10.6.2005   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 150/24

(1)

Η Επιτροπή, μετά τη δημοσίευση άρθρων στον τύπο, το καλοκαίρι 2003, ζήτησε από τη Γαλλία να της παράσχει πληροφορίες σχετικά με την προσφορά αγοράς που υπέβαλε ο δημόσιος όμιλος πυρηνικών επιχειρήσεων Areva για τον κλάδο Τransmission & Distribution (που καλείται στο εξής «T&D») του ομίλου Alstom, καθώς και άλλες πληροφορίες σχετικά με όλα τα μέτρα υπέρ του ομίλου Alstom που αντιμετώπιζε τότε σοβαρά οικονομικά προβλήματα.

(2)

Η Γαλλία με επιστολές στις 8 και 14 Αυγούστου 2003, πληροφόρησε την Επιτροπή ότι στις 2 Αυγούστου 2003 είχε συνάψει συμφωνία με τον όμιλο Alstom και 32 τράπεζες για να προβλεφθεί για τον όμιλο αυτό που βρισκόταν στα όρια να κηρύξει πτώχευση, σειρά μέτρων στήριξης που εντάσσονταν στο πλαίσιο σχεδίου διάσωσης και αναδιάρθρωσης της επιχείρησης.

(3)

Η Επιτροπή πληροφόρησε, με επιστολή της 27ης Αυγούστου 2003, τη Γαλλία ότι προτίθετο να εφαρμόσει τη διαδικασία αίτησης αναστολής κατά ορισμένων προβλεπόμενων μέτρων ενίσχυσης. Η Επιτροπή, με επιστολή από 28ης Αυγούστου 2003, ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες για σειρά συναφών μέτρων που δεν περιλαμβάνονταν σε εκείνα που είχε κοινοποιήσει η Γαλλία.

(4)

Οι απαντήσεις της Γαλλίας στις επιστολές της Επιτροπής λήφθηκαν στις 4 Σεπτεμβρίου 2003. Στις 10 Σεπτεμβρίου 2003, η Γαλλία ζήτησε παράταση της προθεσμίας για να απαντήσει σε ερωτήματα που της έθεσε η Επιτροπή, στις 28 Αυγούστου 2003, σχετικά με τα συναφή μέτρα. Η Επιτροπή απέρριψε την αίτηση αυτή με επιστολή τής 15ης Σεπτεμβρίου 2003.

(5)

Η Γαλλία και η Επιτροπή πραγματοποίησαν πολλές συνεδριάσεις εργασίας τον Σεπτέμβριο 2003, κατά τις οποίες η Γαλλία διαβίβασε στην Επιτροπή έγγραφα εργασίας.

(6)

Η Επιτροπή, με απόφασή της από 17 Σεπτεμβρίου 2003, κίνησε επίσημη διαδικασία κατά όλων των κοινοποιηθέντων μέτρων καθώς και κατά των συναφών μέτρων βάσει του άρθρου 88 παράγραφος 2 της συνθήκης.

(7)

Εξάλλου, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι συγκεντρώνονταν οι προϋποθέσεις για να επιβάλει στη Γαλλία να μην συμμετάσχει στο κεφάλαιο του ομίλου Alstom, ούτε να εγγυηθεί δάνειο μειωμένης εξασφάλισης. Η Επιτροπή αποφάσισε να εξουσιοδοτήσει το αρμόδιο για θέματα ανταγωνισμού μέλος της Επιτροπής, κατόπιν συμφωνίας με τον πρόεδρο της Επιτροπής, για να εκδώσει και κοινοποιήσει στη Γαλλία αίτηση αναστολής ορισμένων ενισχύσεων, το αργότερο μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου 2003, με εξαίρεση την περίπτωση που η Γαλλία θα αναλάμβανε δημόσια τη δέσμευση να μην συμμετάσχει σε χρηματοδοτήσεις που θα συνεπάγονταν αυτόματα και αμετάκλητα συμμετοχή στους ίδιους πόρους του ομίλου Alstom, αν δεν λάμβανε προηγουμένως την έγκριση της Επιτροπής όπως προβλέπουν οι κανόνες που εφαρμόζονται στις κρατικές ενισχύσεις.

(8)

Στις 19 Σεπτεμβρίου 2003, η Γαλλία απηύθυνε στην Επιτροπή νέο σχέδιο συμφωνίας υπό διαπραγμάτευση μεταξύ της Alstom, των πιστωτριών τραπεζών και του κράτους, που θα έπρεπε να αντικαταστήσει τη συμφωνία της 2ας Αυγούστου 2003. Με επιστολή της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, η Επιτροπή έλαβε υπόψη της τα στοιχεία αυτά και υπέδειξε στη Γαλλία ότι δεδομένου ότι πληρούντο οι όροι που είχε θέσει η Επιτροπή στις 17 Σεπτεμβρίου 2003, δεν χρειαζόταν πλέον να υποβληθεί η αίτηση αναστολής που προέβλεπε η εξουσιοδότηση.

(9)

Στις 26 Σεπτεμβρίου 2003, κοινοποιήθηκε στην Επιτροπή μια τελική συμφωνία όπου προσδιορίζετο ότι θα αποστέλλονταν αργότερα οι λεπτομέρειες του τροποποιηθέντος σχεδίου.

(10)

Η Επιτροπή, με την απόφασή της από 15ης Οκτωβρίου 2003, προέβη στην επέκταση της κινηθείσας επίσημης διαδικασίας εξέτασης που προβλέπεται στο άρθρο 88 παράγραφος 2 της συνθήκης, κατά των νέων κοινοποιηθέντων μέτρων (2).

(11)

Οι αποφάσεις της Επιτροπής, της 17ης Σεπτεμβρίου και της 15ης Οκτωβρίου 2003, δημοσιεύθηκαν από κοινού στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης  (3). Η Επιτροπή κάλεσε τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τα συγκεκριμένα μέτρα.

(12)

Η Επιτροπή, με επιστολή της από 31ης Οκτωβρίου 2003, απηύθυνε στη Γαλλία αίτηση συμπληρωματικών πληροφοριών. Η Επιτροπή στις 11 Νοεμβρίου 2003 απηύθυνε επιστολή στη Γαλλία επισημαίνοντάς της ορισμένες καθυστερήσεις κατά την κοινοποίηση των αναγκαίων δικαιολογητικών για την αξιολόγησή της.

(13)

Η Γαλλία με επιστολές στις 24 και 25 Νοεμβρίου 2003, απηύθυνε στην Επιτροπή μια πρώτη σειρά πληροφοριών σχετικά με την παύση της δραστηριότητας T&D της Alstom, και τα συναφή μέτρα.

(14)

Μετά από μια υπενθύμιση της 2ας Δεκεμβρίου 2003, η Επιτροπή έλαβε στις 5 Δεκεμβρίου 2003, επιστολή που περιείχε συμπληρωματικά στοιχεία στις κοινοποιήσεις της 8ης Αυγούστου, της 14ης Αυγούστου και της 26ης Σεπτεμβρίου 2003, καθώς και την απάντηση στις συμπληρωματικές ερωτήσεις της Επιτροπής της 31ης Οκτωβρίου 2003.

(15)

Η Επιτροπή με την επιστολή τής 3ης Δεκεμβρίου 2003 ζήτησε από τη Γαλλία να της παράσχει νέα στοιχεία σχετικά με τα συναφή μέτρα.

(16)

Μεταξύ της 3ης και 8ης Δεκεμβρίου 2003, η Επιτροπή έλαβε κοινοποίηση 46 γνωμοδοτήσεων τρίτων ενδιαφερόμενων μερών. Οι γνωμοδοτήσεις αυτές απευθύνθηκαν στη Γαλλία προς σχολιασμό, με επιστολές της 22ας Δεκεμβρίου 2003, της 12ης και 16ης Ιανουαρίου 2004.

(17)

Η Γαλλία, με την επιστολή τής 24ης Δεκεμβρίου 2003, ζήτησε να της χορηγηθεί συμπληρωματική προθεσμία 20 εργασίμων ημερών, για να απαντήσει στις συμπληρωματικές ερωτήσεις της Επιτροπής της 3ης Δεκεμβρίου 2003. Η Επιτροπή δέχθηκε την ημερομηνία αυτή με την επιστολή τής 13ης Ιανουαρίου 2004.

(18)

Η Επιτροπή, με την επιστολή της από 12ης Ιανουαρίου 2004, πληροφόρησε τη Γαλλία ότι ο ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας τον οποίο είχε προσλάβει η Επιτροπή, μετά από την πρόσκληση για υποβολή προσφορών που είχε διοργανώσει για να τη βοηθήσει κατά την ανάλυση του σχεδίου αναδιάρθρωσης της Alstom, ήταν η εταιρεία BearingPoint France SAS.

(19)

Η Γαλλία με την επιστολή τής 22ας Ιανουαρίου 2004, ζήτησε νέα παράταση της προθεσμίας για έναν περίπου μήνα, για να απαντήσει στα σχόλια των τρίτων ενδιαφερομένων. Η Επιτροπή δέχθηκε την παράταση αυτή, με την επιστολή τής 27ης Ιανουαρίου 2004.

(20)

Η Επιτροπή, στις 30 Ιανουαρίου 2004, απηύθυνε στη Γαλλία αίτηση συμπληρωματικών πληροφοριών ιδίως σχετικά με τα χαρακτηριστικά της μεταβίβασης του κλάδου T&D της Alstom, στην οποία έλαβε απάντηση με επιστολή της 16ης Φεβρουαρίου 2004.

(21)

Η Γαλλία, στις 11 Φεβρουαρίου 2004, απάντησε στην επιστολή της Επιτροπής τής 3ης Δεκεμβρίου 2003, η οποία αφορούσε τα συναφή μέτρα. Δεδομένου ότι ορισμένες από τις πληροφορίες αυτές ήταν εν μέρει ελλιπείς, η Επιτροπή ζήτησε από τη Γαλλία νέες διευκρινίσεις με επιστολή της 19ης Φεβρουαρίου 2004. Η Γαλλία, με την επιστολή τής 9ης Μαρτίου 2004 κοινοποίησε τις αιτηθείσες πληροφορίες.

(22)

Η Επιτροπή, με την επιστολή τής 10ης Μαρτίου 2004, υπενθύμισε στη Γαλλία ότι ανέμενε την απάντησή της σχετικά με τα σχόλιά της στις γνωμοδοτήσεις τρίτων, τα οποία είχε αναλάβει την υποχρέωση να κοινοποιήσει το αργότερο μέχρι την 1η Μαρτίου. Η απάντηση της Γαλλίας, στην οποία επισυνάπτοντο στοιχεία σχετικά με ορισμένες επαναδιευθετήσεις του αρχικά προβλεπόμενου σχεδίου αναδιάρθρωσης, απεστάλησαν στην Επιτροπή με επιστολή της 15ης Μαρτίου 2004.

(23)

Κατά τον Απρίλιο και Μάρτιο 2004, πραγματοποιήθηκαν πολλές διαδοχικές συνεδριάσεις εργασίας μεταξύ της Γαλλίας και της Επιτροπής, με στόχο τη συζήτηση της διευθέτησης της αρχικά προταθείσας από τη Γαλλία χρηματοοικονομικής λύσης, καθώς και των αναγκαίων αντισταθμιστικών μέτρων ώστε να εγκριθούν οι ενισχύσεις. Κατά το πέρας των εν λόγω συνεννοήσεων, η Γαλλία απέστειλε, στις 21 και 26 Μαΐου 2004, δύο επιστολές στην Επιτροπή, με τις οποίες αναλάμβανε ορισμένες υποχρεώσεις σχετικά με τα συγκεκριμένα μέτρα και ανακοίνωνε διευθετήσεις των αρχικά προβλεφθέντων μέτρων. Η Γαλλία διαβίβασε στην Επιτροπή πρόσθετες πληροφορίες με τις επιστολές που απέστειλε στις 7, 9, 10, 18 και 25 Ιουνίου 2004.

(24)

Η Alstom είναι μια ανώνυμη εταιρεία γαλλικού δικαίου που έχει εισαχθεί στα χρηματιστήρια του Παρισιού, Λονδίνου και Νέας Υόρκης. Κατά το οικονομικό έτος 2002-2003, ο όμιλος πραγματοποίησε κύκλο εργασιών 21,4 δισεκατ. ευρώ, αρνητικό λειτουργικό αποτέλεσμα 507 εκατ. ευρώ και είχε καθαρή ζημία 1,38 δισεκατ. ευρώ. Στις 31 Μαρτίου 2003, η Alstom απασχολούσε περίπου 110 000 άτομα κατανεμημένα σε 70 χώρες, εκ των οποίων 62 000 στην Ευρώπη.

(25)

Η Alstom πριν από την προβλεπόμενη αναδιάρθρωση ασκούσε δραστηριότητες σύλληψης, κατασκευής και συντήρησης προϊόντων και συστημάτων σε τέσσερις τομείς: την ενέργεια (που καλείται στο εξής: τομέας «Power»), τη διαβίβαση και διανομή (που καλείται στο εξής: τομέας «T&D»), τις σιδηροδρομικές μεταφορές (που καλείται στο εξής: τομέας «Transport») και της ναυπηγικής (που καλείται στο εξής: τομέας «Marine»):

(26)

Κατά το οικονομικό έτος 2003-2004, ο κύκλος εργασιών της Alstom ανήλθε σε 16,7 δισεκατ. ευρώ, μειούμενος κατά 10 % σε σχέση με το οικονομικό έτος 2002-2003, επί συγκρίσιμης βάσης. Παρά ένα θετικό λειτουργικό αποτέλεσμα 300 εκατ. ευρώ (λειτουργικό περιθώριο 1,8 %), η καθαρή ζημία της Alstom αυξήθηκε φθάνοντας το 1,86 δισεκατ. ευρώ, εκ των οποίων 655 εκατ. οφείλοντο σε δαπάνες αναδιάρθρωσης και 460 εκατ. σε χρηματοοικονομικές δαπάνες.

(27)

Η εξέλιξη των λειτουργικών αποδόσεων ανά τομέα εμφαίνεται στον πίνακα 1.

Πίνακας 1

Στοιχεία για την επιχείρηση

(28)

Η Γαλλία εξηγεί ότι οι δυσχέρειες της Alstom δημιουργήθηκαν από τη συνύπαρξη πολλών παραγόντων. Ο όμιλος υπέστη αρχικά τη γενική ατονία της οικονομίας μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Η Γαλλία παρατηρεί εξάλλου ότι η απελευθέρωση ορισμένων αγορών-ιδίως εκείνης της ηλεκτρικής ενέργειας και, σε μικρότερο βαθμό, των μεταφορών-αποτέλεσαν επιπλέον παράγοντα δυσχερειών για την επιχείρηση.

(29)

Ο όμιλος υπέστη εξάλλου τον αντίκτυπο σοβαρών τεχνολογικών προβλημάτων που προσέβαλαν τους μεγάλους αεροστρόβιλους GT24 και GT26, οι οποίοι είχαν αγοραστεί από τον σουηδικό όμιλο ABB. Η Alstom αντιμετώπισε επίσης δυσχέρειες σχετικά με την πώληση αμαξοστοιχιών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τέλος, η επιχείρηση υπέστη την απουσία παραγγελιών κρουαζιερόπλοιων, κατά τα οικονομικά έτη 2001-2002 και 2002-2003, καθώς και απώλειες που προκλήθηκαν από την κήρυξη πτώχευσης της Renaissance Cruises.

(30)

Από την άνοιξη 2003, ο όμιλος Alstom, αφού ανακοίνωσε τις δυσχέρειες και το ποσό των απωλειών του, υπέστη σοβαρή έλλειψη εμπιστοσύνης. Το επίπεδο παραγγελιών μειώθηκε διότι οι πελάτες δεν είχαν πλέον εμπιστοσύνη ότι η επιχείρηση θα ήταν σε θέση να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της κατά τα προσεχή έτη. Οι προμηθευτές επέβαλαν όρους πληρωμής αυστηρότερους, τα δε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αποφάσισαν να μειώσουν το ποσό εξασφαλίσεων επί των παραγγελιών που εξέδιδε η Alstom.

(31)

Εξάλλου, μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001, πολλές ασφαλιστικές εταιρείες μείωσαν την ασφάλεια κινδύνου προς τους πελάτες τους και επέβαλαν στην Alstom αυστηρότερους όρους για τη χορήγηση εξασφαλίσεων. Η Alstom για να παραμείνει ενεργή στις αγορές αυτές αναγκάσθηκε να λάβει εγγυήσεις που εξασφάλιζαν την ορθή εκτέλεση των μακροπρόθεσμων συμβάσεων. Χωρίς τις εγγυήσεις αυτές η Alstom δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει νέες παραγγελίες.

(32)

Τον Μάρτιο 2002, αποφασίστηκε ένα νέο πρόγραμμα ανάκαμψης των δραστηριοτήτων της Alstom («Restore value») το οποίο όμως ετέθη σε εφαρμογή μόνο εν μέρει. Τον Μάρτιο 2003, καθορίστηκε ένα δεύτερο πρόγραμμα, το οποίο ενσωμάτωνε τα αρχικά σχέδια αλλά σε πιο φιλόδοξη έκδοση, κατόπιν τροποποιήθηκε και ενισχύθηκε τον Ιανουάριο 2004. Το δεύτερο αυτό πρόγραμμα θεωρήθηκε από τη Γαλλία ως πρόγραμμα αναδιάρθρωσης το οποίο έπρεπε να καλύψει τη χρονική περίοδο μεταξύ των οικονομικών ετών 2002-2003 και 2005-2006. Προβλέπει τρεις σειρές μέτρων: μεταβιβάσεις με στόχο την επικέντρωση των δραστηριοτήτων του ομίλου σε εργασίες-κλειδιά, βιομηχανική και χρηματοοικονομική αναδιάρθρωση.

(33)

Σχετικά με την πρώτη σειρά μέτρων που αφορούν την επικέντρωση των δραστηριοτήτων του ομίλου σε εργασίες-κλειδιά, η Alstom προέβη σε μεταβιβάσεις οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα μείωση του κύκλου εργασιών του ομίλου κατά 4,3 δισεκατ. ευρώ (– 20 % σε σχέση με το 2002-2003), και μείωση του προσωπικού του κατά 30 000 άτομα (– 27 %).

Οι μεταβιβάσεις ήταν οι ακόλουθες:

(34)

Η δεύτερη σειρά μέτρων περιλαμβάνει βιομηχανική αναδιοργάνωση των εργασιών- κλειδιών της Alstom σε τρεις τομείς των οποίων ο συνολικός κύκλος εργασιών υπολογίζεται το 2005-2006 σε 16 δισεκατ. ευρώ:

Ο συνολικός κύκλος εργασιών περιλαμβάνει επίσης τον τομέα Power Conversion (κύκλος εργασιών 0,5 δισεκατ. ευρώ), το τμήμα «Corporate» (0,2 δισεκατ. ευρώ), και μία αρνητική προσαρμογή σε αθροιστικό επίπεδο («corporate buffer») ενός 1 δισεκατ. ευρώ.

(35)

Σε κάθε έναν από τους τομείς αυτούς, οι προσπάθειες αναδιάρθρωσης θα συνεχιστούν κατά τον ακόλουθο τρόπο:

(36)

(37)

Δεδομένου ότι πρόκειται για την τρίτη σειρά μέτρων, η χρηματοοικονομική αναδιάρθρωση, προβλέπει χρηματοοικονομικό πλαίσιο που περιλαμβάνει παρεμβάσεις της Alstom, του κράτους και των τραπεζών.

(38)

Ένα πρώτο πλαίσιο είχε ολοκληρωθεί στις 2 Αυγούστου 2003. Μετά από την κίνηση της επίσημης διαδικασίας εξέτασης από μέρους της Επιτροπής, η Γαλλία κοινοποίησε, στις 26 Σεπτεμβρίου 2003, μια αισθητά τροποποιημένη συμφωνία, που δεν περιελάμβανε πλέον μέτρα τα οποία να συνεπάγονται κρατική συμμετοχή στους ίδιους πόρους του ομίλου Alstom κατά τρόπο αυτόματο και αμετάκλητο, χωρίς την προηγούμενη έγκριση της Επιτροπής, όπως επιβάλλει η κοινοτική νομοθεσία σε θέματα κρατικών ενισχύσεων. Η συμφωνία αυτή, οι όροι της οποίας περιγράφονται κατωτέρω, αντικατέστησε εκείνη της 2ας Αυγούστου 2003.

(39)

Η συμφωνία περιλαμβάνει καταρχάς, (μέτρο 1) ανάληψη υποχρέωσης από μέρους του κράτους να εκδώσει τίτλους μειωμένης εξασφάλισης ορισμένης διάρκειας εξοφλητέους σε μετοχές (TSDDRA) τους οποίους διατηρεί το κράτος για ποσό 300 εκατ. ευρώ. Οι τίτλοι αυτοί με ισοτιμία 1 TSDDRA ανά μετοχή διατηρούν εγγυημένη τιμή 1,25 ευρώ. Είναι εικοσαετούς διάρκειας και έχουν σταθερό επιτόκιο 2 % το έτος μέχρι την έκδοση της απόφασης από μέρους της Επιτροπής. Οι τίτλοι αυτοί αποτελούν εγγυημένα χρέη, νεότερα σε σχέση με άλλα εγγυημένα χρέη των οποίων οι ομολογίες εξοφλούνται σε μετοχές (ORA), τα εγγυημένα δάνεια ορισμένης διάρκειας (PSDD) και τους εγγυημένους τίτλους ορισμένης διάρκειας (TSDD) (8).

(40)

Η μετατροπή υπόκειται στην ακόλουθη ρήτρα υπό όρους: «οι TSDDRA που εκδίδει η εταιρεία και εγγυάται το κράτος εξοφλούνται με κοινές μετοχές της με μόνη προϋπόθεση την επίτευξη απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την οποία δηλώνεται ότι η εγγύηση των TSDDRA, που εκδίδει η Alstom από μέρους του κράτους και η εξόφλησή τους σε μετοχές αποτελούν κρατική ενίσχυση συμβιβάσιμη με την κοινή αγορά, ή δεν αποτελούν κρατική ενίσχυση. Η εξόφληση αυτή σε μετοχές παρέχεται αυτόματα και αυτοδικαίως την πρώτη εργάσιμη μέρα αφότου το κράτος λάβει την απόφαση της Επιτροπής».

(41)

Το κράτος αναλαμβάνει την υποχρέωση να μην μεταβιβάσει ούτε τους TSDDRA ούτε τις μετοχές που μπορεί να προκύψουν από την επιστροφή τους πριν από την πλήρη αποκατάσταση της εταιρείας.

(42)

Οι τράπεζες από την πλευρά τους, αναλαμβάνουν αμετάκλητα την υποχρέωση να εγγυηθούν την αύξηση κεφαλαίου, η οποία εγκρίθηκε κατά τη γενική συνέλευση της 18ης Νοεμβρίου 2003, κατά 300 εκατ. ευρώ με τιμή έκδοσης 1,25 ευρώ ανά μετοχή.

(43)

Επίσης προβλέπεται στη συμφωνία η χορήγηση βραχυπρόθεσμων ταμειακών διευκολύνσεων για συνολικό ποσό 1,5 δισεκατ. ευρώ (μέτρο 2). Το κράτος, άμεσα ή μέσω του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (CDC), ανέλαβε την υποχρέωση να ανανεώσει τις τραπεζικές συναλλαγματικές που είναι εγγυημένες για 300 εκατ. Ευρώ, μέχρι τη λήξη της δωδεκάμηνης προθεσμίας που αρχίζει από την τελευταία έκδοση η οποία πραγματοποιήθηκε πριν τις 8 Φεβρουαρίου 2004 και να εγγυηθεί μέχρι 900 εκατ. ευρώ επιπλέον σε τραπεζικές συναλλαγματικές. Η ανάληψη υποχρέωσης από μέρους του κράτους για τις ταμειακές διευκολύνσεις ανέρχεται, ως εκ τούτου, σε 1,2 δισεκατ. ευρώ.

(44)

Τα 900 επιπλέον εκατ. ήταν πλήρως εγγυημένα και κατόπιν εξοφλήθηκαν από την Alstom: η επιχείρηση εξόφλησε 800 εκατ. ευρώ στις 23 Δεκεμβρίου 2003 χάριν σε εισοδήματα από τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση (TSDDRA, TSDD και PSDD) που περιγράφονται στις αιτιολογικές σκέψεις 39, 47 και 48 και 100 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο 2004 με εισοδήματα από την πώληση του τμήματος T&D στην Areva.

(45)

Οι τράπεζες από την πλευρά τους συμβάλλουν μέχρι ποσού 300 εκατ. ευρώ σε τραπεζικές συναλλαγματικές και αναλαμβάνουν την υποχρέωση να ανανεώσουν τη συνεισφορά τους μέχρι τη λήξη της δωδεκάμηνης προθεσμίας η οποία αρχίζει από την τελευταία έκδοση που πραγματοποιήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2004.

(46)

Η συμφωνία προβλέπει επίσης (μέτρο 3) την έκδοση από μέρους των τραπεζών μιας συνδυασμένης δέσμης εξασφαλίσεων 3,5 δισεκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 65 %, ήτοι 2,275 δισεκατ. ευρώ, με κρατική αντεγγύηση. Το σύστημα αυτό εξασφαλίσεων πρέπει να λειτουργήσει μέχρις εξαντλήσεως του ποσού των 3,5 δισεκατ. ευρώ. Η χρονική διάρκεια των εμπορικών συμβάσεων που καλύπτονται κατά τον τρόπο αυτό δεν μπορεί να υπερβεί τα επτά έτη. Η αντεγγύηση πραγματοποιήθηκε μέσω του Γαλλικού Ταμείου Βιομηχανικής Ανάπτυξης (CFDI), που ανήκει στον όμιλο Banques Populaires. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Γαλλία αναφερόμενη στο μέτρο αυτό θεωρεί ότι η αντεγγύηση αυτή παρέχεται από το κράτος.

