32000D0732

Απόφαση της Επιτροπής

της 23ης Φεβρουαρίου 2000

σχετικά με την ενίσχυση που χορήγησε η Γερμανία υπέρ της εταιρείας Korn Fahrzeuge und Technik GmbH (Θουριγγία)

[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2000) 520]

(Το κείμενο στη γερμανική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(2000/732/ΕΚ)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 88 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο,

τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, και ιδίως το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο α),

Αφού ζήτησε από τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σύμφωνα με τα προαναφερθέντα άρθρα(1),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

I. Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

(1) Με επιστολή της 9ης Οκτωβρίου 1996, η Γερμανία κοινοποίησε στην Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 88 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ, τα μέτρα αναδιάρθρωσης που έλαβε υπέρ της εταιρείας Korn Fahrzeuge und Technik GmbH, Gera, (στο εξής "Korn"). Τα εν λόγω μέτρα καταχωρήθηκαν με τον αριθμό N 746/96. Η Γερμανία διαβίβασε συμπληρωματικά στοιχεία με φαξ της 6ης Νοεμβρίου 1996 που ελήφθη στις 7 Νοεμβρίου 1996. Στις 11 Νοεμβρίου 1996, η Επιτροπή ζήτησε πρόσθετες πληροφορίες. Στις 18 Απριλίου 1997, η Γερμανία απέσυρε την κοινοποίηση, δεδομένου ότι εν τω μεταξύ η Επιτροπή ενέκρινε το πρόγραμμα βάσει του οποίου είχαν χορηγηθεί οι ενισχύσεις(2).

(2) Με επιστολή της 17ης Μαρτίου 1998, που ελήφθη στις 18 Μαρτίου 1998, η Γερμανία ανακοίνωσε στην Επιτροπή τη λήψη νέων μέτρων υπέρ της Korn. Δεδομένου ότι τα εν λόγω μέτρα είχαν ήδη ολοκληρωθεί, η περίπτωση καταχωρήθηκε ως μη κοινοποιηθείσα ενίσχυση με αριθμό NN 29/98. Με επιστολές της 7ης Απριλίου και της 8ης Ιουνίου 1998 η Επιτροπή ζήτησε πρόσθετες πληροφορίες, τις οποίες έλαβε στις 12 Μαρτίου και στις 4 Σεπτεμβρίου 1998.

(3) Με επιστολή της 22ας Ιουνίου 1999, η Επιτροπή ανακοίνωσε στη Γερμανία την απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία του άρθρου 88 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ όσον αφορά τα προαναφερθέντα μέτρα. Η Γερμανία, στις 16 Ιουλίου 1999, ζήτησε από την Επιτροπή να διαγραφούν ορισμένα σημεία του κειμένου πριν από τη δημοσίευση της επιστολής στην Επίσημη Εφημερίδα. Η Επιτροπή δημοσίευσε την απόφασή της να κινήσει την επίσημη διαδικασία εξέτασης στις 14 Αυγούστου 1999 στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ζητώντας από τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους. Ωστόσο, κανείς από τους ενδιαφερόμενους δεν έλαβε θέση όσον αφορά τα μέτρα.

(4) Στις 28 Ιουλίου και στις 26 Αυγούστου 1999, η Επιτροπή έλαβε εκ νέου ελλιπείς πληροφορίες από τη Γερμανία. Η υπόθεση εξετάστηκε στο πλαίσιο συνεδρίασης με τις γερμανικές αρχές που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 22 Σεπτεμβρίου 1999. Στις 16 Δεκεμβρίου 1999, η Γερμανία ανακοίνωσε στην Επιτροπή ότι τις 8 Νοεμβρίου 1999 είχε κινηθεί η διαδικασία αφερεγγυότητας κατά της επιχείρησης. Με επιστολή της 24ης Ιανουαρίου 2000 που καταχωρήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2000, η Γερμανία ενημέρωσε την Επιτροπή σχετικά με την εξέλιξη της διαδικασίας αφερεγγυότητας.

II. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Α. Η αποδέκτρια της ενίσχυσης

(5) Το 1997 η Korn απασχολούσε 85 εργαζόμενους, πραγματοποίησε κύκλο εργασιών 16,53 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα και παρουσίασε σύνολο ενεργητικού 17,41 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα. Η εταιρεία αποτελεί ΜΜΕ κατά την έννοια του κοινοτικού πλαισίου για τις ενισχύσεις στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις(3). Η Korn έχει την έδρα της στη Gera της Θουριγγίας, που αποτελεί γερμανική ενισχυόμενη περιοχή.

(6) Η Korn, πρώην Landtechnik & Baumaschinen GmbH, Gera, ιδιωτικοποιήθηκε την 1η Ιουνίου 1991 με Management-Buy-Out. Την εταιρεία ανέλαβε ο κ. Reinhard Korn έναντι του ποσού των 0,19 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων. Στο πλαίσιο της ιδιωτικοποίησης η Treuhandanstalt (THA) εξόφλησε παλαιά χρέη της εταιρείας ύψους 2,89 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων. Τα υπόλοιπα χρέη ύψους 0,15 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων εξοφλήθηκαν από την τοπική αυτοδιοίκηση το 1992. Τα μέτρα αυτά ενέπιπταν στο πεδίο εφαρμογής του καθεστώτος ενίσχυσης της THA(4).

(7) Η Korn αναπτύσσει δραστηριότητες στους εξής τομείς: 1. γεωργική τεχνολογία (επισκευές, συντήρηση, παροχή υπηρεσιών και διανομή τρακτέρ και γεωργικών μηχανημάτων, καθώς και των εξαρτημάτων και ανταλλακτικών τους· σχεδιασμός μηχανών λείανσης ξύλου· 2. αγορά και πώληση οχημάτων επαγγελματικής χρήσης και φορτηγών οχημάτων, συμπεριλαμβανομένης της παροχής υπηρεσιών και της πώλησης ανταλλακτικών και εξαρτημάτων και 3. περιβαλλοντική μηχανική (μεταλλικές κατασκευές· παραγωγή εγκαταστάσεων επεξεργασίας απορριμμάτων).

Β. Η αναδιάρθρωση

(8) Η επιχείρηση αναδιαρθρώθηκε δύο φορές, την πρώτη φορά από τα μέσα του 1991 μέχρι τα μέσα του 1997. Για το χρονικό αυτό διάστημα, η Γερμανία δεν υπέβαλε σχέδιο αναδιάρθρωσης ούτε επεξηγηματικά στοιχεία όσον αφορά τα λειτουργικά μέτρα που ελήφθησαν.

(9) Το δεύτερο σχέδιο αναδιάρθρωσης άρχισε το 1997 και έχει εξαετή διάρκεια. Το εν λόγω σχέδιο καταρτίστηκε από εξωτερική επιχείρηση παροχής συμβουλών. Η Επιτροπή ανέθεσε σε δεύτερη επιχείρηση παροχής συμβουλών την κατάρτιση έκθεσης πραγματογνωμοσύνης όσον αφορά το αναπτυξιακό δυναμικό του εν λόγω σχεδίου. Το σχέδιο περιλαμβάνει ουσιαστικά δύο στοιχεία:

(10) Πρώτον, η οργάνωση της επιχείρησης θα βασιστεί σε τρεις νέους επιχειρηματικούς τομείς: 1. πώληση νέων και μεταχειρισμένων οχημάτων, (SEAT Autohaus)· 2. (Landtechnik/Nutzfahrzeuge) γεωργική τεχνολογία/οχήματα επαγγελματικής χρήσης και 3. περιβαλλοντική μηχανική. (Korn-Umwelttechnik). Οι δυο πρώτοι επιχειρηματικοί τομείς, ήτοι η SEAT Autohaus και η Landtechnik/Nutzfahrzeug επρόκειτο να δημιουργηθούν μέσω του Μanagement-Buy-Out (MBO)(5), και θα πωλούντο σε πρώην εργαζόμενους έναντι συνολικού ποσού ύψους 1,635 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων. Ο κ. Korn θα συμμετείχε σε κάθε τομέα με ποσοστό 26 %. Η Korn Umwelttechnik θα εξελισσόταν στο σημαντικότερο επιχειρηματικό τομέα και θα ενσωμάτωνε τη λογιστική οργάνωση των δύο MBO.

