Υπόθεση T-362/06

Ballast Nedam Infra BV

κατά

Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Ανταγωνισμός — Συμπράξεις — Ολλανδική αγορά της πίσσας οδοποιίας — Απόφαση διαπιστώνουσα παράβαση του άρθρου 81 ΕΚ — Πρόστιμα — Απόδειξη της παραβάσεως — Σοβαρότητα της παραβάσεως — Καταλογισμός της παραβάσεως — Δικαιώματα άμυνας — Προβολή νέων ισχυρισμών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας — Πλήρης δικαιοδοσία»

Περίληψη — Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (έκτο τμήμα)

της 27ης Σεπτεμβρίου 2012

1. Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Ανακοίνωση των αιτιάσεων – Υποχρεωτικό περιεχόμενο – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση – Απόφαση που δεν συμπίπτει με την ανακοίνωση αιτιάσεων – Παράλειψη σαφούς ενδείξεως της ιδιότητας υπό την οποία καταλογίζεται ευθύνη στην επιχείρηση – Προσβολή των δικαιωμάτων άμυνας

   (Άρθρα 81 ΕΚ και 82 ΕΚ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 27 § 1)

2. Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση – Η Επιτροπή φέρει το βάρος αποδείξεως της παραβάσεως και της διάρκειάς της – Βάρος αποδείξεως – Βαθμός ακρίβειας που απαιτείται για τα αποδεικτικά στοιχεία που έλαβε υπόψη η Επιτροπή – Δέσμη ενδείξεων – Δικαστικός έλεγχος – Περιεχόμενο

   (Άρθρα 81 ΕΚ και 82 ΕΚ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 2)

3. Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση συνιστάμενη στη σύναψη συμφωνίας αντίθετης προς τους κανόνες του ανταγωνισμού – Απόφαση στηριζόμενη σε έγγραφα αποδεικτικά στοιχεία – Απόφαση μη έχουσα εμπορικό χαρακτήρα για την επιχείρηση στην οποία επιβλήθηκαν κυρώσεις – Δεν ασκεί επιρροή

   (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ)

4. Συμπράξεις – Συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων – Απόδειξη της παραβάσεως – Εκτίμηση της αποδεικτικής αξίας διαφόρων αποδεικτικών στοιχείων – Κριτήρια

   (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ)

5. Συμπράξεις – Απαγόρευση – Εξαίρεση – Υποχρέωση της επιχειρήσεως να θεμελιώσει το αιτιολογημένο της αίτησής της – Απόφαση της Επιτροπής απορρίπτουσα αίτηση εξαιρέσεως – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Περιεχόμενο

   (Άρθρο 81 § 3 ΕΚ)

6. Συμπράξεις – Απαγόρευση – Εξαίρεση – Πεδίο εφαρμογής – Συμφωνίες οριζόντιας συνεργασίας – Συμφωνίες αγορών με αντικείμενο τον περιορισμό του ανταγωνισμού ως προς τις τιμές – Εκτίμηση βάσει των αρχών που περιλαμβάνονται στις κατευθυντήριες γραμμές – Υποχρέωση συνεκτιμήσεως των πραγματικών επιπτώσεων στην αγορά – Δεν υφίσταται

   (Άρθρο 81 §§ 1 και 3 ΕΚ· ανακοίνωση 2001/C 3/02 της Επιτροπής, σημεία 18, 124 και 133)

7. Συμπράξεις – Νόθευση του ανταγωνισμού – Κριτήρια εκτιμήσεως – Αντικείμενο αντίθετο προς τους κανόνες ανταγωνισμού – Επαρκής διαπίστωση – Διαπίστωση για την οποία δεν απαιτείται να αποδειχθεί η ύπαρξη μειονεκτημάτων για τους τελικούς καταναλωτές – Εκτίμηση βάσει του περιεχομένου της συμφωνίας και του οικονομικού πλαισίου

   (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ)

8. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Κριτήρια – Σοβαρότητα της παραβάσεως – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής – Εκτίμηση βάσει της φύσεως της παραβάσεως – Πολύ σοβαρές παραβάσεις – Οριζόντια σύμπραξη με αντικείμενο τις τιμές και την εφαρμογή, έναντι των εμπορικών εταίρων, άνισων όρων για ισοδύναμες παροχές – Συνολική εκτίμηση

