31993D0438

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 30ής Ιουνίου 1993 σχετικά με τη διαδικασία εφαρμογής του άρθρου 85 της συνθήκης ΕΟΚ (IV/33407-CNSD) (Το κείμενο στην ιταλική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

(93/438/ΕΟΚ)Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας,

τον κανονισμό αριθ. 17 του Συμβουλίου της 6ης Φεβρουαρίου 1962, πρώτο κανονισμό εφαρμογής των άρθρων 85 και 86 της συνθήκης (1), όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την πράξη προσχώρησης της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, και ιδίως το άρθρο 3 παράγραφος 1,

την αίτηση που υπέβαλε η Associazione Italiana dei Corrieri Aerei Internazionali (AICAI), σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2 του κανονισμού αριθ. 17,

την απόφαση της Επιτροπής της 25ης Σεπτεμβρίου 1991 να κινήσει τη διαδικασία στην παρούσα υπόθεση,

Αφού έδωσε στο Consiglio Nazionale degli Spedizionieri Doganali (CNSD) την ευκαιρία να γνωστοποιήσει τις απόψεις της επί των αιτιάσεων της Επιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 19 παράγραφος 1 του κανονισμού αριθ. 17 και με τον κανονισμό αριθ. 99/63/ΕΟΚ της Επιτροπής της 25ης Ιουλίου 1963 περί των ακροάσεων που προβλέπονται από το άρθρο 19 παράγραφοι 1 και 2 του κανονισμού αριθ. 17 του Συμβουλίου (2),

Μετά από διαβουλεύσεις με τη Συμβουλευτική Επιτροπή Συμπράξεων και Δεσποζουσών Θέσεων,

Εκτιμώντας ότι:

Ι. ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ Α. Οι καταγγελίες (1) Ορισμένες βιομηχανικές, εμπορικές ή μεταφορικές επιχειρήσεις της Κοινότητας υπέβαλαν σειρά καταγγελιών στην Επιτροπή.

(2) Οι καταγγέλλοντες αναφέρουν ορισμένες δυσκολίες που συνήντησαν στην Ιταλία για την εκτέλεση εργασιών εκτελωνισμού που είναι συναφείς με την άσκηση της δραστηριότητας του εκτελωνιστή.

(3) Μία από τις καταγγελίες αυτές που κατατέθηκε από την AICAI (ιταλική ένωση διεθνών ταχυδρομικών εργασιών) αφορά, μεταξύ άλλων, την απόφαση του CNSD σχετικά με τον καθορισμό των τιμών που πρέπει να καταβάλλονται στους Spedizionieri για την παροχή υπηρεσιών εκτελωνισμού που ζητούνται από επιχειρήσεις διεθνών ταχυδρομικών εργασιών.

Β. Το CNSD (στο εξής εθνικό συμβούλιο) (4) Η επαγγελματική δραστηριότητα του εκτελωνιστή διέπεται στην Ιταλία από το νόμο αριθ. 1612 της 22ας Δεκεμβρίου 1960 και από τις εκτελεστικές διατάξεις που περιέχονται στο υπουργικό διάταγμα της 10ης Μαρτίου 1964, καθώς και από το προεδρικό διάταγμα της 23ης Ιανουαρίου 1973, αριθ. 43 (Testo unico delle disposizioni legislative in materia doganale).

(5) Προκειμένου να γίνει κανείς δεκτός στην οικονομική δραστηριότητα του εκτελωνιστή, πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία επί τελωνειακών θεμάτων.

Το προεδρικό διάταγμα της 23ης Ιανουαρίου 1973 προβλέπει ότι για να αποκτήσει κανείς την ιδιότητα του εκτελωνιστή απαιτείται άδεια αορίστου διαρκείας.

Η άδεια χορηγείται υπό όρους που συνδέονται τόσο με το πρόσωπο του υποψηφίου όσο και με την επιτυχία του σε εξέταση, η οποία λαμβάνει χώρα, κατ' αρχήν, ανά τριετία.

(6) Η οικονομική δραστηριότητα του εκτελωνιστή μπορεί να ασκείται είτε υπό την ιδιότητα εκτελωνιστή υπαλλήλου μιας επιχείρησης είτε υπό την ιδιότητα ανεξάρτητου εκτελωνιστή.

Ο εκτελωνιστής υπάλληλος μιας επιχείρησης πρέπει να κατέχει την άδεια και να είναι εγγεγραμμένος σε μητρώο το οποίο τηρείται και ενημερώνεται από το αρμόδιο περιφερειακό συμβούλιο- μπορεί να αντιπροσωπεύει μόνον τον εργοδότη του.

Ο ανεξάρτητος εκτελωνιστής πρέπει να κατέχει την άδεια και να είναι εγγεγραμμένος στο εθνικό μητρώο που απαρτίζεται από 13 περιφερειακά μητρώα (Bari, Bologna, Bolzano, Cagliari, Firenze, Genova, Milano, Napoli, Palermo, Roma, Torino, Trieste, Venezia). Κάθε εκτελωνιστής, είτε υπάλληλος είτε ανεξάρτητος, μπορεί να ασκεί τη δραστηριότητά του μόνον στην περιφέρεια για την οποία διαθέτει τη σχετική άδεια.