(11) Δεύτερον, κάθε επιμέρους τομέας θα οργανωνόταν εξαρχής. Για λόγους οικονομίας, θα εδημιουργείτο μια κεντρική αποθήκη και ένα κεντρικό τμήμα αγορών. Η Korn Umwelttechnik καθώς και η Landtechnik/Nutzfahrzeuge θα οργανώνονταν κατά τρόπο που θα επέτρεπε τη βελτίωση της αποδοτικότητας και τη μείωση των δαπανών κατά 7 %. Η παραγωγή και η διάθεση των μηχανών λείανσης ξύλων θα συνεχιζόταν(6). Όσον αφορά τη SEAT Autohaus, η επιχείρηση είχε ως στόχο να αυξήσει τα αποθέματα να αγοράσει περισσότερα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα και να διαθέσει τα προϊόντα της σε περισσότερες αγορές του εξωτερικού.

Γ. Προγενέστερα χρηματοδοτικά μέτρα

(12) Μεταξύ των μέσων του 1991 και των μέσων του 1997 ελήφθησαν υπέρ της Korn τα ακόλουθα χρηματοδοτικά μέτρα στο πλαίσιο της πρώτης αναδιάρθρωσης:

α) δάνεια ΕRP το 1992 και το 1993 συνολικού ύψους 1,23 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων(7)·

β) δάνειο EKH το 1992 και το 1994 συνολικού ύψους 2 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων(8)·

γ) επιχορηγήσεις Ε & Α το 1995 και το 1996 συνολικού ύψους 0,06 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων(9)·

δ) επενδυτικές επιχορηγήσεις το 1993 και το 1994, που σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες υπολογίζονται σε 0,81 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα(10)·

ε) επενδυτική επιδότηση μεταξύ του 1992 και του 1997, που με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες υπολογίζεται σε 0,15 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα(11)·

στ) δάνεια ενοποίησης του ομόσπονδου κράτους της Θουριγγίας ύψους 3 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων το 1995 βάσει εγκεκριμένου καθεστώτος ενισχύσεων για την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων(12). Τα εν λόγω δάνεια ασφαλίστηκαν μέχρι ποσοστό ύψους 80 % με εγγύηση της Deutschen Ausgleichsbank ύψους 2,4 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων, καθώς και στο πλαίσιο εγκεκριμένου καθεστώτος ενισχύσεων(13)·

ζ) δάνειο της Sparkasse Gera-Greiz από τα μέσα του 1991 μέχρι το 1997, που με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες υπολογίζονται σε 6 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα(14)·

η) επιχορηγήσεις για διαφήμιση και προβολή το 1995 και το 1996 ύψους 0,01 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων·

θ) επιχορηγήσεις για τη συμμετοχή σε εμπορικές εκθέσεις το 1996 ύψους 0,01 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων·

ι) επιχορηγήσεις για μέτρα προώθησης της απασχόλησης το 1993 και το 1997 συνολικού ύψους 0,07 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων.

(13) Τα μέτρα που αναφέρονται στα στοιχεία α) έως ε) ελήφθησαν θεωρητικά βάσει εγκεκριμένων καθεστώτων ενισχύσεων. Σχετικά με τα μέτρα που αναφέρονται στο στοιχείο στ) η Επιτροπή κίνησε την επίσημη διαδικασία εξέτασης για το πρόγραμμα στο πλαίσιο του οποίου χορηγήθηκαν τα δάνεια, διότι σχημάτισε την εντύπωση ότι το πρόγραμμα εφαρμόστηκε καταχρηστικά. Τα δάνεια που χορηγούνται βάσει του σχετικού καθεστώτος ενισχύσεων δεν πρέπει να υπερβαίνουν τη δεκαετία. Στην προκειμένη περίπτωση τα δάνεια χορηγήθηκαν για διάστημα άνω των δώδεκα ετών. Τα μέτρα που αναφέρονται στα στοιχεία ζ) έως ι) δεν αποτελούν περίπτωση εφαρμογής εγκεκριμένων καθεστώτων ενίσχυσης.

(14) Η Γερμανία πληροφόρησε την Επιτροπή ότι οι επενδυτικές επιχορηγήσεις του 1994 ύψους 0,403 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων [μέτρο δ)] δηλώθηκαν στον πίνακα αφερεγγυότητας. Επιπλέον, η Sparkasse Gera-Greiz ζήτησε την επιστροφή δανείων 4,142 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων, καθώς και δανείων ενοποίησης ύψους 3 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων [μέτρο στ)].

Δ. Νέα χρηματοδοτικά μέτρα

(15) Στις 18 Μαρτίου 1998, η Γερμανία κοινοποίησε στην Επιτροπή τη λήψη νέων μέτρων με τη μορφή δανείων ενοποίησης ύψους 3,8 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων, τα οποία χορηγήθηκαν στην επιχείρηση Korn στις 15 Οκτωβρίου 1997 στο πλαίσιο δεύτερης αναδιάρθρωσης. Τα εν λόγω μέσα προέρχονταν από το ταμείο Thüringer Konsolidierungsfonds für Unternehmen in Schwierigkeiten. Το σχετικό καθεστώς εγκρίθηκε από την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ)(15).

(16) Το καθεστώς αυτό προβλέπει τα ακόλουθα:

Οι ενισχύσεις για σκοπούς αναδιάρθρωσης που υπερβαίνουν τα 5 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα πρέπει να κοινοποιούνται μεμονωμένα στην Επιτροπή, ανεξάρτητα από το εάν οι εν λόγω ενισχύσεις χορηγούνται στο πλαίσιο άλλου εγκεκριμένου καθεστώτος ενισχύσεων. Τα προγενέστερα μέτρα ενίσχυσης υπέρ της Korn εξυπηρετούσαν εμφανώς το σκοπό της αναδιάρθρωσης και υπερέβαιναν τα 5 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα.

Οι ενισχύσεις διάσωσης ή αναδιάρθρωσης που υπερβαίνουν τα 2 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα πρέπει επίσης να κοινοποιούνται στην Επιτροπή. Σε περίπτωση που τα προγενέστερα μέτρα δεν εμπίπτουν το πεδίο εφαρμογής εγκεκριμένου καθεστώτος ενίσχυσης, θεωρούνται γενικά ως ενισχύσεις διάσωσης ή αναδιάρθρωσης.

(17) Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες της Γερμανίας, τα εν λόγω δάνεια ασφαλίστηκαν με προσωπική εγγύηση του κ. Korn ύψους 1,5 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων, με εκχώρηση των δικαιωμάτων από το προσωπικό ασφαλιστήριο του κυρίου Korn μέχρι ποσό ύψους 1,5 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων και με εκχώρηση απαιτήσεων της εταιρείας(16).

(18) Η Γερμανία πληροφόρησε την Επιτροπή ότι τα εν λόγω δάνεια αναγράφονται στον πίνακα αφερεγγυότητας και ότι η προσωπική εγγύηση του κυρίου Korn κατέπεσε.

(19) Εκτός από το ποσό των 3,8 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων, το δεύτερο σχέδιο αναδιάρθρωσης προέβλεπε μια δέσμευση της Sparkasse Gera-Greiz να αναβάλει την επιστροφή των δανείων και των σχετικών τόκων που είχε ήδη χορηγήσει [μέτρο α) ανωτέρω]. Η Thüringer Aufbaubank (TAB) συμφώνησε επίσης να αναβάλει κατά τρία έτη την πληρωμή των δόσεων όσον αφορά τα δάνεια ενοποίησης που χορήγησε κατά τη διάρκεια της πρώτης αναδιάρθρωσης [μέτρο στ) ανωτέρω].

