31999D0171

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 25ης Ιανουαρίου 1999 για τη θέσπιση ειδικού προγράμματος για την «Εδραίωση του διεθνούς ρόλου της κοινοτικής έρευνας» (1998-2002) (1999/171/ΕΚ)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 130 Θ παράγραφος 4,

την πρόταση της Επιτροπής (1),

τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (2),

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (3),

Εκτιμώντας:

(1) ότι, με την απόφαση αριθ. 182/1999/ΕΚ (4), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενέκριναν το πέμπτο πρόγραμμα πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (καλούμενο στο εξής «πέμπτο πρόγραμμα-πλαίσιο») για τις δράσεις έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης (καλούμενες στο εξής «δράσεις ΕΤΑ») για την περίοδο 1998-2002, στο οποίο εκτίθενται οι γενικοί άξονες και οι επιστημονικοί και τεχνολογικοί στόχοι των δραστηριοτήτων που θα πρέπει να αναληφθούν στον τομέα της διεθνούς συνεργασίας ΕΤΑ 7

(2) ότι το άρθρο 130 Θ παράγραφος 3 της συνθήκης ορίζει ότι το πρόγραμμα-πλαίσιο τίθεται σε εφαρμογή μέσω ειδικών προγραμμάτων, που εκπονούνται βάσει του προγράμματος-πλαισίου στο εσωτερικό κάθε δράσης, και ότι σε κάθε ειδικό πρόγραμμα διευκρινίζονται οι λεπτομέρειες της υλοποίησής του, καθορίζεται η διάρκειά του και προβλέπονται τα μέσα που κρίνονται απαραίτητα 7

(3) ότι, σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2 της απόφασης αριθ. 1110/94/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Απριλίου 1994, σχετικά με το τέταρτο πρόγραμμα-πλαίσιο δράσεων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στον τομέα της έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης (1994-1998) (5) και σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2 των αποφάσεων του Συμβουλίου σχετικά με τα ειδικά προγράμματα για την εφαρμογή του τετάρτου προγράμματος-πλαισίου, η Επιτροπή φρόντισε ώστε να γίνει εξωτερική αξιολόγηση, την οποία διαβίβασε, μαζί με τα συμπεράσματα και τις παρατηρήσεις της, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών 7

(4) ότι, σύμφωνα με το άρθρο 130 Ι της συνθήκης, η απόφαση 1999/65/ΕΚ του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 1998, σχετικά με τους κανόνες συμμετοχής των επιχειρήσεων, των κέντρων ερευνών και των πανεπιστημίων καθώς και τους κανόνες διάδοσης των αποτελεσμάτων της έρευνας για την υλοποίηση του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (6) (καλούμενους στο εξής «κανόνες συμμετοχής και διάδοσης»), έχει εφαρμογή στο παρόν πρόγραμμα πλαίσιο 7 ότι οι κανόνες αυτοί επιτρέπουν τη συμμετοχή του Κοινού Κέντρου Ερευνών στις έμμεσες δράσεις που καλύπτονται από το παρόν ειδικό πρόγραμμα 7

(5) ότι κατά την υλοποίηση των δυνάμει του παρόντος προγράμματος, δραστηριοτήτων διεθνούς συνεργασίας, εκτός από τις μορφές συνεργασίας που καλύπτονται από τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, ενδέχεται να κριθεί σκόπιμη η σύναψη συμφωνιών, ιδίως βάσει του άρθρου 130 M της συνθήκης, με τρίτες χώρες ή διεθνείς οργανισμούς 7

(6) ότι η ΕΤΑ έχει ιδιαίτερη σημασία για την επίτευξη βελτιωμένων επιπέδων ποιότητας ζωής σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, και ότι η δράση της Κοινότητας θα πρέπει να έχει ιδιαίτερη σημασία αφού συμβάλλει στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών των χωρών τις οποίες αφορά, της υγείας τους και της κατάστασης του περιβάλλοντος, στην αύξηση της ευημερίας και τη βιώσιμη ανάπτυξη 7

(7) ότι τα δίκτυα επιστημονικής πληροφόρησης μπορεί να έχουν ιδιαίτερο αντίκτυπο στις διάφορες πτυχές της διεθνούς συνεργασίας ΕΤΑ 7

(8) ότι η εφαρμογή του παρόντος προγράμματος συνεπάγεται επίσης δραστηριότητες και μηχανισμούς με στόχο την τόνωση, τη διάδοση και την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της ΕΤΑ, ιδίως όσον αφορά τις μικρές με μεσαίες επιχειρήσεις (MME), καθώς και δραστηριότητες τόνωσης της κινητικότητας και της κατάρτισης των ερευνητών 7

(9) ότι στη εφαρμογή του παρόντος προγράμματος θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η πολιτική της κοινότητας στο θέμα της ισότητας ευκαιριών 7

(10) ότι η αποτελεσματική και διαφανής διαχείριση συμβάλλει ώστε το πρόγραμμα να είναι ουσιαστικότερο και φιλικότερο προς το χρήστη 7

(11) ότι οι διοικητικές δαπάνες θα πρέπει να ενταχθούν στον κοινοτικό προϋπολογισμό υπό συνθήκες διαφάνειας 7

(12) ότι η υλοποίηση του παρόντος προγράμματος θα πρέπει να παρακολουθείται ώστε, όταν επιβάλλεται, να προσαρμόζεται στις επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις 7 ότι, την κατάλληλη στιγμή, θα πρέπει να διενεργηθεί και αξιολόγηση της προόδου του προγράμματος εκ μέρους ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων 7

(13) ότι έχει ληφθεί η γνώμη της επιτροπής επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας επί του επιστημονικού και τεχνολογικού περιεχομένου των ειδικών προγραμμάτων,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1 του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου, θεσπίζεται ειδικό πρόγραμμα για την «Εδραίωση του διεθνούς ρόλου της κοινοτικής έρευνας» (καλούμενο στο εξής «ειδικό πρόγραμμα») για την περίοδο από τις 25 Ιανουαρίου 1999 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2002.

Άρθρο 2

1. Σύμφωνα με το παράρτημα III του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου, το ποσό που κρίνεται αναγκαίο για την εκτέλεση του ειδικού προγράμματος ανέρχεται σε 475 εκατομμύρια ευρώ, από τα οποία 9,8 % κατ' ανώτατο όριο για τις διοικητικές δαπάνες της Επιτροπής.

Στο παράρτημα I παρατίθεται ενδεικτική κατανομή του ως άνω ποσού.

2. Από το ποσό της παραγράφου 1:

- 78 εκατομμύρια ευρώ αφορούν την περίοδο 1998-1999

και

- 397 εκατομμύρια ευρώ αφορούν την περίοδο 2000-2002.