(7) Σε κάθε περιφέρεια υπάρχει ένα περιφερειακό συμβούλιο, ο αριθμός των μελών του οποίου εξαρτάται από τον αριθμό των εγγεγραμμένων στο μητρώο. Τα μέλη αυτά εκλέγονται γαι μια διετία μεταξύ των εκτελωνιστών που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο.

(8) Το περιφερειακό συμβούλιο είναι επιφορτισμένο με την τήρηση του μητρώου των υπαλλήλων και ανεξάρτητων εκτελωνιστών.

Επιπλέον, όσον αφορά τους ανεξάρτητους εκτελωνιστές, το συμβούλιο είναι επιφορτισμένο με τον έλεγχο της συμπεριφοράς των εγγεγραμμένων και μπορεί να γνωμοδοτεί σε περίπτωση αντιδικίας μεταξύ εκτελωνιστών και των πελατών τους. Έχει επίσης πειθαρχικές εξουσίες έναντι των εγγεγραμμένων.

(9) Ο πρόεδρος του συμβουλίου είναι ο προϊστάμενος του περιφερειακού τελωνείου, υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών. Το συμβούλιο πρέπει επίσης να καταρτίζει προτάσεις για τις αμοιβές των εκτελωνιστών και να τις υποβάλει στο εθνικό συμβούλιο που είναι αρμόδιο για την εκπόνηση των πινάκων τιμών.

(10) Το εθνικό συμβούλιο έχει την έδρα του στη Ρώμη και απαρτίζεται από εννέα μέλη που ορίζονται για μια τριετία από τα μέλη των περιφερειακών συμβουλίων.

Χρέη προέδρου εκτελεί ο γενικός διευθυντής τελωνείων και εμμέσων φόρων του Υπουργείου Οικονομικών, ο οποίος συμμετέχει αυτοδικαίως.

(11) Το εθνικό συμβούλιο είναι επιφορτισμένο με την τήρηση του εθνικού μητρώου και την επίλυση των συγκρούσεων αρμοδιοτήτων μεταξύ των περιφερειακών συμβουλίων. Καταρτίζει τον πίνακα τιμών των εκτελωνιστών. Ο πίνακας τιμών είναι καθορισμένος και οι εκτελωνιστές δεν μπορούν να παρεκκλίνουν- οι ενδεχόμενες παρεκκλίσεις καθορίζονται από το εθνικό συμβούλιο για ειδικές περιπτώσεις και για ορισμένο χρόνο.

Γ. Η αγορά (12) Για την εισαγωγή εμπορευμάτων στην Ιταλία ή για την εξαγωγή τους, είναι αναγκαίο να τηρείται μια σειρά διαδικασιών σε σχέση με τον εκτελωνισμό και τον τελωνειακό έλεγχο.

Σύμφωνα με τις διατάξεις της κοινοτικής νομοθεσίας, οι διαδικασίες αυτές μπορούν να εκτελεστούν από τους εκτελωνιστές, οι οποίοι αναλαμβάνουν τη διεκπεραίωσή τους έναντι πληρωμής. Η αγορά που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι, ως εκ τούτου, αυτή των υπηρεσιών που παρέχουν οι εκτελωνιστές.

(13) Οι παρεχόμενες από τους εκτελωνιστές υπηρεσίες χρησιμοποιούνται από τα διεθνή ταχυδρομεία που λειτουργούν μέσω επιχειρήσεων, οι οποίες είναι συνήθως μέλη του ίδιου "ομίλου" ο οποίος οργανώνει δίκτυο διασυνδέσεων μεταξύ περισσοτέρων χωρών.

(14) Κάθε επιχείρηση του δικτύου αναλαμβάνει στη χώρα εγκατάστασή της να παραλαμβάνει (για αποστολή στο εξωτερικό) και διανομή (για τις αποστολές προς τη χώρα της) του ταχυδρομείου και των δεμάτων, καθώς και να εκτελεί όλες τις δραστηριότητες που είναι συναφείς με τη μεταφορά. Μεταξύ των συναφών δραστηριοτήτων είναι η τελωνειακή διασάφηση. Όσον αφορά τα δέματα, η επιχείρηση παραλαμβάνει από τον εκτελωνιστή το δέμα με την υποχρέωση να το δώσει στον παραλήπτη.

(15) Ο αποστολέας πληρώνει την υπηρεσία καθώς και τους δασμούς, εκτός αν δηλώσει ότι η δαπάνη βαρύνει τον παραλήπτη. Το κόστος της τελωνειακής διασάφησης περιλαμβάνεται πάντοτε στην τιμή που καταβάλλεται από τον αποστολέα. Συνήθως, ο παραλήπτης επιβαρύνεται μόνο με τους δασμούς που υπερβαίνουν ορισμένο ποσό- περίπου 60 % των αποστολών είναι κατώτερες από το ποσό αυτό.