(47)

Το τέταρτο μέτρο είναι ένα δάνειο μειωμένης εξασφάλισης ορισμένης διάρκειας (PSDD) -πενταετές- μέχρι ποσό 1,5 δισεκατ. ευρώ, εκ των οποίων 300 εκατ. θα πρέπει να τα καταθέσει το κράτος και 1,2 δισεκατ. να τα εγγυηθούν οι τράπεζες (μέτρο 4). Στις 5 Δεκεμβρίου 2003 η Γαλλία ανέφερε στα σχόλιά της ότι το δάνειο αυτό είχε τελικά χορηγηθεί από την CFDI. Το κράτος περιορίστηκε στο να παράσχει εγγυήσεις στο CFDI για το ποσό του δανείου. Το PSDD λαμβάνεται σε URIBOR + 450 μονάδες βάσης, εκ των οποίων 300 μονάδες βάσης καταβάλλονται στο τέλος κάθε τοκοφόρου χρονικής περιόδου συν 150 τελικές μονάδες οι οποίες κεφαλαιοποιούνται και καταβάλλονται στο τέλος. Το δάνειο αυτό αποτελεί εγγυημένο χρέος, παλαιό ωστόσο σε σχέση με τους TSDDRA, τους TSDD και τις ORA.

(48)

Η Γαλλία ανέλαβε την υποχρέωση να εγγυηθεί αμετάκλητα την έκδοση από μέρους του κράτους τίτλων μειωμένης εξασφάλισης ορισμένης διάρκειας (TSDD) για αξία 200 εκατ. ευρώ και διάρκεια 15 ετών (μέτρο 5, πρώην μέτρο 4α). Αυτοί οι TSDD θα ληφθούν με το επιτόκιο αναφοράς προσαυξημένο κατά 500 μονάδες βάσης τον χρόνο, εκ των οποίων 350 μονάδες βάσης τον χρόνο θα καταβάλλονται κατά τη λήξη της προθεσμίας και 150 μονάδες βάσης τον χρόνο θα κεφαλαιοποιούνται και θα πληρώνονται στο τέλος. Θα εξοφλούνται μετά τις ORA, τους PSDD ή/και τις εγχειρόγραφες απαιτήσεις.

(49)

Οι τράπεζες εγγυήθηκαν, πέραν από τις ήδη εκτεθείσες παρεμβάσεις, την πραγματοποίηση μιας έκδοσης που είχε αρχικά καθοριστεί σε 1 δισεκατ. ευρώ σε ομολογίες εξαγοράσιμες σε μετοχές (ORA), με προτιμησιακό δικαίωμα εγγραφής των σημερινών μετόχων της εταιρείας. Οι ORA, το ποσό των οποίων τελικά καθορίστηκε σε 900 εκατ. ευρώ, θα είναι εξαγοράσιμες σε μετοχές μετά από πέντε έτη από την ημερομηνία έναρξης της πράξης. Οι όροι της έκδοσης αυτής είναι οι ακόλουθοι: ένα τοκομερίδιο 2 % κεφαλαιοποιούμενο κατά τα τέλη του 2004, ισοτιμία μιας ORA ανά μετοχή, τιμή εγγραφής 1,40 ευρώ συν κόστος έκδοσης 10 έως 20 %. Οι απαιτήσεις αυτές θα εξοφληθούν μετά τους PSDD, αλλά νωρίτερα σε σχέση με τους TSDDRA και TSDD.

(50)

Ο πίνακας 3 παρέχει μια γενική άποψη των μέτρων που περιλαμβάνονται στο χρηματοοικονομικό πλαίσιο με στόχο τη στήριξη της Alstom, όπως κοινοποιήθηκε από τη Γαλλία στις 26 Σεπτεμβρίου 2003, σε αντικατάσταση της συμφωνίας της 2ας Αυγούστου 2003.

Πίνακας 3

Περιγραφή του χρηματοοικονομικού πλαισίου του Σεπτεμβρίου 2003

(51)

Τον Μάιο 2004, η Γαλλία πληροφόρησε την Επιτροπή για τροποποιήσεις σχετικά με το χρηματοοικονομικό πλαίσιο που περιγράφεται ανωτέρω, και οι οποίες θα ετίθεντο σε εφαρμογή από το κράτος και τις τράπεζες κατά τη διάρκεια του θέρους 2004. Το νέο πλαίσιο συνεπάγεται δύο τροποποιήσεις των ισχυόντων μέτρων, καθώς και τη λήψη ενός νέου μέτρου.

(52)

Καταρχάς, η αντεγγύηση του κράτους στη συνδυασμένη δέσμη εξασφαλίσεων(μέτρο 2) θα απελευθερωθεί και θα αναενταχθεί στον μηχανισμό εγγύησης που θα καλύψει τη νέα συνδυασμένη δέσμη εξασφαλίσεων που αντιπροσωπεύουν ποσό 8 δισεκατ. ευρώ, το οποίο έχουν εκδώσει οι τράπεζες. Η νέα αυτή δέσμη εξασφαλίσεων περιλαμβάνει τον ακόλουθο μηχανισμό εγγυήσεων: Οι ζημίες θα καλυφθούν καταρχάς με εγγύηση μετρητοίς 700 εκατ. ευρώ που θα δώσει η επιχείρηση. Δεύτερον, οι ζημίες θα καλυφθούν από εγγύηση 1,3 δισεκατ. ευρώ στο οποίο συμμετέχουν παράλληλα το κράτος κατά 1,25 δισεκατ. ευρώ και οι τράπεζες κατά 50 εκατ. ευρώ. Οι ζημίες άνω των 2 δισεκατ. ευρώ δεν θα τύχουν εγγύησης και θα τις αναλάβουν εξ ολοκλήρου οι τράπεζες οι οποίες παρέχουν την εξασφάλιση. Η περίοδος έκδοσης των εξασφαλίσεων βάσει αυτής συνδυασμένης δέσμης είναι δύο έτη από την έναρξή της, η οποία προβλέπεται για το θέρος 2004. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής αφενός, η απόσβεση των υπαρχουσών εξασφαλίσεων που προκύπτουν από την ολοκλήρωση και την παράδοση των προϊόντων από μέρους της Alstom θα συνεπαχθεί μείωση του ποσού της δέσμης εξασφαλίσεων. Αφετέρου, κατά την ίδια χρονική περίοδο, η δέσμη εξασφαλίσεων θα ανατροφοδοτηθεί με νέες εξασφαλίσεις, μέχρι ανώτατο όριο 8 δισεκατ. Μόλις η περίοδος έκδοσης των εξασφαλίσεων ολοκληρωθεί και απαγορευθεί η ανατροφοδότηση, το ποσό της δέσμης θα μειωθεί σε συνάρτηση με τις αποσβέσεις των εξασφαλίσεων. Παράλληλα, οι εγγυήσεις θα αποσβεστούν κατά τρόπο ώστε να παραμένουν ανά πάσα στιγμή τουλάχιστον ίσες προς το 25 % του ποσού της δέσμης των εξασφαλίσεων. Η εγγύηση της δεύτερης σειράς του 1,3 δισεκατ. ευρώ θα αποσβεστεί κατά προτεραιότητα, η δε εγγύηση των πρώτων ζημιών των 700 εκατ. ευρώ θα αποσβεστεί κατόπιν. Κατά συνέπεια, ο κίνδυνος προσφυγής στο κράτος θα πρέπει να εκμηδενιστεί από τα τέλη του 2008 αρχές του 2009, έναντι του τέλους του 2011 αρχών του 2012 στον προηγούμενο μηχανισμό στον οποίο η αντεγγύηση του κράτους δεν τύγχανε απόσβεσης κατά προτεραιότητα. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι το ποσό των 8 δισεκατ. ευρώ δεν θα αντιπροσωπεύει μόνο την έκδοση νέων εξασφαλίσεων. Ουσιαστικά, το σύνολο των εξασφαλίσεων που έχουν εκδώσει οι τράπεζες μετά τον Σεπτέμβριο 2003 και οι οποίες δεν τυγχάνουν πλέον της αντεγγύησης του κράτους για ποσοστό 65 % και, υπό ορισμένους όρους και πιο περιορισμένα, οι εξασφαλίσεις που έχουν εκδοθεί πριν από τον Σεπτέμβριο 2003, μπορούν να ενταχθούν στη νέα συνδυασμένη δέσμη των 8 δισεκατ. ευρώ και να τύχουν, ως εκ τούτου, του αντίστοιχου μηχανισμού εγγυήσεων.

(53)

Κατά δεύτερο λόγο η Γαλλία αναλαμβάνει την υποχρέωση να μετατρέψει κατά τη διάρκεια του θέρους 2004 τις απαιτήσεις προς την Alstom που συνίστανται από τον PSDD των 300 εκατ. ευρώ (μέτρο 4) το οποίο κατέχει το CFDI και από τον TSDD των 200 εκατ. ευρώ (μέτρο 5). Οι τράπεζες θα έχουν επίσης τη δυνατότητα να μετατρέψουν τμήμα των απαιτήσεων τους επί της Alstom σε κεφάλαιο.

(54)

Μια επιπλέον αύξηση του κεφαλαίου θα πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια του θέρους 2004 ύψους από 1 έως 1,2 δισεκατ. ευρώ (μέτρο 6). Το κράτος θα συμμετάσχει αναλογικά προς τη συμμετοχή του στο κεφάλαιο, η οποία θα προκύψει από τη μετατροπή των TSDDRA, δηλαδή κατά ποσοστό που μπορεί να συμπεριληφθεί μεταξύ 17 και 18,5 %. Κατά συνέπεια, το ποσό για το οποίο εγγυάται το κράτος περιλαμβάνεται μεταξύ 170 και 222 εκατ. ευρώ. Το υπόλοιπο θα διατεθεί στην αγορά με δεσμευτική προεγγραφή κοινοπραξίας τραπεζών. Η αύξηση αυτή κεφαλαίου θα χρησιμεύσει ιδίως για να ληφθούν τα 700 εκατ. ευρώ που απαιτούνται για τη σύσταση των χρηματοοικονομικών εγγυήσεων που θα καλύπτουν τις πρώτες ζημίες της νέας συνδυασμένης δέσμης εξασφαλίσεων.

(55)

Ο πίνακας 4 παρέχει μια γενική άποψη των μέτρων που περιλαμβάνονται στο νέο χρηματοοικονομικό πλαίσιο που αποτελεί αντικείμενο της παρούσας απόφασης.

Πίνακας 4

Περιγραφή του χρηματοοικονομικού πλαισίου του Μαΐου 2004

(56)

(57)

(58)

Εκτός από τα μέτρα που μόλις αναφέρθηκαν, η συμφωνία της 2ας Αυγούστου 2003 ανέφερε ένα μέτρο το οποίο η Επιτροπή ήδη γνώριζε από τον τύπο και για το οποίο η Γαλλία είχε κληθεί να κοινοποιήσει πληροφορίες με επιστολή της 10ης Ιουλίου 2003 (μέτρο 7, πρώην μέτρο 5): Σύμφωνα με τον τύπο, ο πυρηνικός όμιλος Areva είχε υποβάλει προσφορά αγοράς του τομέα T&D της Alstom, για ποσό που υποτίθεται ότι ήταν άνω του 1 δισεκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τη Γαλλία, το γαλλικό κράτος είχε συμφωνήσει (11), κατά το Συμβούλιο Εποπτείας της 1ης Ιουλίου 2003, σχετικά με την πρόταση του διευθυντικού συμβουλίου της Areva να καταθέσει προσφορά αγοράς του τομέα αυτού στην Alstom. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το μέτρο αυτό περιλαμβάνεται ρητά στο σχέδιο αναδιάρθρωσης και στη συμφωνία της 2ας Αυγούστου 2003.

(59)

Εξάλλου, η Επιτροπή έλαβε γνώση σειράς μη κοινοποιηθέντων μέτρων για τα οποία η Γαλλία είχε κληθεί να παράσχει πληροφορίες με επιστολές της 28ης Αυγούστου και της 3ης Δεκεμβρίου 2003:

(60)

Η επίσημη διαδικασία εξέτασης κινήθηκε για να εξακριβωθεί κατά πόσον τα μέτρα που είχαν περιέλθει σε γνώση της Επιτροπής, κατά το θέρος του 2003, αποτελούσαν ενισχύσεις συμβιβάσιμες με την κοινή αγορά. Παρότι τα συγκεκριμένα μέτρα χρηματοδοτούνται από κρατικούς πόρους και είχαν επιτρέψει στην Alstom να παραμείνει ενεργή στις σχετικές αγορές, απειλώντας να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό και να επηρεάσουν τις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών, η Γαλλία είχε αρνηθεί τον χαρακτήρα ενίσχυσης ορισμένων από αυτά (ιδίως του μέτρου 1). Εξάλλου, οι πληροφορίες που ανακοίνωσε η Γαλλία σχετικά με τα μέτρα 7 έως 10 ήταν ανεπαρκείς, τα δε υπόλοιπα μέτρα θεωρούντο ως ενισχύσεις διάσωσης και αναδιάρθρωσης. Το σύνολο των ενισχύσεων μπορεί να μην πληρούσαν τα κριτήρια που καθόριζαν οι κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων (12) (που καλούνται στο εξής: «κατευθυντήριες γραμμές»), ειδικότερα τα μέτρα που χαρακτηρίζονταν από μέρους της Γαλλίας ενισχύσεις για τη διάσωση, δεδομένου ότι το σχέδιο αναδιάρθρωσης είχε ήδη αρχίσει να λειτουργεί.

(61)

Κατόπιν, η Γαλλία προέβη σε τροποποιήσεις των αρχικών ενισχύσεων αφού συνήψε νέα συμφωνία με τις τράπεζες. Τα μέτρα αυτά ανακοινώθηκαν στην Επιτροπή στις 26 Σεπτεμβρίου 2003. Υπό τους όρους αυτούς επεκτάθηκε η επίσημη διαδικασία εξέτασης κατά τρόπο ώστε να ληφθούν επίσης υπόψη και τα νέα μέτρα που εν μέρει υποκαθιστούσαν εκείνα της συμφωνίας της 2ας Αυγούστου 2003 και αύξαναν το ποσό.

(62)

Μετά από το νέο χρηματοοικονομικό πλαίσιο που εισήχθη τον Μάιο 2004, η Επιτροπή θεώρησε ότι δεν ήταν αναγκαίο ούτε σκόπιμο, στη συγκεκριμένη περίπτωση, να προβεί σε δεύτερη επέκταση της διαδικασίας εξέτασης. Όντως, διαπιστώθηκε καταρχάς ότι οι επελθούσες τροποποιήσεις δεν θα οδηγούσαν σε αύξηση του συνολικού ποσού των ενισχύσεων, αλλά αντίθετα, σε μείωση του ποσού αυτού. Ουσιαστικά, η κρατική εγγύηση στη δέσμη εξασφαλίσεων (μέτρο 3) η οποία αντικαθιστά την πρώην κρατική αντεγγύηση αποτελεί μείωση της έκθεσης του κράτους κατά ένα δισεκατ. ευρώ. Επιπλέον, ο μηχανισμός εγγύησης που τίθεται σε εφαρμογή προβλέπει πλέον ότι οι ζημίες θα καλυφθούν κατά κύριο λόγο από εγγύηση 700 εκατ. ευρώ που εξασφαλίζει η επιχείρηση, το δε κράτος παρεμβαίνει μόνο στο πλαίσιο της δεύτερης σειράς εγγυήσεων. Ανεξάρτητα από το επίπεδο των ζημιών, το ποσό που καλύπτει το κράτος παραμένει χαμηλότερο από αυτό που θα προέκυπτε βάσει του προηγούμενου χρηματοοικονομικού πλαισίου. Όπως θα εξηγηθεί στο τμήμα VI Γ, οι εξασφαλίσεις πρέπει να θεωρηθούν κρατική ενίσχυση που μπορεί να φθάσει μέχρι το 100 % του ποσού. Υπό τους όρους αυτούς, η παράταση της ανάληψης υποχρεώσεων από μέρους του κράτους στο πλαίσιο της εγγύησης δεν αντισταθμίζεται πλέον από πραγματική και σημαντική μείωση της ενίσχυσης που προκύπτει από την εφαρμογή του νέου μηχανισμού. Επίσης, η μετατροπή του κρατικού χρέους (μέτρα 4 και 5) σε κεφάλαιο, όπως προκύπτει από τις υπό εξέταση τροποποιήσεις, δεν συνεπάγεται αύξηση της ενίσχυσης που περιλαμβάνεται σε αυτό. Ουσιαστικά, τα δάνεια θεωρούνται στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπως τούτο θα εκτεθεί στο τμήμα VI C, ότι αντιπροσωπεύουν ενίσχυση κατά το 100 % του σχετικού ποσού, ήδη από τη στιγμή της χορήγησης τους. Τέλος, η κρατική συμμετοχή στη νέα αύξηση κεφαλαίου (μέτρο 6) θα είναι λιγότερο ενδιαφέρουσα σε σχέση προς εκείνη της ιδιωτικής συμμετοχής. Θα πραγματοποιηθεί κατ’ αναλογία του κεφαλαίου που θα εγγυηθεί το κράτος και υπό τους ίδιους όρους όπως και για τους άλλους συμμετέχοντες. Επιπλέον, από πλευράς συνολικής έκθεσης του κράτους, η συμμετοχή του στην αύξηση του κεφαλαίου αντισταθμίζεται περισσότερο από τη μείωση της εγγύησης επί της δέσμης των εξασφαλίσεων.

(63)

Διαπιστώθηκε επίσης ότι οι τροποποιήσεις του νέου χρηματοοικονομικού πλαισίου που πραγματοποιήθηκαν τον Μάιο 2004 συνεπάγονταν ιδιαίτερα σημαντική αύξηση της ιδιωτικής συνεισφοράς στην αναδιάρθρωση και, κατά συνέπεια, σημαντική βελτίωση της χρηματοοικονομικής κατάστασης της Alstom. Όντως, η τροποποίηση της κρατικής εγγύησης επί της δέσμης εξασφαλίσεων συνεπάγεται ότι οι τράπεζες εκτίθενται πλέον για 6 δισεκατ. ευρώ. Εξάλλου, περισσότερο από το 80 % της νέας αύξησης κεφαλαίου θα το εγγυηθούν οι τράπεζες. Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η ιδιαίτερα σημαντική συνεισφορά της ίδιας της επιχείρησης με την οποία θα χρηματοδοτηθεί η μετρητοίς εγγύηση των 700 εκατ. ευρώ διασφαλίζει κατά πρώτο λόγο τη νέα δέσμη εξασφαλίσεων.

(64)

Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι τροποποιήσεις του χρηματοοικονομικού πλαισίου συνοδεύονται με αναλήψεις υποχρεώσεων από μέρους της Γαλλίας, οι οποίες περιγράφονται στις αιτιολογικές σκέψεις 96 έως 103, και είναι αφενός τέτοιες ώστε να αντισταθμίσουν τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού που μπορεί να προκληθούν από ενισχύσεις περιορίζοντας χρονικά την κρατική παρέμβαση και αφετέρου, να εξασφαλίσουν την μακροχρόνια βιωσιμότητα της επιχείρησης.

(65)

Υπ’ αυτές τις συνθήκες, η Επιτροπή κρίνει ότι οι διευθετήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τον μήνα Μάιο 2004 μπορεί να μειώσουν την κρατική παρέμβαση και να αυξήσουν την συνεισφορά των ιδιωτικών εταίρων, περιορίζοντας έτσι τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού που προκύπτουν από το σύνολο των μέτρων, και συμβάλλοντας κατ’ αποφασιστικό τρόπο στην εξασφάλιση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας της επιχείρησης. Οι διευθετήσεις ως εκ τούτου αυτές δεν μπορεί να αυξήσουν τις αμφιβολίες της Επιτροπής όσον αφορά το συμβιβάσιμο του συνόλου των ενισχύσεων ούτε να οδηγήσουν σε νέες αμφιβολίες σχετικά με ορισμένα μέτρα ειδικότερα. Αντίθετα, οι διευθετήσεις αυτές συμβάλλουν στη διάλυση ορισμένων αμφιβολιών που είχαν εκδηλωθεί στις αποφάσεις κίνησης και επέκτασης της επίσημης διαδικασίας εξέτασης. Τέλος, μια νέα επέκταση της διαδικασίας η οποία δεν είναι νομικά αναγκαία, θα ήταν άσκοπη λόγω των καθυστερήσεων που θα συνεπάγετο αναπόφευκτα για τη λήψη της τελικής απόφασης, πράγμα που έχει ιδιαίτερη σημασία ενόψει της εφαρμογής του σχεδίου αναδιάρθρωσης.

(66)

Μετά από τη δημοσίευση των αποφάσεων κίνησης και επέκτασης της διαδικασίας στις 17 Σεπτεμβρίου και 15 Οκτωβρίου 2003 αντιστοίχως, η Επιτροπή έλαβε εντός των τεθεισών προθεσμιών νέα σχόλια τρίτων, πελατών, προμηθευτών, υπεργολάβων, ανταγωνιστών και εκπροσώπων των εργαζομένων της Alstom (20 κοινοποιήσεις για τον τομέα του ηλεκτρισμού, 19 για τον τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών και 5 οργανώσεων προσωπικού που καλύπτουν και τους δύο τομείς).

(67)

Το μεγαλύτερο μέρος των πελατών, προμηθευτών, υπεργολάβων και εκπροσώπων των εργαζομένων εξέφρασαν τις έντονες ανησυχίες τους σχετικά με την επιβίωση της Alstom. Ορισμένα από τα σχόλια αναφέρουν ότι μια ενδεχόμενη εξαφάνισή της θα αποτελούσε πραγματική απώλεια για τον ευρωπαϊκό οικονομικό ιστό. Επιμένουν ειδικότερα στις τεχνολογικές επιδόσεις της επιχείρησης και στη συμμετοχή της στην έρευνα και ανάπτυξη. Πολλά από τα σχόλια αναφέρουν επίσης ότι η εξαφάνιση της Alstom θα είχε ζημιογόνες συνέπειες στις σχετικές αγορές, οι οποίες είναι ήδη αρκετά συγκεντρωμένες. Η εξαφάνιση της Alstom θα αύξανε, ως εκ τούτου, τη συγκέντρωση αυτή και θα οδηγούσε σε μείωση της προσφοράς. Πολλοί πελάτες εκφράζουν τις ανησυχίες τους όσον αφορά τη διακοπή του ανεφοδιασμού τους. Αμφιβάλλουν επίσης για τη διατήρηση του υλικού προηγμένης τεχνολογίας και οι υπηρεσίες μετά την πώληση δεν θα μπορούν να εξασφαλισθούν υπό καλές συνθήκες. Τέλος, οι διάφοροι εκπρόσωποι των εργαζομένων και των υπεργολάβων επιμένουν στις ζημιογόνες κοινωνικές συνέπειες που θα προκαλέσει σίγουρα η εξαφάνιση της επιχείρησης στην άμεση και έμμεση απασχόληση.

(68)

Ο τομέας Marine προκάλεσε ένα σχόλιο από μέρους των δημάρχων της Nάντης και του Saint-Nazaire, ο οποίοι εξέφρασαν την έντονη ανησυχία τους για τις κοινωνικές συνέπειες της διαδικασίας.

(69)

Οι παρατηρήσεις που απεύθυναν οι κύριοι ανταγωνιστές της Alstom εκτίθενται λεπτομερέστερα στις αιτιολογικές σκέψεις 69 έως 75.

(70)

Σύμφωνα με τη Siemens, οι δυσχέρειες τις οποίες χρειάστηκε να αντιμετωπίσει η Alstom οφείλονται καταρχάς στα σοβαρά τεχνικά προβλήματα που προέκυψαν στους αεροστρόβιλους μεγάλης ισχύος GT24/GT26. Οι δυσχέρειες αυτές συνδέονται επίσης με το χαμηλό «cash flow» που έχει προκληθεί από όλες τις δραστηριότητες της Alstom λόγω των ακόλουθων στοιχείων:

(71)

Η Siemens θεωρεί, κατά συνέπεια, ότι το σχέδιο αναδιάρθρωσης δεν θα επιτρέψει στην Alstom μα ανακτήσει τη μακροχρόνια βιωσιμότητά της. Το τρίτο αυτό μέρος θεωρεί ότι ο όμιλος είναι ανίκανος να αντιμετωπίσει τα τεχνικά ελαττώματα των στροβίλων GT24/GT26, και κρίνει ότι τα περιθώρια της Alstom είναι ιδιαίτερα στενά για τις παραγγελίες σιδηροδρομικού υλικού. Σημειώνει εξάλλου τις δυσμενείς προοπτικές για την αγορά των ναυπηγικών προϊόντων. Φοβάται επίσης, ειδικότερα, όσον αφορά τις αγορές Power, που χαρακτηρίζονται, κατά τη γνώμη του, από μια χαμηλή ζήτηση και πλεόνασμα ικανότητας, και ότι το σχέδιο αναδιάρθρωσης είναι ανεπαρκές για να παράσχει τη δυνατότητα στην Alstom να συνεχίσει τις δραστηριότητές της.

(72)

Εν κατακλείδι, η Siemens προβάλλει το επιχείρημα ότι οι αγορές στις οποίες η Alstom λειτουργεί είναι επαρκώς ανταγωνιστικές (εν μέρει χάρη στη συστηματική πραγματοποίηση προσκλήσεων για την υποβολή προσφορών) και ότι η εξαφάνιση της Alstom δεν θα τροποποιούσε την κατάσταση αυτή. Επικουρικά, παρατηρεί ότι η ενδεχόμενη έγκριση του σχεδίου αναδιάρθρωσης από μέρους της Επιτροπής θα πρέπει να έχει ως όρο να εγκαταλείψει η Alstom τις διαρθρωτικά ελλειμματικές δραστηριότητες και την μεταβίβαση των επιπλέον στοιχείων του ενεργητικού και των υποκαταστημάτων της.

