3.6.2005   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 136/1

(1)

Στις 17 Φεβρουαρίου 2005 το Συμβούλιο εξέτασε το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας του Βελγίου για την περίοδο 2004-2008. Το επικαιροποιημένο πρόγραμμα ανταποκρίνεται εν γένει στις απαιτήσεις παροχής πληροφοριακών στοιχείων του «Κώδικα Δεοντολογίας όσον αφορά το περιεχόμενο και τη μορφή των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης». Το πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει τις υποχρεωτικές εκτιμήσεις ως προς τα επιτόκια. Ως εκ τούτου, το Βέλγιο καλείται να συμμορφωθεί πλήρως με τις απαιτήσεις παροχής πληροφοριακών στοιχείων.

(2)

Το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο βασίζεται το πρόγραμμα προβλέπει αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 2,5 % το 2005 και το 2006, που θα μειωθεί σε 2,0 % του ΑΕΠ στα τέλη της περιόδου που καλύπτει το πρόγραμμα. Βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών, το σενάριο αυτό φαίνεται ότι αντικατοπτρίζει εύλογες παραδοχές οικονομικής ανάπτυξης. Οι προβλέψεις του προγράμματος όσον αφορά τον πληθωρισμό φαίνονται, επίσης, ρεαλιστικές.

(3)

Η δημοσιονομική στρατηγική του επικαιροποιημένου προγράμματος αποβλέπει στη διατήρηση μιας ισοσκελισμένης ή πλεονασματικής δημοσιονομικής θέσης και μιας πτωτικής τάσης στον δείκτη του χρέους εν είδει προετοιμασίας για τον δημοσιονομικό αντίκτυπο της δημογραφικής γήρανσης. Η επικαιροποίηση προβλέπει ισοσκέλιση του προϋπολογισμού το 2005 και το 2006 και πλεόνασμα 0,3 % του ΑΕΠ το 2007 και 0,6 % του ΑΕΠ το 2008. Συνολικά, σε σύγκριση με το προηγούμενο επικαιροποιημένο πρόγραμμα (που έληγε το 2007), η τρέχουσα επικαιροποίηση επιβεβαιώνει σε γενικές γραμμές την προγραμματιζόμενη προσαρμογή με βάση ένα αμετάβλητο, σε γενικές γραμμές, μακροοικονομικό σενάριο. Εξαιτίας του αντίκτυπου της συνεχιζόμενης εφαρμογής της μεταρρύθμισης του 2001 στον τομέα της άμεσης φορολογίας και των μεγαλύτερων δημόσιων επενδύσεων ενόψει των τοπικών εκλογών του 2006, προβλέπεται κάποια κάμψη του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2006 το οποίο στη συνέχεια θα αυξηθεί και πάλι. Το πρόγραμμα προβλέπει ελάττωση της επιβάρυνσης από τόκους, κυρίως ως αποτέλεσμα της συνεχούς μείωσης του χρέους. Αναμένεται ότι τα έσοδα θα παρουσιάσουν μείωση μέχρι το 2006 και ότι στη συνέχεια θα σταθεροποιηθούν, ενώ προβλέπεται ελαφρά μείωση των πρωτογενών δαπανών προς το 2008. Με βάση τις πληροφορίες του προγράμματος και την κοινή μεθοδολογία, προβλέπεται ότι το κυκλικά προσαρμοσμένο δημοσιονομικό αποτέλεσμα θα παραμείνει θετικό καθ' όλη την περίοδο του προγράμματος και ότι από πλεόνασμα 0,5 % του ΑΕΠ το 2004 θα μειωθεί σε 0,1 % του ΑΕΠ το 2006 για να αυξηθεί κατόπιν σε 0,9 % του ΑΕΠ το 2008.

(4)

Οι κίνδυνοι των δημοσιονομικών προβλέψεων του προγράμματος φαίνονται γενικά ισορροπημένοι. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση του Βελγίου ακόμη δεν έχει εξαγγείλει τα μέτρα που πρόκειται να λάβει προκειμένου να διατηρηθεί ισοσκελισμένος ο προϋπολογισμός του 2006, παρά τη μείωση κατά 0,3 % του ΑΕΠ ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης εφαρμογής της μεταρρύθμισης του 2001 στον τομέα της άμεσης φορολογίας και του γεγονότος ότι ο προϋπολογισμός του 2005 επωφελείται από μια σειρά μικρότερων έκτακτων γεγονότων (που συνολικά ισοδυναμούν με περίπου 0,2 % του ΑΕΠ). Επίσης, μολονότι το μακροοικονομικό σενάριο είναι εύλογο, το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του Βελγίου παραμένει σχετικά ευαίσθητο σε μεταβολές της οικονομικής ανάπτυξης (ευαισθησία 0,6). Τέλος, υπάρχει επίσης κάποιος κίνδυνος όσον αφορά τον έλεγχο των πρωτογενών δαπανών, κυρίως σε επίπεδο συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Η υπέρβαση που καταγράφηκε στο σύστημα υγείας το 2004 (παρά τον ήδη υψηλό στόχο ετήσιας πραγματικής αύξησης 4,5 %) αποτελεί ένδειξη της συνεχιζόμενης έντονης ανόδου των δαπανών αυτών. Στα τέλη του 2004 εξαγγέλθηκαν νέα μέτρα μείωσης των δαπανών στον τομέα της υγείας (συνολικά 0,2 % του ΑΕΠ) αλλά είναι ακόμη δύσκολο να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητά τους. Από την άλλη πλευρά, για το μεγαλύτερο μέρος του 2005, ο υπουργός κοινωνικών υποθέσεων έχει εντολή να λάβει τα απαραίτητα μέτρα χωρίς προηγούμενες κοινοβουλευτικές (ή άλλες) διαβουλεύσεις προκειμένου να καταστεί δυνατή η ταχεία αντιμετώπιση του ενδεχόμενου περαιτέρω υπέρβασης. Γενικότερα, η βελγική κυβέρνηση κέρδισε από άποψη αξιοπιστίας διότι τήρησε τη δέσμευσή της να λάβει μέτρα προκειμένου να διατηρηθεί ισοσκελισμένος ο προϋπολογισμός.

