1.

Ανάπτυξη πολιτικής ΔΙ στο πλαίσιο της μακροπρόθεσμης στρατηγικής και αποστολής του δημόσιου ερευνητικού οργανισμού, εσωτερική και εξωτερική δημοσιοποίηση της πολιτικής αυτής, και δημιουργία ενιαίου σημείου επαφής.

2.

Η πολιτική αυτή θα πρέπει να παρέχει στο προσωπικό και στους σπουδαστές σαφείς κανόνες σχετικά ιδίως με την αποκάλυψη νέων ιδεών που ενδέχεται να έχουν εμπορικό ενδιαφέρον, την κυριότητα των αποτελεσμάτων ερευνητικών εργασιών, την τήρηση αρχείων, τη διαχείριση των συγκρούσεων συμφερόντων και την ανάληψη δεσμεύσεων έναντι τρίτων.

3.

Προώθηση της καταγραφής, της εκμετάλλευσης και, όπου ενδείκνυται, της προστασίας της διανοητικής ιδιοκτησίας, σύμφωνα με τη στρατηγική και την αποστολή του δημόσιου ερευνητικού οργανισμού και με στόχο τη μεγιστοποίηση των κοινωνικοοικονομικών οφελών. Για τον σκοπό αυτό, είναι δυνατό να υιοθετούνται διαφορετικές προσεγγίσεις, οι οποίες να ανταποκρίνονται στα αντίστοιχα επιστημονικά/τεχνικά πεδία, για παράδειγμα προσέγγιση «κοινού κτήματος» ή προσέγγιση «ανοικτής καινοτομίας».

4.

Παροχή κατάλληλων κινήτρων σε όλα τα εμπλεκόμενα μέλη του προσωπικού ώστε να διασφαλίζεται η ενεργός συμμετοχή τους στην εφαρμογή της πολιτικής ΔΙ. Εν προκειμένω πρέπει να παρέχονται όχι μόνο οικονομικά κίνητρα, αλλά και κίνητρα επαγγελματικής ανέλιξης (κατά τις διαδικασίες αξιολόγησης να συνεκτιμώνται, παράλληλα με τα ακαδημαϊκά κριτήρια, και οι δεξιότητες ως προς τη διανοητική ιδιοκτησία και τη μεταφορά γνώσης).

5.

Εξέταση της σκοπιμότητας δημιουργίας, από τον δημόσιο ερευνητικό οργανισμό, ομοιογενών χαρτοφυλακίων διανοητικής ιδιοκτησίας –π.χ. σε συγκεκριμένα τεχνικά πεδία– και, κατά περίπτωση, της σκοπιμότητας συγκρότησης «κοινών αποθεμάτων» διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας/ΔΙ τα οποία θα περιλαμβάνουν και τη διανοητική ιδιοκτησία άλλων δημόσιων ερευνητικών οργανισμών. Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία της απαιτούμενης κρίσιμης μάζας και στη μείωση του κόστους των συναλλαγών για τους τρίτους, και επομένως να διευκολύνει την εκμετάλλευση της ΔΙ.

6.

Ευαισθητοποίηση και βελτίωση των βασικών δεξιοτήτων σε θέματα διανοητικής ιδιοκτησίας και μεταφοράς γνώσης μέσω σχετικών δράσεων εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των σπουδαστών και των μελών του ερευνητικού προσωπικού, και λήψη μέριμνας ώστε τα μέλη του προσωπικού που είναι αρμόδια για τη διαχείριση της ΔΙ/ΜΓ να διαθέτουν τις απαιτούμενες δεξιότητες και να λαμβάνουν κατάλληλη επιμόρφωση.

7.