(73)

Ένας άλλος ανταγωνιστής, που δεν θέλησε να αποκαλύψει την ταυτότητά του, ανησυχεί ουσιαστικά για τη χορήγηση της κρατικής αντεγγύησης η οποία καλύπτει το 65 % της δέσμης εξασφαλίσεων των 3,5 δισεκατ. ευρώ. Η εν λόγω αντεγγύηση μπορεί να δημιουργήσει κατά τη γνώμη του σοβαρές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Ισχυρίζεται ότι η πρακτική της εξασφάλισης είναι χαρακτηριστική μακροχρόνιων συμβάσεων που συνάπτονται σε βιομηχανικούς τομείς όπου λειτουργεί η Alstom. Ωστόσο, η εγγύηση που χορηγεί το κράτος παρέχει στην Alstom τη δυνατότητα να έχει πρόσβαση σε ένα ποσό εξασφαλίσεων ιδιαίτερα σημαντικό, το οποίο της παρέχει δυσανάλογο πλεονέκτημα. Κατά συνέπεια, η ανησυχία του εν λόγω τρίτου μέρους είναι διπλή: αφενός, η Alstom η οποία θα επωφεληθεί έτσι από εγγυήσεις πολύ υψηλότερες από εκείνες των ανταγωνιστών της, δεδομένης της γενικής μείωσης της προσφοράς εξασφαλίσεων από το 2002, μπορεί να είναι υποψήφια για πολύ μεγαλύτερο αριθμό συμβάσεων. Αφετέρου, η Alstom θα επωφεληθεί μειωμένων δαπανών για να λάβει τις εγγυήσεις αυτές, πράγμα που είναι ουσιαστικό στοιχείο αν ληφθούν υπόψη τα χαμηλά περιθώρια κέρδους του τομέα αυτού. Ο εν λόγω ανταγωνιστής κρίνει, όπως και η Siemens, ότι η αγορά των σιδηροδρομικών μεταφορών βρίσκεται σε κατάσταση πλεονάσματος παραγωγικής ικανότητας. Σχετικά με το θέμα, προτείνει μέτρα που έχουν ως στόχο να επιτρέψουν την πρόσβαση τρίτων στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας που αφορούν τα τρένα μεγάλης ταχύτητας (TGV) ή/και τη σήμανση.

(74)

Η General Electrics (GE) παρέσχε πληροφορίες σχετικά με τις αγορές όπου ανταγωνίζεται την Alstom, χωρίς να σχολιάσει άμεσα το σχέδιο αναδιάρθρωσης.

(75)

Τέλος, ένας άλλος ανταγωνιστής αντιτάσσεται προς τους όρους της μεταβίβασης του κλάδου T&D στην Areva. Φοβάται ειδικότερα την είσοδο του δημοσίου ομίλου Areva στη νέα αυτή αγορά. Ο εν λόγω ανταγωνιστής κρίνει ότι η συγκεκριμένη μεταβίβαση δεν είναι σύμφωνη με τις εμπορικές πρακτικές. Κατά τη γνώμη του, η Alstom θα έπρεπε εξάλλου να μειώσει την τιμή της μεταβίβασης στην Areva μέσω των ενισχύσεων που χορήγησε η Γαλλία.

(76)

Η Γαλλία στην απάντησή της για την κίνηση και την επέκταση της επίσημης διαδικασίας εξέτασης παρέσχε πληροφορίες για τα νέα μέτρα με τα οποία η Επιτροπή είχε εκφράσει αμφιβολίες όσον αφορά το συμβιβάσιμο τους με την κοινή αγορά στην απόφασή της για την κίνηση της διαδικασίας αυτής. Οι πληροφορίες αυτές παρουσιάζονται συνοπτικά ακολούθως.

(77)

Όσον αφορά τα μέτρα 1, 2, 3 και 4, η Γαλλία παρατήρησε ότι η παρέμβαση του κράτους ήταν αναγκαία για να αποφευχθεί η πτώχευση της Alstom και να εξασφαλιστεί η μακροχρόνια βιωσιμότητά της. Η Γαλλία προς στήριξη του ισχυρισμού αυτού παρέσχε επιπλέον πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της Alstom πριν από την παρέμβαση αυτή, για το σχέδιο αναδιάρθρωσής της και για τα μέτρα που είχε λάβει η επιχείρηση, οι πιστωτές της και μέτοχοι και η Γαλλία. Οι πληροφορίες αυτές επαναλήφθηκαν στο τμήμα II της παρούσας απόφασης, ιδίως όσον αφορά τα στοιχεία σχετικά με την αναδιάρθρωση.

(78)

Η Γαλλία στις απαντήσεις της για την κίνηση και την επέκταση της επίσημης διαδικασίας εξέτασης προβαίνει επίσης σε υπολογισμό των ενισχύσεων που καταβλήθηκαν στην επιχείρηση, καθώς και σε αξιολόγηση της φύσης τους. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι υπολογισμοί αυτοί δεν αφορούν τα μέτρα όπως τροποποιήθηκαν τον Μάιο 2004 αλλά εκείνα που είχαν εφαρμοστεί ή προβλέπονταν τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο 2003.

(79)

Η Γαλλία κρίνει ότι οι TSDDRA του μέτρου 1 αποτελούν ενίσχυση για αναδιάρθρωση για ονομαστικό ποσό 300 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά το 1,2 δισεκατ. ευρώ ρευστότητας που παρέσχε το κράτος (μέτρο 2), η Γαλλία κρίνει ότι τα 300 εκατ. ευρώ χορηγήθηκαν αρχικά ως ενισχύσεις διάσωσης. Δεδομένου ότι η λήξη της προθεσμίας επιστροφής τους τοποθετείται σήμερα αργότερα, το ποσό αυτό πρέπει επίσης να θεωρηθεί ως στοιχείο ενίσχυσης για την αναδιάρθρωση. Αντίθετα, τα 900 εκατ. ευρώ για τα οποία το μέτρο 2 αυξήθηκε σύμφωνα με τη συμφωνία του Σεπτεμβρίου 2003 πρέπει να θεωρηθούν πλήρως ως ενίσχυση διάσωσης. Τα 900 αυτά εκατ. ευρώ επιστράφηκαν στη Γαλλία μεταξύ Δεκεμβρίου 2003 και Ιανουαρίου 2004. Πρόκειται σαφώς για ενίσχυση υπό μορφή ρευστότητας, η οποία έχει ως στόχο να αποτρέψει την άμεση παύση της δραστηριότητας της Alstom και εξοφλήσιμη εντός των έξι μηνών που ακολουθούν την καταβολή της, όπως προβλέπεται από τις κατευθυντήριες γραμμές.

(80)

Η Γαλλία παρέσχε υπολογισμούς για την παλαιά αντεγγύηση επί της δέσμης εξασφαλίσεων των 3,5 δισεκατ. ευρώ, κρίνοντας ότι η ενίσχυση πρέπει να υπολογιστεί με πολλαπλασιασμό του μέγιστου ποσού ανάληψης υποχρέωσης από μέρους του κράτους επί τον «πραγματικό» κίνδυνο της κινητοποίησης της αντεγγύησης και να αφαιρεθούν οι δαπάνες που κατέβαλε η Alstom. Ο πραγματικός κίνδυνος κινητοποίησής της προκύπτει από δύο παράγοντες: τον κίνδυνο η Alstom να μην είναι σε θέση να εκπληρώσεις τις συμβάσεις της (κίνδυνος εκτέλεσης) και τον κίνδυνο να μην είναι σε θέση να επιστρέψει την εγγύηση αυτή (κίνδυνος επιστροφής). Η Γαλλία θα κατέληγε σε ένα ποσό που περιλαμβάνεται μεταξύ 0 και 43 εκατ. ευρώ. Εξάλλου, η Γαλλία ισχυρίζεται ότι ενίσχυση που αντιστοιχεί στην αντεγγύηση θα πρέπει να θεωρηθεί ως ενίσχυση διάσωσης για όλη την περίοδο έκδοσης των εξασφαλίσεων. Αντίθετα, η διατήρηση της αντεγγύησης αυτής καθόλη τη διάρκεια της εκτέλεσης των συμβάσεων τις οποίες αφορούν οι αντασφαλίσεις θα πρέπει να θεωρηθεί ως ενίσχυση αναδιάρθρωσης. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Γαλλία δεν παρέσχε την αξιολόγηση της νέας αυτής συνδυασμένης δέσμης ύψους 8 εκατ. ευρώ η οποία αντικαθιστά εκείνη του θέρους του 2003.

(81)

Όσον αφορά το ποσό της ενίσχυσης του PSDD ύψους 300 εκατ. ευρώ (μέτρο 4), η Γαλλία κρίνει ότι τα 140 εκατ. ευρώ της δημόσιας ενίσχυσης που περιλαμβάνονται στην εγγύηση προς το CFDI, πράγμα που αντιστοιχεί στο 50 % του ποσού του χορηγηθέντος από το CFDI δανείου, μείον 10 εκατ. ευρώ συναφών εξόδων και δαπανών.

(82)

Η Γαλλία επιβεβαιώνει ότι το εν λόγω σχέδιο αναδιάρθρωσης θα επιτρέψει στην Alstom να καταστεί μακροχρόνια βιώσιμη. Η Γαλλία ισχυρίζεται επίσης ότι οι μεταβιβάσεις που πραγματοποίησε η Alstom και τα μέτρα βιομηχανικής και επιχειρηματικής αναδιάρθρωσης που περιγράφονται στο τμήμα ΙΙ.3 αποτελούν επαρκή αντισταθμιστικά μέτρα ώστε να αποφευχθεί κάθε αθέμιτη στρέβλωση του ανταγωνισμού.

(83)

Εξάλλου, η Γαλλία ισχυρίζεται ότι τα μέτρα ενίσχυσης υπέρ της Alstom αντιστοιχούν στα ελάχιστα αναγκαία ώστε να εξασφαλιστεί η βραχυπρόθεσμη επιβίωσή της (συνεισφορά ρευστού και αντεγγυήσεις), και η μακροχρόνια βιωσιμότητά της (μακροπρόθεσμη χρηματοοικονομική και βιομηχανική αναδιάρθρωση).

(84)

Όσον αφορά τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες μιας πτώχευσης της Alstom, η Γαλλία διατείνεται ότι αυτές μετρώνται με τον αριθμό απολύσεων που τούτο θα συνεπάγετο. Συμφωνώντας ότι ορισμένες δραστηριότητες της Alstom όντως θα τις αναλάμβαναν άλλοι φορείς, η Γαλλία βεβαιώνει ότι […] (13) θα έπαυαν απλώς τις δραστηριότητές τους, πράγμα που, προστιθέμενο στις αναγκαίες αναδιαρθρώσεις στους τομείς που θα μπορούσαν να παραμείνουν σε δραστηριότητα (20 %, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις), θα οδηγούσε σε απόλυση 53 600 ατόμων.

(85)

Η Γαλλία προβλέπει επίσης άλλα προβλήματα, τα οποία συνδέονται με το γεγονός ότι το 75 % των δραστηριοτήτων της Alstom είναι ανατεθειμένες σε υπεργολάβους, πράγμα που ισχυρίζεται ότι θα οδηγήσει σε 112 800 επιπλέον απολύσεις. Στο ποσό αυτό θα πρέπει επίσης να προστεθούν άλλες 50 000 (έμμεσες) απολύσεις στις πλέον θιγόμενες περιφέρειες. Ο συνολικός αριθμός των προβλεπόμενων απολύσεων σε περίπτωση πτώχευσης, θα ανέλθει ως εκ τούτου σύμφωνα με τη Γαλλία, σε 216 400.

(86)

Η Γαλλία ισχυρίζεται επίσης ότι μία πτώχευση της Alstom θα μπορούσε να συνεπαχθεί αλυσιδωτά […].

(87)

Όσον αφορά την παραγωγική ικανότητα στις αγορές όπου είναι παρούσα η Alstom, η Γαλλία ισχυρίζεται ότι αυτές είναι ιδιαίτερα ελαστικές και μπορούν εύκολα να αναπροσαρμοστούν για να ανταποκριθούν στη μεσοπρόθεσμη ζήτηση, ακόμα και αν οι συγκυριακές διακυμάνσεις της ζήτησης μπορεί να συνεπαχθούν βραχυπρόθεσμο πλεόνασμα παραγωγικής ικανότητας. Αυτή είναι σήμερα η περίπτωση του υποτομέα Power Turbo-Systems. Η Γαλλία θεωρεί ωστόσο ότι το πλεόνασμα παραγωγικότητας μπορεί να απορροφηθεί μεσοπρόθεσμα με προσαρμογή του προσωπικού. Η παραγωγική ικανότητα δεν μπορεί να θεωρηθεί πρόβλημα ούτε στον τομέα Transport, όπου μπορεί να αναπροσαρμοστεί η παραγωγή στη ζήτηση. Τέλος, στον τομέα Marine, και ειδικότερα στο τμήμα των κρουαζιερόπλοιων, η σημερινή κρίση θεωρείται προσωρινή, λόγω των καλών προοπτικών μακροχρόνιας ανάπτυξης.

(88)

Όσον αφορά την πώληση του τομέα T&D της Alstom στην Areva (μέτρο 7), η Γαλλία παρέσχε επιπλέον πληροφορίες που έχουν ως στόχο να αποδειχθεί ότι η πράξη αυτή δεν συνεπάγετο καμία κρατική ενίσχυση. Κατά τη γνώμη της, η συμφωνηθείσα τιμή ήταν 950 εκατ. ευρώ, μείον το καθαρό πάγιο χρέος των μεταβιβασθέντων στοιχείων του ενεργητικού. Η πράξη αυτή πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο 2004 για τιμή […] 920 εκατ. ευρώ. Η Γαλλία ανέφερε ότι η προσφορά της Areva ήταν κατώτερη από εκείνες που μπορούσαν να κάνουν άλλοι ενδεχόμενοι αγοραστές, αλλά εγκρίθηκε από την Alstom ως η πιο συμφέρουσα, ουσιαστικά γιατί η Areva είχε τη δυνατότητα να καταβάλει την τιμή εντός ορισμένης προθεσμίας, χωρίς να πρέπει να καταφύγει σε νέα δάνεια ή σε αύξηση κεφαλαίου. Επιπλέον, η Areva, αντίθετα με τους άλλους ενδεχόμενους αγοραστές δεν είχε ζητήσει η Alstom να παραμείνει μέτοχος για τμήμα της μεταβιβασθείσας δραστηριότητας. Η Γαλλία επίσης ανέφερε ότι η τιμή που προσέφερε η Areva προέκυψε ότι συμφωνούσα με τη αξία που αναφερόταν σε σειρά αξιολογήσεων που έκανε η Alstom και η Areva. Η τελευταία από τις αξιολογήσεις αυτές, του Ιουλίου 2003, ανέφερε τιμή που βρίσκεται μεταξύ του φάσματος 1 έως 1,5 δισεκατ. ευρώ.

(89)

Όσον αφορά τα μέτρα 8, 9 και 10, η Γαλλία απαντώντας στις 11 Φεβρουαρίου 2004 αρνήθηκε ότι είχε παράσχει εγγυήσεις για οποιαδήποτε από τις πράξεις αυτές. Αντίθετα, η Γαλλία αποδέχθηκε ότι είχε παράσχει […«στην»] GdF και στην […] SNCF «στοιχεία διευκόλυνσης» για την αγορά πλοίων. Μετά από την αίτηση της Επιτροπής, η Γαλλία απέστειλε αντίγραφο των επιστολών στις οποίες καθίσταντο απτά αυτά τα «στοιχεία διευκόλυνσης». Στις επιστολές αυτές, το κράτος επιβεβαίωνε ότι αν οι πράξεις δεν είχαν αίσιο τέλος, θα κινούσε διαδικασία αποζημίωσης.

(90)

Η Γαλλία επισημαίνει ότι τα σχόλια των τρίτων ενδιαφερόμενων που απευθύνθηκαν στην Επιτροπή προέρχονται τόσο από ανταγωνιστές της Alstom όσο και από συνδικάτα εργαζομένων στην επιχείρηση, προμηθευτές, πελάτες ή υπεργολάβους. Επισημαίνει τον συνήθη αριθμό γνωμοδοτήσεων που υπερασπίζονται τα υπό εξέταση μέτρα και παρατηρεί ότι πολλοί τρίτοι εκφράζουν έντονη ανησυχία όσον αφορά τους κινδύνους που η εξαφάνιση της Alstom θα συνεπάγετο για την άμεση και έμμεση απασχόληση, τη συνέχιση των τρεχουσών συμβάσεων, ιδίως όσον αφορά τη μεταφορά τεχνολογίας ή ακόμα τις υπεργολαβίες. Άλλες γνώμες θεωρήθηκαν ουδέτερες από μέρους της Γαλλίας.

(91)

Η Γαλλία παρατηρεί ότι μόνο δύο από τους πολυάριθμους τρίτους ενδιαφερόμενους, εκ των οποίων η Siemens, εξέφρασαν την αντίθεσή τους όσον αφορά τα προβλεπόμενα μέτρα. Η Γαλλία αντιτίθεται στους ισχυρισμούς της Siemens, η οποία κρίνει ειδικότερα ότι ο τομέας Transport της Alstom μπορεί να παρουσιάζει σημεία αδυναμίας. Υποδεικνύει ότι η μείωση του επιχειρηματικού περιθωρίου του εν λόγω τομέα συνδεόταν μόνο με μεμονωμένες δυσχέρειες της Alstom και ότι οι προοπτικές κέρδους κατά το 2005-2006 είναι καθόλα ευνοϊκές. Η Siemens κρίνει εξάλλου ότι υπάρχει πλεόνασμα παραγωγικότητας στον σιδηροδρομικό τομέα, στο σύνολό του. Ενώ το άλλο τρίτο ενδιαφερόμενο μέρος κρίνει ότι το πλεόνασμα αυτό αφορά μόνο τις δύο περιπτώσεις, η Γαλλία αντιτίθεται στην θέση αυτή και σημειώνει ειδικότερα ότι το κλείσιμο εγκαταστάσεων που έχει αρχίσει αντιστοιχεί μόνο σε τοπικά ειδικά πλεονάσματα παραγωγικότητας. Εξάλλου, η Γαλλία προσδιορίζει ότι η Alstom θα συνεχίσει τις προσπάθειες αναδιάρθρωσής της.

(92)

Όσον αφορά τον τομέα Power, η Γαλλία επισημαίνει στην προηγμένη τεχνολογία που κατέχει η Alstom. Εξηγεί ότι η μείωση των περιθωρίων μεταξύ 1999 και 2003, που κατήγγειλε η Siemens συνδέεται με μεμονωμένα τεχνικά προβλήματα, αλλά καθόλα σημαντικά, τα οποία προέκυψαν στους αεροστρόβιλους GT24 και GT26, προβλήματα που σήμερα έχουν επιλυθεί. Η Γαλλία προσδιορίζει εξάλλου ότι ο υποτομέας Power Turbo-Systems δεν παρουσιάζει διαρθρωτικό πρόβλημα αντίθετα με ό,τι υποστηρίζει η Siemens. Υπενθυμίζει εξάλλου ότι πέραν του ότι σημαντικές μειώσεις δυναμικού παραγωγής έχουν αρχίσει στον τομέα αυτό μετά από τη μεταβίβαση δραστηριοτήτων των βιομηχανικών στροβίλων στη Siemens και του T&D στην Areva, συνεχίζονται και οι προσπάθειες αναδιάρθρωσης.

(93)

Ένα από τα τρίτα μέρη υπενθυμίζει στις παρατηρήσεις αυτές την ιδιαίτερη σημασία των εξασφαλίσεων στον τομέα των μεταφορών και εκφράζει σθεναρά την αντίθεσή του για τις τραπεζικές εγγυήσεις που έχει λάβει η Alstom χάρη στην αντεγγύηση που έχει χορηγήσει το κράτος. Η Γαλλία διατείνεται σχετικά ότι οι εγγυήσεις χρησιμοποιήθηκαν σύμφωνα με τις ιστορικές ανάγκες του ομίλου και ότι οι πρακτικές εξασφάλισης της Alstom δεν τροποποιήθηκαν από τη χορήγηση των συγκεκριμένων εγγυήσεων και μετά. Προσδιορίζει ότι η πρόταση του τρίτου ενδιαφερόμενου μέλους να δοθούν εγγυήσεις ανά τομέα δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί δεδομένης της χρηματοοικονομικής δομής ομίλων όπως η Alstom, η GE ή ακόμα και η Siemens.

(94)

Η Γαλλία αντιτίθεται στα σχόλια της Siemens τα οποία θέτουν υπό αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα του σχεδίου αναδιάρθρωσης της Alstom και αμφιβάλλει για τις δυνατότητες αποκατάστασης της βιωσιμότητας του ομίλου. Ασκεί εξάλλου κριτική στα σχόλια αυτά όσον αφορά τις αθέμιτες στρεβλώσεις του ανταγωνισμού που μπορεί να δημιουργήσουν τα συγκεκριμένα μέτρα και αντιτάσσεται, κατά συνέπεια, σε κάθε επιπλέον μεταβίβαση που προτείνει η Siemens ως αντιστάθμιση. Η Γαλλία αντιτάσσεται τέλος σε κάθε αίτηση εξέτασης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας σχετικά με το τρένο μεγάλης ταχύτητας (TGV) ή/και τη σήμανση που έχει ζητήσει άλλο τρίτο μέρος.

(95)

Ένας τρίτος ενδιαφερόμενος εξέφρασε δυσμενή γνώμη, αλλά αφορά αποκλειστικά τον κλάδο T&D, ο οποίος, κατά τη γνώμη του, παρουσιάζει διαρθρωτικά πλεονάσματα παραγωγής. Αντιτίθεται επίσης στους όρους υπό τους οποίους ο κλάδος αυτός δραστηριότητας μεταβιβάστηκε στην Areva. Η Γαλλία παρατηρεί ότι, αφενός, ότι η Alstom δεν είναι πλέον ενεργή στον συγκεκριμένο τομέα δραστηριότητας και αφετέρου, έχει προσκομίσει σχετικά στοιχεία τα οποία δικαιολογούν το ότι η μεταβίβαση στην Areva δεν συνεπάγεται στοιχεία κρατικής ενίσχυσης.

(96)

Η Γαλλία, σε επιστολή της προς την Επιτροπή στις 26 Μαΐου 2004 ανέλαβε την υποχρέωση η Alstom να συνάψει μια ή περισσότερες βιομηχανικές εταιρικές σχέσεις, εντός τετραετούς προθεσμίας. Οι εταιρικές αυτές σχέσεις θα αφορούν δύο σημαντικά μέρη της δραστηριότητάς της. Με την επιφύλαξη της προηγούμενης συμφωνίας της Επιτροπής, οι εταιρικές αυτές σχέσεις δεν θα αφορούν επιχειρήσεις ελεγχόμενες αυτοδικαίως ή εκ των πραγμάτων, μεμονωμένα ή από κοινού από το κράτος.

(97)

Εξάλλου, η Γαλλία αναλαμβάνει την υποχρέωση μια κοινή επιχείρηση, στην οποία η Alstom θα διατηρήσει τον από κοινού έλεγχο και θα κατέχει το πολύ το 50 % του κεφαλαίου, να ιδρυθεί με κάποιον εταίρο και να αφορά τη δραστηριότητα «Hydro Power» της Alstom (14) (το 2002-2003, κύκλος εργασιών 879 εκατ. ευρώ και 4 680 εργαζόμενοι). Η πράξη αυτή θα πραγματοποιηθεί εξ ολοκλήρου εντός προθεσμίας […].

(98)

Η Γαλλία αναλαμβάνει επίσης την υποχρέωση να αποσύρει το κεφάλαιο της Alstom εντός των δώδεκα μηνών που θα ακολουθήσουν την επίτευξη από την Alstom ενός χαρακτηρισμού «investment grade» (επενδυτικής ποιότητας). Η απόσυρση αυτή θα πραγματοποιηθεί εν πάση περιπτώσει πριν από την παρέλευση τεσσάρων ετών από την έκδοση της παρούσας απόφασης. […].

(99)

Η Γαλλία αναλαμβάνει την υποχρέωση η Alstom να μεταβιβάσει πολλές από τις δραστηριότητές της στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών. Πρόκειται για το εργοστάσιο μηχανών έλξης φορτηγών τρένων της Valence (το 2002-2003, κύκλος εργασιών 92 εκατ. ευρώ και 380 υπάλληλοι), όλων των δραστηριοτήτων του τομέα Transport στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία (το 2003-2004, κύκλος εργασιών 227 εκατ. ευρώ και 2 172 εργαζόμενοι), καθώς και των δραστηριοτήτων στον τομέα των βιομηχανικών καυστήρων (15) (το 2003-2004, κύκλος εργασιών 442 εκατ. ευρώ). Καθεμία από τις μεταβιβάσεις αυτές θα πραγματοποιηθεί εντός προθεσμίας […]. Η Γαλλία αναλαμβάνει την υποχρέωση να τοποθετήσει ή να σταθεροποιήσει η Alstom μια διοίκηση που θα ασχοληθεί με την ορθή διαχείριση καθεμίας από τις μεταβιβασθείσες δραστηριότητες και να τοποθετήσει έναν μόνο διαχειριστή που θα αναλάβει την επίβλεψη της ορθής εκτέλεσης της έναρξης αυτών των τριών μεταβιβάσεων. Η Γαλλία αναλαμβάνει την υποχρέωση επίσης η Alstom να μεταβιβάσει συμπληρωματικές δραστηριότητες που αντιπροσωπεύουν κύκλο εργασιών 800 εκατ. ευρώ (με βάση το 2002-2003) στο πλαίσιο που καλύπτει ο όμιλος εκτός κλάδου Marine. Οι μεταβιβάσεις αυτές μπορούν να πραγματοποιηθούν […]. Πρέπει να πραγματοποιηθούν εντός προθεσμίας […]. Τέλος, η Γαλλία αναλαμβάνει την υποχρέωση η Alstom να μεταβιβάσει […] εντός προθεσμίας […].

