Υπόθεση C‑249/15

Wind 1014 GmbH
και
Kurt Daell

κατά

Skatteministeriet

(αίτηση του Østre Landsret για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή – Άρθρο 56 ΣΛΕΕ – Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών – Περιορισμοί – Αυτοκίνητο όχημα το οποίο μισθώνει με χρηματοδοτική μίσθωση κάτοικος κράτους μέλους από εταιρία χρηματοδοτικών μισθώσεων εγκατεστημένη σε άλλο κράτος μέλος – Τέλος ταξινομήσεως υπολογιζόμενο κατ’ αναλογία της διάρκειας χρήσεως του οχήματος – Ανάγκη χορηγήσεως αδείας από τις εθνικές φορολογικές αρχές πριν από τη θέση σε κυκλοφορία – Δικαιολόγηση – Πρόληψη της καταστρατηγήσεως των φορολογικών κανόνων καθώς και της εφαρμογής τους με δόλιο ή καταχρηστικό τρόπο – Διατήρηση της φορολογικής αρμοδιότητας του κράτους – Αναλογικότητα»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (ένατο τμήμα) της 18ης Ιανουαρίου 2018

Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών – Περιορισμοί – Φορολογική νομοθεσία – Αυτοκίνητο όχημα το οποίο μισθώνει με χρηματοδοτική μίσθωση κάτοικος κράτους μέλους από εταιρία χρηματοδοτικών μισθώσεων εγκατεστημένη σε άλλο κράτος μέλος – Τέλος ταξινομήσεως υπολογιζόμενο κατ’ αναλογία της διάρκειας χρήσεως του οχήματος – Εθνική κανονιστική ρύθμιση που εξαρτά τη θέση σε κυκλοφορία του οχήματος, μέσω της καταβολής του εν λόγω τέλους, από προηγούμενη άδεια των φορολογικών αρχών – Κανονιστική ρύθμιση που εξαρτά την άμεση θέση του εν λόγω οχήματος σε κυκλοφορία από την καταβολή του συνολικού ποσού του τέλους ταξινομήσεως – Περιορισμός – Δικαιολόγηση – Καταστρατήγηση των φορολογικών κανόνων ή εφαρμογή τους με καταχρηστικό τρόπο – Δεν υφίσταται – Παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας

(Άρθρο 56 ΣΛΕΕ)

Το άρθρο 56 ΣΛΕΕ έχει την έννοια ότι αποκλείει κανονιστική ρύθμιση και διοικητική πρακτική κράτους μέλους, όπως οι επίμαχες στην κύρια δίκη, βάσει των οποίων:

Όσον αφορά το καθεστώς χορηγήσεως προηγούμενης αδείας, όπως προκύπτει από τις σκέψεις 45, 46 και 50 της παρούσας αποφάσεως, αυτό αποσκοπεί στην πρόληψη της καταστρατηγήσεως των φορολογικών κανόνων, καθώς και της εφαρμογής τους με δόλιο ή καταχρηστικό τρόπο, πράγμα που, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου, συνιστά σκοπό ικανό να δικαιολογήσει περιορισμό της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.

Πρέπει να επισημανθεί ότι καθεστώς χορηγήσεως προηγούμενης αδείας, όπως το επίμαχο στη διαφορά της κύριας δίκης, μπορεί να θεωρηθεί ικανό να διασφαλίσει την επίτευξη του αναφερόμενου στην προηγούμενη σκέψη σκοπού. Συγκεκριμένα, εν προκειμένω, στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας που οδηγεί, ενδεχομένως, σε χορήγηση προηγούμενης αδείας, το Υπουργείο Οικονομικών εξετάζει κατά πόσο συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του αναλογικού τέλους, και εξακριβώνει, μεταξύ άλλων, τη διάρκεια της συμβάσεως χρηματοδοτικής μισθώσεως καθώς και την ταυτότητα του πραγματικού κυρίου του οικείου οχήματος. Η εξακρίβωση αυτή καθιστά δυνατό τον προσδιορισμό του ποσού του τέλους αυτού σε συνάρτηση με τη διάρκεια της επίμαχης μισθώσεως και, κατά συνέπεια, τη διάρκεια της σχεδιαζομένης χρησιμοποιήσεως του οχήματος στο δανικό έδαφος. Συναφώς, από τη νομολογία του Δικαστηρίου προκύπτει ότι, προκειμένου να συνάδει προς το δίκαιο της Ένωσης και, ιδίως, προς την αρχή της αναλογικότητας, η εθνική ρύθμιση που καθορίζει τον τρόπο υπολογισμού ενός τέτοιου τέλους πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη διάρκεια χρήσεως, στο έδαφος του οικείου κράτους μέλους, οχήματος μισθωμένου με χρηματοδοτική μίσθωση από εταιρία εγκατεστημένη σε άλλο κράτος μέλος (βλ., συναφώς, απόφαση της 19ης Σεπτεμβρίου 2017, Επιτροπή κατά Ιρλανδίας, C‑552/15, EU:C:2017:698, σκέψη 95 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

