Υπόθεση C‑117/15

Reha Training Gesellschaft für Sport- und Unfallrehabilitation mbH

κατά

Gesellschaft für musikalische Aufführungs- und mechanische Vervielfältigungsrechte eV (GEMA)

(αίτηση του Landgericht Köln για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Πνευματική ιδιοκτησία — Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα — Οδηγία 2001/29/ΕΚ — Άρθρο 3, παράγραφος 1 — Οδηγία 2006/115/ΕΚ — Άρθρο 8, παράγραφος 2 — Ερμηνεία της έννοιας “παρουσίαση στο κοινό” — Εγκατάσταση συσκευών τηλεοράσεως από τον ιδιοκτήτη κέντρου αποκαταστάσεως ώστε να είναι δυνατή η παρακολούθηση τηλεοπτικών εκπομπών από τους ασθενείς»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τμήμα μείζονος συνθέσεως) της 31ης Μαΐου 2016

1. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγίες 2001/29 και 2006/115 – Παρουσίαση στο κοινό – Η έννοια έχει καταρχήν το ίδιο περιεχόμενο στις δύο ως άνω οδηγίες – Προβολή τηλεοπτικών εκπομπών μέσω συσκευών τηλεοράσεως που ο ιδιοκτήτης κέντρου αποκαταστάσεως έχει εγκαταστήσει στους χώρους του – Εκτίμηση υπό το πρίσμα των δύο ως άνω οδηγιών ταυτοχρόνως, και βάσει των ίδιων κριτηρίων

   (Οδηγία 2001/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 3 § 1· οδηγία 2006/115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 2)

2. Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγίες 2001/29 και 2006/115 – Παρουσίαση στο κοινό – Έννοια – Προβολή τηλεοπτικών εκπομπών μέσω συσκευών τηλεοράσεως που ο ιδιοκτήτης κέντρου αποκαταστάσεως έχει εγκαταστήσει στους χώρους του – Εμπίπτει

   (Οδηγία 2001/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 3 § 1· οδηγία 2006/115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 2)

1.  Η εφαρμογή του άρθρου 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/29, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, θα πρέπει να γίνεται με επιφύλαξη του άρθρου 8, παράγραφος 2, της οδηγίας 2006/115, σχετικά με το δικαίωμα εκμίσθωσης, το δικαίωμα δανεισμού και ορισμένα δικαιώματα συγγενικά προς την πνευματική ιδιοκτησία στον τομέα των προϊόντων της διανοίας. Συναφώς, από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει ότι ο νομοθέτης της Ένωσης είχε τη βούληση να αποδώσει στην έννοια της «παρουσιάσεως στο κοινό» σημασία διαφορετική στο πλαίσιο των δύο ως άνω οδηγιών. Πράγματι, η διαφορετική φύση των δικαιωμάτων που προστατεύονται στο πλαίσιο των ως άνω οδηγιών δεν αναιρεί το γεγονός ότι τα δικαιώματα αυτά απορρέουν από την ίδια γενεσιουργό αιτία, δηλαδή την παρουσίαση στο κοινό προστατευόμενων έργων.

   Ως εκ τούτου, σε υπόθεση στο πλαίσιο της οποίας υποστηρίζεται ότι η προβολή τηλεοπτικών εκπομπών μέσω συσκευών τηλεοράσεως που ο ιδιοκτήτης κέντρου αποκαταστάσεως έχει εγκαταστήσει στους χώρους του θίγει τα δικαιώματα του δημιουργού και τα προστατευόμενα δικαιώματα πλειάδας ενδιαφερομένων, ιδίως συνθετών, στιχουργών και εκδοτών μουσικών έργων, αλλά και καλλιτεχνών ερμηνευτών ή εκτελεστών, παραγωγών φωνογραφημάτων και δημιουργών έργων λόγου, καθώς και των εκδοτών τους, πρέπει να εφαρμοστεί τόσο το άρθρο 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/29 όσο και το άρθρο 8, παράγραφος 2, της οδηγίας 2006/115, προσδίδοντας, ωστόσο, στον όρο «παρουσίαση στο κοινό», ο οποίος περιλαμβάνεται και στις δύο διατάξεις, το ίδιο ακριβώς εννοιολογικό περιεχόμενο. Κατά συνέπεια, πρέπει να κριθεί εάν τέτοια κατάσταση συνιστά «παρουσίαση στο κοινό» τόσο κατά την έννοια του άρθρου 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/29 όσο και κατά την έννοια του άρθρου 8, παράγραφος 2, της οδηγίας 2006/115, και βάσει των ίδιων κριτηρίων, προκειμένου, μεταξύ άλλων, να αποφευχθούν αντιφατικές και μεταξύ τους ασύμβατες ερμηνείες, αναλόγως της εφαρμοζομένης διατάξεως.