(100)

Η Γαλλία αναλαμβάνει επίσης την υποχρέωση να διαβιβάζει στην Επιτροπή, κάθε χρόνο και κατά τη διάρκεια τεσσάρων ετών, έκθεση την οποία να έχει εγκρίνει εμπειρογνώμονας που θα επιλέξει η Alstom με την έγκριση της Επιτροπής. Ο εν λόγω εμπειρογνώμονας θα έχει ως αποστολή να εξακριβώσει κατά πόσο τα πραγματοποιηθέντα κατά μέσον όρο περιθώρια κατ’ έτος, ανά υποτομέα, επί των συμβάσεων που υπογράφτηκαν από την εταιρεία στον τομέα Transport συμβιβάζονται με το επιχειρηματικό σχέδιο και σε περίπτωση διαφοράς, δεν εμφανίζουν τιμές που αντιτάσσονται στον ανταγωνισμό. Εξάλλου, η Γαλλία αναλαμβάνει την υποχρέωση η Alstom να μην πραγματοποιήσει πράξεις αγοράς επιχειρήσεων στο πλαίσιο του τομέα Transport, στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο για ποσό άνω των 200 εκατ. ευρώ (τιμή επιχείρησης), κατά τη διάρκεια τεσσάρων ετών.

(101)

Όσον αφορά τα διαρθρωτικά μέτρα διάνοιξης της γαλλικής αγοράς σιδηροδρομικού υλικού, η Γαλλία αναλαμβάνει την υποχρέωση στα ακόλουθα στοιχεία:

(102)

Έξάλλου, η Γαλλία αναλαμβάνει την υποχρέωση να θέσει σε εφαρμογή πρόσθετα μέτρα αναδιάρθρωσης του κλάδου Marine, ειδικότερα εκείνα που απαιτούνται για να αποκατασταθεί το όριο αποδοτικότητας της ναυπηγικής βιομηχανίας στις 4,5 παραγγελίες πλοίων (ισότιμων με κρουαζιερόπλοια) τον χρόνο (μέσος όρος των 5 πλοίων κατά τα τελευταία έτη) στις […].

(103)

Τέλος, η Γαλλία […] αναλαμβάνει την υποχρέωση να αποσύρει [… (18)] που θα απευθύνει στην Επιτροπή για την έγκριση της άδειας χορήγησης των πρόσθετων κρατικών ενισχύσεων υπέρ της Alstom.

(104)

Η Alstom αποτελεί όμιλο μηχανικής που μελετά, κατασκευάζει και εξασφαλίζει τη διατήρηση προϊόντων και συστημάτων στους τρεις κύριους τομείς: την παραγωγή ενέργειας, τις σιδηροδρομικές μεταφορές και τη ναυπηγική (20). Η Επιτροπή στήριξε την αξιολόγησή της των αγορών στις δικές της αναλύσεις, στις βιομηχανικές εκθέσεις και στην έκθεση του συμβούλου της BearingPoint France SAS. Τα αριθμητικά στοιχεία που παρατίθενται προέρχονται από την αξιολόγηση αυτή και είναι κατά προσέγγιση.

(105)

Η παγκόσμια αγορά υποδομών και υπηρεσιών συντήρησης για την παραγωγή ενέργειας αντιπροσωπεύει σήμερα περίπου 150 δισεκατ. ευρώ τον χρόνο. Η Βόρεια Αμερική και η Ασία είναι οι πιο σημαντικές αγορές και αντιπροσωπεύουν η καθεμία περίπου το 30 %. Τέσσερις επιχειρήσεις παρέχουν ευρύ φάσμα προϊόντων και κατέχουν σημαντικά τμήματα της αγοράς σε διεθνές επίπεδο: η GE, η Alstom, η Siemens και η Mitsubishi HI. Η Toshiba είναι επίσης σημαντική σε θέματα πωλήσεων, αλλά επικεντρώνεται κυρίως στους ατμοστρόβιλους. Η GE επιβάλλεται όλο και περισσότερο ως η υπ’ αριθμό ένα στην αγορά με ετήσιο μέσο όρο τμήματος αυτής 23 % επί του συνόλου των αγορών παραγωγής ενέργειας κατά τη χρονική περίοδο από 1992 έως 2002. Η GE κατέχει την ισχυρότερη θέση στην Βόρεια Αμερική (περισσότερο από το 50 % της αγοράς) και για τους αεροστρόβιλους (τμήμα της αγοράς άνω του 50 %). Για την περίοδο αυτή, η Alstom έρχεται σε δεύτερη θέση με τμήμα της αγοράς 14 % συνολικά.

(106)

Σήμερα, οι παραγγελίες θερμοηλεκτρικών σταθμών παραγωγής ενέργειας παρουσιάζουν ύφεση μετά από την ουσιαστική αύξηση μεταξύ 1998 και 2001, που είχαν αυξηθεί από 136 σε 219 GW/έτος, και έπεσαν το 2002 στο επίπεδο του 1998 (138 GW/έτος). Αναμένεται ότι η ζήτηση θα παραμείνει μεσοπρόθεσμα χαμηλή (κατά μέσο όρο περίπου […] GW/έτος μέχρι το 2005). Πιο μακροπρόθεσμα, ωστόσο, η ζήτηση θα πρέπει να φθάσει περίπου τα […] GW/έτος μεταξύ 2005 και 2010. Στον τομέα των υπηρεσιών, το δυναμικό αύξησης είναι μεγαλύτερο, με ετήσιες αυξήσεις που προβλέπονται από […] % (η αξία του τομέα των υπηρεσιών αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο όλης της αγοράς, ήτοι σχεδόν […] δισεκατ. ευρώ).

(107)

Η Alstom είναι παρούσα στην αγορά της κατασκευής και των υπηρεσιών στους ακόλουθους κλάδους: αεροστρόβιλοι άνω των 50 MW («μεγάλοι αεροστρόβιλοι»), ατμοστρόβιλοι άνω των 70 MW («μεγάλοι αεροστρόβιλοι»), υδραυλικοί στρόβιλοι και υδραυλικές γεννήτριες, καυστήρες, υπηρεσίες και εργοστάσια «με τα κλειδιά στο χέρι». Η Επιτροπή έχει προβεί στην αξιολόγηση των τμημάτων της αγοράς σε κάθε τομέα, για την ίδια χρονική περίοδο 1992-2002. Στον σημαντικό τομέα των αεροστρόβιλων (που αντιπροσωπεύει το 28 % της όλης αγοράς παραγωγής ενέργειας και μετράται σε MW), η GE ξεχωρίζει σαφώς ως η υπ’ αριθμό ένα με τμήμα […] %, η Siemens ακολουθεί με […] % και η Alstom με […]%. Το ευρύ τμήμα των ατμοστροβίλων (32 % της αγοράς) είναι πιο κατακερματισμένο: οι κινεζικές επιχειρήσεις διαθέτουν τμήμα της αγοράς […] %, η Alstom […] %, η GE […] % και η Mitsubishi HI, η Siemens και η Toshiba ακολουθούν αντιστοίχως με […]%, […]% και […] %. Στους υδραυλικούς στροβίλους (9 % της αγοράς), η Alstom και η GE έχουν καθεμία τμήμα της αγοράς […] % και η Siemens […]%. Οι υδραυλικές γεννήτριες (αντιπροσωπεύουν επίσης το 9 % της αγοράς), η Alstom ξεχωρίζει με τμήμα της αγοράς […] % και η GE ακολουθεί με […] %, το υπόλοιπο δε κατανέμεται μεταξύ των κινεζικών επιχειρήσεων ([…] %), τη VA Tech hydro ([…] %) και τη Siemens ([…] %). Στον τομέα των καυστήρων (22 % της αγοράς) οι κινεζικές επιχειρήσεις κυριαρχούν με τμήμα της αγοράς […] % (το 80 % της ζήτησης είναι ασιατική), τα δε άλλα σημαντικά ονόματα είναι η Mitsubishi HI ([…] %), η Alstom ([…] %), η Babcock & Wilcox ([…] %), η Foster Wheeler ([…] %) και η IHI ([…] %).

(108)

Η Επιτροπή κρίνει ότι η παγκόσμια αγορά εξοπλισμού και υπηρεσιών στις σιδηροδρομικές μεταφορές αντιπροσωπεύει περίπου 30 δισεκατ. ευρώ τον χρόνο, πράγμα που αντιστοιχεί στην αξιολόγηση που πραγματοποίησαν οι γαλλικές αρχές. Το […] της αγοράς το καλύπτει το τροχαίο υλικό ([…] δισεκατ. ευρώ), το […] οι υποδομές ([…]δισεκατ. ευρώ), το […] % η σήμανση ([…] δισεκατ. ευρώ) και το […] % οι υπηρεσίες ([…]δισεκατ. ευρώ). Ο τομέας του τροχαίου υλικού μπορεί να υποδιαιρεθεί ως ακολούθως, σε μέσα ποσοστά πωλήσεων στην ευρωπαϊκή αγορά από το 2000 έως το 2002 για κάθε τομέα:

(109)

Από πλευράς πωλήσεων, οι κύριες επιχειρήσεις είναι η Bombardier, η Alstom και η Siemens, και σε μικρότερο βαθμό η GE και η Ansaldo. Όλες μαζί οι επιχειρήσεις αυτές αντιπροσώπευαν περίπου […] % της παγκόσμιας αγοράς σιδηροδρομικών μεταφορών το 2002: η Bombardier […] %, η Alstom […] %, η Siemens […] %, η GE […] % και η Ansaldo […] %. Επιχειρήσεις μικρότερων διαστάσεων αλλά ενεργές σε ευρωπαϊκές αγορές είναι η CAF, η Talgo και η Vosslogh. Πρόσφατα, η Alstom και η Bombardier αποτελούσαν τις κύριες επιχειρήσεις στους κύριους τομείς τροχαίου υλικού. Μοιράστηκαν τη θέση υπ’ αριθμόν ένα στην ευρωπαϊκή αγορά με τη Siemens. Η Alstom και η Siemens βρίσκονται σε πολύ καλή θέση όσον αφορά τα προϊόντα προηγμένης τεχνολογίας.

(110)

Η Ευρώπη αποτελεί την ευρύτερη αγορά με τμήμα […] %. Η Γαλλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο αντιπροσωπεύουν τις πιο σημαντικές ευρωπαϊκές αγορές κατέχοντας συνολικά το […] %, […] % και […] % αντιστοίχως των μέσων ετησίων πωλήσεων από το 2000 έως το 2002, ακολουθούμενες από την ιταλική και ισπανική αγορά, που αντιπροσώπευσαν η κάθε μια […] % της ευρωπαϊκής αγοράς για την ίδια χρονική περίοδο. Η τοπική παρουσία, δηλαδή επιχειρήσεων που έχουν τοπικές εγκαταστάσεις παραγωγής, αποτελεί σημαντικό τομέα με εθνικές και τοπικές επιχειρήσεις που κυριαρχούν στις αγορές (τμήμα της αγοράς στη Γαλλία […] %, στη Γερμανία […] %, στο Ηνωμένο Βασίλειο […] %, στην Ισπανία […] % και στην Ιταλία […] % από το 2000 έως το 2002). Διαγράφεται ωστόσο μια άλλη γενικευμένη τάση εξευρωπαϊσμού της αγοράς. Υπολογίζεται ότι η βιομηχανία παρουσιάζει πλεόνασμα παραγωγής κατά περίπου […] %, ακόμα και αν αναμένεται ετήσια αύξηση της ζήτησης κατά […] %. Οι τομείς των τρένων μεγάλης ταχύτητας, της σήμανσης και των υπηρεσιών θα πρέπει να παράσχουν καλύτερες προοπτικές αύξησης.

(111)

Η γαλλική αγορά κυριαρχείται από την Alstom και, σε μικρότερο βαθμό από την Bombardier. Η Επιτροπή υπολογίζει την αγορά αυτή σε 1,8 δισεκατ. ευρώ, βάσει των μέσων πωλήσεων από το 2000 έως το 2002 (21), στις οποίες οι UME/UMD αντιπροσώπευσαν […] εκατ. ευρώ, τα TGV […] εκατ. ευρώ, τα μετρό […] εκατ. ευρώ, τα ελαφρά σιδηροδρομικά οχήματα […] εκατ. ευρώ και οι μηχανές έλξης […] εκατ. ευρώ. Το τμήμα της αγοράς της Alstom για τη χρονική αυτή περίοδο ήταν […] % στον τομέα των TGV, […] % στα VLR και […] % στις μηχανές έλξης (22). Στους τομείς των UME/UMD (Alstom[…] %, Bombardier […] %) και των μετρό (Alstom […] %, Bombardier […] % και Siemens […] %) η Alstom είναι παρούσα με τους άλλους ανταγωνιστές της. Η Alstom κατέχει τμήμα της συνολικής αγοράς στην Γαλλία περίπου […] %. Ενημερωτικά, στη Γερμανία, παρά την πολύ ισχυρή θέση της Siemens στον τομέα των TGV, το τμήμα της σε ολόκληρη την αγορά είναι […] % (ακολουθεί την Bombardier με […] %).

(112)

Η παγκόσμια αγορά ναυπηγικής κατέχεται από την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, με μεγάλη εξέλιξη της Κίνας. Τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία, συμπεριλαμβανομένης και της Alstom, έχουν συγκεντρωθεί σε τμήματα προηγμένης τεχνολογίας και μεγάλης προστιθέμενης αξίας (κρουαζιερόπλοια και πλοία μεταφοράς μεθανίου). Τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία κατέχουν σωρευτικά τμήμα […] % της αγοράς των κρουαζιερόπλοιων, που κατανέμεται σε τέσσερις εταιρείες. Κατά μέσον όρο μεταξύ του 1994 και του 2003, η Alstom κατείχε το […] % της παγκόσμιας αγοράς κρουαζιερόπλοιων, η Fincantieri το […] %, η Aker Kvaerner το […] % και η Meyer το […] %. Για τα κρουαζιερόπλοια και τα πλοία μεταφοράς μεθανίου, η αγορά αναφοράς είναι η παγκόσμια.

(113)

Η αγορά των κρουαζιερόπλοιων είναι μάλλον πεσμένη τη στιγμή αυτή, τα δε βιβλία παραγγελιών δεν θα γεμίσουν μέχρι το 2007. Οι πιο μακροχρόνιες προοπτικές είναι ωστόσο καλές, χάρη στην ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας. Το λανθάνον ποσοστό αύξησης της βιομηχανίας κρουαζιερόπλοιων υπολογίζεται σε […] % το χρόνο μέχρι το 2010. Η αγορά των πλοίων μεταφοράς μεθανίου βρίσκεται σε στάδιο ταχείας αύξησης οι δε προοπτικές, μακροπρόθεσμα, είναι επίσης θετικές.

(114)

Το άρθρο 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ορίζεί ότι «ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη μέλη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό δια της ευνοϊκής μεταχείρισης ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την κοινή αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ των κρατών μελών συναλλαγές εκτός αν η παρούσα συνθήκη ορίζει άλλως». Η Επιτροπή θα εξετάσει, ως εκ τούτου, τα συγκεκριμένα μέτρα για να καθορίσει εάν αποτελούν κρατική ενίσχυση.

(115)

Όπως ήδη προαναφέρθηκε, η Alstom είναι ουσιαστικά ενεργή στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και της ναυπηγικής. Τα συγκεκριμένα προϊόντα και υπηρεσίες αποτελούν αντικείμενο συναλλαγών και ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών. Η ανάπτυξη του σημείου 1 δείχνουν κατά πολύ ότι κάθε ενίσχυση στην Alstom επηρεάζει τις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών και νοθεύει τον ανταγωνισμό στην κοινή αγορά.

(116)

Εξάλλου, όλα τα λαμβανόμενα και χρηματοδοτούμενα από το κράτος μέτρα ή από οργανισμούς που ελέγχει το κράτος, ή/και των οποίων η συμπεριφορά στο παρόν πλαίσιο καταλογίζεται προφανώς στο κράτος όπως στη CDC (23) και το CFDI. Πρόκειται για ειδικά μέτρα υπέρ της Alstom και ως εκ τούτου επιλεκτικά εφαρμοζόμενα.

(117)

Στις αποφάσεις κίνησης και επέκτασης της επίσημης διαδικασίας εξέτασης, η Επιτροπή είχε καταλήξει ότι τα κρατικά μέτρα που αναφέρονται στην απόφαση της 2ας Αυγούστου 2003, όπως τροποποιήθηκε με τη συμφωνία του Σεπτεμβρίου 2003, αποτελούσαν κρατικές ενισχύσεις κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης. Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι αρχικά η Γαλλία δεν αντιτάχθηκε στον χαρακτήρα ενίσχυσης του παλαιού μέτρου 1 σχετικά με τη συμμετοχή του κράτους στην αύξηση κεφαλαίου, και ζήτησε τον χαρακτηρισμό ως ενίσχυσης για τα υπόλοιπα μέτρα που αποτελούσαν αντικείμενο της συμφωνίας της 2ας Αυγούστου 2003.

(118)

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι το παλαιό μέτρο 1 αντικαταστάθηκε από τους TSDDRA (σημερινό μέτρο 1) και ότι η Γαλλία δεν αντιτάσσεται στον χαρακτηρισμό ως κρατικής ενίσχυσης ούτε του νέου αυτού μέτρου 1 ούτε, εξάλλου, κανενός άλλου από τα μέτρα που είχαν προκύψει από τη συμφωνία του Σεπτεμβρίου 2003. Αντίθετα, η Γαλλία με την επιστολή τής 4ης Σεπτεμβρίου 2003, υποστήριξε τον απολύτως απαραίτητο χαρακτήρα της κρατικής συμμετοχής στις πράξεις στήριξης στην Alstom, καθώς και τον σφαιρικό και απαραίτητο χαρακτήρα της σειράς χρηματοοικονομικών μέτρων που τέθηκαν στη διάθεση της επιχείρησης. Έτσι, φάνηκε σαφώς ότι η ανάληψη υποχρέωσης από μέρους του κράτους ήταν απαραίτητη για να αποφευχθεί η πτώχευση της Alstom και ότι αποτελούσε στοιχείο-κλειδί της συμφωνίας της 2ας Αυγούστου 2003, πράγμα που επιβεβαιώθηκε από την τροποποιηθείσα έκδοση της συμφωνίας, που κοινοποίησε η Γαλλία στις 26 Σεπτεμβρίου 2003. Χωρίς την κρατική συμμετοχή, οι τράπεζες δεν θα είχαν αναλάβει την υποχρέωση να στηρίξουν την επιχείρηση. Η Γαλλία κρίνει ότι τα μέτρα που προέκυψαν από τη συμφωνία του Σεπτεμβρίου 2003 αποτελούν σαφώς ενισχύσεις, συμβιβάσιμες όμως με την κοινή αγορά..

(119)

Η προκαταρκτική θέση της Επιτροπής επιβεβαιώνεται έτσι όσον αφορά τα μέτρα που αναφέρονται στις αποφάσεις κίνησης και επέκτασης της διαδικασίας. Δεν μπορεί ως εκ τούτου να επηρεαστεί παρά μόνο από τροποποιήσεις ορισμένων μέτρων, που ανακοίνωσαν οι γαλλικές αρχές, τον Μάιο 2004.

(120)

Οι TSDDRA (μέτρο 1) αποτελούν αντικείμενο κρατικής εγγύησης σε ένα πλαίσιο που δεν μπορεί να είναι αυτό του ιδιώτη επενδυτή σε οικονομία ελεύθερης αγοράς. Παρέχουν ως εκ τούτου πλεονέκτημα στην Alstom μέσω κρατικών πόρων. Επίσης, οι βραχυπρόθεσμες διευκολύνσεις (μέτρο 2) χορηγήθηκαν σε ένα πλαίσιο που δεν μπορεί να είναι εκείνο του ιδιώτη πιστωτή σε οικονομία ελεύθερης αγοράς. Σημειώνεται ότι για το τελευταίο αυτό μέτρο το τμήμα που εγγυάται η CDC το εγγυάται κατόπιν κρατικής αίτησης και κατά συνέπεια τούτο καταλογίζεται στο κράτος, πράγμα που η Γαλλία ουδέποτε αρνήθηκε.

(121)

Η κρατική εγγύηση της δεύτερης ζημίας μέχρι ύψους 1,25 δισεκατ. ευρώ επί εγγυήσεων που χορηγούν οι τράπεζες (νέο μέτρο 3), καθώς και η προηγούμενη αντεγγύηση (πρώην μέτρο 3), αποτελεί επίσης μέτρο κατ’ εξαίρεση που δεν μπορεί να θεωρηθεί ως κανονική συμπεριφορά χρηματοοικονομικού ιδρύματος λαμβανομένης ιδίως υπόψη της κατάστασης της Alstom. Επωφελούνται κατά συνέπεια και αυτές από ένα πλεονέκτημα που χρηματοδοτείται μέσω κρατικών πόρων, στη συγκεκριμένη περίπτωση μέσω του CFDI, και το οποίο καταλογίζεται στο κράτος. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Γαλλία δεν διαχωρίζει τα μέτρα που εφαρμόζονται άμεσα από το κράτος από εκείνα που εφαρμόζονται μέσω του CFDI. Ουσιαστικά, το πρωτόκολλο συμφωνίας της 27ης Μαΐου 2004, που διαβιβάστηκε με επιστολή της 7ης Ιουνίου 2004 ορίζει ότι «το κράτος θα παράσχει την αντεγγύησή του (στο νέο μηχανισμό εξασφαλίσεων) άμεσα ή μέσω του CFDI». Στο πρωτόκολλο αναφέρεται επίσης ότι η νέα εγγύηση του μέτρου 3 «θα εκδοθεί από το CFDI, από το κράτος ή από οποιονδήποτε άλλον οργανισμό λειτουργεί υπό κρατική εγγύηση». Τούτο αποδεικνύει σαφώς ότι οι πόροι του CFDI είναι κρατικοί και ότι οι μετοχές καταλογίζονται στο κράτος και πρέπει, κατά συνέπεια, στη συγκεκριμένη περίπτωση να θεωρηθεί ότι αποτελούν κρατικές εγγυήσεις.

(122)

Ο PSDD που εγγυάται το CFDI και το κράτος (μέτρο 4), καθώς και τους TSDD που χορηγούνται άμεσα από το κράτος (μέτρο 5) δεν μπορούν ούτε αυτοί να θεωρηθούν ότι αντιστοιχούν σε κανονική συμπεριφορά επενδυτών/πιστωτών σε οικονομία ελεύθερης αγοράς. Κανένας κοινός επενδυτής/πιστωτής δεν θα παρενέβαινε προς αυτή την κατεύθυνση με εξαίρεση ενδεχομένως αν ήταν ήδη πιστωτής ή μέτοχος της Alstom. Θα πρέπει εκ νέου να σημειωθεί ότι η χορήγηση του PSDD ήταν, κατά τις συμφωνίες του Αυγούστου και Σεπτεμβρίου 2003 μία από τις αναλήψεις υποχρεώσεων του κράτους. Η ανάληψη αυτή υποχρέωσης εκφράζεται με εγγύηση στο CFDI για το σύνολο του δανείου. Όσον αφορά την ανάληψη υποχρέωσης από μέρους του κράτους να μετατρέψει τις απαιτήσεις σε μετοχές, άμεσα ή μέσω του CFDI, τούτο πραγματοποιήθηκε αμετάκλητα και για το σύνολο των απαιτήσεων που κατέχει μακροπρόθεσμα, ενώ η μετατροπή για τους άλλους πιστωτές θα είναι κατ’ επιλογήν. Το μέτρο αυτό έχει ως στόχο, κατά συνέπεια, να παγιώσει ακόμα περισσότερο τη χρηματοοικονομική δομή της Alstom, ανεξάρτητα από την κατάστασή της κατά τη στιγμή της μετατροπής και παρέχει στο κράτος έναν ρόλο που δεν προσομοιάζει προς εκείνο των άλλων πιστωτών και ο οποίος συνεπάγεται επιπλέον κινδύνους.

(123)

Όσον αφορά το μέτρο 6, η Γαλλία δεν προέβη σε κανένα χαρακτηρισμό της κρατικής συμμετοχής στη νέα αύξηση κεφαλαίου. Η Επιτροπή κρίνει ότι η εν λόγω κρατική συμμετοχή στη νέα αύξηση κεφαλαίου περιλαμβάνει στοιχεία ενίσχυσης. Όπως ανέφερε η Επιτροπή στο έγγραφο με τίτλο «Εφαρμογή των άρθρων 92 [87] και 93 [88] της συνθήκης ΕΟΚ [EΚ] στις συμμετοχές των δημοσίων αρχών» (24), σε ορισμένες περιστάσεις, υφίσταται υπόνοια ενίσχυσης. Πρόκειται για την περίπτωση «όταν η δημόσια χρηματοοικονομική παρέμβαση συνδυάζει την συμμετοχή με άλλες λεπτομέρειες παρέμβασης που πρέπει να κοινοποιηθούν βάσει του άρθρου 93 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ» ή όταν «η συμμετοχή πραγματοποιείται σε ορισμένους τομείς που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσχέρειες». Στη συγκεκριμένη περίπτωση η Επιτροπή επισημαίνει ότι η αύξηση κεφαλαίου συμφωνήθηκε παράλληλα με άλλα μέτρα που θεωρούνται ως κρατικές ενισχύσεις κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης και ότι η Alstom αποτελεί προβληματική επιχείρηση. Τέλος, η εν λόγω αύξηση κεφαλαίου πρέπει να εξεταστεί παράλληλα με άλλα μέτρα στήριξης που λαμβάνει το κράτος (25). Όλες οι πράξεις αποτελούν τμήμα της ίδιας ενέργειας που στοχεύει στη στήριξη της Alstom κατά τη διεξαγόμενη αναδιάρθρωσή της.