Ε. Ανάλυση της αγοράς

1. Γεωργικά μηχανήματα και τρακτέρ(17)

(20) Η Korn αναπτύσσει δραστηριότητες στους τομείς της επισκευής, συντήρησης, παροχής υπηρεσιών και διανομής τρακτέρ και γεωργικών μηχανημάτων, καθώς και των εξαρτημάτων και ανταλλακτικών τους. Επιπλέον, η επιχείρηση σχεδιάζει μηχανές λείανσης ξύλου.

(21) Η κατάσταση του ευρωπαϊκού τομέα κατασκευής γεωργικών μηχανημάτων έχει αρχίσει να βελτιώνεται αισθητά από το 1993. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλέπεται το γεγονός ότι ορισμένοι σημαντικοί δείκτες υποβαθμίζονται βαθμιαία, όπως για παράδειγμα η μείωση του αριθμού των απασχολούμενων στο γεωργικό τομέα και το αυξανόμενο μερίδιο των εισαγωγών από τρίτες χώρες. Μεσοπρόθεσμα η εν λόγω εξέλιξη οδηγεί στη σταδιακή μείωση του κύκλου εργασιών (- 19 % σε σταθερές τιμές σε χρονικό διάστημα δέκα ετών), και επιπλέον στον περιορισμό των θέσεων απασχόλησης λόγω της συνεχούς αύξησης της παραγωγικότητας.

(22) Οι περισσότερες από τις χίλιες επιχειρήσεις τον τομέα στην Ευρώπη είναι ΜΜΕ. Οι εν λόγω εταιρείες ειδικεύονται κυρίως στην παραγωγή ορισμένων εργαλείων για ειδικές χρήσεις. Λόγω της εξειδίκευσής τους, οι επιχειρήσεις αυτές επηρεάζονται ελάχιστα από τις συγκυριακές διακυμάνσεις αλλά είναι ευπαθείς όσον αφορά τις τοπικές κρίσεις.

2. Φορτηγά οχήματα(18)

(23) Η Korn αναπτύσσει επίσης δραστηριότητες στον τομέα της αγοράς και πώλησης οχημάτων επαγγελματικής χρήσης και φορτηγών οχημάτων, συμπεριλαμβανομένης της παροχής υπηρεσιών και της πώλησης ανταλλακτικών και εξαρτημάτων.

(24) Η ζήτηση αυτοκινήτων καθορίζεται από σειρά παραγόντων και οι αλλαγές των παραγόντων αυτών είναι υπεύθυνες για τις κυκλικές διακυμάνσεις των πωλήσεων κατά την τελευταία εικοσαετία. Σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, ο αριθμός των νέων εγγραφών αυτοκινήτων κατά κανόνα μειώνεται δραστικά.

(25) Η ζήτηση φορτηγών εξαρτάται άμεσα από την εξέλιξη της βιομηχανικής παραγωγής και της επενδυτικής δραστηριότητας στον τομέα των τεχνικών εγκαταστάσεων και μηχανών. Ο κοινοτικός τομέας φορτηγών οχημάτων προβλέπεται να ανακάμψει μετά από μια περίοδο ύφεσης, ωστόσο η γενική εξέλιξη της ζήτησης θα εξαρτηθεί κατά κύριο λόγο από το βαθμό ανανέωσης του στόλου οχημάτων.

(26) Όσον αφορά τα ανταλλακτικά και εξαρτήματα(19), το επιχειρηματικό κλίμα επηρεάζεται έντονα από τις συγκυριακές διακυμάνσεις στον τομέα των αυτοκινήτων. Η απαίτηση για μεγαλύτερη αντοχή και διάρκεια ζωής όλων των εξαρτημάτων αυτοκινήτων επηρεάζει αρνητικά την ανάγκη αντικατάστασης.

3. Μεταλλικά προϊόντα(20)

(27) Η Korn παράγει επίσης μεταλλικούς κάδους για την αποκομιδή απορριμμάτων (περιβαλλοντική μηχανική). Λόγω της ύφεσης, η ζήτηση μεταλλικών κάδων στην Κοινότητα ήταν περιορισμένη. Επιπλέον ο τομέας αντιμετωπίζει τον έντονο ανταγωνισμό τρίτων χωρών. Για το λόγο αυτό, οι παραγωγοί της Κοινότητας επιδιώκουν με μέτρα διαφοροποίησης να αποκτήσουν πρόσβαση σε γειτονικά τμήματα της αγοράς και εντείνουν τις προσπάθειές τους να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες απαιτήσεις των πελατών όσον αφορά την αποτελεσματικότητα και τα φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα.

(28) Κατά τη διάρκεια του 1995 η ζήτηση στους σημαντικότερους τομείς διάθεσης παρέμεινε στάσιμη, γεγονός που είχε αισθητές συνέπειες ιδιαίτερα στη Γερμανία. Η ανακάλυψη ότι οι μεταλλικοί κάδοι οξειδώνονται όχι μόνο εξωτερικά αλλά και εσωτερικά προώθησε τη χρήση συνθετικών ουσιών.

III. ΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ

(29) Η Επιτροπή κίνησε την επίσημη διαδικασία εξέτασης διότι θεώρησε ότι το σύνολο των μέτρων υπέρ της Korn συνιστούν κρατικές ενισχύσεις κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ. Λόγω των ελάχιστων διαθέσιμων πληροφοριών, η Επιτροπή δεν ήταν σε θέση να ελέγξει εάν ορισμένες ενισχύσεις συμβιβάζονται με τα καθεστώτα βάσει των οποίων θεωρητικά χορηγήθηκαν. Ωστόσο, είχε ήδη καταστεί σαφές ότι ορισμένα μέτρα ενίσχυσης θα έπρεπε να εκτιμηθούν ως ενισχύσεις ad hoc. Δεδομένου ότι οι ενισχύσεις χορηγήθηκαν με σκοπό την αναδιάρθρωση της εταιρείας, η Επιτροπή άρχισε την εξέταση των μέτρων με βάση το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ και των κατευθυντήριων γραμμών όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων (στο εξής "κατευθυντήριες γραμμές"(21).

(30) Η Επιτροπή αμφέβαλε σοβαρά εάν οι ενισχύσεις συμβιβάζονται με την κοινή αγορά και εξέφρασε την άποψη ότι η επαναλαμβανόμενη χορήγηση ενισχύσεων δεν δικαιολογείται από τους λόγους που πρόβαλε η Γερμανία. Εκτός αυτού, η Επιτροπή δεν πείστηκε ότι το σχέδιο αναδιάρθρωσης ήταν συγκροτημένο και ότι βασίστηκε σε ρεαλιστικές υποθέσεις. Η Επιτροπή δεν ήταν βέβαιη ότι ήταν αναπόφευκτη η αθέμιτη στρέβλωση του ανταγωνισμού, δεδομένου ότι δεν είχε στη διάθεσή της πληροφορίες σχετικά με την εξέλιξη του παραγωγικού δυναμικού της Korn. Δεδομένου ότι η Επιτροπή δεν είχε στη διάθεσή της πληροφορίες σχετικά με το συνολικό κόστος της αναδιάρθρωσης και διατηρούσε αμφιβολίες όσον αφορά τη σημαντική συμβολή του ιδιώτη επενδυτή, δεν μπόρεσε να αποφανθεί σχετικά με την αναλογικότητα των ενισχύσεων.

(31) Αφού κίνησε την επίσημη διαδικασία εξέτασης, η Επιτροπή ζήτησε, στις 22 Ιουνίου 1999 στο πλαίσιο διαταγής για την παροχή πληροφοριών σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 1999, για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του άρθρου 93 της συνθήκης ΕΚ(22), λεπτομερείς πληροφορίες για το κάθε επιμέρους μέτρο. Επιπλέον, η Επιτροπή διέταξε τη Γερμανία να διαβιβάσει πληροφορίες για όλες τις μέχρι στιγμής άγνωστες ενισχύσεις υπέρ της επιχείρησης.