Στην περίπτωση που αναφέρεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο γ) του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου, το Συμβούλιο αναπροσαρμόζει το τελευταίο ποσό συμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο γ) δεύτερη περίπτωση του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου. Ενόσω εκκρεμεί η απόφαση του Συμβουλίου, το παρόν ειδικό πρόγραμμα δεν υλοποιείται πέραν του ορίου που αναφέρεται ανωτέρω στην πρώτη περίπτωση.

3. Η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή καθορίζει, μεριμνώντας για την τήρηση των επιστημονικών και τεχνολογικών στόχων και των προτεραιοτήτων που καθορίζονται στην παρούσα απόφαση, τις πιστώσεις για κάθε οικονομικό έτος, λαμβάνοντας υπόψη τους διαθέσιμους στο πλαίσιο των πολυετών δημοσιονομικών προοπτικών πόρους.

Άρθρο 3

1. Οι γενικές γραμμές, οι επιστημονικοί και τεχνολογικοί στόχοι του ειδικού προγράμματος και οι αντίστοιχες προτεραιότητες παρατίθενται στο παράρτημα II. Καθορίζονται σε συνέπεια με τις αρχές και τις τρείς κατηγορίες κριτηρίων επιλογής που αναφέρονται στο παράρτημα I του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου.

2. Σύμφωνα με τις ως άνω αρχές και κριτήρια, στην επιλογή των δράσεων ΕΤΑ που θα αναληφθούν εφαρμόζονται τα κριτήρια επιλογής που αναφέρονται στο άρθρο 10 των κανόνων συμμετοχής και διάδοσης.

Κατά την εφαρμογή του προγράμματος, καθώς και στο πρόγραμμα εργασίας που ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, τηρούνται όλα αυτά τα κριτήρια, μολονότι η στάθμισή τους είναι δυνατόν να διαφέρει.

3. Στο ειδικό πρόγραμμα εφαρμόζονται οι κανόνες συμμετοχής και διάδοσης.

4. Οι λεπτομερείς κανόνες για τη χρηματοδοτική συμμετοχή της Κοινότητας στο ειδικό πρόγραμμα ορίζονται στο άρθρο 4 του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου.

Οι έμμεσες δράσεις ΕΤΑ του ειδικού προγράμματος ορίζονται στα παραρτήματα II και IV του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου.

Στο παράρτημα ΙΙΙ της παρούσας απόφασης περιέχονται ειδικοί κανόνες για την εκτέλεση του προγράμματος.

Άρθρο 4

Βάσει των κριτηρίων που αναφέρονται στο άρθρο 3 και των επιστημονικών και τεχνολογικών στόχων και προτεραιοτήτων που αναφέρονται στο παράρτημα II, η Επιτροπή:

α) παρακολουθεί την εκτέλεση του ειδικού προγράμματος με τη δέουσα βοήθεια από ανεξάρτητους εξωτερικούς εμπειρογνώμονες και υποβάλλει στο Συμβούλιο, όπου χρειάζεται, προτάσεις προσαρμογής του, σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου 7

β) φροντίζει να γίνει η εξωτερική αξιολόγηση που προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου, όσον αφορά στις δράσεις που υλοποιούνται στα πεδία που καλύπτει το ειδικό πρόγραμμα.

Άρθρο 5

1. Η Επιτροπή εκπονεί πρόγραμμα εργασίας, προσδιορίζοντας:

α) αναλυτικότερα τους στόχους του παραρτήματος II και τις προτεραιότητές του στον τομέα της ΕΤΑ 7

β) το ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του ειδικού προγράμματος 7

γ) τις διαδικασίες συντονισμού που παρατίθενται στο παράρτημα III,

δ) εάν παραστεί ανάγκη, τα κριτήρια επιλογής καθώς και τον τρόπο εφαρμογής τους για κάθε κατηγορία έμμεσης δράσης ΕΤΑ.

2. Το πρόγραμμα εργασίας θα χρησιμεύσει ως βάση για την υλοποίηση των έμμεσων δράσεων ΕΤΑ, βάσει των διαδικασιών που προβλέπουν οι κανόνες συμμετοχής και διάδοσης.

3. Το πρόγραμμα εργασίας ενημερώνεται όποτε χρειάζεται και διατίθεται από την Επιτροπή σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη υπό εύχρηστη μορφή, μεταξύ άλλων ηλεκτρονική.

Άρθρο 6

1. Η Επιτροπή επιφορτίζεται με την εκτέλεση του παρόντος ειδικού προγράμματος.

2. Η διαδικασία που προβλέπεται το άρθρο 7 εφαρμόζεται για τη λήψη των ακόλουθων μέτρων:

- την εκπόνηση και την ενημέρωση του προγράμματος εργασίας που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, μεταξύ άλλων όσον αφορά το περιεχόμενο των προσκλήσεων για υποβολή προτάσεων,

- την έγκριση δράσεων ΕΤΑ που προτείνονται για χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένης και της συμμετοχής φορέων τρίτων χωρών, σε περίπτωση που η κοινοτική συμβολή βάσει του προγράμματος αυτού υπολογίζεται σε ποσό τουλάχιστον ίσο με 0,3 εκατομμύρια ευρώ,

- τη διατύπωση της εντολής καθηκόντων για την εξωτερική αξιολόγηση που προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου,

- οιαδήποτε αναπροσαρμογή της ενδεικτικής κατανομής του ποσού που παρατίθεται στο παράρτημα I.

Άρθρο 7

1. Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή προγράμματος (στο εξής εναφερόμενη ως «η επιτροπή») που αποτελείται από αντιπροσώπους των κρατών μελών και προεδρεύεται από τον αντιπρόσωπο της Επιτροπής.

2. Στις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 6 παράγραφος 2, ο αντιπρόσωπος της Επιτροπής υποβάλλει στην επιτροπή σχέδιο των ληπτέων μέτρων. Η επιτροπή διατυπώνει τη γνώμη της σχετικά με τα ανωτέρω αναφερόμενα σχέδια μέτρων εντός προθεσμίας που μπορεί να ορίσει ο πρόεδρος ανάλογα με τον επείγοντα χαρακτήρα του θέματος, αποφασίζει δε με την πλειοψηφία που προβλέπεται στο άρθρο 148 παράγραφος 2 της συνθήκης για την έκδοση των αποφάσεων που καλείται να λάβει το Συμβούλιο βάσει πρότασης της Επιτροπής. Κατά την ψηφοφορία στην επιτροπή, οι ψήφοι των αντιπροσώπων των κρατών μελών σταθμίζονται σύμφωνα με το προαναφερόμενο άρθρο. Ο πρόεδρος δεν ψηφίζει.