   (βλ. σκέψεις 27, 31-34 και διατακτ.)

2.  Το άρθρο 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/29, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, και το άρθρο 8, παράγραφος 2, της οδηγίας 2006/115, σχετικά με το δικαίωμα εκμίσθωσης, το δικαίωμα δανεισμού και ορισμένα δικαιώματα συγγενικά προς την πνευματική ιδιοκτησία στον τομέα των προϊόντων της διανοίας, έχουν την έννοια ότι η προβολή τηλεοπτικών εκπομπών μέσω συσκευών τηλεοράσεως που ο ιδιοκτήτης κέντρου αποκαταστάσεως έχει εγκαταστήσει στους χώρους του συνιστά πράξη παρουσιάσεως στο κοινό.

   Πράγματι, ο ανωτέρω ιδιοκτήτης μεταδίδει ηθελημένως προστατευόμενα έργα στους ασθενείς του κέντρου, μέσω συσκευών τηλεοράσεως εγκατεστημένων σε διάφορα σημεία του εν λόγω κέντρου.

   Δεύτερον, το σύνολο των ασθενών τέτοιου κέντρου αποκαταστάσεως αποτελεί κοινό, κατά την έννοια ως ως άνω διατάξεων, καθόσον ο κύκλος των προσώπων που συγκροτούν αυτοί οι ασθενείς δεν είναι «πολύ μικρός, δηλαδή ασήμαντος», δεδομένου ότι, μεταξύ άλλων, οι ως άνω ασθενείς μπορούν να απολαύσουν παραλλήλως προβαλλόμενα έργα, σε πλείονα σημεία του κέντρου αποκαταστάσεως και ότι, καταρχήν, δεν θα μπορούσαν να απολαύσουν τα προβαλλόμενα έργα χωρίς τη στοχευμένη παρέμβαση του ιδιοκτήτη του εν λόγω κέντρου. Επιπροσθέτως, καθόσον πρόκειται για καταβολή αμοιβών για δικαιώματα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα σχετικά με την προβολή προστατευόμενων έργων στους χώρους του ως άνω κέντρου, επισημαίνεται ότι οι εν λόγω ασθενείς προφανέστατα δεν ελήφθησαν υπόψη κατά την άδεια που είχε δοθεί για την αρχική διάθεση των έργων, οπότε συνιστούν «νέο κοινό».

   Τρίτον, η προβολή τηλεοπτικών εκπομπών μέσω συσκευών τηλεοράσεως, καθόσον έχει ως σκοπό να προσφέρει ψυχαγωγία στους ασθενείς κέντρου αποκαταστάσεως κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους ή του χρόνου αναμονής που προηγείται αυτής, συνιστά συμπληρωματική παροχή υπηρεσιών η οποία, καίτοι στερείται οποιουδήποτε ιατρικού ενδιαφέροντος, λειτουργεί εντούτοις ευεργετικά για το επίπεδο και την ελκυστικότητα της επιχειρήσεως, παρέχοντάς της επομένως συγκριτικό πλεονέκτημα. Ως εκ τούτου, η προβολή τηλεοπτικών εκπομπών από τον ιδιοκτήτη τέτοιου κέντρου αποκαταστάσεως δύναται να έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα, ικανό να ληφθεί υπόψη ώστε να καθοριστεί το ύψος της οφειλόμενης αμοιβής, αναλόγως της περιπτώσεως, λόγω της προβολής.

   (βλ. σκέψεις 54-65 και διατακτ.)