(124)

Εν κατακλείδι, η Επιτροπή κρίνει ότι τα μέτρα 1 έως 6 αποτελούν όλα τμήμα ενός συνόλου που έχει σαφώς ως στόχο να στηρίξει τον όμιλο Alstom ο οποίος διαφορετικά θα αντιμετώπιζε σοβαρούς κινδύνους πτώχευσης. Επιπλέον, φαίνεται σαφώς ότι τα συγκεκριμένα μέτρα δεν θα είχαν ληφθεί από ιδιώτη επενδυτή ο οποίος θα ενεργούσε υπό συνθήκες ελεύθερης αγοράς και ότι εξάλλου μπορεί να επηρεάσουν τις συναλλαγές των κρατών μελών και να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό στην κοινή αγορά. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα μέτρα 1 έως 6 περιλαμβάνουν όλα στοιχεία κρατικής ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης.

(125)

Όσον αφορά το μέτρο 7, η Επιτροπή είχε απευθύνει αίτηση συμπληρωματικών πληροφοριών στη Γαλλία με την επιστολή τής 10ης Ιουλίου 2003, για να καθορίσει κατά πόσον η τιμή αγοράς του τμήματος T&D της Alstom από μέρους του δημοσίου ομίλου πυρηνικής Areva, ύψους 920 εκατ. ευρώ καθαρών, περιλάμβανε στοιχεία κρατικής ενίσχυσης. Σχετικά με το θέμα αυτό, η Επιτροπή κρίνει ότι οι σαφείς και σύμφωνες πληροφορίες που προέκυψαν από τις επιστολές που απηύθυνε η Γαλλία στην Επιτροπή στις 4 Σεπτεμβρίου 2003 και στις 16 Φεβρουαρίου 2004 διαλύουν τις αμφιβολίες ότι το μέτρο αυτό μπορεί να περιλαμβάνει στοιχεία κρατικής ενίσχυσης. Απουσία ενδείξεων που θα μπορούσαν να σημαίνουν ότι η Alstom έτυχε πλεονεκτήματος από μέρους της Areva, το οποίο καταλογίζεται με το παραπάνω στο κράτος, η Επιτροπή κρίνει ότι δεν υπάρχει στοιχείο που να μπορεί να δικαιολογήσει ότι η συγκεκριμένη πράξη περιλάμβανε στοιχεία κρατικής ενίσχυσης. Η Areva συμπεριφέρθηκε κατά την πράξη αυτή ως ιδιώτης επενδυτής σε οικονομία ελεύθερης αγοράς. Υποτίθεται επίσης ότι ακόμα και αν δεν είναι έτσι, η Επιτροπή κρίνει ότι ένα ενδεχόμενο στοιχείο ενίσχυσης είναι ιδιαίτερα περιορισμένο και ουδόλως τροποποιεί τη γενική αξιολόγηση των μέτρων υπέρ της Alstom.

(126)

Όσον αφορά τα άλλα μέτρα (μέτρα 8, 9 και 10), θα πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ των μέτρων 8, 9 και 10.

(127)

Όσον αφορά το μέτρο 8, «Μπαχρέιν», η απόφαση κίνησης της διαδικασίας αναφερόταν σε εγγυήσεις για την κατασκευή θερμοηλεκτρικού σταθμού στο Μπαχρέιν. Η Γαλλία δεν δέχεται ότι έδωσε οποιοδήποτε είδος εγγύησης στο πλαίσιο αυτής της καθαρά εμπορικής πράξης. Η Επιτροπή εξέτασε την επιστολή που απεύθυνε η Γαλλία στις αρχές του Μπαχρέιν: Κρίνει ότι το άκρως γενικό πνεύμα της επιστολής αυτής δεν παρουσιάζει κανέναν δεσμευτικό χαρακτήρα που μπορεί να παρέχει πλεονέκτημα στην Alstom. Το μέτρο 8 δεν μπορεί, ως εκ τούτου, να αποτελεί ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης. Εάν δεχθούμε την αντίθετη περίπτωση, η Επιτροπή κρίνει ότι το ενδεχόμενο στοιχείο ενίσχυσης που είναι άκρως δυσχερές να υπολογιστεί ποσοτικά, ουδόλως τροποποιεί την γενική της αξιολόγηση των μέτρων υπέρ της Alstom.

(128)

Όσον αφορά το μέτρο 9 «αγορά από την GdF ενός πλοίου μεταφοράς μεθανίου», και το μέτρο 10 «αγορά από την SeaFrance ενός νέου πλοίου», η Γαλλία αναφέρει καταρχάς ότι η Alstom επέτυχε τις παραγγελίες αυτές με δική της προσπάθεια χωρίς τη στήριξη του κράτους. Ωστόσο, η Γαλλία αναγνωρίζει ότι παρέσχε […] GdF και […] SNCF, μητρική εταιρεία της SeaFrance, «στοιχεία διευκόλυνσης» στο πλαίσιο των σχετικών αγορών. Μετά την ανάλυση των επιστολών που αναφέρονται στην αιτιολογική σκέψη 89, η Επιτροπή κρίνει ότι τα εν λόγω «στοιχεία διευκόλυνσης» θα πρέπει να θεωρηθούν ως ισοδύναμα κρατικών εγγυήσεων. Στην περίπτωση της GdF (μέτρο 9), η Γαλλία αναφέρει όντως ότι αναλαμβάνει την υποχρέωση […] (26) εάν η πράξη είχε αίσιο τέλος. Στην περίπτωση της SeaFrance (μέτρο 10), η Γαλλία αναφέρει ότι […] (27) ότι θα ήταν αναγκαίο για τη SeaFrance να φέρει καλώς εις πέρας την πράξη αυτή.

(129)

Βάσει αυτών των «επιστολών στήριξης», είναι σαφές ότι το κράτος χορήγησε αποφασιστικό πλεονέκτημα στην Alstom παρέχοντας στους πελάτες της εγγύηση αποζημίωσης, για την εκτέλεση από μέρους της Alstom των εν λόγω παραγγελιών πλοίων. Το πλεονέκτημα αυτό υπήρξε αναμφισβήτητα καθοριστικό στοιχείο για την Alstom σε μια στιγμή όπου η χρηματοοικονομική της κατάσταση ήταν τέτοια που ο ενημερωμένος επενδυτής θα είχε βεβαίως διστάσει να της παραγγείλει πλοία. Είναι εξάλλου αποκαλυπτικό σχετικά με το θέμα αυτό ότι οι εν λόγω «επιστολές στήριξης» ουσιαστικά αντικατέστησαν εξ ολοκλήρου τις συνήθεις εξασφαλίσεις για αυτό το είδος πράξεων, οι οποίες χρειάστηκαν σε άλλες περιπτώσεις την κρατική παρέμβαση (βλέπε πρώην και νέο μέτρο 3), όπως ενημέρωσε αργότερα η Γαλλία την Επιτροπή.

(130)

Κατά συνέπεια, τα μέτρα αυτά πρέπει να θεωρηθούν ως ισοδύναμα εγγυήσεων στο μέτρο που έχουν παρόμοιο αποτέλεσμα με εκείνο της συνδυασμένης δέσμης εξασφαλίσεων. Πρέπει να εξεταστούν ως αποτελούσες αναπόσπαστο μέρος του συνόλου των ενισχύσεων που η Γαλλία θέτει στη διάθεση της Alstom για να στηρίξει τις προσπάθειες αναδιάρθρωσής της βάσει του σχεδίου υλοποίησης από τον Μάρτιο 2003 και μετά. Οι εξασφαλίσεις αυτές παρασχέθηκαν στην Alstom τον Ιούνιο 2003, ενώ οι δυσχέρειες που αντιμετώπιζε η επιχείρηση ήταν καθόλα γνωστές. Υπ’ αυτούς τους όρους, οι συγκεκριμένες εξασφαλίσεις πρέπει να θεωρηθεί ότι αποτελούν τα πρώτα μέτρα ενίσχυσης προς στήριξη της Alstom.

(131)

Τέλος, η Επιτροπή διατηρεί την ανάλυση που εξέθεσε ήδη στο πλαίσιο της προσωρινής αξιολόγησής της, όσον αφορά την εξασφάλιση της πραγματοποίησης από μέρους των τραπεζών της πρώτης αύξησης κεφαλαίου, καθώς και της έκδοσης από τις τράπεζες των ORA, και επιβεβαιώνει, κατά συνέπεια, ότι τα συγκεκριμένα στοιχεία δεν περιλαμβάνουν κρατική ενίσχυση.

(132)

Η Γαλλία στην απάντησή της για την κίνηση της διαδικασίας επέκτασης της επίσημης διαδικασίας εξέτασης, προέβαλε το επιχείρημα ότι το ποσό των ενισχύσεων που χορηγούσε το κράτος στο πλαίσιο των μέτρων 3 και 4 ήταν κατώτερο από το ποσό των καλυπτόμενων διευκολύνσεων. Η Γαλλία δέχεται εξάλλου να θεωρήσει τα υπόλοιπα μέτρα ως ενισχύσεις μέχρι και 100 % της ονομαστικής τους αξίας. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι παρατηρήσεις της Γαλλίας αφορούν μόνο το σύνολο των ενισχύσεων πριν από την τροποποίηση του Μαΐου 2004. Η Γαλλία δεν εκφράζεται, ως εκ τούτου, για το ύψος των ενισχύσεων που περιλαμβάνονται στην εγγύηση της νέας δέσμης εξασφαλίσεων η οποία θα αντικαταστήσει την αντασφάλεια (μέτρο 3) ούτε για εκείνη που περιλαμβάνεται στη νέα προβλεπόμενη αύξηση κεφαλαίου (μέτρο 6).

(133)

Οι ενισχύσεις που χορηγεί το κράτος, ιδίως όταν λαμβάνουν μορφή εγγύησης τίτλων επιχειρήσεων (ίδιους πόρους ή οιονεί ίδιους πόρους), δανείων βραχυπρόθεσμων ή μακροπρόθεσμων ή εξασφαλίσεων, θα πρέπει να αξιολογούνται ποσοτικά, εκ των προτέρων, δηλαδή κατά τη στιγμή της χορήγησης τους. Μόνο αυτός ο τρόπος λειτουργίας παρέχει τη δυνατότητα να ληφθεί υπόψη ο κίνδυνος που αναλαμβάνει το κράτος, ενώ μια ποσοτική αξιολόγηση εκ των υστέρων στηρίζεται στην πραγματική αποτίμηση του κινδύνου. Βάσει αυτών των αρχών θα πρέπει να καθοριστούν τα στοιχεία της ποσοτικής αξιολόγησης των ενισχύσεων στην Alstom.

(134)

Οι TSDDRA (μέτρο 1) και οι TSDD (μέτρο 5) ήταν οιονεί ίδιοι πόροι. Κανένας επενδυτής στη θέση του κράτους δεν θα είχε εγγυηθεί τέτοιους τίτλους. Ο κίνδυνος ήταν τόσο υψηλός (σε περίπτωση αδυναμίας εκπλήρωσης από μέρους του οφειλέτη, θα ήταν αυταπάτη για το κράτος να υπολογίζει σε οποιοδήποτε εξόφληση), που η Επιτροπή είχε θεωρήσει το ποσό της ενίσχυσης ως ίσο με την ονομαστική αξία των τίτλων. Η Γαλλία είχε δεχθεί την αξιολόγηση αυτή η οποία ουσιαστικά δεν τροποποιήθηκε από τη μετατροπή των τίτλων σε κεφάλαιο.

(135)

Οι βραχυπρόθεσμες ρευστότητες (μέτρο 2) επίσης τέθηκαν σε διάθεση ενώ καμία άλλη τράπεζα δεν ήταν διατεθειμένη να το πράξει. Στην περίπτωση των 300 εκατ. ευρώ που το κράτος ανέλαβε την υποχρέωση να ανανεώσει μέχρι τον Φεβρουάριο του 2005 και τα οποία αντιστοιχούν σε μεσοπρόθεσμο δάνειο, η ενίσχυση μπορεί να ανέρχεται και στο 100 % της ονομαστικής αξίας. Αντίθετα, τα 900 εκατ. ευρώ σε εμπορικά χρεόγραφα δανείστηκαν βραχυπρόθεσμα (και όντως εξοφλήθηκαν ταχέως). Μεταξύ αυτών, 800 εκατ. προορίζονταν να καλύψουν τις ανάγκες χρηματοδότησης εν αναμονή της μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης που θα χορηγούσε το κράτος (TSDDRA, TSSD και PSDD) το ποσό των οποίων η Επιτροπή θεωρεί εξ ολόκληρου ως ενίσχυση. Κατά συνέπεια, λογικά μπορεί να θεωρηθεί ότι η ενίσχυση αυτή δόθηκε από το κράτος με την εγγύηση των 800 εκατ. ευρώ σε εμπορικά χρεόγραφα. Πρόκειται, ως εκ τούτου, για το ίδιο ποσό ενίσχυσης που απλώς άλλαξε μορφή και το οποίο θα πρέπει να υπολογιστεί μόνο μια φορά. Στον συνοπτικό πίνακα 7, η Επιτροπή εφαρμόζει, κατά συνέπεια, στάθμιση 0 % σε αυτά τα 800 εκατ. ευρώ βραχυπρόθεσμου δανείου, και 100 % στις μακροπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις που χρησίμευσαν για την εξόφλησή τους. Τελικά, θα πρέπει να υπολογιστεί ποσοτικά η ενίσχυση που περιλαμβάνεται στο υπόλοιπο των 100 εκατ. Όσον αφορά το μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο δάνειο, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο λιγότερος υψηλός κίνδυνος από τη μη εξόφληση για τον πιστωτή, δεδομένης της μικρής διάρκειας και του γεγονότος ότι το δάνειο αυτό θα πρέπει να χρησιμεύσει για την εφαρμογή λύσεων πιο μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης. Το ποσό της ενίσχυσης αποτελεί άρα τμήμα του ονομαστικού ποσού που αποτέλεσε έτσι αντικείμενο του δανείου.

(136)

Όσον αφορά τη συνδυασμένη δέσμη εξασφαλίσεων (μέτρο 3), όπως περιγράφεται στο τμήμα IV, ισχύει ότι η Γαλλία ανακοίνωσε μόνο τους υπολογισμούς που αφορούσαν την πρώτη αντασφάλεια των 2,275 δισεκατ. ευρώ. Η αντασφάλεια αυτή όμως καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από μια νέα εγγύηση 1,25 δισεκατ. ευρώ. Θα πρέπει, ως εκ τούτου, να προσδιοριστεί, όπως ήδη εξετέθη, ότι η Γαλλία στηρίζει τους υπολογισμούς της σε μια εκτίμηση του τεχνικού κινδύνου 5 % υπολογιζόμενου από ιστορικά δεδομένα που δεν παρέχουν τη δυνατότητα υπολογισμού του ποσού της ενίσχυσης της καταργηθείσας αντασφάλειας μεταξύ 0 και 43 εκατ. ευρώ.

(137)

Όπως υπενθυμίζεται στην αιτιολογική σκέψη 133, η ύπαρξη και το ποσό της ενίσχυσης πρέπει να καθορίζονται εκ των προτέρων, δηλαδή τη στιγμή της χορήγησής τους και όχι όπως έχει πρόθεση η Γαλλία, όταν η δέσμη εξασφαλίσεων θα έχει ήδη παραγάγει αποτελέσματα. Το ποσό της ενίσχυσης δεν μπορεί να υπολογιστεί εκ των υστέρων σε σχέση με τον κίνδυνο των συμβάσεων που όντως καλύπτονται. Τη στιγμή της χορήγησης της εγγύησης, η Γαλλία δεν είχε επιβάλλει κανέναν περιορισμό για τη χρησιμοποίηση του κονδυλίου. Η αντασφάλεια μπορούσε, κατά συνέπεια, να καλύψει οποιαδήποτε σύμβαση σε οποιοδήποτε τομέα δραστηριότητας της Alstom, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα ξεπερνούσε τη διάρκεια των επτά ετών. Εκ των προτέρων, η ενίσχυση που περιλαμβάνεται στην αντασφάλεια θα μπορούσε να φθάσει και 100 % του καλυπτόμενου ποσού, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής για την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ στις κρατικές ενισχύσεις υπό μορφή εγγυήσεων (28) (που καλείται στο εξής «ανακοίνωση για τις κρατικές ενισχύσεις υπό μορφή εγγυήσεων»), όπου ορίζει στο σημείο 3.2. ότι «στην περίπτωση στην οποία, κατά το χρόνο χορήγησης του δανείου, υπάρχουν σοβαρές υπόνοιες ότι ο οφειλέτης δεν θα είναι σε θέση να εκπληρώσει την υποχρέωσή του, η αξία της εγγύησης μπορεί να φθάνει μέχρι και το ποσό που καλύπτει η εν λόγω εγγύηση». Τον κίνδυνο αυτό δεν μπορεί να τον αναλάβει κανένας ιδιώτης επενδυτής. Η Γαλλία στην απάντησή της κατά την κίνηση και την επέκταση της επίσημης διαδικασίας εξέτασης, ανέφερε ότι «οι τράπεζες δεν μπορούν να παράσχουν από μόνες τους τον μηχανισμό αυτό εξασφάλισης, δεδομένων των υποχρεώσεων που ήδη έχουν αναλάβει, το δε κράτος έρχεται να στηρίξει αυτές τις ουσιαστικές για την ορθή λειτουργία της Alstom εξασφαλίσεις». Έτσι, η Γαλλία δέχεται ότι χωρίς την αντεγγύηση του κράτους, η Alstom δεν θα είχε πρόσβαση σε νέα δέσμη εξασφαλίσεων. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, η Επιτροπή παρατηρεί ότι η συγκεκριμένη αντεγγύηση λειτουργούσε εκ των πραγμάτων ως εγγύηση: ήταν ουσιαστικά άμεσα απαιτητή από μέρους των τραπεζών στην υπόθεση που ένα από τα σχέδια που είχαν εξασφαλίσει δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί ή να ολοκληρωθεί εγκαίρως από μέρους της Alstom.

(138)

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή κρίνει ότι ο εν δυνάμει κίνδυνος για το κράτος ανέρχεται σε 100 % του ποσού της δέσμης εξασφαλίσεων που καλύπτεται από την αντασφάλεια, δηλαδή σε 2,275 δισεκατ. ευρώ. Ωστόσο, μετά από τις ανακοινωθείσες τον Μάιο 2004 τροποποιήσεις, η αντασφάλεια του κράτους επί της δέσμης εξασφαλίσεων καταργείται, Θα πρέπει, ως εκ τούτου, σε ένα πρώτο στάδιο να υπολογιστεί το ποσό της ενίσχυσης που προκύπτει από την παροχή από μέρους του κράτους της αντασφάλειας για χρονική περίοδο περίπου δώδεκα μηνών. Βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών και σύμφωνα προς τις συνήθεις μεθόδους υπολογισμού, η ενίσχυση που αντιστοιχεί στην αντασφάλεια που παρέχει το κράτος κατά την περιορισμένη χρονική περίοδο μπορεί να υπολογιστεί σε μέγιστο ποσό 411 εκατ. ευρώ. Ο υπολογισμός αυτός ξεκινά από την υπόθεση ότι οι καλυπτόμενες συμβάσεις διαρκούν τρία έτη (μέσος όρος στη βιομηχανία), και ότι ο κίνδυνος χρησιμοποίησης της εγγύησης κατανέμεται κατά ομοιόμορφο τρόπο κατά την τριετή αυτή περίοδο, ότι οι εξασφαλίσεις εκδίδονται κατά τρόπο γραμμικό επί των δώδεκα μηνών (Σεπτέμβριο 2003-Αύγουστο 2004), για συνολικό ποσό 3,5 δισεκατ. και ότι από τον Σεπτέμβριο 2004 η αντασφάλεια του κράτους επί των εκδιδομένων εξασφαλίσεων καταργείται. Το ποσό της ενίσχυσης θεωρείται ότι ανέρχεται σε 100 % του ποσού της αντασφάλειας πολλαπλασιαζόμενο επί τη διάρκεια της εγγύησης (αριθμός μηνών κατά τους οποίους η εγγύηση εξασφαλίζεται σε σχέση με τα 3 έτη, ήτοι 36 μήνες). Υπενθυμίζεται ότι η αντασφάλεια ανήρχετο σε 65 % ανά εξασφάλιση (29).

(139)

Όπως αναφέρθηκε στην αιτιολογική σκέψη 52, η καταργηθείσα αντασφάλιση θα αντικατασταθεί από νέα εγγύηση της δεύτερης σειράς ύψους 1,25 δισεκατ. ευρώ που θα ενταχθεί στο πλαίσιο της νέας δέσμης εξασφαλίσεων, η οποία αντιπροσωπεύει ποσό 8 δισεκατ. ευρώ (μέτρο 3). Στο νέο πλαίσιο, ο ενδεχόμενος κίνδυνος για το κράτος ανέρχεται σε 1,25 δισεκατ. ευρώ και, ως εκ τούτου, η εγγύηση των 700 εκατ. ευρώ καθίσταται ανεπαρκής για να καλύψει τις ενδεχόμενες ζημίες. Η νέα αντεγγύηση πρέπει να θεωρηθεί ως ενίσχυση που μπορεί να φθάσει ύψος 100 % του ποσού της. Η διευθέτηση αυτή συνεπάγεται, κατά συνέπεια, μείωση του ενδεχόμενου κινδύνου του κράτους κατά ποσό 1 δισεκατ. ευρώ. Έτσι όπως αναφέρθηκε στο τμήμα ΙΙΙ, η μείωση του ποσού της έκθεσης του κράτους σε κίνδυνο αποτελούσε καθοριστικό παράγοντα για να μην υπάρξει νέα επέκταση της επίσημης διαδικασίας εξέτασης.

(140)

Εξάλλου, η Επιτροπή κρίνει ότι το ποσό της ενίσχυσης δεν θα επηρεαστεί ουσιαστικά από την αφαίρεση των δαπανών που θα υποστεί η Alstom για να τύχει της εγγύησης. Δεδομένου ότι η αξιολόγηση αυτή και το γεγονός ότι τα στοιχεία που διαβίβασε η Γαλλία δεν περιλαμβάνουν αριθμητικά στοιχεία που να επιτρέπουν ακριβή υπολογισμό των ποσών που καταβάλλει η Αlstom στο κράτος, το μέγιστο ποσό της ενίσχυσης που περιλαμβάνεται στις εγγυήσεις δεν έχει αφαιρεθεί.

(141)

Όσον αφορά την εγγύηση που το κράτος παρέχει στο CFDI για να θέσει στη διάθεση της Alstom το PSDD που αναφέρεται στο μέτρο 4, επιβάλλεται η ίδια λογική σκέψη. Χωρίς την εγγύηση του κράτους κατά 100 % του PSDD, το CFDI δεν θα είχε ποτέ χορηγήσει το δάνειο. Κατά συνέπεια, και σύμφωνα με την ανακοίνωση για τις ενισχύσεις υπό μορφή εγγυήσεων, η Επιτροπή κρίνει ότι το 100 % της εγγύησης μπορεί να αποτελέσει κρατική ενίσχυση. Η ανάλυση αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι η Γαλλία ανακοίνωσε ότι τα χρέη της Alstom προς το κράτος θα μετατρέπονταν σε κεφάλαιο κατά το θέρος 2004, συμπεριλαμβανομένων και των PSDD. Η μετατροπή του χρέους σε κεφάλαιο δείχνει σαφώς ότι το PSDD χρηματοδοτείται μέσω κρατικών πόρων και καταλογίζεται στο κράτος και ότι πρέπει να θεωρηθεί ως ενίσχυση που φθάνει μέχρι 100 % του σχετικού ποσού.

(142)

Λόγω των στοιχείων που εξηγούνται στο τμήμα αυτό, η Επιτροπή θεωρεί ότι η συμμετοχή του κράτους στη νέα αύξηση κεφαλαίου (μέτρο 6) δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι θα πραγματοποιείτο από κοινό επενδυτή σε οικονομία ελεύθερης αγοράς, αλλά αποτελεί ενίσχυση. Η ενίσχυση που περιλαμβάνεται στη συμμετοχή αυτή στο κεφάλαιο μπορεί να ανέρχεται μέχρι και στο 100 % του εγγυηθέντος ποσού.

(143)

Όσον αφορά τις εγγυήσεις που παρασχέθηκαν στη GdF και στην SNCF όπως αναφέρονται στα μέτρα 8 και 10, η Γαλλία αναγνωρίζει ότι είχαν ως στόχο να αντικαταστήσουν τις εξασφαλίσεις. Σύμφωνα με την εκτίμηση της ενίσχυσης που περιλαμβάνεται στη σχετική με τη δέσμη των εξασφαλίσεων εγγύηση, η Επιτροπή θεωρεί ότι το μέγιστο ποσό της ενίσχυσης μπορεί να ανέλθει σε 100 % του καλυπτόμενου ποσού. Ωστόσο, λαμβανομένης υπόψη της δυσχέρειας υπολογισμού της σημασίας και της πιθανότητας που έχουν ορισμένοι κίνδυνοι να προκύψουν από τη μη εκτέλεση ή την κακή εκτέλεση αυτών των συμβάσεων, καθώς και το τμήμα των κινδύνων αυτών που μπορεί πραγματικά να καλυφθεί από κρατική εγγύηση, η Επιτροπή αδυνατεί να υπολογίσει ποσοτικά κατά αξιόπιστο τρόπο το ποσό της ενίσχυσης που ενέχουν οι εν λόγω εγγυήσεις.

(144)

(145)

Λαμβανομένων υπόψη των προαναφερθέντων, τα κρατικά μέτρα πρέπει να αξιολογηθούν ως ειδικές κρατικές ενισχύσεις στο πλαίσιο της παρούσας εξέτασης. Το άρθρο 87 παράγραφοι 2 και 3 της συνθήκης προβλέπει παρεκκλίσεις από το γενικό μη συμβιβάσιμο που προβλέπεται στην παράγραφο 1.

(146)

Οι παρεκκλίσεις που προβλέπονται στο άρθρο 87 παράγραφος 2 της συνθήκης δεν εφαρμόζονται στην περίπτωση αυτή δεδομένου ότι τα μέτρα ενίσχυσης δεν έχουν κοινωνικό χαρακτήρα και δεν εφαρμόζονται σε μεμονωμένους καταναλωτές, δεν προορίζονται για την επανόρθωση ζημιών που προκαλούνται από θεομηνίες ή άλλα έκτακτα γεγονότα και δεν έχουν αντικείμενο την προώθηση της οικονομίας ορισμένων περιοχών της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας οι οποίες θίγονται από τη διαίρεση της Γερμανίας.