   (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 98/C 9/03 της Επιτροπής, σημείο 1)

9. Συμπράξεις – Συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων – Συμμετοχή η οποία φέρεται ότι υπήρξε αποτέλεσμα εξαναγκασμού – Περίσταση που δεν συνιστά δικαιολογία για την επιχείρηση η οποία δεν έκανε χρήση της δυνατότητας καταγγελίας στις αρμόδιες αρχές

   (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 7)

10. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Κριτήρια – Σοβαρότητα της παραβάσεως – Εκτίμηση βάσει της φύσεως της παραβάσεως – Πολύ σοβαρές παραβάσεις – Υποχρέωση προσδιορισμού των επιπτώσεών τους και της γεωγραφικής εκτάσεώς τους – Δεν υφίσταται

    (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 98/C 9/03 της Επιτροπής, σημείο 1 Α)

11. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Κατάταξη των εμπλεκομένων επιχειρήσεων σε διαφορετικές κατηγορίες – Προϋποθέσεις – Τήρηση των αρχών της ίσης μεταχειρίσεως και της αναλογικότητας – Συνεκτίμηση του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής

    (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· κανονισμοί του Συμβουλίου 17, άρθρο 15 § 2, και 1/2003, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 98/C 9/03 της Επιτροπής, σημείο 1 Α, εδ. 6 και 7)

12. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Κριτήρια – Υποχρέωση διαφοροποιήσεως των επιχειρήσεων που εμπλέκονται στην ίδια παράβαση με κριτήριο τον κύκλο εργασιών που έχουν πραγματοποιήσει συνολικά ή στην αγορά του συγκεκριμένου προϊόντος – Δεν υφίσταται

    (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· κανονισμοί του Συμβουλίου 17, άρθρο 15 § 2, και 1/2003, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 98/C 9/03 της Επιτροπής, σημείο 1 Α, εδ. 6)

13. Ένδικη διαδικασία – Εισαγωγικό δικόγραφο – Τυπικά στοιχεία – Συνοπτική έκθεση των προβαλλόμενων ισχυρισμών – Προβολή νέων ισχυρισμών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας – Συνεκτίμηση στο πλαίσιο της ασκήσεως πλήρους δικαιοδοσίας – Προϋποθέσεις

    (Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρα 44 § 1, στοιχείο γʹ, και 48 § 2)

14. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής – Δικαστικός έλεγχος – Πλήρης δικαιοδοσία του Γενικού Δικαστηρίου – Συνεκτίμηση των κατευθυντήριων γραμμών για τον υπολογισμό των προστίμων – Όρια

    (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· άρθρο 261 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 31· ανακοινώσεις της Επιτροπής 98/C 9/03 και 2006/C 210/02)

1.  Στο πλαίσιο διαδικασίας για παράβαση των κανόνων του ανταγωνισμού, ο σεβασμός των δικαιωμάτων άμυνας επιβάλλει να παρέχεται στην ενδιαφερόμενη επιχείρηση, κατά τη διάρκεια της διοικητικής διαδικασίας, η δυνατότητα να καταστήσει λυσιτελώς γνωστή την άποψή της σχετικά με το υποστατό και τον κρίσιμο χαρακτήρα των πραγματικών περιστατικών και περιστάσεων των οποίων γίνεται επίκληση καθώς και σχετικά με τα έγγραφα που έλαβε υπόψη της η Επιτροπή για να στηρίξει τη διαπίστωση ότι υπάρχει παράβαση της Συνθήκης ΕΚ. Ομοίως, λαμβανομένης υπόψη της σημασίας της, η ανακοίνωση των αιτιάσεων πρέπει να προσδιορίζει κατά τρόπο μη επιδεχόμενο αμφισβήτηση το νομικό πρόσωπο στο οποίο πρόκειται ενδεχομένως να επιβληθούν πρόστιμα και να απευθύνεται προς αυτό. Η ανακοίνωση των αιτιάσεων πρέπει επίσης να αναφέρει υπό ποια ιδιότητα προσάπτονται σε επιχείρηση τα προβαλλόμενα πραγματικά περιστατικά.

