EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 32009A0722(02)

Γνώμη του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2009 , σχετικά με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης της Ρουμανίας για την περίοδο 2008-2011

ΕΕ C 170 της 22.7.2009, p. 6–11 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

22.7.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 170/6


ΓΝΏΜΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ

της 7ης Ιουλίου 2009

σχετικά με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης της Ρουμανίας για την περίοδο 2008-2011

2009/C 170/02

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 1997, για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών (1), και ιδίως το άρθρο 9 παράγραφος 3,

τη σύσταση της Επιτροπής,

Έπειτα από διαβουλεύσεις με την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΓΝΩΜΗ:

1.

Στις 7 Ιουλίου 2009 το Συμβούλιο εξέτασε το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης της Ρουμανίας, το οποίο καλύπτει την περίοδο 2008 έως 2011.

2.

Κατά το χρονικό διάστημα από το 2002 μέχρι το 2008, η οικονομική ανάπτυξη ανήλθε κατά μέσο όρο σε 6,3 % ετησίως στη Ρουμανία. Η οικονομική άνθηση, που τροφοδοτήθηκε από τις άμεσες ξένες επενδύσεις και άλλες εισροές κεφαλαίων, οδήγησε σε υπερθέρμανση και μη βιώσιμες ανισορροπίες. Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών κορυφώθηκε σε 13,5 % του ΑΕΠ το 2007 και μειώθηκε οριακά μόνο σε 12,3 % του ΑΕΠ το 2008. Ο υψηλός εξωτερικός δανεισμός οφειλόταν επίσης στην προκυκλική δημοσιονομική πολιτική, με αποτέλεσμα τον διπλασιασμό και άνω του δημόσιου ελλείμματος από 2,5 % του ΑΕΠ το 2007 σε 5,4 % του ΑΕΠ το 2008. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2008, ασκήθηκε σε σημαντικό βαθμό πιο περιοριστική νομισματική πολιτική, παράλληλα με διαδοχικές αυξήσεις του βασικού επιτοκίου έως 10,25 % τον Ιούλιο, λόγω της υπερβολικής εγχώριας ζήτησης, της εξασθένησης του νομίσματος και των κλυδωνισμών της προσφοράς. Από την αρχή του 2009, η κεντρική τράπεζα ακολουθεί συνετή νομισματική πολιτική και μείωσε το βασικό της επιτόκιο σωρευτικά κατά 75 μονάδες βάσης από το Φεβρουάριο του 2009 σε δύο στάδια, μετά τη μείωση των πιέσεων της ζήτησης και την άμβλυνση των πληθωριστικών πιέσεων. Η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας και η εκδήλωση μεγαλύτερης απροθυμίας για ανάληψη επενδυτικών κινδύνων ενόψει των εγγενών αδυναμιών της εγχώριας οικονομίας είχαν ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση της εισροής κεφαλαίων στη Ρουμανία. Αυτό οδήγησε σε απότομη επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2008, ενώ στη συνέχεια σημειώθηκε συρρίκνωση κατά 6¼ % σε δωδεκάμηνη βάση κατά το πρώτο τρίμηνο του 2009. Οι πιέσεις στη συναλλαγματική ισοτιμία αυξήθηκαν επίσης, με αποτέλεσμα την υποτίμηση του RON κατά 7 % τον Ιανουάριο του 2009, έπειτα από υποτίμηση κατά 10 % το 2008. Προκειμένου να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις της απότομης μείωσης των εισροών ιδιωτικών κεφαλαίων και να διευκολυνθεί η πειθαρχημένη προσαρμογή του εξωτερικού ελλείμματος, χορηγήθηκε στη Ρουμανία σημαντική διεθνής δέσμη οικονομικής στήριξης (2) (20 δισ. EUR) από την ΕΕ, το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα, την ΕΤΕπ και την ΕΤΑΑ. Ένας από τους βασικούς όρους οικονομικής πολιτικής υπό τους οποίους παρέχεται η δέσμη είναι η δημοσιονομική εξυγίανση, με στόχο τη σταδιακή μείωση του δημόσιου ελλείμματος από το 5,4 % του ΑΕΠ το 2008 στο 5,1 % το 2009, στο 4,1 % το 2010 και σε κάτω από το 3 % το 2011. Επιπλέον, η κυβέρνηση της Ρουμανίας δεσμεύθηκε να λάβει ειδικά μέτρα με σκοπό τη βελτίωση του ελέγχου των δαπανών και της δημοσιονομικής διακυβέρνησης, στα οποία συγκαταλέγονται η αναδιάρθρωση του συστήματος αμοιβών στο δημόσιο τομέα, ένα ενιαίο σύστημα αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων, η μεταρρύθμιση του δημόσιου συνταξιοδοτικού συστήματος, ένα δεσμευτικό μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο και η σύσταση ανεξάρτητου δημοσιονομικού συμβουλίου. Θα ληφθούν επίσης μέτρα για τη βελτίωση της επιτήρησης του χρηματοπιστωτικού τομέα και την επιτάχυνση του ρυθμού της διαρθρωτικής μεταρρύθμισης.