IV. ΕΚΤΙΜΗΣΗ

(32) Η Επιτροπή ζήτησε από τη Γερμανία, στο πλαίσιο της εν λόγω διαταγής, να παράσχει επαρκείς πληροφορίες για την εκτίμηση των εξεταζόμενων μέτρων εντός προθεσμίας ενός μηνός. Μετά από αίτηση της Γερμανίας, η εν λόγω προθεσμία παρατάθηκε μέχρι της 30 Οκτωβρίου 1999. Ωστόσο, οι πληροφορίες που διαβιβάστηκαν ήταν εξίσου ελλιπείς. Για το λόγο αυτό, η Επιτροπή βασίζει την εκτίμησή της, σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999, στις διαθέσιμες πληροφορίες.

Α. Ενισχύσεις κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ

(33) Τα χρηματοδοτικά μέτρα υπέρ της Korn συνιστούν κρατικές ενισχύσεις κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ, στο βαθμό που χορηγήθηκαν από κρατικά μέσα και παρείχαν στην Korn πλεονεκτήματα τα οποία δεν θα ελάμβανε μια προβληματική επιχείρηση από έναν ιδιώτη επενδυτή. Δεδομένου ότι η Korn στις σχετικές αγορές στην Ευρώπη έχει ανταγωνιστές και κατά συνέπεια υφίσταται σχετικό εμπόριο, οι ενισχύσεις απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό στην κοινή αγορά.

Β. Μέτρα ενίσχυσης κατά τη διάρκεια της πρώτης αναδιάρθρωσης

1. Ενισχύσεις βάσει εγκεκριμένων καθεστώτων περιφερειακής ενίσχυσης

(34) Το δάνειο EKH ύψους 2 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων, το δάνειο ΕRP ύψους 1,236 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων και οι επιχορηγήσεις Ε & Α ύψους 0,067 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων θεωρούνται υφιστάμενες ενισχύσεις, δεδομένου ότι χορηγήθηκαν βάσει εγκεκριμένων καθεστώτων περιφερειακής ενίσχυσης. Για το λόγο αυτό δεν εξετάζονται στην παρούσα απόφαση, αλλά μπορούν να ληφθούν υπόψη κατά την εξέταση της αναλογικότητας των μέτρων.

2. Ενισχύσεις εκτός εγκεκριμένων καθεστώτων περιφερειακής ενίσχυσης

(35) Όσον αφορά τις επενδυτικές επιχορηγήσεις και την επενδυτική επιδότηση, το συνολικό ποσό τους ανέρχεται τουλάχιστον σε 0,96 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα, μολονότι το ακριβές ύψος τους δεν είναι ακόμη εντελώς σαφές. Θεωρητικά, τα σχετικά μέτρα εφαρμόστηκαν στο πλαίσιο εγκεκριμένων καθεστώτων ενισχύσεων. Ωστόσο, η Επιτροπή δεν μπορεί να εκτιμήσει οριστικά τη συμβατότητά τους με τα εν λόγω καθεστώτα, διότι, παρά τη διαταγή της, η Γερμανία δεν διαβίβασε επαρκή στοιχεία. Κατά συνέπεια, οι σχετικές ενισχύσεις πρέπει να εκτιμηθούν ως ενισχύσεις ad hoc.

(36) Όσον αφορά το δάνειο ενοποίησης του ομόσπονδου κράτους της Θουριγγίας συνολικού ύψους 3 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων, η Επιτροπή κίνησε τη διαδικασία κατά του προγράμματος βάσει του οποίου χορηγήθηκε το εν λόγω δάνειο, διότι, κατά την άποψή της, το πρόγραμμα εφαρμόστηκε καταχρηστικά(23). Μολονότι η Επιτροπή δεν αποφάσισε ακόμη σχετικά με τη συμβατότητα του προγράμματος, παρατηρεί ότι τα δάνεια βάσει του εν λόγω καθεστώτος ενίσχυσης μπορούν να χορηγούνται μόνο για διάστημα δέκα ετών κατ' ανώτατο όριο. Στην προκειμένη περίπτωση όμως τα δάνεια υπερβαίνουν τη δωδεκαετία. Ανεξαρτήτως της συμβατότητας του καθεστώτος με την κοινή αγορά, τα δάνεια δεν τηρούν τους όρους του προγράμματος και κατά συνέπεια πρέπει να εκτιμηθούν ως ενισχύσεις ad hoc.

(37) Η εγγύηση ύψους 2,4 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων για την κάλυψη κατά 80 % των δανείων ενοποίησης που αναφέρονται στην αιτιολογική σκέψη 36 χορηγήθηκε στο πλαίσιο καθεστώτος ενίσχυσης που έχει εγκρίνει η Επιτροπή. Σύμφωνα με τους όρους του εν λόγω καθεστώτος, το εφαρμοζόμενο σχέδιο αναδιάρθρωσης πρέπει υποχρεωτικά να αποκαθιστά τη μακροπρόθεσμη αποδοτικότητα της εταιρείας. Επομένως, η εγγύηση πρέπει να εκτιμηθεί ως ενίσχυση αναδιάρθρωσης. Δεδομένου ότι τα δάνεια αποτελούν ήδη ενισχύσεις κατά 100 %, δεν λαμβάνεται υπόψη το ποσό της εγγύησης προκειμένου να αποφευχθεί ο διπλός υπολογισμός.

(38) Τα ακόλουθα μέτρα χορηγήθηκαν εκτός του πλαισίου εγκεκριμένου καθεστώτος ενίσχυσης και κατά συνέπεια πρέπει να εξεταστούν ως ενισχύσεις ad hoc:

- δάνειο της Sparkasse Gera-Greiz από τα μέσα του 1991 μέχρι το 1997, το οποίο σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες υπολογίζονται συνολικά σε 6 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα περίπου(24),

- επιχορηγήσεις για διαφήμιση/προβολή το 1995 και το 1996 ύψους 0,01 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων,

- επιχορηγήσεις για τη συμμετοχή σε εμπορικές εκθέσεις το 1996 ύψους 0,01 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων,

- επιχορηγήσεις για μέτρα προώθησης της απασχόλησης το 1993 και το 1997 συνολικού ύψους 0,07 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων.

(39) Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη, για την εφαρμογή των άρθρων 92 και 93 της συνθήκης ΕΟΚ και του άρθρου 5 της οδηγίας 80/723/ΕΟΚ της Επιτροπής σχετικά με τις δημόσιες επιχειρήσεις στη μεταποιητική βιομηχανία(25), τα δάνεια και οι εγγυήσεις για τη διάσωση και αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων έχουν ένταση 100 %(26). Στο πλαίσιο των μέτρων ενίσχυσης της πρώτης αναδιάρθρωσης η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει μέτρα ύψους τουλάχιστον 10,05 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων.

Γ. Εφαρμογή της εξαίρεσης του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ στις ενισχύσεις ad hoc που χορηγήθηκαν κατά τη διάρκεια της πρώτης αναδιάρθρωσης

(40) Η Επιτροπή εκτιμά τις μεμονωμένες (ad hoc) κρατικές ενισχύσεις άμεσα βάσει του άρθρου 87 της συνθήκης ΕΚ. Το άρθρο 87 προβλέπει εξαιρέσεις από τη βασική αρχή της ασυμβατότητας των κρατικών ενισχύσεων με την κοινή αγορά. Οι ενισχύσεις που προβλέπονται στο άρθρο 87 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ μπορούν να χρησιμεύσουν ως βάση προκειμένου να θεωρηθούν ορισμένες ενισχύσεις ως συμβιβάσιμες με την κοινή αγορά. Ωστόσο, οι εξεταζόμενες ενισχύσεις δεν έχουν κοινωνικό χαρακτήρα ούτε χορηγήθηκαν προς μεμονωμένους καταναλωτές [στοιχείο α)], και δεν αποσκοπούν στην επανόρθωση ζημιών που προκλήθηκαν από θεομηνίες ή άλλα έκτακτα γεγονότα [στοιχείο β)]. Επίσης, δεν χορηγήθηκαν για την οικονομία ορισμένων περιοχών της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας που θίγονται από τη διαίρεση της Γερμανίας [στοιχείο γ)].