   Η απόφαση της Επιτροπής δεν είναι απαραίτητο να αποτελεί ακριβές αντίγραφο της ανακοινώσεως αιτιάσεων. Επίσης, προσβολή των δικαιωμάτων άμυνας πρέπει να διαπιστώνεται μόνον αν η τελική απόφαση καταλογίζει στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις παραβάσεις διαφορετικές από εκείνες στις οποίες αναφέρεται η ανακοίνωση των αιτιάσεων ή δέχεται διαφορετικά πραγματικά περιστατικά. Η περίπτωση αυτή δεν συντρέχει οσάκις οι προβαλλόμενες διαφορές μεταξύ της ανακοινώσεως των αιτιάσεων και της τελικής αποφάσεως δεν αφορούν άλλες συμπεριφορές πλην εκείνων επί των οποίων έδωσε ήδη εξηγήσεις η οικεία επιχείρηση και οι οποίες, ως εκ τούτου, ουδεμία σχέση έχουν με οποιαδήποτε νέα αιτίαση.

   Η Επιτροπή δεν τηρεί τις υποχρεώσεις της εφόσον δεν αναφέρει συγκεκριμένα στην ανακοίνωση αιτιάσεων υπό ποια ιδιότητα της επιχειρήσεως καταλογίζεται σε αυτή παράβαση και εφόσον η προσφεύγουσα δεν είναι σε θέση να προβλέψει, βάσει της ανακοινώσεως αιτιάσεων, ότι η Επιτροπή σκοπεύει να της καταλογίσει, με την τελική απόφασή της, ευθύνη για την παράβαση λόγω της άμεσης συμμετοχής της στις δραστηριότητες της συμπράξεως και λόγω της ιδιότητάς της ως μητρικής εταιρίας, βάσει του τεκμηρίου περί ασκήσεως αποφασιστικής επιρροής επί θυγατρικής, τεκμήριο το οποίο απόκειται την προσφεύγουσα να ανατρέψει. Εάν η ανακοίνωση αιτιάσεων δεν παρέχει στην προσφεύγουσα τη δυνατότητα να λάβει γνώση της αιτιάσεως περί έμμεσης συμμετοχής της στη σύμπραξη, η προσφεύγουσα δεν δύναται να αμυνθεί λυσιτελώς έναντι της αιτιάσεως αυτής κατά τη διοικητική διαδικασία.

   Το γεγονός ότι, αφενός, η Επιτροπή είχε εν γένει επισημάνει, με την ανακοίνωση αιτιάσεων, ότι θεωρεί τις μητρικές εταιρίες υπεύθυνες για τις πράξεις των θυγατρικών τους και, αφετέρου, η επιχείρηση γνώριζε ότι η θυγατρική της τής ανήκει εξ ολοκλήρου δεν αρκεί για να γίνει δεκτό ότι η Επιτροπή εκπλήρωσε την υποχρέωσή της να αναφέρει στην ανακοίνωση αιτιάσεων υπό ποια ιδιότητα θεωρείται η προσφεύγουσα υπεύθυνη για τα επίμαχα πραγματικά περιστατικά.

   (βλ. σκέψεις 22-23, 29-31)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 44)

3.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 45, 74)

4.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 58-60)

5.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 82)

6.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 83-84)

7.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 87-88, 90)

8.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 98-100, 102-103, 106)

9.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 104)

10.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

    (βλ. σκέψεις 111-114)

11.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

    (βλ. σκέψεις 119, 121-123, 125)

12.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

    (βλ. σκέψη 124)

13.  Από τον συνδυασμό των διατάξεων του άρθρου 44, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, και του άρθρου 48, παράγραφος 2, του Κανονισμού Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου προκύπτει ότι το εισαγωγικό της δίκης έγγραφο πρέπει να περιέχει το αντικείμενο της διαφοράς και συνοπτική έκθεση των ισχυρισμών των οποίων γίνεται επίκληση και ότι απαγορεύεται η προβολή νέων ισχυρισμών κατά τη διάρκεια της δίκης, εκτός αν στηρίζονται σε νομικά και πραγματικά στοιχεία που ανέκυψαν κατά τη διαδικασία.

