27.6.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 173/16

(1)

Στις 15 Μαρτίου 2005, η Επιτροπή έλαβε γνωστοποίηση για μια προτεινόμενη συγκέντρωση σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 139/2004 (εφεξής «κανονισμός συγκεντρώσεων») με την οποία η επιχείρηση Johnson & Johnson («J&J», ΗΠΑ) αποκτά, κατά την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού του Συμβουλίου, τον έλεγχο του συνόλου της επιχείρησης Guidant Corporation («Guidant», ΗΠΑ) μέσω αγοράς των μετοχών της.

(2)

Η J & J είναι μια επιχείρηση με έδρα τις ΗΠΑ. Το 2003, είχε παγκοσμίως 111 000 εργαζομένους και πραγματοποίησε κύκλο εργασιών περίπου 37 δισ. ευρώ. Οι δραστηριότητές της αφορούν κυρίως τρεις τομείς: καταναλωτικά αγαθά (18 % του κύκλου εργασιών), φαρμακευτικά (47 %) και ιατρικά βοηθήματα και διαγνωστικά («MD & D», 36 % του κύκλου εργασιών).

(3)

Η Guidant είναι μια επιχείρηση με έδρα τις ΗΠΑ η οποία ενεργοποιείται στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη ιατρικών καρδιοαγγειακών προϊόντων. Το 2003, είχε παγκοσμίως περίπου 12 000 εργαζομένους και κύκλο εργασιών περίπου 3,3 δισ. ευρώ. Η Guidant καλύπτει τέσσερις κύριους τομείς στον ταχέως αναπτυσσόμενο κλάδο των ιατρικών καρδιοαγγειακών προϊόντων: ρύθμιση καρδιακού ρυθμού, επεμβατική καρδιολογία, ενδοαγγειακές συσκευές και καρδιοχειρουργική.

(4)

Η συγκέντρωση είναι μια εξαγορά του αποκλειστικού ελέγχου της Guidant από την J & J, κατά την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού συγκεντρώσεων ΕΚ.

(5)

Η έρευνα αγοράς επιβεβαίωσε ότι η συγκέντρωση επηρεάζει κυρίως τους ακόλουθους τομείς: 1. συσκευές επεμβατικής καρδιολογίας· 2. ενδοαγγειακές συσκευές· 3. συσκευές καρδιοχειρουργικής· 4. συσκευές ρύθμισης καρδιακού ρυθμού. Στον τελευταίο τομέα δεν υπάρχει επικάλυψη, αφού η J & J δεν δραστηριοποιείται σήμερα σε αυτόν.

(6)

Οι συσκευές επεμβατικής καρδιολογίας σχεδιάζονται για να θεραπεύσουν, μέσω ελάχιστα παρεμβατικών διαδικασιών, ασθένειες της στεφανιαίας αρτηρίας. Σ’ αυτόν τον τομέα η κύρια συσκευή είναι η ενδοπρόθεση, ένας μικρός διαστελλόμενος σωλήνας που τοποθετείται σε μια αποφραγμένη στεφανιαία αρτηρία για να αφαιρέσει την πλάκα και να ενισχύσει τα τοιχώματα της αρτηρίας, αποκαθιστώντας έτσι την ομαλή κυκλοφορία του αίματος.

(7)

Οι αγορές των μεταλλικών ενδοπροθέσεων (BMS) και των ενδοπροθέσεων που αποδεσμεύουν φάρμακα (DES) είναι δύο ξεχωριστές αγορές προϊόντων για τους ακόλουθους λόγους: δεν υπάρχει σημαντική συσχέτιση τιμών, δεν υπάρχει υποκαταστασιμότητα, υπάρχουν πολύ σημαντικές διαφορές στα κλινικά πορίσματα και υπάρχουν διαφορετικά συστήματα επιστροφής ιατρικών δαπανών. Επιπλέον, παρά το γεγονός ότι οι BMS και οι DES έχουν την ίδια δομή και το ίδιο σύστημα εξυπηρέτησης, ένα μέρος των συστατικών είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη στεφανιαία DES (φάρμακο, δοσολογία και ρυθμός απελευθέρωσης του φαρμάκου, υλικά επικάλυψης).

(8)

Όσον αφορά τα εξαρτήματα καθετήρες-οδηγοί της στεφανιαίας, κατευθυνόμενοι οδηγοί-σύρματα της στεφανιαίας, καθετήρες μπαλόνια διαστολής της στεφανιαίας, η έρευνα αγοράς της Επιτροπής καθόρισε ότι το καθένα απ’ αυτά τα προϊόντα αποτελεί μια ξεχωριστή σχετική αγορά προϊόντος. Οι περισσότερες από τις επεμβάσεις απαιτούν ειδική σειρά εξαρτημάτων, με διαφορετικές διαστάσεις και σχήμα.