3. α) Η Επιτροπή θεσπίζει τα σχεδιαζόμενα μέτρα εφόσον είναι σύμφωνα με τη γνώμη της επιτροπής.

β) Εάν τα σχεδιαζόμενα μέτρα δεν είναι σύμφωνα με τη γνώμη της επιτροπής ή ελλείψει γνώμης, η Επιτροπή υποβάλλει χωρίς καθυστέρηση στο Συμβούλιο πρόταση σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν. Το Συμβούλιο αποφασίζει με ειδική πλειοψηφία.

Εάν το Συμβούλιο δεν αποφασίσει εντός προθεσμίας εννέα εβδομάδων από την ημερομηνία υποβολής της πρότασης, τα προτεινόμενα μέτρα θεσπίζονται από την Επιτροπή.

4. Η Επιτροπή ενημερώνει τακτικά την επιτροπή σχετικά με τη συνολική πορεία της εκτέλεσης του ειδικού προγράμματος, και ίδιως για την πρόοδο όλων των δράσεων ΕΤΑ που χρηματοδοτούνται βάσει του προγράμματος αυτού.

Άρθρο 8

Σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 4 του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου, η Επιτροπή ενημερώνει τακτικά το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη γενική πρόοδο της εκτέλεσης του προγράμματος, μεταξύ άλλων δε σχετικά με τη συμμετοχή ΜΜΕ και την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών.

Άρθρο 9

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στα κράτη μέλη.

Βρυξέλλες, 25 Ιανουαρίου 1999.

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

J. FISCHER

(1) ΕΕ C 260 της 18.8.1998, σ. 65.

(2) Γνώμη που διατυπώθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1998 (δεν έχει ακόμα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα).

(3) ΕΕ C 407 της 28.12.1998, σ. 123.

(4) ΕΕ L 26 της 1.2.1999, σ. 1.

(5) ΕΕ L 126 της 18.5.1994, σ. 1 7 απόφαση όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την απόφαση αριθ. 2535/97/ΕΚ (ΕΕ L 347 της 18.12.1997, σ. 1).

(6) ΕΕ L 26 της 1.2.1999, σ. 46.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΠΟΣΟΥ ΠΟΥ ΚΡΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΟ

>ΘΕΣΗ ΠΗΝΑΚΑ>

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

ΓΕΝΙΚΟ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Οι κύριοι στόχοι του οριζόντιου αυτού θέματος είναι: η προώθηση της διεθνούς συνεργασίας στο χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας, η ενίσχυση των δυνατοτήτων της Κοινότητας στους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας, η στήριξη εν γένει της επίτευξης της επιστημονικής αριστείας στο ευρύτερο διεθνές πλαίσιο και η συμβολή στην εφαρμογή της εξωτερικής πολιτικής της Κοινότητας, λαμβανομένης επίσης υπόψη της προσχωρήσεως νέων μελών.

Στρατηγικοί στόχοι και προσέγγιση του προγράμματος

- Προώθηση της επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων, οργανώσεων και ερευνητών από τρίτες χώρες και από την Κοινότητα, η οποία είναι πιθανόν να αποδώσει σημαντικά, αμοιβαία και ισόρροπα οφέλη, λαμβανομένων υπόψη των διαφορετικών αναγκών και περιστάσεων των διαφόρων ομάδων χωρών και περιφερειών, με παράλληλη προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας 7

- Διευκόλυνση της πρόσβασης των ερευνητικών κέντρων και των επιχειρήσεων οι οποίες είναι εγκατεστημένες στην Κοινότητα στην επιστημονική και τεχνολογική γνώση που είναι διαθέσιμη εκτός Κοινότητας και η οποία είναι χρήσιμη για τα κοινοτικά συμφέροντα 7

- Ενίσχυση της θέσης και του ρόλου της έρευνας Κοινότητας στο διεθνή επιστημονικό και τεχνολογικό στίβο και η προώθηση μιας ευρωπαϊκής επιστημονικής και τεχνολογικής κουλτούρας, λαμβανομένων υπόψη των κοινωνικών και πολιτιστικών αναγκών των χωρών με τις οποίες συνεργάζεται 7

- Προετοιμασία για την προσχώρηση νέων κρατών μελών, π.χ. με την ενθάρρυνση της πλήρους συμμετοχής τους στο πρόγραμμα-πλαίσιο, η συμβολή στη σταθεροποίηση του δυναμικού ΕΤΑ των ΧΚΑΕ εν γένει και των Νέων Ανεξάρτητων Κρατών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (ΝΑΚ), η στήριξη και η ανάπτυξη της ευρωμεσογειακής εταιρικής σχέσης και η συμβολή στη διαρκή και βιώσιμη οικονομική, κοινωνική και επιστημονική ανάπτυξη των αναπτυσσομένων χωρών 7

- Παροχή βοήθειας στους ευρωπαϊκούς ερευνητικούς φορείς προκειμένου να ενημερώνονται και να αποκτούν πείρα των ερευνητικών δυνατοτήτων, δραστηριοτήτων και προτεραιοτήτων των βιομηχανικών τρίτων χωρών και των χωρών «αναδυόμενης οικονομίας», ούτως ώστε να γίνει ανταγωνιστικότερη η κοινοτική βιομηχανία και να τονωθεί η παρουσία της στις νέες αγορές.

Με το πέμπτο πρόγραμμα-πλαίσιο, η διεθνής συνεργασία ΕΤΑ θα συνεχιστεί υπό δύο μορφές: πρώτον, μέσω του παρόντος ειδικού προγράμματος και δεύτερον, μέσω των άλλων ειδικών προγραμμάτων, και σε στενή συνεργασία με αυτά.

Οι ειδικές δράσεις που προβλέπονται από το πρόγραμμα αυτό είναι οι ακόλουθες:

- ανάληψη δραστηριοτήτων στρατηγικού χαρακτήρα οι οποίες θα αφορούν τις υποψήφιες για προσχώρηση χώρες, άλλες χώρες της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης (ΧΚΑΕ), τα Νέα Ανεξάρτητα Κράτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (ΝΑΚ) (εξαιρουμένων των βαλτικών χωρών) και τη Μογγολία, τις χώρες-εταίρους της Μεσογείου και τις αναπτυσσόμενες χώρες. Προκειμένου να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες συνεργασίας και να βελτιστοποιηθεί η προστιθέμενη αξία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το πρόγραμμα αυτό θα διευκολύνει επίσης τη συνεργασία με ορισμένες βιομηχανικές χώρες και χώρες αναδυόμενης οικονομίας,

- αύξηση των δυνατοτήτων κατάρτισης ερευνητών,

- συντονισμός με άλλα προγράμματα του προγράμματος-πλαισίου, με άλλες κοινοτικές πρωτοβουλίες και πολιτικές, ιδίως με εξωτερικές πολιτικές, καθώς και με πολιτικές και προγράμματα των κρατών μελών, διεθνών οργανισμών και πλαισίων συνεργασίας όπως είναι το COST και το Eureka.