    Κατά την άσκηση της πλήρους δικαιοδοσίας του, ο δικαστής της Ένωσης μπορεί να δέχεται νέους λόγους ή επιχειρήματα, υπό τη διττή προϋπόθεση ότι αυτά είναι λυσιτελή για την επίλυση της διαφοράς και δεν στηρίζονται σε λόγο σχετικό με έλλειψη νομιμότητας διαφορετικό από τους προβληθέντες με το δικόγραφο της προσφυγής.

    (βλ. σκέψεις 137-138)

14.  Στις υποθέσεις ανταγωνισμού, το Γενικό Δικαστήριο δεν δεσμεύεται από τους υπολογισμούς της Επιτροπής ούτε από τις κατευθυντήριες γραμμές που αυτή έχει καθορίσει, όταν αποφασίζει ασκώντας την πλήρη δικαιοδοσία του, αλλά υποχρεούται να καταλήγει σε δική του κρίση, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις περιστάσεις της οικείας υποθέσεως. Ωστόσο, η άσκηση της πλήρους δικαιοδοσίας δεν πρέπει να συνεπάγεται, κατά τον υπολογισμό των προστίμων, δυσμενή διάκριση μεταξύ των επιχειρήσεων που έχουν μετάσχει σε συμφωνία ή εναρμονισμένη πρακτική αντίθετη προς το άρθρο 81, παράγραφος 1, ΕΚ. Το Γενικό Δικαστήριο, εφόσον αποφασίσει να μην ακολουθήσει, ως προς μια επιχείρηση, τη μέθοδο υπολογισμού που χρησιμοποίησε η Επιτροπή ως προς όλες τις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις, υποχρεούται να αιτιολογήσει την απόφασή του αυτή.

    (βλ. σκέψη 143)

Υπόθεση T-362/06

Ballast Nedam Infra BV

κατά

Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Ανταγωνισμός — Συμπράξεις — Ολλανδική αγορά της πίσσας οδοποιίας — Απόφαση διαπιστώνουσα παράβαση του άρθρου 81 ΕΚ — Πρόστιμα — Απόδειξη της παραβάσεως — Σοβαρότητα της παραβάσεως — Καταλογισμός της παραβάσεως — Δικαιώματα άμυνας — Προβολή νέων ισχυρισμών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας — Πλήρης δικαιοδοσία»

Περίληψη — Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (έκτο τμήμα)της 27ης Σεπτεμβρίου 2012

1. Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Ανακοίνωση των αιτιάσεων – Υποχρεωτικό περιεχόμενο – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση – Απόφαση που δεν συμπίπτει με την ανακοίνωση αιτιάσεων – Παράλειψη σαφούς ενδείξεως της ιδιότητας υπό την οποία καταλογίζεται ευθύνη στην επιχείρηση – Προσβολή των δικαιωμάτων άμυνας

   (Άρθρα 81 ΕΚ και 82 ΕΚ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 27 § 1)

2. Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση – Η Επιτροπή φέρει το βάρος αποδείξεως της παραβάσεως και της διάρκειάς της – Βάρος αποδείξεως – Βαθμός ακρίβειας που απαιτείται για τα αποδεικτικά στοιχεία που έλαβε υπόψη η Επιτροπή – Δέσμη ενδείξεων – Δικαστικός έλεγχος – Περιεχόμενο

   (Άρθρα 81 ΕΚ και 82 ΕΚ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 2)

3. Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση συνιστάμενη στη σύναψη συμφωνίας αντίθετης προς τους κανόνες του ανταγωνισμού – Απόφαση στηριζόμενη σε έγγραφα αποδεικτικά στοιχεία – Απόφαση μη έχουσα εμπορικό χαρακτήρα για την επιχείρηση στην οποία επιβλήθηκαν κυρώσεις – Δεν ασκεί επιρροή