(41) Περαιτέρω εξαιρέσεις για τις περιφερειακές ενισχύσεις προβλέπονται στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) και στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ. Η Korn είναι εγκατεστημένη σε νέο ομόσπονδο κράτος, το οποίο εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α)(27). Το κύριο αντικείμενο της ενίσχυσης είναι εξάλλου η διάσωση και η αναδιάρθρωση προβληματικής επιχείρησης και όχι η προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης της σχετικής περιοχής. Ακόμη και σε περίπτωση που η επιτυχής διάσωση ή αναδιάρθρωση μιας επιχείρησης μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της περιοχής, η Επιτροπή κατά κανόνα βασίζει την εκτίμηση των ενισχύσεων αυτών στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) και όχι στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α).

(42) Στην προκειμένη περίπτωση δεν ισχύουν ούτε οι εξαιρέσεις του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχεία β) και δ) της συνθήκης ΕΚ, οι οποίες αφορούν είτε σχέδια κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος είτε την προώθηση του πολιτισμού και της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς.

(43) Επομένως, απομένει μόνον η εξαίρεση του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ. Η εκτίμηση των ενισχύσεων υπέρ της ανάπτυξης ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων από την Επιτροπή, στο βαθμό που οι σχετικές ενισχύσεις δεν αλλοιώνουν τους όρους συναλλαγών σε βαθμό αντίθετο προς το κοινό συμφέρον, υπόκειται σε συγκεκριμένα κοινοτικά πλαίσια. Δεδομένου ότι η Γερμανία χαρακτήρισε ρητά τις σχετικές ενισχύσεις ως ενισχύσεις αναδιάρθρωσης, η Επιτροπή βασίζει την εκτίμησή της στις κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων.

(44) Στις κατευθυντήριες γραμμές η Επιτροπή αναφέρει τους όρους για την εφαρμογή της εξαίρεσης του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ).

1. Αποκατάσταση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας:

(45) Η χορήγηση ενισχύσεων αναδιάρθρωσης πρέπει να σχετίζεται με ένα ρεαλιστικό, συγκροτημένο και εκτενές σχέδιο για την αποκατάσταση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας εντός εύλογου χρονικού διαστήματος.

(46) Οι πληροφορίες που διαβίβασε η Γερμανία περιείχαν στοιχεία για την εξέλιξη της εταιρείας από το 1991 μέχρι το 1997. Σύμφωνα με αυτές, η Korn επέτυχε το 1994 ένα μικρό ετήσιο πλεόνασμα, αλλά από το 1995 άρχισε να παρουσιάζει ζημίες. Τα αποτελέσματα παρέμειναν αρνητικά παρά το γεγονός ότι η επιχείρηση από το 1991 λαμβάνει σημαντικές ενισχύσεις. Στις διαβιβασθείσες πληροφορίες αναφέρεται μόνον ακροθιγώς η προηγούμενη αναδιάρθρωση. Επίσης οι δυσκολίες της επιχείρησης δεν εξετάζονται διεξοδικότερα. Επιπλέον, δεν υποβλήθηκε σχέδιο αναδιάρθρωσης με περιγραφή των προβλεπόμενων μέτρων λειτουργίας και των σχετικών εξόδων. Επίσης, η Γερμανία δεν διευκρίνισε για ποιο λόγο οι ενισχύσεις δεν χρησιμοποιήθηκαν για την προώθηση μιας μόνιμης αναδιάρθρωσης, με την οποία θα είχε ενδεχομένως αποκατασταθεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της επιχείρησης.

(47) Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί ότι ο όρος αυτός δεν πληρείται.

2. Πρόληψη της αθέμιτης στρέβλωσης του ανταγωνισμού

(48) Στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης, πρέπει να ληφθούν μέτρα τα οποία αντισταθμίζουν στο βαθμό του δυνατού τις αρνητικές επιπτώσεις για τους ανταγωνιστές, ειδάλλως, οι ενισχύσεις είναι αντίθετες προς το κοινό συμφέρον και δεν θεωρούνται επιλέξιμες για εξαίρεση βάσει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ. Εάν, βάσει αντικειμενικής εκτίμησης της κατάστασης προσφοράς και ζήτησης, διαπιστωθεί ότι υπάρχει διαρθρωτικό πλεονάζον δυναμικό στη σχετική αγορά της Κοινότητας που εξυπηρετείται από του αποδέκτη, το σχέδιο αναδιάρθρωσης πρέπει να συμβάλλει, σε βαθμό ανάλογο προς το ποσό της ληφθείσας ενίσχυσης, στην αναδιάρθρωση της σχετικής αγοράς, μειώνοντας ή διακόπτοντας κατά τρόπο αμετάκλητο τη λειτουργία του παραγωγικού δυναμικού.

(49) Παρά τη διαταγή για παροχή πληροφοριών, η Γερμανία δεν διαβίβασε ουσιαστικές πληροφορίες για το παραγωγικό δυναμικό της Korn ή για τις σχετικές αγορές που εξυπηρετούνται από την εταιρεία. Επιπλέον, δεν αναφέρθηκε η λήψη μέτρων για τη μείωση του παραγωγικού δυναμικού. Από την άποψη αυτή, φαίνεται να υπάρχουν κάποια προβλήματα πλεονάζοντας παραγωγικού δυναμικού σε όλες τις σχετικές αγορές προϊόντος. Στον τομέα των γεωργικών μηχανημάτων ορισμένοι δείκτες, όπως η απασχόληση και οι εισαγωγές, εξελίσσονται δυσμενώς. Τα επιμέρους τμήματα του τομέα των φορτηγών οχημάτων επηρεάζονται ιδιαίτερα από την οικονομική συγκυρία, και στην αγορά των μεταλλικών κάδων ενδέχεται να παρουσιαστούν αλλαγές λόγω της αυξανόμενης χρήσης εναλλακτικών υλικών όπως συνθετικών ουσιών. Επίσης, η Επιτροπή δεν μπορεί να κρίνει εάν ελήφθησαν επαρκή μέτρα για να αντισταθμιστούν στο βαθμό του δυνατού οι αρνητικές επιπτώσεις για τους ανταγωνιστές. Κατά συνέπεια, δεδομένου ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο αθέμιτης στρέβλωσης του ανταγωνισμού, οι κατευθυντήριες γραμμές δεν τηρούνται ούτε στο σημείο αυτό.

3. Αναλογία προς τις δαπάνες και τα οφέλη της αναδιάρθρωσης

(50) Το ποσό και η ένταση της ενίσχυσης πρέπει να περιορίζονται στο ελάχιστο δυνατό που απαιτείται για να καταστεί δυνατή η αναδιάρθρωση και πρέπει να σχετίζονται με τα προβλεπόμενα οφέλη από κοινοτική άποψη. Επιπλέον, οι αποδέκτες της ενίσχυσης θα πρέπει να συμβάλλουν σημαντικά στις δαπάνες της αναδιάρθρωσης. Δεδομένου ότι δεν έχει υποβληθεί σχέδιο αναδιάρθρωσης δεν είναι δυνατή και η εκτίμησή του. Ιδίως, λείπουν στοιχεία σχετικά με τη συμβολή του επενδυτή κατά τη διάρκεια της πρώτης αναδιάρθρωσης.

(51) Η Επιτροπή θεωρεί ότι ενισχύσεις αυτού του ποσού μπορούν να επηρεάσουν τη ρευστότητα, στο βαθμό που κατά αυτό τον τρόπο η επιχείρηση αποκτά πλεόνασμα μετρητών το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για επιθετικές δραστηριότητες στρέβλωσης της αγοράς.