3.

Το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο βασίζεται το πρόγραμμα προβλέπει συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 4 % το 2009, πριν αυξηθεί κατά 0,1 % το 2010 και κατά 2,4 % το 2011. Το σενάριο αυτό, το οποίο οριστικοποιήθηκε το Μάιο, συμφωνεί με τις εαρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2009. Λαμβανομένων υπόψη της δυσμενέστερης από το αναμενόμενο συρρίκνωσης του ΑΕΠ κατά το πρώτο τρίμηνο του 2009, της αβεβαιότητας λόγω της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης και της συντελούμενης διόρθωσης ορισμένων οικονομικών ανισορροπιών στη Ρουμανία, το σενάριο αυτό φαίνεται να βασίζεται σε κάπως ευνοϊκές αναπτυξιακές παραδοχές. Οι προβλέψεις του προγράμματος όσον αφορά τον πληθωρισμό φαίνονται ρεαλιστικές. Η αναμενόμενη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών από το 12,3 % του ΑΕΠ το 2008 στο 7,5 % το 2009, 6,5 % το 2010 και 6,3 % το 2011 φαίνεται να συμφωνεί με τις προβλέψεις όσον αφορά την εξωτερική και εγχώρια ζήτηση.

4.

Για το 2008, στο επικαιροποιημένο πρόγραμμα εκτιμάται ότι το έλλειμμα θα ανέλθει στο 5,4 % του ΑΕΠ, σε σχέση με τον στόχο του 2,9 % του ΑΕΠ στο προηγούμενο επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης. Η σημαντική αυτή απόκλιση οφείλεται κυρίως στις ανεπάρκειες του δημοσιονομικού σχεδιασμού και της δημοσιονομικής εκτέλεσης, που είχαν ως αποτέλεσμα τρέχουσες δαπάνες αισθητά υψηλότερες από τις προγραμματισμένες, ιδίως όσον αφορά τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και τις κοινωνικές παροχές. Επιπλέον, το χειρότερο από το αναμενόμενο αποτέλεσμα επιδεινώθηκε από τις υπερβολικά αισιόδοξες προβλέψεις των εσόδων, που δεν υλοποιήθηκαν, και την απότομη πτώση των εσόδων κατά τους δύο τελευταίους μήνες του έτους λόγω της οικονομικής επιβράδυνσης.

5.

Το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης θέτει ως στόχο έλλειμμα 5,1 % του ΑΕΠ το 2009. Ο προϋπολογισμός για το 2009, που εγκρίθηκε τον Φεβρουάριο του 2009, περιέχει διάφορα μέτρα για τη μείωση του ελλείμματος, στα οποία περιλαμβάνονται το πάγωμα των προσλήψεων και η περικοπή διαφόρων επιμισθίων στον δημόσιο τομέα, οι περικοπές των δαπανών για αγαθά, υπηρεσίες και επιχορηγήσεις, η αύξηση κατά 3,3 π.μ. του συντελεστή εισφοράς στο σύστημα συνταξιοδότησης και η επίσπευση της αύξησης των ειδικών φόρων κατανάλωσης. Με τη δημοσιονομική προσαρμογή που εγκρίθηκε τον Απρίλιο του 2009, η κυβέρνηση ενέκρινε συμπληρωματικά μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής μέσω της περιστολής των δαπανών, στα οποία περιλαμβάνονται περαιτέρω περικοπές στους μισθούς του δημόσιου τομέα, στις δαπάνες για αγαθά και υπηρεσίες, σε ορισμένες κεφαλαιουχικές δαπάνες και στις επιχορηγήσεις. Στο σκέλος των εσόδων, ο διορθωτικός προϋπολογισμός για το 2009 περιέχει μέτρα για την κατάργηση ορισμένων φοροαπαλλαγών και φοροελαφρύνσεων (που αφορούν ειδικότερα τα εταιρικά αυτοκίνητα και την απόσβεση στοιχείων ενεργητικού κατόπιν αναπροσαρμογής στην τρέχουσα αξία).

Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση σχεδιάζει να αυξήσει σημαντικά τις δημόσιες επενδύσεις το 2009 σε σχέση με το 2008, επίσης ως μέσο στήριξης της οικονομικής ανάκαμψης. Επιπλέον, με δεδομένη την ανάγκη δημοσιονομικής εξυγίανσης, εγκρίθηκε περιορισμένη μόνο δέσμη μέτρων δημοσιονομικών κινήτρων (περίπου ¾ % του ΑΕΠ), η οποία αποσκοπεί στη στήριξη των επιχειρήσεων, της αγοράς εργασίας και του εισοδήματος των νοικοκυριών. Ο γενικός δημοσιονομικός προσανατολισμός κατά το 2009 (κυκλικά προσαρμοσμένος και χωρίς έκτακτα και λοιπά προσωρινά μέτρα), όπως μετράται με κριτήριο τη μείωση κατά σχεδόν 3 % του ΑΕΠ του διαρθρωτικού ισοζυγίου, που επανυπολογίστηκε από τις υπηρεσίες της Επιτροπής σύμφωνα με την από κοινού συμφωνηθείσα μεθοδολογία με βάση τα στοιχεία που παρέχονται στο πρόγραμμα, αναμένεται να είναι έντονα περιοριστικός.

6.

Κύριος στόχος της μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής στρατηγικής του προγράμματος είναι η πρόοδος προς την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου στόχου (ΜΔΣ) για διαρθρωτικό έλλειμμα ίσο προς το 0,9 % του ΑΕΠ, με σκοπό την επίτευξή του έως το 2012 (δηλαδή, μετά την περίοδο του προγράμματος). Το ονομαστικό έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα μειωθεί σταδιακά από 5,1 % του ΑΕΠ το 2009 σε 4,1 % του ΑΕΠ το 2010 και σε 2,9 % του ΑΕΠ το 2011. Το πρωτογενές ισοζύγιο ακολουθεί παρόμοια πορεία. Η πορεία προσαρμογής βασίζεται σε μείωση των δαπανών κατά 1,5 π.μ. του ΑΕΠ, ιδίως με σημαντικές περικοπές των αποδοχών των εργαζομένων και της ενδιάμεσης κατανάλωσης. Οι περικοπές αυτές αντισταθμίζονται εν μέρει από τη σημαντική αύξηση των δημόσιων επενδύσεων ως ποσοστού του ΑΕΠ. Τα έσοδα αναμένεται ότι θα αυξηθούν κατά 1,1 π.μ. του ΑΕΠ, ιδίως λόγω της πιθανής αύξησης των κοινοτικών κονδυλίων και της αύξησης των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης το 2009. Για μετά το 2009, το πρόγραμμα δεν προσδιορίζει επαρκώς τα συγκεκριμένα μέτρα στα οποία θα στηριχθεί η σχεδιαζόμενη μείωση του ελλείμματος, ούτε τον αναμενόμενο δημοσιονομικό αντίκτυπό τους, ιδίως όσον αφορά τη σημαντική μείωση των αποδοχών των εργαζομένων. Το ακαθάριστο δημόσιο χρέος έφθασε στο 13,6 % του ΑΕΠ το 2008 και, σύμφωνα με το πρόγραμμα, προβλέπεται να αυξηθεί απότομα στο 22 % του ΑΕΠ το 2011, λόγω των υψηλών πρωτογενών ελλειμμάτων και της σημαντικής αύξησης των πληρωμών τόκων δημόσιου χρέους.

7.

Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα για όλα τα έτη της προγραμματικής περιόδου περιβάλλεται από κινδύνους αρνητικών εξελίξεων. Το 2009, οι κίνδυνοι απορρέουν από τις μακροοικονομικές προοπτικές, οι οποίες ενδέχεται να είναι χειρότερες από τις προβλεπόμενες. Επιπλέον, υπάρχουν κίνδυνοι όσον αφορά την αποτελεσματική εφαρμογή των προγραμματιζόμενων μέτρων για τις δαπάνες το 2009, κυρίως λόγω της υπέρβασης στις μισθολογικές δαπάνες του δημόσιου τομέα, που παρατηρείται ήδη από τις αρχές του 2009 και των πιέσεων που ενδέχεται να ασκηθούν στις δαπάνες κατά τη διάρκεια ενός έτους εκλογών. Εκτός αυτού, το 2010 και το 2011, η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων πρέπει να υποστηρίζεται από συγκεκριμένα μέτρα. Με βάση τους εν λόγω κινδύνους πιθανών αρνητικών εξελίξεων σχετικά με την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, ο δείκτης χρέους ενδέχεται να αυξηθεί περισσότερο απ’ ό,τι προβλέπεται στο πρόγραμμα.

8.