(9)

Οι ενδοαγγειακές συσκευές χρησιμοποιούνται για την ελάχιστα παρεμβατική θεραπεία ασθενειών των περιφερειακών αγγείων (ή των ενδοαγγειακών ασθενειών) όπως ο σχηματισμός πλάκας (ήτοι αγγειακή αποτιτάνωση) σε περιφερειακά αγγεία (ασθένεια περιφερειακών αγγείων) και το ανεύρυσμα (η διεύρυνση ενός ευπαθούς τμήματος μιας αρτηρίας).

(10)

Όπως και οι ενδοπροθέσεις επεμβατικής καρδιολογίας, οι ενδοαγγειακές ενδοπροθέσεις είναι μικρές και σχεδιασμένες για τη θεραπευτική αγωγή της στένωσης ή της έμφραξης μιας περιφερειακής αρτηρίας.

(11)

Τα μέρη υπέβαλαν, και η έρευνα αγοράς από την Επιτροπή επιβεβαίωσε, ότι δύο ξεχωριστές αγορές θα έπρεπε να ορισθούν για τις ενδοαγγειακές ενδοπροθέσεις: μία αγορά για τις ενδοπροθέσεις διαστολής-μπαλόνια (BX) (συνήθως από ανοξείδωτο χάλυβα και τοποθετημένα σε ένα μπαλόνι-καθετήρα PTA), και μια αγορά για αυτοδιαστελλόμενες ενδοπροθέσεις (SX), που χρησιμοποιούν μια διαφορετική τεχνολογία τοποθέτησης. Η έρευνα της Επιτροπής διαπίστωσε μια σαφή τάση προς μεγαλύτερη εξειδίκευση στον ενδοαγγειακό τομέα, τόσο για τις ενδοπροθέσεις BX [π.χ. τεμάχια για νεφρικές ενδοπροθέσεις (BX) και για λαγόνιες-μηριαίες ενδοπροθέσεις (BX)] όσο και για τις ενδοπροθέσεις SX [π.χ. τεμάχια για μηριαίες ενδοπροθέσεις (SX), λαγόνιες ενδοπροθέσεις (SX) και καρωτιδικές ενδοπροθέσεις].

(12)

Όσον αφορά τα εξαρτήματα, οι ενδοαγγειακοί καθετήρες-οδηγοί, οι κατευθυνόμενοι οδηγοί-σύρματα, καθώς και οι καθετήρες-μπαλόνια διαστολής PTA εκτελούν μια παρόμοια λειτουργία με τα αντίστοιχα προϊόντα στην επεμβατική καρδιολογία. Παρομοίως, στον τομέα της στεφανιαίας, μια σχετική αγορά θα έπρεπε να ορισθεί για καθένα από αυτά τα εξαρτήματα, λόγω του υψηλού βαθμού της υποκαταστασιμότητας όσον αφορά την προσφορά και του γεγονότος ότι όλοι οι μεγαλύτεροι κατασκευαστές προσφέρουν, για καθένα από τα εξαρτήματα, μια πολύ ευρεία κλίμακα μοντέλων όσον αφορά τις διαστάσεις και τα σχήματα.

(13)

Η Coronary Artery Bypass Graft surgery («CABG») (χειρουργική αορτοστεφανιαίας παράκαμψης) εφαρμόζεται για τη θεραπεία ασθένειας της στεφανιαίας αρτηρίας· η αποφραγμένη αρτηρία «παρακάμπτεται» με συρραφή («μόσχευμα») ενός άλλου αγγείου στην αορτή από τη μια άκρη της στεφανιαίας αρτηρίας πέραν της πληγείσας περιοχής στην άλλη άκρη. Μετά την επέμβαση το αίμα ρέει μέσα από το νέο συρραμμένο αγγείο στον καρδιακό μυ. Το αγγείο που χρησιμοποιήθηκε για την παράκαμψη λαμβάνεται από τα κάτω άκρα (μόσχευμα σαφηνούς φλέβας), το θώρακα ή τα άνω άκρα.

(14)

Στον τομέα της καρδιοχειρουργικής επηρεάζονται οι ακόλουθες αγορές: i) αγορά προϊόντων CABG ρύθμισης του καρδιακού ρυθμού [συστήματα σταθεροποίησης και εξαρτήματα όπως συσκευές καθαρισμού διά εμφυσήσεως και διά ψεκασμού (Blowers and misters)]· ii) ενδοσκοπικά συστήματα αφαίρεσης αγγείων [Endoscopic Vessel Harvesting («EVH»)].