(16) Υπ' αυτές τις συνθήκες, η ιταλική επιχείρηση ταχυδρομείου δεν έχει ποτέ επαφή με τον αλλαδαπό αποστολέα, αλλά αποκλειστικά με τον ιταλό αποστολέα, και, ενίοτε, σε περίπτωση υπέρβασης του ορισθέντος ποσού, με τον ιταλό παραλήπτη που επιστρέφει τους καταβληθέντες δασμούς.

(17) Συνήθως, οι αποστολές συγκεντρώνονται σε κέντρα διαλογής ώστε να είναι δυνατή η πραγματοποίηση μαζικών αποστολών για κάθε προορισμό. Επομένως, οι σχέσεις με τους εκτελωνιστές είναι καθημερινές, πολυάριθμες και αφορούν μεγάλο αριθμό τελωνειακών διασαφήσεων που είναι όλες περίπου οι ίδιες. Χάρη στην οργάνωση αυτή είναι δυνατόν να εξασφαλιστεί η μεταφορά δεμάτων μέσα σε 24 ώρες στην Ευρώπη και σε 48 ώρες στον υπόλοιπο κόσμο.

(18) Μια εταιρεία μελέτης της αγοράς πραγματοποίησε, μετά από αίτημα της AICAI, έρευνα τον Ιούνιο του 1988, μερικές ημέρες πριν αρχίσει να ισχύει ο νέος πίνακας τιμών, που θεσπίστηκε από το εθνικό συμβούλιο και εγκρίθηκε με το υπουργικό διάταγμα της 6ης Ιουλίου 1988, προκειμένου να διαπιστωθεί η έκταση της χρήσης και να εκτιμηθεί η υπηρεσία που παρέχεται από τις επιχειρήσεις ταχυδρομείου. Η έρευνα διεξήχθηκε δειγματοληπτικά επί 400 επιχειρήσεων αντιπροσωπευτικών του ιταλικού βιομηχανικού κόσμου.

(19) Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, από τις επιχειρήσεις που έλαβαν μέρος στην έρευνα, οι συνήθεις χρήστες των υπηρεσιών διεθνούς ταχυδρομείου αντιπροσωπεύουν το 41,3 %- μεταξύ αυτών, 80,1 % απευθύνονται σε ιδιωτικές ταχυδρομικές υπηρεσίες, όπως τα μέλη της AICAI, 4,8 % στην CAI (υπηρεσία ταχείας εξυπηρέτησης των ιταλικών ταχυδρομείων) και 15,1 % στις υπηρεσίες που προσφέρει η Alitalia.

(20) Οι λόγοι προσφυγής σε υπηρεσίες αυτού του είδους είναι η ταχύτητα στην παράδοση, για το 86,9 % των επιχειρήσεων, ενώ για το 45,5 % των επιχειρήσεων, τόσο η ταχύτητα στην παράδοση όσο και η τήρηση του υπεσχημένου χρόνου παράδοσης.

(21) Όσον αφορά τις χώρες προς τις οποίες γίνεται η αποστολή, το 83,9 % των επιχειρήσεων πραγματοποιεί αποστολές εντός της Ευρώπης- από την έρευνα προκύπτει επίσης ότι 77,8 % των ενδιαφερομένων επιχειρήσεων πραγματοποιούν άνω του 35 % του κύκλου εργασιών τους με βάση τις εξαγωγές τους.

(22) Δεδομένου του αυξημένου αριθμού των αποστολών, πολλές επιχειρήσεις ταχυδρομείου χρησιμοποιούν εκτελωνιστές που είναι υπάλληλοι της επιχείρησής τους και, πριν αρχίσει να ισχύει νέος πίνακας τιμών, είχαν συνάψει, σε περίπτωση που κατέφευγαν σε ανεξάρτητους εκτελωνιστές, συμφωνίες που προέβλεπαν κατ' αποκοπήν τιμές για όλες τις αποστολές κάτω από ορισμένη αξία.

(23) Πράγματι, ο πίνακας τιμών που εγκρίθηκε από το εθνικό συμβούλιο στις 16 Απριλίου 1970 και εξακολούθησε να ισχύει μέχρι τον Ιούλιο 1988 προέβλεπε μείωση της τάξης του 35 % επί της ελάχιστης τιμής που όριζε ο πίνακας για τις επιχειρήσεις μεταφορών. Δεν προβλεπόταν τίποτα για τις επιχειρήσεις διεθνούς ταχυδρομείου που άρχισαν να ασκούν δραστηριότητες το 1980. Ωστόσο, το ίδιο καθεστώς επεξετάθηκε σ' αυτές. Ακολούθως αποφασίστηκαν αυξήσεις αυτών των τιμών από το εθνικό συμβούλιο, οι οποίες εγκρίθηκαν με υπουργικό διάταγμα και έλαβαν τη μορφή συντελεστή εφαρμοζόμενου επί του πίνακα τιμών του 1970.

Η παρούσα απόφαση αφορά τον πίνακα τιμών του 1988, ο οποίος εφαρμόζεται επί του παρόντος. Οι επιχειρήσεις μπορούν να αποκλίνουν από αυτόν μόνον εφόσον διαπραγματευτούν τη χορήγηση παρέκκλισης εκ μέρους του εθνικού συμβουλίου.