Ο μακροπρόθεσμος δημοσιονομικός αντίκτυπος της δημογραφικής γήρανσης είναι αρκετά υψηλότερος από το μέσο όρο της ΕΕ, κυρίως λόγω της σχετικά μεγάλης αύξησης των συνταξιοδοτικών δαπανών ως μεριδίου του ΑΕΠ κατά τις προσεχείς δεκαετίες. Η δημοσιονομική θέση το 2008, όπως εκτιμάται στο πρόγραμμα, η οποία είναι χειρότερη από τη θέση εκκίνησης του προηγούμενου προγράμματος, επιτείνει τις δημοσιονομικές επιπτώσεις της δημογραφικής γήρανσης για το κενό διατηρησιμότητας. Η μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος μεσοπρόθεσμα, όπως προβλέπεται ήδη στο πρόγραμμα, η περαιτέρω μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, με στόχο τη συγκράτηση της σημαντικής αύξησης των δαπανών που συνδέονται με τη γήρανση του πληθυσμού, και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δαπανών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης θα συνέτειναν στον περιορισμό των αυξημένων σήμερα κινδύνων για τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών.

9.

Τα δημοσιονομικά ελλείμματα και η προκυκλικότητα της δημοσιονομικής πολιτικής στη Ρουμανία μπορούν να εξηγηθούν κυρίως από τις ανεπάρκειες του δημοσιονομικού σχεδιασμού και της δημοσιονομικής εκτέλεσης. Οι αρχικοί προϋπολογισμοί χαρακτηρίζονται από υπερεκτίμηση των εσόδων, ενώ επήλθαν αρκετές δημοσιονομικές διορθώσεις εντός του ιδίου έτους, με αποτέλεσμα τη διόγκωση των τρεχουσών δαπανών και τη μετατόπιση των επενδύσεων προς τις τρέχουσες δαπάνες. Επίσης, υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα λόγω της συγκέντρωσης σημαντικών δημοσιονομικών δαπανών στους τελευταίους μήνες του έτους. Οι υπερβάσεις τρεχουσών πρωτογενών δαπανών, σε συνδυασμό με την κατώτερη της βέλτιστης σύνθεση των δαπανών, άσκησαν αυξανόμενες πιέσεις στους δημόσιους πόρους και μείωσαν τις δυνατότητες ενίσχυσης της ανάπτυξης με επενδυτικές δαπάνες. Ενώ οι υπερβάσεις των τρεχουσών δαπανών αντικατοπτρίζουν την απουσία μακροπρόθεσμης στρατηγικής για τους μισθούς και τις συντάξεις του δημόσιου τομέα, η υστέρηση στο σκέλος των κεφαλαιουχικών δαπανών μπορεί να αποδοθεί εν μέρει στην ανεπάρκεια της διοικητικής ικανότητας όσον αφορά το σχεδιασμό και την εκτέλεση έργων δημόσιων επενδύσεων.

Προκειμένου να αυξηθεί η προβλεψιμότητα των δημόσιων οικονομικών και να βελτιωθεί ο σχεδιασμός της δημοσιονομικής πολιτικής, οι αρχές της Ρουμανίας δεσμεύθηκαν, στο πλαίσιο της κοινοτικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών, να θεσπίσουν μέτρα για την ενίσχυση της δημοσιονομικής διακυβέρνησης. Τα μέτρα αυτά προβλέπουν την εφαρμογή ενός δεσμευτικού μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου, το οποίο καλύπτει τη γενική κυβέρνηση και περιέχει δεσμευτικούς δημοσιονομικούς κανόνες σχετικά με τα έσοδα και τις δαπάνες, καθώς και τη σύσταση ανεξάρτητου δημοσιονομικού συμβουλίου. Ωστόσο, το πρόγραμμα σύγκλισης δεν περιγράφει συγκεκριμένες ενέργειες για την εφαρμογή των προβλεπόμενων μέτρων. Στον τομέα της φορολογικής διοίκησης, το πρόγραμμα σύγκλισης προβλέπει τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας ως προς την είσπραξη εσόδων, μέσω της μεταρρύθμισης της φορολογικής διοίκησης και της διεύρυνσης της φορολογικής βάσης σε τομείς όπως το περιβάλλον και η γεωργία.

10.

