1.   Η Βοσνία και Ερζεγοβίνη συμμετέχει ως συνδεδεμένη χώρα και συνεισφέρει σε όλα τα μέρη του προγράμματος-πλαισίου για την έρευνα και την καινοτομία «Ορίζων Ευρώπη» (πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη») τα οποία αναφέρονται στο άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/695 και υλοποιούνται μέσω του ειδικού προγράμματος που θεσπίστηκε με την απόφαση (ΕΕ) 2021/764 (4), στην πλέον επικαιροποιημένη έκδοσή τους, και μέσω χρηματοδοτικής συνεισφοράς στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας.

2.   Ο κανονισμός (ΕΕ) 2021/819 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5), καθώς και η απόφαση (ΕΕ) 2021/820 (6), στις πλέον επικαιροποιημένες εκδόσεις τους, εφαρμόζονται στη συμμετοχή νομικών οντοτήτων εγκατεστημένων στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη (7) στις κοινότητες γνώσης και καινοτομίας.

1.   Η Βοσνία και Ερζεγοβίνη συμμετέχει στο πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στη συμφωνία-πλαίσιο μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης σχετικά με τις γενικές αρχές για τη συμμετοχή της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης σε κοινοτικά προγράμματα, και υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στην παρούσα συμφωνία, στις νομικές πράξεις που αναφέρονται στο άρθρο 1 της παρούσας συμφωνίας, καθώς και σε κάθε άλλον κανόνα που αφορά την υλοποίηση του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», στην πλέον επικαιροποιημένη έκδοσή τους.

2.   Εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά στους όρους και τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, μεταξύ άλλων κατ’ εφαρμογή του άρθρου 22 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/695, νομικές οντότητες εγκατεστημένες στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη μπορούν να συμμετέχουν σε έμμεσες δράσεις του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» υπό όρους ισοδύναμους με εκείνους που εφαρμόζονται σε νομικές οντότητες εγκατεστημένες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως, μεταξύ άλλων, η τήρηση των περιοριστικών μέτρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (8).

3.   Η Επιτροπή, προτού λάβει απόφαση για το κατά πόσον νομικές οντότητες εγκατεστημένες στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη είναι επιλέξιμες για συμμετοχή σε δράση που αφορά στρατηγικούς πόρους, συμφέροντα, την αυτονομία ή την ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης δυνάμει του άρθρου 22 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/695, μπορεί να ζητήσει συγκεκριμένες πληροφορίες ή διαβεβαιώσεις, όπως:

4.   Νομικές οντότητες εγκατεστημένες στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη μπορούν να συμμετέχουν στις δραστηριότητες του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) υπό όρους και προϋποθέσεις ισοδύναμες αυτών που εφαρμόζονται σε νομικές οντότητες εγκατεστημένες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτός αν κρίνεται απαραίτητη η επιβολή περιορισμών για τη διασφάλιση συνοχής με το πεδίο εφαρμογής της συμμετοχής, η οποία απορρέει από την εφαρμογή των παραγράφων 2 και 3 του παρόντος άρθρου.

5.   Σε περίπτωση που η Ευρωπαϊκή Ένωση υλοποιεί το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» μέσω της εφαρμογής των άρθρων 185 και 187 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιτρέπεται η συμμετοχή της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης και νομικών οντοτήτων που είναι εγκατεστημένες στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη στις νομικές δομές που θα συσταθούν βάσει των διατάξεων αυτών, σύμφωνα με τις νομικές πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν εκδοθεί ή θα εκδοθούν για τη σύσταση των εν λόγω νομικών δομών.

6.   Οι αντιπρόσωποι της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν ως παρατηρητές στην επιτροπή η οποία αναφέρεται στο άρθρο 14 της απόφασης (ΕΕ) 2021/764, χωρίς δικαίωμα ψήφου και για θέματα που αφορούν τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη.

Οι εν λόγω επιτροπές συνεδριάζουν χωρίς την παρουσία των αντιπροσώπων της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης κατά τη στιγμή της ψηφοφορίας.