(15)

Η έρευνα αγοράς επιβεβαίωσε ότι οι σχετικές γεωγραφικές αγορές είναι όλες εθνικές λόγω των σημαντικών διαφορών μεταξύ των καθεστώτων επιστροφής των δαπανών και των διαδικασιών προμηθειών· διαφορές τιμών μεταξύ κρατών· ανάγκη ίδρυσης τοπικού γραφείου πωλήσεων· διαφορές των μεριδίων αγορών των μερών και των ανταγωνιστών στα κράτη μέλη.

(16)

Η επεμβατική καρδιολογία είναι ένας σχετικά πρόσφατος κλάδος έντονα καινοτομικός που χαρακτηρίζεται από σημαντικούς φραγμούς στην είσοδο, δηλαδή χρηματοδότηση έρευνας και ανάπτυξης, δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για την ανάπτυξη των προϊόντων, μακρόχρονη παρουσία των νέων προϊόντων στην αγορά, κλινικές δοκιμές, σειρά προϊόντων.

(17)

Στον τομέα της επεμβατικής καρδιολογίας υπάρχουν δύο κατηγορίες επιχειρήσεων: μεγάλες παγκόσμιες επιχειρήσεις που ανταγωνίζονται σε παγκόσμια κλίμακα (J & J, Guidant, Medtronic, Boston Scientific και Abbott) και «τοπικές επιχειρήσεις» (Sorin, Biotronik και άλλες).

(18)

Στην αγορά των DES, η συγκέντρωση θα κατέληγε στην απομάκρυνση ενός πιθανού ανταγωνιστή, δεδομένου ότι η Guidant είναι παρούσα μόνο στις BMS και όχι ακόμα στις DES, ενώ η J & J είναι μία από τις δύο επιχειρήσεις που ήδη ενεργοποιούνται σε αυτό το τμήμα αγοράς, ενώ η άλλη είναι η Boston Scientific.

(19)

Παρά το γεγονός ότι υπάρχει σύμφωνα με τις ενδείξεις η Guidant θα μπορούσε πιθανώς να είναι ένας από τους βασικούς συντελεστές της αγοράς των DES, δρώντας ως κύριος ανταγωνιστής των δύο ανταγωνιστών J & J και Boston Scientific που υπάρχουν σήμερα, τα στοιχεία που συλλέχθηκαν στην έρευνα απέδειξαν επίσης ότι οι άλλοι νεοεισερχόμενοι (Medtronic, Abbott, Conor/Biotronik και Sorin) θα μπορούσαν πιθανώς να ασκήσουν επαρκή ανταγωνιστική πίεση στην αγορά των DES, αντισταθμίζοντας την απώλεια ανταγωνισμού που προκύπτει από την εξαγορά της Guidant από τη J & J.

(20)

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή συμπέρανε ότι η γνωστοποιηθείσα συγκέντρωση δεν εγείρει σοβαρές αμφιβολίες όσον αφορά τη συμβιβασιμότητά της με την κοινή αγορά σχετικά με τις DES και, κατά συνέπεια, η συγκέντρωση δεν θα επηρεάσει τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην κοινή αγορά όσον αφορά τις DES.

(21)

Στην αγορά της επεμβατικής καρδιολογίας των κατευθυνόμενων οδηγών-συρμάτων, ουσιαστικά όλες οι εθνικές αγορές επηρεάζονται έντονα από τη συγκέντρωση (άνω του 40 % και με αύξηση της τάξης τουλάχιστον του 5 %), και σε πολλές απ’ αυτές, συμπεριλαμβανομένων των μεγαλυτέρων χωρών της ΕΕ, τα συνδυασμένα μερίδια των μερών είναι άνω του 65-75 % έως και 75-85 %.

(22)

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή συμπέρανε ότι η γνωστοποιηθείσα συγκέντρωση εγείρει σοβαρές αμφιβολίες όσον αφορά τη συμβιβασιμότητά της με την κοινή αγορά, αφού προσφέρει τη δυνατότητα στα συγκεντρούμενα μέρη να ενισχύσουν την αδιαμφισβήτητη πρωτοκαθεδρία της Guidant, αφού απομακρύνει έναν από τους δύο μοναδικούς ανταγωνιστές αυτής της αγοράς. Επιπλέον, οι παραμένουσες επιχειρήσεις στην αγορά είναι αναμενόμενο να επωφεληθούν από τη μείωση του ανταγωνισμού που θα προκύψει από τη συγκέντρωση. Η αύξηση της συγκέντρωσης θα τους δώσει τη δυνατότητα να επιτύχουν υψηλότερες τιμές από αυτές που θα επετύγχαναν διαφορετικά.