Ανάπτυξη και δημοσιοποίηση μιας πολιτικής δημοσιεύσεων/διάχυσης της γνώσης η οποία θα προωθεί την ευρεία διάχυση των αποτελεσμάτων των δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης (π.χ. μέσω δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης) και ταυτόχρονα θα αφήνει περιθώρια για τυχόν καθυστερήσεις όταν προβλέπεται κατοχύρωση διανοητικής ιδιοκτησίας, αν και οι καθυστερήσεις αυτές πρέπει να περιορίζονται στο ελάχιστο.

8.

Προκειμένου να προωθηθεί η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων έρευνας χρηματοδοτούμενης με δημόσια κεφάλαια και να μεγιστοποιηθεί ο κοινωνικοοικονομικός τους αντίκτυπος, εξέταση όλων των πιθανών μηχανισμών εκμετάλλευσης (π.χ. χορήγηση αδειών εκμετάλλευσης ή δημιουργία τεχνοβλαστών) και όλων των πιθανών εταίρων εκμετάλλευσης (π.χ. τεχνοβλαστών, υφιστάμενων εταιρειών, άλλων δημόσιων ερευνητικών οργανισμών, επενδυτών, υπηρεσιών ή φορέων στήριξης της καινοτομίας), και επιλογή των καταλληλότερων.

9.

Η εφαρμογή προορατικής πολιτικής ΔΙ/ΜΓ ενδέχεται μεν να αποφέρει πρόσθετα έσοδα στον δημόσιο ερευνητικό οργανισμό, αλλά αυτό δεν πρέπει να αποτελεί τον πρώτιστο στόχο.

10.

Λήψη μέριμνας ώστε ο δημόσιος ερευνητικός οργανισμός να διαθέτει, εκτός από το τεχνικό προσωπικό, και επαγγελματικές υπηρεσίες μεταφοράς γνώσης, συμπεριλαμβανομένων υπηρεσιών νομικών, οικονομικών και εμπορικών συμβουλών και συμβουλών σε θέματα νομικής κατοχύρωσης και προστασίας της διανοητικής ιδιοκτησίας, ή να έχει πρόσβαση σε τέτοιες υπηρεσίες.

11.

Ανάπτυξη και δημοσιοποίηση πολιτικής αδειοδοτήσεων, με σκοπό την εναρμόνιση των πρακτικών στο εσωτερικό του δημόσιου ερευνητικού οργανισμού και τη διασφάλιση της αμεροληψίας όλων των σχετικών συναλλαγών. Ειδικότερα, είναι απαραίτητο να αξιολογούνται προσεκτικά οι περιπτώσεις μεταβίβασης της κυριότητας δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας που κατέχει ο δημόσιος ερευνητικός οργανισμός και οι περιπτώσεις χορήγησης αποκλειστικών αδειών (1), ιδίως προς τρίτους εκτός Ευρώπης. Η χορήγηση αδειών εκμετάλλευσης θα πρέπει να υπόκειται σε όρους κατάλληλης οικονομικής ή άλλης αντιστάθμισης.

12.

Ανάπτυξη και δημοσιοποίηση πολιτικής ως προς τη δημιουργία τεχνοβλαστών, η οποία θα επιτρέπει και θα ενθαρρύνει τα μέλη του προσωπικού του δημόσιου ερευνητικού οργανισμού να εμπλέκονται στη δημιουργία τεχνοβλαστών κατά περίπτωση, και θα διασαφηνίζει τις μακροπρόθεσμες σχέσεις μεταξύ του δημόσιου ερευνητικού οργανισμού και των τεχνοβλαστών.

13.

Καθορισμός σαφών αρχών επιμερισμού των εσόδων που αποφέρει η μεταφορά γνώσης, μεταξύ του δημόσιου ερευνητικού οργανισμού, του εκάστοτε τμήματος και των εφευρετών.

14.

Παρακολούθηση της προστασίας της διανοητικής ιδιοκτησίας και των δραστηριοτήτων μεταφοράς γνώσης, καθώς και των σχετικών επιτευγμάτων, και τακτική δημοσιοποίησή τους. Τα αποτελέσματα των ερευνητικών δραστηριοτήτων του δημόσιου ερευνητικού οργανισμού, η αντίστοιχη τεχνογνωσία και τα αντίστοιχα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας θα πρέπει να καθίστανται πιο ορατά για τον ιδιωτικό τομέα, ώστε να διευκολύνεται η εκμετάλλευσή τους.

