Υπόθεση T-489/23

Ilan Mironovich Shor

κατά

Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (πέμπτο τμήμα) της 18ης Δεκεμβρίου 2024

«Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας – Περιοριστικά μέτρα λόγω ενεργειών που αποσταθεροποιούν τη Μολδαβία – Δέσμευση κεφαλαίων – Περιορισμός σχετικά με την είσοδο στο έδαφος των κρατών μελών – Κατάλογοι προσώπων, οντοτήτων και οργανισμών που υπόκεινται στα μέτρα της δέσμευσης κεφαλαίων και οικονομικών πόρων ή σε περιορισμούς εισόδου στο έδαφος των κρατών μελών – Καταχώριση του ονόματος του προσφεύγοντος στους καταλόγους – Σχεδιασμός και καθοδήγηση βίαιων διαδηλώσεων – Άρθρο 1, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, σημείο ii, και άρθρο 2, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, σημείο ii, της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2023/891 και άρθρο 2, παράγραφος 3, στοιχείο αʹ, σημείο ii, του κανονισμού (ΕΕ) 2023/888 – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Ένσταση ελλείψεως νομιμότητας – Πλάνη εκτιμήσεως – Επιχειρηματική ελευθερία – Δικαίωμα της ιδιοκτησίας – Εξωσυμβατική ευθύνη»

1. Ευρωπαϊκή Ένωση – Δικαστικός έλεγχος της νομιμότητας των πράξεων των θεσμικών οργάνων – Περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στη Μολδαβία – Έκταση του ελέγχου

   [Απόφαση του Συμβουλίου (ΚΕΠΠΑ) 2023/891, όπως τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις (ΚΕΠΠΑ) 2023/1047 και (ΚΕΠΠΑ) 2024/1244· κανονισμοί του Συμβουλίου 2023/888, 2023/1045 και 2024/1243]

   (βλ. σκέψη 21)

2. Πράξεις των οργάνων – Αιτιολόγηση – Υποχρέωση – Περιεχόμενο – Περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στη Μολδαβία – Απαγόρευση εισόδου και διέλευσης και δέσμευση κεφαλαίων των προσώπων που ευθύνονται για ενέργειες που υπονομεύουν ή απειλούν την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Μολδαβίας – Υποχρέωση προσδιορισμού στην αιτιολογία των ειδικών και συγκεκριμένων στοιχείων που δικαιολογούν το εν λόγω μέτρο – Απόφαση εντασσόμενη σε πλαίσιο που είναι γνωστό στον ενδιαφερόμενο και του παρέχει τη δυνατότητα να αντιληφθεί τη σημασία του μέτρου που ελήφθη σε βάρος του – Επιτρεπτό συνοπτικής αιτιολογίας

   [Απόφαση του Συμβουλίου (ΚΕΠΠΑ) 2023/891, όπως τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις (ΚΕΠΠΑ) 2023/1047 και (ΚΕΠΠΑ) 2024/1244· κανονισμοί του Συμβουλίου 2023/888, 2023/1045 και 2024/1243]

   (βλ. σκέψεις 26-33)

3. Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας – Περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στη Μολδαβία – Απόφαση δεσμεύσεως κεφαλαίων – Δικαστικός έλεγχος της νομιμότητας – Περιεχόμενο – Διάταξη γενικής ισχύος σχετική με ατομικό περιοριστικό μέτρο – Εμπίπτει

   [Άρθρο 29 ΣΕΕ· άρθρα 275, εδ. 2, και 277 ΣΛΕΕ· απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/891 του Συμβουλίου· κανονισμός 2023/888 του Συμβουλίου]

   (βλ. σκέψεις 42-44)

4. Πράξεις των οργάνων – Επιλογή της νομικής βάσεως – Πράξεις σχετικές με τη λήψη περιοριστικών μέτρων λόγω της κατάστασης στη Μολδαβία – Απαγόρευση εισόδου και διέλευσης και δέσμευση κεφαλαίων των προσώπων που σχεδιάζουν, καθοδηγούν ή συμμετέχουν σε βίαιες διαδηλώσεις ή σε άλλες βιαιοπραγίες – Άρθρο 29 ΣΕΕ και άρθρο 215, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ – Επιτρέπονται