Η δεύτερη μορφή διεθνούς συνεργασίας που θα επιδιωχθεί είναι η συμμετοχή εταίρων εκτός της Ένωσης (χωρίς χρηματοδότηση από το παρόν πρόγραμμα) σε σχέδια των άλλων προγραμμάτων σύμφωνα με τους κανόνες συμμετοχής και διάδοσης.

1. ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Το πρόγραμμα αυτό θα χρηματοδοτεί μόνον ειδικές δραστηριότητες ΕΤΑ οι οποίες αφορούν ορισμένες τρίτες χώρες ή περιοχές και οι οποίες δεν υπάγονται σε άλλα τμήματα του προγράμματος-πλαισίου. Οι προτεραιότητες της έρευνας θα καθοριστούν ύστερα από εντατικό διάλογο και συνεργασία με τις ενδιαφερόμενες περιοχές, λαμβάνοντας υπόψη οποιεσδήποτε συμφωνίες συνεργασίας και την ποικιλομορφία των οικονομικών και κοινωνικο-πολιτιστικών τους καταστάσεων και αναγκών. Η υποστήριξη θα εστιαστεί στη συνεργασία στον τομέα της έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης μάλλον παρά στην παροχή τεχνικής βοήθειας ή τη μεταφορά τεχνολογίας που μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα μέσω των κοινοτικών προγραμμάτων του τομέα των εξωτερικών σχέσεων. Κατά την εφαρμογή του προγράμματος θα ληφθούν υπόψη τα συμφέροντα της βιομηχανίας και ιδίως των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.

Α. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ

Α.1. Κράτη στην προενταξιακή φάση

Σκεπτικό και στόχοι

Η χρονική περίοδος η οποία καλύπτεται από το πέμπτο πρόγραμμα-πλαίσιο θα συμπέσει με την προετοιμασία των υποψήφιων χωρών για την προσχώρησή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κατά συνέπεια, στα πλαίσια της Ατζέντα 2000, στόχος του προγράμματος είναι να συμβάλει στην επίσπευση της μεταρρύθμισης των επιστημονικών δομών των χωρών αυτών, ενώ παράλληλα θα περιφρουρούνται οι υψηλής ειδίκευσης ανθρώπινοι πόροι και θα ενισχύεται το δυναμικό ΕΤΑ το οποίο διαθέτουν. Αυτό θα επιδιωχθεί προτρέποντας τις χώρες αυτές να συνδεθούν με τα ειδικά προγράμματα και να συμμετάσχουν σε σχέδια υπό όρους παρεμφερείς με εκείνους που ισχύουν για τα κράτη μέλη. Με την προοπτική ενίσχυσης της προενταξιακής στρατηγικής που προτείνεται από την Ατζέντα 2000, η σύνδεση αυτή με το πρόγραμμα-πλαίσιο θα μπορούσε να διευκολυνθεί με μια μειωμένη, αλλά προοδευτικά αυξανόμενη, χρηματοδοτική συνεισφορά που θα ζητείται από τις χώρες αυτές (1) και με τη χρησιμοποίηση, εάν έτσι αποφασιστεί, άλλων συναφών κοινοτικών μέσων.

Δραστηριότητες

- Θα αναληφθούν ειδικές δραστηριότητες για την προώθηση υφισταμένων στις χώρες αυτές κέντρων αριστείας προκειμένου να τεθούν οι ερευνητικές τους δυνατότητες στην υπηρεσία των οικονομικών και κοινωνικών αναγκών της περιοχής τους και προς το συμφέρον της Ένωσης εν γένει. Τα κέντρα τα οποία θα υποστηριχθούν θα πρέπει να συνδυάζουν τη θεωρητική με την εφαρμοσμένη έρευνα, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας στις φυσικές, κοινωνικές και οικονομικές επιστήμες, με πολυεπιστημονική προσέγγιση, όπου αυτό είναι δυνατόν. Θα πρέπει να συνδυάζουν την τοπική εμπειρογνωμοσύνη με τη διεθνή αριστεία και να χρησιμεύουν επίσης ως κέντρα κατάρτισης για νέους ερευνητές. Θα παρασχεθεί υποστήριξη σε σχέδια τα οποία συνίστανται σε μέτρα όπως η δημιουργία δικτύων, η οργάνωση διασκέψεων και εργαστηρίων και οι επισκέπτες επιστήμονες. Κατ' αυτό τον τρόπο θα καταστεί δυνατή η επί τόπου συνεργασία με τους επιστήμονες των δυτικών χωρών, και η καθιέρωση προγραμμάτων και εκδηλώσεων με τις οποίες θα τονίζεται η «υπερ-περιφερειακή» σημασία των κέντρων αυτών, τα οποία θα γίνουν πόλος έλξης για τις γειτονικές χώρες.

- Επιπλέον, θα αναπτυχθούν συνοδευτικά μέτρα για την ενίσχυση της συμμετοχής των χωρών αυτών σε άλλα προγράμματα του προγράμματος-πλαισίου (π.χ. διάδοση πληροφοριών σχετικά με τις ευκαιρίες που προσφέρονται από το πρόγραμμα-πλαίσιο), με παράλληλη χρήση των δικτύων συνεργασίας.

Α.2. ΝΑΚ και ΧΚΑΕ που δεν βρίσκονται στην προενταξιακή φάση

Σκεπτικό και στόχοι

Οι στενότερες σχέσεις μεταξύ των χωρών αυτών και της Ένωσης στο χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας θα συμβάλουν στη διατήρηση και την τόνωση της οικονομικής τους ανάπτυξης. Ορισμένες από αυτές τις χώρες έχουν καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για να εδραιώσουν το υφιστάμενο επιστημονικό δυναμικό και να δημιουργήσουν νέες διοικητικές δομές οι οποίες θα είναι πλέον πρόσφορες για τις ανάγκες της έρευνας. Στα πλαίσια της επιστημονικής συνεργασίας με τις χώρες αυτές, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ως στόχο τη στήριξη των προσπαθειών για την ανάπτυξη ενός πολυδύναμου επιστημονικού και τεχνολογικού συστήματος και για τη διατήρηση και ανάπτυξη της ερευνητικής τους αριστείας βάσει της υφισταμένης εμπειρογνωμοσύνης προκειμένου να βοηθηθούν στην επίλυση ορισμένων από τα μείζονα οικονομικά και κοινωνιακά τους προβλήματα.