Ως αντίδραση στη χρηματοπιστωτική κρίση, οι αρχές της Ρουμανίας θέσπισαν διάφορα μέτρα με σκοπό τη διατήρηση της σταθερότητας του τραπεζικού τομέα και το μετριασμό των πιέσεων στη χρηματοπιστωτική αγορά. Στο πλαίσιο του καθεστώτος εγγύησης των καταθέσεων, το επίπεδο κάλυψης της εγγύησης των καταθέσεων αυξήθηκε από 20 000 ευρώ σε 50 000 ευρώ. Προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση και να στηριχθούν οι εξαγωγές υπό την τρέχουσα συγκυρία, η κυβέρνηση της Ρουμανίας αποφάσισε την αύξηση του κεφαλαίου δύο κρατικών τραπεζών (CEC και EximBank) ίση προς το 0,2 % του ΑΕΠ και τη δημιουργία συστήματος αντεγγύησης για τις πιστώσεις προς τις ΜΜΕ. Επιπλέον, μετριάστηκαν οι κανονιστικές απαιτήσεις σχετικά με τα εκπεφρασμένα σε RON χρέη, με τη μείωση των σχετικών υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεματικών από 20 % σε 18 %. Επίσης, στο πλαίσιο της κοινοτικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών, οι αρχές της Ρουμανίας δεσμεύθηκαν να τροποποιήσουν τη νομοθεσία περί τραπεζικής λειτουργίας και εκκαθάρισης, ώστε να είναι δυνατή η έγκαιρη και αποτελεσματική απόκριση σε περίπτωση δυσχερειών στον τραπεζικό κλάδο και να ενισχυθούν οι εξουσίες παρέμβασης της Εθνικής Τράπεζας της Ρουμανίας.

11.

Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σχέδιο για την ανάκαμψη της οικονομίας που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2008 και λαμβανομένης υπόψη της έλλειψης περιθωρίου ελιγμών σε δημοσιονομικό επίπεδο, η Ρουμανία θέσπισε περιορισμένο μόνον αριθμό μέτρων παροχής δημοσιονομικών κινήτρων, τα οποία αντιστοιχούν σε ¾ % περίπου του ΑΕΠ το 2009, με σκοπό τη στήριξη του εισοδήματος των νοικοκυριών, του τομέα των επιχειρήσεων και της αγοράς εργασίας. Για τη στήριξη του εισοδήματος των νοικοκυριών, η κυβέρνηση αποφάσισε να παρατείνει κατά τρεις μήνες την περίοδο καταβολής του επιδόματος ανεργίας και να καθιερώσει «ελάχιστη» κοινωνική σύνταξη για τους συνταξιούχους με χαμηλό εισόδημα. Τα μέτρα για τη στήριξη του τομέα των επιχειρήσεων περιλαμβάνουν τη μη φορολόγηση των επανεπενδυόμενων κερδών, την επέκταση του προγράμματος απόσυρσης αυτοκινήτων, καθώς και τη διάθεση πόρων για την προώθηση των εξαγωγών. Τα μέτρα για την αγορά εργασίας αφορούν κυρίως τη στήριξη της επαγγελματικής κατάρτισης τόσο για τους ανέργους όσο και για τους εργαζομένους. Επίσης, η κυβέρνηση προτίθεται να διαθέσει στις δημόσιες επενδύσεις σημαντικό μέρος των δαπανών στο πλαίσιο των κονδυλίων του προϋπολογισμού για το 2009, με σκοπό τη στήριξη της ανάκαμψης. Σύμφωνα με τους τομείς πολιτικής που καλύπτονται από τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις, τις οποίες εξέδωσε το Συμβούλιο στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισσαβώνας, οι αρχές της Ρουμανίας δεσμεύθηκαν, στο πλαίσιο της κοινοτικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών, να εφαρμόσουν μέτρα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας της δημόσιας διοίκησης, την καλύτερη απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων, τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας.

12.

Η Ρουμανία θέσπισε ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης που ανταποκρίνεται στο στόχο της μείωσης των εξωτερικών και εσωτερικών ανισορροπιών, καθώς και στις απαιτήσεις της οικονομικής συνδρομής που χορηγείται από την ΕΕ και άλλους διεθνείς δανειστές. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σύγκλισης, ο δημοσιονομικός προσανατολισμός, όπως μετράται με βάση τη μεταβολή του διαρθρωτικού ισοζυγίου και σύμφωνα με την από κοινού συμφωνηθείσα μεθοδολογία, εκτιμάται ότι είναι περιοριστικός κατά την προγραμματική περίοδο. Με γνώμονα την έλλειψη περιθωρίων για δημοσιονομικούς ελιγμούς και την ανάγκη διόρθωσης των οικονομικών ανισορροπιών, η προσέγγιση αυτή φαίνεται ενδεδειγμένη. Το επικαιροποιημένο πρόγραμμα προβλέπει υπέρβαση της τιμής αναφοράς του 3 % του ΑΕΠ όσον αφορά το έλλειμμα έως το 2011. Οι δημοσιονομικοί στόχοι που αναφέρονται στο πρόγραμμα είναι σύμφωνοι με τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο της κοινοτικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών, μολονότι τα δημοσιονομικά αποτελέσματα υπόκεινται σε κινδύνους.