   [Άρθρο 3 § 5, άρθρα 21, 23, 24 και 29 ΣΕΕ· άρθρο 215 § 2 ΣΛΕΕ· απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/891 του Συμβουλίου, άρθρα 1 § 1, στοιχείο αʹ, σημείο ii, και 2 § 1, στοιχείο αʹ, σημείο ii· κανονισμός 2023/888 του Συμβουλίου, άρθρο 2 § 3, στοιχείο αʹ, σημείο ii]

   (βλ. σκέψεις 50, 51, 56-59)

5. Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας – Περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στη Μολδαβία – Νομική βάση – Περιοριστικά μέτρα προβλεπόμενα από απόφαση και κανονισμό που εκδόθηκαν, αντιστοίχως, βάσει του άρθρου 29 ΣΕΕ και του άρθρου 215 ΣΛΕΕ – Αρμοδιότητα του Συμβουλίου να λαμβάνει περιοριστικά μέτρα προς στήριξη του κράτους δικαίου σε τρίτη χώρα υποψήφια για προσχώρηση στην Ένωση

   [Άρθρα 21 § 2, στοιχείο βʹ, και 29 ΣΕΕ· άρθρο 215 § 2 ΣΛΕΕ· απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/891 του Συμβουλίου, άρθρα 1 § 1, στοιχείο αʹ, σημείο ii, και 2 § 1, στοιχείο αʹ, σημείο ii· κανονισμός 2023/888 του Συμβουλίου, άρθρο 2 § 3, στοιχείο αʹ, σημείο ii]

   (βλ. σκέψη 62)

6. Ευρωπαϊκή Ένωση – Δικαστικός έλεγχος της νομιμότητας των πράξεων των θεσμικών οργάνων – Περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στη Μολδαβία – Έκταση του ελέγχου – Περιορισμένος έλεγχος για τους γενικούς κανόνες – Κριτήρια λήψεως περιοριστικών μέτρων – Απαγόρευση εισόδου και διέλευσης και δέσμευση κεφαλαίων των προσώπων που σχεδιάζουν, καθοδηγούν ή συμμετέχουν σε βίαιες διαδηλώσεις ή σε άλλες βιαιοπραγίες – Περιεχόμενο – Τήρηση της αρχής της αναλογικότητας – Τήρηση της αρχής της ασφάλειας δικαίου

   [Άρθρο 275, εδ. 2, ΣΛΕΕ· απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/891 του Συμβουλίου, άρθρο 2 § 1, στοιχείο αʹ, σημείο ii· κανονισμός 2023/888 του Συμβουλίου, άρθρο 2 § 3, στοιχείο αʹ, σημείο ii]

   (βλ. σκέψεις 71-75, 78, 79, 85)

7. Ευρωπαϊκή Ένωση – Δικαστικός έλεγχος της νομιμότητας των πράξεων των θεσμικών οργάνων – Περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στη Μολδαβία – Έκταση του ελέγχου – Καταχώριση του ονόματος του προσφεύγοντος στον κατάλογο του παραρτήματος της προσβαλλόμενης απόφασης λόγω της ευθύνης του για ενέργειες ή πολιτικές που υπονομεύουν ή απειλούν την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Δημοκρατίας της Μολδαβίας – Έγγραφα διαθέσιμα στο κοινό – Αποδεικτική ισχύς – Αρχή της ελεύθερης εκτιμήσεως των αποδείξεων

   [Απόφαση του Συμβουλίου (ΚΕΠΠΑ) 2023/891, όπως τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις (ΚΕΠΠΑ) 2023/1047 και (ΚΕΠΠΑ) 2024/1244· κανονισμοί του Συμβουλίου 2023/888, 2023/1045 και 2024/1243]

   (βλ. σκέψεις 102-112)

8. Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας – Περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στη Μολδαβία – Απαγόρευση εισόδου και διέλευσης και δέσμευση κεφαλαίων των προσώπων που ευθύνονται για ενέργειες ή πολιτικές που υπονομεύουν ή απειλούν την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Δημοκρατίας της Μολδαβίας – Προσφεύγων ο οποίος έχει την ιδιότητα του ηγέτη του κόμματος που διοργάνωσε βίαιες διαδηλώσεις προς το συμφέρον και με τη συνδρομή της Ρωσικής Ομοσπονδίας – Πλάνη εκτιμήσεως – Δεν συντρέχει

   [Απόφαση του Συμβουλίου (ΚΕΠΠΑ) 2023/891, όπως τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις (ΚΕΠΠΑ) 2023/1047 και (ΚΕΠΠΑ) 2024/1244· κανονισμοί του Συμβουλίου 2023/888, 2023/1045 και 2024/1243]

   (βλ. σκέψεις 119, 129-137, 151, 152)

9. Ευρωπαϊκή Ένωση – Δικαστικός έλεγχος της νομιμότητας των πράξεων των θεσμικών οργάνων – Περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στη Μολδαβία – Έκταση του ελέγχου – Απόδειξη του βασίμου του μέτρου – Υποχρέωση της αρμόδιας αρχής της Ένωσης να αποδείξει, σε περίπτωση αμφισβητήσεως, το βάσιμο των λόγων που ελήφθησαν υπόψη κατά των οικείων προσώπων ή οντοτήτων – Εύρος του περιθωρίου εκτίμησης της αρμόδιας αρχής – Επιρροή την οποία ασκούν αποδεικτικά στοιχεία που προσκομίστηκαν στο πλαίσιο προηγούμενης καταχώρισης ελλείψει τροποποίησης της αιτιολογίας, μεταβολής στην κατάσταση του προσφεύγοντος ή αλλαγής των συνθηκών στη Μολδαβία

   [Απόφαση του Συμβουλίου (ΚΕΠΠΑ) 2023/891, όπως τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις (ΚΕΠΠΑ) 2023/1047 και (ΚΕΠΠΑ) 2024/1244· κανονισμοί του Συμβουλίου 2023/888, 2023/1045 και 2024/1243]

   (βλ. σκέψεις 154, 160-163)

10. Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας – Περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στη Μολδαβία – Πεδίο εφαρμογής – Πρόσωπα που ευθύνονται για ενέργειες ή πολιτικές που υπονομεύουν ή απειλούν την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Δημοκρατίας της Μολδαβίας – Έννοια – Πρόσωπα που διέπραξαν τις εν λόγω πράξεις στο παρελθόν, παρά την έλλειψη στοιχείων που να αποδεικνύουν την ενεστώσα εμπλοκή ή συμμετοχή σε τέτοιες πράξεις – Εμπίπτουν

    [Απόφαση του Συμβουλίου (ΚΕΠΠΑ) 2023/891, όπως τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις (ΚΕΠΠΑ) 2023/1047 και (ΚΕΠΠΑ) 2024/1244, άρθρα 1 § 1, στοιχείο αʹ, σημείο ii, και 2 § 1, στοιχείο αʹ, σημείο ii· κανονισμοί του Συμβουλίου 2023/888, άρθρο 2 § 3, στοιχείο αʹ, σημείο ii, 2023/1045 και 2024/1243]

    (βλ. σκέψεις 158, 159)

11. Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας – Περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στη Μολδαβία – Απαγόρευση εισόδου και διέλευσης και δέσμευση κεφαλαίων των προσώπων που σχεδιάζουν, καθοδηγούν ή συμμετέχουν σε βίαιες διαδηλώσεις ή σε άλλες βιαιοπραγίες – Περιορισμός του δικαιώματος ιδιοκτησίας και της επιχειρηματικής ελευθερίας – Παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας – Δεν συντρέχει

    [Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρα 16 και 17· απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/891 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με τις αποφάσεις (ΚΕΠΠΑ) 2023/1047 και (ΚΕΠΠΑ) 2024/1244· κανονισμοί του Συμβουλίου 2023/888, 2023/1045 και 2024/1243]