Εντούτοις, το γεγονός ότι κάτοικος Δανίας χρησιμοποιεί προσωρινώς στο έδαφος της Δανίας όχημα μισθωμένο με χρηματοδοτική μίσθωση από εταιρία χρηματοδοτικών μισθώσεων εγκατεστημένη σε άλλο κράτος μέλος δεν μπορεί, αυτό καθεαυτό, να θεμελιώνει γενικό τεκμήριο περί συνδρομής καταχρηστικής πρακτικής και να δικαιολογεί μέτρο θίγον την άσκηση θεμελιώδους ελευθερίας την οποία διασφαλίζει η Συνθήκη ΛΕΕ (βλ., κατ’ αναλογίαν, απόφαση της 4ης Δεκεμβρίου 2008, Jobra, C‑330/07, EU:C:2008:685, σκέψη 37 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

Όσον αφορά τη δυνατότητα άμεσης θέσεως σε κυκλοφορία οχήματος που μισθώνει με χρηματοδοτική μίσθωση κάτοικος Δανίας από εταιρία εγκατεστημένη σε άλλο κράτος μέλος, προς τον σκοπό προσωρινής χρήσεως του οχήματος αυτού στο έδαφος της Δανίας, όπως προκύπτει από τη σκέψη 25 της παρούσας αποφάσεως, η δυνατότητα αυτή εξαρτάται, δυνάμει της κανονιστικής ρυθμίσεως και της διοικητικής πρακτικής που ισχύουν στη Δανία, από την καταβολή του συνολικού ποσού του τέλους ταξινομήσεως, με την επιφύλαξη της μεταγενέστερης επιστροφής, εντόκως, του καταβληθέντος υπερβάλλοντος τέλους.

Συναφώς, πρέπει να επισημανθεί ότι αυτή η δυνατότητα, την οποία προβλέπουν η κανονιστική ρύθμιση και η διοικητική πρακτική που ισχύουν στη Δανία, δεν λαμβάνει υπόψη τη διάρκεια της χρήσεως του οχήματος στη Δανία.

Ωστόσο, πρέπει να γίνει δεκτό, όπως επισήμανε η Επιτροπή κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση, ότι εθνικό μέτρο δυνάμει του οποίου θα επιτρεπόταν η θέση σε κυκλοφορία των οχημάτων που μισθώνουν με χρηματοδοτική μίσθωση κάτοικοι του οικείου κράτους μέλους από εταιρία χρηματοδοτικών μισθώσεων εγκατεστημένη σε άλλο κράτος μέλος, προς τον σκοπό προσωρινής χρήσεως των οχημάτων αυτών στο πρώτο κράτος μέλος, έναντι καταβολής τέλους υπολογιζομένου κατ’ αναλογίαν της διάρκειας χρήσεως ενός τέτοιου οχήματος στο πρώτο κράτος μέλος, μέσω κοινοποιήσεως στις φορολογικές αρχές της συμβάσεως χρηματοδοτικής μισθώσεως, στην οποία περιλαμβάνονται, κατά περίπτωση, ενδείξεις όπως αυτές που απαιτούνται δυνάμει του άρθρου 3ter, παράγραφος 9, του νόμου περί τέλους ταξινομήσεως, και με την επιφύλαξη εκ των υστέρων εξακριβώσεως εκ μέρους των εν λόγω αρχών της τηρήσεως των προϋποθέσεων εφαρμογής του εν λόγω τέλους, θα αποτελούσε μέτρο λιγότερο περιοριστικό από αυτά που απορρέουν από κανονιστική ρύθμιση και διοικητική πρακτική κράτους μέλους όπως οι περιγραφόμενες στις σκέψεις 22 έως 25 της παρούσας αποφάσεως. Στο πλαίσιο ενός τέτοιου μέτρου, το οικείο κράτος μέλος θα μπορούσε επίσης να περιορίσει την ισχύ της ταξινομήσεως μόνο στην περίοδο διάρκειας της συμβάσεως χρηματοδοτικής μισθώσεως.

Τέτοιου είδους μέτρα, συνδυαζόμενα ενδεχομένως, σε περιπτώσεις αποδεδειγμένης καταστρατηγήσεως των φορολογικών κανόνων ή καταχρήσεως, με υποχρέωση του κατοίκου Δανίας, ευθυνομένου είτε ατομικώς είτε, ενδεχομένως, αλληλεγγύως με την οικεία εταιρία χρηματοδοτικών μισθώσεων, να καταβάλει τη διαφορά μεταξύ του ποσού του αναλογικού τέλους ταξινομήσεως και του συνολικού ποσού του τέλους ταξινομήσεως, καθώς και με κατάλληλες ποινικές κυρώσεις, θα προσέφεραν συγχρόνως στο οικείο κράτος μέλος ένα μέσο προλήψεως και καταπολεμήσεως του κινδύνου που αναφέρεται στη σκέψη 46 της παρούσας αποφάσεως.

Κατά συνέπεια, επιβάλλεται η διαπίστωση ότι κανονιστική ρύθμιση και διοικητική πρακτική κράτους μέλους όπως οι περιγραφόμενες στις σκέψεις 22 έως 25 της παρούσας αποφάσεως υπερβαίνουν το μέτρο που είναι αναγκαίο για την επίτευξη των σκοπών που επιδιώκονται με αυτές.

(βλ. σκέψεις 51-53, 55-57, 59, 60 και διατακτ.)