   (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ)

4. Συμπράξεις – Συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων – Απόδειξη της παραβάσεως – Εκτίμηση της αποδεικτικής αξίας διαφόρων αποδεικτικών στοιχείων – Κριτήρια

   (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ)

5. Συμπράξεις – Απαγόρευση – Εξαίρεση – Υποχρέωση της επιχειρήσεως να θεμελιώσει το αιτιολογημένο της αίτησής της – Απόφαση της Επιτροπής απορρίπτουσα αίτηση εξαιρέσεως – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Περιεχόμενο

   (Άρθρο 81 § 3 ΕΚ)

6. Συμπράξεις – Απαγόρευση – Εξαίρεση – Πεδίο εφαρμογής – Συμφωνίες οριζόντιας συνεργασίας – Συμφωνίες αγορών με αντικείμενο τον περιορισμό του ανταγωνισμού ως προς τις τιμές – Εκτίμηση βάσει των αρχών που περιλαμβάνονται στις κατευθυντήριες γραμμές – Υποχρέωση συνεκτιμήσεως των πραγματικών επιπτώσεων στην αγορά – Δεν υφίσταται

   (Άρθρο 81 §§ 1 και 3 ΕΚ· ανακοίνωση 2001/C 3/02 της Επιτροπής, σημεία 18, 124 και 133)

7. Συμπράξεις – Νόθευση του ανταγωνισμού – Κριτήρια εκτιμήσεως – Αντικείμενο αντίθετο προς τους κανόνες ανταγωνισμού – Επαρκής διαπίστωση – Διαπίστωση για την οποία δεν απαιτείται να αποδειχθεί η ύπαρξη μειονεκτημάτων για τους τελικούς καταναλωτές – Εκτίμηση βάσει του περιεχομένου της συμφωνίας και του οικονομικού πλαισίου

   (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ)

8. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Κριτήρια – Σοβαρότητα της παραβάσεως – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής – Εκτίμηση βάσει της φύσεως της παραβάσεως – Πολύ σοβαρές παραβάσεις – Οριζόντια σύμπραξη με αντικείμενο τις τιμές και την εφαρμογή, έναντι των εμπορικών εταίρων, άνισων όρων για ισοδύναμες παροχές – Συνολική εκτίμηση

   (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 98/C 9/03 της Επιτροπής, σημείο 1)

9. Συμπράξεις – Συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων – Συμμετοχή η οποία φέρεται ότι υπήρξε αποτέλεσμα εξαναγκασμού – Περίσταση που δεν συνιστά δικαιολογία για την επιχείρηση η οποία δεν έκανε χρήση της δυνατότητας καταγγελίας στις αρμόδιες αρχές

   (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 7)

10. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Κριτήρια – Σοβαρότητα της παραβάσεως – Εκτίμηση βάσει της φύσεως της παραβάσεως – Πολύ σοβαρές παραβάσεις – Υποχρέωση προσδιορισμού των επιπτώσεών τους και της γεωγραφικής εκτάσεώς τους – Δεν υφίσταται

    (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 98/C 9/03 της Επιτροπής, σημείο 1 Α)

11. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Κατάταξη των εμπλεκομένων επιχειρήσεων σε διαφορετικές κατηγορίες – Προϋποθέσεις – Τήρηση των αρχών της ίσης μεταχειρίσεως και της αναλογικότητας – Συνεκτίμηση του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής

    (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· κανονισμοί του Συμβουλίου 17, άρθρο 15 § 2, και 1/2003, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 98/C 9/03 της Επιτροπής, σημείο 1 Α, εδ. 6 και 7)

12. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Κριτήρια – Υποχρέωση διαφοροποιήσεως των επιχειρήσεων που εμπλέκονται στην ίδια παράβαση με κριτήριο τον κύκλο εργασιών που έχουν πραγματοποιήσει συνολικά ή στην αγορά του συγκεκριμένου προϊόντος – Δεν υφίσταται

    (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· κανονισμοί του Συμβουλίου 17, άρθρο 15 § 2, και 1/2003, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 98/C 9/03 της Επιτροπής, σημείο 1 Α, εδ. 6)