(147)

Στο άρθρο 87 παράγραφος 3 της συνθήκης προβλέπονται και άλλες παρεκκλίσεις. Δεδομένου ότι ο στόχος της ενίσχυσης δεν είναι περιφερειακός και η παρέκκλιση του στοιχείου β) της εν λόγω παραγράφου δεν εφαρμόζεται σαφώς, μόνο οι παρεκκλίσεις που προβλέπονται στο στοιχείο γ) εφαρμόζονται. Το σημείο αυτό προβλέπει την έγκριση κρατικών ενισχύσεων που προορίζονται να διευκολύνουν την ανάπτυξη ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων όταν αυτές δεν μεταβάλλουν τους όρους συναλλαγών σε βαθμό αντίθετο προς κοινό συμφέρον. Στο πλαίσιο αυτό, εξακολουθεί να ισχύει ότι οι ενισχύσεις χορηγήθηκαν με στόχο την αποκατάσταση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας προβληματικής επιχείρησης. Θα πρέπει, ως εκ τούτου, να αξιολογηθούν βάσει των κατευθυντηρίων γραμμών. Η Επιτροπή μετά από εξέταση έκρινε ότι κανένα άλλο κοινοτικό πλαίσιο δεν μπορεί να εφαρμοστεί στη συγκεκριμένη περίπτωση. Η Γαλλία δεν επικαλέστηκε εξάλλου καμία άλλη παρέκκλιση της συνθήκης και στηρίχθηκε αποκλειστικά στις κατευθυντήριες γραμμές για να προασπιστεί το συμβιβάσιμο των κοινοποιηθέντων τον Αύγουστο 2003 μέτρων.

(148)

Η επιχείρηση για να τύχει των ενισχύσεων διάσωσης και αναδιάρθρωσης πρέπει να θεωρηθεί προβληματική. Η έννοια αυτή ορίζεται στο τμήμα 2.1 των κατευθυντήριων γραμμών. Στο σημείο 6 αναφέρεται ότι οι δυσχέρειες μιας επιχείρησης εκδηλώνονται με αύξηση των ζημιών, μείωση του κύκλου εργασιών, διόγκωση των αποθεμάτων, πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα, μείωση του ακαθάριστου περιθωρίου αυτοχρηματοδότησης, αυξανόμενη δανειοληψία, αύξηση των οικονομικών επιβαρύνσεων, καθώς και εξασθένιση ή εξαφάνιση της αξίας του καθαρού ενεργητικού.

(149)

Από καθαρό θετικό κέρδος κατά το οικονομικό έτος 2000-2001, η επιχείρηση κατά το οικονομικό έτος 2002-2003 πέρασε σε ζημία κατά πολύ μεγαλύτερη του ενός δισεκατ. ευρώ. Κατά τον ίδιο χρόνο, οι ίδιοι πόροι μειώθηκαν κατά περισσότερο από το ήμισυ, φθάνοντας τα 2 δισεκατ. ευρώ μείον 800 εκατ. Η Alstom μπορεί, κατά συνέπεια, να θεωρηθεί προβληματική επιχείρηση κατά την έννοια του σημείου 5 των κατευθυντηρίων γραμμών, γεγονός που δεν αμφισβητεί ούτε η Γαλλία ούτε κανένας παρεμβαίνων στο πλαίσιο της διαδικασίας.

(150)

Η Γαλλία κρίνει ότι τμήμα των μέτρων 2 και 3 μπορεί να χαρακτηριστεί ως ενισχύσεις διάσωσης. Προς στήριξη της διάσωσης αυτής επικαλείται το γεγονός ότι οι ενισχύσεις αυτές εγγυώνται τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες της επιχείρησης σε ρευστότητα.

(151)

Όσον αφορά το μέτρο 2, η Γαλλία κρίνει ότι τα 900 εκατ. Ευρώ, όπως προκύπτουν από το χρηματοοικονομικό πλαίσιο μετά τη συμφωνία του Σεπτεμβρίου 2003, πρέπει να θεωρηθούν ενισχύσεις διάσωσης κατά την έννοια των κατευθυντηρίων γραμμών. Η ενίσχυση αυτή υπό μορφή ρευστότητας βραχυπρόθεσμα, στόχος της οποίας είναι να αποφευχθεί η άμεση παύση των δραστηριοτήτων της Alstom, επιστράφηκε εντός έξι μηνών από την καταβολή της.

(152)

Όσον αφορά το μέτρο 3, η Γαλλία κρίνει η αντεγγύηση επί της συνδυασμένης δέσμης κρατικών εξασφαλίσεων πρέπει επίσης να θεωρηθεί ενίσχυση διάσωσης η οποία χορηγήθηκε κατά το στάδιο της έκδοσης των εξασφαλίσεων από μέρους των τραπεζών και των αντεγγυήσεων από μέρους του κράτους, δεδομένου ότι τα μέτρα που τέθηκαν σε εφαρμογή κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου παρέσχον τη δυνατότητα να διατηρηθεί η Alstom σε λειτουργία. Σύμφωνα με τη Γαλλία, η αντεγγύηση θα έπρεπε υπ’ αυτές τις συνθήκες να εξεταστεί ενίσχυση διάσωσης που χορηγήθηκε κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους εφαρμογής των μέτρων με στόχο τη διάσωση της επιχείρησης. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η Γαλλία δεν αξιολογεί το τμήμα της ενίσχυσης που πρέπει να θεωρηθεί ως ενίσχυση διάσωσης, καθόλου περισσότερο από ό,τι θα αξιολογούσε μια ενίσχυση αναδιάρθρωσης. Κατά την περαιτέρω διάρκειά της, θα έπρεπε να θεωρηθεί ενίσχυση αναδιάρθρωσης. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι δεν πραγματοποιήθηκε καμία αξιολόγηση για την ανακατάταξη της αντεγγύησης στη νέα συνδυασμένη δέσμη ύψους 8 δισεκατ. ευρώ.

(153)

Ωστόσο θα πρέπει να υπενθυμιστεί ότι η Επιτροπή στις αποφάσεις της κίνησης και επέκτασης της επίσημης διαδικασίας εξέτασης, είχε θεωρήσει ότι η Alstom φαινόταν ότι βρίσκεται σε κατάσταση αναδιάρθρωσης κατά τη στιγμή που εγκρίθηκαν τα συγκεκριμένα μέτρα. Υπ’ αυτές τις συνθήκες τμήμα των συγκεκριμένων μέτρων ενίσχυσης δεν μπορεί να θεωρηθούν ενισχύσεις διάσωσης οι οποίες δεν θα χορηγούντο, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές, μετά την εφαρμογή του σχεδίου αναδιάρθρωσης ή εκκαθάρισης που πρέπει υποχρεωτικά να έχει προηγηθεί. Εξάλλου, οι συνθήκες έγκρισης των ενισχύσεων διάσωσης, που καθορίζονται στο σημείο 23 των εν λόγω κατευθυντηρίων γραμμών, δεν φαίνεται να πληρούνται στη συγκεκριμένη περίπτωση. Υπ’ αυτούς τους όρους, η Επιτροπή είχε τότε θεωρήσει, προληπτικά, ότι οι συγκεκριμένες ενισχύσεις θα έπρεπε να εξεταστούν υπό το φως των κριτηρίων έγκρισης των ενισχύσεων για αναδιάρθρωση.

(154)

Οι αμφιβολίες που εξέφρασε η Επιτροπή στο πλαίσιο της κίνησης και επέκτασης της διαδικασίας εξακολουθούν να είναι βάσιμες. Όντως, θα ήταν τεχνητό να διαχωριστεί το σύνολο των συγκεκριμένων ενισχύσεων σε ενισχύσεις διάσωσης και ενισχύσεις αναδιάρθρωσης. Δεδομένου ότι καμία περίοδος διάσωσης δεν προηγήθηκε της κατάρτισης του σχεδίου αναδιάρθρωσης. Μια τέτοια ανάλυση θα ήταν αντίθετη προς τον στόχο που τίθεται με τη χορήγηση των ενισχύσεων διάσωσης, ο οποίος συνίσταται στη διατήρηση του καθεστώτος μέχρις ότου η επιχείρηση μπορεί να λάβει θέση σχετικά με το μέλλον της.

(155)

Οι ενισχύσεις που καλύπτουν τις ανάγκες ρευστότητας ή τα διαρθρωτικά μέτρα εντάσσονται στη λογική της υπό πραγματοποίηση αναδιάρθρωσης. Η Επιτροπής δεν μπορεί να δεχθεί να χαρακτηρισθούν αυθαίρετα ενισχύσεις διάσωσης οι ενισχύσεις που χορηγήθηκαν κατά τους έξι πρώτους μήνες ή ακόμα κατά το πρώτο έτος αναδιάρθρωσης. Στο πλαίσιο αυτό, δεν έχει σημασία που οι ενισχύσεις καλύπτουν τις ανάγκες ρευστότητας της υπό αναδιάρθρωση επιχείρησης, δεδομένου ότι ενισχύσεις για αναδιάρθρωση καλύπτουν συχνά ανάγκες ρευστότητας των επιχειρήσεων υπό αναδιάρθρωση, όπως ακριβώς π.χ. οι επενδύσεις ή οι δαπάνες που αφορούν τη μείωση της παραγωγικής ικανότητας.

(156)

Εξάλλου, η Επιτροπή θεωρεί ότι το ποσό της ενίσχυσης που αφορά το μέτρο 2 προήρχετο, κατά μεγάλο μέρος, από ποσά που προέκυψαν από τα διαρθρωτικά μέτρα που το αντικατέστησαν και ότι για τον λόγο αυτό επίσης, θα πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης. Όσον αφορά την αντεγγύηση (παλαιό μέτρο 3), αυτή δεν πληροί κανένα από τα κριτήρια χορήγησης των ενισχύσεων διάσωσης που αναφέρονται στις κατευθυντήριες γραμμές. Δεν πρόκειται ιδίως για ρευστότητα δεδομένου ότι αυτή δεν αποτελεί εγγύηση δανειοληψίας όπως προβλέπεται στο σημείο 23 των κατευθυντηρίων γραμμών. Επιπλέον, η εν λόγω αντεγγύηση θα πρέπει να ξεπερνάει του έξι μήνες που προβλέπονται στις κατευθυντήριες γραμμές δεδομένου ότι θα πρέπει να καλύψει σχέδια που μπορεί να διαρκέσουν μέχρι και επτά έτη.

(157)

Δεδομένων των προαναφερθέντων, η Επιτροπή κρίνει σκόπιμο να αξιολογήσει τα μέτρα αυτά ως εμπεριεχόμενα στο σύνολο των ενισχύσεων αναδιάρθρωσης.

(158)

Οι κατευθυντήριες γραμμές προβλέπουν τέσσερις σωρευτικούς όρους για να εγκρίνουν ενίσχυση αναδιάρθρωσης: ένα σχέδιο που να εξασφαλίζει τη μακροχρόνια βιωσιμότητα, την πρόληψη των στρεβλώσεων του ανταγωνισμού, ενισχύσεις περιορισμένες στο ελάχιστο και πλήρη εφαρμογή του σχεδίου αναδιάρθρωσης.

(159)

Η χορήγηση της ενίσχυσης δεσμεύεται από την εφαρμογή του σχεδίου αναδιάρθρωσης το οποίο θα πρέπει για κάθε μεμονωμένη ενίσχυση να εγκρίνεται από την Επιτροπή. Το σχέδιο αναδιάρθρωσης, η διάρκεια του οποίου πρέπει επίσης να περιοριστεί όσο το δυνατόν, θα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα αποκατάστασης, εντός λογικής προθεσμίας, της μακροχρόνιας βιωσιμότητας της επιχείρησης, βάσει πραγματικών υποθέσεων που θα αφορούν τους όρους μελλοντικής εκμετάλλευσης. Η ενίσχυση για αναδιάρθρωση πρέπει, ως εκ τούτου, να συνδέεται με ένα βιώσιμο σχέδιο αναδιάρθρωσης, σχετικά με το οποίο το κράτος μέλος πρέπει να αναλάβει υποχρεώσεις.

(160)

Η Επιτροπή αξιολόγησε, με τη βοήθεια εξωτερικού της συμβούλου, το σχέδιο αναδιάρθρωσης που υπέβαλε η Γαλλία για να καθορίσει εάν επαρκούσε για την αποκατάσταση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας της επιχείρησης. Η Επιτροπή στήριξε την ανάλυσή της σε πληροφορίες που υπέβαλε τον Αύγουστο και τον Δεκέμβριο 2003, και κατόπιν τον Φεβρουάριο 2004. Η αξιολόγηση της Επιτροπής αφορά καταρχάς το κατάλληλο της λειτουργικής αναδιάρθρωσης, μετά τις προοπτικές της αγοράς και τις συνέπειές τους στο σχέδιο αναδιάρθρωσης και τέλος τη χρηματοοικονομική κατάσταση της επιχείρησης μετά την εφαρμογή του σχεδίου αυτού.

(161)

Κατά την ανάλυση των μέτρων αναδιάρθρωσης, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η ιδιομορφία των τομέων στους οποίους λειτουργεί η Alstom, Ειδικότερα, για τους τομείς Power και Transport, οι απαιτούμενες επενδύσεις σε πάγια στοιχεία του ενεργητικού είναι σχετικά περιορισμένες σε σχέση με τις ανάγκες σε κεφάλαια κίνησης. Αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο είναι η ικανότητα πραγματοποίησης του σχεδίου και της μηχανικής μελέτης, ενώ η ικανότητα φυσικής παραγωγής αποτελεί δέσμευση μόνο για περιορισμένο αριθμό προϊόντων (30). Κατά συνέπεια, οι επιχειρήσεις είναι γενικά ικανές να διευρύνουν την προσφορά τους σε χρονικές περιόδους μεγάλης ζήτησης. Αντίθετα, δεν είναι πάντα δυνατόν να μειωθεί το πλεονάζον εργατικό δυναμικό σε περιόδους χαμηλής ζήτησης, ιδίως σε χώρες όπου η κοινωνική νομοθεσία είναι ιδιαίτερα δεσμευτική. Μία άλλη ιδιομορφία των δραστηριοτήτων της Alstom είναι η ανάγκη κατασκευής διαφορετικών προϊόντων (31) στην ίδια γραμμή παραγωγής σε συνάρτηση με τις παραγγελίες, και τούτου με σκοπό να βελτιστοποιηθεί η χρησιμοποίηση των ικανοτήτων παραγωγής («utilization runs»).

(162)

Η ικανότητα παραγωγής μετράται κυρίως με τον διαθέσιμο χώρο για την παραγωγή («roofed area») και το διαθέσιμο εργατικό δυναμικό, ενώ ο εγκατασταθείς γενικά μηχανικός εξοπλισμός δεν αποτελεί μείζονα δέσμευση, σε αντίθεση προς άλλες βιομηχανίες. Εξάλλου, είναι δύσκολο να μετρηθεί η ικανότητα παραγωγής ανά προϊόν, γιατί όπως έχει ήδη αναφερθεί, διάφορα προϊόντα μπορούν να κατασκευασθούν σε διάφορες στιγμές στην ίδια γραμμή παραγωγής.

(163)

Κατά συνέπεια, τα μέτρα αναδιάρθρωσης της Alstom αποτέλεσαν αντικείμενο ανάλυσης και διαπιστώθηκε ότι θα παράσχουν τη δυνατότητα στην επιχείρηση να αναδιοργανώσει αποτελεσματικά τη χρησιμοποίηση του εργατικού της δυναμικού και να εξορθολογίσει την παρουσία της στον γεωγραφικό χώρο.

(164)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι όσον αφορά τους τομείς Power Generation και Transport, τα μέτρα αναδιάρθρωσης είναι επαρκή για να εξασφαλίσουν τη βιομηχανική αποκατάσταση. Οι προβλεπόμενες μειώσεις προσωπικού κρίνονται ανάλογες με το μέγεθος του πλεονάζοντος δυναμικού που υπάρχει στις βιομηχανίες αυτές. Οι αξιολογήσεις του κόστους των αναδιαρθρώσεων αυτών και της εξοικονόμησης πόρων που θα προκύψει φαίνονται ρεαλιστικές. Επιπλέον, η πρόωρη εφαρμογή του σχεδίου αναδιάρθρωσης δείχνει ότι οι διαδικασίες έχουν προχωρήσει αρκετά, κατά τρόπο ώστε ο κίνδυνος καθυστέρησης κατά την υλοποίηση των στόχων που προβλέπονται για τον Μάρτιο 2006 είναι μειωμένος.

(165)

Στον τομέα Power Turbo-Systems, η μείωση προσωπικού κατά […] % (από […] έως […] υπαλλήλους) ευθυγραμμίζεται με το πλεόνασμα ικανότητας που δείχνουν τα τελευταία ποσοστά χρησιμοποίησης από μέρους της Alstom και τα οποία αποτίμησε η Γαλλία (σε […] % τον Αύγουστο 2003) και ο εμπειρογνώμονας της Επιτροπής (σε […] % το 2002 και σε […] % το 2003). Η εν λόγω μείωση προσωπικού, σε συνδυασμό με τη μείωση και το επιλεκτικό κλείσιμο εργοστασίων και με τη λειτουργική αναδιοργάνωση, θα βοηθήσει για την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας της Alstom. Στον τομέα Power Environment, η μείωση του προσωπικού κατά […] % (από […] σε […]) […] (32) κρίθηκε αναγκαία από τον εμπειρογνώμονα της Επιτροπής. Είναι επίσης ανώτερη από το πλεόνασμα ικανότητας που εμφανίζει το ποσοστό χρησιμοποίησης που υπολόγισε η Γαλλία (περίπου […] % το πρώτο εξάμηνο του έτους 2003-2004). Η σημαντική αυτή μείωση του προσωπικού ερμηνεύεται από το κλείσιμο εργοστασίων παραγωγής, […]. Στον τομέα Power Services, η μείωση του προσωπικού έφθασε το […] % (από […] σε […]). Δεν προβλέπεται κλείσιμο εργοστασίων (33), αλλά τούτο μπορεί να δικαιολογηθεί από την ανάγκη τοπικής παρουσίας στον εν λόγω τομέα δραστηριότητας.

(166)

Τέλος, προβλέπονται προσπάθειες αναδιάρθρωσης στους τομείς Power Conversion (του τμήματος T&D το οποίο δεν πωλήθηκε στην Areva), υπό τη μορφή μείωσης προσωπικού κατά […] % (από […] σε […] εργαζόμενους) και αναδιοργάνωση της βιομηχανικής διάρθρωσης.

(167)

Στον τομέα Transport, η μείωση του προσωπικού ανέρχεται σε […] % (από […] σε […]). Η μείωση αυτή του προσωπικού ευθυγραμμίζεται με τις εκτιμήσεις του πλεονάσματος ικανότητας που πραγματοποίησε ο εξωτερικός σύμβουλος (μεταξύ […]% και […] %). Η μείωση ωστόσο δεν συμφωνεί με το σημερινό ποσοστό χρησιμοποίησης της Alstom (άνω του […] %) που ανακοίνωσε η Γαλλία. Η έλλειψη αυτή συμφωνίας ερμηνεύεται εν μέρει ωστόσο από το γεγονός ότι άνω του […] % της μείωσης του προσωπικού (σε συνδυασμό με το κλείσιμο εργοστασίων παραγωγής) αφορούν το Ηνωμένο Βασίλειο. Η Alstom Transport αντιμετώπισε πρόσφατα σημαντικές δυσχέρειες στη χώρα αυτή, οι δε προοπτικές της αγοράς είναι λιγότερο θετικές από ό,τι σε άλλες χώρες. Μπορεί να προβλεφθούν άλλες πρόωρες μειώσεις προσωπικού με σκοπό τη βελτίωση της παραγωγικότητας μέσω της βιομηχανικής βελτιστοποίησης.

(168)

Αντίθετα με την αξιολόγηση σχετικά με τους τομείς Transport και Power, η Επιτροπή κρίνει ότι οι προβλεπόμενες πράξεις από το σχέδιο αναδιάρθρωσης στον τομέα Marine είναι ανεπαρκείς για να αντισταθμίσουν το πλεόνασμα ικανότητας παραγωγής των ναυπηγείων της Alstom. Η μείωση προσωπικού που προβλέπεται από το σχέδιο αυτό ανέρχεται σε […] % (από […] σε […] μισθωτούς). Η παραγωγή θα επικεντρωθεί στα ναυπηγεία του Saint-Nazaire τα οποία αποτελούν τις σημαντικότερες εγκαταστάσεις κατασκευής, ενώ θα κλείσουν άλλες μικρότερης σημασίας εγκαταστάσεις. Παρά τα μέτρα αυτά, η Επιτροπή εκφράζει αμφιβολίες για το κατά πόσον οι εν λόγω προσπάθειες αναδιάρθρωσης θα είναι επαρκείς για να αυξήσουν το ποσοστό χρησιμοποίησης των ναυπηγείων της Alstom σε αποδεκτό επίπεδο, το 2006. Η στήριξη της ανάλυσης αυτής εκτίθεται στις αιτιολογικές σκέψεις 169 και 170.

(169)

Ακόμα και εάν ο τομέας Marine της Alstom έχει τεχνική ικανότητα να παραγάγει διάφορα είδη πλοίων (κρουαζιερόπλοια, μεταφοράς μεθανίου, μεταφοράς εμπορευμάτων, γιοτ, επιστημονικής και στρατιωτικής έρευνας κ.λπ.), φαίνεται ότι οι νέες παραγγελίες θα πρέπει να επικεντρωθούν στη ζήτηση κρουαζιερόπλοιων. Το ίδιο το σχέδιο αναδιάρθρωσης προβλέπει ότι οι νέες παραγγελίες θα προέλθουν κυρίως από την αγορά αυτή, ενώ τα άλλα είδη πλοίων δεν θα πρέπει να αποτελούν σημαντικό μέρος των παραγγελιών. Η σημερινή ικανότητα παραγωγής των ναυπηγείων του Saint-Nazaire υπολογίζεται σε 5 έως 6 κρουαζιερόπλοια τον χρόνο. Ορισμένες μεσοπρόθεσμες προοπτικές δείχνουν ότι, η Alstom διατηρήσει το σημερινό τμήμα της αγοράς, θα λάβει παραγγελίες για το πολύ 3 κρουαζιερόπλοια το χρόνο κατά την περίοδο 2004-2006. Ακόμα και αν η παραγωγή άλλων ειδών πλοίων μπορεί να αντισταθμίσει το επίπεδο παραγγελιών κρουαζιερόπλοιων που θα βρίσκεται κάτω από το ανώτατο αυτό όριο, είναι μάλλον απίθανο να έχει τούτο σημαντική επίδραση ώστε να αυξήσει το συνολικό επίπεδο παραγγελιών πέρα από τα 3 πλοία — που αντιστοιχούν σε ένα κρουαζιερόπλοιο— τον χρόνο.

(170)

Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή δέχθηκε θετικά την ανάληψη υποχρέωσης από μέρους της Γαλλίας να λάβει όσο το δυνατόν συντομότερα τα αναγκαία μέτρα, […], για να μειώσει το όριο αποδοτικότητας της Alstom για τις ναυπηγικές εργασίες σε 4,5 παραγγελίες πλοίων (ισοδύναμα με κρουαζιερόπλοια) τον χρόνο (που είναι ο μέσος όρος των πέντε τελευταίων ετών) σε […]. Η Επιτροπή θεωρεί ότι αυτή η πρόσθετη προσπάθεια […] είναι απολύτως αναγκαία για να εξασφαλιστεί η μακροχρόνια βιωσιμότητα του τομέα αυτού και θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή.

(171)

Η Επιτροπή αξιολόγησε λεπτομερώς τις προβλέψεις που προέκυψαν από το σχέδιο αναδιάρθρωσης, είτε πρόκειται για παραγγελίες είτε για εισόδημα εκμετάλλευσης ανά τομέα. Για τον σκοπό αυτό, εξακρίβωσε ότι τα στοιχεία είναι σύμφωνα με τις καθορισθείσες προβλέψεις για καθεμία από τις σχετικές αγορές. Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι προβλέψεις σχετικά με τις παραγγελίες είναι γενικά ρεαλιστικές και ότι εκείνες που αφορούν τα τμήματα της αγοράς και τη βιομηχανική αύξηση είναι αρκετά συνετές. Δύο τομείς αποτελούν ωστόσο εξαίρεση: ο Power Turbo-Systems και ο Marine.

(172)

Η δραστηριότητα Power Turbo-Systems της Alstom υπέστη ιδιαίτερα σοβαρές ζημίες που οφείλονταν στις σοβαρές δυσλειτουργίες κατά τη διάρκεια του 2000 των αεροστρόβιλων μεγάλης ισχύος GT24/GT26, που αντιπροσώπευαν το πλέον σημαντικό πρότυπο της γκάμας που διοχέτευε στο εμπόριο στον τομέα αυτό η Alstom. Άρχισαν εργασίες βελτίωσης της αποδοτικότητας των αεροστρόβιλων και συνάφθηκαν εμπορικές συμφωνίες με τους δυσαρεστημένους πελάτες. Η Γαλλία δείχνει ότι οι συγκεκριμένοι στρόβιλοι σήμερα είναι πλήρως αποδοτικοί και προσδιορίζει ότι μια ισπανική επιχείρηση υπέβαλε παραγγελία τριών στροβίλων πράγμα που από τη φύση του αποδεικνύει ότι η πελατεία της Alstom έχει ανακτήσει την εμπιστοσύνη της στην ποιότητα και την αποδοτικότητα των στροβίλων προηγμένης τεχνολογίας που διοχετεύει ο όμιλος στο εμπόριο.