Η Βοσνία και Ερζεγοβίνη ενημερώνεται για το αποτέλεσμα. Η συμμετοχή που αναφέρεται στην παρούσα παράγραφο έχει την ίδια μορφή, όπως έχουν και οι διαδικασίες για τη λήψη πληροφοριών και εγγράφων τεκμηρίωσης, με τη μορφή που έχει η συμμετοχή των αντιπροσώπων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

7.   Τα δικαιώματα εκπροσώπησης και συμμετοχής της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης στην επιτροπή του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας και στις υποομάδες της είναι αντίστοιχα των δικαιωμάτων που ισχύουν για τις συνδεδεμένες χώρες.

8.   Οι αντιπρόσωποι της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν ως παρατηρητές στο διοικητικό συμβούλιο του Κοινού Κέντρου Ερευνών, χωρίς δικαίωμα ψήφου. Με την επιφύλαξη του εν λόγω όρου, η συμμετοχή αυτή διέπεται από τους ίδιους κανόνες και τις ίδιες διαδικασίες με εκείνους που ισχύουν για τους αντιπροσώπους των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων λόγου και των διαδικασιών λήψης πληροφοριών και εγγράφων τεκμηρίωσης σε σχέση με θέματα που αφορούν τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη.

9.   Η Βοσνία και Ερζεγοβίνη μπορεί να συμμετέχει σε κοινοπραξία ευρωπαϊκής ερευνητικής υποδομής (ΚΕΕΥ) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 723/2009 του Συμβουλίου (9), στην πλέον επικαιροποιημένη έκδοσή του, και σύμφωνα με τη νομική πράξη με την οποία ιδρύεται η ΚΕΕΥ.

10.   Τα έξοδα ταξιδίου και διαμονής που πραγματοποιούν οι αντιπρόσωποι και οι εμπειρογνώμονες της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης προκειμένου να συμμετέχουν ως παρατηρητές στις εργασίες της επιτροπής που αναφέρεται στο άρθρο 14 της απόφασης (ΕΕ) 2021/764, ή σε άλλες συνεδριάσεις που συνδέονται με την υλοποίηση του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», επιστρέφονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην ίδια βάση και σύμφωνα με τις διαδικασίες που ισχύουν για τους αντιπροσώπους των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

11.   Τα μέρη καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια, στο πλαίσιο των υφιστάμενων διατάξεων, για να διευκολύνουν την ελεύθερη κυκλοφορία και τη διαμονή των επιστημόνων που συμμετέχουν στις καλυπτόμενες από την παρούσα συμφωνία δραστηριότητες, καθώς και τη διασυνοριακή κυκλοφορία αγαθών και υπηρεσιών που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στις εν λόγω δραστηριότητες.

12.   Η Βοσνία και Ερζεγοβίνη λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα, κατά περίπτωση, για να διασφαλίσει ότι τα αγαθά και οι υπηρεσίες που αγοράζονται στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη ή εισάγονται στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, τα οποία χρηματοδοτούνται εν μέρει ή εξ ολοκλήρου στο πλαίσιο των συμφωνιών επιχορήγησης και/ή των συμβάσεων που συνάπτονται για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της παρούσας συμφωνίας, απαλλάσσονται από τελωνειακούς δασμούς, από εισαγωγικούς δασμούς και από άλλες φορολογικές επιβαρύνσεις, όπως για παράδειγμα από τον ΦΠΑ., οι οποίες ισχύουν στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη.

1.   Η συμμετοχή της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης ή νομικών οντοτήτων εγκατεστημένων στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη στο πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» εξαρτάται από το αν η Βοσνία και Ερζεγοβίνη συνεισφέρει οικονομικά στο πρόγραμμα και στις αντίστοιχες δαπάνες διαχείρισης, εκτέλεσης και λειτουργίας στο πλαίσιο του γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: προϋπολογισμός της Ένωσης).

2.   Η χρηματοδοτική συνεισφορά αποτελεί το σύνολο:

3.   Η χρηματοδοτική συνεισφορά λαμβάνει τη μορφή ετήσιας καταβολής, η οποία πραγματοποιείται σε δύο δόσεις και καταβάλλεται το αργότερο τον Μάιο και τον Ιούλιο.

