψει ανησυχίες σχετικά με τη μείωση των δεξιοτήτων των νέων πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ελπίζεται ότι η ήδη καθυστερημένη μεταρρύθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που προβλέπεται να εγκριθεί το 2015 θα εισαγάγει διαπίστευση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ενίσχυση της εσωτερικής διασφάλισης της ποιότητας και μεγαλύτερη χρήση του προφίλ κατάρτισης των σπουδαστών, καθώς και βελτίωση των συστημάτων χρηματοδότησης. Είναι ανάγκη να προσληφθούν περισσότεροι εκπαιδευτικοί στην υποχρεωτική εκπαίδευση, αλλά οι χαμηλοί μισθοί και μια αρνητική αντίληψη του επαγγέλματος καθιστούν δύσκολη την προσέλκυση ταλαντούχων υποψηφίων. Ένα νέο σύστημα σταδιοδρομίας σχεδιασμένο ώστε να βελτιώσει τόσο την πρόσληψη εκπαιδευτικών όσο και την επαγγελματική τους εξέλιξη αναμένεται να ολοκληρωθεί στο πρώτο εξάμηνο του 2015 και να αρχίσει να εφαρμόζεται τον Σεπτέμβριο του 2016. Ωστόσο, ο συνολικός του αντίκτυπος θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη διαθέσιμη χρηματοδότηση. Εν τω μεταξύ, εξακολουθεί να μην υφίσταται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την αξιολόγηση και την υποστήριξη σχολείων και μαθητών με χαμηλές επιδόσεις. Η εφαρμογή μιας τέτοιας προσέγγισης θα μπορούσε να συμβάλει στη βελτίωση της αποδοτικότητας και της ισότητας στον τομέα της παιδείας. Παρά την έγκριση ολοκληρωμένης στρατηγικής για την παιδεία από την κυβέρνηση, η πρόοδος που έχει σημειωθεί για τον περιορισμό των αποκλεισμών στην παιδεία είναι περιορισμένη. Παρατηρείται ότι οι νέοι από χαμηλά κοινωνικοοικονομικά περιβάλλοντα, συμπεριλαμβανομένων των Ρομά, έχουν μικρότερη επιτυχία στην εκπαίδευση και στην αγορά εργασίας.

(14)

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή προέβη σε συνολική ανάλυση της οικονομικής πολιτικής της Τσεχικής Δημοκρατίας και τη δημοσίευσε στην έκθεση του 2015 για τη χώρα. Αξιολόγησε επίσης το πρόγραμμα σύγκλισης και το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και τη συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις που είχαν απευθυνθεί στην Τσεχική Δημοκρατία κατά τα προηγούμενα έτη. Έλαβε υπόψη όχι μόνο τη σημασία τους για μια διατηρήσιμη δημοσιονομική και κοινωνικοοικονομική πολιτική στην Τσεχική Δημοκρατία, αλλά και τη συμμόρφωσή τους με τους κανόνες και τις κατευθύνσεις της ΕΕ, δεδομένης της ανάγκης να ενισχυθεί η συνολική οικονομική διακυβέρνηση της Ένωσης με την παροχή εισροών σε επίπεδο ΕΕ για μελλοντικές εθνικές αποφάσεις. Οι συστάσεις που διατυπώνει στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου αποτυπώνονται στις συστάσεις 1 έως 4 κατωτέρω.

(15)

Υπό το πρίσμα της αξιολόγησης αυτής, το Συμβούλιο εξέτασε το πρόγραμμα σύγκλισης και η γνώμη του (6) αποτυπώνεται ιδίως στη σύσταση 1 κατωτέρω.

1.

Επίτευξη δημοσιονομικής προσαρμογής 0,5 % του ΑΕΠ το 2016. Περαιτέρω βελτίωση της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας και της διακυβέρνησης του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης.

2.

Καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, απλούστευση του φορολογικού συστήματος και εφαρμογή του σχεδίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Λήψη μέτρων για την αύξηση της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας των δημοσίων συμβάσεων, ιδίως με την καθιέρωση κεντρικού μητρώου δημοσίων συμβάσεων και με την ενίσχυση της καθοδήγησης και εποπτείας.

3.

Μείωση του υψηλού επιπέδου φορολογίας που επιβάλλεται για τα άτομα με χαμηλά εισοδήματα, στρέφοντας τη φορολογία προς άλλους τομείς. Περαιτέρω βελτίωση της διαθεσιμότητας οικονομικά προσιτών υπηρεσιών παιδικής μέριμνας.

4.

Έγκριση της μεταρρύθμισης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Εξασφάλιση επαρκούς κατάρτισης των εκπαιδευτικών, υποστήριξη των σχολείων με χαμηλές επιδόσεις και λήψη μέτρων για την αύξηση της συμμετοχής των παιδιών που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, συμπεριλαμβανομένων των Ρομά.