13. Ένδικη διαδικασία – Εισαγωγικό δικόγραφο – Τυπικά στοιχεία – Συνοπτική έκθεση των προβαλλόμενων ισχυρισμών – Προβολή νέων ισχυρισμών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας – Συνεκτίμηση στο πλαίσιο της ασκήσεως πλήρους δικαιοδοσίας – Προϋποθέσεις

    (Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρα 44 § 1, στοιχείο γʹ, και 48 § 2)

14. Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής – Δικαστικός έλεγχος – Πλήρης δικαιοδοσία του Γενικού Δικαστηρίου – Συνεκτίμηση των κατευθυντήριων γραμμών για τον υπολογισμό των προστίμων – Όρια

    (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· άρθρο 261 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 31· ανακοινώσεις της Επιτροπής 98/C 9/03 και 2006/C 210/02)

1.  Στο πλαίσιο διαδικασίας για παράβαση των κανόνων του ανταγωνισμού, ο σεβασμός των δικαιωμάτων άμυνας επιβάλλει να παρέχεται στην ενδιαφερόμενη επιχείρηση, κατά τη διάρκεια της διοικητικής διαδικασίας, η δυνατότητα να καταστήσει λυσιτελώς γνωστή την άποψή της σχετικά με το υποστατό και τον κρίσιμο χαρακτήρα των πραγματικών περιστατικών και περιστάσεων των οποίων γίνεται επίκληση καθώς και σχετικά με τα έγγραφα που έλαβε υπόψη της η Επιτροπή για να στηρίξει τη διαπίστωση ότι υπάρχει παράβαση της Συνθήκης ΕΚ. Ομοίως, λαμβανομένης υπόψη της σημασίας της, η ανακοίνωση των αιτιάσεων πρέπει να προσδιορίζει κατά τρόπο μη επιδεχόμενο αμφισβήτηση το νομικό πρόσωπο στο οποίο πρόκειται ενδεχομένως να επιβληθούν πρόστιμα και να απευθύνεται προς αυτό. Η ανακοίνωση των αιτιάσεων πρέπει επίσης να αναφέρει υπό ποια ιδιότητα προσάπτονται σε επιχείρηση τα προβαλλόμενα πραγματικά περιστατικά.

   Η απόφαση της Επιτροπής δεν είναι απαραίτητο να αποτελεί ακριβές αντίγραφο της ανακοινώσεως αιτιάσεων. Επίσης, προσβολή των δικαιωμάτων άμυνας πρέπει να διαπιστώνεται μόνον αν η τελική απόφαση καταλογίζει στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις παραβάσεις διαφορετικές από εκείνες στις οποίες αναφέρεται η ανακοίνωση των αιτιάσεων ή δέχεται διαφορετικά πραγματικά περιστατικά. Η περίπτωση αυτή δεν συντρέχει οσάκις οι προβαλλόμενες διαφορές μεταξύ της ανακοινώσεως των αιτιάσεων και της τελικής αποφάσεως δεν αφορούν άλλες συμπεριφορές πλην εκείνων επί των οποίων έδωσε ήδη εξηγήσεις η οικεία επιχείρηση και οι οποίες, ως εκ τούτου, ουδεμία σχέση έχουν με οποιαδήποτε νέα αιτίαση.

   Η Επιτροπή δεν τηρεί τις υποχρεώσεις της εφόσον δεν αναφέρει συγκεκριμένα στην ανακοίνωση αιτιάσεων υπό ποια ιδιότητα της επιχειρήσεως καταλογίζεται σε αυτή παράβαση και εφόσον η προσφεύγουσα δεν είναι σε θέση να προβλέψει, βάσει της ανακοινώσεως αιτιάσεων, ότι η Επιτροπή σκοπεύει να της καταλογίσει, με την τελική απόφασή της, ευθύνη για την παράβαση λόγω της άμεσης συμμετοχής της στις δραστηριότητες της συμπράξεως και λόγω της ιδιότητάς της ως μητρικής εταιρίας, βάσει του τεκμηρίου περί ασκήσεως αποφασιστικής επιρροής επί θυγατρικής, τεκμήριο το οποίο απόκειται την προσφεύγουσα να ανατρέψει. Εάν η ανακοίνωση αιτιάσεων δεν παρέχει στην προσφεύγουσα τη δυνατότητα να λάβει γνώση της αιτιάσεως περί έμμεσης συμμετοχής της στη σύμπραξη, η προσφεύγουσα δεν δύναται να αμυνθεί λυσιτελώς έναντι της αιτιάσεως αυτής κατά τη διοικητική διαδικασία.