Δραστηριότητες

Στα πλαίσια του προγράμματος θα αναληφθούν κοινά ερευνητικά σχέδια και συντονισμένες δράσεις σε τομείς που δεν καλύπτονται από τα άλλα ειδικά προγράμματα, υπό δύο μορφές:

- Υποστήριξη στο δυναμικό ερευνητικής και τεχνολογικής ανάπτυξης των χωρών αυτών και προαγωγή της συνεργασίας τους με την ευρωπαϊκή επιστημονική κοινότητα, και μέσω της INTAS (διεθνής ένωση για την προαγωγή της συνεργασίας με τους επιστήμονες των ΝΑΚ της πρώην Σοβιετικής Ένωσης) όσον αφορά τα ΝΑΚ, εφόσον επιτευχθεί νέα συμφωνία μεταξύ των μελών της για τη συνέχιση της συνεργασίας αυτής. Οι δραστηριότητες θα διεξαχθούν στους τομείς στους οποίους οι χώρες αυτές διαθέτουν αναγνωρισμένη αριστεία και αξιόλογο δυναμικό συνεργασίας. Στη συνάρτηση αυτή, στα πλαίσια του νομικού της καθεστώτος, η INTAS προτίθεται επίσης να διερευνήσει, όπου είναι σκόπιμο, τις δυνατότητας εκμετάλλευσης των αποτελεσμάτων των σχεδίων.

- Η συνεργασία σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος θα συνεχισθεί, με αυτές τις ΧΚΑΕ καθώς και με τα ΝΑΚ, με βάση την πείρα που έχει ήδη αποκτηθεί από το πρόγραμμα Copernicus. Η έρευνα θα περιλάβει τους ακόλουθους τομείς: περιφερειακά προβλήματα τα οποία συνδέονται με το περιβάλλον και την υγεία, διαρθρωτικά προβλήματα μετάβασης και κοινωνικο-οικονομικής ανάπτυξης, διαρκή και βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων όπως: απερήμωση, αποκατάσταση περίκλειστων θαλάσσιων περιοχών και μεγάλων λιμνών, συνέπειες παλαιοτέρων τρόπων προσέγγισης ζητημάτων που άπτονται της παραγωγής και της κατανάλωσης ενέργειας, διαχείριση του περιβάλλοντος της Αρκτικής, έκθεση των ανθρώπων σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα και ποιότητα του νερού, πρόληψη και έλεγχος επανεμφανιζόμενων νόσων, μεταρρύθμιση του συστήματος των υπηρεσιών υγείας, δορυφορική εφαρμογή, βιώσιμη δασοκομία. Μπορεί επίσης να εξεταστούν προβλήματα σχετικά με τον αναπροσανατολισμό του τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας συμπεριλαμβανομένου του αναπροσανατολισμού της κοινωνικο-οικονομικής έρευνας.

Α.3. Χώρες-εταίροι της Μεσογείου

Σκεπτικό και στόχοι

Εκτός από τη συμμετοχή τους στα άλλα ειδικά προγράμματα και στην ειδική δράση «Έρευνα στην υπηρεσία της ανάπτυξης» του παρόντος προγράμματος, θα αναληφθούν ορισμένες ειδικές δράσεις από κοινού με τις χώρες-εταίρους της Μεσογείου ώστε να ενισχυθεί η ερευνητική και τεχνολογική διάσταση της ευρωμεσογειακής εταιρικής σχέσης, να βελτιωθούν, όπου χρειάζεται, οι δυνατότητές τους για την ανάπτυξη έρευνας και τεχνολογίας και να προωθηθεί η καινοτομία.

Δραστηριότητες

Χωρίς να θίγονται οι δυνατότητες συνεργασίας με άλλα ειδικά προγράμματα και λαμβάνοντας υπόψη το συνεχή διάλογο με τις χώρες αυτές (π.χ. στο πλαίσιο της «διαδικασίας της Βαρκελώνης»), θα αναληφθούν ειδικές δραστηριότητες σχετικά με περιφερειακές πτυχές που θα αφορούν ειδικότερα τους ακόλουθους τομείς: ολοκληρωμένη διαχείριση παράκτιων ζωνών της Μεσογείου (συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών πτυχών), διαχείριση του ύδατος (συμπεριλαμβανομένων των αλληλεπιδράσεων ύδατος/ενέργειας), διαχείριση των φυσικών πόρων στα πλαίσια της διαρκούς και βιώσιμης ανάπτυξης του τουρισμού, διατήρηση και αποκατάσταση της πολιτιστικής κληρονομιάς, ανάπτυξη στα πλαίσια του κοινωνικο-οικονομικού εκσυγχρονισμού (συμπεριλαμβανομένης της καινοτομίας, της αστικής διάστασης, της υγείας, των μεταφορών και της στήριξης για τη δημιουργία μιας ευρωμεσογειακής κοινωνίας των πληροφοριών).

Α.4. Έρευνα στην υπηρεσία της ανάπτυξης

Σκεπτικό και στόχοι

Αυτό το μέρος του προγράμματος έχει ως στόχο την αντιμετώπιση, από κοινού με τους επιστήμονες των αναπτυσσομένων χωρών, προβλημάτων της έρευνας που συνδέονται άμεσα με τις προκλήσεις της ανάπτυξης σε μια προοπτική μακροπρόθεσμου αμοιβαίου συμφέροντος. Η επιλογή των προς κάλυψη θεμάτων θα βασιστεί στην διεξαγωγή διαλόγου πολιτικής και συνεργασίας με ομάδες χωρών και περιφερειών σχετικά με τις ανάγκες τους σε ΕΤΑ, τις προτεραιότητες και τα κοινωνικό-οικονομικά τους αιτήματα, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τους στόχους αναπτυξιακής πολιτικής της Κοινότητας και τους διεθνώς συμφωνημένους αναπτυξιακούς στόχους, καθώς και την πείρα που έχει αποκτηθεί από το τέταρτο πρόγραμμα-πλαίσιο.

Δραστηριότητες

Θα αναληφθούν ειδικές δραστηριότητες στους ακόλουθους τομείς:

- Μηχανισμοί και κοινωνικο-οικονομικές και πολιτικές συνθήκες για την επίτευξη της διαρκούς και βιώσιμης ανάπτυξης:

- ανάλυση των παραγόντων που διευκολύνουν την υιοθέτηση υφισταμένων καινοτομιών. Εκτός από τους κύριους τομείς που παρατίθενται κατωτέρω, θα καλυφθούν τομεακά και διατομεακά αντικείμενα όπως η παγκόσμια κοινωνία των πληροφοριών, η ενέργεια, οι μεταφορές, το δημογραφικό πρόβλημα, τα ζητήματα που αφορούν θέματα φύλου και η αστικοποίηση.