(23)

Τόσο η J & J όσο και η Guidant είναι οι κύριοι προμηθευτές στον τομέα των ενδοαγγειακών συσκευών στον ΕΟΧ. Παρόλο που υπάρχει ένας ικανός αριθμός ανταγωνιστών στις ενδοαγγειακές αγορές (Abbott, Bard, Boston Scientific, B. Braun, Cook, Edwards Lifesciences, ev3, Invatec, Medtronic, Sorin και Terumo), όλες οι εταιρείες δεν έχουν την ίδια ισχύ ούτε είναι παρούσες σε όλες τις αγορές προϊόντων ή γεωγραφικές αγορές. Επιπλέον, η έρευνα αγοράς υπογράμμισε ότι η εξαφάνιση της Guidant ως ανταγωνιστή θα εξαλείψει τον πλησιέστερο αντικαταστάτη σε ενδοπροθέσεις της J & J.

(24)

Σε επίπεδο ΕΟΧ, στην αγορά ενδοπροθέσεων διαστολής-μπαλόνια, το συνδυασμένο μερίδιο αγοράς των συγκεντρούμενων μερών ανέρχεται σε 60-70 %, (J & J 30-40 %, Guidant, 25-35 %). Αυτά τα μερίδια αγοράς ήταν σχετικώς σταθερά κατά τα προηγούμενα 4 έτη.

(25)

Παρατηρώντας τις σχετικές γεωγραφικές αγορές, δηλαδή την εθνική αγορά κάθε κράτους μέλους, με σκοπό την αξιολόγηση της ανταγωνιστικότητας, υπάρχουν εννέα χώρες οι οποίες επηρεάζονται ουσιαστικά, και συγκεκριμένα: Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία και Ισπανία.

(26)

Δεδομένου ότι η εξαγορά συγκεντρώνει την ισχυρότερη με τη δεύτερη ισχυρότερη επιχείρηση, θα δημιουργηθεί μια δεσπόζουσα θέση ουσιαστικά σε όλες τις υπό θεώρηση αγορές και θα υπάρξει ένας σημαντικός περιορισμός του αποτελεσματικού ανταγωνισμού.

(27)

Στην ενδοαγγειακή αγορά για καρωτιδικές ενδοπροθέσεις στον ΕΟΧ, τα κράτη μέλη που επηρεάζονται ουσιαστικά είναι: Αυστρία, Βέλγιο, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία και Ισπανία.

(28)

Υπάρχουν τρεις κύριες επιχειρήσεις στην αγορά καρωτιδικών ενδοπροθέσεων: J & J, Guidant και Boston Scientific. Όλες μαζί κατέχουν από το 83 έως το 96 % της αγοράς. Η συγκέντρωση θα ενισχύσει είτε την πρωτοκαθεδρία της J & J ή της Guidant (στην Αυστρία, Φινλανδία, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία και Ισπανία) ή θα συγκεντρώσει τη δεύτερη με την τρίτη επιχείρηση με επακόλουθο έναν νέο leader της αγοράς (Βέλγιο, Γερμανία και Ιταλία).

(29)

Στις ανωτέρω εθνικές αγορές, δεδομένου του βαθμού συγκέντρωσης, των φραγμών στην είσοδο, της εμπιστοσύνης των πελατών, των παραπλήσιων υποκατάστατων, και ως αποτέλεσμα της εξόδου ενός κυρίου ανταγωνιστικού συντελεστή, από την πράξη θα προκύψουν μονόπλευρα αρνητικά αποτελέσματα σε αυτές τις αγορές και κατά συνέπεια θα περιοριστεί ο αποτελεσματικός ανταγωνισμός στην κοινή αγορά.

(30)

Στην αγορά ενδοαγγειακών συσκευών για μη καρωτιδικές ενδοπροθέσεις, τα κράτη μέλη που επηρεάζονται ουσιαστικά είναι: Αυστρία, Βέλγιο, Γερμανία και Κάτω Χώρες. Στις περισσότερες απ’ αυτές τις αγορές, η J & J είναι ο leader της αγοράς και η Guidant είναι μία από τις βασικές επιχειρήσεις και η πλειονότητα των πελατών τη θεωρεί ως τον πλησιέστερο αντικαταστάτη της J & J.