Εντούτοις, το πρόγραμμα σύγκλισης δεν αντικατοπτρίζει σαφώς τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν σχετικά με τα συμπληρωματικά δημοσιονομικά μέτρα τα οποία συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών, ιδίως όσον αφορά τη μη πραγματοποίηση αυξήσεων στο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων ή ισοδύναμες περαιτέρω περικοπές στην απασχόληση, και περαιτέρω μειώσεις των επιδοτήσεων προς δημόσιους οργανισμούς. Επιπλέον, το επικαιροποιημένο πρόγραμμα δεν αντικατοπτρίζει τις δεσμεύσεις για τη μεταρρύθμιση των βασικών παραμέτρων του συνταξιοδοτικού συστήματος (π.χ. τιμαριθμική προσαρμογή των συντάξεων και ηλικία συνταξιοδότησης), που έχουν καθοριστική σημασία για τη βελτίωση της μακροπρόθεσμης διατηρησιμότητας των δημόσιων οικονομικών. Τέλος, το επικαιροποιημένο πρόγραμμα δεν παρέχει αρκετές λεπτομέρειες σχετικά με τα συγκεκριμένα μέτρα που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων για το έλλειμμα το 2010 και το 2011, ούτε σχετικά με το δημοσιονομικό τους αντίκτυπο.

13.

Όσον αφορά τις απαιτήσεις περί πληροφοριακών στοιχείων που περιλαμβάνονται στον κώδικα δεοντολογίας για τα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης, το πρόγραμμα παρουσιάζει ορισμένα κενά όσον αφορά τόσο τα υποχρεωτικά όσο και τα προαιρετικά στοιχεία (3).

Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι, ενώ η Ρουμανία αντιμετωπίζει σοβαρή κάμψη της οικονομίας μετά από έτη οικονομικής ανάπτυξης άνω του δυνητικού επιπέδου, ο προβλεπόμενος περιοριστικός δημοσιονομικός προσανατολισμός για την περίοδο 2009 έως 2011 συνιστά κατάλληλη απάντηση, λαμβάνοντας υπόψη την έλλειψη περιθωρίων για δημοσιονομικούς ελιγμούς και την ανάγκη διόρθωσης των ανισορροπιών. Το 2008, η δημοσιονομική πολιτική εξακολούθησε να είναι ιδιαίτερα προκυκλική, λόγω κυρίως της ταχείας επέκτασης των μισθολογικών δαπανών του δημόσιου τομέα και της ανεπαρκούς δημοσιονομικής διαχείρισης. Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις τις οποίες ανέλαβε η Ρουμανία στο πλαίσιο της κοινοτικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών, οι αρχές προτίθενται να καταβάλουν σημαντική προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης από το 2009, χάρη σε μειώσεις των δαπανών και με στόχο έλλειμμα κάτω από το 3 % του ΑΕΠ έως το 2011. Λαμβανομένων υπόψη των κινδύνων που συνδέονται με το μακροοικονομικό σενάριο το 2009, την αποτελεσματική εφαρμογή των προγραμματιζόμενων μέτρων για τις δαπάνες και την έλλειψη πληροφοριών σχετικά με τα συγκεκριμένα μέτρα που απαιτούνται για να υποστηριχθεί η δημοσιονομική εξυγίανση μετά το 2009, τα δημοσιονομικά αποτελέσματα σύμφωνα με το πρόγραμμα υπόκεινται σε σοβαρούς κινδύνους αρνητικών εξελίξεων. Επιπλέον, προβλέπονται μέτρα για την αντιμετώπιση των ανεπαρκειών του δημοσιονομικού σχεδιασμού και της δημοσιονομικής εκτέλεσης, μεταξύ άλλων με την εφαρμογή ενός δεσμευτικού μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου, τη θέσπιση δημοσιονομικών κανόνων, τη σύσταση δημοσιονομικού συμβουλίου και την αναδιάρθρωση του συστήματος αμοιβών στο δημόσιο τομέα. Ωστόσο, το πρόγραμμα δεν περιγράφει συγκεκριμένες ενέργειες όσον αφορά την εφαρμογή των προβλεπόμενων μέτρων για τη βελτίωση της δημοσιονομικής διακυβέρνησης.