(173)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι υπάρχουν αρκετά θετικά στοιχεία τα οποία επιβεβαιώνουν την ανάκαμψη στον τομέα αυτό. Έχει όντως προκύψει ότι η Alstom άρχισε τις αναγκαίες εργασίες για να επιτύχει την αναμενόμενη αποδοτικότητα και ότι οι διενέξεις με τους δυσαρεστημένους πελάτες έχουν διευθετηθεί. Η Επιτροπή παρατηρεί εξάλλου ότι οι λογιστικές προβλέψεις που καθορίστηκαν για να καλύψουν τους εναπομένοντες κινδύνους είναι επαρκείς. Εν πάση περιπτώσει, η παραγγελία τριών στροβίλων, τον Δεκέμβριο 2003, την οποία ανέφερε η Γαλλία αποδεικνύει ότι ο συγκεκριμένος τομέας μπορεί να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά του.

(174)

Ωστόσο, παρά αυτά τα ενθαρρυντικά σημάδια, η Επιτροπή κρίνει ότι η Γαλλία υπερτιμά την ικανότητα της Alstom να ανακτήσει τμήματα της αγοράς κατά τα προσεχή έτη. Εάν το τμήμα της αγοράς της Alstom πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τη μέση αποδοτικότητά της, κατά την περίοδο 1992-2002, η Επιτροπή υπολογίζει ότι υπάρχει μια αδυναμία (επισφαλείς παραγγελίες) που τοποθετείται γύρω στο […] % των υπολογιζόμενων παραγγελιών. Η Επιτροπή θεωρεί ότι ο κίνδυνος παραγγελιών ανέρχεται σε […] ευρώ, κάθε έτος από το 2004-2005 και 2005-2006, επί των […] ευρώ προβλεπόμενων παραγγελιών.

(175)

Στον τομέα Marine, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι προβλέψεις παραγγελιών όπως προκύπτουν από το σχέδιο αναδιάρθρωσης είναι ιδιαίτερα αισιόδοξες, ακόμα και αν υποτεθεί ότι θα επιβεβαιωθεί η μακροχρόνια ανάκαμψη της αγοράς κρουαζιερόπλοιων και ακόμα και αν υπολογιστεί δυνατότητα για τα ναυπηγεία του Ατλαντικού να παραγάγουν άλλα είδη πλοίων υψηλής τεχνολογικής απόδοσης, όπως τα πλοία μεταφοράς μεθανίου. Η Επιτροπή θεωρεί ότι ο κίνδυνος ανέρχεται σε […] ευρώ παραγγελιών το χρόνο το 2004-2005 και 2005-2006, επί […] ευρώ προβλεπόμενων παραγγελιών.

(176)

Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, η Επιτροπή κρίνει ότι ένα σύνολο παραγγελιών ύψους […] ευρώ είναι επισφαλείς. Το ποσό αυτό αντισταθμίζεται μόνο εν μέρει από το περιθώριο ευελιξίας («corporate buffer») ύψους […] ευρώ το οποίο εφαρμόζεται στις προβλεπόμενες παραγγελίες. Το σχέδιο αναδιάρθρωσης φαίνεται, κατά συνέπεια, ιδιαίτερα αισιόδοξο στο μέτρο που η Επιτροπή κρίνει ότι επισφαλείς παραγγελίες ύψους […] ευρώ δεν καλύπτονται από το περιθώριο ευελιξίας.

(177)

Η Επιτροπή ανάλυσε τις προβλέψεις της επιχείρησης σε επίπεδο κέρδους εκμετάλλευσης. Κρίνει ότι είναι δυνατή η επίτευξη των στόχων που περιλαμβάνονται στο σχέδιο αναδιάρθρωσης. Όντως, οι προσδοκίες σε θέματα λειτουργικού αποτελέσματος είναι αρκετά συνεπείς ώστε να αντισταθμίσουν την υπερβολική αισιοδοξία που παρουσιάζουν οι προβλέψεις παραγγελιών. Η Επιτροπή θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι οι συνέπειες της υπερεκτίμησης αυτής δεν πρέπει να θέσουν σε κίνδυνο τον στόχο της λειτουργικής αποδοτικότητας της Alstom για το 2006.

(178)

Η Επιτροπή, έχοντας αναλύσει όλα τα θεμελιώδη στοιχεία του σχεδίου αναδιάρθρωσης που έχει ως στόχο να δικαιολογήσει τη σχέση των προβλέψεων με τη λειτουργική αποδοτικότητα της Alstom για το 2006, κρίνει ότι οι προβλέψεις αυτές είναι ρεαλιστικές. Ένα πρώτο ουσιαστικό στοιχείο για τη βελτίωση της αποδοτικότητας προκύπτει από τα μέτρα εξοικονόμησης που έχουν αρχίσει στο πλαίσιο των ενεργειών αναδιάρθρωσης που περιγράφονται στο τμήμα ΙΙ Γ. Τα μέτρα εξοικονόμησης που έχουν ως στόχο τον εξορθολογισμό των δαπανών φαίνονται ρεαλιστικά, ο δε ρυθμός εφαρμογής τους μπορεί να θεωρηθεί ως θετικός δείκτης που παρέχει ελπίδες ότι η αναδιάρθρωση και η επιστροφή στη βιωσιμότητα μπορεί να πραγματοποιηθούν εντός των προβλεπομένων προθεσμιών.

(179)

Κατά δεύτερο λόγο, η Επιτροπή παρατηρεί ότι οι σημαντικές ζημίες που οφείλονται στην έντονη δυσλειτουργία στους αεροστρόβιλους μεγάλης ισχύος GT24/GT26 συνέβησαν κατ’ εξαίρεση. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκαν συμφωνίες για να τεθεί τέρμα στις διενέξεις με ορισμένους πελάτες. Αυτό το είδος δυσχερειών -από τη φύση τους μη επαναλαμβανόμενες- δεν πρέπει να προκύψουν στο μέλλον.

(180)

Ένα τρίτο σημαντικό στοιχείο είναι η πρόβλεψη της διατήρησης υψηλής αποδοτικότητας στους τομείς που ήδη λειτουργούν, ειδικότερα, στο τμήμα Power Services (λειτουργικό περιθώριο από […] % [που προβλέπεται για το 2006). Οι προβλέψεις αυτές φαίνονται λογικές βάσει των χαρακτηριστικών και της αύξησης των τομέων δραστηριότητας.

(181)

Λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία αυτά, η Επιτροπή συνάγει ότι ο στόχος του 6 % λειτουργικού περιθωρίου σε επίπεδο ομίλου που προβλέπεται από το σχέδιο αναδιάρθρωσης για το 2006, είναι ρεαλιστικός.

(182)

Η Επιτροπή ανάλυσε το θέμα του κατά πόσον τα προβλεπόμενα μέτρα στο σχέδιο αναδιάρθρωσης θα παράσχουν τη δυνατότητα στην Alstom να ανακτήσει τη μακροχρόνια βιωσιμότητά της. Όπως προαναφέρθηκε, η Επιτροπή θεωρεί ότι σε βιομηχανικό επίπεδο, τα μέτρα είναι γενικά επαρκή για να φθάσουν τους στόχους αποδοτικότητας που προβλέπει το σχέδιο. Εξάλλου, υπάρχουν θετικά σημάδια που δείχνουν ότι τα έκτακτα τεχνικά προβλήματα που προκάλεσαν ισχυρές μεμονωμένες ζημίες κατά τα προηγούμενα έτη έχουν επιλυθεί.

(183)

Ωστόσο, η Επιτροπή διατηρεί επιφυλάξεις όσον αφορά την αποδοτικότητα των μέτρων που περιλαμβάνει το σχέδιο αναδιάρθρωσης για την ανάκαμψη της μακροχρόνιας χρηματοοικονομικής ισχύος της Alstom, μετά τον Μάρτιο 2006. Η Επιτροπή δεν μπορεί, ως εκ τούτου, να συναγάγει ότι μετά το τέλος της αναδιάρθρωσης, η επιχείρηση θα είναι ικανή να δράσει στην αγορά με τα δικά της μέσα, όπως τούτο απαιτούν οι κατευθυντήριες γραμμές. Οι αμφιβολίες της Επιτροπής οφείλονται στα ακόλουθα στοιχεία ανάλυσης.

(184)

Καταρχάς, ένα λειτουργικό περιθώριο 6 %, το 2005-2006, πράγμα που αντιστοιχεί σε κέρδος εκμετάλλευσης […] ευρώ, δεν φαίνεται να αποτελεί επαρκή βάση για να εξασφαλιστεί η μακροχρόνια βιωσιμότητα της επιχείρησης. Σύμφωνα με το σχέδιο αναδιάρθρωσης, το καθαρό κέρδος το 2005-2006, θα πρέπει να ανέλθει σε […] ευρώ, ήτοι σε […] % των πωλήσεων.

(185)

Κατόπιν, η Επιτροπή έκρινε ότι το επίπεδο του οικονομικού χρέους σε σχέση με τους ίδιους πόρους παρέμενε αρκετά υψηλό το 2006: […] ευρώ σε σχέση με […] ευρώ. Τούτο δίνει μια σχέση χρέους/ιδίων πόρων («gearing ratio») […]. Κατά συνέπεια, η Alstom θα πρέπει να αφιερώσει ένα σημαντικό ποσοστό των εσόδων της για να αντιμετωπίσει το βάρος των επιτοκίων επί του χρέους της: οι χρηματοοικονομικές επιβαρύνσεις θα ανέλθουν σε […] ευρώ, ενώ τα εισοδήματα πριν από τη μείωση των τόκων, φόρων, υποτίμησης και απόσβεσης (EBIDTA) θα πρέπει να ανέλθουν συνολικά σε […] ευρώ, ήτοι σχέση κάλυψης των επιβαρύνσεων επιτοκίου («interest cover») […]. Ένα τέτοιο επίπεδο δείχνει σαφώς μια εύθραυστη χρηματοοικονομική κατάσταση που είναι δύσκολο να την αντέξει μακροχρόνια η επιχείρηση.

(186)

Εξάλλου, η Επιτροπή θεωρώντας ότι η Alstom υπήρχε κίνδυνος να μην είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τη βραχυπρόθεσμη χρηματοδότησή της για να ανταποκριθεί στις ανάγκες ρευστότητας κατά την περίοδο της αναδιάρθρωσης. Ο σύμβουλος, κατά την αξιολόγησή του σχεδίου ρευστότητας της Alstom, έκρινε ότι το «headroom» (κονδύλια πιστώσεων διαθέσιμα μείον κονδύλια πιστώσεων για τα οποία ήδη έχουν αναληφθεί υποχρεώσεις) θα πρέπει να διατηρηθεί κάτω από […] ευρώ, επίπεδο το οποίο η Επιτροπή κρίνει επαρκές υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν απρόβλεπτες δυσχέρειες. Εν πάση περιπτώσει, βάσει αυτού του ιδίου σχεδίου ρευστότητας, το επίπεδο του «headroom» θα πρέπει να είναι κάτω από το επίπεδο αναφοράς των […] ευρώ κατά το πρώτο και δεύτερο τρίμηνο του 2005-2006.

(187)

Τέλος, η Επιτροπή έκρινε ότι έπρεπε η Alstom να αυξήσει μεσοπρόθεσμα τους ίδιους πόρους της. Σύμφωνα με το σχέδιο, το επίπεδο ιδίων πόρων του 2006 θα έπρεπε να ανέλθει σε […] ευρώ, ήτοι στο […] % των πωλήσεων, ενώ κατά την περίοδο 1998-2000 οι ίδιοι πόροι αντιπροσώπευαν το 12 % των πωλήσεων. Κρίθηκε αναγκαίος ένας πιο ισχυρός χρηματοοικονομικός προϋπολογισμός από εκείνον που προβλέπεται για το 2006 ώστε η επιχείρηση να μπορέσει να προσελκύσει επενδυτές και, κατά συνέπεια, να χρηματοδοτηθεί κατά τρόπο αυτόνομο στην αγορά.

(188)

Εν συμπεράσματι, η Επιτροπή έκρινε ότι το σχέδιο αναδιάρθρωσης της Alstom παρέμενε ανεπαρκές σε χρηματοοικονομικό επίπεδο, κυρίως λόγω του πολύ σημαντικού χρέους και των ιδιαίτερα χαμηλών ιδίων πόρων.

(189)

Ωστόσο, τον Μάιο 2004, η Γαλλία ενημέρωσε την Επιτροπή ότι η επιχείρηση θα προέβαινε σε αριθμητική αύξηση του κεφαλαίου και σε μετατροπή τμήματος του χρέους σε κεφάλαιο. Οι δύο αυτές πράξεις θα παράσχουν τη δυνατότητα οι ίδιοι πόροι να τοποθετηθούν μεταξύ […]και […] ευρώ και το χρέος να τοποθετηθεί μεταξύ […] και […] ευρώ, τον Μάρτιο 2006, σε συνάρτηση με τον βαθμό συμμετοχής των τραπεζών στη μετατροπή των αξιώσεων σε κεφάλαιο, πράγμα που αντιστοιχεί σε ποσοστό πωλήσεων από […] % έως […] %. Η σχέση μεταξύ χρέους και ιδίων πόρων («gearing ratio») θα περιλαμβάνεται το 2006 μεταξύ […]και […], πράγμα που αντιπροσωπεύει επαρκή βελτίωση σε σχέση με το επίπεδο που αναφέρουν οι προβλέψεις οι οποίες έχουν πραγματοποιηθεί βάσει του προηγούμενου χρηματοοικονομικού σχεδίου. Επιπλέον, η μείωση του χρέους θα εκφραστεί με μείωση των χρηματοοικονομικών επιβαρύνσεων: Το 2006, θα περιλαμβάνονται μεταξύ […] και […] ευρώ. Βάσει ενός EBIDTA από […] ευρώ, ο λόγος του interest cover θα πρέπει να τοποθετηθεί μεταξύ […] και […], πράγμα που δείχνει βιώσιμη χρηματοοικονομική κατάσταση.

(190)

Εν συμπεράσματι, η νέα αύξηση κεφαλαίου και η επακόλουθη μείωση του χρέους επιτρέπουν κατά μεγάλο μέρος την εξάλειψη των αμφιβολιών της Επιτροπής σχετικά με τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα της επιχείρησης.

(191)

Εξάλλου, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη της την ανάληψη υποχρέωσης από μέρους της Γαλλίας, η οποία αναφέρεται στο τμήμα V, να συνάψει μια ή περισσότερες βιομηχανικές εταιρικές σχέσεις εντός διαστήματος τεσσάρων ετών.

(192)

Η Επιτροπή κρίνει ότι για να παγιώσει τις προοπτικές μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας της Alstom, χρειάζεται ουσιαστικά η επιχείρηση να πραγματοποιήσει μια ή περισσότερες εταιρικές σχέσεις. Οι επιλεγείσες εταιρικές σχέσεις θα πρέπει να παρέχουν επαρκή χρηματοοικονομική ισχύ και να συμβάλλουν από χρηματοοικονομικής και βιομηχανικής πλευράς στη δημιουργηθείσα εταιρική σχέση. Οι σχετικές βιομηχανικές δραστηριότητες θα πρέπει ωστόσο να είναι τέτοιες ώστε οι εταιρικές σχέσεις να μπορούν να κριθούν από την Επιτροπή βάσει των κανόνων ανταγωνισμού που προβλέπει η συνθήκη. Οι εταιρικές σχέσεις θα πρέπει να προβλεφθούν μακροπρόθεσμα. Θα πρέπει να πρόκειται για διαρθρωτικές και στρατηγικές συμφωνίες που δεν μπορεί να περιοριστούν στην υλοποίηση ενός συγκεκριμένου σχεδίου από κοινού, π.χ. για να ανταποκριθούν σε μία δεδομένη πρόσκληση για την υποβολή προσφορών. Για να υπάρξει αισθητός αντίκτυπος στη βιομηχανική και χρηματοοικονομική εξέλιξη της Alstom, οι εταιρικές σχέσεις θα πρέπει να αφορούν σημαντικό τμήμα των δραστηριοτήτων της στις εργασίες-κλειδιά των μεταφορών και της ενέργειας, στους τομείς που δεν θα αποτελέσουν αντικείμενο κοινών επιχειρήσεων (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 206 και 207). Εν κατακλείδι, οι εταιρικές αυτές σχέσεις θα πρέπει να παράσχουν τη δυνατότητα στην Alstom να ενδυναμώσει τα τεχνολογικά και βιομηχανικά της πλεονεκτήματα απαλλασσόμενη, για τις δραστηριότητες αυτές, από τις χρηματοοικονομικές δεσμεύσεις στις οποίες έχει υποβληθεί (34).

(193)

Παρατηρείται επίσης ότι οι εταιρικές αυτές σχέσεις θα δημιουργηθούν καταρχήν και υπό την προϋπόθεση της ρητής άδειας από μέρους της Επιτροπής, με επιχειρήσεις που δεν ελέγχονται από τις γαλλικές δημόσιες αρχές, αυτοδικαίως ή εκ των πραγμάτων, ατομικά ή από κοινού. Σε διαφορετική περίπτωση, οι εταιρικές αυτές σχέσεις μπορούν να διαιωνίσουν την παρουσία του κράτους στην πλευρά του ομίλου Alstom, πράγμα που αντίκειται σαφώς προς την άλλη ανάληψη υποχρέωσης που έχει αναλάβει η Γαλλία, η οποία συνίσταται στο να θέσει τέρμα στη συμμετοχή των δημοσίων αρχών στο κεφάλαιο της Alstom, και μέσω τούτου και στις κρατικές ενισχύσεις που η εν λόγω συμμετοχή συνεπάγεται.

(194)

Εν κατακλείδι, η Επιτροπή θεωρεί την υλοποίηση της ανάληψης υποχρέωσης σχετικά με τις εταιρικές σχέσεις ως ουσιαστικής σημασίας για να εξαλειφθούν οι αμφιβολίες σχετικά με τη μακροχρόνια βιωσιμότητα της επιχείρησης.

(195)

Οι ενισχύσεις αναδιάρθρωσης, για να εγκριθούν από την Επιτροπή, θα πρέπει να πληρούν τον δεύτερο όρο που συνίσταται στο ότι θα ληφθούν μέτρα για να μειωθούν, όσο το δυνατόν, οι ενδεχόμενες επιπτώσεις που οι ενισχύσεις θα μπορούσαν να έχουν στους ανταγωνιστές. Ελλείψει τούτου, οι ενισχύσεις θα πρέπει να θεωρηθούν ως «αντίθετες προς το κοινό συμφέρον» και να κηρυχθούν ασυμβίβαστες με την κοινή αγορά. Ο όρος αυτός εκφράζεται, στις περισσότερες περιπτώσεις, με μείωση της παρουσίας που μπορεί να διατηρήσει η επιχείρηση στις αγορές της μετά την περίοδο της αναδιάρθρωσης.

(196)

Όπως ήδη αναφέρθηκε, η Alstom άσκησε μέχρι το 2003 δραστηριότητες στους ακόλουθους τομείς: ενέργεια, διαβίβαση και διανομή, σιδηροδρομικές μεταφορές και ναυτιλία. Κατά συνέπεια, τα μέτρα που προορίζονται να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις της ενίσχυσης στους ανταγωνιστές θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για κάθε ένα από τους τομείς αυτούς. Το σχέδιο αναδιάρθρωσης προβλέπει εκ νέου επικέντρωση της Alstom στις βασικές εργασίες της. Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικό το σχέδιο αναδιάρθρωσης όπως το ανακοίνωσε η Γαλλία στην Επιτροπή, στις 5 Δεκεμβρίου 2003 και στις 15 Μαρτίου 2004, να εκτελεστεί εξ ολοκλήρου ακόμα και για τα στοιχεία του ενεργητικού που θα μεταβιβαστούν.

(197)

Στον τομέα της ενέργειας, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η επιχείρηση έχει ήδη μεταβιβάσει το τμήμα των βιομηχανικών στροβίλων, που περιλαμβάνει τους μικρούς αεροστρόβιλους (< 50 MW) και τους ατμοστρόβιλους (< 100 MW) στη Siemens, καθώς και το τμήμα T&D στην Areva. Οι μεταβιβασθείσες δραστηριότητες αντιπροσώπευαν, το 2002-2003, το 20 % του συνολικού κύκλου εργασιών της Alstom. Εξάλλου, οι αναλήψεις υποχρεώσεων από μέρους της Γαλλίας που περιγράφονται στο τμήμα V προβλέπουν επιπλέον μεταβιβάσεις στοιχείων του ενεργητικού στον τομέα της ενέργειας, ιδίως όσον αφορά τους βιομηχανικούς καυστήρες, καθώς και τη δημιουργία κοινής επιχείρησης η οποία θα καλύψει την υδραυλική δραστηριότητα.

(198)

Δεδομένου ότι πρόκειται για τη δεύτερη βασική δραστηριότητα της Alstom, τις σιδηροδρομικές μεταφορές, η Γαλλία αναλαμβάνει την υποχρέωση να μεταβιβάσει ιδίως το εργοστάσιο μηχανών έλξης φορτηγών τρένων της Valence και τις δραστηριότητες της Transport στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία.

(199)

Όσον αφορά τις δύο τελευταίες δραστηριότητες, καθώς και τους βιομηχανικούς καυστήρες, η Alstom θα πρέπει να συνεχίσει να τους διαχειρίζεται σύμφωνα με τις αρχές της ορθής διαχείρισης, εξασφαλίζοντας τα μέσα κανονικής ανάπτυξης, και μη λαμβάνοντας κανένα μέτρο που θα μείωνε την αξία τους, π.χ., τη μεταφορά άυλων στοιχείων του ενεργητικού (διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, αδειών, εμπορικών συμφωνιών, κλπ.), προσωπικού, πελατών ή ικανότητας πώλησης προς τη μητρική εταιρεία ή κάθε άλλου τμήματος του ομίλου Alstom. Για το σκοπό αυτό, η Γαλλία αναλαμβάνει την υποχρέωση, για καθεμία από τις δραστηριότητες αυτές που πρέπει να μεταβιβαστούν, τη θέσπιση ή τη σταθεροποίηση από μέρους της Alstom μιας διοίκησης που θα εξασφαλίζει την ορθή διαχείριση. Ένας διαχειριστής τον οποίον θα διορίσει η Γαλλία και θα εγκρίνει η Επιτροπή θα εξασφαλίσει τον έλεγχο της κατάλληλης εξέλιξης της διαχείρισης και της πώλησης των δραστηριοτήτων αυτών.

(200)

Όσον αφορά τα 800 εκατ. ευρώ (βάσει του κύκλου εργασιών 2002-2003) θα πρέπει να πραγματοποιηθούν επιπλέον μεταβιβάσεις μεταξύ των δραστηριοτήτων εκτός Marine, οι οποίες θα πρέπει να πληρούν απολύτως τους δύο ακόλουθους όρους. Αφενός, η μεταβιβασθείσα δραστηριότητα δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο στο πλαίσιο της παρούσας απόφασης προηγούμενης ή μελλοντικής μεταβίβασης ή να περιληφθεί στην κοινή επιχείρηση που αναφέρεται στην αιτιολογική σκέψη 207. Αφετέρου, η μεταβίβαση πρέπει να καλύπτει βιώσιμη δραστηριότητα η οποία θα περιλαμβάνει σταθερά στοιχεία ενεργητικού και προσωπικό, και της οποίας ο κύκλος εργασιών το 2002-2003 ήταν αντιπροσωπευτικός του επιπέδου δραστηριότητας κατά τη στιγμή της μεταβίβασης. […].

(201)

Βάσει κύκλου εργασιών ήδη μειωμένου κατά 20 % από την πώληση των βιομηχανικών στροβίλων και της δραστηριότητας T&D, οι επιπλέον μεταβιβάσεις αντιπροσωπεύουν επιπλέον μείωση 10 %. Οι μεταβιβάσεις αυτές πρέπει να προστεθούν σε σημαντικές μειώσεις δραστηριοτήτων (ιδίως πλήρους ή μερικού κλεισίματος εργοστασίων παραγωγής) και στις μειώσεις προσωπικού που αναφέρονται προηγουμένως (βλέπε πίνακα 2), όπως προβλέπεται στο πλαίσιο του σχεδίου αναδιάρθρωσης.

(202)

Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή κρίνει ότι τα πραγματοποιηθέντα αντισταθμίσματα και τα οποία πρέπει ακόμα να πραγματοποιηθούν από μέρους της Alstom παρέχουν τη δυνατότητα αποφυγής αθέμιτων στρεβλώσεων του ανταγωνισμού, κατά την έννοια των σημείων 35 έως 49 των κατευθυντηρίων γραμμών. Συνδυάζουν ταυτόχρονα κλείσιμο εργοστασίων και μεταβιβάσεις. Το γεγονός ότι, στους συγκεκριμένους τομείς η παρουσία στην αγορά και η δυνατότητα παραγωγής εξαρτώνται ελάχιστα από τις εγκατεστημένες γραμμές παραγωγής ερμηνεύει το ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η Επιτροπή προωθεί τις μεταβιβάσεις μάλλον παρά τη μείωση του μεγέθους των φυσικών εργαλείων παραγωγής.

(203)

Το συμπέρασμα αυτό επικουρείται και από ειδικούς όρους ή υποχρεώσεις που εφαρμόζονται στη συγκεκριμένη περίπτωση στην άδεια ενίσχυσης και επιβάλλονται ή γίνονται αποδεκτές βάσει του σημείου 42 των κατευθυντηρίων γραμμών.

(204)

Όντως, στο θέμα των μεταφορών, η Γαλλία αναλαμβάνει την υποχρέωση να ξεκινήσει σειρά διαρθρωτικών μέτρων με στόχο την αποτελεσματική αύξηση του ανοίγματος της αγοράς σε σιδηροδρομικό υλικό ώστε να αυξήσει τον ανταγωνισμό στην αγορά υπέρ του καταναλωτή. Η υποχρέωση αυτή, η οποία είναι σημαντική στις αγορές στις οποίες, βάσει των διαθέσιμων δεδομένων, έχουν τάση να παρέχουν πλεονεκτήματα για τις εθνικές επιχειρήσεις, ανταποκρίνεται στο σημείο 42 i) των κατευθυντηρίων γραμμών.