(52) Επομένως, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι ενισχύσεις που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο της πρώτης αναδιάρθρωσης δεν δικαιολογούνται, δεδομένου ότι δεν υφίσταται σχέδιο αναδιάρθρωσης το οποίο να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών. Κατά συνέπεια, οι εν λόγω ενισχύσεις δε συμβιβάζονται με την κοινή αγορά.

Δ. Νέες ενισχύσεις κατά τη διάρκεια της δεύτερης αναδιάρθρωσης

(53) Στο πλαίσιο της νέας αναδιάρθρωσης η Korn έλαβε δάνεια ενοποίησης ύψους 3,8 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων. Τα εν λόγω δάνεια βασίζονται σε πρόγραμμα περιφερειακών ενισχύσεων της Θουριγγίας(28), το οποίο αποτελεί καθεστώς ενισχύσεων εγκεκριμένο από την Επιτροπή για την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων. Το εν λόγω καθεστώς απαιτεί την πλήρη εφαρμογή σχεδίου αναδιάρθρωσης, το οποίο πρέπει να πληροί τους όρους των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών. Κατά συνέπεια, τα δάνεια αποτελούν ενισχύσεις αναδιάρθρωσης.

(54) Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαβίβασε τελευταία η Γερμανία, τα εν λόγω δάνεια είχαν καλυφθεί με προσωπική εγγύηση του κυρίου Korn ύψους 1,5 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων, η οποία κατέπεσε. Δεδομένου ότι είναι άγνωστη η συνολική αξία των υπόλοιπων ασφαλειών οι οποίες, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, δεν χρησιμοποιήθηκε ούτως ή άλλως, η Επιτροπή δεν μπορεί να της θεωρήσει ως συμβολή ιδιώτη επενδυτή ούτε ως μείωση του προαναφερθέντος ισοδύναμου ενίσχυσης. Επομένως, τα 2,3 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα του προαναφερθέντος δανείου θεωρούνται ως κρατική ενίσχυση.

(55) Η Sparkasse Gera-Greiz και η TAB ανέβαλαν, στο πλαίσιο της τρέχουσας αναδιάρθρωσης, την επιστροφή των δανείων που χορήγησαν, συμπεριλαμβανομένων των τόκων, κατά τρία έτη. Δεδομένου ότι πρόκειται για δάνεια τα οποία χορηγήθηκαν στο πλαίσιο της πρώτης αναδιάρθρωσης και τα οποία συνιστούν ενισχύσεις κατά 100 %, δεν λαμβάνονται υπόψη προκειμένου να αποφευχθεί ο διπλός υπολογισμός τους.

Ε. Εφαρμογή της εξαίρεσης του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ στις ενισχύσεις που χορηγήθηκαν κατά τη δεύτερη αναδιάρθρωση

(56) Δεδομένου ότι δεν ισχύει καμία άλλη εξαίρεση από τη γενική απαγόρευση ενισχύσεων του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ, οι νέες ενισχύσεις πρέπει να εκτιμηθούν σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ και σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές ισχύει η γενική βασική αρχή ότι οι ενισχύσεις μπορούν να χορηγούνται άπαξ. Για την επαναλαμβανόμενη χορήγηση ενισχύσεων πρέπει να συντρέχουν λόγοι που να αφορούν εξωτερικούς και απρόβλεπτους παράγοντες, για τους οποίους δεν φέρει καμία ευθύνη η επιχείρηση.

(57) Οι λόγοι που πρόβαλε η Γερμανία για να δικαιολογήσει την επαναλαμβανόμενη χορήγηση ενισχύσεων αναδιάρθρωσης, είναι οι ζημίες που παρουσιάζει η εταιρεία από το 1993 λόγω απαιτήσεων όσον αφορά την ευθύνη παραγωγής. Ο μόνος άλλος λόγος που προβλήθηκε είναι η αδυναμία της επιχείρησης να πωλήσει ένα από τα προϊόντα που αναπτύσσει η ίδια. Η Επιτροπή θεωρεί ότι και οι δύο λόγοι εμπίπτουν άμεσα στο πεδίο επιρροής της επιχείρησης και δεν μπορούν να θεωρηθούν ως "εξωτερικοί". Κατά συνέπεια, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την επαναλαμβανόμενη χορήγηση ενισχύσεων. Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η ενίσχυση να έχει στρεβλωτικές επιπτώσεις στη σχετική αγορά του αποδέκτη. Οι διαπιστώσεις αυτές επαρκούν για να κριθούν οι ενισχύσεις ασυμβίβαστες με την κοινή αγορά λόγω μη τήρησης των κατευθυντήριων γραμμών για τις ενισχύσεις αναδιάρθρωσης.

(58) Ωστόσο, η Επιτροπή εξέτασε και τους άλλους όρους της παραγράφου 3.2 των κατευθυντήριων γραμμών προκειμένου να διαπιστώσει σε πιο βαθμό η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της επιχείρησης μπορεί να αποκατασταθεί βάσει του σχεδίου αναδιάρθρωσης, εάν μπορεί να προληφθεί η αθέμιτη στρέβλωση του ανταγωνισμού, εάν οι ενισχύσεις είναι ανάλογες με τις δαπάνες και τα οφέλη της αναδιάρθρωσης και εάν το σχέδιο έχει εφαρμοστεί πλήρως.

1. Αποκατάσταση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας

(59) Η αναδιάρθρωση της επιχείρησης σε τρεις νέους επιχειρηματικούς τομείς και η οργάνωση των εν λόγω τομέων περιγράφονται πολύ σύντομα στο σχέδιο λειτουργίας. Οι υπολογισμοί περιλαμβάνουν περισσότερες λεπτομέρειες. Το νέο σχέδιο καλύπτει την περίοδο 1997-2000. Σύμφωνα με τα χρηματοοικονομικά στοιχεία, η Korn θα έπρεπε ήδη από το πρώτο έτος της εφαρμογής του νέου προγράμματος να καλύψει τις ζημίες της και να επιτύχει πλεόνασμα χρήσεως. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαβίβασε η Γερμανία, η αύξηση του κύκλου εργασιών κατά το 1998 ανταποκρίνεται σχεδόν απόλυτα στο ποσό του δανείου(29). Σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη νομολογία, τα έκτακτα έσοδα με τη μορφή ενισχύσεων για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας δεν λαμβάνονται υπόψη(30). Η νέα ενίσχυση εξυπηρετεί μόνο την κάλυψη ζημιών.

(60) Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα προβλήματα της επιχείρησης δεν περιγράφονται αρκετά διεξοδικά στο σχέδιο αναδιάρθρωσης. Το ίδιο ισχύει και για τα μέτρα λειτουργίας. Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η δεύτερη εταιρεία παροχής συμβουλών δεν συμμερίζεται τα συμπεράσματα της πρώτης όσον αφορά τα μέτρα που έπρεπε να λάβει η επιχείρηση για να αποκαταστήσει τη βιωσιμότητά της. Οι διαφορετικές εκτιμήσεις αφορούν κυρίως τη διάρθρωση της επιχείρησης και το μερίδιο του μάρκετινγκ στα μελλοντικά έσοδα. Κατά τα άλλα δεν υπάρχει συμφωνία όσον αφορά τη μελλοντική βιωσιμότητα της επιχείρησης. Τέλος, τα λειτουργικά μέτρα στους νέους επιχειρηματικούς τομείς δεν συνδέονται σαφώς με τους χρηματοοικονομικούς υπολογισμούς του σχεδίου. Επιπλέον, δεν εξηγούνται διεξοδικά οι υποθέσεις στις οποίες βασίστηκε το σχέδιο.

(61) Για το λόγο αυτό, η Επιτροπή δεν συμμερίζεται την άποψη της Γερμανίας ότι το σχέδιο αναδιάρθρωσης αποκαθιστά τη βιωσιμότητα της επιχείρησης.