Δ. Ο πίνακας τιμών και το εγκριτικό διάταγμα του 1988 για την έγκρισή του (24) Δυνάμει του άρθρου 14 του νόμου της 22ας Δεκεμβρίου 1960 που του αναθέτει την κατάρτιση του πίνακα τιμών για τις υπηρεσίες που παρέχουν οι εκτελωνιστές βάσει προτάσεων των περιφερειακών συμβουλίων, το εθνικό συμβούλιο, κατά τη συνεδρίασή του της 21ης Μαρτίου 1988, ενέκρινε τον πίνακα τιμών που ισχύει επί του παρόντος.

(25) Με το διάταγμα της 6ης Ιουλίου 1988, το Υπουργείο Οικονομικών, λαμβάνοντας υπόψη:

- τον νόμο της 22ας Δεκεμβρίου 1960 περί της επαγγελματικής δραστηριότητας των εκτελωνιστών,

- την απόφαση αποδοχής του πίνακα τιμών που υιοθετήθηκε από το εθνικό συμβούλιο κατά τη συνεδρίαση της 21ης Μαρτίου 1988,

- τη διαδικασία που είχε ακολουθηθεί,

αποδέχθηκε τον πίνακα τιμών (άρθρο 1) και όρισε ως ημερομηνία έναρξης της ισχύος του την επομένη της δημοσίευσής του στην Ιταλική Εφημερίδα Κυβερνήσεως (3) (άρθρο 2), δηλαδή στις 20 Ιουλίου 1988.

(26) Αυτός ο πίνακας τιμών ορίζει διάφορες κλίμακες με βάση την αξία ή το βάρος του προς εκτελωνισμό εμπορεύματος και για κάθε κλίμακα αναφέρει, σε ορισμένες περιπτώσεις, την σταθερή τιμή και στις περισσότερες περιπτώσεις την κατωτάτη και ανωτάτη τιμή που πρέπει να καταβάλλεται στον εκτελωνιστή για τις υπηρεσίες που παρέχει κατά τη διεξαγωγή των τελωνειακών διατυπώσεων.

(27) Ο πίνακας τιμών, εκτός από το να ορίζει ότι:

- τα αναφερόμενα ποσά αφορούν κάθε τελωνειακή εργασία ή παροχή υπηρεσιών,

- οι παρεκκλίσεις από τον πίνακα τιμών δεν επιτρέπονται όπως προβλέπεται από το άρθρο 5 που απαγορεύει σε κάθε εκτελωνιστή να εφαρμόζει τιμές χαμηλότερες από τις ενδεικνυόμενες,

- οι παρεκκλίσεις, για ειδικές περιπτώσεις και, εν πάση περιπτώσει, χρονικά περιορισμένες, μπορούν να επιτραπούν από το εθνικό συμβούλιο, εισάγουν σημαντική αύξηση των τιμών,

- παρέχεται στο εθνικό συμβούλιο η εξουσία να χορηγεί παρεκκλίσεις που δεν υπάγονται στην έγκριση του υπουργού και δεν δημοσιεύονται, ως εκ τούτου, στην Επίσημη Εφημερίδα,

καθιέρωσε την ουσιαστική αύξηση των τιμών.

(28) Η καινοτομία που έθιξε περισσότερο τις επιχειρήσεις ταχυδρομικών υπηρεσιών ήταν η τροποποίηση των κλιμάκων με την εφαρμογή μιας σταθερής ελάχιστης τιμής για τις προοριζόμενες για την Ιταλία αποστολές αξίας κάτω των τριών εκατομμυρίων ιταλικών λιρών (βλέπε τον πίνακα στο σημείο 30).

(29) Πράγματι, ο προηγούμενος πίνακας προέβλεπε κλίμακες κυμαινόμενες από 0 έως 1 εκατομμύριο λίρες και οι οποίες, στη συνέχεια, αυξάνονταν ανά 1 εκατομμύριο λίρες μέχρι τα 10 εκατομμύρια- ακολούθως, η κλίμακα αυξάνονταν ανά 10 εκατομμύρια. Περίπου 60 % των αποστολών υπήγοντο στην πρώτη κλίμακα και οι δασμοί επεβάρυναν την επιχείρηση διεθνούς ταχυδρομείου.

(30) Σύγκριση μεταξύ των δύο πινάκων των τιμών:

Εισαγωγές

/* ΠΙΝΑΚΕΣ: δείτε Ε.Ε. */

Εξαγωγές

/* ΠΙΝΑΚΕΣ: δείτε Ε.Ε. */

(31) Σύγκριση των επιπτώσεων που έχουν επί της αξίας του εμπορεύματος ο παλαιός και ο νέος πίνακας τιμών σε περίπτωση εφαρμογής των ανωτέρω ποσών.

/* ΠΙΝΑΚΕΣ: δείτε Ε.Ε. */

που οφείλεται για την τελωνειακή διασάφηση, είχαν ως αποτέλεσμα να παραλύσει η δραστηριότητα των επιχειρήσεων διεθνούς ταχυδρομείου, τόσο λόγω της απώλειας του χρόνου που συνεπάγονται οι νέες διατάξεις όσο και λόγω των τιμών τις οποίες οι περισσότεροι πελάτες των εν λόγω επιχειρήσεων θεωρούσαν υπερβολικές.