Με βάση την ανωτέρω αξιολόγηση και λαμβανομένων υπόψη των συστάσεων με αποδέκτη τη Ρουμανία για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος, η οποία εξεδόθη από το Συμβούλιο στις 7 Ιουλίου 2009 δυνάμει του άρθρου 104 παράγραφος 7 της σuvθήκης, και σύμφωνα με τα μέτρα οικονομικής πολιτικής που προβλέπονται στο πλαίσιο του οικονομικού προγράμματος που υποστηρίζεται από την ΕΕ με τη χορήγηση βοήθειας για τη στήριξη του ισοζυγίου πληρωμών, η Ρουμανία καλείται:

i)

να διασφαλίσει τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το 2011· προς το σκοπό αυτό, να εφαρμόσει τα δημοσιονομικά μέτρα που προβλέπονται στον προϋπολογισμό του Φεβρουαρίου 2009 και στον τροποποιημένο προϋπολογισμό του Απριλίου 2009, ιδίως όσον αφορά τους μισθούς του δημόσιου τομέα και τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος· να λάβει περαιτέρω διορθωτικά μέτρα, εφόσον απαιτούνται για την επίτευξη του στόχου για το έλλειμμα το 2009, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση προς τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος που υποστηρίζεται από την Κοινότητα με τη χορήγηση βοήθειας για τη στήριξη του ισοζυγίου πληρωμών· και να προσδιορίσει τα μέτρα στα οποία στηρίζεται η προβλεπόμενη μείωση του ελλείμματος το 2010 και το 2011, ιδίως τα μέτρα σχετικά με την προγραμματισμένη μείωση των μισθολογικών δαπανών του δημόσιου τομέα·

ii)

να αναλάβει συγκεκριμένες ενέργειες για την προβλεπόμενη ενίσχυση της δημοσιονομικής διακυβέρνησης και της διαφάνειας, ιδίως με τη θέσπιση ενός δεσμευτικού μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου, τη σύσταση ανεξάρτητου δημοσιονομικού συμβουλίου, τη θέσπιση ορίων στις αναθεωρήσεις του προϋπολογισμού στη διάρκεια του έτους και δημοσιονομικών κανόνων, καθώς και την αναδιάρθρωση του συστήματος αμοιβών στο δημόσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένων των μισθών και των επιμισθίων· στον τομέα της φορολογικής διοίκησης, να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα της είσπραξης εσόδων με τη μεταρρύθμιση της φορολογικής διοίκησης και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης·

iii)

να επισπεύσει την αναδιάρθρωση του συνταξιοδοτικού συστήματος (ιδίως όσον αφορά την τιμαριθμική προσαρμογή των συντάξεων και την ηλικία συνταξιοδότησης) με στόχο τη συγκράτηση της σημαντικής αύξησης των δαπανών που συνδέονται με τη γήρανση του πληθυσμού, τη μείωση των κινδύνων για τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δαπανών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης·

iv)

να ενισχύσει την πλευρά της προσφοράς της οικονομίας με την πραγματοποίηση απτής προόδου όσον αφορά την εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ιδίως με την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης, τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, και την καλύτερη απορρόφηση και χρήση των κονδυλίων της ΕΕ.

Σύγκριση βασικών μακροοικονομικών και δημοσιονομικών προβλέψεων

 

 

2007

2008

2009

2010

2011

Πραγματικό ΑΕΠ (% μεταβολή)

ΠΣ Ιουνίου 2009

6,2

7,1

–4,0

0,1

2,4

COM άνοιξη 2009

6,2

7,1

–4,0

0,0

μ.δ.σ.

ΠΣ Δεκ. 2007

6,1

6,5

6,1

5,8

μ.δ.σ.

Πληθωρισμός ΕνΔΤΚ (%)

ΠΣ Ιουνίου 2009

4,5

7,9

5,8

3,5

3,2

COM άνοιξη 2009

4,9

7,9

5,8

3,5

μ.δ.σ.

ΠΣ Δεκ. 2007

4,8

5,7

4,0

3,3

μ.δ.σ.

Κενό παραγωγής (4) (% του δυνητικού ΑΕΠ)

ΠΣ Ιουνίου 2009

6,7

8,7

0,5

–2,5

–2,9

COM άνοιξη 2009 (5)

6,6

8,5

0,2

–3,0

μ.δ.σ.

ΠΣ Δεκ. 2007

2,1

2,1

1,8

1,1

μ.δ.σ.

Καθαρός δανεισμός έναντι της αλλοδαπής (% του ΑΕΠ)

ΠΣ Ιουνίου 2009

–12,9

–11,9

–6,3

–5,4

–5,2

COM άνοιξη 2009

–12,8

–11,8

–6,4

–5,1

μ.δ.σ.

ΠΣ Δεκ. 2007

–12,6

–10,5

–10,1

–10,2

μ.δ.σ.

Έσοδα γενικής κυβέρνησης (% του ΑΕΠ)

ΠΣ Ιουνίου 2009

34,0

33,1

33,2

33,7

34,2

COM άνοιξη 2009

34,0

33,1

33,4

33,3

μ.δ.σ.

ΠΣ Δεκ. 2007

37,4

39,8

39,9

40,8

μ.δ.σ.