   Το γεγονός ότι, αφενός, η Επιτροπή είχε εν γένει επισημάνει, με την ανακοίνωση αιτιάσεων, ότι θεωρεί τις μητρικές εταιρίες υπεύθυνες για τις πράξεις των θυγατρικών τους και, αφετέρου, η επιχείρηση γνώριζε ότι η θυγατρική της τής ανήκει εξ ολοκλήρου δεν αρκεί για να γίνει δεκτό ότι η Επιτροπή εκπλήρωσε την υποχρέωσή της να αναφέρει στην ανακοίνωση αιτιάσεων υπό ποια ιδιότητα θεωρείται η προσφεύγουσα υπεύθυνη για τα επίμαχα πραγματικά περιστατικά.

   (βλ. σκέψεις 22-23, 29-31)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 44)

3.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 45, 74)

4.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 58-60)

5.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 82)

6.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 83-84)

7.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 87-88, 90)

8.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 98-100, 102-103, 106)

9.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 104)

10.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

    (βλ. σκέψεις 111-114)

11.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

    (βλ. σκέψεις 119, 121-123, 125)

12.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

    (βλ. σκέψη 124)

13.  Από τον συνδυασμό των διατάξεων του άρθρου 44, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, και του άρθρου 48, παράγραφος 2, του Κανονισμού Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου προκύπτει ότι το εισαγωγικό της δίκης έγγραφο πρέπει να περιέχει το αντικείμενο της διαφοράς και συνοπτική έκθεση των ισχυρισμών των οποίων γίνεται επίκληση και ότι απαγορεύεται η προβολή νέων ισχυρισμών κατά τη διάρκεια της δίκης, εκτός αν στηρίζονται σε νομικά και πραγματικά στοιχεία που ανέκυψαν κατά τη διαδικασία.

    Κατά την άσκηση της πλήρους δικαιοδοσίας του, ο δικαστής της Ένωσης μπορεί να δέχεται νέους λόγους ή επιχειρήματα, υπό τη διττή προϋπόθεση ότι αυτά είναι λυσιτελή για την επίλυση της διαφοράς και δεν στηρίζονται σε λόγο σχετικό με έλλειψη νομιμότητας διαφορετικό από τους προβληθέντες με το δικόγραφο της προσφυγής.

    (βλ. σκέψεις 137-138)

14.  Στις υποθέσεις ανταγωνισμού, το Γενικό Δικαστήριο δεν δεσμεύεται από τους υπολογισμούς της Επιτροπής ούτε από τις κατευθυντήριες γραμμές που αυτή έχει καθορίσει, όταν αποφασίζει ασκώντας την πλήρη δικαιοδοσία του, αλλά υποχρεούται να καταλήγει σε δική του κρίση, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις περιστάσεις της οικείας υποθέσεως. Ωστόσο, η άσκηση της πλήρους δικαιοδοσίας δεν πρέπει να συνεπάγεται, κατά τον υπολογισμό των προστίμων, δυσμενή διάκριση μεταξύ των επιχειρήσεων που έχουν μετάσχει σε συμφωνία ή εναρμονισμένη πρακτική αντίθετη προς το άρθρο 81, παράγραφος 1, ΕΚ. Το Γενικό Δικαστήριο, εφόσον αποφασίσει να μην ακολουθήσει, ως προς μια επιχείρηση, τη μέθοδο υπολογισμού που χρησιμοποίησε η Επιτροπή ως προς όλες τις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις, υποχρεούται να αιτιολογήσει την απόφασή του αυτή.

    (βλ. σκέψη 143)