Ε. Η παρέκκλιση της 11ης Ιουνίου 1990 (32) Το εθνικό συμβούλιο, κατά τη συνεδρίασή του της 11ης Ιουνίου 1990, αφού έλαβε υπόψη:

- την αίτηση της AICAI,

- την απόφαση της 11ης Ιουνίου 1989, με την οποία αποκλείστηκαν (4) από το πεδίο εφαρμογής του πίνακα τιμών οι αποστολές εμπορευμάτων, η αξία των οποίων δεν υπερέβαινε τις 350 000 λίρες, μη υπολογιζομένων των εξόδων μεταφοράς ή άλλων,

- τα χαρακτηριστικά των υπηρεσιών που παρέχουν οι επιχειρήσεις διεθνούς ταχυδρομείου,

- το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις ταχυδρομικών υπηρεσιών επιβαρύνονται με το σύνολο του κόστους των υπηρεσιών που παρέχουν οι εκτελωνιστές,

- την υποχρέωση των επιχειρήσεων ταχυδρομικών υπηρεσιών να θέτουν στον πίνακα τιμών τους, που είναι δημόσιος, όπως και επί των εγγράφων που συνοδεύουν την αποστολή, την ακόλουθη ένδειξη "η αμοιβή για τις υπηρεσίες εκτελωνισμού καθορίζεται από το υπουργικό διάταγμα της 6ης Ιουλίου 1988 και από τις ενδεχόμενες παρεκκλίσεις που υιοθέτησε το εθνικό συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 6 του πίνακα τιμών".

(33) Έλαβε απόφαση ως προς τα εξής:

- εφαρμογή, επί των αποστολών που πραγματοποιούνται από τις επιχειρήσεις διεθνούς ταχυδρομείου, της παρέκκλισης που αποτελεί αντικείμενο της αποφάσεως της 11ης Ιουλίου 1989 σχετικά με τα εμπορεύματα αξίας κάτω των 350 000 λιρών, αφαιρουμένων των δαπανών μεταφοράς και άλλων,

- η αμοιβή για τις εργασίες εκτελωνισμού σχετικά με την αποστολή εμπορευμάτων αξίας κάτω των 2 500 000 λιρών, τις οποίες εκτελούν οι επιχειρήσεις διεθνούς ταχυδρομείου, μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο μείωσης ανερχόμενης κατ' ανώτατο όριο στο 70 %.

(34) Η απόφαση αυτή εξαρτάται από την προϋπόθεση ότι οι συμβάσεις μεταξύ του εκτελωνιστή και της επιχείρησης ταχυδρομικών υπηρεσιών, που είναι πελάτης του, έχουν κατατεθεί από την AICAI στο αρμόδιο περιφερειακό συμβούλιο για πρώτη φορά πριν από τις 30 Ιουλίου 1990 και, ακολούθως, πριν από την έναρξη ισχύος της συμβάσεως.

(35) Η απόφαση αυτή επιτρέπει επίσης στις επιχειρήσεις ταχυδρομικών υπηρεσιών να απαλλαγούν από την υποχρέωση να εκδίδουν χωριστά τιμολόγια, τόσο στο όνομα του αποστολέα όσο και του παραλήπτη, για το ποσό που οφείλεται για την τελωνειακή διασάφηση.

(36) Την απόφαση αυτή κοινοποίησε στην Επιτροπή η καταγγέλουσα AICAI στις 4 Δεκεμβρίου 1991.

ΣΤ. Η απάντηση του εθνικού συμβουλίου στην ανακοίνωση των αιτιάσεων (37) Με επιστολή της 8ης Ιανουαρίου 1992, την οποία απηύθυνε στην Επιτροπή, το εθνικό συμβούλιο, πρόβαλε τα ακόλουθα επιχειρήματα:

- η συμφωνία μεταξύ της AICAI και του εθνικού συμβουλίου, η οποία προσέλαβε συγκεκριμένη μορφή με την απόφαση του εθνικού συμβουλίου της 11ης Ιουνίου 1990, ανακοινώθηκε στην Επιτροπή από την AICAI στις 4 Δεκεμβρίου 1991, και εξομάλυνε τη διαφορά μεταξύ της AICAI και του εθνικού συμβουλίου καθιστώντας χωρίς αντικείμενο την παρούσα διαδικασία,

(38) - οι ανησυχίες της AICAI, που εκφράζονται σιωπηρά στην αποστολή της 4ης Δεκεμβρίου 1991 και αφορούν τη δυνατότητα ανάκλησης της παρέκκλισης, δεν έχουν λόγο υπάρξεως- η παρέκκλιση οφείλεται αποκλειστικά στο γεγονός ότι η τυπική τροποποίηση του πίνακα τιμών (για τον οποίο απαιτήθηκαν 5 χρόνια εργασίας) απαιτούσε υπερβολικά μεγάλο διάστημα και, κατά συνέπεια, ήταν αδύνατο να δοθεί ευνοϊκή συνέχεια στα απόλυτα βάσιμα αιτήματα που ενδεχομένως υπέβαλαν οι επιχειρηματίες του κλάδου,

(39) - εξάλλου, οι αντιδικίες ενώπιον των ιταλικών δικαστηρίων με στόχο την ακύρωση του πίνακα τιμών εγκαταλείφθησαν επισήμως, επειδή, χάρη στις παρεκκλίσεις, κατέστησαν χωρίς αντικείμενο.