4.   Η επιχειρησιακή συνεισφορά αφορά τις επιχειρησιακές δαπάνες και τις δαπάνες στήριξης του προγράμματος και είναι συμπληρωματική, τόσο σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων όσο και σε πιστώσεις πληρωμών, στα ποσά που εγγράφονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης που έχει εγκριθεί οριστικά για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», συμπεριλαμβανομένων πιστώσεων που αντιστοιχούν σε αποδεσμεύσεις που ανασυστάθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10), στην πλέον επικαιροποιημένη έκδοση του κανονισμού (στο εξής: δημοσιονομικός κανονισμός), προσαυξημένα με εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό τα οποία δεν προέρχονται από χρηματοδοτικές συνεισφορές άλλων χορηγών προς το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» (11).

Όσον αφορά τα εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό που διατίθενται στο πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» βάσει του άρθρου 3 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/2094 σχετικά με τη θέσπιση Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στήριξη της ανάκαμψης μετά την κρίση της νόσου COVID-19 (12), η εν λόγω προσαύξηση αντιστοιχεί στις ετήσιες πιστώσεις που αναφέρονται στα έγγραφα που συνοδεύουν το σχέδιο προϋπολογισμού όσον αφορά το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη».

5.   Η αρχική επιχειρησιακή συνεισφορά βασίζεται σε κλείδα κατανομής η οποία ορίζεται ως ο λόγος του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης σε τιμές αγοράς προς το ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε τιμές αγοράς. Τα εφαρμοστέα ΑΕΠ σε τιμές αγοράς καθορίζονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής με βάση τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία όσον αφορά τους υπολογισμούς για τον προϋπολογισμό κατά το έτος που προηγείται του έτους κατά το οποίο οφείλεται η ετήσια πληρωμή. Κατά παρέκκλιση, για το 2021, η αρχική επιχειρησιακή συνεισφορά βασίζεται στο ΑΕΠ του έτους 2019 σε τιμές αγοράς. Προσαρμογές στην εν λόγω κλείδα κατανομής καθορίζονται στο παράρτημα Ι.

6.   Η αρχική επιχειρησιακή συνεισφορά υπολογίζεται με εφαρμογή της κλείδας κατανομής, όπως έχει προσαρμοστεί, στις αρχικές πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων που έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος εγκρίνεται οριστικά για το έτος εφαρμογής με σκοπό τη χρηματοδότηση του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», προσαυξημένες σύμφωνα με την παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου.

7.   Το τέλος συμμετοχής ανέρχεται στο 4 % της ετήσιας αρχικής επιχειρησιακής συνεισφοράς, όπως υπολογίζεται σύμφωνα με τις παραγράφους 5 και 6 του παρόντος άρθρου, και εφαρμόζεται σταδιακά όπως ορίζεται στο παράρτημα Ι. Το τέλος συμμετοχής δεν υπόκειται σε αναδρομικές προσαρμογές ή διορθώσεις.

8.   Η αρχική επιχειρησιακή συνεισφορά για το έτος Ν μπορεί να προσαρμόζεται αναδρομικά προς τα πάνω ή προς τα κάτω σε ένα ή σε περισσότερα επόμενα έτη, με βάση τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν επί των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων του εν λόγω έτους Ν, προσαυξημένες σύμφωνα με την παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου, την εκτέλεσή τους μέσω νομικών δεσμεύσεων ή την αποδέσμευσή τους. Οι λεπτομερείς διατάξεις για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου καθορίζονται στο παράρτημα Ι.

9.   Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη πληροφορίες σχετικά με τη χρηματοδοτική συμμετοχή της, όπως περιλαμβάνονται στις πληροφορίες σχετικά με τον προϋπολογισμό, τη λογιστική, τις επιδόσεις και την αξιολόγηση που παρέχονται στις αρμόδιες για τον προϋπολογισμό αρχές και στις αρμόδιες για την απαλλαγή αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη». Οι εν λόγω πληροφορίες παρέχονται λαμβανομένων δεόντως υπόψη των κανόνων εμπιστευτικότητας και προστασίας δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, και με την επιφύλαξη των πληροφοριών τις οποίες έχει δικαίωμα να λαμβάνει η Βοσνία και Ερζεγοβίνη, δυνάμει του παραρτήματος ΙΙΙ.