15.

Οι κανόνες που διέπουν τις δραστηριότητες συνεργατικής έρευνας και έρευνας επί συμβάσει θα πρέπει να συνάδουν με την αποστολή κάθε μέρους. Θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το επίπεδο της ιδιωτικής χρηματοδότησης και να ευθυγραμμίζονται με τους στόχους των ερευνητικών δραστηριοτήτων, και ιδίως με τους εξής: μεγιστοποίηση του εμπορικού και κοινωνικοοικονομικού αντικτύπου της έρευνας, συμβολή στην επίτευξη του στόχου προσέλκυσης ιδιωτικών χρηματοδοτικών πόρων τον οποίο επιδιώκει ο δημόσιος χρηματοδοτικός οργανισμός, διατήρηση –ως προς τα θέματα διανοητικής ιδιοκτησίας– μιας θέσης που να επιτρέπει την ανάληψη περαιτέρω ακαδημαϊκής και συνεργατικής έρευνας, και μη παρακώλυση της διάχυσης των αποτελεσμάτων Ε & Α.

16.

Για κάθε ερευνητικό έργο, τα ζητήματα διανοητικής ιδιοκτησίας θα πρέπει να διασαφηνίζονται σε διοικητικό επίπεδο και το νωρίτερο δυνατό, κατά προτίμηση πριν από την έναρξη του έργου. Στα ζητήματα διανοητικής ιδιοκτησίας συγκαταλέγονται η κατανομή της κυριότητας της διανοητικής ιδιοκτησίας που παράγεται στο πλαίσιο του έργου (στο εξής «νέα στοιχεία»), ο προσδιορισμός της διανοητικής ιδιοκτησίας την οποία κατέχουν τα μέρη πριν από την έναρξη του έργου (στο εξής «προϋπάρχοντα στοιχεία») και η οποία είναι αναγκαία για την εκτέλεση του έργου ή για σκοπούς εκμετάλλευσης, τα δικαιώματα πρόσβασης (3) σε προϋπάρχοντα και νέα στοιχεία για τους σκοπούς αυτούς, και ο επιμερισμός των εσόδων.

17.

Στα έργα συνεργατικής έρευνας, η κυριότητα των νέων στοιχείων θα πρέπει να ανήκει στο μέρος που έχει παραγάγει τα νέα στοιχεία, αλλά είναι δυνατό να κατανέμεται σε διάφορα μέρη βάσει συμβατικής συμφωνίας συναφθείσας εκ των προτέρων, στην οποία θα συνεκτιμώνται δεόντως τα συμφέροντα, τα καθήκοντα και οι χρηματοοικονομικές ή άλλες συνεισφορές του κάθε μέρους στο πλαίσιο του έργου. Στην περίπτωση της έρευνας επί συμβάσει, τα νέα στοιχεία που παράγονται από τον δημόσιο ερευνητικό οργανισμό ανήκουν στο μέρος που προέρχεται από τον ιδιωτικό τομέα. Το έργο δεν θα πρέπει να επηρεάζει την κυριότητα των προϋπαρχόντων στοιχείων.

18.

Για κάθε ερευνητικό έργο, τα δικαιώματα πρόσβασης (3) θα πρέπει να διασαφηνίζονται το νωρίτερο δυνατό, κατά προτίμηση πριν από την έναρξη του έργου. Όταν είναι αναγκαίο για τη διεξαγωγή του ερευνητικού έργου, ή για την εκμετάλλευση νέων στοιχείων ενός μέρους, θα πρέπει να του παραχωρούνται δικαιώματα πρόσβασης σε νέα και προϋπάρχοντα στοιχεία των άλλων μερών, υπό όρους στους οποίους θα συνεκτιμώνται δεόντως τα συμφέροντα, τα καθήκοντα και οι χρηματοοικονομικές ή άλλες συνεισφορές του κάθε μέρους στο πλαίσιο του έργου.