ΙΙ. ΝΟΜΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Α. Άρθρο 85 παράγραφος 1 1. Η επιχείρηση

(40) Το γεγονός ότι η δραστηριότητα των εκτελωνιστών θεωρείται από την ιταλική νομοθεσία ελεύθερο επάγγελμα, δεν αποτελεί εμπόδιο στο χαρακτηρισμό των εκτελωνιστών ως επιχειρήσεων με οικονομική δραστηριότητα- σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου, η οποία πρόσφατα επιβεβαιώθηκε με την απόφασή του της 23ης Απριλίου 1991 στην υπόθεση C-41/90 (Hoefner) (5), η έννοια της επιχείρησης περιλαμβάνει κάθε οντότητα που ασκεί μια οικονομική δραστηριότητα, ανεξαρτήτως του νομικού καθεστώτος της οντότητας αυτής και του τόπου χρηματοδότησής της.

(41) Ως εκ τούτου, το εθνικό συμβούλιο είναι ένωση επιχειρήσεων και οι αποφάσεις του εθνικού συμβουλίου ως οργάνου που ορίζεται από τα μέλη για να τηρεί το μητρώο είναι αποφάσεις ενώσεως επιχειρήσεων σκοπός της οποίας είναι η ρύθμιση της οικονομικής δραστηριότητας των μελών.

2. Απόφαση ένωσης επιχειρήσεων

(42) Όσον αφορά τον πίνακα τιμών, το εθνικό συμβούλιο αποφασίζει αυτονόμως το ύψος και τις επιμέρους εφαρμογές και φέρεται ως όργανο μιας κλασικής ένωσης επιχειρήσεων. Μετά τον καθορισμό του πίνακα τιμών από το εθνικό συμβούλιο, ο πίνακας αυτός εγκρίνεται με υπουργικό διάταγμα- η έγκριση αυτή δεν μεταβάλλει, παρά ταύτα, τη φύση του ως αποφάσεως της ένωσης επιχειρήσεων, όπως αποδείχθηκε κυρίως από το γεγονός ότι οι αποφάσεις για παρεκκλίσεις από τον πίνακα τιμών δεν υπόκεινται στην έγκριση του υπουργού- επομένως, όλες οι αποφάσεις σχετικά με τον πίνακα τιμών εκφράζουν τη θέληση του εθνικού συμβουλίου.

(43) Το εθνικό συμβούλιο δεν μπορούσε σε καμία περίπτωση να επικαλεσθεί την υποχρέωση, που του επιβάλλεται από τα άρθρα 11 και 14 του νόμου 1612 του 1960, να καταρτίζει πίνακα δεσμευτικών τιμών που πρακτικά καταλήγουν σε συμπεριφορά ικανή να παραβιάσει τους κοινοτικούς κανόνες σε θέματα ανταγωνισμού.

(44) Σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου της 17ης Ιανουαρίου 1984 στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις 43/82 και 63/82 (VBVB και VBBB κατά Επιτροπής) (6), και την απόφασή του της 30ής Ιανουαρίου 1985 στην υπόθεση 123/83 (BNIC/Clair) (7), το εθνικό δίκαιο δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να παρακάμψει την αναγκαστική ισχύ του κοινοτικού δικαίου του ανταγωνισμού ή, ακόμη λιγότερο, να θίξει ή να εμποδίσει την εφαρμογή του. Η ενδεχόμενη ύπαρξη διατάξεων του εθνικού δικαίου που υποχρεώνουν τις επιχειρήσεις να υιοθετούν ορισμένη συμπεριφορά ή που αναθέτουν, όπως εν προκειμένω, σε ένωση επιχειρήσεων την αποστολή να εκπονεί ορισμένες πράξεις, δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να εμποδίζουν από νομική άποψη την Επιτροπή να διαπιστώνει επισήμως, με απόφαση, ότι το εθνικό συμβούλιο ως ένωση επιχειρήσεων παραβίασε το άρθρο 85 παράγραφος 1 της συνθήκης.

3. Περιορισμοί

(45) Οι περιορισμοί του ανταγωνισμού που απορρέουν από την απόφαση του εθνικού συμβουλίου της 21ης Μαρτίου 1988 είναι οι ακόλουθοι:

- ο καθορισμός, για κάθε εργασία που πραγματοποιούν οι εκτελωνιστές, σταθερών κατωτάτων και ανωτάτων τιμών, από τις οποίες δεν είναι δυνατή ατομική παρέκκλιση,

- η επιβολή του τρόπου εκδόσεως των τιμολογίων σχετικά με τις τιμές αυτές, όπως είναι η ατομική τιμολόγηση.