10.   Όλες οι συνεισφορές της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης ή οι καταβολές από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και ο υπολογισμός των οφειλόμενων ή των προς είσπραξη ποσών γίνονται σε ευρώ.

1.   Εφαρμόζεται αυτόματος διορθωτικός μηχανισμός ως προς την επιχειρησιακή συνεισφορά της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης για το έτος Ν, όπως προσαρμόζεται σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 8, ο οποίος υπολογίζεται το έτος Ν+ 2. Βασίζεται στις επιδόσεις της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης και των νομικών οντοτήτων που είναι εγκατεστημένες στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη στα μέρη του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» τα οποία υλοποιούνται μέσω επιχορηγήσεων οι οποίες χορηγούνται κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας και χρηματοδοτούνται από πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων από το έτος Ν, προσαυξημένες σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 4.

Το ποσό της αυτόματης διόρθωσης υπολογίζεται βάσει της διαφοράς μεταξύ:

2.   Σε περίπτωση που το ποσό το οποίο αναφέρεται στην παράγραφο 1, είτε είναι θετικό είτε είναι αρνητικό, υπερβαίνει το 8 % της αντίστοιχης αρχικής επιχειρησιακής συνεισφοράς, όπως έχει προσαρμοστεί σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 8, η αρχική επιχειρησιακή συνεισφορά της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης για το έτος Ν διορθώνεται. Το οφειλόμενο ή προς είσπραξη από τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη ποσό ως πρόσθετη συνεισφορά ή ως μείωση της συνεισφοράς της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης στο πλαίσιο του αυτόματου διορθωτικού μηχανισμού, είναι το ποσό που υπερβαίνει το εν λόγω όριο του 8 %. Το ποσό κάτω από το εν λόγω όριο του 8 % δεν λαμβάνεται υπόψη κατά τον υπολογισμό της οφειλόμενης ή της αντισταθμιζόμενης πρόσθετης συνεισφοράς.

3.   Λεπτομερείς κανόνες όσον αφορά τον αυτόματο διορθωτικό μηχανισμό καθορίζονται στο παράρτημα Ι.

1.   Νομικές οντότητες εγκατεστημένες στην Ευρωπαϊκή Ένωση μπορούν να συμμετέχουν σε προγράμματα ή έργα της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης ισοδύναμα του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», σύμφωνα με τη νομοθεσία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης.

2.   Ο κατάλογος των ισοδύναμων προγραμμάτων ή έργων της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης που είναι ανοικτά στη συμμετοχή νομικών οντοτήτων εγκατεστημένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρατίθεται στο παράρτημα II.

3.   Η χρηματοδότηση νομικών οντοτήτων εγκατεστημένων στην Ένωση από τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη υπόκειται στη νομοθεσία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης η οποία διέπει τη λειτουργία προγραμμάτων ή έργων έρευνας και καινοτομίας. Σε περίπτωση που δεν παρέχεται χρηματοδότηση, νομικές οντότητες εγκατεστημένες στην Ένωση μπορούν να συμμετέχουν με δικά τους μέσα.

1.   Με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την παρακολούθηση και την αξιολόγηση του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», η συμμετοχή της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης στο εν λόγω πρόγραμμα παρακολουθείται διαρκώς σε βάση εταιρικής σχέσης στην οποία συμμετέχουν η Επιτροπή και η Βοσνία και Ερζεγοβίνη.

2.   Οι κανόνες σχετικά με τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, συμπεριλαμβανομένου του δημοσιονομικού ελέγχου, της ανάκτησης ποσών και άλλων μέτρων για την καταπολέμηση της απάτης σε σχέση με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της παρούσας συμφωνίας, καθορίζονται στο παράρτημα III.

1.   Με την παρούσα συμφωνία συγκροτείται μεικτή επιτροπή έρευνας και καινοτομίας ΕΕ–Βοσνίας και Ερζεγοβίνης (στο εξής: μεικτή επιτροπή ΕΕ–Βοσνίας και Ερζεγοβίνης). Στα καθήκοντα της μεικτής επιτροπής ΕΕ–Βοσνίας και Ερζεγοβίνης περιλαμβάνονται τα εξής:

2.   Η μεικτή επιτροπή ΕΕ–Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, η οποία απαρτίζεται από αντιπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, θεσπίζει τον εσωτερικό κανονισμό της.