1.

Καθιέρωση της μεταφοράς γνώσης μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων ως μόνιμης πολιτικής και επιχειρησιακής προτεραιότητας όλων των δημόσιων οργανισμών χρηματοδότησης της έρευνας του εκάστοτε κράτους μέλους, τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο.

2.

Υπαγωγή των δραστηριοτήτων μεταφοράς γνώσης στην αρμοδιότητα υπουργείου, επιφορτισμένου με τον συντονισμό των πρωτοβουλιών προώθησης της μεταφοράς γνώσης με άλλα υπουργεία.

3.

Ορισμός, από κάθε υπουργείο και από κάθε περιφερειακό κρατικό όργανο που αναπτύσσει δραστηριότητα μεταφοράς γνώσης, ενός υπαλλήλου αρμόδιου για την παρακολούθηση του αντικτύπου αυτών των δραστηριοτήτων. Τακτική συνεδρίαση αυτών των υπαλλήλων με σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών και την εξέταση μεθόδων βελτίωσης της μεταφοράς γνώσης.

4.

Ενθάρρυνση της ορθής διαχείρισης της διανοητικής ιδιοκτησίας που προκύπτει από δημόσια χρηματοδότηση. Διεξαγωγή της διαχείρισης αυτής σύμφωνα με καθιερωμένες αρχές στις οποίες συνεκτιμώνται τα έννομα συμφέροντα των ιδιωτικών επιχειρήσεων (π.χ. προσωρινές υποχρεώσεις τήρησης εμπιστευτικότητας).

5.

Διαμόρφωση ερευνητικής πολιτικής η οποία να προωθεί την προσφυγή στον ιδιωτικό τομέα για τον προσδιορισμό των τεχνολογικών αναγκών, την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων στην έρευνα και την ενθάρρυνση της αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της έρευνας που χρηματοδοτείται με δημόσια κεφάλαια.

6.

Παροχή επαρκών πόρων και κινήτρων στους δημόσιους ερευνητικούς οργανισμούς και στο προσωπικό τους ώστε να αναλαμβάνουν και να συμμετέχουν σε δραστηριότητες μεταφοράς γνώσης.

7.

Λήψη μέτρων για την κατοχύρωση της διαθεσιμότητας και τη διευκόλυνση της πρόσληψης εξειδικευμένου προσωπικού (π.χ. υπαλλήλων αρμοδίων σε θέματα μεταφοράς γνώσης) από τους δημόσιους ερευνητικούς οργανισμούς.

8.

Κατάρτιση τυποποιημένων συμβάσεων και ανάπτυξη ενός εργαλείου λήψης σχετικών αποφάσεων το οποίο θα διευκολύνει την επιλογή της καταλληλότερης κατά περίπτωση τυποποιημένης σύμβασης βάσει μιας σειράς παραμέτρων.

9.

Διεξαγωγή διαβουλεύσεων με τις ενδιαφερόμενες ομάδες συμφερόντων, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, των μεγάλων επιχειρήσεων και των δημόσιων ερευνητικών οργανισμών, πριν από τη θέσπιση νέων μηχανισμών προώθησης της μεταφοράς γνώσης (π.χ. καθεστώτων κινητικότητας ή χρηματοδότησης).

10.

Ενθάρρυνση της συνένωσης και συνδιάθεσης πόρων μεταξύ δημόσιων ερευνητικών οργανισμών, σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο, όταν οι οργανισμοί αυτοί δεν διαθέτουν κρίσιμη μάζα ερευνητικών δαπανών τέτοια που να τους επιτρέπει να ορίσουν δικό τους γραφείο μεταφοράς γνώσης ή δικό τους διαχειριστή μεταφοράς γνώσης.