(46) Οι περιορισμοί αυτοί οριοθετούν την ελευθερία των εκτελωνιστών όχι μόνο όσον αφορά τις τιμές που ζητούν από τους πελάτες τους, επιβάλλοντας καθορισμένη και ίση τιμή για όλους, αλλά και όσον αφορά την εσωτερική τους οργάνωση που θα μπορούσε να τους οδηγήσει σε ομαδοποίηση των εργασιών με μείωση του κόστους- πράγματι, ο πίνακας τιμών επιβάλλει σ' αυτούς ατομική και ομοιόμορφη τιμολόγηση των εργασιών.

(47) Το γεγονός ότι το εθνικό συμβούλιο διατηρεί τη δυνατότητα να παρεκκλίνει, προσωρινά και σε ειδικές περιπτώσεις, από τις τιμές αυτές, δεν μειώνει τη σοβαρότητα των περιορισμών- πράγματι, οι παρεκκλίσεις αυτές εναπόκεινται στη διακριτική ευχέρεια του εθνικού συμβουλίου.

Η επιχειρηματολογία του εθνικού συμβουλίου σύμφωνα με την οποία η παραχώρηση παρεκκλίσεων και, ιδίως, η παρέκκλιση της 11ης Ιουνίου 1990 όσον αφορά τα μέλη του AICAI, καθιστά χωρίς αντικείμενο την παρούσα διαδικασία, δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη- πράγματι, οι περιορισμοί που συνίστανται στον καθορισμό των τιμών και στις δεσμευτικές λεπτομέρειες τιμολόγησης εξακολουθούν να ισχύουν και να εφαρμόζονται.

Οι αποφάσεις του εθνικού συμβουλίου για παρέκκλιση από τον πίνακα τιμών και από τις δεσμευτικές λεπτομέρειες τιμολόγησης έχουν ως μόνη συνέπεια να μειώνουν, ως προς τους επιχειρηματίες υπέρ των οποίων ισχύει η παρέκκλιση, τις αρνητικές συνέπειες των περιορισμών όχι όμως και να καταργούν τους περιορισμούς αυτούς.

(48) Η δυνατότητα που παρέχεται από τη νομοθεσία προκειμένου η αντιπροσώπευση για την εκτέλεση τελωνειακών εργασιών να είναι δυνατόν να ανατεθεί σε εκτελωνιστή, είτε υπάλληλο επιχείρησης, είτε ανεξάρτητο, δεν μπορεί να μειώσει τους περιορισμούς.

Πράγματι, η ύπαρξη μισθωτών εκτελωνιστών δεν έχει καμία επίδραση στη δεσπόζουσα θέση. Οι μισθωτοί εκτελωνιστές είναι υπάλληλοι επιχειρήσεων που έχουν επιλέξει αυτό το σύστημα θεωρώντας ότι είναι λιγότερο επαχθές από το να προσφεύγουν συστηματικά σε ελεύθερους επαγγελματίες. Επομένως, δεν βρίσκονται σε ανταγωνισμό με τους ανεξάρτητους εκτελωνιστές εφόσον ούτε αυτοί οι μισθωτοί εκτελωνιστές ούτε οι επιχειρήσεις που τους προσλαμβάνουν δεν ασκούν δραστηριότητες στην αγορά όπου προσφέρονται και ζητούνται οι υπηρεσίες διεκπεραίωσης των τελωνειακών διατυπώσεων.

4. Επίδραση του εμπορίου μεταξύ των κρατών μελών

(49) Ο πίνακας τιμών που ορίστηκε από το εθνικό συμβούλιο μπορεί να επηρεάσει το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών στο μέτρο που ο πίνακας αυτός ορίζει ακριβώς την τιμή για όλες τις τελωνειακές εργασίες που αφορούν τις εισαγωγές στην Ιταλία και τις εξαγωγές από αυτήν.

(50) Σύμφωνα με τις νομοθετικές διατάξεις που ισχύουν στην Ιταλία, όταν οι τελωνειακές διατάξεις επιβάλλουν στον κύριο του εμπορεύματος να προβεί σε δήλωση ή να εκτελεί συγκεκριμένες πράξεις ή να τηρεί τις υποχρεώσεις ή τους ειδικούς κανόνες, ή όταν οι εν λόγω διατάξεις επιτρέπουν σ' αυτόν να ασκεί ορισμένα δικαιώματα, ο εν λόγω κύριος μπορεί για τις πράξεις αυτές να αντιπροσωπεύεται από εκτελωνιστή, είτε υπάλληλο επιχείρησης είτε ανεξάρτητο.

(51) Κάθε επιχείρηση εισαγωγής στην Ιταλία και κάθε ιταλική εξαγωγική επιχείρηση, εφόσον δεν έχει υπάλληλο εκτελωνιστή ή, ακόμη και αν έχει, όταν ο εκτελωνιστής αυτός δεν κατέχει άδεια εξάσκησης της δραστηριότητάς του στην περιφέρεια όπου πρέπει να γίνει ο εκτελωνισμός, υπόκειται στην επίδραση του πίνακα τιμών εξαιτίας του γεγονότος ότι όλοι οι ανεξάρτητοι εκτελωνιστές εφαρμόζουν αυτό.