3.   Η μεικτή επιτροπή ΕΕ–Βοσνίας και Ερζεγοβίνης δύναται να αποφασίζει τη σύσταση οποιασδήποτε ad hoc ομάδας εργασίας / συμβουλευτικού οργάνου σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, η οποία μπορεί να συμβάλει στην υλοποίηση της παρούσας συμφωνίας.

4.   Η μεικτή επιτροπή ΕΕ–Βοσνίας και Ερζεγοβίνης συνεδριάζει τουλάχιστον μια φορά ετησίως και, όποτε απαιτείται από ειδικές περιστάσεις, κατόπιν αιτήματος οποιουδήποτε από τα μέρη. Οι συνεδριάσεις διοργανώνονται και φιλοξενούνται εναλλάξ από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την κυβέρνηση της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης.

5.   Η μεικτή επιτροπή ΕΕ–Βοσνίας και Ερζεγοβίνης εργάζεται σε συνεχή βάση με ανταλλαγή σχετικών πληροφοριών με κάθε μέσο επικοινωνίας, ιδίως όσον αφορά τη συμμετοχή / τις επιδόσεις των νομικών οντοτήτων που είναι εγκατεστημένες στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Η μεικτή επιτροπή ΕΕ–Βοσνίας και Ερζεγοβίνης μπορεί, ειδικότερα, να διεξάγει τις εργασίες της γραπτώς όποτε προκύπτει σχετική ανάγκη.

1.   Η παρούσα συμφωνία αρχίζει να ισχύει την ημερομηνία κατά την οποία τα μέρη γνωστοποιούν αμοιβαία την ολοκλήρωση των εσωτερικών διαδικασιών που είναι αναγκαίες για τον σκοπό αυτόν.

2.   Η παρούσα απόφαση εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2021. Παραμένει σε ισχύ για όσο χρονικό διάστημα απαιτείται ώστε να ολοκληρωθούν όλα τα έργα, οι δράσεις, οι δραστηριότητες ή τα μέρη αυτών που χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», όλες οι δράσεις που είναι αναγκαίες για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και όλες οι οικονομικές υποχρεώσεις που απορρέουν από την εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας μεταξύ των μερών.

3.   Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Βοσνία και Ερζεγοβίνη δύνανται να εφαρμόζουν προσωρινά την παρούσα συμφωνία σύμφωνα με τις αντίστοιχες εσωτερικές διαδικασίες και τη νομοθεσία τους. Η εν λόγω προσωρινή εφαρμογή ξεκινά την ημερομηνία κατά την οποία τα μέρη γνωστοποιούν αμοιβαία την ολοκλήρωση των εσωτερικών διαδικασιών που είναι αναγκαίες για τον σκοπό αυτόν.

4.   Σε περίπτωση που η Βοσνία και Ερζεγοβίνη γνωστοποιήσει στην Επιτροπή, η οποία ενεργεί εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι δεν θα ολοκληρώσει τις εσωτερικές διαδικασίες που απαιτούνται για να αρχίσει να ισχύει η παρούσα συμφωνία, τότε η παρούσα συμφωνία παύει να εφαρμόζεται προσωρινά από την ημερομηνία κατά την οποία η Επιτροπή λαμβάνει την εν λόγω γνωστοποίηση, η οποία αποτελεί και την ημερομηνία παύσης για τους σκοπούς της παρούσας συμφωνίας.

5.   Η εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας μπορεί να ανασταλεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε περίπτωση μερικής ή ολικής μη καταβολής της χρηματοδοτικής συνεισφοράς, την οποία οφείλει η Βοσνία και Ερζεγοβίνη βάσει της παρούσας συμφωνίας.