    (βλ. σκέψεις 171-178, 181)

12. Εξωσυμβατική ευθύνη – Προϋποθέσεις – Πραγματική και βεβαία ζημία – Εκτίμηση – Κριτήρια – Απουσία πραγματικής και βεβαίας ζημίας

    (Άρθρο 340, εδ. 2, ΣΛΕΕ)

    (βλ. σκέψεις 185, 186)

Σύνοψη

Με την απόφασή του, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει την προσφυγή ακυρώσεως που άσκησε ο Ilan Mironovich Shor κατά των πράξεων με τις οποίες το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταχώρισε, το 2023 ( 1 ), και στη συνέχεια διατήρησε, το 2024 ( 2 ), το όνομα του ανωτέρω στον κατάλογο των προσώπων και οντοτήτων που υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στη Δημοκρατία της Μολδαβίας. Στην υπόθεση αυτή το Γενικό Δικαστήριο αποφαίνεται για πρώτη φορά επί της νομιμότητας του κριτηρίου καταχώρισης που επιτρέπει στο Συμβούλιο να λαμβάνει περιοριστικά μέτρα κατά προσώπων που σχεδιάζουν, καθοδηγούν ή συμμετέχουν σε βίαιες διαδηλώσεις ή σε άλλες βιαιοπραγίες και το οποίο προβλέπεται στο άρθρο 1, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, σημείο ii, και στο άρθρο 2, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, σημείο ii, της απόφασης 2023/891 ( 3 ) (στο εξής: κριτήριο ii). Πρόκειται επίσης για την πρώτη απόφαση που εκδίδεται στο πλαίσιο των περιοριστικών μέτρων που ελήφθησαν λόγω της κατάστασης στη Δημοκρατία της Μολδαβίας και με την οποία το Γενικό Δικαστήριο εξετάζει την υπόθεση επί της ουσίας.

Λόγω των αποσταθεροποιητικών ενεργειών που αντιμετώπισε η Δημοκρατία της Μολδαβίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση θέσπισε περιοριστικά μέτρα για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 2023. Τα εν λόγω μέτρα στοχεύουν ιδίως πρόσωπα που ευθύνονται για, υποστηρίζουν ή υλοποιούν ενέργειες ή πολιτικές οι οποίες υπονομεύουν ή απειλούν την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της τρίτης αυτής χώρας, καθώς και τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τη σταθερότητα ή την ασφάλεια στο κράτος αυτό ( 4 ).

Στον προσφεύγοντα-ενάγοντα (στο εξής: προσφεύγων), πολιτικό και επιχειρηματία μολδαβικής και ισραηλινής ιθαγένειας, επιβλήθηκε το μέτρο της δέσμευσης των κεφαλαίων και των οικονομικών πόρων του, ιδίως λόγω του ρόλου του στην καθοδήγηση και τον σχεδιασμό βίαιων διαδηλώσεων. Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο προσήψε στον προσφεύγοντα ότι ενεπλάκη σε υποκίνηση βίας κατά της σημερινής Κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και ότι υποστήριξε φιλορωσική δραστηριότητα στη χώρα αυτή.

Εκτίμηση του Γενικού Δικαστηρίου

Κατά πρώτον, το Γενικό Δικαστήριο επισημαίνει, όσον αφορά το κριτήριο ii, ότι το Συμβούλιο εξέθεσε με σαφήνεια και χωρίς αμφισημία τους ειδικούς και συγκεκριμένους λόγους για τους οποίους έκρινε ότι οι διαδηλώσεις που καθοδηγούσε και σχεδίαζε ο προσφεύγων τον καθιστούσαν υπεύθυνο για ενέργειες που υπονόμευαν και απειλούσαν την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, καθώς και τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τη σταθερότητα και την ασφάλεια του κράτους αυτού. Ως εκ τούτου, και λαμβανομένου υπόψη του πλαισίου εντός του οποίου εκδόθηκαν οι πράξεις του Συμβουλίου, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει τον λόγο ακυρώσεως με τον οποίο προβάλλεται παράβαση της υποχρέωσης αιτιολόγησης.