(52) Εξάλλου, λαμβανομένου υπόψη ότι στην Ιταλία, το 1990, οι εισαγωγές αντιπροσώπευσαν περίπου το 25 % της κατανάλωσης αγαθών και οι εξαγωγές περίπου 18 % του ακαθάριστου εσωτερικού προϊόντος και ότι περίπου 58 % των εισαγωγών είναι κοινοτικής καταγωγής και περίπου 59 % των εξαγωγών προορίζονται για τα άλλα κράτη μέλη, συνάγεται ότι η επίδραση στο εμπόριο υπήρξε πολύ σημαντική.

(53) Η ύπαρξη του πίνακα τιμών παρακωλύει τις συναλλαγές μεταξύ της ιταλικής αγοράς και των άλλων κοινοτικών αγορών εξαιτίας του ότι καθιστά πιο δαπανηρές και πολύπλοκες τις τελωνειακές εργασίες. Εξάλλου, η τιμή δεν συνδέεται καν με την ποιότητα της υπηρεσίας ή της φύσης της- πράγματι, τα κατώτατα και ανώτατα όρια τιμών δεν συνδέονται με την παρεχόμενη υπηρεσία αλλά καθορίζονται σε συνάρτηση με την αξία του εμπορεύματος ή σε άλλες περιπτώσεις με το βάρος του.

Β. Άρθρο 85 παράγραφος 3 (54) Δεδομένου ότι δεν υπήρξε κοινοποίηση, δεν υπάρχει λόγος να εξεταστεί αν η απόφαση της 21ης Μαρτίου 1988 του εθνικού συμβουλίου δικαιούται απαλλαγής. Ωστόσο, είναι βέβαιο ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 85 παράγραφος 3. Σύμφωνα με τη διοικητική πρακτική της Επιτροπής και τη νομολογία του Δικαστηρίου, ο εναρμονισμένος καθορισμός τιμών, και ιδίως ελαχίστων τιμών, δεν δικαιούται απαλλαγής,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Ο πίνακας τιμών για την παροχή επαγγελματικών υπηρεσιών εκ μέρους των εκτελωνιστών, ο οποίος θεσπίστηκε από το εθνικό συμβούλιο κατά τη συνεδρίασή του της 21ης Μαρτίου 1988 και άρχισε να ισχύει στις 20 Ιουλίου 1988, συνιστά παράβαση του άρθρου 85 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΟΚ.

Άρθρο 2

Το εθνικό συμβούλιο οφείλει να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να θέσει αμέσως τέρμα στην παράβαση που αναφέρεται στο άρθρο 1.

Άρθρο 3

Το εθνικό συμβούλιο οφείλει να ενημερώνει εγγράφως τους εκτελωνιστές που είναι εγγεγραμμένοι στο εθνικό μητρώο σχετικά με την παρούσα απόφαση και την περάτωση της παράβασης που αναφέρεται στο άρθρο 1, προσδιορίζοντας τις προκύπτουσες πρακτικές συνέπειες, και ιδίως την ελευθερία κάθε εκτελωνιστή να απόσχει της εφαρμογής του πίνακα τιμών που αναφέρεται στο άρθρο 1.

Το εθνικό συμβούλιο οφείλει, εντός δύο μηνών από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης, να γνωστοποιεί στην Επιτροπή τις πληροφορίες που διεβίβασε στους εκτελωνιστές σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο.

Άρθρο 4

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στο

Consiglio Nazionale degli Spedizionieri Doganali (CNSD)

via XX Settembre 3

I-00187 Roma.

Βρυξέλλες, 30 Ιουνίου 1993.

Για την Επιτροπή

Karel VAN MIERT

Μέλος της Επιτροπής

(1) ΕΕ 13 της 21. 2. 1962, σ. 204/62.

(2) ΕΕ 127 της 20. 8. 1963, σ. 2268/63.

(3) Επίσημη Εφημερίδα της Ιταλικής Δημοκρατίας αριθ. 168, 19. 7. 1988.

(4) Αποκλείστηκαν με την έννοια ότι η απόφαση αυτή, που δεν εφαρμοζόταν στην AICAI, χορήγησε παρέκκλιση από τις τιμές για να επιτρέψει μείωση των ελάχιστων ποσών που προβλέπονται από τον πίνακα τιμών για τις αποστολές που δεν υπερβαίνουν σε αξία τις 350 000 ιταλικές λίρες. Η παρέκκλιση αυτή, που είχε χορηγηθεί προκειμένου να ληφθούν, όσο το δυνατόν ευρύτερα, υπόψη ιδιαίτερες περιστάσεις και απαιτήσεις που προβάλλονται από τις ενδιαφερόμενες κατηγορίες, δεν διευκρίνιζε ποιες ήσαν οι κατηγορίες αυτές αλλά περιοριζόταν στην υπόδειξη των εργασιών που δεν καλύπτονται από τον πίνακα τιμών.

(5) Συλλογή ΔΕΚ 1991, Ι, σ. 1979.

(6) Συλλογή ΔΕΚ 1984, σ. 19.

(7) Συλλογή ΔΕΚ 1985, σ. 402.