2. Πρόληψη της αθέμιτης στρέβλωσης του ανταγωνισμού

(62) Ο αποδέκτης δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιήσει τις ενισχύσεις για να αυξήσει το παραγωγικό δυναμικό του, και σε περίπτωση τομεακού πλεονάσματος οφείλει να μειώσει το παραγωγικό δυναμικό του. Παρά το ότι η Επιτροπή με διαταγή για την παροχή πληροφοριών ζήτησε ρητά στοιχεία για το θέμα αυτό, αφενός, δεν έλαβε περιγραφή της εξέλιξης του παραγωγικού δυναμικού της επιχείρησης και, αφετέρου, το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης δεν περιλαμβάνει κανένα μέτρο το οποίο θα οδηγούσε ενδεχομένως σε μείωση του παραγωγικού δυναμικού της επιχείρησης. Λαμβάνοντας υπόψη τις διαπιστώσεις σχετικά με τις σχετικές αγορές προϊόντος και τα προβλήματα παραγωγικού δυναμικού στους τομείς των γεωργικών μηχανημάτων, των φορτηγών οχημάτων και των μεταλλικών κάδων, η Επιτροπή δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο αθέμιτης στρέβλωσης του ανταγωνισμού.

3. Ενισχύσεις ανάλογες με τις δαπάνες και τα οφέλη της αναδιάρθρωσης

(63) Το σχέδιο αναδιάρθρωσης δεν περιέχει στοιχεία σχετικά με το συνολικό κόστος της αναδιάρθρωσης. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή δεν μπορεί να ελέγξει εάν οι ενισχύσεις είναι ανάλογες των δαπανών της αναδιάρθρωσης. Επίσης δεν μπορεί να ελέγξει εάν η ενίσχυση περιορίζεται στο ελάχιστο δυνατό που απαιτείται για την αναδιάρθρωση.

(64) Με βάση τα πλέον πρόσφατα στοιχεία, τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο της δεύτερης αναδιάρθρωσης καλύφθηκαν, μεταξύ άλλων, με ιδιωτική ασφάλεια του επενδυτή R. Korn ύψους 1,5 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων. Η εν λόγω ασφάλεια χρησιμοποιήθηκε. Επομένως, το ποσό αυτό θεωρείται ως συμβολή τον ιδιώτη επενδυτή(31). Ωστόσο, χωρίς τη συνολική εικόνα των δαπανών αναδιάρθρωσης, η Επιτροπή δεν είναι σε θέση να διαπιστώσει εάν η συμβολή τον επενδυτή είναι ανάλογη του συνόλου των δαπανών.

(65) Σε κάθε περίπτωση όμως, η Επιτροπή παρατηρεί ότι μια υποθετική τιμή πώλησης ενός προβλεπόμενου ΜΒΟ (το οποίο ποτέ δεν πραγματοποιήθηκε) δεν μπορεί να θεωρηθεί ως σημαντική συμβολή του επενδυτή κατά την έννοια των κατευθυντήριων γραμμών, εάν δεν υπάρχουν διεξοδικές πληροφορίες όσον αφορά τις ρεαλιστικές υποθέσεις της εταιρείας. Από τις διαθέσιμες πληροφορίες για την Korn προκύπτει ότι το MBO είχε προγραμματιστεί με τη χρηματοοικονομική ενίσχυση του κράτους.

(66) Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, λόγω της έλλειψης πληροφοριών, δεν είναι σε θέση να αποφανθεί όσον αφορά την αναλογικότητα της ενίσχυσης. Επομένως, ο σχετικός όρος των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών δεν πληρείται.

4. Πλήρης εφαρμογή του σχεδίου αναδιάρθρωσης

(67) Στις 8 Νοεμβρίου 1999, το τοπικό δικαστήριο της Gerα κίνησε τη διαδικασία αφερεγγυότητας όσον άφορά την εταιρεία. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει τις επιφυλάξεις της Επιτροπής σχετικά με την αποκατάσταση της βιωσιμότητας.

(68) Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι ενισχύσεις που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο της δεύτερης αναδιάρθρωσης δεν ήταν δικαιολογημένες, δεδομένου ότι οι δυσκολίες της επιχείρησης δεν οφείλονταν σε απρόβλεπτους και εξωτερικούς παράγοντες και το σχέδιο αναδιάρθρωσης δεν είναι πλήρες. Κατά συνέπεια, οι σχετικοί όροι των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών δεν πληρούνται. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι νέες ενισχύσεις δεν συμβιβάζονται με την κοινή αγορά.

V. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

(69) Η Επιτροπή παρατηρεί ότι η Γερμανία χορήγησε παρανόμως ενισχύσεις υπέρ της Korn κατά παράβαση του άρθρου 88 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ. Βάσει της εκτίμησής της, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι ενισχύσεις είναι ασυμβίβαστες με την κοινή αγορά, δεδομένου ότι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις των κατευθυντήριων γραμμών. Οι ενισχύσεις που χορηγήθηκαν κατά τη διάρκεια της πρώτης αναδιάρθρωσης είναι ασυμβίβαστες λόγω της έλλειψης σχεδίου αναδιάρθρωσης. Η δεύτερη χορήγηση ενισχύσεων αναδιάρθρωσης δεν δικαιολογείται από απρόβλεπτους και εξωτερικούς παράγοντες που θα μπορούσαν να θίξουν την επιχείρηση, και το σχέδιο αναδιάρθρωσης δεν ανταποκρίνεται στα κριτήρια που θεσπίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Οι ενισχύσεις που χορήγησε η Γερμανία υπέρ της Korn Fahrzeuge und Technik GmbH ύψους τουλάχιστον 6,31 εκατομμυρίων ευρώ (12,35 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα) δεν συμβιβάζονται με την κοινή αγορά. Οι εν λόγω ενισχύσεις συνίστανται στα εξής μέτρα:

- επενδυτικές επιχορηγήσεις το 1993 και το 1994, οι οποίες σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες υπολογίζονται σε 0,81 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα,

- επενδυτικές επιδοτήσεις από το 1992 μέχρι το 1997, οι οποίες σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες υπολογίζονται σε 0,15 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα,

- δάνεια ενοποίησης της Θουριγγίας, ύψους 3 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων το 1995,

- δάνεια της Sparkasse Gera-Greiz από τα μέσα του 1991 μέχρι το 1997, που σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες υπολογίζονται συνολικά σε 6 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα περίπου,

- επιχορηγήσεις για την προβολή της επιχείρησης το 1995 και το 1996, ύψους 0,01 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων,

- επιχορηγήσεις για τη συμμετοχή σε εμπορικές εκθέσεις το 1996, ύψους 0,01 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων,

- επιχορηγήσεις για μέτρα προώθησης της απασχόλησης το 1993 και το 1997, συνολικού ύψους 0,07 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων

- δάνειο ενοποίησης της Θουριγγίας, ύψους 2,3 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων το 1997.

Άρθρο 2

1. Η Γερμανία λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να ανακτήσει τις παρανόμως χορηγηθείσες ενισχύσεις που αναφέρονται στο άρθρο 1, καθώς και κάθε άλλη ενίσχυση προς την Korn Fahrzeuge und Technik GmbH που χορηγήθηκε με σκοπό την αναδιάρθρωση και δεν περιγράφεται πιο συγκεκριμένα στο άρθρο 1 λόγω των ελλιπών ή ασαφών πληροφοριών που παρείχε η Γερμανία.

2. Η ανάκτηση των ενισχύσεων πραγματοποιείται ανυπερθέτως σύμφωνα με τις εθνικές διαδικασίες, στο μέτρο που αυτές επιτρέπουν την άμεση και ουσιαστική εφαρμογή της απόφασης. Στο ποσό των επιστρεπτέων ενισχύσεων περιλαμβάνονται οι τόκοι από τη στιγμή χορήγησης της παράνομης ενίσχυσης στον αποδέκτη μέχρι την πραγματική επιστροφή της. Οι τόκοι υπολογίζονται βάσει του συντελεστή που εφαρμόστηκε για τον υπολογισμό του ισοδύναμου επιδότησης της περιφερειακής ενίσχυσης.