(31)

Όσον αφορά τις μη καρωτιδικές ενδοπροθέσεις SX στις ανωτέρω εθνικές αγορές, από τη συγκέντρωση θα προκύψουν ασυντόνιστα αρνητικά αποτελέσματα για τις ανωτέρω εθνικές αγορές και κατά συνέπεια θα περιοριστεί ο αποτελεσματικός ανταγωνισμός στην κοινή αγορά και στον ΕΟΧ ως αποτέλεσμα της δημιουργίας ή της ενίσχυσης μιας δεσπόζουσας θέσης.

(32)

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή συμπέρανε ότι η γνωστοποιηθείσα συγκέντρωση εγείρει σοβαρές αμφιβολίες ως προς τη συμβιβασιμότητά της με την κοινή αγορά όσον αφορά την αγορά ενδοαγγειακών ενδοπροθέσεων. Η συγκέντρωση θα δημιουργήσει μια δεσπόζουσα θέση στην αγορά των ενδοπροθέσεων διαστολής-μπαλονιών και θα οδηγήσει σε μονόπλευρα αρνητικά αποτελέσματα στις αγορές καρωτιδικών και μη καρωτιδικών ενδοπροθέσεων και κατά συνέπεια θα περιορίσει τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην κοινή αγορά.

(33)

Οι πωλήσεις συστημάτων EVH στον ΕΟΧ είναι σημαντικά χαμηλότερες απ’ ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά εμφανίζουν αυξητική τάση. Στην Ευρώπη χρησιμοποιείται η κλασική αφαίρεση αγγείων στη μεγάλη πλειονότητα των επεμβάσεων (98 %). Η J & J και η Guidant είναι στην ουσία οι δύο μοναδικοί προμηθευτές συστημάτων EVH, με μερίδια της αγοράς που εκτιμώνται στο 90-95 % από τα ενδιαφερόμενα μέρη και 100 % από τις επιχειρήσεις της αγοράς της Ευρώπης.

(34)

Συνεπώς, η Επιτροπή συμπέρανε ότι η γνωστοποιηθείσα συγκέντρωση εγείρει σοβαρές αμφιβολίες ως προς τη συμβιβασιμότητά της με την κοινή αγορά όσον αφορά τα συστήματα EVH και θα καταλήξει στη δημιουργία ενός κατ’ ουσίαν μονοπωλίου σε όλη την Ευρώπη.

(35)

Με σκοπό την αντιμετώπιση των ανησυχιών όσον αφορά τον ανταγωνισμό που αναφέρθηκαν ανωτέρω στις αγορές ενδοαγγειακών συσκευών και καρδιοχειρουργικής, τα μέρη πρόσφεραν τις αναλήψεις υποχρεώσεων που περιγράφονται κατωτέρω:

(36)

Όπως επιβεβαιώθηκε από τα αποτελέσματα της δοκιμής αγοράς που διεξήγαγε η Επιτροπή, αυτές οι αναλήψεις υποχρεώσεων μπορούν να θεωρηθούν επαρκείς για να αποκαταστήσουν καταλλήλως τις ανησυχίες όσον αφορά τον ανταγωνισμό στις αγορές κατευθυνόμενων οδηγών-συρμάτων, ενδοαγγειακών συσκευών και καρδιοχειρουργικής, όπως περιγράφηκε ανωτέρω.

(37)

Συνεπώς, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, βάσει των αναλήψεων υποχρεώσεων που προσέφεραν τα μέρη, η γνωστοποιηθείσα συγκέντρωση δεν θα περιορίσει σημαντικά τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην κοινή αγορά ή σε ένα σημαντικό μέρος αυτής. Κατά συνέπεια, η απόφαση προτείνει να κηρυχθεί η συγκέντρωση συμβατή με την κοινή αγορά και τη συμφωνία για τον ΕΟΧ, σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 2 και άρθρο 8 παράγραφος 2 του κανονισμού συγκεντρώσεων και του άρθρου 57 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

(38)

Για τους λόγους που αναφέρθηκαν ανωτέρω, η Επιτροπή συμπέρανε ότι η προταθείσα συγκέντρωση δεν περιορίζει σημαντικά τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην κοινή αγορά ή σε σημαντικό μέρος αυτής. Συνεπώς, η συγκέντρωση κηρύχθηκε συμβατή με την κοινή αγορά και τη συμφωνία για τον ΕΟΧ με απόφαση της 25ης Αυγούστου 2005, σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού περί συγκεντρώσεων και το άρθρο 57 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.