- Διαρκής και βιώσιμη διαχείριση και χρήση των φυσικών πόρων:

- προώθηση διαρκούς και βιώσιμης σχέσης μεταξύ δημογραφικών πιέσεων, επισιτιστικής ασφάλειας και της χρήσης και διαχείρισης των οικοσυστημάτων, βελτίωση της αποδοτικότητας των ανανεώσιμων φυσικών πόρων και πρόληψη της υποβάθμισής τους,

- ανάλυση της εξέλιξης της ζήτησης γεωργικών προϊόντων στις χώρες αυτές και αναζήτηση μέσων για την κάλυψη της εν λόγω ζήτησης, βελτίωση της αποδοτικότητας των αλυσίδων γεωργικής παραγωγής με ιδιαίτερη έμφαση σε ζητήματα ποιότητας και υγείας.

- Βελτίωση της υγείας:

- έρευνα με αντικείμενο την ανάπτυξη δίκαιων και αποτελεσματικών συστημάτων υγείας και αντίκτυπός τους, επίδραση διαρθρωτικών και πολιτικών πτυχών, κάλυψη ευαίσθητων ομάδων, ποιότητα της μέριμνας και βαθμός αποδοχής της και δυνατότητα πρόσβασης σε αυτήν, κατανόηση των μειζόνων προβλημάτων υγείας στις χώρες αυτές και ανάπτυξη μέσων για την πρόληψη και τον έλεγχο των επικρατέστερων ασθενειών.

Α.5. Χώρες αναδυόμενης οικονομίας και βιομηχανικές χώρες

Σκεπτικό και στόχοι

Οι χώρες αυτές είναι ταυτόχρονα ανταγωνιστές και εταίροι της Ένωσης στην παγκόσμια αγορά. Αυτό το μέρος του προγράμματος θα προωθήσει:

- το διμερή καθώς και τον πολυμερή (π.χ. G-7, ΟΟΣΑ) διάλογο πολιτικής στον τομέα της έρευνας για τη διευκόλυνση και την παρακολούθηση της συνεργασίας καθώς και για τον προσδιορισμό προτεραιοτήτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος,

- την πρόσβαση στην ερευνητική τεχνογνωσία και σε δυνατότητες που παρέχονται στις χώρες αυτές, ως συμβολή στη βελτίωση των επιδόσεων της ευρωπαϊκής έρευνας και της ανταγωνιστικότητας της Ένωσης στα πλαίσια της παγκόσμιας οικονομίας,

- τον επιμερισμό του κόστους και του οφέλους από τις δράσεις παγκόσμιας εμβέλειας (π.χ. ανθρώπινο γένωμα, κοινωνία των πληροφοριών και δραστηριότητες που καλύπτονται από τη συμφωνία για τα ευφυή συστήματα βιομηχανικής παραγωγής - IMS),

- συνεργασία με στόχο την επίλυση παγκόσμιων προβλημάτων (π.χ. παγκόσμιες κλιματικές μεταβολές).

Δραστηριότητες

Προς διευκόλυνση και ενίσχυση της πρόσβασης στο ερευνητικό δυνατικό που υπάρχει εκτός της Ένωσης, και προς όφελος των κεντρικών δράσεων των προγραμμάτων και των γενικών δραστηριοτήτων, το εν λόγω πρόγραμμα θα υλοποιήσει συμφωνίες επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας σε ορισμένους τομείς σε ορισμένες βιομηχανικές χώρες εκτός της Ένωσης. Το μέσο αυτό θα μπορούσε επίσης να επεκταθεί και στη συνεργασία σε ορισμένους τομείς με ορισμένες από τις μείζονες χώρες αναδυόμενης οικονομίας, δηλαδή ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες που αντιπροσωπεύουν σημαντικές αγορές, και οι οποίες σε συγκεκριμένους επιστημονικούς και τεχνολογικούς τομείς έχουν αναπτυχθεί σε βαθμό εφάμιλλο με τις βιομηχανικές χώρες.

Β. ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ

Θα δημιουργηθεί ένα σύστημα υποτροφιών που θα παράσχει τη δυνατότητα σε περιορισμένο αριθμό νέων ερευνητών διδακτορικού επιπέδου από αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των χωρών της Μεσογείου και των χωρών αναδυομένης οικονομίας, να εργαστούν σε ευρωπαϊκά εργαστήρια σε σχέδια του προγράμματος-πλαισίου. Αυτό θα συμβάλει περαιτέρω στην ενίσχυση του επιστημονικού δυναμικού των χωρών αυτών, ενώ παράλληλα θα επιτρέψει στην κοινοτική έρευνα να επωφεληθεί από την εμπειρογνωμοσύνη τους.

Θα προβλεφθεί ένα άλλο σύστημα υποτροφιών που θα δώσει τη δυνατότητα σε περιορισμένο αριθμό νέων ερευνητών της Κοινότητας να εργαστούν σε βιομηχανικού προσανατολισμού εργαστήρια ανώτατης στάθμης σε χώρες εκτός της Ένωσης σε τομείς που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Κοινότητα. Για την εφαρμογή αυτών των συστημάτων υποτροφιών θα ληφθεί υπόψη η πολιτική ίσων ευκαιριών της Κοινότητας.

Γ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ

Συντονισμός των δραστηριοτήτων εντός του προγράμματος-πλαισίου καθώς και με άλλα κοινοτικά προγράμματα

Για τη χάραξη και την εφαρμογή διεθνούς πολιτικής για τη συνεργασία στον τομέα της έρευνας, το πρόγραμμα αυτό θα λάβει υπόψη τις πολιτικές, τα μέσα, τις πρωτοβουλίες, τα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες άλλων συντελεστών στον τομέα αυτό. Επομένως, ένας κεντρικός στόχος είναι η εξασφάλιση του συντονισμού με άλλα ειδικά προγράμματα και με άλλες κοινοτικές πολιτικές και μέσα.

- Ο συντονισμός με τα άλλα ειδικά προγράμματα θα επικεντρωθεί στη διασφάλιση συνοχής όσον αφορά την προσέγγιση των εκτός της Ένωσης εταίρων μεταξύ των ειδικών προγραμμάτων, στην παρακολούθηση και την ανάλυση (ως προς το αμοιβαίο όφελος και τη χρησιμότητα) της συμμετοχής φορέων εκτός της Ένωσης ή διεθνών οργανισμών στα άλλα προγράμματα, και στη μελέτη των τάσεων συμμετοχής ανά χώρα και ανά πρόγραμμα.