Κατά δεύτερον, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει επίσης ως αβάσιμο τον λόγο ακυρώσεως με τον οποίο προβάλλεται ένσταση ελλείψεως νομιμότητας της απόφασης 2023/891 και του κανονισμού 2023/888.

Συναφώς, καταρχάς, το Γενικό Δικαστήριο εκτιμά ότι το κριτήριο ii μπορούσε να εισαχθεί στην έννομη τάξη της Ένωσης με την απόφαση 2023/891 και τον κανονισμό 2023/888, πράξεις οι οποίες στηρίζονται, αντιστοίχως, στο άρθρο 29 ΣΕΕ και στο άρθρο 215, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ. Πράγματι, υπό το πρίσμα του σκοπού και του περιεχομένου της απόφασης 2023/891, η απόφαση αυτή συνδέεται άμεσα με τους σκοπούς της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) που μνημονεύονται στο άρθρο 21, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, ΣΕΕ, καθόσον αποσκοπεί στην εδραίωση και τη στήριξη της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου στη Δημοκρατία της Μολδαβίας. Υπό τις συνθήκες αυτές, ο σχεδιασμός, η καθοδήγηση ή η συμμετοχή σε βίαιες διαδηλώσεις ή σε άλλες βιαιοπραγίες μπορεί να δικαιολογήσει δράση της Ένωσης στο πλαίσιο της ΚΕΠΠΑ στηριζόμενη στον σκοπό της εδραίωσης και της στήριξης της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου σε τρίτη χώρα. Το Γενικό Δικαστήριο διευκρινίζει ότι οι βίαιες διαδηλώσεις είναι ικανές να θίξουν τα νομικά και θεσμικά θεμέλια της οικείας χώρας και ότι δεν εμπίπτουν στο θεμελιώδες δικαίωμα της ελευθερίας του συνέρχεσθαι ειρηνικώς, το οποίο κατοχυρώνεται στο άρθρο 11 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών ( 5 ), και στο άρθρο 12, παράγραφος 1, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εν συνεχεία, το Γενικό Δικαστήριο εκτιμά ότι το εύρος του κύκλου των προσώπων εις βάρος των οποίων ενδέχεται να επιβληθούν περιοριστικά μέτρα στηριζόμενα στο κριτήριο ii δεν είναι δυσανάλογο. Συγκεκριμένα, για να ληφθούν περιοριστικά μέτρα βάσει του κριτηρίου αυτού, οι ενέργειες του ενδιαφερομένου πρέπει να είναι ικανές να υπονομεύσουν ή να απειλήσουν την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Δημοκρατίας της Μολδαβίας ή τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τη σταθερότητα ή την ασφάλεια στο εν λόγω κράτος. Εν ολίγοις, οι ενέργειες αυτές πρέπει να είναι ικανές να θίξουν τα θεσμικά και νομικά θεμέλια της χώρας αυτής. Επομένως, δεν μπορούν να ληφθούν περιοριστικά μέτρα κατά προσώπων υπεύθυνων για τον σχεδιασμό, την καθοδήγηση ή τη συμμετοχή σε διαδηλώσεις που καλύπτονται από το δικαίωμα στην ελευθερία του συνέρχεσθαι ειρηνικώς.

Τέλος, το Γενικό Δικαστήριο κρίνει ότι το Συμβούλιο δεν υπέπεσε σε πλάνη εκτιμήσεως καθόσον έκρινε ότι οι βίαιες διαδηλώσεις που καθοδηγούσε και σχεδίαζε ο προσφεύγων τον καθιστούσαν υπεύθυνο για ενέργειες που υπονόμευαν ή απειλούσαν τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου στη Δημοκρατία της Μολδαβίας.