Άρθρο 3

Η Γερμανία ανακοινώνει στην Επιτροπή εντός δυο μηνών από τη γνωστοποίηση της απόφασης τα μέτρα που έλαβε προκειμένου να συμμορφωθεί με αυτή.

Άρθρο 4

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας.

Βρυξέλλες, 23 Φεβρουαρίου 2000.

Για την Επιτροπή

Mario Monti

Μέλος της Επιτροπής

(1) ΕΕ C 233 της 14.8.1999, σ. 29.

(2) "Richtlinie des Freistaates Thüringen für die Übernahme von Bürgschaften und Garantien zugunsten der Wirtschaft und der freien Berufe durch die TAB" (Ενίσχυση Ν 117/96, ΕΕ C 288 της 23.9.1997).

(3) ΕΕ C 213 της 27.7.1996, σ. 4.

(4) SG(92) D/17613 της 8ης Δεκεμβρίου 1992, που καταχωρήθηκε με τον αριθμό ΝΝ 108/91. Σύμφωνα με το καθεστώς THA η διαγραφή παλαιών χρεών, τα οποία προκύπτουν από τον τυχαίο επιμερισμό δαπανών σε μια οικονομία κεντρικού σχεδιασμού και τα οποία δημιουργήθηκαν πριν από την 1η Ιουλίου 1990, δεν θεωρούνται ως κρατική ενίσχυση.

(5) Στην απάντηση της 4ης Σεπτεμβρίου 1998, η Γερμανία δήλωσε ότι ο τομέας γεωργικής τεχνολογίας/οχημάτων επαγγελματικής χρήσης δεν είναι εύκολο να πωληθεί λόγω του ανεπαρκούς κύκλου εργασιών και των πενιχρών κερδών. Η πώληση τον τομέα SEAT-Autohaus καθυστερούσε με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αμφιβολίες σχετικά με την αξιοπιστία του MBO.

(6) Η επιχείρηση δεν κατάφερε να εισαγάγει το εν λόγω νέο προϊόν στην αγορά.

(7) "European Recovery Programm - Darlehen zur Förderung der Existenzgründung" (NN 31/92, ΕΕ C 298 της 14.11.1992, σ. 4, και N 391/93, ΕΕ C 257 της 22.9.1993, σ. 4).

(8) "Eigenkapitalhilfeprogramme" (NN 143/91, ΕΕ C 21 της 27.11.1991, σ. 21 και N 213/93, ΕΕ C 302 της 9.11.1993, σ. 6).

(9) "Innovationsförderprogramme" (N 236/96, ΕΕ C 25 της 25.1.1997).

(10) "Gemeinschaftsaufgabe (GA)-Mittel von Thüringen für die Förderung der regionalen Wirtschaftsstruktur". Τα μέτρα βάσει του εν λόγω καθεστώτος θεωρούνται ως περιφερειακές επενδυτικές ενισχύσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ και έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή βάσει της εξαίρεσης του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) της συνθήκης ΕΚ.

(11) "Investitionszulagengesetz". Τα μέτρα βάσει του εν λόγω νόμου θεωρούνται ως περιφερειακές επενδυτικές ενισχύσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ και έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή βάσει της εξαίρεσης του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) της συνθήκης ΕΚ.

(12) Η Επιτροπή κίνησε την επίσημη διαδικασία εξέτασης για το εν λόγω καθεστώς: εσφαλμένη εφαρμογή του καθεστώτος de minimis στο πλαίσιο του προγράμματος της Θουριγγίας για τη δανειοδότηση των ΜΜΕ (C 87/98, ΕΕ C 108 της 17.4.1999).

(13) "Richtlinie des Freistaates Thüringen für die Übernahme von Bürgschaften und Garantien zugunsten der Wirtschaft und der freien Berufe durch die TAB" (N 117/96, ΕΕ C 288 της 23.9.1997).

(14) Από τις τελευταίες πληροφορίες που διαβίβασε η Γερμανία προκύπτει ότι τα εν λόγω δάνεια καλύφθηκαν με εκχώρηση απαιτήσεων της επιχείρησης καθώς και με μια ασφάλεια ζωής κινδύνου του κυρίου και κυρίας Korn (άγνωστης αξίας). Μολονότι ορισμένα από τα εν λόγω δάνεια αναφέρονται στον πίνακα αφερεγγυότητας, καμία από τις εν λόγω ασφάλειες δεν χρησιμοποιήθηκε.

(15) Ενίσχυση NN 74/95, SG(96) D/1946 της 6ης Φεβρουάριου 1996.

(16) Το ύψος των εν λόγω υποχρεώσεων δεν είναι γνωστό, ούτε είναι επίσης γνωστό εάν χρησιμοποιήθηκαν.

(17) Πανόραμα της βιομηχανίας της ΕΕ, 1997, τόμος 2, 13-32· NACE (αναθεώρηση 1) 29.31, 29.32.

(18) Πανόραμα της βιομηχανίας της ΕΕ, 1997, τόμος 2, 17-8· NACE (αναθεώρηση 1 ) 34.1, 34.2.

(19) Πανόραμα της βιομηχανίας της ΕΕ, 1997, τόμος 2, 17-19· NACE (αναθεώρηση 1) 34.3.

(20) Πανόραμα της βιομηχανίας της ΕΕ, 1997, τόμος 2, 12-15· NACE (αναθεώρηση 1) 28.21.

(21) ΕΕ C 368 της 23.12.1994, σ. 12.

(22) ΕΕ L 83 της 27.3.1999, σ. 1.

(23) C 87/98, ΕΕ C 108 της 17.4.1999.

(24) Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες τα εν λόγω δάνεια καλύπτονται από διάφορες ασφάλειες. Ωστόσο, η ακριβής αξία τους δεν αναφέρθηκε. Δεδομένου ότι τα ποσά των ασφαλειών δεν είναι γνωστά και ότι, κατά τα φαινόμενα, δεν έχουν χρησιμοποιηθεί, το ισοδύναμο ενίσχυσης αντιστοιχεί στο 100 % του ύψους των δανείων.

(25) ΕΕ C 307 της 13.11.1993, σ. 3.

(26) Παράβαλε επίσης την ανακοίνωση της Επιτροπής για την εφαρμογή των άρθρων 92 και 93 της συνθήκης ΕΚ, καθώς και το άρθρο 61 της συμφωνίας ΕΟΧ στις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών, σημείο 33 (ΕΕ C 350 της 10.12.1994, σ. 5).

(27) Βλέπε απόφαση της Επιτροπής για την ενίσχυση N 464/93.

(28) ΝΝ 747/95, SG (96) D/194 της 6ης Φεβρουαρίου 1996.

(29) Ένας από τους λόγους που πρόβαλε η Γερμανία για την επαναλαμβανόμενη χορήγηση ενισχύσεων ήταν ότι ο κύκλος εργασιών και το αποτέλεσμα χρήσης είχαν βελτιωθεί αισθητά το 1998 σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη χάρη στα δάνεια από το Thüringer Konsolidierungsfonds και την εγγύηση.

(30) Απόφαση του Πρωτοδικείου της 15ης Σεπτεμβρίου 1998 στις υποθέσεις T-126/96 και T-127/96, BFM και EFIM/Επιτροπή, Συλλογή 1998, σ. ΙΙΙ-3437.

(31) Οι υπόλοιπες ασφάλειες για την κάλυψη των εν λόγω δανείων δεν χρησιμοποιήθηκαν. Η Επιτροπή διαπιστώνει επίσης ότι ορισμένες από τις εν λόγω ασφάλειες, π.χ. τα δικαιώματα από το ασφαλιστήριο του κυρίου Korn, καθώς και οι εκχωρήσεις απαιτήσεων της επιχείρησης, είχαν χρησιμοποιηθεί ήδη για την ασφάλεια των δανείων της Sparkasse Gera-Greiz.