Ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων

Η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων είναι μία από τις τέσσερις ελευθερίες που θεσπίζονται στις συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) –οι υπόλοιπες είναι η ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών, των κεφαλαίων και των υπηρεσιών. Την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων κατοχυρώνουν διάφορα άρθρα των συνθηκών της ΕΕ, από τα οποία το πιο σημαντικό είναι το άρθρο 45 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).

Το άρθρο 45 χορηγεί στους πολίτες ενός κράτους μέλους της ΕΕ το δικαίωμα:

• να αναζητούν εργασία σε άλλο κράτος μέλος·
• να εργάζονται εκεί χωρίς την ανάγκη άδειας διαμονής για εργασία·
• να κατοικούν εκεί για τον σκοπό αυτόν·
• να παραμένουν εκεί ακόμα και μετά το τέλος της απασχόλησής τους·
• να έχουν ίση μεταχείριση με τους υπηκόους του συγκεκριμένου κράτους μέλους όσον αφορά την πρόσβαση σε απασχόληση, τις συνθήκες εργασίας και όλα τα υπόλοιπα κοινωνικά και φορολογικά πλεονεκτήματα.

Τα δικαιώματα αυτά αναγνωρίζονται σε άτομα που ασκούν το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας για σκοπούς εργασίας. Υπάρχουν περιορισμοί για λόγους δημόσιας ασφάλειας, δημόσιας τάξης, δημόσιας υγείας, καθώς και για την απασχόληση στον δημόσιο τομέα.

Όταν ένας υπήκοος της ΕΕ εργάζεται σε άλλο κράτος μέλος, τα μέλη της οικογένειάς του έχουν επίσης το δικαίωμα διαμονής και εργασίας σε αυτό το κράτος, ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους. Τα παιδιά έχουν επίσης το δικαίωμα εκπαίδευσης στο κράτος μέλος στο οποίο έχει μετεγκατασταθεί ο γονιός τους.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ περί αμοιβαίας αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων, τα άτομα που ασκούν ορισμένα επαγγέλματα για τα οποία το κράτος μέλος υποδοχής απαιτεί συγκεκριμένα προσόντα έχουν δικαίωμα να ζητήσουν την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων τους στο κράτος αυτό.

Υπάρχουν επίσης κανόνες που προστατεύουν τα δικαιώματα κοινωνικής ασφάλισης των πολιτών της ΕΕ όταν μετακομίζουν από ένα κράτος μέλος σε άλλο.

Το 2019 συστάθηκε η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας, ένας οργανισμός που έχει ως σκοπό τη διασφάλιση δίκαιης κινητικότητας του εργατικού δυναμικού σε ολόκληρη την ΕΕ και τη στήριξη του συντονισμού των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας.

Η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων ισχύει επίσης για πολίτες της Ισλανδίας, του Λιχτενστάιν και της Νορβηγίας, των οποίων οι χώρες ανήκουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο. Δικαίωμα εργασίας σε ένα κράτος μέλος ή ίσης μεταχείρισης με τους υπηκόους της ΕΕ όσον αφορά τους όρους εργασίας μπορεί να έχουν και άλλοι υπήκοοι τρίτων χωρών. Αυτά τα δικαιώματα συναρτώνται με την ιδιότητά τους ως μελών της οικογένειας υπηκόου της ΕΕ και από τη δική τους ιθαγένεια (ορισμένες χώρες έχουν υπογράψει συμφωνίες με την ΕΕ).

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

• Ισότητα ευκαιριών
• Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος (ΕΟΧ)
• Κράτη μέλη
• Αρχή της μη διακριτικής μεταχείρισης
• Ελεύθερη κυκλοφορία και διαμονή στην ΕΕ (σύνοψη)
• EURES: Υπηρεσίες αναζήτησης εργασίας σε ολόκληρη την ΕΕ (σύνοψη)
• Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας (σύνοψη)
• Ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων (σύνοψη)
• Συμπληρωματικές συνταξιοδοτικές παροχές – Διατήρηση δικαιωμάτων σε περίπτωση μετακίνησης στο εξωτερικό (σύνοψη)
• Σύστημα για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων (σύνοψη)
• Ελεύθερη κυκλοφορία – Υπήκοοι της ΕΕ (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).