Επί του ζητήματος αυτού, το Γενικό Δικαστήριο διαπιστώνει κατ’ αρχάς ότι η αιτιολογία των προσβαλλόμενων πράξεων είναι επαρκώς τεκμηριωμένη ώστε να αποδεικνύεται, αφενός, ότι ο προσφεύγων μετέσχε στην εκπαίδευση ατόμων με σκοπό την πρόκληση αταξίας και αναταραχής κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων στη Δημοκρατία της Μολδαβίας και, αφετέρου, ότι το κόμμα του προσφεύγοντος διοργάνωσε βίαιες διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις, κυρίως στην πρωτεύουσα Κισινάου, με τη βοήθεια διαδηλωτών που πληρώθηκαν από το κόμμα του το 2022 και το 2023. Από διάφορα αποδεικτικά στοιχεία προκύπτει κατά τρόπο συγκεκριμένο, ακριβή και συνεκτικό ότι πολλά άτομα επελέγησαν και αμείφθηκαν από το κόμμα του προσφεύγοντος για να συμμετάσχουν στις επίμαχες διαδηλώσεις. Από τα ανωτέρω προκύπτει, μεταξύ άλλων, ότι πρόθεση του προσφεύγοντος ήταν να εξασφαλίσει την έναντι αμοιβής συμμετοχή στις διαδηλώσεις αυτές ορισμένων προσώπων με ιδιαίτερο προφίλ που μπορούσαν να προκαλέσουν αταξία και αναταραχή κατά τη διάρκειά τους, με σκοπό τον εκφοβισμό της κυβέρνησης. Στο μέτρο αυτό, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι τα πρόσωπα αυτά σκόπευαν να ασκήσουν το δικαίωμά τους στην ελευθερία του συνέρχεσθαι ειρηνικώς μετέχοντας στις διαδηλώσεις για να εκφράσουν τις προσωπικές τους απόψεις.

Το Γενικό Δικαστήριο επισημαίνει περαιτέρω ότι οι επίμαχες βίαιες διαδηλώσεις διοργανώθηκαν προς το συμφέρον και με τη συνδρομή της Ρωσικής Ομοσπονδίας, οπότε εντάσσονται πλήρως στο πλαίσιο των ενεργειών αποσταθεροποίησης της Κυβέρνησης της Μολδαβίας τις οποίες προορίζονται να αντιμετωπίσουν τα επίμαχα περιοριστικά μέτρα.

Τέλος, το Γενικό Δικαστήριο εκτιμά ότι, παρά το γεγονός ότι το Συμβούλιο δεν απέδειξε ότι ο προσφεύγων σχεδίασε, καθοδήγησε ή μετέσχε, άμεσα ή έμμεσα, σε βίαιες διαδηλώσεις ή σε άλλες βιαιοπραγίες μετά την καταχώριση του ονόματός του στους επίμαχους καταλόγους, η απλή διάλυση του κόμματός του δεν αρκεί για να καταστήσει παρωχημένα τα περιοριστικά μέτρα που ελήφθησαν εις βάρος του, δεδομένου ότι το Συμβούλιο εκτίμησε ότι εξακολουθούσε να υφίσταται η απειλή για τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου καθώς και για τη σταθερότητα και την ασφάλεια της Δημοκρατίας της Μολδαβίας.

Το Γενικό Δικαστήριο επισημαίνει συναφώς ότι η διοργάνωση βίαιων διαδηλώσεων δεν εξαρτάται από την ύπαρξη του πολιτικού κόμματος του οποίου πρόεδρος ήταν ο προσφεύγων.