(5)

Με βάση την εν λόγω αξιολόγηση κινδύνου, οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τους δημοσιονομικούς στόχους φαίνεται ότι είναι γενικά ισορροπημένοι ενώ ο δημοσιονομικός προσανατολισμός του προγράμματος φαίνεται επαρκής για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου στόχου που καθορίζεται στο σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δηλαδή την επίτευξη σχεδόν ισοσκελισμένης ή πλεονασματικής δημοσιονομικής θέσης. Επιπλέον, υπάρχει επαρκές περιθώριο ώστε το έλλειμμα να μην υπερβεί την τιμή αναφοράς που έχει οριστεί σε 3 % του ΑΕΠ υπό κανονικές συνθήκες κυκλικών διακυμάνσεων ανά έτος.

(6)

Υπολογίζεται ότι το 2004 ο δείκτης του χρέους ανήλθε σε 96,6 % του ΑΕΠ, δηλαδή αρκετά πάνω από το 60 % που αποτελεί την τιμή αναφοράς στη συνθήκη. Το πρόγραμμα προβλέπει ότι ο δείκτης του χρέους θα μειωθεί κατά 12,4 εκατοστιαίες μονάδες την περίοδο που καλύπτει το πρόγραμμα, για να φθάσει το 84,2 % του ΑΕΠ το 2008. Το ποσοστό αυτό περιλαμβάνει την ανάληψη χρεών ύψους 7,4 δισεκατομμ. ευρώ (2,5 % του ΑΕΠ) της εθνικής εταιρείας σιδηροδρόμων, SNCB, το 2005. Η ενσωμάτωση του χρέους της SNCB καθυστερεί τη μείωση του χρέους το 2005, αλλά κατά τα λοιπά η προγραμματιζόμενη μείωση του χρέους είναι ταχύτερη σε σχέση με το προηγούμενο επικαιροποιημένο πρόγραμμα.

(7)

Από την άποψη της μακροπρόθεσμης διατηρησιμότητας των δημόσιων οικονομικών, το Βέλγιο φαίνεται ότι βρίσκεται σε κίνδυνο εξαιτίας του ύψους στο οποίο βρίσκεται σήμερα το ακαθάριστο χρέος του. Παρότι ελαττώνεται, ο δείκτης του χρέους συνεχίζει να είναι υψηλός και η σταθερή μείωσή του εξαρτάται από τη διατήρηση μεγάλων πρωτογενών πλεονασμάτων για μακρόχρονο διάστημα. Η στρατηγική αντιμετώπισης του δημοσιονομικού κόστους της δημογραφικής γήρανσης που περιγράφει το πρόγραμμα βασίζεται κυρίως στη μείωση του ακαθάριστου χρέους με τη διατήρηση μιας ισοσκελισμένης ή ελαφρά πλεονασματικής δημοσιονομικής θέσης (βασιζόμενης, επίσης, κατά κύριο λόγο στη συγκράτηση των πρωτογενών δαπανών) και σε ένα ταμείο δημογραφικής γήρανσης. Η συγκράτηση των πρωτογενών δαπανών ενδέχεται να αποδειχθεί δυσχερής, ειδικά στον τομέα της υγείας, αλλά είναι σημαντική στο πλαίσιο της στρατηγικής της κυβέρνησης για τη μείωση του φορολογικού βάρους με σκοπό τη δημιουργία απασχόλησης. Λαμβάνοντας υπόψη την προβλεπόμενη αύξηση του δείκτη εξάρτησης ηλικιωμένων, η σθεναρή τήρηση της ευρύτερης αυτής στρατηγικής αποτελεί αποφασιστικό παράγοντα για την επίτευξη μακροπρόθεσμης διατηρησιμότητας.

(8)

Οι οικονομικές πολιτικές του επικαιροποιημένου προγράμματος παρουσιάζουν εν γένει συνοχή με τις συστάσεις που περιλαμβάνονται στους Γενικούς Προσανατολισμούς των Οικονομικών Πολιτικών για τη χώρα στον τομέα των δημόσιων οικονομικών. Συγκεκριμένα, το επικαιροποιημένο πρόγραμμα εξασφαλίζει ότι ο δείκτης του χρέους θα διατηρηθεί σε σταθερά πτωτική τάση. Λαμβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες υπερβάσεις στις δαπάνες του τομέα της υγείας (για τις οποίες ως στόχος ρυθμού αύξησης σε πραγματικούς όρους έχει οριστεί το σχετικά υψηλό ετήσιο ποσοστό του 4,5 %), υπάρχει κίνδυνος να μην επιτευχθεί ο στόχος του περιορισμού της αύξησης των πραγματικών δαπανών της οντότητας Ι (ομοσπονδιακή κυβέρνηση και κοινωνική ασφάλιση) σε 1,5 %. Ως εκ τούτου, η διατήρηση υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων και ο περιορισμός της αύξησης των πραγματικών δαπανών αποτελούν σημαντικά στοιχεία, ιδίως ενόψει των οικονομικών αναγκών που συνεπάγεται η δημογραφική γήρανση.