11.

Δρομολόγηση προγραμμάτων στήριξης των τεχνοβλαστών έρευνας, τα οποία θα περιλαμβάνουν μαθήματα επιχειρηματικής εκπαίδευσης-κατάρτισης και θα προωθούν την αλληλόδραση μεταξύ των δημόσιων ερευνητικών οργανισμών και των κατά τόπους φυτωρίων επιχειρήσεων, επενδυτών, υπηρεσιών υποστήριξης επιχειρήσεων κ.λπ.

12.

Διάθεση δημόσιων χρηματοδοτικών πόρων προς υποστήριξη της μεταφοράς γνώσης και της αλληλόδρασης των δημόσιων ερευνητικών οργανισμών με τον ιδιωτικό τομέα, π.χ. μέσω της πρόσληψης ειδικών.

13.

Για την προώθηση της υπερεθνικής μεταφοράς γνώσης και τη διευκόλυνση της συνεργασίας με μέρη από άλλες χώρες, θέσπιση σαφών κανόνων προσδιορισμού του κυρίου της διανοητικής ιδιοκτησίας που προκύπτει από έρευνα χρηματοδοτούμενη με δημόσια κεφάλαια, και παροχή εύκολης προσπέλασης στις πληροφορίες αυτές, καθώς και στις πληροφορίες που αφορούν τους όρους χρηματοδότησης που μπορεί να επηρεάσουν τη μεταφορά γνώσης. Στους δημόσιους ερευνητικούς οργανισμούς των περισσότερων κρατών μελών της ΕΕ, το κατά κανόνα ισχύον καθεστώς ως προς την κυριότητα της διανοητικής ιδιοκτησίας είναι η «θεσμική κυριότητα» –σε αντιδιαστολή με το «προνόμιο του καθηγητή».

14.

Κατά την υπογραφή συμφωνιών διεθνούς ερευνητικής συνεργασίας, οι όροι και οι προϋποθέσεις που αφορούν τα έργα που χρηματοδοτούνται βάσει προγραμμάτων και των δύο χωρών προβλέπουν αντίστοιχα δικαιώματα για όλους τους συμμετέχοντες, ιδίως σε ό,τι αφορά την πρόσβαση σε δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και τους συναφείς περιορισμούς χρήσης.

15.

Εφαρμογή, από τους δημόσιους ερευνητικούς οργανισμούς, προσέγγισης ανοικτής πρόσβασης στις επιστημονικές δημοσιεύσεις που απορρέουν από έρευνα χρηματοδοτούμενη με δημόσια κεφάλαια και οι οποίες έχουν υποβληθεί σε αξιολόγηση από ομότιμους κριτές.

16.

Προώθηση της ανοικτής πρόσβασης σε ερευνητικά δεδομένα, σύμφωνα με τις αρχές και κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ όσον αφορά την πρόσβαση σε ερευνητικά δεδομένα που έχουν προκύψει από δημόσια χρηματοδότηση, λαμβανομένων υπόψη των περιορισμών εμπορικής εκμετάλλευσης.

17.

Ανάπτυξη, με δημόσια χρηματοδότηση, μέσων αρχειοθέτησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων (π.χ. χώρων αποθήκευσης δεδομένων στο διαδίκτυο) σε σχέση με τις πολιτικές ανοικτής πρόσβασης.

18.

Καθιέρωση των αναγκαίων μηχανισμών παρακολούθησης και αξιολόγησης της προόδου που σημειώνουν οι εθνικοί δημόσιοι ερευνητικοί οργανισμοί στον τομέα της μεταφοράς γνώσης (π.χ. καθιέρωση της υποβολής σχετικών ετήσιων εκθέσεων από τους δημόσιους ερευνητικούς οργανισμούς). Επιπλέον, γνωστοποίηση των πληροφοριών αυτών, καθώς και των βέλτιστων πρακτικών, στα άλλα κράτη μέλη.