Δαπάνες γενικής κυβέρνησης (% του ΑΕΠ)

ΠΣ Ιουνίου 2009

36,6

38,5

38,3

37,8

37,0

COM άνοιξη 2009

36,6

38,5

38,5

38,9

μ.δ.σ.

ΠΣ Δεκ. 2007

40,3

42,7

42,8

43,2

μ.δ.σ.

Ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης (% του ΑΕΠ)

ΠΣ Ιουνίου 2009

–2,5

–5,4

–5,1

–4,1

–2,9

COM άνοιξη 2009

–2,5

–5,4

–5,1

–5,6

μ.δ.σ.

ΠΣ Δεκ. 2007

–2,9

–2,9

–2,9

–2,4

μ.δ.σ.

Πρωτογενές ισοζύγιο (% του ΑΕΠ)

ΠΣ Ιουνίου 2009

–1,8

–4,7

–3,60

–2,4

–1,4

COM άνοιξη 2009

–1,8

–4,7

–3,6

–4,0

μ.δ.σ.

ΠΣ Δεκ. 2007

–2,0

–2,1

–2,1

–1,6

μ.δ.σ.

Κυκλικά προσαρμοσμένο ισοζύγιο (4) (% του ΑΕΠ)

ΠΣ Ιουνίου 2009

–4,7

–8,2

–5,3

–3,3

–2,0

COM άνοιξη 2009

–4,5

–7,9

–5,2

–4,7

μ.δ.σ.

ΠΣ Δεκ. 2007

–3,6

–3,6

–3,5

–2,8

μ.δ.σ.

Διαρθρωτικό ισοζύγιο (6) (% του ΑΕΠ)

ΠΣ Ιουνίου 2009

–4,5

–8,2

–5,3

–3,3

–2,0

COM άνοιξη 2009

–4,4

–7,9

–5,2

–4,7

μ.δ.σ.

ΠΣ Δεκ. 2007

–3,4

–3,4

–3,4

–2,7

μ.δ.σ.

Ακαθάριστο δημόσιο χρέος (% του ΑΕΠ)

ΠΣ Ιουνίου 2009

12,7

13,6

18,0

20,8

22,0

COM άνοιξη 2009

12,7

13,6

18,2

22,7

μ.δ.σ.

ΠΣ Δεκ. 2007

11,9

13,6

14,2

14,9

μ.δ.σ.

Πρόγραμμα σύγκλισης (ΠΣ), εαρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2009 (COM), υπολογισμοί των υπηρεσιών της Επιτροπής.


(1)  ΕΕ L 209 της 2.8.1997, σ. 1. Τα έγγραφα που αναφέρονται στο παρόν κείμενο είναι διαθέσιμα στον ακόλουθο δικτυακό τόπο: http://ec.europa.eu/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm

(2)  Βλέπε απόφαση του Συμβουλίου 2009/458/ΕΚ, της 6ης Μαΐου 2009, για την παροχή αμοιβαίας συνδρομής στη Ρουμανία και απόφαση του Συμβουλίου 2009/459/ΕΚ, της 6ης Μαΐου 2009, για τη χορήγηση κοινοτικής μεσοπρόθεσμης χρηματοδοτικής συνδρομής στη Ρουμανία.

(3)  Ειδικότερα, δεν παρασχέθηκαν στοιχεία για τις δεδουλευμένες ώρες, τις δαπάνες της γενικής κυβέρνησης ανά κατηγορία και ορισμένες πληροφορίες για τη μακροπρόθεσμη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών.

(4)  Κενά παραγωγής και κυκλικά προσαρμοσμένα αποτελέσματα σύμφωνα με τα προγράμματα, όπως υπολογίστηκαν εκ νέου από τις υπηρεσίες της Επιτροπής με βάση τις πληροφορίες των προγραμμάτων.

(5)  Με βάση εκτιμώμενη δυνητική ανάπτυξη 5,1 %, 5,2 %, 3,9 % και 3,2 % αντιστοίχως το διάστημα 2007-2010.

(6)  Κυκλικά προσαρμοσμένο ισοζύγιο πλην έκτακτων και λοιπών προσωρινών μέτρων. Τα έκτακτα και λοιπά προσωρινά μέτρα ανέρχονται σε 0,2 % του ΑΕΠ το 2007 (συνεπάγονται μείωση του ελλείμματος) και σε 0 % για το διάστημα 2008-2011, σύμφωνα με το πλέον πρόσφατο πρόγραμμα σύγκλισης, και σε 0,2 % του ΑΕΠ το 2007 (συνεπάγονται μείωση του ελλείμματος) και σε 0 % για το διάστημα 2008-2010, σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2009.

Πηγή:

Πρόγραμμα σύγκλισης (ΠΣ), εαρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2009 (COM), υπολογισμοί των υπηρεσιών της Επιτροπής.


Top