Υπόθεση C‑363/16

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

κατά

Ελληνικής Δημοκρατίας

«Παράβαση κράτους μέλους – Κρατικές ενισχύσεις – Ενίσχυση κηρυχθείσα παράνομη και μη συμβατή με την εσωτερική αγορά – Υποχρέωση ανακτήσεως – Άρθρο 108, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο, ΣΛΕΕ – Κανονισμός (ΕΚ) 659/1999 – Άρθρο 14, παράγραφος 3 – Δικαιούχος εταιρία η οποία κηρύχθηκε σε πτώχευση – Διαδικασίες αφερεγγυότητας – Εγγραφή των απαιτήσεων στον πίνακα κατατάξεως των πιστωτών – Παύση της δραστηριότητας – Αναστολή της πτωχευτικής διαδικασίας προκειμένου να εξεταστεί η δυνατότητα επανέναρξης της λειτουργίας – Υποχρέωση ενημερώσεως – Μη εκπλήρωση»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα)
της 17ης Ιανουαρίου 2018

1. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη–Ανάκτηση παράνομης ενισχύσεως–Υποχρέωση–Καθήκον άμεσης και πραγματικής εκτελέσεως της αποφάσεως της Επιτροπής

   (Άρθρα 108 § 2 ΣΛΕΕ και 288 ΣΛΕΕ)

2. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη–Ανάκτηση παράνομης ενισχύσεως–Εφαρμογή του εθνικού δικαίου–Προϋποθέσεις–Εφαρμογή διαδικασίας που εξασφαλίζει την άμεση και πραγματική εκτέλεση της αποφάσεως της Επιτροπής

   (Άρθρα 108 § 2 ΣΛΕΕ και 288 ΣΛΕΕ· κανονισμός 659/1999 του Συμβουλίου, αιτιολογική σκέψη 13 και άρθρο 14 § 3)

3. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη–Ανάκτηση παράνομης ενισχύσεως–Υποχρέωση–Δικαιούχοι που είναι προβληματικές επιχειρήσεις ή που έχουν κηρυχθεί σε πτώχευση–Δεν ασκεί επιρροή

   (Άρθρο 108 § 2 ΣΛΕΕ)

4. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη–Ανάκτηση παράνομης ενισχύσεως–Δικαιούχοι των ενισχύσεων επιχειρήσεις που έχουν κηρυχθεί σε πτώχευση–Εγγραφή των ενισχύσεων στον πίνακα κατατάξεως των απαιτήσεων των δανειστών με σκοπό την επαναφορά των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση–Ανάγκη ανακτήσεως των ενισχύσεων ή εκκαθαρίσεως της επιχειρήσεως εντός της ταχθείσας από την Επιτροπή προθεσμίας

   (Άρθρο 108 § 2 ΣΛΕΕ)

5. Προσφυγή λόγω παραβάσεως–Μη τήρηση αποφάσεως της Επιτροπής σχετικά με κρατική ενίσχυση–Υποχρέωση ανακτήσεως των χορηγηθεισών ενισχύσεων–Κρίσιμη ημερομηνία–Ημερομηνία την οποία έχει ορίσει η Επιτροπή είτε με την ανεκτέλεστη απόφαση είτε μεταγενέστερα

   (Άρθρα 108 § 2 ΣΛΕΕ και 258 ΣΛΕΕ)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 34)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 35)

3.  Στην περίπτωση που παρανόμως χορηγηθείσες ενισχύσεις πρέπει να ανακτηθούν από επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν δυσκολίες ή τελούν σε κατάσταση πτωχεύσεως, τέτοιες δυσκολίες δεν θίγουν την υποχρέωση ανακτήσεως της ενισχύσεως. Επομένως, το κράτος μέλος υποχρεούται, κατά περίπτωση, να ζητήσει να τεθεί η εταιρία σε εκκαθάριση, να εγγράψει την απαίτησή του στο παθητικό της εταιρίας ή να λάβει οποιοδήποτε άλλο μέτρο το οποίο θα καταστήσει δυνατή την επιστροφή της ενισχύσεως.

   (βλ. σκέψη 36)

4.  Η επαναφορά στην προτέρα κατάσταση και η εξάλειψη της οφειλομένης σε παρανόμως χορηγηθείσες ενισχύσεις στρεβλώσεως του ανταγωνισμού δύνανται, καταρχήν, να επιτευχθούν με την εγγραφή στον πίνακα των απαιτήσεων της σχετικής με την επιστροφή των οικείων ενισχύσεων απαιτήσεως. Εντούτοις, η εγγραφή αυτή συνεπάγεται εκπλήρωση της υποχρεώσεως αναζητήσεως των σχετικών ποσών μόνον αν, σε περίπτωση που οι κρατικές αρχές δεν θα μπορούσαν να ανακτήσουν τις ενισχύσεις στο σύνολό τους, η πτωχευτική διαδικασία καταλήγει στην εκκαθάριση της επιχειρήσεως, δηλαδή στην οριστική παύση της δραστηριότητάς της την οποία οι κρατικές αρχές μπορούν να προκαλέσουν με την ιδιότητά τους ως μετόχων ή πιστωτών. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η οριστική παύση των δραστηριοτήτων της επιχειρήσεως που έχει λάβει κρατική ενίσχυση επιβάλλεται μόνο στην περίπτωση κατά την οποία η ανάκτηση της ενισχύσεως στο σύνολό της είναι αδύνατη κατά τη διάρκεια της πτωχευτικής διαδικασίας.

   Επιπλέον, καθυστερημένη ανάκτηση, ήτοι κατόπιν της λήξεως της ταχθείσας προθεσμίας, δεν ανταποκρίνεται στις επιταγές της Συνθήκης. Ωστόσο, είναι απίθανο τα διάφορα στάδια της διαδικασίας πτωχεύσεως να ολοκληρωθούν, κανονικά, εντός της τετράμηνης προθεσμίας που συνήθως τάσσεται από την Επιτροπή για την ανάκτηση της παράνομης ενισχύσεως. Υπό τις περιστάσεις αυτές, η εγγραφή στον πίνακα των απαιτήσεων της σχετικής με την επιστροφή των οικείων ενισχύσεων απαιτήσεως πρέπει να θεωρηθεί, καταρχήν, ότι συνιστά κατάλληλο μέτρο για την εξάλειψη της στρεβλώσεως του ανταγωνισμού, υπό τον όρο ότι ένα τέτοιο μέτρο συνοδεύεται είτε από την ανάκτηση των εν λόγω ενισχύσεων στο σύνολό τους είτε από την εκκαθάριση της επιχειρήσεως και την οριστική παύση των δραστηριοτήτων της σε περίπτωση που η εν λόγω ανάκτηση είναι αδύνατη κατά τη διάρκεια της πτωχευτικής διαδικασίας. Προκειμένου ένα τέτοιο μέτρο να είναι αποτελεσματικό, πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή εντός της προθεσμίας που όρισε η Επιτροπή.

   (βλ. σκέψεις 37-43)

5.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 45-48)