Επιπλέον, εκεί όπου υπάρχουν δυνατότητες για αμοιβαίου ενδιαφέροντος διεθνή συνεργασία στον τομέα της έρευνας, το πρόγραμμα αυτό θα συμβάλει στην ουσιαστική συνεργασία με τα άλλα προγράμματα, συμπεριλαμβανομένης της διοργανώσεως εκδηλώσεων με στόχο την παροχή πληροφοριών σχετικά με τους κανόνες και τις πολιτικές που εφαρμόζονται στην κοινοτική ΕΤΑ εν γένει, και στη συμμετοχή φορέων τρίτων χωρών και διεθνών οργανισμών ειδικότερα.

- Ο συντονισμός με τα κοινοτικά προγράμματα εξωτερικής τεχνικής βοήθειας όπως τα Phare Tacis, MEDA, Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης και τα προγράμματα για την Ασία και τη Λατινική Αμερική, θα αυξήσει τη συνεργία μεταξύ των δράσεων και των εργασιών που εκτελούνται στα πλαίσια της πολιτικής για την έρευνα. Κατ' αυτόν τον τρόπο μπορεί να παρασχεθεί ουσιαστική στήριξη στον επιστημονικό και τεχνολογικό τομέα των ενδιαφερομένων χωρών.

Συντονισμός με COST, Eureka και διεθνείς οργανισμούς

- COST: Το COST, το οποίο υπερβαίνει κατά πολύ τα όρια της Ένωσης, είναι ένα χρήσιμο μέσο για την προώθηση της συνεργασίας και την τόνωση του αμοιβαίου συντονισμού εθνικών και διεθνών δραστηριοτήτων σε πολύ ευρεία κλίμακα, τόσο θεματικά όσο και γεωγραφικά, καθώς και για την προώθηση της συμμετοχής ερευνητών από χώρες που βρίσκονται στην προενταξιακή φάση σε πανευρωπαϊκές δραστηριότητες. Η ευελιξία του θα εξακολουθήσει να αξιοποιείται για την εντατικοποίηση της αναζήτησης νέων ιδεών και τομέων επιστημονικής και τεχνολογικής ενασχόλησης. Θα αναπτυχθούν βελτιωμένες μέθοδοι διασφάλισης της συμπληρωματικότητας μεταξύ COST και δραστηριοτήτων του προγράμματος-πλαισίου, προκειμένου να αξιοποιηθεί καλύτερα το δυναμικό συνεργασίας μεταξύ των δύο μέσων, ιδίως όσον αφορά την εκτέλεση των κεντρικών δράσεων και των γενικών δραστηριοτήτων του προγράμματος-πλαισίου. Το πρόγραμμα θα παράσχει τεχνική και χρηματοδοτική στήριξη στη διοικητική διαχείριση του COST.

- Eureka: Οι δραστηριότητες του προγράμματος-πλαισίου και του Eureka είναι συμπληρωματικές. Επιδιώκεται η μεγιστοποίηση της συντονισμένης χρήσης των δύο μέσων, γύρω από περιορισμένο αριθμό θεμάτων προτεραιότητας που παρουσιάζουν κοινό ενδιαφέρον. Θα αναπτυχθούν απλοί και αποτελεσματικοί τρόποι σύνδεσης του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου με το Eureka και θα εφαρμοστούν κατά πρώτο λόγο σε στρατηγικά σχέδια στα πλαίσια των κεντρικών δράσεων των θεματικών προγραμμάτων σύμφωνα με τα κριτήρια επιλογής και τις διαδικασίες του προγράμματος-πλαισίου. Οι μηχανισμοί ενημέρωσης και συντονισμού θα ενισχυθούν, ούτως ώστε να ευνοήσουν τη θετική ανάπτυξη των σχεδίων αυτών, ενώ παράλληλα δεν θα συγχέονται οι διακεκριμένοι ρόλοι του Eureka και του προγράμματος-πλαισίου καθώς και οι ιδιαιτερότητες και τα χρηματοδοτικά τους μέσα.

- Διεθνείς οργανισμοί: Η στενότερη συνεργασία μεταξύ της Κοινότητας και των διεθνών οργανισμών που συμμετέχουν σε ερευνητικές δραστηριότητες και στην ανάπτυξη της πολιτικής για την Ε&Τ και η συμμετοχή τους σε δραστηριότητες του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου θα ενισχύσουν τη συνολική συνοχή της έρευνας στην Ευρώπη και θα βελτιστοποιήσουν τη χρήση και την εκμετάλλευση των επιστημονικών υποδομών της Ευρώπης. Η Επιτροπή θα εντείνει την εμπλοκή της Κοινότητας στους οργανισμούς αυτούς, ανάλογα με τις ανάγκες, ενθαρρύνοντας ιδίως το συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών.

Συντονισμός με τα κράτη μέλη

Οι διεθνείς δραστηριότητες συνεργασίας της Κοινότητας και των κρατών μελών στο χώρο της έρευνας συχνά αφορούν παρεμφερή ή συναφή θέματα. Τηρουμένης πλήρως της αρχής της επικουρικότητας, υπάρχουν τόσο η δυνατότητα όσο και η ανάγκη περισσότερου συντονισμού σε ορισμένους τομείς ώστε οι μενονωμένες προσπάθειες να υπερβούν την κρίσιμη μάζα και να ενισχυθούν η εν γένει αποτελεσματικότητα, ευελιξία και εμβέλεια των δραστηριοτήτων της Κοινότητας και των κρατών μελών. Με βάση την πείρα που έχει αποκτηθεί από πρωτοβουλίες όπως η «Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τη γεωργική έρευνα στην υπηρεσία της ανάπτυξης», μπορούν να υποστηριχθούν μέσω αυτού του προγράμματος δραστηριότητες συντονισμού σε τομείς δημόσιας και βιομηχανικής έρευνας στους οποίους εντοπίζονται σχετικές ανάγκες.

2. ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ-ΠΛΑΙΣΙΟΥ

Η δεύτερη μορφή διεθνούς συνεργασίας ΕΤΑ για την οποία γίνεται λόγος στην εισαγωγή αφορά τη συμμετοχή φορέων τρίτων χωρών και διεθνών οργανισμών στα άλλα ειδικά προγράμματα του προγράμματος-πλαισίου χωρίς χρηματοδότηση από το παρόν ειδικό πρόγραμμα. Οι κανόνες που διέπουν τη συμμετοχή αυτή ορίζονται στην απόφαση δυνάμει του άρθρου 130 Ι της συνθήκης. Το παρόν πρόγραμμα θα παρακολουθεί το βαθμό της εν λόγω συμμετοχής και το όφελος που παρουσιάζει για την Κοινότητα καθώς και το βαθμό συμμόρφωσής της με την εξωτερική πολιτική της Κοινότητας λαμβάνοντας επίσης υπόψη την προσχώρηση νέων μελών. Θα εκτιμά επίσης κατά πόσον η συμμετοχή αυτή θα πρέπει να υπαχθεί σε μια διεθνή συμφωνία προκειμένου να εξασφαλιστεί η δίκαιη πρόσβαση των κοινοτικών ερευνητών σε υψηλής ποιότητας προγράμματα ΕΤΑ στις ενδιαφερόμενες τρίτες χώρες ή/και να εξασφαλιστούν οι κατάλληλες ρυθμίσεις για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.

(1) Πρόκειται για τις δέκα χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και την Κύπρο.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III

ΕΙΔΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Το ειδικό πρόγραμμα θα εφαρμοστεί με τις έμμεσες δράσεις ΕΤΑ που καθορίζονται στα παραρτήματα II και IV του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου. Επιπλέον, θα εφαρμόζονται οι ακόλουθοι κανόνες, που αφορούν αποκλειστικά το συγκεκριμένο αυτό πρόγραμμα:

1. Συνοδευτικά μέτρα

Τα συνοδευτικά μέτρα συνίστανται κυρίως σε:

- μελέτες για την υποστήριξη του ειδικού προγράμματος, συμπεριλαμβανομένης της προετοιμασίας μελλοντικών δραστηριοτήτων

- ανταλλαγή πληροφοριών, διασκέψεις, σεμινάρια, εργαστήρια και επιστημονικές και τεχνικές συναντήσεις,

- προσφυγή σε εξωτερικούς εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένης της προσβάσεως σε βάσεις επιστημονικών δεδομένων, ιδίως για την παρακολούθηση του ειδικού προγράμματος που προβλέπεται από την παράγραφο 1 του άρθρου 5 του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου, αξιολόγηση από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες η οποία προβλέπεται από την παράγραφο 2 του άρθρου 5 του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου και αξιολόγηση των έμμεσων δράσεων ΕΤΑ και έλεγχο της εφαρμογής τους,

- δραστηριότητες διάδοσης, πληροφόρησης και επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων επιστημονικών δημοσιεύσεων, και δραστηριότητες εκμετάλλευσης των αποτελεσμάτων,

- σχέδια κατάρτισης συνδεόμενα με τις δραστηριότητες ΕΤΑ που καλύπτονται από το ειδικό πρόγραμμα,

- στήριξη σχεδίων για την παροχή πληροφοριών και βοήθειας προς τους φορείς έρευνας, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ,

- υποστήριξη πρωτοβουλιών για την προώθηση κέντρων αριστείας.

2. Παρεκκλίσεις από τα προβλεπόμενα ποσοστά χρηματοδοτικής συμμετοχής

Για νομικά πρόσωπα εγκαταστημένα σε μη συνδεδεμένες ΧΚΑΕ, σε χώρες εταίρους της Μεσογείου, ΝΑΚ και αναπτυσσόμενες χώρες:

- το ποσοστό συμμετοχής του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου στη χρηματοδότηση σχεδίων ΕΤΑ μπορεί να υπερβαίνει το 50 % των επιλέξιμων συνολικών δαπανών ούτως ώστε να εξασφαλίζεται η ποιότητα του υλικού και του ερευνητικού εξοπλισμού,

- οι δαπάνες προσωπικού και εξοπλισμού που προβλέπονται από τους λεπτομερείς κανόνες για τη συμμετοχή και τη διάδοση μπορούν να αυξάνονται σε περίπτωση συμμετοχής σε σχέδια ΕΤΑ βάσει επιλέξιμων πρόσθετων δαπανών,

3. Συντονιστικές ρυθμίσεις

Η Επιτροπή μεριμνά για τη συμπληρωματικότητα μεταξύ των έμμεσων δράσεων ΕΤΑ μέσα στο ίδιο το πρόγραμμα, κυρίως με τη συγκέντρωση των δράσεων αυτών γύρω από ένα κοινό στόχο, και για την αποφυγή αλληλεπικαλύψεων, ώστε να προστατεύονται τα νόμιμα συμφέροντα όσων προτείνουν έμμεσες δράσεις ΕΤΑ.

Ο συντονισμός επίσης εξασφαλίζεται μέσω δράσεων στα πλαίσια του ειδικού προγράμματος και δράσεων οι οποίες διεξάγονται στα πλαίσια:

- άλλων ειδικών προγραμμάτων εφαρμογής του πέμπτου προγράμματος-πλαισίου,

- των ερευνητικών και επιμορφωτικών προγραμμάτων εφαρμογής της απόφασης 1999/64/Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 1998, για το πέμπτο πρόγραμμα-πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (Ευρατόμ) για δραστηριότητες έρευνας και εκπαίδευσης (1998-2002) (1),

- άλλων ευρωπαϊκών πλαισίων έρευνας όπως είναι το Eureka και το COST και μέσω διεθνών οργανισμών,

- άλλων κοινοτικών μέσων που έχουν σχέση με την έρευνα όπως τα Phare, Tacis, MEDA, Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης, τα προγράμματα για την Ασία και τη Λατινική Αμερική, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, τα Διαρθρωτικά Ταμεία και η ΕΤΕπ.

Ο συντονισμός συνίσταται:

i) στον προσδιορισμό κοινών θεμάτων ή προτεραιοτήτων, που οδηγούν ιδίως:

- στην ανταλλαγή πληροφοριών,

- στη διεξαγωγή εργασιών που έχουν αποφασιστεί από κοινού, οι οποίες συνεπάγονται ιδίως την κοινή εφαρμογή μιας των διαδικασιών οι οποίες προβλέπονται από το άρθρο 9 των κανόνων συμμετοχής και διάδοσης 7

ii) σε νέα κατανομή των προτάσεων έμμεσων δράσεων ΕΤΑ μεταξύ ειδικών προγραμμάτων ή μεταξύ ειδικού προγράμματος και προγράμματος έρευνας και κατάρτισης 7

iii) σε υποστήριξη της γραμματείας Eureka και της γραμματείας COST (2) και των δραστηριοτήτων.

(1) ΕΕ L 26 της 1.2.1999, σ. 34.

(2) Δεδομένης της φύσεως του COST, οι δαπάνες που αφορούν τη γραμματεία (μη μόνιμο προσωπικό, αποστολές, συνεδριάσεις, ενημέρωση κ.λπ.) θα θεωρούνται ως επιχειρησιακές δαπάνες.