(205)

Πάντα στον τομέα Transport, οι περιορισμοί εφαρμόζονται στην πολιτική των τιμών και των αγορών της Alstom ώστε να αποφευχθούν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.

(206)

Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι η Γαλλία έχει αναλάβει την υποχρέωση η επιχείρηση να συνάψει μία ή περισσότερες βιομηχανικές εταιρικές σχέσεις εντός χρονικού διαστήματος τεσσάρων ετών, οι οποίες θα αφορούν σημαντικά τμήματα της δραστηριότητας της Alstom. Πέραν της βελτίωσης της βιωσιμότητας της επιχείρησης, η εν λόγω ανάληψη υποχρέωσης για εταιρικές σχέσεις θεωρείται επίσης ως αντισταθμιστικό μέτρο για τους ανταγωνιστές. Όντως, δεσμεύει την Alstom να βρει εταίρους για τις σημαντικές δραστηριότητες και να τους πείσει να συμμετάσχουν στις δραστηριότητες αυτές. Η Επιτροπή κρίνει ότι οι εταιρικές σχέσεις είναι κυρίως αναγκαίες στις εργασίες μεταφορών και ενέργειας οι οποίες είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού λόγω ενισχύσεων.

(207)

Η κοινή επιχείρηση η οποία θα πρέπει να συσταθεί για την υδραυλική δραστηριότητα σύμφωνα με την ανάληψη υποχρέωσης που έχει συνάψει η Γαλλία, εντάσσεται ακριβώς στην ίδια λογική. Σχετικά με το θέμα αυτό, η Επιτροπή κρίνει ότι η έννοια του «κοινού ελέγχου» πρέπει να περιλαμβάνεται στην έννοια του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 139/2004 του Συμβουλίου, της 20ής Ιανουαρίου 2004, σχετικά με τον έλεγχο των συγκεντρώσεων επιχειρήσεων («ο κανονισμός ΕΚ για τις συγκεντρώσεις») (35).

(208)

Τα τρία αυτά τελευταία στοιχεία (περιορισμός της πολιτικής τιμών και αγορών, βιομηχανικές εταιρικές σχέσεις και σύσταση κοινής επιχείρησης), η σημασία των οποίων έχει εξηγηθεί λεπτομερώς, ανταποκρίνονται στο σημείο 42 ii) των κατευθυντηρίων γραμμών.

(209)

Τέλος, η ανάληψη υποχρέωσης από μέρους των γαλλικών αρχών να αποσύρουν την ανακοίνωση των ενισχύσεων για καινοτομία και να μην υποβάλουν κοινοποιήσεις για τις ενισχύσεις αναδιάρθρωσης που αφορούν και οι δύο τον κλάδο Marine, εντάσσονται στο πλαίσιο του σημείου 42 iii) των κατευθυντηρίων γραμμών. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή κρίνει επίσης αναγκαίο να επιβάλει ότι καμία επιπλέον ενίσχυση δεν μπορεί να χορηγηθεί στην Alstom μέχρι το τέλος της διαδικασίας αναδιάρθρωσης και εν πάση περιπτώσει μέχρι την ημερομηνία λήξης της δυνατότητας έκδοσης νέων εξασφαλίσεων επί της συνδυασμένης δέσμης των 8 δισεκατ. ευρώ, δηλαδή μέχρι τις 30 Ιουνίου 2006. Ο όρος αυτός δεν αφορά τις ενισχύσεις του άρθρου 87 παράγραφος 2 της συνθήκης ούτε εκείνες που χορηγούνται στο πλαίσιο σχεδίων έρευνας και χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε εκείνες που χορηγούνται βάσει του προσωρινού αμυντικού μηχανισμού (βλέπε αιτιολογική σκέψη 218).

(210)

Λαμβανομένης υπόψη της θέσης της Alstom στη γαλλική αγορά, ιδίως στον τομέα του σιδηροδρομικού υλικού, η Επιτροπή λαμβάνει υπό σημείωση με ικανοποίηση τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η Γαλλία όσον αφορά τα διαρθρωτικά μέτρα διάνοιξης της αγοράς αυτής. Τα μέτρα αυτά, στο σύνολό τους, θα παράσχουν τη δυνατότητα σε άλλες επιχειρήσεις να υπερβούν ορισμένα εμπόδια τα οποία, σήμερα, περιορίζουν σημαντικά τον ανταγωνισμό στην αγορά αυτή.

(211)

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί ότι έχουν ληφθεί επαρκή μέτρα για να περιοριστεί ο αρνητικός αντίκτυπος των ενισχύσεων στον ανταγωνισμό, τους ανταγωνιστές και τους καταναλωτές.

(212)

Για να επιτραπεί η ενίσχυση, θα πρέπει ένας τρίτος όρος να πληρούται, ο οποίος συνίσταται στο ότι το ποσό και η ένταση της ενίσχυση πρέπει να περιορίζονται στο ελάχιστο αναγκαίο ώστε να καταστεί δυνατή η αναδιάρθρωση σε συνάρτηση με τις χρηματοοικονομικές δυνατότητες της επιχείρησης, των μετόχων της ή του εμπορικού ομίλου στον οποίο ανήκει. Οι δικαιούχοι της ενίσχυσης πρέπει να συμβάλουν ουσιαστικά στο σχέδιο αναδιάρθρωσης αντλώντας από τους δικούς τους ίδιους πόρους. Εν πάση περιπτώσει, θα πρέπει να αποδειχθεί στην Επιτροπή ότι η ενίσχυση θα χρησιμοποιηθεί μόνο για να αποκαταστήσει τη βιωσιμότητα της επιχείρησης και ότι δεν θα επιτρέψει στον δικαιούχο να αυξήσει την ικανότητα παραγωγής κατά την εφαρμογή του σχεδίου αναδιάρθρωσης.

(213)

Στην περίπτωση της Alstom, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι οι δαπάνες αναδιοργάνωσης των δραστηριοτήτων, όπως περιγράφονται στο σχέδιο που αξιολόγησε η PricewaterhouseCoopers («PwC»), ανέρχονται σε […] ευρώ (36). Στο ποσό αυτό θα πρέπει να προστεθούν οι ανάγκες σε κεφάλαια που απαιτούνται για την αποκατάσταση μιας χρηματοοικονομικής δομής αρκετά ισχυρής. Όντως, οι ίδιοι πόροι έχουν σχεδόν πλήρως εξαφανιστεί από τον προϋπολογισμό λόγω των έκτακτων ζημιών των δύο τελευταίων ετών. Τέλος, θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη οι ιδιαίτερα σημαντικές ανάγκες της επιχείρησης όσον αφορά εξασφαλίσεις και ρευστότητα.

(214)

Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι το κράτος παρεμβαίνει μέσω των TSDDRA για ποσό 300 εκατ. ευρώ (μέτρο 1), βραχυπρόθεσμης ρευστότητας για ποσό 1,2 δισεκατ. ευρώ (μέτρο 2), ασφάλειας δεύτερης σειράς ύψους 1,25 δισεκατ. ευρώ (μέτρο 3), ασφάλειας για PSDD ύψους 300 εκατ. ευρώ που θα μετατραπεί σε κεφάλαιο (μέτρο 4), ενός TSDD ποσού 200 εκατ. ευρώ που θα μετατραπεί επίσης σε κεφάλαιο (μέτρο 5) και συμμετέχει σε νέα αύξηση κεφαλαίου από 180 έως 220 εκατ. ευρώ. Τέλος, το κράτος εκτίθεται, μέσω εγγυήσεων στον κλάδο Marine, για μη καθορισθέν ποσό και έχει ήδη χορηγήσει εγγυήσεις (πρώην μέτρο 3) που αξιολογούνται σε περίπου 411 εκατ. ευρώ. Συνολικά, η πλήρης ποσοτικά υπολογιζόμενη έκθεση του κράτους κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης περιόδου ανέρχεται σε μέγιστο ποσό 3,470 δισεκατ. ευρώ. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι, δεδομένου ότι η επιχείρηση έχει ήδη επιστρέψει 900 εκατ. ευρώ (μέτρο 2), όπως αυτό ήδη αναφέρθηκε, ο εν δυνάμει κίνδυνος για το κράτος ανέρχεται σε 2,570 δισεκατ. ευρώ. Όπως εξηγήθηκε ήδη, οι ενισχύσεις έχουν αξιολογηθεί σε μέγιστο ποσό που περιλαμβάνεται μεταξύ 3,03 και 3,08 δισεκατ. ευρώ (βλέπε πίνακα 7), συν ένα μη καθορισθέν ποσό που προκύπτει από τα μέτρα 9 και 10.

(215)

Η συνεισφορά της ίδιας της επιχείρησης στην κάλυψη των δαπανών και των αναγκών σε κεφάλαια είναι σημαντική. Έχουν πραγματοποιηθεί ιδιαίτερα σημαντικές μεταβιβάσεις δραστηριότητας. Τα εισοδήματα από τις πωλήσεις αυτές επέτρεψαν και θα επιτρέψουν την κάλυψη τμήματος των αναγκών σε κεφάλαια. Θα επιτρέψουν τον περιορισμό των χρεών και των μελλοντικών χρηματοοικονομικών επιβαρύνσεων της επιχείρησης. Επιπλέον, παράλληλα με την επιστροφή που ήδη αναφέρθηκε των 900 εκατ. ευρώ, τα οποία δεν έχουν περιληφθεί στον πίνακα 8 ώστε να αποφευχθεί ο διπλός υπολογισμός, η επιχείρηση θα καταβάλει σημαντική προσπάθεια χρηματοδοτώντας η ίδια την εγγύηση μετρητοίς με ποσό 700 εκατ. ευρώ, ουσιαστικό στοιχείο για να επιτύχει τη νέα δέσμη εξασφαλίσεων.

(216)

Εκτός από τη συμμετοχή της Alstom, σημαντική ιδιωτική συνεισφορά θα παράσχουν οι τράπεζες και οι επενδυτές. Οι τράπεζες έχουν παράσχει εγγύηση για την πρώτη αύξηση κεφαλαίου ύψους 300 εκατ. ευρώ, βραχυπρόθεσμη ρευστότητα ύψους 300 εκατ. ευρώ (μέτρο 2), συνδυασμένη δέσμη εξασφαλίσεων για την οποία η πραγματική έκθεση ανέρχεται σε 6,05 δισεκατ. ευρώ (μέτρο 3), ένα PSDD ύψους 1,2 δισεκατ. ευρώ, ORA ύψους 900 εκατ. ευρώ και τέλος εγγύηση για τη νέα αύξηση κεφαλαίου ποσού 800 έως 1 δισεκατ. ευρώ, εκ των οποίων 700 εκατ. θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της εγγύησης σε μετρητά. Η Alstom και ο ιδιωτικός τομέας έχουν επενδύσει στην αναδιάρθρωση της επιχείρησης για ποσό ύψους μεταξύ 10,3 και 10,4 δισεκατ. ευρώ (ή μεταξύ 9,6 και 9,7 δισεκατ. ευρώ εάν η εγγύηση τοις μετρητοίς που χρηματοδοτείται από την αύξηση του κεφαλαίου δεν ληφθεί υπόψη). Η ιδιωτική συνεισφορά μπορεί, ως εκ τούτου, να θεωρηθεί ουσιαστικής σημασίας στη συγκεκριμένη περίπτωση.

Πίνακας 8

Περιγραφή της συνεισφοράς του ιδιωτικού τομέα, εκτός από το προϊόν των μεταβιβάσεων

(217)

Εξάλλου, η Επιτροπή πρέπει να βεβαιωθεί ότι οι ενισχύσεις θα περιοριστούν στο ελάχιστο αναγκαίο για να καταστεί δυνατή η αναδιάρθρωση. Υπενθυμίζεται, αφενός, ότι το τμήμα των ενισχύσεων έχει ήδη επιστραφεί, ιδίως τα 900 εκατ. ευρώ του μέτρου 2. Αφετέρου, η Γαλλία έχει αναλάβει την υποχρέωση να αποσυρθεί από το κεφάλαιο της επιχείρησης εντός δώδεκα μηνών αφότου η Alstom επιτύχει χαρακτηρισμό «investment grade» (επενδυτικής ποιότητας) και, εν πάση περιπτώσει πριν από την παρέλευση τεσσάρων ετών. […]. Δεδομένου ότι η Γαλλία δεν συμμετέχει στο κεφάλαιο της επιχείρησης ως ιδιώτης επενδυτής αλλά υπό την προοπτική ενίσχυσης, η ανάληψη υποχρέωσης από μέρους της είναι αναγκαία για να εξασφαλιστεί ότι η κρατική ενίσχυση υπό μορφή συμμετοχής στο κεφάλαιο περιορίζεται στην ελάχιστη αναγκαία διάρκεια. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή κρίνει ουσιαστικής σημασίας η εν λόγω απόσυρση από το κεφάλαιο να είναι πραγματική.

(218)

Η Επιτροπή θέλει επίσης να βεβαιωθεί ότι καμία επιπλέον ενίσχυση δεν θα μετατρέψει τη σχέση αναλογίας του συνόλου των ενισχύσεων που αποτελούν αντικείμενο της παρούσας απόφασης. Για τον λόγο αυτό, καμία άλλη ενίσχυση δεν μπορεί να καταβληθεί υπέρ της επιχείρησης κατά τη διάρκεια δύο ετών από την ημερομηνία της παρούσας απόφασης, πράγμα που αντιστοιχεί, κατά προσέγγιση, στην περίοδο αναδιάρθρωσης και την περίοδο κατά την οποία οι νέες εξασφαλίσεις μπορούν να εκδοθούν βάσει της νέας συνδυασμένης δέσμης (37). Η Επιτροπή θεωρεί, όντως, ότι οι χορηγηθείσες από τη Γαλλία ενισχύσεις θα παράσχουν στην Alstom τη δυνατότητα να εξασφαλίσει τόσο την αναδιάρθρωσή της όσο και να ασκήσει το σύνολο των δραστηριοτήτων της κατά τη διετή αυτή χρονική περίοδο, χωρίς να χρειάζεται να καταφύγει σε νέες επιπλέον ενισχύσεις. Ο όρος αυτός δεν αφορά τις εγγυήσεις που συμβιβάζονται αυτοδικαίως με τη συνθήκη δυνάμει του άρθρου 87 παράγραφος 2, ούτε εκείνες που χορηγούνται στο πλαίσιο ερευνητικών σχεδίων που συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε και εκείνες που χορηγούνται βάσει του προσωρινού αμυντικού μηχανισμού σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1177/2002 του Συμβουλίου, της 27ης Ιουνίου 2002, σχετικά με προσωρινό αμυντικό μηχανισμό της ναυπηγικής βιομηχανίας (38), που έχουν ως ειδικό στόχο να βοηθήσουν τα κοινοτικά ναυπηγεία που λειτουργούν σε τμήματα τα οποία υφίστανται τις δυσμενείς συνέπειες του αθέμιτου ανταγωνισμού της Κορέας, πράγμα που μπορεί να συμβαίνει με τις επιχειρήσεις του ομίλου Alstom. Στο πλαίσιο αυτό, πρόκειται επίσης για την εξασφάλιση ότι καμία ενίσχυση δεν θα καταβληθεί από κάποιον από τους μελλοντικούς εταίρους της Alstom. Για τον λόγο αυτό επίσης, η Γαλλία ανέλαβε την υποχρέωση να λάβει προηγουμένως τη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής σε περίπτωση εταιρικής σχέσης με επιχείρηση ελεγχόμενη από το κράτος, αυτοδικαίως ή εκ των πραγμάτων, μεμονωμένα ή από κοινού.

(219)

Τέλος, οι κατευθυντήριες γραμμές ορίζουν στο σημείο 40 ότι η ενίσχυση δεν πρέπει να επιτρέπει στην επιχείρηση να διαθέτει πλεόνασμα ρευστότητας το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει για επιθετικές δραστηριότητες που είναι δυνατόν να προκαλέσουν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στην αγορά ή να χρηματοδοτήσουν νέες επενδύσεις που δεν είναι απαραίτητες για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας.

(220)

Για να εξασφαλιστεί η τήρηση των διατάξεων αυτών, λήφθηκαν δύο μέτρα. Αφενός η Γαλλία ανέλαβε την υποχρέωση να ελέγξει, κατά τη διάρκεια τεσσάρων ετών, τα περιθώρια που πραγματοποιούσε κατά μέσον όρο τον χρόνο, ανά υποτομέα, για να αποτρέψει τη δυνατότητα εφαρμογής τιμών ενάντια στον ανταγωνισμό. Αφετέρου, βάσει άλλης ανάληψης υποχρέωσης, οι πράξεις αγοράς επιχείρησης, στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, θα περιοριστούν σημαντικά κατά την ίδια αυτή περίοδο. χωρίς να αποκλείονται ριζικά πράξεις μικρού μεγέθους. Τα μέτρα αυτά αφορούν μόνο τον τομέα Transport. Όντως, η δραστηριότητα αυτή της Alstom αντιμετώπισε ελάχιστες έκτακτες ζημίες, τα δε περιθώρια που πραγματοποίησε παρέμειναν ικανοποιητικά. Το μεγαλύτερο μέρος της ενίσχυσης προορίζεται, ως εκ τούτου, για την αναδιάρθρωση άλλων τιμημάτων της επιχείρησης. Τα δύο αυτά μέτρα έχουν ως στόχο να εξασφαλίσουν ότι η ενίσχυση δεν θα χρησιμοποιηθεί από την Alstom στον τομέα Transport για να χρηματοδοτήσει πολιτικές τιμών ενάντια στον ανταγωνισμό ή πολιτική σημαντικής εξωτερικής αύξησης εις βάρος των ανταγωνιστών της. Βάσει των προαναφερθέντων, η Επιτροπή κρίνει ότι οι ενισχύσεις, παρά τη σημασία τους, περιορίζονται στο ελάχιστο αναγκαίο για την αποκατάσταση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας της επιχείρησης και παρατηρεί ότι η ιδιωτική συμβολή είναι ιδιαίτερα σημαντική, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές.

(221)

Το σχέδιο αναδιάρθρωσης των τεσσάρων κλάδων της Alstom (Power, Transport, Marine και Power Conversion), συμπεριλαμβανομένου και του συνόλου των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει η Γαλλία, θα πρέπει να εκτελεστούν εξ ολοκλήρου. Η Επιτροπή λαμβάνει υπό σημείωση την υποχρέωση που ανέλαβε η Γαλλία σχετικά με το θέμα και ζητεί να ενημερωθεί για την πορεία της εφαρμογής του σχεδίου, καθώς και για τις σχετικές αναλήψεις υποχρεώσεων. Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να λάβουν μορφή εκθέσεων επί της πορείας της αναδιάρθρωσης. Θα συμπληρωθεί με την ανακοίνωση των εκθέσεων επικύρωσης του επιχειρηματικού σχεδίου και του σχεδίου ρευστότητας που θα πραγματοποιήσει το γραφείο PwC.

(222)

Απαιτούνται εξάλλου ειδικές ανακοινώσεις στην Επιτροπή για να εξασφαλιστεί η τήρηση ορισμένων υποχρεώσεων.

(223)

Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η Γαλλία έθεσε παράνομα σε εκτέλεση μεγάλο τμήμα των ενισχύσεων που αποτελούν αντικείμενο της παρούσας απόφασης κατά παράβαση του άρθρου 88 παράγραφος 3 της συνθήκης. Ωστόσο, οι ενισχύσεις μπορούν να κηρυχθούν συμβιβάσιμες με την κοινή αγορά υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται όλοι οι επιβαλλόμενοι όροι,

α)

τις κατάλληλες διατάξεις για την εφαρμογή ή τη σταθεροποίηση από μέρους της Alstom μιας διοίκησης που θα εξασφαλίσει την ορθή διαχείριση καθεμίας από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο, εξασφαλίζοντάς τους τα μέσα κανονικής ανάπτυξης και μη λαμβάνοντας κανένα ηθελημένο μέτρο το οποίο θα μείωνε την αξία τους, π.χ. μεταβίβαση άυλων στοιχείων του ενεργητικού (διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, αδειών, εμπορικών συμφωνιών, κλπ.), προσωπικού, πελατών ή ικανότητας πωλήσεων προς τη μητρική εταιρεία ή προς κάθε άλλο τμήμα του ομίλου Alstom

β)

κατάλληλη εντολή σε διαχειριστή και επιλογή ανεξάρτητου διαχειριστή ο οποίος θα υποχρεούται να τηρήσει τον απαραίτητο εμπιστευτικό χαρακτήρα και θα εξασφαλίσει τον έλεγχο της ορθής εκτέλεσης της διαχείρισης και της πώλησης των στοιχείων του ενεργητικού που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο. Ο διαχειριστής αφού λάβει εντολή αρχίζει την εργασία του πάραυτα. Αν ο διαχειριστής διαπιστώσει παρατυπίες, τις ανακοινώνει αμέσως στην Επιτροπή.

α)

Διαβίβαση στην Επιτροπή, κατόπιν αίτησής της, των προκηρύξεων του γαλλικού σιδηροδρομικού δικτύου και της Εθνικής Εταιρείας Σιδηροδρόμων της Γαλλίας (SNCF) όσον αφορά τη χορήγηση πιστοποιητικών ασφάλειας και των τεχνικών φακέλων που τα στηρίζουν.

β)

Διαβίβαση στην Επιτροπή του νέου σχεδίου διατάγματος «τροχαίου υλικού» και ενημέρωση της Επιτροπής, για κάθε σύμβαση και συμφωνία στο πλαίσιο που αναφέρεται στο σημείο ζ), εάν και για ποιους λόγους οι προβλεπόμενοι από το εν λόγω διάταγμα κανόνες εφαρμόζονται υποχρεωτικά. Το διάταγμα θα αρχίσει να ισχύει το αργότερο την 1η Ιανουαρίου 2005.

γ)

Κατάργηση της νομικής υποχρέωσης διαβουλεύσεων με την SNCF σε θέματα χορήγησης πιστοποιητικών ασφάλειας, η οποία αντικαθίσταται με την υποχρέωση διαβούλευσης με […].

δ)

Ενημέρωση της Επιτροπής για τις συμβάσεις και συμφωνίες-πλαίσια που θα συναφθούν διαδοχικά από την SNCF και την Αυτόνομη Εταιρεία διαχείριση οδικών μεταφορών του Παρισιού (RATP) με την Alstom, όταν το ποσό τους υπερβαίνει τις 473 000 ευρώ, υπό μορφή πίνακα που ανακοινώνεται στην Επιτροπή, άπαξ του έτους, και όπου αναφέρονται για καθεμία από τις εν λόγω συμβάσεις ή συμφωνίες- πλαίσια οι λόγοι για τους οποίους εφαρμόζεται η διαδικασία που έχει αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης χωρίς να έχει τεθεί προηγουμένως σε δημόσιο διαγωνισμό.

ε)

Εφαρμογή από την 1η Νοεμβρίου 2004 των αναγκαίων μέτρων για την έναρξη ισχύος της οδηγίας 2004/17/ΕΚ.

στ)

Ανακοίνωση, άπαξ του έτους, στην Επιτροπή του πίνακα συμβάσεων και συμφωνιών-πλαισίων ποσού άνω των 473 000 ευρώ που ανατίθενται στην Alstom από την SNCF και την RATP, μετά από δημόσιο διαγωνισμό, και αναφορά για καθεμία από τις συμβάσεις ή συμφωνίες-πλαίσια του τρόπου διατύπωσης των τεχνικών προδιαγραφών όπως προβλέπεται στο άρθρο 34 παράγραφος 3 της οδηγίας 2004/17/EΚ.

ζ)

Ανακοίνωση κατόπιν αιτήσεως της Επιτροπής των εκθέσεων ανάλυσης των προσφορών που υποβάλλονται στο διοικητικό συμβούλιο της SNCF για συμβάσεις και συμφωνίες-πλαίσια που ανατίθενται στην Alstom από την SNCF και την RATP μετά από δημόσιο διαγωνισμό.

η)

Έγκριση, με έναρξη ισχύος το αργότερο την 1η Νοεμβρίου 2004, του μηχανισμού προσυμβασιακών ασφαλιστικών μέτρων σύμφωνα με την οδηγία 92/13/ΕΟΚ.

α)

για την επίτευξη από μέρους της Alstom ενός χαρακτηρισμού «investment grade» (επενδυτικής ποιότητας), σύμφωνα με την παράγραφο 2, τον μήνα που ακολουθεί την επίτευξη αυτή

β)

κάθε τρεις μήνες, για τις ενέργειες της επιχείρησης όσον αφορά τις βιομηχανικές εταιρικές σχέσεις σύμφωνα με την παράγραφο 3 και τα αποτελέσματά τους

γ)

κάθε τρεις μήνες, για τις ενέργειες που αναλαμβάνει για την ίδρυση κοινής επιχείρησης στην υδραυλική δραστηριότητα σύμφωνα με την παράγραφο 4, τον μήνα που ακολουθεί τη σύναψη της συμφωνίας σύστασης της, η Γαλλία ανακοινώνει στην Επιτροπή τα έγγραφα στήριξης ώστε η Επιτροπή να εξακριβώσει εάν πρόκειται για κοινή επιχείρηση με από κοινού έλεγχο κατά την έννοια του κανονισμού (EΚ) αριθ. 139/2004

δ)

τον μήνα που ακολουθεί την υλοποίηση καθεμίας από τις πράξεις που απαριθμούνται στις παραγράφους 4 και 5

ε)

την έγκριση των μέτρων που προβλέπονται στην παράγραφο 10 στοιχεία γ), ε) και η)

στ)

κάθε μήνα, για τα μέτρα που λαμβάνονται για την επιπλέον αναδιάρθρωση του κλάδου Marine σύμφωνα με την παράγραφο 11

ζ)

για τις ετήσιες εκθέσεις για την εξέλιξη της αναδιάρθρωσης της Alstom, συμπληρούμενες με εκθέσεις επικύρωσης του επιχειρηματικού σχεδίου και του σχεδίου ρευστότητας.