Σε περίπτωση μη καταβολής η οποία μπορεί να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο την υλοποίηση και τη διαχείριση του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», η Επιτροπή αποστέλλει επίσημη επιστολή υπενθύμισης. Σε περίπτωση που η καταβολή δεν πραγματοποιηθεί εντός 20 εργάσιμων ημερών από την επίσημη επιστολή υπενθύμισης, η Επιτροπή γνωστοποιεί στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη την αναστολή εφαρμογής της παρούσας συμφωνίας μέσω επίσημης επιστολής γνωστοποίησης, η οποία αρχίζει να ισχύει 15 ημέρες από την παραλαβή της εν λόγω γνωστοποίησης από τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη.

Σε περίπτωση αναστολής εφαρμογής της παρούσας συμφωνίας, νομικές οντότητες εγκατεστημένες στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη δεν είναι επιλέξιμες για συμμετοχή σε διαδικασίες χορήγησης επιχορηγήσεων, οι οποίες δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί κατά την έναρξη ισχύος της αναστολής. Η διαδικασία χορήγησης επιχορηγήσεων θεωρείται ότι έχει ολοκληρωθεί όταν έχουν αναληφθεί νομικές δεσμεύσεις που απορρέουν από την εν λόγω διαδικασία.

Η αναστολή δεν επηρεάζει τις νομικές δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι νομικές οντότητες που είναι εγκατεστημένες στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη πριν από την έναρξη ισχύος της αναστολής. Η παρούσα συμφωνία εξακολουθεί να εφαρμόζεται ως προς τις συγκεκριμένες νομικές δεσμεύσεις.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενημερώνει τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη αμέσως μόλις εισπράξει ολόκληρο το οφειλόμενο ποσό της χρηματοδοτικής συνεισφοράς. Η αναστολή αίρεται αμέσως μετά την εν λόγω γνωστοποίηση.

Από την ημερομηνία κατά την οποία αίρεται η αναστολή, νομικές οντότητες εγκατεστημένες στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη είναι εκ νέου επιλέξιμες σε διαδικασίες χορήγησης επιχορηγήσεων που ξεκίνησαν μετά την εν λόγω ημερομηνία και σε διαδικασίες χορήγησης επιχορηγήσεων που ξεκίνησαν πριν από την εν λόγω ημερομηνία, για τις οποίες δεν έχουν εκπνεύσει οι προθεσμίες υποβολής αιτήσεων.

6.   Έκαστο μέρος δύναται ανά πάσα στιγμή να καταγγείλει την παρούσα συμφωνία με αποστολή έγγραφης γνωστοποίησης με την οποία ενημερώνει για την πρόθεσή του να καταγγείλει τη συμφωνία. Η καταγγελία αρχίζει να ισχύει τρεις ημερολογιακούς μήνες μετά την ημερομηνία λήψης της έγγραφης γνωστοποίησης από τον παραλήπτη της. Η ημερομηνία κατά την οποία αρχίζει να ισχύει η καταγγελία αποτελεί την ημερομηνία καταγγελίας για τους σκοπούς της παρούσας συμφωνίας.

7.   Σε περίπτωση που η παρούσα συμφωνία παύσει να εφαρμόζεται προσωρινά σύμφωνα με την παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου ή καταγγελθεί σύμφωνα με την παράγραφο 6 του παρόντος άρθρου, τα μέρη συμφωνούν ότι:

Τα μέρη διευθετούν με κοινή συναίνεση τυχόν άλλες συνέπειες που προκύπτουν από την καταγγελία ή την παύση της προσωρινής εφαρμογής της παρούσας συμφωνίας.

8.   Η παρούσα συμφωνία μπορεί να τροποποιηθεί μόνον εγγράφως, με κοινή συναίνεση των μερών. Για την έναρξη ισχύος των τροποποιήσεων τηρείται η ίδια διαδικασία με αυτήν που εφαρμόζεται για την έναρξη ισχύος της παρούσας συμφωνίας.

9.   Τα παραρτήματα της παρούσας συμφωνίας αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτής.

Η παρούσα συμφωνία συντάσσεται σε δύο αντίτυπα στην αγγλική, τη βοσνιακή, την κροατική και τη σερβική γλώσσα, και το κάθε κείμενο είναι εξίσου αυθεντικό. Σε περίπτωση διαφορετικής ερμηνείας, υπερισχύει το αγγλικό κείμενο.