Επιπλέον, το γεγονός ότι οι λόγοι για την καταχώριση του ονόματος του προσφεύγοντος στους επίμαχους καταλόγους αναφέρονται σε μια πραγματική κατάσταση η οποία υφίστατο πριν από την έκδοση των αρχικών πράξεων και μεταβλήθηκε πολύ πρόσφατα δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι τα περιοριστικά μέτρα που ελήφθησαν εις βάρος του με τις εν λόγω πράξεις είναι παρωχημένα. Η ερμηνεία αυτή επιρρωννύεται από το άρθρο 8, δεύτερο εδάφιο, της απόφασης 2023/891 και από το άρθρο 13, παράγραφος 4, του κανονισμού 2023/888. Οι διατάξεις αυτές καθιστούν δυνατή τη διατήρηση στους επίμαχους καταλόγους των ονομάτων προσώπων και οντοτήτων που δεν προέβησαν σε καμία ενέργεια αποσταθεροποίησης της Δημοκρατίας της Μολδαβίας κατά το χρονικό διάστημα πριν από την επανεξέταση, εφόσον η διατήρηση αυτή εξακολουθεί να δικαιολογείται βάσει του συνόλου των κρίσιμων περιστάσεων και, ιδίως, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι δεν έχουν επιτευχθεί οι στόχοι των περιοριστικών μέτρων.

Κατά τα λοιπά, ο προσφεύγων δημιούργησε νέο πολιτικό σχηματισμό αμέσως μετά τη διάλυση του κόμματός του ενώ οι δεσμοί μεταξύ του προσφεύγοντος και της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν εξαφανίστηκαν απλώς και μόνον λόγω της διάλυσης του κόμματός του τον Ιούνιο του 2023.

Ως εκ τούτου, το πλαίσιο το οποίο δικαιολόγησε την αρχική καταχώριση του ονόματος του προσφεύγοντος στους επίμαχους καταλόγους δεν μεταβλήθηκε κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εμποδίζει το Συμβούλιο να διατηρήσει το όνομά του στους καταλόγους αυτούς κατ’ εφαρμογήν του κριτηρίου ii, στηριζόμενο στα ίδια αποδεικτικά στοιχεία με εκείνα που δικαιολόγησαν την αρχική καταχώριση.

Λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει την προσφυγή ακυρώσεως του προσφεύγοντος-ενάγοντος καθώς και, ελλείψει απόδειξης περί της ύπαρξης πραγματικής και βεβαίας ζημίας, το αγωγικό αίτημά του για την επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης.

( 1 ) Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/1047 του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2023, για την τροποποίηση της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2023/891 σχετικά με περιοριστικά μέτρα λόγω ενεργειών που αποσταθεροποιούν τη Δημοκρατία της Μολδαβίας (ΕΕ 2023, L 140 I, σ. 9), και εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2023/1045 του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2023, για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) 2023/888 σχετικά με περιοριστικά μέτρα λόγω ενεργειών που αποσταθεροποιούν τη Δημοκρατία της Μολδαβίας (ΕΕ 2023, L 140 I, σ. 1).

( 2 ) Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2024/1244 του Συμβουλίου, της 26ης Απριλίου 2024, για την τροποποίηση της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2023/891 σχετικά με περιοριστικά μέτρα λόγω ενεργειών που αποσταθεροποιούν τη Δημοκρατία της Μολδαβίας (ΕΕ L, 2024/1242), και εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2024/1243 του Συμβουλίου, της 26ης Απριλίου 2024, για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) 2023/888 σχετικά με περιοριστικά μέτρα λόγω ενεργειών που αποσταθεροποιούν τη Δημοκρατία της Μολδαβίας (ΕΕ L, 2024/1243).

( 3 ) Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/891 του Συμβουλίου, της 28ης Απριλίου 2023, σχετικά με περιοριστικά μέτρα λόγω ενεργειών που αποσταθεροποιούν τη Δημοκρατία της Μολδαβίας (ΕΕ 2023, L 114, σ. 15).

( 4 ) Βλ. άρθρο 1, παράγραφος 1, της απόφασης 2023/891, και άρθρο 2, παράγραφος 3, του κανονισμού (ΕΕ) 2023/888 του Συμβουλίου, της 28ης Απριλίου 2023, σχετικά με περιοριστικά μέτρα λόγω ενεργειών που αποσταθεροποιούν τη Δημοκρατία της Μολδαβίας (ΕΕ 2023, L 114, σ. 1).

( 5 ) Η οποία υπογράφηκε στη Ρώμη στις 4 Νοεμβρίου 1950.